Διαφάνεια 1 Η στοματική υγεία είναι πολύτιμη. Διαφυλάξτε την.

Transcript

1

2 Διαφάνεια 1 Η στοματική υγεία είναι πολύτιμη. Διαφυλάξτε την.

3 Αδαμαντίνη Οδοντίνη Ούλα Πολφός Οστούν Περιρρίζιο Οστεΐνη

4 Διαφάνεια 2 Δομή των δοντιών. Δομή των δοντιών. Το τμήμα του δοντιού που μπορούμε να δούμε στο στόμα ονομάζεται μύλη. Το τμήμα που συγκρατεί το δόντι μέσα στο οστούν των φατνίων (στις γνάθους) είναι η ρίζα. Η μύλη εξωτερικά αποτελείται από μία σκληρή και στιλπνή ουσία που ονομάζεται αδαμαντίνη (σμάλτο των δοντιών). Κάτω από την αδαμαντίνη είναι η οδοντίνη που αποτελεί το κυρίως σώμα του δοντιού. Στο εσωτερικό του δοντιού βρίσκεται μία μαλακή ουσία, ο πολφός, όπου υπάρχουν τα αγγεία και τα νεύρα του δοντιού. Η ρίζα καλύπτεται από μία λεπτή στιβάδα μιας ουσίας που λέγεται οστεϊνη, και συμβάλλει στη συγκράτηση του δοντιού. Μεταξύ των ούλων και της οδοντικής επιφάνειας υπάρχει μία πολύ μικρή σχισμή (βάθους 1-3 mm) η ουλοδοντική σχισμή. Οι μαλακοί ιστοί που περιβάλλουν τα δόντια ονομάζονται ούλα και μαζί με το οστούν των φατνίων και τους περιοδοντικούς συνδέσμους συμβάλλουν στη συγκράτηση των δοντιών στις γνάθους. Λειτουργίες των δοντιών: Μασούν τις τροφές, συμβάλλουν στη σωστή ομιλία, δίνουν σχήμα στο πρόσωπο συμβάλλοντας στην εμφάνισή μας.

5 Τα νεογιλά δόντια είναι 20 Δέκα επάνω Δέκα κάτω

6 Διαφάνεια 3 Νεογιλά δόντια Η ανατολή των νεογιλών δοντιών στο στόμα αρχίζει περίπου τον 6ο μήνα της ζωής του παιδιού και ολοκληρώνεται τον τρίτο χρόνο. Τα νεογιλά δόντια είναι είκοσι, δέκα επάνω και δέκα κάτω. Πολλοί πιστεύουν ότι τα νεογιλά δόντια δεν έχουν μεγάλη σημασία επειδή θα αντικατασταθούν αργότερα από τα μόνιμα δόντια. Αυτό είναι λάθος! Χαλασμένα δόντια με μολύνσεις γύρω από αυτά, στο στόμα του παιδιού, έχουν επιπτώσεις στη γενική του υγεία, σωματική και ψυχική και στη σωστή του διατροφή. Τα είκοσι αυτά προσωρινά δόντια όταν είναι υγιή, θα εξασφαλίσουν στο παιδί κανονική μάσηση, που είναι τόσο απαραίτητη για την υγεία του πεπτικού του συστήματος, για τη διατροφή του για την ανάπτυξή του. Θα του εξασφαλίσουν ακόμη, καλή προφορά των λέξεων και κατά συνέπεια σωστή ομιλία καλή εμφάνιση και φυσιολογική ανάπτυξη του γναθοπροσωπικού συνόλου. Αυτό το τελευταίο αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλή ανατολή των μόνιμων δοντιών που θα τα διαδεχθούν αργότερα.

7

8 Διαφάνεια 4 Μικτός φραγμός Οι ρίζες των νεογιλών δοντιών ολοκληρώνονται δύο περίπου χρόνια μετά την ανατολή τους. Κατά την περίοδο αυτή οι μύλες των μόνιμων δοντιών σχηματίζονται κάτω από τις ρίζες των νεογιλών. Τα μόνιμα δόντια όπως διαπλάσσονται ασκούν συνεχείς πιέσεις πάνω στις νεογιλές ρίζες και αυτές σιγά σιγά απορροφώνται. Όταν μείνει μόνο η μύλη του νεογιλού δοντιού, τότε το δόντι πέφτει φυσιολογικά.

9 Τομείς Κυνόδοντες Προγόμφιοι Τα μόνιμα δόντια είναι 32 Δεκαέξι επάνω Δεκαέξι κάτω Γομφίοι Γομφίοι Προγόμφιοι Κυνόδοντες Τομείς

10 Διαφάνεια 5 Μόνιμα δόντια Τα πρώτα μόνιμα δόντια αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους στο στόμα τον 6ο χρόνο της ζωής του παιδιού, περίπου. Τα μόνιμα δόντια είναι 32. Αποτελούνται από τους κεντρικούς και πλάγιους τομείς, τους κυνόδοντες, τους προγόμφιους και τους γομφίους. Μέχρι την ηλικία των χρόνων, έχουν ανατείλει τα 28. Τα υπόλοιπα τέσσερα, οι τρίτοι μόνιμοι γομφίοι οι φρονιμίτες ανατέλλουν στα 18 χρόνια περίπου ή αργότερα ή καθόλου. Τα πρώτα μόνιμα δόντια που ανατέλλουν είναι οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι που λέγονται και εξαρίτες, επειδή εμφανίζονται στην ηλικία των 6 χρόνων. Την ίδια αυτή περίοδο που ανατέλλουν οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι, το παιδί αρχίζει να χάνει φυσιολογικά τα νεογιλά του δόντια. Έτσι, υπάρχει ο κίνδυνος να ληφθούν και αυτά ως νεογιλά και ενδέχεται να μην ζητήσουν θεραπεία (σφράγισμα) στην περίπτωση που χαλάσουν. Για να εντοπίσουμε τον πρώτο μόνιμο γομφίο στο στόμα του παιδιού, μετράμε από το πρώτο κεντρικό δόντι και πίσω. Είναι το δόντι που καταλαμβάνει την 6η θέση. Συστήνουμε την προσοχή για τους πρώτους μόνιμους γομφίους επειδή είναι μεγάλης σπουδαιότητας δόντια για το στόμα. Σταθεροποιούν τις θέσεις των γνάθων μεταξύ τους κατά την περίοδο της απόπτωσης των νεογιλών και αποτελούν οδηγό για την ευθυγράμμιση των υπόλοιπων μόνιμων δοντιών. Πρόωρη απώλεια του πρώτου μόνιμου γομφίου θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σύγκλεισης στον οδοντικό φραγμό.

11 Τα νοσήματα του στόματος

12 Διαφάνεια 6 Τα νοσήματα του στόματος

13 Τερηδόνα

14 Διαφάνεια 7 Οδοντική τερηδόνα Η οδοντική τερηδόνα είναι η νόσος που καταστρέφει τους σκληρούς ιστούς των δοντιών. Θεωρείται η πιο διαδεδομένη νόσος του στόματος εξαιτίας της υψηλής συχνότητας εμφάνισης στον πληθυσμό. Η τερηδόνα είναι νόσος που, αν δεν θεραπευθεί έγκαιρα, εξελίσσεται και οδηγεί στην πλήρη καταστροφή του δοντιού με συνέπεια την εξαγωγή του. Η προσβολή από την τερηδόνα, ατυχώς, δεν ελέγχεται από τα θεραπευτικά μέσα, τα οποία μπορούν μόνο να αναχαιτίσουν τη δράση της και να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά τις βλάβες που προκάλεσε, χωρίς να μπορούν, ωστόσο, να δράσουν στην αιτιολογία της. Η τερηδόνα δεν είναι μεταδοτική νόσος. Μολονότι η τερηδόνα δεν ανήκει στις νόσους που απειλούν τη ζωή του ανθρώπου, οι συνέπειες της είναι αρκετά σοβαρές. Εκείνο, όμως που κάνει την τερηδόνα περισσότερο άξια προσοχής μας είναι το γεγονός ότι προσβάλλει τα δόντια από πολύ νεαρή ηλικία και πολλά παιδιά υποφέρουν με σημαντικές επιπτώσεις στη γενική τους υγεία και τη συμπεριφορά τους.

15

16 Διαφάνεια 8 Αιτιολογία τερηδόνας Σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές αντιλήψεις, η οδοντική τερηδόνα είναι νόσος που οφείλεται στην αλληλεπίδραση διαφόρων παραγόντων, οι οποίοι επηρεάζουν την έναρξη αλλά και το ρυθμό εξέλιξής της. Οι παράγοντες αυτοί είναι: 1. Τα μικρόβια που προσκολλώνται πάνω στα δόντια, δηλαδή η Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα 2. Η συχνότητα κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών 3. Η ανθεκτικότητα αυτού του ίδιου του δοντιού 4. Το σάλιο Φυσικά, ο παράγοντας χρόνος πρέπει να ληφθεί υπόψη, γιατί η τερηδόνα δεν δημιουργείται από τη μια στιγμή στην άλλη.

17

18 Διαφάνεια 9. Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα Η Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα είναι μία διαφανής μεμβράνη που προσκολλάται στέρεα πάνω στα δόντια και περιέχει εκατομμύρια μικρόβια. Η μικροβιακή πλάκα αρχίζει να σχηματίζεται αμέσως μετά το βούρτσισμα των δοντιών από μικρόβια που βρίσκονται φυσιολογικά στο στόμα. Τα μικρόβια αυτά ώρα με την ώρα πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο τοξικά. Η μικροβιακή πλάκα είναι σχετικά αόρατη. Ο οδοντίατρος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα αποκαλυπτικό διάλυμα το οποίο βάφει την μικροβιακή πλάκα και να την αποκαλύπτει στον ασθενή. Ο μόνος τρόπος να απομακρύνουμε τη μικροβιακή πλάκα από τα δόντια είναι το βούρτσισμα. Η πλάκα που παραμένει στο στόμα ενασβεστιώνεται (από άλατα του σάλιου) και δημιουργείται η πέτρα (τρυγία).

19

20 Διαφάνεια 10 Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα Η Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα είναι μία διαφανής μεμβράνη που προσκολλάται στέρεα πάνω στα δόντια και περιέχει εκατομμύρια μικρόβια. Η μικροβιακή πλάκα αρχίζει να σχηματίζεται αμέσως μετά το βούρτσισμα των δοντιών από μικρόβια που βρίσκονται φυσιολογικά στο στόμα. Τα μικρόβια αυτά ώρα με την ώρα πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο τοξικά. Η μικροβιακή πλάκα είναι σχετικά αόρατη. Ο οδοντίατρος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα αποκαλυπτικό διάλυμα το οποίο βάφει την μικροβιακή πλάκα και να την αποκαλύπτει στον ασθενή. Ο μόνος τρόπος να απομακρύνουμε τη μικροβιακή πλάκα από τα δόντια είναι το βούρτσισμα. Η πλάκα που παραμένει στο στόμα ενασβεστιώνεται (από άλατα του σάλιου) και δημιουργείται η πέτρα (τρυγία).

21

22 Διαφάνεια 11 Μικρόβια και ζάχαρη Με την κατανάλωση ζαχαρούχων τροφών τα μικρόβια της πλάκας παράγουν οξέα. Η παραγωγή αυτών των οξέων μπορεί να συνεχίζεται επί μισή ώρα περίπου. Επομένως η συχνή λήψη ζαχαρούχων τροφών έχει ως αποτέλεσμα τη συχνή και για μεγάλο χρονικό διάστημα παραγωγή οξέων που θα τερηδονίσει τα δόντια. Τελικά, στο σχηματισμό της τερηδόνας σημαντικότερο ρόλο παίζει η συχνότητα κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών από ότι η ποσότητα. Είναι προτιμότερο για ένα παιδί να φάει ένα γλυκό σ ένα κύριο γεύμα του και μετά να βουρτσίσει τα δόντια του, από το να τρώει στα ενδιάμεσα των γευμάτων τσίχλες, καραμελλίτσες, μπισκότα κλπ ή να πίνει αναψυκτικά με ζάχαρη.

23

24 Διαφάνεια 12 Μικρόβια και ζάχαρη Απλουστεύοντας το μηχανισμό σχηματισμού της τερηδόνας, μπορούμε να πούμε, ότι τα μικρόβια της Οδοντικής Μικροβιακής Πλάκας έχουν τη δυνατότητα να ζυμώνουν ορισμένα είδη υδατανθράκων και κυρίως ζαχαρόζη και να δημιουργούν οξύ. ΜΙΚΡΟΒΙΑ + ΖΑΧΑΡΗ = ΟΞΥ ΟΞΥ + ΔΟΝΤΙ = ΤΕΡΗΔΟΝΑ Το οξύ αυτό επιτίθεται τελικά στα δόντια και προκαλεί την τερηδόνα. Όπως είναι φυσικό προσβάλλονται περισσότερο τα λιγότερο ανθεκτικά δόντια. Τα νεογιλά δόντια είναι λιγότερο ανθεκτικά από τα μόνιμα. Τα οξέα επιτίθενται στην αδαμαντίνη των δοντιών και αφαιρούν άλατα από την επιφάνειά της. Η συνεχής επίθεση οξέων αφαιρεί συνεχώς άλατα από την αδαμαντίνη με συνέπεια την εμφάνιση τερηδόνας.

25 Το σάλιο προστατεύει τα δόντια

26 Διαφάνεια 13 Το σάλιο είναι πολύ σημαντικός φυσικός παράγοντας για την προστασία των δοντιών από την τερηδόνα. Το σάλιο εμπλουτίζει συνεχώς την αδαμαντίνη με τα άλατα που της αφαιρούν τα οξέα. Θα πρέπει όμως να του δοθεί ο απαραίτητος χρόνος για να επαναλατώσει την τερηδόνα. Αυτό σημαίνει ότι για 3-4 ώρες δεν θα καταναλώσουμε ζαχαρούχα τρόφιμα και ποτά ώστε να μην υπάρχουν οξέα στο στόμα μας.

27 Η εξέλιξη της τερηδόνας Τερηδόνα αδαμαντίνης Τερηδόνα οδοντίνης Εμπλοκή του πολφού. Απόστημα

28 Διαφάνεια 14 Η εξέλιξη της τερηδόνας Η τερηδόνα εμφανίζεται αρχικά στις επιφάνειες των δοντιών που δύσκολα καθαρίζονται από τις τροφές, όπως είναι οι μασητικές επιφάνειες, οι επιφάνειες μεταξύ των δοντιών και τα σημεία των δοντιών που βρίσκονται κοντά στα ούλα και ονομάζονται αυχένες. Εκεί δηλαδή που προσκολλάται αρχικά η μικροβιακή πλάκα. Αν η τερηδονισμένη ουσία δεν απομακρυνθεί έγκαιρα από τον οδοντίατρο και το δόντι δεν σφραγισθεί, η τερηδόνα θα προχωρήσει μέχρι να το καταστρέψει τελείως. Ένα τερηδονισμένο δόντι αποκλείεται να θεραπευθεί μόνο του, χρειάζεται οπωσδήποτε την επέμβαση του οδοντίατρου.

29

30 Διαφάνεια 15 (Παιδί με μπιμπερό) Παιδί με μπιμπερό και παιδί με το σύνδρομο Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα πολύ μικρά παιδιά από τη στιγμή που θα ανατείλουν τα πρώτα τους δοντάκια. Πολλοί γονείς έχουν την τάση να δίνουν στα μικρά παιδιά το γάλα με πολύ ζάχαρη, να δίνουν στο παιδί πιπίλα με μέλι ή ζάχαρη για να μην κλαίει ή να αφήνουν το μπιμπερό με το γάλα όλη τη νύχτα στο στόμα των παιδιών. Το γάλα που μένει όλο το βράδυ πάνω στα δόντια διασπάται από τα μικρόβια της πλάκας σε γαλακτόζη και γαλακτικό οξύ. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της νύχτας η έκκριση του σάλιου είναι μειωμένη και δεν παρέχει την απαιτούμενη προστασία στα δόντια. Αυτή η τακτική των γονέων έχει ως αποτέλεσμα τα δόντια του μωρού να βρίσκονται συνεχώς εκτεθειμένα σε οξύ με συνέπεια τον πολυτερηδονισμό τους γνωστό ως «το σύνδρομο του μπιμπερό».

31

32 Διαφάνεια 16(Παιδί με το σύνδρομο) Παιδί με μπιμπερό και παιδί με το σύνδρομο Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα πολύ μικρά παιδιά από τη στιγμή που θα ανατείλουν τα πρώτα τους δοντάκια. Πολλοί γονείς έχουν την τάση να δίνουν στα μικρά παιδιά το γάλα με πολύ ζάχαρη, να δίνουν στο παιδί πιπίλα με μέλι ή ζάχαρη για να μην κλαίει ή να αφήνουν το μπιμπερό με το γάλα όλη τη νύχτα στο στόμα των παιδιών. Το γάλα που μένει όλο το βράδυ πάνω στα δόντια διασπάται από τα μικρόβια της πλάκας σε γαλακτόζη και γαλακτικό οξύ. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της νύχτας η έκκριση του σάλιου είναι μειωμένη και δεν παρέχει την απαιτούμενη προστασία στα δόντια. Αυτή η τακτική των γονέων έχει ως αποτέλεσμα τα δόντια του μωρού να βρίσκονται συνεχώς εκτεθειμένα σε οξύ με συνέπεια τον πολυτερηδονισμό τους γνωστό ως «το σύνδρομο του μπιμπερό».

33 Ούλα Οστούν Φυσιολογικά ούλα Πλάκα Τρυγία Θύλακος Οστούν Περιοδοντίτιδα

34 Διαφάνεια 17 Ουλίτιδες Νοσήματα Περιοδοντίου Φυσιολογικά ούλα Η άλλη μεγάλη ομάδα των νοσημάτων του στόματος που προσβάλλουν το σύνολο σχεδόν των ατόμων, αφορούν στους ιστούς που περιβάλλουν και στηρίζουν τα δόντια, ούλα και περιοδόντιο. Τα ούλα όταν είναι υγιή έχουν ανοιχτό ρόδινο χρώμα και συμπαγή σύσταση. Μεταξύ των ούλων και του δοντιού υπάρχει μια μικρή σχισμή, η ουλοδοντική σχισμή.

35 Παιδική ουλίτιδα

36 Διαφάνεια 18 Ουλίτιδα Τα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας με τις τοξίνες τους προκαλούν φλεγμονές στα ούλα, τη γνωστή ουλίτιδα. Η ουλίτιδα προσβάλλει το σύνολο σχεδόν των ατόμων: παιδιά και ενήλικες, άνδρες και γυναίκες με διαφορετική βαρύτητα. Τα κυριότερα συμπτώματα της ουλίτιδας είναι η ερυθρότητα και η διόγκωση των ούλων, η αιμορραγία κατά το βούρτσισμα ή και αυτόματα καθώς και η κακοσμία του στόματος. Η ουλίτιδα είναι αντιστρεπτή νόσος. Μπορεί να θεραπευθεί από τον οδοντίατρο και να διατηρούνται τα ούλα υγιή με τη σωστή καθημερινή απομάκρυνση της πλάκας με τη οδοντόβουρτσα και τα άλλα βοηθητικά μέσα στοματικής υγιεινής και με τακτικό έλεγχο στον οδοντίατρο.

37 Ουλίτιδα ενηλίκων

38 Διαφάνεια 19 Ουλίτιδα Τα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας με τις τοξίνες τους προκαλούν φλεγμονές στα ούλα, τη γνωστή ουλίτιδα. Η ουλίτιδα προσβάλλει το σύνολο σχεδόν των ατόμων: παιδιά και ενήλικες, άνδρες και γυναίκες με διαφορετική βαρύτητα. Τα κυριότερα συμπτώματα της ουλίτιδας είναι η ερυθρότητα και η διόγκωση των ούλων, η αιμορραγία κατά το βούρτσισμα ή και αυτόματα καθώς και η κακοσμία του στόματος. Η ουλίτιδα είναι αντιστρεπτή νόσος. Μπορεί να θεραπευθεί από τον οδοντίατρο και να διατηρούνται τα ούλα υγιή με τη σωστή καθημερινή απομάκρυνση της πλάκας με τη οδοντόβουρτσα και τα άλλα βοηθητικά μέσα στοματικής υγιεινής και με τακτικό έλεγχο στον οδοντίατρο.

39

40 Διαφάνεια 20 Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα βαμμένη και ουλίτιδα

41

42 Διαφάνεια 21 Οδοντική Μικροβιακή Πλάκα και ουλίτιδα

43 Περιοδοντίτιδα

44 Διαφάνεια 22 Νοσήματα Περιοδοντίου Χωρίς επαρκή προσωπική φροντίδα, η ουλίτιδα μπορεί να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί στους ενήλικες περιοδοντική νόσος. Στο στάδιο αυτό προσβάλλονται οι ιστοί (περιοδοντικοί σύνδεσμοι και γναθιαίο οστούν) που συγκρατούν το δόντι. Η περιοδοντίτιδα χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των ούλων, θυλάκους που εμφανίζονται μεταξύ δοντιών και ούλων και μείωση της στήριξης των δοντιών. Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια δοντιών. Η εξέλιξη της περιοδοντικής νόσου μπορεί να ανασταλεί ή να επιβραδυνθεί σημαντικά με συνδυασμό θεραπείας από τον οδοντίατρο και προσωπικής φροντίδας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το κάπνισμα επιδεινώνει την περιοδοντική νόσο.

45 Η Προληπτική Οδοντιατρική είναι: Απαραίτητη σε όλους Εύκολη στην εφαρμογή της Αποτελεσματική

46 Διαφάνεια 23 Προληπτική Οδοντιατρική Η οδοντική τερηδόνα και τα νοσήματα του περιοδοντίου αν και είναι τόσο διαδεδομένες νόσοι, εντούτοις μπορεί να προληφθούν και να επιτευχθεί σημαντική μείωση της συχνότητας εμφάνισής τους και της βαρύτητάς τους με την εφαρμογή ειδικών προληπτικών μέτρων. Η προληπτική οδοντιατρική είναι αναγκαία, εφικτή και αποτελεσματική.

47 Πρόληψη τερηδόνας Φθόριο Μικρόβια Ζάχαρη Σάλιο

48 Διαφάνεια 24 Πρόληψη τερηδόνας Η πρόληψη της τερηδόνας γίνεται σε τρία επίπεδα, όπως ακριβώς τρεις είναι οι παράγοντες που ενέχονται στον σχηματισμό της: 1. Απομάκρυνση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας με το καθημερινό και αποτελεσματικό βούρτσισμα των δοντιών. 2. Σωστή διατροφή και κυρίως αποφυγή της συχνής κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών και ποτών. 3. Αύξηση της ανθεκτικότητας των δοντιών με τη χορήγηση φθοριούχων σκευασμάτων.

49 Πρόληψη νοσημάτων περιοδοντίου

50 Διαφάνεια 25 Πρόληψη νοσημάτων περιοδοντίου Η πρόληψη της ουλίτιδας και των νοσημάτων του περιοδοντίου επιτυγχάνεται με τον έλεγχο της οδοντικής μικροβιακής πλάκας δηλαδή, με καθημερινό και αποτελεσματικό βούρτσισμα των δοντιών.

51

52 Διαφάνεια 26 Έλεγχος της Οδοντικής Μικροβιακής Πλάκας Απ όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, γίνεται σαφές ότι για την πρόληψη των νοσημάτων του στόματος απαιτείται η καθημερινή απομάκρυνση της οδοντικής μικροβιακής πλάκας από όλες τις επιφάνειες των δοντιών. Αυτό επιτυγχάνεται με το βούρτσισμα των δοντιών οπωσδήποτε δύο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ.

53

54 Διαφάνεια 27 Επίδειξη βουρτσίσματος από τον οδοντίατρο Πολλές έρευνες έχουν γίνει προκειμένου να βρεθεί η πιο αποτελεσματική μέθοδος βουρτσίσματος των δοντιών και έχουν προταθεί διάφορες τεχνικές. Ο οδοντίατρός σας θα σας δείξει την σωστή τεχνική.

55

56 Διαφάνεια 28 Βούρτσισμα των δοντιών Ι Καλύτερη θεωρείται η τεχνική όπου τοποθετείται η οδοντόβουρτσα επάνω στα δόντια με γωνία, έτσι που οι τρίχες της να εισέρχονται στην ουλοδοντική σχισμή (η μικρή σχισμή που υπάρχει μεταξύ δοντιών και ούλων). Η βούρτσα κινείται με μικρές επιτόπιες δονήσεις αφαιρώντας την μικροβιακή πλάκα από τις εξωτερικές και τις εσωτερικές επιφάνειες των δοντιών.

57

58 Διαφάνεια 29 Βούρτσισμα δοντιών ΙΙ Πιο συγκεκριμένα ο σωστός τρόπος βουρτσίσματος των δοντιών είναι ο ακόλουθος: Τοποθετούμε την οδοντόβουρτσα λοξά, στο σημείο που ενώνονται τα δόντια με τα ούλα.

59

60 Διαφάνεια 30 Βούρτσισμα δοντιών ΙΙΙ Πιέζουμε τη βούρτσα με κατεύθυνση πάντοτε προς τα ούλα και κάνουμε επιτόπιες κινήσεις (δονήσεις) μπρος πίσω, χωρίς να κινείται η βούρτσα. Βουρτσίζουμε πρώτα τις εξωτερικές επιφάνειες όλων των δοντιών πάνω και κάτω.

61

62 Διαφάνεια 31 Βούρτσισμα δοντιών ΙV Κατόπιν, με τον ίδιο τρόπο βουρτσίζουμε τις εσωτερικές επιφάνειες των δοντιών.

63

64 Διαφάνεια 32 Βούρτσισμα δοντιών V Για τον καθαρισμό των πρόσθιων άνω και κάτω δοντιών η κεφαλή της βούρτσας τοποθετείται όρθια όπως φαίνεται στη διαφάνεια.

65

66 Διαφάνεια 33 Βούρτσισμα δοντιών VΙ Οι μασητικές επιφάνειες βουρτσίζονται τελευταίες με προσθιοπίσθιες κινήσεις. Δεν ξεχνάμε ποτέ να βουρτσίσουμε και τις πίσω επιφάνειες των τελευταίων δοντιών.

67 Η σωστή οδοντόβουρτσα Μικρή κεφαλή Νάιλον τρίχες Μαλακή ή το πολύ μέτριας σκληρότητας

68 Διαφάνεια 34 Η σωστή οδοντόβουρτσα Συνιστώνται οι οδοντόβουρτσες που έχουν μικρή κεφαλή, νάϋλον τρίχες και είναι μαλακές ή είναι το πολύ μέτριας σκληρότητας. Στο εμπόριο κυκλοφορούν διάφοροι τύποι οδοντοβουρτσών για παιδιά και ενήλικες καθώς και μηχανοκίνητες. Οι οδοντόβουρτσες πρέπει να ανανεώνονται κάθε 3-4 μήνες. Οι παιδικές οδοντόβουρτσες πολλές φορές χρειάζονται πιο συχνή ανανέωση επειδή τα παιδιά συνηθίζουν να τις μασούν και έτσι τις καταστρέφουν γρήγορα.

69

70 Διαφάνεια 35 Κατεστραμμένη παιδική οδοντόβουρτσα

71

72 Διαφάνεια 36 Οδοντικό νήμα Επειδή η οδοντόβουρτσα δεν είναι δυνατόν να εισχωρήσει ανάμεσα στα δόντια, οι επιφάνειες αυτές των δοντιών δεν καθαρίζονται. Για το λόγο αυτό απαραίτητο συμπλήρωμα της καθημερινής στοματικής υγιεινής είναι η χρήση του οδοντικού νήματος. Ο ειδικός συγκρατητήρας διευκολύνει τη χρήση του νήματος στα παιδιά.

73

74 Διαφάνεια 37 Χρήση οδοντικού νήματος Ι Κόβουμε ένα κομμάτι νήμα, περίπου 70 εκ. και το τυλίγουμε στα μεσαία δάχτυλα αφήνοντας 7 εκ. περίπου ελεύθερο νήμα μεταξύ των δακτύλων.

75

76 Διαφάνεια 38 Οδοντικό νήμα ΙΙ Χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα και τους δείκτες τοποθετούμε το νήμα ανάμεσα στα δόντια. Όταν φθάσει στα ούλα, το νήμα αγκαλιάζει το δόντι και το μετακινούμε απαλά μέσα στην ουλοδοντική σχισμή μέχρι να αισθανθούμε αντίσταση.

77

78 Διαφάνεια 39 Οδοντικό νήμα ΙΙΙ Από το σημείο αυτό μετακινούμε το νήμα πάνω κάτω πιέζοντας την επιφάνεια του δοντιού. Με την ίδια τακτική καθαρίζουμε όλες τις μεσοδόντιες επιφάνειες των δοντιών. Πρέπει να αντικαθιστούμε συνέχεια το φθαρμένο και λερωμένο νήμα με γερό και καθαρό.

79

80 Διαφάνεια 40 Μεσοδόντια βουρτσάκια Σ ένα ατομικό πρόγραμμα ελέγχου της μικροβιακής πλάκας πολλές φορές απαιτείται και η χρήση επιπρόσθετων μέσων καθαρισμού όπως είναι τα μεσοδόντια βουρτσάκια που είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τον έλεγχο της πλάκας σε ασθενείς με περιοδοντικά προβλήματα.

81

82 Διαφάνεια 41 Η οδοντόκρεμα Οι οδοντόκρεμες παίζουν σημαντικό ρόλο στον καθαρισμό και τη στίλβωση των δοντιών με τις απορρυπαντικές και αποτριπτικές ουσίες που περιέχουν. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες εμπλουτισμού των οδοντοκρεμών με μια ή περισσότερες φαρμακευτικές ουσίες με σκοπό την παρεμπόδιση σχηματισμού της μικροβιακής πλάκας. Έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ουσιών αυτών, έχουν δώσει ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

83 Φθοριούχος οδοντόκρεμα

84 Διαφάνεια 42 Όσον αφορά στις φθοριούχες οδοντόκρεμες, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην πρόληψη της τερηδόνας και συστήνεται ανεπιφύλακτα η χρήση τους για όλες τις ηλικίες.

85

86 Διαφάνεια 43 Σωστή διατροφή Οι τροφές που είναι απαραίτητες για τη γενική υγεία του ανθρώπου είναι απαραίτητες και για τα δόντια. Ωστόσο, για την πρόληψη της τερηδόνας, πιο σημαντικό είναι το τι τρώει κανείς από το τι δεν τρώει. Η κατανάλωση ζαχαρούχων τροφών και ποτών, κυρίως στα ενδιάμεσα των γευμάτων, οδηγεί στην εμφάνιση της τερηδόνας. Συστήνεται η αποφυγή συχνής κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών.

87 Προστατεύστε τα δόντια από τη ζάχαρη! Ανακαλύψτε τις τροφές με κρυμμένη ζάχαρη! Αναζητείστε μικρά γλυκά με το σήμα: Γλυκά φιλικά στα δόντια

88 Διαφάνεια 44 Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις έτοιμες τροφές που περιέχουν ζάχαρη και δεν φαίνεται άμεσα (τροφές με κρυμμένη ζάχαρη). Να προτιμώνται τα μικρά γλυκά (τσίχλες, καραμελλίτσες κ.ά.) με το σήμα αυτό «γλυκά φιλικά στα δόντια».

89 Το φθόριο είναι πιο αποτελεσματικός παράγοντας για την πρόληψη της τερηδόνας. F F F F F F F F F F F F

90 Διαφάνεια 45 Η χρήση του φθορίου στην πρόληψη της τερηδόνας Το φθόριο αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό παράγοντα για την πρόληψη της τερηδόνας. Τα δόντια μπορούν να γίνουν πιο ανθεκτικά και να αντιστέκονται στην επίθεση των οξέων με τη χορήγηση φθοριούχων σκευασμάτων.

91

92 Διαφάνεια 46 ( παιδί που πίνει νερό) Η χορήγηση του φθορίου μπορεί να γίνει είτε από το στόμα (με τη γενική οδό), είτε με τοπική εφαρμογή. Όταν λαμβάνεται από το στόμα η απορρόφηση του φθορίου γίνεται από τον γαστρεντερικό σωλήνα και μεταφέρεται στα δόντια μέσω του κυκλοφορικού συστήματος. Οι μέθοδοι χορήγησης φθορίου από το στόμα είναι οι ακόλουθες: Φθορίωση πόσιμου νερού, φθορίωση μαγειρικού άλατος, φθορίωση γάλακτος, τροχίσκοι φθορίου που δίνονται καθημερινά στα παιδιά μέχρι την ηλικία των 8 9 ετών. Οι βιολογικές επιδράσεις του φθορίου στον ανθρώπινο οργανισμό έχουν μελετηθεί επισταμένως. Από τις μελέτες αυτές έχει αποδειχθεί ότι το φθόριο στις δόσεις που χρησιμοποιείται για την πρόληψη της τερηδόνας είναι απόλυτα ασφαλές για τη γενική υγεία των ανθρώπων.

93 F F F F F F F F F F F F F F F F

94 Διαφάνεια 47 Τοπική χορήγηση φθορίου Η τοπική εφαρμογή φθορίου για την πρόληψη της τερηδόνας συστήνεται για όλες τις ηλικίες εφόσον υπάρχουν φυσικά δόντια στο στόμα. Η τοπική εφαρμογή φθορίου γίνεται με δύο τρόπους: από τον οδοντίατρο στο ιατρείο και με αυτοχορήγηση στο σπίτι.

95

96 Διαφάνεια 48 Τοπικές εφαρμογές φθορίου από τον οδοντίατρο Οι τοπικές εφαρμογές φθορίου που γίνονται από τον οδοντίατρο με ζελέ ή βερνίκια φθορίου δίνουν θεαματικά αποτελέσματα στην πρόληψη της τερηδόνας. Οι τοπικές εφαρμογές φθορίου γίνονται προληπτικά σε όλα τα παιδιά δύο φορές το χρόνο από την ηλικία των 3 4 ετών και στους ενήλικες με συχνότητα που αποφασίζει ο οδοντίατρος, ανάλογα με την κλινική εικόνα και τις ανάγκες των ασθενών. Τοπική εφαρμογή φθορίου με ζελέ.

97

98 Διαφάνεια 49 Τοπικές εφαρμογές φθορίου από τον οδοντίατρο Οι τοπικές εφαρμογές φθορίου που γίνονται από τον οδοντίατρο με ζελέ ή βερνίκια φθορίου δίνουν θεαματικά αποτελέσματα στην πρόληψη της τερηδόνας. Οι τοπικές εφαρμογές φθορίου γίνονται προληπτικά σε όλα τα παιδιά δύο φορές το χρόνο από την ηλικία των 3 4 ετών και στους ενήλικες με συχνότητα που αποφασίζει ο οδοντίατρος, ανάλογα με την κλινική εικόνα και τις ανάγκες των ασθενών. Τοπική εφαρμογή φθορίου με βερνίκι.

99

100 Διαφάνεια 50 Αυτοχορήγηση φθορίου Φθοριούχες οδοντόκρεμες

101 Φθοριούχες οδοντόκρεμες Οι φθοριούχες οδοντόκρεμες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές για την πρόληψη της τερηδόνας. Σήμερα το σύνολο σχεδόν των οδοντοκρεμών που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι φθοριούχες.

102 Διαφάνεια 51 Οι φθοριούχες οδοντόκρεμες είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές για την πρόληψη της τερηδόνας. Σήμερα το σύνολο σχεδόν των οδοντοκρεμών που κυκλοφορούν στο εμπόριο περιέχουν φθόριο.

103

104 Διαφάνεια 52 Στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία συστήνεται η χρήση παιδικής φθοριούχου οδοντόκρεμας. Η ποσότητα που τοποθετείται στην οδοντόβουρτσα για τα παιδιά είναι μεγέθους μπιζελιού.

105

106 Διαφάνεια 53 Αυτοχορήγηση φθορίου - φθοριούχα στοματο-πλύματα Τα φθοριούχα διαλύματα χρησιμοποιούνται σε καθημερινή βάση το βράδυ μετά το βούρτσισμα των δοντιών. Συστήνονται σε παιδιά άνω των 6 ετών και σε ενήλικες. Είναι πολύ αποτελεσματικά για την πρόληψη της τερηδόνας.

107 Ποιοί χρειάζονται το φθόριο; Όλοι! Έμφαση δίνεται: Στα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία για την πρόληψη της τερηδόνας. Τα παιδιά και οι ενήλικες που λαμβάνουν ορθοδοντική θεραπεία. Οι ενήλικες με προσθετικές αποκαταστάσεις και πολλά σφραγίσματα. Οι ενήλικες που παρουσιάζουν υφιζήσεις των ούλων και τερηδόνες ρίζας. Οι ενήλικες μετά την περιοδοντική θεραπεία. Οι ενήλικες με έντονη ξηροστομία ή γενικώς με μειωμένη ροή σάλιου.

108 Διαφάνεια 54 Ποιοι χρειάζονται το φθόριο; Η απάντηση είναι: Όλοι Τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία για την πρόληψη της τερηδόνας. Τα παιδιά και οι ενήλικες που λαμβάνουν ορθοδοντική θεραπεία. Οι ενήλικες με προσθετικές αποκαταστάσεις και πολλά σφραγίσματα. Οι ενήλικες που παρουσιάζουν υφιζήσεις των ούλων και τερηδόνες ρίζας. Οι ενήλικες μετά την περιοδοντική θεραπεία Οι ενήλικες με έντονη ξηροστομία ή γενικώς με μειωμένη ροή σάλιου

109

110 Διαφάνεια 55 Προληπτικές καλύψεις δοντιών Το μεγαλύτερο ποσοστό των εμφράξεων λόγω τερηδόνας γίνονται στις μασητικές επιφάνειες των πίσω δοντιών. Ένας αποτελεσματικός τρόπος προστασίας των δοντιών αυτών από την τερηδόνα είναι οι προληπτικές καλύψεις των οπών και σχισμών που φυσιολογικά υπάρχουν πάνω στα δόντια. Είναι πολύ απλή τεχνική όπου ο οδοντίατρος τοποθετεί μια λεπτή επίστρωση υλικού χωρίς να αφαιρείται καθόλου οδοντική ουσία. Το υλικό μπορεί να είναι διαφανές ή αδιαφανές.

111 Οι χρυσοί κανόνες πρόληψης των νοσημάτων του στόματος. 1. Αποτελεσματικό βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα 2. Αποφυγή κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών κυρίως στα ενδιάμεσα των γευμάτων 3. Χρήση φθοριούχων σκευασμάτων 4. Τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο.

112 Διαφάνεια 56 Οι χρυσοί κανόνες πρόληψης των νοσημάτων του στόματος. 1. Αποτελεσματικό βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα 2. Αποφυγή κατανάλωσης ζαχαρούχων τροφών κυρίως στα ενδιάμεσα των γευμάτων 3. Χρήση φθοριούχων σκευασμάτων 4. Τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο.

113

114 Διαφάνεια 57: Μηνύματα για τη στοματική υγεία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Επισκεφθείτε τον οδοντίατρο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τόσο για τον έλεγχο της στοματικής σας υγείας όσο και για να σας δώσει συμβουλές για την πρόληψη των νόσων του στόματος για σας και για το παιδί σας. Βουρτσίζετε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα με φθοριούχο οδοντόκρεμα Χρησιμοποιείτε οδοντικό νήμα μια φορά την ημέρα Να καταναλώνετε υγιεινές τροφές μεταξύ των γευμάτων και να επιλέγετε τροφές χωρίς ζάχαρη Να αποφεύγετε να καταναλώνετε όξινα και ανθρακούχα ποτά για να μην προκληθεί διάβρωση στα δόντια σας.

115

116 Διαφάνεια 58 Πότε πρέπει να αρχίσω το βούρτσισμα των δοντιών του παιδιού; Από τη στιγμή που θα ανατείλει το πρώτο δοντάκι στο στόμα θα πρέπει καθημερινά μετά το τελευταίο γεύμα να καθαρίζουμε το δοντάκι αυτό με μία βρεγμένη γάζα. Όταν θα ανατείλουν και άλλα δόντια θα αρχίσουμε να χρησιμοποιούμε μια παιδική μαλακή οδοντόβουρτσα.

117

118 Διαφάνεια 59 Τι οδοντόκρεμα πρέπει να χρησιμοποιήσω; Από την αρχή με τη χρήση της οδοντόβουρτσας απαιτείται και η χρήση φθοριούχου οδοντόκρεμας ως εξής: 1. Από 6 μηνών έως 2 ετών = Παιδική φθοριούχος οδοντόκρεμα (περιέχει περίπου 500 ppm φθορίου). Ελαφριά επάλειψη στην οδοντόβουρτσα οπωσδήποτε μία φορά την ημέρα. 2. Από 2 6 ετών = την ίδια παιδική οδοντόκρεμα, τοποθετούμε ποσότητα ίση με ένα αρακά, δύο φορές την ημέρα οπωσδήποτε. 3. Ηλικία μεγαλύτερη των 6 ετών = Κανονική φθοριούχος οδοντόκρεμα ενηλίκων (1000 ή και περισσότερο ppm φθορίου), ποσότητα ίση με το 1/3 ή το 1/2 της κεφαλής της οδοντόκρεμας, δύο φορές την ημέρα οπωσδήποτε.

119

120 Διαφάνεια 60 Μέχρι πότε να βοηθούν οι γονείς; Μέχρι την ηλικία των 7-8 ετών οι γονείς θα πρέπει να ελέγχουν το βούρτσισμα των δοντιών των παιδιών και να ελέγχουν ακόμη και την κατανάλωση της οδοντόκρεμας. Στόχος είναι πάντοτε η αποτελεσματική απομάκρυνση της πλάκας αλλά και η σταδιακή εκπαίδευση των παιδιών έτσι ώστε να τα καταφέρνουν μόνα τους και να τους γίνει καθημερινή απαραίτητη υγιεινή συνήθεια. Από την ηλικία των 7-8 ετών θα πρέπει ο οδοντίατρος να διδάξει και τη χρήση του οδοντικού νήματος.

121

122 Διαφάνεια 61 Μη ξεχνάτε ότι το παιδί θα αποκτήσει υγιεινές συνήθειες εάν βλέπει ότι και οι γονείς ακολουθούν τις συνήθειες αυτές.

123 Είναι η τερηδόνα κληρονομική; Όχι! Οι συνήθειες είναι αυτές που κληρονομούνται. Όταν οι γονείς προσέχουν τη στοματική τους υγεία και τα παιδιά θα ακολουθήσουν τα ίδια πρότυπα. Γενικώς, τα παιδιά αποκτούν ευκολότερα υγιεινές συνήθειες από ότι οι ενήλικες, και όταν τις αποκτήσουν είναι εύκολο να τις διατηρήσουν σε όλη τους τη ζωή.

124 Διαφάνεια 62 Είναι η τερηδόνα κληρονομική; Όχι! Οι συνήθειες είναι αυτές που κληρονομούνται. Όταν οι γονείς προσέχουν τη στοματική τους υγεία και τα παιδιά θα ακολουθήσουν τα ίδια πρότυπα. Γενικώς, τα παιδιά αποκτούν ευκολότερα υγιεινές συνήθειες απότι οι ενήλικες, και όταν τις αποκτήσουν είναι εύκολο να τις διατηρήσουν σε όλη τους τη ζωή.

125

126 Διαφάνεια 63 Τα μικρόβια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας μεταδίδονται στο παιδί από τους γονείς κυρίως ή άλλους ενήλικες που τα προσέχουν, όταν αρχίσουν να ανατέλλουν τα πρώτα τους δόντια. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να το γνωρίζουν πόσο σημαντικό είναι να βουρτσίζουν αποτελεσματικά τα δόντια τους δύο φορές την ημέρα και γενικώς να διατηρούν τη στοματική τους υγεία σε καλό επίπεδο.

127

128 Διαφάνεια 64 Πότε πρέπει να γίνει η πρώτη επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο; Η πρώτη επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο πρέπει να γίνει με τα πρώτα του γενέθλια.

129

130 Διαφάνεια 65 Γιατί τόσο νωρίς; Επειδή, η τερηδόνα μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και από τη βρεφική ηλικία. Επειδή η έγκαιρη ενημέρωση των γονέων είναι καθοριστική για την υγεία των δοντιών των παιδιών.

131

132 Διαφάνεια 66 Η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στο ιατρείο πρέπει να είναι μια ευχάριστη εμπειρία που θα το ακολουθεί σε όλη του τη ζωή. Γενικώς, η επαφή του παιδιού με τον παιδοδοντίατρο, στα πλαίσια της προληπτικής αγωγής δύο φορές το χρόνο, θα δημιουργήσει φιλικές σχέσεις και θα προλάβει κάθε πιθανό πρόβλημα στοματικής υγείας.

133

134 Διαφάνεια 67 Οδοντικός τραυματισμός Μερικές φορές μετά από κάποιο ατύχημα μπορεί ένα δόντι να βγει εντελώς από τη γνάθο. Στην περίπτωση αυτή ο γονέας θα πρέπει να ξεπλύνει το δόντι κάτω από τη βρύση και να προσπαθήσει να το τοποθετήσει στη θέση του. Σε περίπτωση που διστάζει ή δεν μπορεί ο γονέας να το τοποθετήσει στη θέση του καλό θα ήταν να τοποθετήσει το δόντι κάτω από τη γλώσσα του παιδιού. Η άλλη εναλλακτική λύση είναι να τοποθετήσει το δόντι σε γάλα ή γενικά να το διατηρήσει υγρό. Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να επισκεφθεί αμέσως τον οδοντίατρο.

135

136 Διαφάνεια 68 Πολύ συχνά τα παιδιά κατά τη διάρκεια των παιχνιδιών μπορεί να σπάσουν τα μπροστινά τους δόντια. Η σύγχρονη οδοντιατρική έχει τα μέσα να επανορθώσει τις βλάβες αυτές με πολύ γερά υλικά και με πολύ καλό αισθητικό αποτέλεσμα.

137

138 Διαφάνεια 69 Προστασία των δοντιών κατά την άθληση Για τα παιδιά που αθλούνται ο παιδοδοντίατρος -οδοντίατρος μπορεί να συστήσει ανάλογα με το άθλημα, κάποιο προστατευτικό νάρθηκα των δοντιών.

139 Ορθοδοντικά προβλήματα

140 Διαφάνεια 70 Ορθοδοντικά προβλήματα

141 Ποιά είναι τα αίτια συνωστισμού των δοντιών; Τα αίτια είναι κληρονομικά και οφείλονται στην παρουσία μεγάλων δοντιών (από τον πατέρα) και μικρών γνάθων (από τη μητέρα) ή το αντίστροφο.

142 Διαφάνεια 71 Ποια είναι τα αίτια συνωστισμού των δοντιών; Τα αίτια είναι κληρονομικά και οφείλονται στην παρουσία μεγάλων δοντιών (από τον πατέρα) και μικρών γνάθων (από τη μητέρα) ή το αντίστροφο.

143 Τα συνωστισμένα δόντια διορθώνονται με την πάροδο του χρόνου; Όχι. Απαιτείται ορθοδοντική θεραπεία

144 Διαφάνεια 72 Τα συνωστισμένα δόντια διορθώνονται με την πάροδο του χρόνου; Όχι. Απαιτείται ορθοδοντική θεραπεία

145 Προκαλεί ο θηλασμός του δακτύλου αλλαγή της θέσης των δοντιών; Ναι, και έχει ως αποτέλεσμα τη μετακίνηση των άνω δοντιών προς τα εμπρός και των κάτω προς τα μέσα.

146 Διαφάνεια 73 Προκαλεί ο θηλασμός του δακτύλου αλλαγή της θέσης των δοντιών; Ναι, και έχει ως αποτέλεσμα τη μετακίνηση των άνω δοντιών προς τα εμπρός και των κάτω προς τα μέσα.

147 Πότε και πως το παιδί θα σταματήσει αυτή τη συνήθεια; Η συνήθεια αυτή είναι φυσιολογική μέχρι την ηλικία των 4 χρόνων. Κατόπιν θα πρέπει να επέμβει ο οδοντίατρος για την άρση της συνήθειας αυτής αρχικά με ψυχολογικά μέσα και ύστερα με ορθοδοντικά μηχανήματα.

148 Διαφάνεια 74 Πότε και πως το παιδί θα σταματήσει αυτή τη συνήθεια; Η συνήθεια αυτή είναι φυσιολογική μέχρι την ηλικία των 4 χρόνων. Κατόπιν θα πρέπει να επέμβει ο οδοντίατρος για την άρση της συνήθειας αυτής αρχικά με ψυχολογικά μέσα και ύστερα με ορθοδοντικά μηχανήματα.

149

150 Διαφάνεια 75 Πολλά ορθοδοντικά προβλήματα μπορούν να προληφθούν όταν το παιδί επισκέπτεται από πολύ μικρό τον οδοντίατρο, όπως για παράδειγμα με την πρόληψη της πρόωρης απώλειας των νεογιλών, με τη χρήση μηχανημάτων διατήρησης χώρου, με την έγκαιρη θεραπεία τερηδονισμένων δοντιών κ.ά.

151

152 Διαφάνεια 76 Κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τηρούνται σχολαστικά οι κανόνες στοματικής υγιεινής, εφόσον με την παρουσία των μηχανημάτων ευνοείται ακόμη περισσότερο η κατακράτηση της πλάκας στα δόντια. Καθημερινό και σχολαστικό βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα καθώς και καθημερινή χρήση των ειδικών μεσοδόντιων βουρτσών όπως φαίνεται στη διαφάνεια.

153

154 Διαφάνεια 77 Κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας οι τοπικές εφαρμογές φθορίου στον οδοντίατρο είναι απαραίτητες. Τοπική εφαρμογή με φθοριούχο βερνίκι.

155

156 Διαφάνεια 78 Οι ενήλικες μπορεί να αναπτύξουν τερηδόνα ρίζας λόγω της υφίζησης των ούλων που μπορεί να παρουσιαστεί. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητος ο έλεγχος στον οδοντίατρο αλλά και η τήρηση των κανόνων στοματικής υγιεινής και γενικά η προληπτική αγωγή και η χρήση φθοριούχων με αυτοχορήγηση και στον οδοντίατρο.

157

158 Διαφάνεια 79 Οι ενήλικες μπορεί να αναπτύξουν τερηδόνα ρίζας λόγω της υφίζησης των ούλων που μπορεί να παρουσιαστεί. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητος ο έλεγχος στον οδοντίατρο αλλά και η τήρηση των κανόνων στοματικής υγιεινής και γενικά η προληπτική αγωγή και η χρήση φθοριούχων με αυτοχορήγηση και στον οδοντίατρο

159 Υγιή ούλα Ουλίτιδα σε αρχικά στάδια Προχωρημένη ουλίτιδα

160 Διαφάνεια 80 Η στοματική υγιεινή είναι απαραίτητη για την πρόληψη των νοσημάτων του περιοδοντίου. Η παρουσία πλάκας η οποία δεν απομακρύνεται καθημερινά οδηγεί σε βαρύτερες μορφές ουλίτιδας και ενδεχομένως μετέπειτα σε περιοδοντίτιδα.

161

162 Διαφάνεια 81 Η στοματική υγιεινή είναι απαραίτητη για την πρόληψη των νοσημάτων του περιοδοντίου. Η παρουσία πλάκας η οποία δεν απομακρύνεται καθημερινά οδηγεί σε βαρύτερες μορφές ουλίτιδας και ενδεχομένως μετέπειτα σε περιοδοντίτιδα.

163

164 Διαφάνεια 82 Περιοδοντική νόσος σε ενήλικα με μεγάλες εναποθέσεις πλάκας, με υφίζηση των ούλων και με τερηδόνα ρίζας.

165

166 Διαφάνεια 83 Οδοντική διάβρωση Η κατανάλωση όξινων και ανθρακούχων ποτών μπορεί να οδηγήσει σε διάβρωση των δοντιών ενηλίκων και παιδιών. Ο όρος οδοντική διάβρωση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα φυσικά επακόλουθα της παθολογικής, χρόνιας και εντοπισμένης χημικής διάλυσης των σκληρών οδοντικών ιστών, από οξέα ενδογενούς ή εξωγενούς προέλευσης, τα οποία όμως δεν αποτελούν προϊόντα μικροβιακής ζύμωσης υδατανθράκων

167

168 Διαφάνεια 84 Πρόληψη Οδοντικής διάβρωσης Ενημέρωση των ατόμων για τη δυσμενή επίδραση των διαβρωτικών τροφίμων και ποτών ώστε να περιορίσουν τη συχνότητα κατανάλωσης των διαβρωτικών τροφών και αναψυκτικών Ενημέρωση των ατόμων για τα είδη των τροφών και αναψυκτικών με μεγάλη διαβρωτική ικανότητα Αποφυγή λήψης όξινων τροφών και αναψυκτικών πριν τον ύπνο Χρήση φθοριούχων (φθοριούχα στοματοπλύματα και τοπική εφαρμογή ουδετέρου φθοριούχου ζελέ ή βερνικιού)

169 Καρκίνος του στόματος O καρκίνος του στόματος αντιπροσωπεύει το 2 % του συνόλου των καρκίνων του σώματος. Ο ρόλος του οδοντιάτρου είναι πολύ σημαντικός επειδή μπορεί να εντοπίσει μία ύποπτη βλάβη στο στόμα και να παραπέμψει τον ασθενή σε ειδικό για την τελική διάγνωση.

170 Διαφάνεια 85 Καρκίνος του στόματος O καρκίνος του στόματος αντιπροσωπεύει το 2 % του συνόλου των καρκίνων του σώματος. Ο ρόλος του οδοντιάτρου είναι πολύ σημαντικός επειδή μπορεί να εντοπίσει μία ύποπτη βλάβη στο στόμα και να παραπέμψει τον ασθενή σε ειδικό για την τελική διάγνωση.

171

172 Διαφάνεια 86 Καρκίνος του στόματος Ο καρκίνος του στόματος ή ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του στόματος προσβάλει συνήθως ηλικιωμένους άνδρες. Επειδή δεν συνοδεύεται από ενοχλήματα, όπως πόνο, μπορεί να υπάρχει στο στόμα πολλούς μήνες πριν ο ασθενής αποφασίσει να επισκεφθεί τον οδοντίατρο. Ο καρκίνος του στόματος μπορεί να εμφανίζεται με τη μορφή όγκου, πληγής («έλκωσης»), λευκής ή κόκκινης κηλίδας («πλάκας») ή συνδυασμού τους. Εντοπίζεται συχνότερα στο κόκκινο των χειλέων («ερυθρό κράσπεδο») των ανθρώπων που περνούν πολλές ώρες στην ύπαιθρο ή είχαν πάθει στο παρελθόν έγκαυμα στην περιοχή, και μοιάζει με πληγή που είναι σκληρή στην πίεση και δεν επουλώνεται.

173

174 Διαφάνεια 87 Καρκίνος του στόματος Μέσα στο στόμα, ο καρκίνος εμφανίζεται συνήθως στις πίσω πλάγιες και την κάτω επιφάνεια της γλώσσας, σαν σκληρός όγκος με πληγή στην επιφάνειά του (εικόνα). Αν γίνει αντιληπτή η ύπαρξη όγκου ή πληγής μέσα στο στόμα που δεν κλείνει σε ημέρες, είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον οδοντίατρο. Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του στόματος οδηγεί συνήθως σε επιτυχημένη θεραπεία.

175

176 Διαφάνεια 88 Λευκοπλακία Στο στόμα μπορούν να εμφανιστούν βλάβες στις οποίες η πιθανότητα να αναπτυχθεί καρκίνος είναι μεγαλύτερη από ότι στη φυσιολογική επένδυση του στόματος. Οι βλάβες αυτές αναφέρονται σαν προκαρκινικές και η πιο αντιπροσωπευτική είναι η λευκοπλακία, που φαίνεται σαν λευκή κηλίδα ή λευκή πλάκα. Η λευκοπλακία εμφανίζεται κυρίως σε άνδρες που καπνίζουν και καταναλώνουν οινοπνευματώδη ποτά. Εντοπίζεται συχνότερα στο κόκκινο των χειλέων («ερυθρό κράσπεδο»), στο εσωτερικό από τα μάγουλα και τα ούλα. Μπορεί να είναι λίγα χιλιοστά ως πολλά εκατοστά, να έχει ομαλή ή ανώμαλη επιφάνεια και να συνδυάζεται με κόκκινες περιοχές (εικόνα). Οι λευκοπλακίες που έχουν ανώμαλη επιφάνεια ή συνδυάζονται με κόκκινες περιοχές έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να κρύβουν ή να εξελιχθούν σε καρκίνο. Επειδή μία λευκή βλάβη στο στόμα μπορεί να είναι λευκοπλακία, όταν κάποιος αντιληφθεί την παρουσία της πρέπει να εξετάζεται από τον οδοντίατρο.

177 Πρόληψη του καρκίνου του στόματος Διακοπή καπνίσματος Μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ Τακτικός έλεγχος του στόματος από τον οδοντίατρο

178 Διαφάνεια 89 Πρόληψη του καρκίνου του στόματος Διακοπή καπνίσματος Μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ Τακτικός έλεγχος του στόματος από τον οδοντίατρο

179 Οδοντοστοιχίες Οι οδοντοστοιχίες μερικές ή ολικές αντικαθιστούν τα φυσικά δόντια και απαιτούν φροντίδα.

180 Διαφάνεια 90 Οδοντοστοιχίες Οι οδοντοστοιχίες μερικές ή ολικές αντικαθιστούν τα φυσικά δόντια και απαιτούν φροντίδα. Οι οδοντοστοιχίες, όπως τα φυσικά δόντια, συσσωρεύουν μικρόβια και πρέπει να διατηρούνται καθαρές με καθημερινό βούρτσισμα. Με καθαρές οδοντοστοιχίες ο βλεννογόνος του στόματος διατηρείται υγιής. Είναι καλό να ξεκουράζεται το στόμα από τις οδοντοστοιχίες είτε το βράδυ είτε κάποιες άλλες ώρες. Όταν οι οδοντοστοιχίες είναι εκτός στόματος θα πρέπει να βρίσκονται σε δοχείο με νερό. Σε περίπτωση τραυματισμού ή παρουσίας ελκών στο στόμα, θα πρέπει να επισκεφθείτε τον οδοντίατρο

181

182 Διαφάνεια 91 Προσθετική Συνήθεις βλάβες στο στόμα από τη χρήση κινητών προσθετικών εργασιών. Η μακροχρόνια και ανεξέλεγκτη χρήση οδοντοστοιχιών είναι δυνατόν να προκαλέσει βλάβες τόσο στο βλεννογόνο του στόματος όσο και στο υποκείμενο οστούν των φατνιακών ακρολοφιών. Παλαιότερα η χρήση «βεντούζας» στην οδοντοστοιχία της άνω γνάθου είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία υπερπλασίας και εντυπώματος στο βλεννογόνο της υπερώας και γι αυτό πρέπει να αποφεύγεται. Η συγχειλίτιδα και τα τραύματα από υπερεκτατικά πτερύγια αποτελούν δύο ακόμα συνήθεις βλάβες που απαιτούν επιδιόρθωση (αναγόμωση) της παλιάς οδοντοστοιχίας ή κατασκευή καινούργιας.

183

184 Διαφάνεια 92 Προσθετική Παλιές οδοντοστοιχίες Η φθορά των ακρυλικών δοντιών και η σταδιακή απορρόφηση του οστού των φατνιακών ακρολοφιών οδηγεί συχνά πέραν των άλλων βλαβών στην ελάττωση της κάθετης διάστασης του προσώπου και διαταραχή της κεντρικής σχέσης με προολίσθηση της κάτω γνάθου

185 Ξηροστομία

186 Διαφάνεια 93 Ξηροστομία Η ξηροστομία είναι σύμπτωμα διαφόρων παθολογικών καταστάσεων όπου λόγω περιορισμού της έκκρισης του σάλιου τα άτομα έχουν το αίσθημα του ξηρού στόματος. Η ξηροστομία δημιουργεί προβλήματα στη στοματική κοιλότητα, όπως η καταστροφή των δοντιών, η ανάπτυξη φλεγμονής στους μαλακούς ιστούς κλπ. Τα προβλήματα αυτά μπορούν να προληφθούν με την έγκαιρη εφαρμογή κατάλληλης προληπτικής αγωγής που περιλαμβάνει τη χρήση φθοριούχων, άριστη στοματική υγιεινή, χρήση υποκαταστάτων σάλιου και συχνές επισκέψεις στον οδοντίατρο.

187 Η ευεργετική επίδραση του σάλιου. Προστατεύει τα δόντια από την τερηδόνα εμπλουτίζοντας την αδαμαντίνη συνεχώς με άλατα ασβεστίου και φωσφόρου Διατηρεί τα δόντια και τους μαλακούς ιστούς σε υγρό περιβάλλον και διευκολύνει την ομιλία Συμβάλλει στον καθαρισμό των δοντιών Έχει αντιμικροβιακή δράση Διευκολύνει την κατάποση των τροφών και συμβάλλει στην πέψη

188 Διαφάνεια 94 Η ευεργετική επίδραση του σάλιου 1. Προστατεύει τα δόντια από την τερηδόνα εμπλουτίζοντας την αδαμαντίνη συνεχώς με τα άλατα ασβεστίου και φωσφόρου 2. Διατηρεί τα δόντια και τους μαλακούς ιστούς σε υγρό περιβάλλον και διευκολύνει την ομιλία 3. Συμβάλλει στον καθαρισμό των δοντιών 4. Έχει αντιμικροβιακή δράση 5. Διευκολύνει την κατάποση των τροφών και συμβάλλει στην πέψη

189 Τρυγία

190 Διαφάνεια 95 Η τρυγία Η τρυγία των δοντιών, κοινώς πέτρα, είναι ενασβεστιωμένη πλάκα, από άλατα προερχόμενα από το σάλιο. Η πέτρα δεν απομακρύνεται με το βούρτσισμα, όπως η πλάκα. Απαιτείται καθαρισμός των δοντιών από τον οδοντίατρο. Μερικά άτομα, για άγνωστους ακόμη λόγους, έχουν την τάση να συσσωρεύουν πολλή περισσότερη πέτρα στα δόντια τους και αυτό απαιτεί συχνότερο καθαρισμό στον οδοντίατρο. Η πέτρα πρέπει να απομακρύνεται διότι αποτελεί πρόσφορο έδαφος για τη συσσώρευση πλάκας. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η καθημερινή απομάκρυνση της πλάκας από τα δόντια απομακρύνει και τις πιθανότητες εμφάνισης πέτρας ή τουλάχιστον την περιορίζει αισθητά.