Μικροοικονοµική Θεωρία. Οικονοµικές πολιτικές σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Deadweight loss: Νεκρή Ϲηµία. Notes. Notes. Notes. Notes.

Transcript

1 Μικροοικονοµική Θεωρία Κώστας Ρουµανιάς Ο.Π.Α. Τµήµα. Ε. Ο. Σ. 22 Σεπτεµβρίου 2014 Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Οικονοµικές πολιτικές σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Είναι συχνότατα χρήσιµο στα οικονοµικά να χρησιµοποιούµε στατική ανάλυση µιας αγοράς για να επιτύχουµε ositive και normative συµπεράσµατα. Για να αποφασίσουµε αν µια πολιτική είναι επιθυµητή αναλύουµε την επίδρασή της στο συνολικό πλεόνασµα. Μας ενδιαφέρει η αποτελεσµατικότητα. Η διανοµή µπορεί να αλλάξει, αλλά η σπατάλη πόρων είναι µη αναστρέψιµη. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Οικονοµικές πολιτικές σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Θα εξετάσουµε πώς επηρεάζουν το σύνολο της ευηµερίας µια σειρά πολιτικών: 1 Εµµεσοι ϕόροι - επιδοτήσεις. 2 Πλαφόν - κατώτατες τιµές. 3 Ποσοστώσεις. 4 Εισαγωγικοί δασµοί. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 eadweight loss: Νεκρή Ϲηµία Ορισµός Νεκρή Ϲηµία είναι η απώλεια συνολικού πλεονάσµατος λόγω αναποτελεσµατικής χρήσησ/κατανοµής των πόρων µιας οικονοµίας. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

2 Εµµεσοι ϕόροι. Εµµεσος ϕόροσ: Φόρος που επιβαρύνει είτε τον παραγωγό είτε τον καταναλωτή και επιβάλλεται (οµοιόµορφα) σε κάθε µονάδα πωλούµενου προϊόντος. Π.χ. ένας έµµεσος ϕόρος ύψους t στα τσιγάρα αφαιρεί από την τελική τιµή πώλησης των τσιγάρων d, t χρηµατικές µονάδες που εισπράττονται από το κράτος. Ο καταναλωτής πληρώνει d ανά µονάδα προϊόντος, το κράτος εισπράτει t και ο παραγωγός λαµβάνει d t (πάντα ανά µονάδα προϊόντος). Μετά την επιβολή ϕόρου πού ϑα ισορροπήσει η αγορά; Σε µια τέτοια ποσότητα ώστε d ( ) = s ( ) + t. Ας δούµε γραφικά την επίπτωση του έµµεσου ϕόρου: Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Σχήµα : Η οικονοµία. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Σχήµα : Ισορροπία χωρίς ϕόρο. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 s + t d s Σχήµα : Ποσότητα που δεν οδηγεί σε ισορροπία µε ϕόρο. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

3 d s + t s Σχήµα : Ποσότητα που δεν οδηγεί σε ισορροπία µε ϕόρο. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 d t s Σχήµα : Ισορροπία µε ϕόρο. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Σχήµα : Πλεόνασµα παραγωγού χωρίς ϕόρο. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Σχήµα : Πλεόνασµα καταναλωτή χωρίς ϕόρο Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

4 d t s Σχήµα : Πλεόνασµα παραγωγού µε ϕόρο Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 d t s Σχήµα : Πλεόνασµα καταναλωτή µε ϕόρο Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 d t s Σχήµα : Εσοδα κράτους από ϕόρο. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 d t s Σχήµα : Συνολικό πλεόνασµα µε ϕόρο Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

5 C Σχήµα : Συνολικό πλεόνασµα χωρίς ϕόρο Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 d t s Σχήµα : eadweight loss. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Εµµεσοι ϕόροι. Εµµεσος ϕόροσ: Ο έµµεσος ϕόρος ουσιαστικά είναι σαν να µετατοπίζει την καµπύλη προσφοράς παράλληλα προς τα πάνω κατά t. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 d t s Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

6 d t s Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Επιδότηση Επιδότηση: Αντιθέτως µια επιδότηση είναι ακριβώς το αντίθετο: µετατοπίζει την καµπύλη προσφοράς παράλληλα προς τα κάτω. Πλεόνασµα καταναλωτή: Από A + B γίνεται A + B + C + F. Αυξάνεται κατά C + F. Πλεόνασµα παραγωγού: Από E + C γίνεται E + C + B + G. Αύξηση κατά B + G. Επιβάρυνση προϋπολογισµού: H + G + F + C + B. Κέρδος οικονοµίασ: (C + F) + (B + G) (πλεονάσµατα παραγωγού-καταναλωτή) - (H + G + F + C + B) (επιβάρυνση προϋπ.) = H Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Σχήµα : Ανταγωνιστική ισορροπία χωρίς επιδότηση. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 s C d s Σχήµα : Επιδότηση µετατοπίζει την προσφορά προς τα κάτω. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

7 A s B C C d E F G H s Σχήµα : Ευηµερία µειώνεται κατά H. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 A s B C C d E F G H s Σχήµα : eadweight loss Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Πλαφόν στην τιµή. Πλαφόν είναι ο ορισµός ανώτερης τιµής που µπορεί να πωληθεί ένα αγαθό. Π.χ. Βενζίνη. Πρέπει να ορίζεται; Οδηγεί σε νεκρή Ϲηµία κατά την κόκκινή περιοχή. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

8 C max Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C max } υπερβάλλουσα ζήτηση Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C max } υπερβάλλουσα ζήτηση Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C max } υπερβάλλουσα ζήτηση Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

9 Κατώτερη τιµή. Ανάλογα υπάρχει απώλεια ευηµερίας (που µετράται από το κόκκινο τρίγωνο παρακάτω) όταν προσδιορίζεται νοµοθετικά κατώτερη τιµή για ένα αγαθό. Π.χ. Ηµεροµίσθια. Η Ϲήτηση δεν αρκεί να καλύψει την προσφορά; Οδηγούµαστε σε πώληση (ή εκµίσθωση στην περίπτωση των ηµεροµισθίων) µικρότερης ποσότητας προϊόντος (εργασίας) µε αποτέλεσµα τη νεκρή Ϲηµία το ύψος της οποίας είναι ίσο µε το εµβαδό του κόκκινου τριγώνου. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 min C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 min πλεονάζουσα προσφορά } C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

10 min πλεονάζουσα προσφορά } C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 min πλεονάζουσα προσφορά } C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Ποσοστώσεις. Πολλές ϕορές το κράτος επιβάλλει άνω όριο στην ποσότητα ενός αγαθού που µπορεί να παραχθεί. (π.χ. ποσοστώσεις αγροτικών προϊόντων για τη στήριξη της τιµής των αγροτικών προϊόντων). Παράδειγµα 2: Ποσοστώσεις στις εισαγωγές. Οι ποσοστώσεις οδηγούν σε απώλεια ευηµερίας ίση µε το «γνωστό» τρίγωνο: Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

11 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 C Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 ασµοί. ασµός είναι ϕόρος που επιβάλλεται σε εισαγώµενο αγαθό. Περιορίζει τις εισαγωγές (Από d f σε d f ). Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

12 Επιπτώσεις δασµών στο συνολικό πλεόνασµα. Πλεόνασµα καταναλωτή µειώνεται από A + B + C + + E + F + G σε A + B + C κατά + E + F + G. Πλεόνασµα παραγωγού αυξάνει από H σε H +. Εσοδα κράτους δηµιουργούνται ενώ δεν υπήρχαν (από 0 σε F). Συνολική επίπτωση σε πλεόνασµα: Μείωση κατά E + G. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Εγχώρια προσφορά d d Εγχώρια τιμή Εγχώρια ζήτηση d Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Εγχώρια προσφορά d d Εγχώρια τιμή f Τιμή (προσφορά) εξωτερικού f Εγχώρια ζήτηση d Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Εγχώρια προσφορά d d Εγχώρια τιμή f Τιμή (προσφορά) εξωτερικού f Εγχώρια ζήτηση d d f Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

13 Εγχώρια προσφορά d d Εγχώρια τιμή f T Τιμή (προσφορά) εξωτερικού f Εγχώρια ζήτηση d d f Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Εγχώρια προσφορά d d Εγχώρια τιμή f T Τιμή (προσφορά) εξωτερικού f Εγχώρια ζήτηση d d d f f Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Εγχώρια προσφορά d A d f Εγχώρια τιμή B C E F G T Τιμή (προσφορά) εξωτερικού f H Εγχώρια ζήτηση d d d f f Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Εγχώρια προσφορά d A d f Εγχώρια τιμή B C Έσοδα E Fκράτους G T Τιμή (προσφορά) εξωτερικού f H Εγχώρια ζήτηση d d d f f Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

14 Νεκρή ζημία Εγχώρια προσφορά d A d f Εγχώρια τιμή B C Έσοδα E Fκράτους G T Τιμή (προσφορά) εξωτερικού f H Εγχώρια ζήτηση d d d f f Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Ζήτηση για εισαγωγές και προσφορά εξαγωγών Ζήτηση εισαγωγών. Ας εξετάσουµε πώς προκύπτει η εγχώρια Ϲήτηση για εισαγωγές σε µια οικονοµία. Ξεκινάµε από την εγχώρια αγορά σε ισορροπία. Αν η τιµή του ίδιου προϊόντος στο εξωτερικό είναι υψηλότερη, η εγχώρια αγορά ϑα καλύπτεται από τη Ϲήτηση. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Ζήτηση για εισαγωγές και προσφορά εξαγωγών H Ζήτηση εισαγωγών: H H H Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Ζήτηση για εισαγωγές και προσφορά εξαγωγών Ζήτηση εισαγωγών. Αν η τιµή του προϊόντος στο εξωτερικό είναι ίση µε την τιµή ισορροπίας της εγχώριας αγοράς η Ϲήτηση για εξαγωγές ϑα είναι µηδενική. Αν όµως η τιµή του εξωτερικού πέσει κάτω από την τιµή ισορροπίας της εγχώριας αγοράς, ϑα υπάρξει υπερβάλλουσα Ϲήτηση για το αγαθό στη χώρα. Ο,τι δε µπορεί να καλύψει η εγχώρια αγορά στην χαµηλότερη τιµή, ϑα καλυφθεί από το εξωτερικό. Λαµβάνοντας αρκετά τέτοια σηµεία υπερβάλλουσας εγχώριας Ϲήτησης, σχεδιάζουµε την εγχώρια Ϲήτησης εισαγωγών. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

15 Ζήτηση για εισαγωγές και προσφορά εξαγωγών H Ζήτηση εισαγωγών: H H 1 H Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Ζήτηση για εισαγωγές και προσφορά εξαγωγών H Ζήτηση εισαγωγών: H H 1 2 H Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Ζήτηση για εισαγωγές και προσφορά εξαγωγών H Ζήτηση εισαγωγών: H H H Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Ζήτηση για εισαγωγές και προσφορά εξαγωγών H Ζήτηση εισαγωγών: H H H M Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

16 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Προσφορά εξαγωγών. Εχουµε τη Ϲήτηση για εισαγωγές και χρειαζόµαστε την προσφορά για εξαγωγές για να δούµε σε ποια τιµή ϑα ισορροπήσει η αγορά εισαγωγών. Για την προσφορά εξαγωγών εξετάζουµε την οικονοµία της αλλοδαπής. Ξεκινάµε από την αγορά προϊόντος της αλλοδαπής σε ισορροπία. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Αγορά εξωτερικού F Προσφορά εξαγωγών από εξωτερικό: F F F Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Προσφορά εξαγωγών. Αν η τιµή του προϊόντος στην ηµεδαπή είναι ίση µε την τιµή ισορροπίας της αγοράς της αλλοδαπής, η Ϲήτηση για εξαγωγές ϑα είναι µηδενική. Αν όµως η τιµή της ηµεδαπής ανεβεί πάνω από την τιµή ισορροπίας της αλλοδαπής αγοράς, ϑα υπάρξει πλεονάζουσα προσφορά για το αγαθό στην αλλοδαπή. Ο,τι περισσεύει από την αγορά της αλλοδαπής στην υψηλότερη τιµή, ϑα σταλεί στην ηµεδαπή ως εξαγωγή. Λαµβάνοντας αρκετά τέτοια σηµεία πλεονάζουσας αλλοδαπής προσφοράς, σχεδιάζουµε την προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Αγορά εξωτερικού F Προσφορά εξαγωγών από εξωτερικό: F F 1 F Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

17 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Αγορά εξωτερικού F Προσφορά εξαγωγών από εξωτερικό: F F 2 1 F Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Αγορά εξωτερικού F Προσφορά εξαγωγών από εξωτερικό: F F F Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Αγορά εξωτερικού F Προσφορά εξαγωγών από εξωτερικό: F F M F Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή Προσφορά εξαγωγών. Αν συνδυάσουµε τα δύο γραφήµατα ϑα λάβουµε την ισορροπία στην αγορά εισαγωγών. Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1

18 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή H Ζήτηση εισαγωγών: H H M Αγορά εξωτερικού F H M F Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1 Προσφορά εξαγωγών από την αλλοδαπή H Ζήτηση εισαγωγών: H H M Αγορά εξωτερικού F m } m m } H M F m Εισαγωγές Κώστας Ρουµανιάς (.Ε.Ο.Σ.) Μικροοικονοµική Θεωρία 22 Σεπτεµβρίου / 1