Δυνατότθτεσ τθσ βιομθχανικισ κάνναβθσ ςτθν Ελλάδα

Transcript

1 Δυνατότθτεσ τθσ βιομθχανικισ κάνναβθσ ςτθν Ελλάδα Ευκυμία Αλεξοποφλου, Σμιμα Βιομάηασ, ΚΑΠΕ 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 1

2 Επαναςχεδιαςμόσ τθσ γεωργικισ παραγωγισ Σα τελευταία χρόνια λόγω τθσ οικονομικισ κρίςθσ παρατθρείται ςτροφι ςθμαντικοφ αρικμοφ Ελλινων προσ το πρωτογενι τομζα. Η αγροτικι παραγωγι και θ μεταποίθςθ των προϊόντων αποτελοφν κεμζλιο λίκο τθσ Ελλθνικισ οικονομίασ. Τπάρχει μεγάλθ ανάγκθ επαναςχεδιαςμοφ τθσ γεωργικισ παραγωγισ και παράγοντεσ όπωσ: α) θ επιλογι τθσ καλλιζργειασ, β) ο τρόποσ διαχείριςθσ τθσ αγροτικισ γθσ και των ειςροϊν ςτο ςφςτθμα παραγωγισ κακϊσ και γ) θ παραγωγι προϊόντων υψθλισ προςτικζμενθσ αξίασ είναι πιο επίκαιρεσ από ποτζ. Η αγροτικι παραγωγι πρζπει να γίνει φιλικι προσ το περιβάλλον και να κάνει βζλτιςτθ χριςθ των πόρων ϊςτε να επιτευχτεί μια αειφορικι παραγωγι. Η πολιτεία πρζπει να ςυνδράμει τον αγρότθ-επιχειρθματία προςφζροντασ γνϊςθ και κακοδιγθςθ ϊςτε να ςτραφεί ςε νζεσ καλλιζργειασ και τελικά να επιτευχκεί θ αναγκαία αναδιάρκρωςθ τθσ Ελλθνικισ γεωργίασ. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 2

3 ΚΑΠΕ & Ινϊδθ καλλιζργειεσ Σο ΚΑΠΕ (Σμιμα Βιομάηασ) ςτα πλαίςια των ζργων FIBRA ( & FIBRACOM μελζτθςε μια ςειρά ινωδϊν καλλιεργειϊν. τα πλαίςια του ζργου FIBRA ( , ςυντονίςτθκε από το ΚΑΠΕ) ςυμμετείχαν 16 φορείσ (15 από τθν ΕΕ και 1 από τθν Κίνα) και κοινόσ ςτόχοσ ιταν θ ανταλλαγι πλθροφοριϊν μεταξφ ΕΕ και Κίνασ ςε κζματα καλλιζργειασ και αξιοποίθςθσ των ινωδϊν καλλιεργειϊν. τα πλαίςια του ζργου FIBRACOM ( , ΕΠΑ-Διμερι ςυνεργαςία Ελλάδασ Κίνασ) νζων βιο-ςφνκετων υλικϊν για πολλαπλζσ εφαρμογζσ. Ο απϊτεροσ ςτόχοσ ιταν θ ανάπτυξθ καινοτόμων ςφνκετων υλικϊν με χαμθλότερο κόςτοσ και υψθλότερθ απόδοςθ χρθςιμοποιϊντασ μονομερι που κα προζρχονται από ανανεϊςιμεσ πρϊτεσ φλεσ και αξιοποιϊντασ τισ δυνατότθτεσ που παρζχει θ νανοτεχνολογία. αν πρϊτθ φλθ χρθςιμοποιικθκαν ίνεσ κλωςτικισ κάνναβθσ, κενάφ, γιοφτασ και ραμί. Οι τελευταίεσ δφο καλλιζργειεσ είναι πολφ ςθμαντικζσ ςτθν Κίνα. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 3

4 Βιομθχανικζσ καλλιζργειεσ ςτθν Ελλάδα Σα τελευταία χρόνια θ ζκταςθ καλλιζργειασ τριϊν ςθμαντικϊν βιομθχανικϊν καλλιεργειϊν του βαμβακιοφ, των τεφτλων και του καπνοφ περιορίςτθκε ςθμαντικά και οι αγρότεσ αναηθτοφν νζεσ καλλιζργειεσ που κα μποροφν να καλλιεργθκοφν ςτισ εκτάςεισ που είναι διακζςιμεσ. Αυτι τθ ςτιγμι ςε Ευρωπαϊκό επίπεδο μελετάται θ καλλιζργεια μθ τροφικϊν καλλιεργειϊν για παραγωγι βιοενζργειασ (πρϊτθσ και δεφτερθσ γενιάσ βιοκαυςίμων) και βιουλικϊν (δομικά υλικά, ίνεσ, χαρτί και χαρτοπολτόσ, υψθλισ προςτικζμενθσ αξίασ βιουλικϊν, κα.). τθν χϊρα μασ καλλιεργοφνται ιδθ ςε ςθμαντικι ζκταςθ (περίπου ςτρζμματα) ενεργειακζσ καλλιζργειεσ (κυρίωσ θλίανκοσ και ελαιοκράμβθ) για παραγωγι λαδιοφ για βιοντιηελ. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 4

5 Ινϊδεισ καλλιζργειεσ Πολφ ςθμαντικι κατθγορία ςτα μθ τροφικά φυτά είναι τα ινϊδθ φυτά και ειδικότερα τα φυτά διπλισ (ι πολλαπλισ) χριςθσ που μποροφν να καλλιεργθκοφν τόςο για τα ινϊδθ ςτελζχθ τουσ όςο και τουσ ελαιοφχουσ ςπόρουσ τουσ όπωσ το λινάρι, θ βιομθχανικι κάνναβθ και το κενάφ. Σα ςυγκεκριμζνα φυτά μποροφν να δϊςουν πρϊτθ φλθ για μια μεγάλθ ποικιλία προϊόντων υψθλισ προςτικζμενθσ αξίασ, ενϊ όλα τα υπολείμματα τουσ μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν για παραγωγι βιοενζργειασ. Λινάρι Κλωςτικι κάνναβθ Κενάφ 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 5

6 Παραγωγι ινϊν ςε παγκόςμιο επίπεδο ε παγκόςμιο επίπεδο θ παραγωγι φυτικϊν ινϊν από ςιηάλ, ραμί, γιοφτα, κλωςτικι κάνναβθ, λινάρι και coir δεν ξεπερνοφν τισ 5.5 εκατ. τόνοι και παρουςιάηει μικρζσ διακυμάνςεισ τα τελευταία 50 χρόνια. Η παραγωγι γιοφτασ παρζμεινε περίπου ίδια (3 εκατ. τόνοι), ενϊ θ παραγωγι του λιναριοφ και του ςιηάλ πζφτει. Η πιο ςθμαντικι πθγι για παραγωγι ινϊν είναι το βαμβάκι, 25 εκατ. τόνοι ( ) 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 6

7 Κλωςτικι κάνναβθ (Cannabis sativa L.) Η κλωςτικι κάνναβθ είναι θ ετιςια ανοιξιάτικθ καλλιζργεια που καλλιεργείται κυρίωσ ςτθν Κίνα, ςτθν Ευρϊπθ (Ρωςία, Γαλλία, Ουκρανία, Ηνωμζνο Βαςίλειο, Γερμανία, Πολωνία, Ιςπανία, Ιταλία, Σςεχία και Ρουμανία) και ςτον Καναδά. Τπολογίηεται ότι θ ζκταςθ καλλιζργειασ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν Ευρϊπθ (2015) είναι ςτρζμματα με μζςθ ςτρεμματικι απόδοςθ (ΕΕ27) 730 κιλά/ςτρζμμα ςε ςτελζχθ (243 κιλά/ςτρζμμα ίνεσ). Θεωρείται καλλιζργεια με ζχει χαμθλζσ απαιτιςεισ ςε λιπάςματα που αντιμετωπίηει αποτελεςματικά τα ηιηάνια και δεν ζχει εχκροφσ και αςκζνειεσ. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 7

8 Η κλωςτικι κάνναβθ ζχει ΣΗC<0.2% & CHD>0.5% 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 8

9 Hemp (Cannabis sativa L.) Είναι φυτό μικρισ θμζρασ και μπορεί να καλλιεργθκεί ςτισ περιςςότερεσ ευρωπαϊκζσ χϊρεσ. Μζςα ςε 100 θμζρεσ μπορεί να φτάςει τα 4 μζτρα και να παράγει 10 τον/εκτάριο. Οι ανάγκεσ του ςε λιπάςματα και άρδευςθ είναι ςχετικζσ μικρζσ και μπορεί να ανταγωνιςτεί πολφ καλά τα ηιηάνια. Είναι ευαίςκθτο ςτουσ νθματϊδεισ. Θεωρείται καλι καλλιζργεια για να μπει πριν τα ςιτθρά. Απορροφά βαρζα μζταλλα (Cd, Pb, Zn, Cu) και μπορεί να χρθςιμοποιθκεί ςε επιβαρυμζνα εδάφθ. Όταν καλλιεργείται για ίνα θ πυκνότθτα τθσ καλλιζργειασ πρζπει να είναι 100 με 200 φυτά/m 2. Λόγω τθσ ταχείασ ανάπτυξθσ του απαιτείται προςκικθ λιπαςμάτων (τουλάχιςτον 10 κιλά αηϊτου ανά ςτρζμμα). 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 9

10 Πολφ ςθμαντικόσ παράγοντασ είναι θ επιλογι τθσ κατάλλθλθσ ποικιλίασ Οι ποικιλίεσ που ζχουν παραχκεί ςτθν Βόρεια Ευρϊπθ όταν καλλιεργοφνται ςτθν νότια δίνουν πολφ χαμθλζσ αποδόςεισ λόγω τθσ πρόωρθσ άνκθςθσ που οδθγεί ςε μικρι βλαςτθτικι περίοδο. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 10

11 Ζκταςθ καλλιζργειασ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν ΕΕ (ςε εκτάρια) Σο 2014 θ ζκταςθ καλλιζργειασ ςτθν ΕΕ ανιλκε ςε εκτάρια). To 2015 θ ζκταςθ καλλιζργεια αυξικθκε ςτα 25,000 εκτάρια. Οι κφριεσ χϊρεσ καλλιζργειεσ είναι θ Γαλλία και θ Ολλανδία. Σο 2011 θ παγκόςμια ζκταςθσ καλλιζργειασ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ιταν εκτάρια με παραγωγι τόνουσ. Παρόλο που θ παγκόςμια ζκταςθ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ είναι ςτακερι θ παγκόςμια παραγωγι αυξικθκε. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 11

12 Χριςεισ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ Παραδοςιακά καλλιεργείται για τισ ίνεσ των ςτελεχϊν του και για τουσ ςπόρουσ του. Οι ίνεσ τθσ κάνναβθσ ζχουν πολλζσ χριςεισ: ςκοινιά, υφάςματα, χαρτοπολτόσ, καμβάδεσ, κα. Oι ςπόροι τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ είναι πλοφςιοι ςε πρωτεΐνεσ (33%) και κατατάςςονται δεφτεροι ςε περιεκτικότθτα μετά τθ ςόγια (35%). 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 12 Η Κάνναβθ ζχει μια πολφ μακρά ιςτορία ιατρικϊν χριςεων.

13 Πραγματικζσ χριςεισ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν Ευρϊπθ (2011) Οι κφριεσ χριςεισ των ςτελεχϊν του φυτοφ ιταν για τθν παραγωγι βιο-ςφνκετων ςτθν αυτοκινθτοβιομθχανία, ςτθν κλωςτοχφαντουργία, μονωτικϊν υλικϊν ςτθν δόμθςθ και ςτρωμνι για τα ςταβλιςμζνα ηϊα. Πρζπει να ςθμειωκεί ότι θ μεγάλθ αφξθςθ τθσ ζκταςθσ τθσ καλλιζργειασ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ από το 2011 ςτο 2015 (από ςε ςτρζμματα) οφείλεται κυρίωσ ςτθν αυξθμζνθ ηιτθςθ πρϊτθσ φλθσ για παραγωγι βιοςφνκετων για τθν αυτό-βιομθχανία. Σα τελευταία δφο χρόνια υπάρχει και αφξθςθ τθσ ηιτθςθσ πρϊτθσ φλθσ για παραγωγι φαρμάκων. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 13

14 Πραγματικζσ χριςεισ των ςτελεχϊν τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν Ευρϊπθ (2011) 55% χαρτοπολτόσ, 14% υλικά για τθν αυτοκινθτοβιομθχανία, 26 % μονωτικά υλικά 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 14

15 Πραγματικζσ χριςεισ των ςπόρων τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν Ευρϊπθ (2011) 67% ηωοτροφι, 5% τροφι, 15% λάδι για τροφι 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 15

16 Καλλιζργεια τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν Ελλάδα Η ειςαγωγι τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν Ελλθνικι γεωργία είναι πιο επίκαιρθ από ποτζ, αφοφ μόλισ επιτράπθκε θ καλλιζργειασ τθσ μετά από απαγόρευςθ πολλϊν ετϊν. Η κλωςτικι κάνναβθ ιταν μια πολφ δυναμικι καλλιζργεια ςτθν κεντρικι Ελλάδα ςτισ δεκαετίεσ του 60 και 70, αφοφ ςτθν περιοχι τθσ Βοιωτίασ γίνονταν εντατικι καλλιζργεια τθσ και υπιρχε και εργοςτάςιο μεταποίθςθσ των ινωδϊν ςτελεχϊν τθσ ςε πανό. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 16

17 Εικόνεσ από τθν καλλιζργεια τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτισ αρχζσ του εικοςτοφ αιϊνα 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 17

18 υγκομιδι τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθν Ρουμανία 500 εκτάρια εγκαταςτάκθκαν από τθν εταιρεία HEMPFLAX ςτθν Ρουμανία το υγκομίςτθκε από το CREA (Ιταλία) ςε ςυνεργαςία με τθν HEMPFLAX (Ρουμανία). υγκομίςτθκε ςε δφο φψθ: α) εκατοςτά τθσ κορυφισ για παραγωγι ςπόρων και β) και το υπόλοιπα ςτζλεχοσ κόπθκε ςε τμιματα εκατοςτά. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 18

19 Μζρθ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ Μακριζσ ίνεσ (από το φλοιό των ςτελεχϊν) Κοντζσ ίνεσ (από τθν εντεριϊνθ των ςτελεχϊν) Ξυλοτεμεχίδια (από τα ςτελζχθ του φυτοφ) κόνθ (υπολείμματα από το κρυμματιςμό των ςτελεχϊν) 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 19

20 Χριςθ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθ δόμθςθ Σα τελευταία χρόνια εφαρμοςμζνθ ζρευνα γίνεται για τθν χριςθ τθσ κάνναβθσ ςε δομικζσ εφαρμογζσ. Ζνα τζτοιο παράδειγμα εφαρμοςμζνθσ ζρευνασ για δομικζσ εφαρμογζσ είναι το ζργο GROW2BUILD ( τα πλαίςια του ζργου μελετάται θ καταςκευι ενόσ ανανεϊςιμου ςπιτιοφ από κλωςτικι κάνναβθ ςτθν Γαλλία και τθν Αγγλία 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 20

21 Χριςθ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθ δόμθςθ Πιο ςυγκεκριμζνα δοκιμάηεται θ προςκικθ κλωςτικι κάνναβθσ ςτο ςκυρόδερμα (Hemp in concrete; (Hempcrete), ςτισ μονϊςεισ τθσ οροφισ, ςτισ μονϊςεισ των εςωτερικϊν τοίχων του ςπιτιοφ, κα. 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 21

22 Χριςθ τθσ κλωςτικισ κάνναβθσ ςτθ δόμθςθ 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 22

23 Σοποκζτθςθ μονωτικοφ υλικοφ ςε ςτζγθ 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 23

24 Σοποκζτθςθ μονωτικοφ υλικϊν ςε διάφορα ςτο εςωτερικϊν των κατοικιϊν 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 24

25 Δομικά υλικά ξυλοτεμαχιδίων κάνναβθσ με αςβζςτθ 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 25

26 ασ ευχαριςτϊ πολφ για τθν προςοχι ςασ Ευκυμία Αλεξοποφλου 10/11/16 Ημερίδα για τθν βιομθχανικι κάνναβθ 26