Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 2 Νοεµβρίου Ελληνική Οικονοµία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Transcript

1 Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 2 Νοεµβρίου 2012 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονοµία Με την αναµενόµενη ψήφιση στην Βουλή των µέτρων που συµφωνήθηκαν µε την Τρόικα, µετά από µια παρατεταµένη περίοδο διαπραγµατεύσεων, και την συνεπαγόµενη εξάλειψη του κινδύνου εξόδου της χώρας από το Ευρώ, ανοίγει πλέον ο δρόµος για την σταθεροποίηση και ανάκαµψη της ελληνικής οικονοµίας. Αυτό θα γίνει δυνατόν µε α) την καταβολή των επόµενων δόσεων της χρηµατοδοτικής βοήθειας προς την Ελλάδα από τη ΖτΕ και από το ΝΤ, ύψους 31,5 δις τον Νοέµ. 12 και επιπλέον 13 δις έως το τέλος εκ. 12, 24 δις το 2013 και 24 δις το β) την αποδέσµευση των επενδυτικών επιχορηγήσεων ύψους άνω των 11 δις από τα διαρθρωτικά ταµεία της ΕΕ-27, που είναι σχεδόν παγωµένες τους τελευταίους µήνες. Αυτό θα συµβάλλει και στην επανέναρξη των εργασιών υλοποίησης των µεγάλων οδικών αρτηριών και άλλων συγχρηµατοδοτούµενων έργων και στην πλήρη απορρόφηση των πόρων του Π Ε, καθώς η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων τηρεί στάση αναµονής µέχρι να υπάρξει θετική εισήγηση της Τρόικα για την εκταµίευση της δόσης των 31,5 δις. Οι εξελίξεις αυτές αναµένεται να έχουν θετικές πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις συµβάλλοντας στην επανεκκίνηση της οικονοµίας. γ) την άµεση εγκατάλειψη κάθε συζήτησης, ή ευσεβούς πόθου, περί διακοπής ή αντιστροφής του προγράµµατος προσαρµογής. Αυτό θα συµβάλλει στην επιτάχυνση της διαδικασίας επιστροφής των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, που ήδη έχει ξεκινήσει µετά τον Ιούνιο του Με βάση την πολύ ικανοποιητική εκτέλεση του Π2012 στο 9µηνο Ιαν.-Σεπτ. 12 και τα µέτρα που συµπεριλαµβάνονται στον Π2013, η Ελλάδα ήδη έχει διαµορφώσει πρωτογενές πλεόνασµα στον προϋπολογισµό της γενικής κυβέρνησης το Έτσι, η νέα χρηµατοδοτική βοήθεια προς την Ελλάδα θα διοχετευθεί κατά κύριο λόγο στην ανάκαµψη και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας και όχι στην κάλυψη πρωτογενών ελλειµµάτων. Οι πόροι αυτοί θα συµβάλλουν στην αποκατάσταση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών που υπέστησαν σηµαντική µείωση λόγω της δραστικής µείωσης της αξίας των οµολόγων του ελληνικού δηµοσίου που είχαν στην κατοχή τους. Περαιτέρω, όµως, δίδεται η δυνατότητα άµεσης πληρωµής των ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων του δηµοσίου προς τον ιδιωτικό τοµέα και της διακοπής της έκδοσης εντόκων γραµµατίων από το ελληνικό δηµόσιο που απορροφούν οι τράπεζες εκτοπίζοντας πόρους που κανονικά θα ήσαν διαθέσιµοι για την χρηµατοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Όλα τα ανωτέρω θα συµβάλουν αποφασιστικά στην προσέλκυση εκ νέου της εθνικής αποταµίευσης στις τράπεζες και, έτσι, στην πιο αποτελεσµατική χρηµατοδότηση της πραγµατικής οικονοµίας. Οι ανωτέρω εξαιρετικά σηµαντικές εξελίξεις, που ουσιαστικά αποτελούν τον καταλύτη για τη συνέχιση και έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας εξόδου της χώρας από την µεγαλύτερη κρίση της ιστορίας της, πραγµατοποιούνται αναπόφευκτα µε τη λήψη νέων, εξαιρετικά επώδυνων, µέτρων δηµοσιονοµικής προσαρµογής και διαρθρωτικών µεταρρυθµίσεων, τα οποία είναι αναγκαία για την επαναφορά της ελληνικής οικονοµίας σε πορεία αυτοδύναµης ανάπτυξης. Σε ανάπτυξη βασισµένη στα σηµαντικά συγκριτικά της πλεονεκτήµατα, µε διεθνώς ανταγωνιστική εγχώρια παραγωγή, χωρίς ελλείµµατα στο δηµόσιο τοµέα και στο ισοζύγιο πληρωµών και, εποµένως, χωρίς το δεκανίκι του συνεχούς φουσκώµατος της εγχώριας ζήτησης µε ανεξέλεγκτο δανεισµό από το εξωτερικό. Με βάση τα ανωτέρω, η Κυβέρνηση συµφώνησε µε την Τρόικα σε σηµαντικά µέτρα µείωσης των δηµοσίων δαπανών και αύξησης των εσόδων για το 2013 τα οποία συµπεριέλαβε στον τελικό προϋπολογισµό του 2013 (Π2013). Τα µέτρα αυτά είναι ύψους 10,98 δις, δηλαδή κατά 3,2 δις περίπου υψηλότερα από αυτά που είχαν εκτιµηθεί ότι ήταν αναγκαία για το 2013 στο 2 ο Μνηµόνιο του Μαρτίου 2012, µε εκτιµώµενη καθαρή επίπτωση σε µείωση των ελλειµµάτων ύψους 9,37 δισ. Στα νέα µέτρα συµπεριλαµβάνονται αφενός νέες δραστικές περικοπές στους µισθούς και τις συντάξεις των εργαζοµένων στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα, συµπεριλαµβανοµένων και των εργαζοµένων που αµείβονται µε ειδικά µισθολόγια και, αφετέρου, εξαιρετικά µεγάλες νέες περικοπές στις συντάξεις και τα επιδόµατα που παρέχονται σε δικαιούχους στον ιδιωτικό τοµέα. Σε µικρότερο βαθµό τα νέα µέτρα συνεπάγονται νέες περικοπές στις µη µισθολογικές δαπάνες στο δηµόσιο, τους ΟΤΑ και τις ΕΚΟ, καθώς και αύξηση του ποσοστού ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών που προσφέρονται από αυτούς τους οργανισµούς από τους χρήστες αυτών των υπηρεσιών. Τέλος, από το ανωτέρω σύνολο µέτρων, τα 1,99 δις (µε καθαρή επίπτωση 1,78 δις) αφορούν παρεµβάσεις στην πλευρά των εσόδων. Ειδικότερα, στην εισηγητική έκθεση του Π2013 συµπεριλαµβάνεται παρεµβάσεις στους ανωτέρω τοµείς, µε τις οποίες επιδιώκεται να διασφαλιστεί η οµαλή υλοποίηση του Π2013 που προβλέπει τώρα πρωτογενές πλεόνασµα 0,4% του ΑΕΠ, από πρωτογενές έλλειµµα -1,2% του ΑΕΠ το Αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί λαµβάνοντας υπόψη την εκτίµηση της Τρόικα για νέα πτώση του ΑΕΠ της χώρας κατά -4,5% σε πραγµατικές τιµές (ονοµαστικό ΑΕΠ: -5,6%) και το 2013, µετά την εκτιµώµενη από την ΕΛΣΤΑΤ µεγάλη πτώση του ΑΕΠ κατά -6,5% το 2012, -7,1% το 2011, -4,9% το 2010, -3,2% το 2009 και -0,1% το 2008.

2 Οι νέες παρεµβάσεις συνεπάγονται: α) νέες µεγάλες περικοπές µισθών στην Κεντρική ιοίκηση, τις ΕΚΟ και τους ΟΤΑ, ύψους 1,69 δις (καθαρή επίπτωση: 1,17 δις). β) νέες δραστικές περικοπές στις συντάξεις που παρέχονται από το κράτος ( 1,64 δις) και τα Ασφαλιστικά Ταµεία ( 3,8 δις), συνολικού ύψους 5,45 δις (καθαρή επίπτωση: 4,68 δις). γ) περικοπή δαπανών ύψους 211 εκατ. (καθαρή επίπτωση: 210,5 εκατ.), από τον εξορθολογισµό του συστήµατος παροχής κοινωνικών επιδοµάτων. δ) νέες περικοπές δαπανών ύψους 491,1 εκατ. (καθαρή επίπτωση: 455,3 εκατ.) στην υγειονοµική περίθαλψη µε νέες περικοπές στη φαρµακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταµείων και µε συγχωνεύσεις και µείωση των λειτουργικών δαπανών στα νοσοκοµεία. ε) περικοπή ύψους 306,3 εκατ. στις αµυντικές δαπάνες και 122,6 εκατ. στις δαπάνες του τοµέα της εκπαίδευσης. στ) περικοπή ύψους 290,5 δις από µείωση των λειτουργικών και των µισθολογικών δαπανών των ΕΚΟ και περικοπή 50 εκατ. από τις λειτουργικές δαπάνες των ΟΤΑ. ζ) περικοπή κατά 150 εκατ. του εθνικού σκέλους του Π Ε και κατά 234,5 εκατ. των µη µισθολογικών δαπανών των υπουργείων. Από την πλευρά των εσόδων προγραµµατίζονται πρόσθετα έσοδα ύψους 1,99 δις (καθαρή επίπτωση: 1,78 δις) µε παρεµβάσεις όπως η µείωση των φορολογικών επιστροφών στους αγρότες, οι περικοπές οικογενειακών επιδοµάτων, η µείωση της επιδότησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης ντίζελ στους αγρότες, κ.ά. Πρόκειται για µέτρα δραστικής δηµοσιονοµικής προσαρµογής, που αποτελούν συνέχεια των αντίστοιχα δραστικών µέτρων που εφαρµόστηκαν το και οδήγησαν σε εξάλειψη του πρωτογενούς ελλείµµατος στη γενική κυβέρνηση που ανερχόταν στο -10,7% του ΑΕΠ το Ωστόσο, η αποτελεσµατικότητα των µέτρων αυτών, όσον αφορά την επίπτωσή τους στη µείωση των δηµοσιονοµικών ελλειµµάτων, υποβαθµίζεται υπερβολικά για µια ακόµη φορά από την Τρόικα, ενώ ταυτόχρονα υπερδιογκώνεται η εξαιρετικά αρνητική επίπτωσή τους στην περαιτέρω εµβάθυνση της ύφεσης στην ελληνική οικονοµία. Η πρακτική αυτή αποτελεί, δυστυχώς, σήµερα το µεγαλύτερο εµπόδιο στην ανάκαµψη της ελληνικής οικονοµίας, αφού αποτρέπει τη βελτίωση του οικονοµικού κλίµατος στη χώρα, αποτελεί δραστικό εµπόδιο στην υλοποίηση του προγράµµατος αποκρατικοποιήσεων και βάζει φραγµό στην εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στην Ελλάδα. Ειδικότερα: Στον τοµέα της δηµοσιονοµικής προσαρµογής, λαµβάνονται µέτρα άνω των 15 δις το 2013 ( 10,9 δις τα µέτρα του Οκτ συν 4,1 δις τα µέτρα του Φεβρ για το 2013) για να µειωθεί το πρωτογενές έλλειµµα της γενικής κυβέρνησης µόνο κατά 3,14 δις. Όσον αφορά στην ανάπτυξη, σύµφωνα µε την Τρόικα, τα πρόσθετα µέτρα ύψους 10,8 δις θα συνοδευθούν από πρόσθετη µείωση του ονοµαστικού ΑΕΠ (έναντι των εκτιµήσεών της τον Φεβρ. 12) κατά 10,5 δις το 2013 και αυτό θα περιορίσει (προφανώς) τη µείωση του πρωτογενούς ελλείµµατος στα 3,14 δις. Ειδικότερα, η πρόβλεψη για µείωση του ΑΕΠ της χώρας το 2013 κατά 10,5 δις (ή κατά -4,5% σε πραγµατικές τιµές), βασίζεται στην υπόθεση ότι στο επόµενο έτος λαµβάνονται µέτρα µείωσης των δηµοσίων δαπανών και αύξησης των εσόδων κατά 10,8 δις τα οποία εκτιµάται ότι θα συµβάλλουν σε ισόποση, ή/και µεγαλύτερη, µείωση της εγχώριας ζήτησης. Μάλιστα, η µείωση της εγχώριας ζήτησης θα πρέπει να είναι τόσο µεγάλη ώστε να αντισταθµίσει και την θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ από την αναµενόµενη νέα σηµαντική µείωση του ελλείµµατος του εξωτερικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών της χώρας που εκτιµάται ότι θα υπερβεί και πάλι τις 2,5 ποσοστιαίες µονάδες του ΑΕΠ το Ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, η εγχώρια ζήτηση και η οικονοµική δραστηριότητα στη χώρα το 2013 θα ενισχυθούν σε σχέση µε το 2012, από τα ακόλουθα: Πρώτον, από τα κεφάλαια της χρηµατοδοτικής βοήθειας ύψους 65 δις στην περίοδο Νοεµ εκ Τα κεφάλαια αυτά, αν βέβαια δοθούν σύµφωνα µε το πρόγραµµα, θα χρησιµοποιηθούν κατά περίπου 12,5 δις για πληρωµές τόκων του δηµοσίου χρέους και κατά περίπου 15,5 δις για εξόφληση χρεολυσίων µακροπρόθεσµων οµολόγων, ενώ τα υπόλοιπα 37 δις θα συµβάλλουν στην ενίσχυση της ρευστότητας στην εγχώρια οικονοµία µε την πληρωµή των ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων του δηµοσίου και µε τη διακοπή της έκδοσης ΕΓΕ. εύτερον, από τα αυξηµένα κεφάλαια που θα προκύψουν από την εισροή (αντί για σηµαντική εκροή, περίπου 30 δις κατά µέσο όρο, το 2012) των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες. Η εισροή των καταθέσεων θα σταµατήσει την αρνητική πορεία της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών και, σε συνδυασµό µε την αναµενόµενη βελτίωση του οικονοµικού κλίµατος στη χώρα, θα συµβάλλει στην τόνωση της οικονοµίας. Τρίτον, η εγχώρια ζήτηση θα ενισχυθεί και µε την αποτελεσµατικότερη απορρόφηση των επενδυτικών επιχορηγήσεων από τα διαρθρωτικά ταµεία της ΕΕ-27 και µε την εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων µέσω των αποκρατικοποιήσεων. Αυτό θα συµβεί ακόµη και αν οι τελευταίες διαµορφωθούν (λόγω προφανώς και της πρόβλεψης για πτώση του ΑΕΠ κατά -4,5%) µόνο στα 2,5 δις έως το τέλος του 2013, έναντι προηγούµενης πρόβλεψης για έσοδα άνω των 5 δις. Με βάση τα ανωτέρω, η όποια πτωτική επίπτωση στην εγχώρια ζήτηση από τα µέτρα µείωσης των δηµοσίων δαπανών και αύξησης των εσόδων κατά 10,8 δις, αντισταθµίζεται από την θετική επίπτωση στην εγχώρια ζήτηση που προκύπτει από την χρηµατοδοτική βοήθεια, τη σηµαντική αύξηση των εισροών επενδυτικών πόρων από την ΕΕ-27 και την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων µέσω των 2

3 αποκρατικοποιήσεων. Επιπλέον, η επίπτωση των δηµοσιονοµικών µέτρων ύψους 10,8 δις στην εγχώρια ζήτηση περιορίζεται ουσιαστικά αφού το µεγαλύτερο µέρος της µείωσης των δηµοσίων δαπανών αντισταθµίζεται από την µείωση των φορολογικών εσόδων, ενώ οι πληρωµές των τόκων και των χρεολυσίων από το εξωτερικό χρηµατοδοτούνται από την χρηµατοδοτική βοήθεια όπως προαναφέρθηκε. εν προκύπτει, εποµένως, η νέα τεράστια πτώση της εγχώριας ζήτησης που θα οδηγήσει στη νέα µεγάλη πτώση του ΑΕΠ το 2013 που προβλέπει η Τρόικα. Με βάση τα ανωτέρω, παρά τις εκ νέου δραµατικά αρνητικές προβλέψεις της Τρόικα για νέα εµβάθυνση της ύφεσης στην Ελλάδα το 2013, εάν η προαναφερθείσα χρηµατοδοτική βοήθεια παρασχεθεί σύµφωνα µε το πρόγραµµα, τότε, η πτώση του ΑΕΠ το 2013 µπορεί να είναι χαµηλότερη του -2,0%, µε ανάκαµψη της οικονοµίας από το 2 ο 6µηνο. 13 και µε θετική ανάπτυξη άνω του 1,5% το 2014, έναντι του +0,2% που προβλέπει το νέο Μεσοπρόθεσµο Πλαίσιο ηµοσιονοµικής Στρατηγικής (ΜΠ Σ) Παγκόσµια Οικονοµία Η νέα Κυβέρνηση των ΗΠΑ που θα προκύψει από τις εκλογές της 6 ης Νοεµβρίου 2012, καλείται τώρα να αντιµετωπίσει µια νέα οικονοµική πρόκληση σηµαντικών διαστάσεων που συνίσταται στην αποκατάσταση των τεράστιων ζηµιών που άφησε πίσω του ο τυφώνας Sandy που έπληξε νευραλγικά σηµεία της χώρας στο 2ήµερο Οκτωβρίου Το πραγµατικό ύψος των ζηµιών δεν έχει ακόµη εκτιµηθεί, αλλά σε κάθε περίπτωση αναµένεται να είναι εξαιρετικά υψηλό. Οι επιπτώσεις στην κατανάλωση θα είναι σηµαντικές, καθώς πολλά καταστήµατα και εµπορικές αλυσίδες θα παραµείνουν κλειστά για αρκετά µεγάλο διάστηµα στις αρχές Νοεµ. 12, η βιοµηχανική παραγωγή σε αρκετές περιοχές (New Jersey, Delaware, Maryland) θα περιοριστεί δραστικά, µε αποτέλεσµα να µειωθούν τα αποθέµατα, και, επίσης, ο τουρισµός θα δεχθεί καίριο πλήγµα, λόγω και της ακύρωσης χιλιάδων αεροπορικών πτήσεων και των καταστροφών σε µεταφορικά µέσα, σε οδικά και άλλα δίκτυα µεταφορών και σε υποδοµές πολλών τουριστικών περιοχών. Η ενδεχόµενη ανάκαµψη της οικονοµικής δραστηριότητας λόγω της ανοικοδόµησης στο επόµενο διάστηµα πρέπει να συνεκτιµηθεί µε τις επιπτώσεις της αύξησης των κρατικών δαπανών για παροχή βοήθειας σε πληγέντες και για αποκατάσταση υποδοµών στον κρατικό προϋπολογισµό. εν είναι έως τώρα εµφανές αν οι φυσικές καταστροφές που προκλήθηκαν από τον τυφώνα Sandy θα επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσµα της 6 ης Νοεµβρίου 2012 και στη συνέχεια τις αποφάσεις για εφαρµογή ή όχι της περιοριστικής δηµοσιονοµικής πολιτικής (δηλαδή της αντιστροφής σηµαντικών φορολογικών περικοπών) που έχει ονοµαστεί δηµοσιονοµικός γκρεµός (fiscal cliff) και προβλέπεται στον ισχύοντα προϋπολογισµό Στην Ευρώπη, συνεχίζονται οι δηλώσεις στήριξης προς την Ελλάδα, λόγω έντονης φηµολογίας περί αποχώρησης της χώρας από το ευρώ. Ο πρόεδρος του Eurogroup µε κατηγορηµατικό τρόπο διεµήνυσε προς όλες τις κατευθύνσεις ότι η Ελλάδα δεν θα αποχωρήσει από την Ευρωζώνη και ότι οι συζητήσεις περί εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ πρέπει να σταµατήσουν. Ο επικεφαλής του Eurogroup συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση για την , καθώς θεωρεί ότι δεν θα υπάρξουν αποτελέσµατα στην τηλεδιάσκεψη της , ενώ στις θα πραγµατοποιηθεί η τακτική συνεδρίαση των υπουργών Οικονοµικών της Ευρωζώνης. Στο πλευρό της Ελλάδας για παραµονή της στη ΖτΕ τάχθηκαν µε δηλώσεις τους οι πρωθυπουργοί Ισπανίας και Ιταλίας, ενώ ο Πρόεδρος της Γαλλίας εξέφρασε την εκτίµηση ότι οι απαραίτητες αποφάσεις για την Ελλάδα θα ληφθούν µετά τη δηµοσιοποίηση της έκθεσης της Τρόικας. Ωστόσο τα προγράµµατα δηµοσιονοµικής προσαρµογής που εφαρµόζονται σε Ισπανία, Ιταλία Ελλάδα και Πορτογαλία συναντούν λόγω της αυστηρότητας τους αυξανόµενη κοινωνική αµφισβήτηση κάτι που σχολιάζει το ΝΤ ιδιαιτέρως στην ενδιάµεση έκθεση του για την Πορτογαλία. Στην Ισπανία, η πτώση του ΑΕΠ συνεχίστηκε στο 3 ο 3µηνο. 12 κατά -0,3% σε 3µηνιαία βάση, έναντι της πτώσης του κατά -0,4% το 2ο 3µηνο. 12. Σε ετήσια βάση το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά -1,6% στο 3ο 3µηνο. 12, έναντι -1,3% στο 2ο 3µηνο. 12. Οι εκτιµήσεις της αγοράς ήθελαν το ΑΕΠ να υποχωρεί κατά -0,4% και -1,7% σε τριµηνιαία και ετήσια βάση αντίστοιχα. Τα µέτρα δηµοσιονοµικής εξυγίανσης έχουν επηρεάσει αυξητικά την ανεργία µε αποτέλεσµα το 3ο 3µηνο. 12 να ανέλθει σε 25,02% από 24,63% το 2ο 3µηνο. 12. Ειδικότερα, το 3ο 3µηνο. 12 ο αριθµός των ανέργων ανερχόταν σε , και ήταν αυξηµένος κατά σε σχέση µε το 2ο 3µηνο. 12. Όσον αφορά την τάση προσφυγής των αυτόνοµων περιφερειών για επιπλέον βοήθεια από την κεντρική κυβέρνηση για κάλυψη των δηµοσιονοµικών τους ελλειµµάτων, η Κανταβρία έγινε η 8 η περιφέρεια που απηύθυνε επίσηµο αίτηµα για οικονοµική βοήθεια ύψους 137,2 εκατ. προσφεύγοντας στον µηχανισµό του Ταµείου Χρηµατοδότησης Περιφερειών (FLA). Προσφάτως η αυτόνοµη περιφέρεια των Βαλεαρίδων Νήσων είχε επίσης ζητήσει βοήθεια ύψους 355 εκατ.. Επισηµαίνεται ότι το Ταµείο Χρηµατοδότησης Περιφερειών (FLA) έχει συνολικά διαθέσιµα 18 δισ., ενώ τα ποσά που έχουν αιτηθεί οι περιφέρειες έως σήµερα υπερβαίνουν τα 17 δισ.. Θετικά αντιµετωπίζουν τις οµολογιακές εκδόσεις οι επενδυτές στην Ευρώπη παρά τη συνεχιζόµενη οικονοµική ύφεση στη ΖτΕ. Ειδικότερα, το ιταλικό δηµόσιο άντλησε µέσω δηµοπρασίας 2ετών οµολόγων το ποσό των 3 δισ. µε µέσο κόστος δανεισµού 2,40%, από 2,53% που ήταν στην αντίστοιχη προηγούµενη δηµοπρασία ( Σεπτ. 12). Ωστόσο, η απόδοση του 10ετούς ιταλικού οµολόγου διαµορφώθηκε στο 5,00% ( ), από 4,74% 3

4 ( ) και του 10ετούς ισπανικού οµολόγου στο 5,68% ( ) από 5,44% ( ) Εξέλιξη spread 10ετών οµολόγων Ιταλίας, Ισπανίας έναντι 10ετούς Γερµανίας (πµβ) Ισπανία Ιταλία Πηγή:Reuters Απρ-12 Μαϊ-12 Ιουν-12 Ιουλ-12 Αυγ-12 Σεπ-12 Οκτ-12 Στο Ην. Βασίλειο, ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε ο θετικός ρυθµός ανάπτυξης που καταγράφηκε στο 3ο 3µηνο. 12, µετά από τρία συνεχή τρίµηνα συρρίκνωσης. Συγκεκριµένα, το ΑΕΠ το 3ο 3µηνο. 12 αυξήθηκε κατά 1% (εκτίµηση αγοράς +0,6%) από συρρίκνωση -0,4% το 2ο 3µηνο. 12. Η ενίσχυση του ΑΕΠ αποδίδεται σε σηµαντικό ποσοστό στους Ολυµπιακούς Αγώνες του Λονδίνου αφού µόνο οι εισπράξεις από τα εισιτήρια των αγώνων ενίσχυσαν το ΑΕΠ κατά 0,2%. Σηµαντική άνοδο κατέγραψε ο τοµέας των υπηρεσιών, ο οποίος αποτελεί το 80% του ΑΕΠ. Ωστόσο, τα πρόσφατα στοιχεία για τη µεταποίηση και τη βιοµηχανική παραγωγή δεν αποκλείουν την επάνοδο της οικονοµίας σε ύφεση από το 4ο 3µηνο. 12. Στην Ιαπωνία, αµετάβλητο διατήρησε η ΤτΙαπωνίας το βασικό της επιτόκιο (0,01%) ενώ παράλληλα αποφάσισε την επέκταση του προγράµµατος αγοράς τίτλων και του δανειακού της προγράµµατος κατά 11 τρισ.. Συγκεκριµένα, τα 10 τρισ. θα χρησιµοποιηθούν για αγορές κρατικών οµολόγων και το 1 τρισ. για αγορές εµπορικών τίτλων, εταιρικών οµολόγων, ETFs και REITs. Σηµειώνεται ότι οι αγορές ανέµεναν µια επέκταση του προγράµµατος µεταξύ τρισ.. Η κίνηση της ΤτΙαπωνίας δεν αιφνιδίασε τους επενδυτές, καθώς είχαν προεξοφλήσει µια τέτοια κίνηση από την προηγούµενη σύσκεψη της Όσον αφορά τις εξελίξεις στην πραγµατική οικονοµία σηµειώθηκαν τα εξής: Στις ΗΠΑ, το ΑΕΠ αυξήθηκε το 3ο 3µηνο. 12 (1η εκτίµηση) κατά 2,0% σε ετησιοποιηµένη βάση, από 1,3% στο 2ο 3µηνο 12 και 2,0% στο 1ο 3µηνο 12. Σηµαντική ήταν η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των δηµοσίων δαπανών. Οι δηµόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 3,7% στο 3ο 3µηνο 12, έναντι -0,7% στο 2ο 3µηνο 12 και -3,0% στο 1ο 3µηνο 12, πράγµα που αποδίδεται από πολλούς στις επικείµενες προεδρικές εκλογές. Η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 2,0% σε ετησιοποιηµένη βάση στο 3ο 3µηνο 12, από 1,5% στο 2ο 3µηνο 12. Η εξωτερική ζήτηση είχε αρνητική επίπτωση στην οικονοµική ανάπτυξη το 3ο 3µηνο 12 αφού οι εξαγωγές µειώθηκαν κατά -1,6% σε ετησιοποιηµένη βάση και οι εισαγωγές κατά -0,2%. Οι επιχειρηµατικές επενδύσεις υποχώρησαν κατά -1,3% το 3ο 3µηνο 12 από +3,6% το 2ο 3µηνο 12. Οι παραγγελίες των διαρκών καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκαν κατά 9,9% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ. 12, έναντι µείωσής τους κατά -13,1% τον Αύγ. 12 και 3,3% τον Ιούλ. 12. Ο τελικός δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης Reuters/UoM ανήλθε στο 82,6 τον Οκτ. 12 από 78,3 τον Σεπτ. 12. Στην αγορά ακινήτων αρχίζουν να πληθαίνουν οι ενδείξεις σταδιακής βελτίωσης του κλίµατος, όπως προκύπτει: (1) Από την οριακή άνοδο των επικείµενων πωλήσεων κατοικιών κατά 0,3% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ. 12, µετά τη µείωσή τους κατά -2,6% τον Αύγ. 12, ενώ σε ετήσια βάση οι εν λόγω πωλήσεις ήταν αυξηµένες κατά 14,5%. (2) Από την αύξηση κατά 5,7% σε µηνιαία βάση των πωλήσεων νέων κατοικιών τον Σεπτ. 12, µετά από µείωσή τους κατά -1,3% τον Αύγ. 12, ενώ σε ετήσια βάση οι εν λόγω πωλήσεις ήταν αυξηµένες κατά 27,1%. (3) Από τη νέα αύξηση κατά 0,5% σε µηνιαία βάση και κατά 2,0% σε ετήσια βάση του είκτη τιµών κατοικιών S&P s/case Shiller τον Αύγ. 12. Τέλος, οι εβδοµαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταµεία ανεργίας σηµείωσαν µείωση κατά 23 χιλ. την εβδοµάδα έως και διαµορφώθηκαν σε 369 χιλ. µε αποτέλεσµα ο µέσος όρος 4 εβδοµάδων να διαµορφωθεί στις 368 χιλ. Ωστόσο ο µέσος όρος συνεχίζει να διαµορφώνεται αρκετά υψηλότερα από το επίπεδο των 339 χιλ. που διαµορφωνόταν στα έτη µε διατηρήσιµο ρυθµό ανάπτυξης άνω του 3,0%. Στη ΖτΕ, σύµφωνα µε την ΕΚΤ άνοδο σηµείωσαν οι τραπεζικές καταθέσεις στις χώρες του Νότου τον Σεπτ. 12, καθώς οι επενδυτές άρχισαν να διακρίνουν µια πρόοδο στο θέµα επίλυσης της κρίσης δηµοσίου χρέους µετά την ανακοίνωση του προγράµµατος αγοράς οµολόγων από την ΕΚΤ. Ειδικότερα, οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες το Σεπτ. 12, σηµείωσαν άνοδο 1%, και ανήλθαν σε 160,12 δισ. έναντι 158,7 δισ. του προηγούµενου µήνα. Στην Ιταλία, οι καταθέσεις το Σεπτ. 12 ανήλθαν σε ιστορικά υψηλό επίπεδο, σε 1,47 τρισ. από 1,44 τρισ. τον Αυγ. 12 και στην Ισπανία καταγράφηκε άνοδος για πρώτη φορά εδώ κι έξι µήνες, στα 1,51 τρισ. από 1,49 τρισ. τον Αυγ. 12. Αντίθετα, οι καταθέσεις στη Γερµανία µειώθηκαν κατά -0,1% το Σεπτ. 12. Γενικότερα, τα στοιχεία της συγκυρίας εξακολουθούν να επιβεβαιώνουν την άποψη περί αδυναµίας τόνωσης της οικονοµίας της ΖτΕ στο σύνολό της στο 4ο 3µηνο. 12. Ο δείκτης οικονοµικού κλίµατος (ESI) στη ΖτΕ συνέχισε την πτωτική του πορεία µε αποτέλεσµα να διαµορφωθεί στο 84,5 τον Οκτ. 12 από 85,2 τον Σεπ. 12 και 86,1 τον Αύγ. 12. Ο υποδείκτης των υπηρεσιών διαµορφώθηκε σε χαµηλότερο επίπεδο και ειδικότερα στο -12,1 τον Οκτ. 12 από -11,9 τον Σεπ. 12 όπως επίσης και ο υποδείκτης µεταποίησης ο οποίος διαµορφώθηκε στο -18,0 τον Οκτ. 12 από -15,9 τον Σεπ. 12. Απογοητευτικά ήσαν τα στοιχεία που αφορούν τον ενοποιηµένο δείκτη ΡΜΙ στη ΖτΕ τον Οκτ. 12, καθώς ο δείκτης κινήθηκε για 9ο συνεχή µήνα κάτω του 50,0 και συγκεκριµένα στο 45,8 από 46,1 τον Σεπ. 12. Η χειροτέρευση του δείκτη στη ΖτΕ, προήλθε κυρίως από την υποχώρηση του δείκτη PMI στη µεταποίηση στο 45,3 τον Οκτ. 12, από 46,1 τον Σεπ. 12. Αντιθέτως, ο δείκτης PMI στις 4

5 υπηρεσίες βελτιώθηκε ελαφρά στο 46,2 τον Οκτ. 12, από 46,1 τον Σεπ. 12. Η οικονοµία της Γερµανίας όπως υποδηλώνει ο ενοποιηµένος δείκτης ΡΜΙ αρχίζει να επηρεάζεται από την οικονοµική ύφεση που επικρατεί στις άλλες χώρες της ΖτΕ αφού διαµορφώθηκε στο 48,1 τον Οκτ. 12 από 49,7 τον Σεπ. 12, κυρίως λόγω συρρίκνωσης του δείκτη µεταποίησης ο οποίος υποχώρησε στο 45,7 τον Οκτ. 12, από 47,4 τον Σεπ. 12. Το αρνητικό οικονοµικό κλίµα στη Γερµανία επιβεβαιώνεται και από το δείκτη επιχειρηµατικού κλίµατος IFO, ο οποίος υποχώρησε στο χαµηλότερο επίπεδο από τον Φεβ. 10, στο 100,0 τον Οκτ. 12. Αντίβαρο στην οικονοµική ύφεση στη Γερµανία αποτελεί ο δείκτης ΡΜΙ στις υπηρεσίες ο οποίος διατηρείται σε σχετικά υψηλά επίπεδα. Ειδικότερα, διαµορφώθηκε στο 49,3 τον Οκτ. 12 από 49,7 τον Σεπ. 12. Στη Γαλλία, ο ενοποιηµένος δείκτης ΡΜΙ ανήλθε στο 44,8 τον Οκτ. 12 από 43,2 τον Σεπ. 12. Η άνοδος του δείκτη προήλθε από την βελτίωση του δείκτη στη µεταποίηση και στις υπηρεσίες. Τέλος, στην αγορά συναλλάγµατος, το ευρώ εµφανίζει τάσεις σταθεροποίησης αν και ο όγκος των συναλλαγών εµφανίζεται περιορισµένος λόγω της µη λειτουργίας της αγοράς της Ν. Υόρκης που παρέµεινε κλειστή υπό την απειλή του καταστροφικού τυφώνα. Οι επενδυτές εµφανίζονται ακόµη σκεπτικοί ως προς το εάν η Ισπανία θα καταφύγει τελικά επίσηµα σε υποβολή αίτησης για οικονοµική βοήθεια από την ΕΕ και για το εάν η Ελλάδα θα κατορθώσει τελικά να νοµοθετήσει τα µέτρα που έχει συµφωνήσει µε τη Τρόικα. Το ευρώ διαπραγµατεύεται ( ) στα 1,2953 USD/EUR από το υψηλό των 1,3139 USD/EUR ( ). ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονοµία Τα µέτρα δηµοσιονοµικής προσαρµογής για το 2013: Η Κυβέρνηση συµφώνησε µε την Τρόικα στη λήψη σηµαντικών µέτρων µείωσης των δηµοσίων δαπανών και αύξησης των εσόδων για το 2013 τα οποία συµπεριέλαβε στον τελικό Π2013. Τα µέτρα αυτά είναι ύψους 10,98 δις, δηλαδή κατά 3,2 δις περίπου υψηλότερα από αυτά που είχαν εκτιµηθεί ότι ήταν αναγκαία για το 2013 στο 2 ο Μνηµόνιο του Μαρτίου 2012, µε εκτιµώµενη καθαρή επίπτωση σε µείωση των ελλειµµάτων ύψους 9,37 δισ. Στα νέα µέτρα συµπεριλαµβάνονται αφενός νέες δραστικές περικοπές στους µισθούς και τις συντάξεις των εργαζοµένων στον ευρύτερο δηµόσιο τοµέα, συµπεριλαµβανοµένων και των εργαζοµένων που αµείβονται µε ειδικά µισθολόγια και, αφετέρου, εξαιρετικά µεγάλες νέες περικοπές στις συντάξεις και τα επιδόµατα που παρέχονται σε δικαιούχους στον ιδιωτικό τοµέα. Σε µικρότερο βαθµό τα νέα µέτρα συνεπάγονται νέες περικοπές στις µη µισθολογικές δαπάνες στο δηµόσιο, τους ΟΤΑ και τις ΕΚΟ, καθώς και αύξηση του ποσοστού ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών που προσφέρονται από αυτούς τους οργανισµούς από τους χρήστες αυτών των υπηρεσιών. Τέλος, από το ανωτέρω σύνολο µέτρων, τα 1,99 δις (µε καθαρή επίπτωση 1,78 δις) αφορούν παρεµβάσεις στην πλευρά των εσόδων. Ειδικότερα, στην εισηγητική έκθεση του Π2013 συµπεριλαµβάνεται συµφωνηµένες µε την Τρόικα παρεµβάσεις στους ανωτέρω τοµείς, µε τις οποίες επιδιώκεται να διασφαλιστεί η οµαλή υλοποίηση του Π2013 που προβλέπει πρωτογενές πλεόνασµα 0,4% του ΑΕΠ, από πρωτογενές έλλειµµα -1,2% του ΑΕΠ το Αυτό θα πρέπει να επιτευχθεί λαµβάνοντας υπόψη την εκτίµηση της Τρόικα για νέα πτώση του ΑΕΠ της χώρας κατά -4,5% και το 2013, µετά την εκτιµώµενη από την ΕΛΣΤΑΤ µεγάλη πτώση του κατά -6,5% το 2012, -7,1% το 2011, -4,9% το 2010, κατά -3,2% το 2009 και κατά -0,1% το Οι νέες παρεµβάσεις συνεπάγονται: Νέες µεγάλες περικοπές µισθών στην Κεντρική ιοίκηση, τις ΕΚΟ και τους ΟΤΑ, ύψους 1,69 δις (καθαρή επίπτωση: 1,17 δις), όπου: α) καταργούνται οριστικά οι εναποµείνασες παροχές ύψους 1000 ετησίως για δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδειών για µείωση µισθολογικής δαπάνης κατά 605,6 εκατ. (καθαρή επίπτωση: 430,6 εκατ.), β) περικόπτονται τα ειδικά µισθολόγια στο δηµόσιο τοµέα (κατά 12% κατά µέσο όρο) αναδροµικά από τον Αύγουστο του 2012, για εξοικονόµηση δαπανών ύψους 420,2 εκατ. το 2013 (καθαρή επίπτωση: 257,6 εκατ.), γ) αναστέλλονται τα επιδόµατα σε ειδικές κατηγορίες υπαλλήλων του δηµοσίου που δίδονταν ως κίνητρα επίτευξης στόχων, µε εξοικονόµηση δαπανών ύψους 369 εκατ., δ) εφαρµογή του ενιαίου µισθολογίου στους υπαλλήλους της Βουλής (µε εξοικονόµηση 17,8 εκατ.) και κατάργηση των εξαιρέσεων ενιαίου µισθολογίου (µε εξοικονόµηση 25,4 εκατ.). ε) Εξορθολογισµός της δαπάνης για βουλευτική αποζηµίωση και λοιπές παροχές (µε εξοικονόµηση 3,3 εκατ.), για διευθυντές νοσοκοµείων (µε εξοικονόµηση 17,5 εκατ.), στ) εξοικονόµηση µισθολογικών δαπανών στην εκπαίδευση ύψους 69,4 εκατ., κ.ά. Νέες µεγάλες περικοπές στις συντάξεις που παρέχονται από το κράτος και από τα Ασφαλιστικά Ταµεία, ύψους 5,45 δις από το 2013 (καθαρή επίπτωση: 4,68 δισ, ως ακολούθως: α) Από την άµεση αύξηση κατά 2-έτη των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης όσων δεν θεµελιώνουν δικαίωµα σύνταξης, για εξοικονόµηση 631 εκατ. από το 2013, β) Από τον εξορθολογισµό των παροχών εφάπαξ µε µείωση των παροχών για τα έτη 2013 και 2014 ( 247,3 εκατ.), δ) Από κλιµακωτή µείωση των συντάξεων (κύριων και επικουρικών) που υπερβαίνουν τα 1000, από 3,0% έως 12% ( εκατ.), ε) από την κατάργηση των δώρων στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις ( εκατ.). στ) Από διακοπή των παράνοµων συνταξιοδοτικών παροχών που έχουν εντοπιστεί έως τώρα ( 123 εκατ.). ζ) Από την µείωση των συντάξεων των αµειβοµένων µε ειδικά µισθολόγια λόγω της µείωσης των µισθών τους ( 126 εκατ. η) 5

6 Από εξορθολογισµό των συντάξεων των ανύπανδρων θυγατέρων, των αιρετών και των συνδικαλιστών ( 94 εκατ.). Περικοπή δαπανών ύψους 211 εκατ., από τον εξορθολογισµό του συστήµατος παροχής κοινωνικών επιδοµάτων. Νέες περικοπές δαπανών ύψους 491,1 εκατ. στον τοµέα της υγειονοµικής περίθαλψης µε νέες περικοπές στη φαρµακευτική δαπάνη των Ασφαλιστικών Ταµείων και µε συγχωνεύσεις και µείωση των λειτουργικών δαπανών στα νοσοκοµεία. Περικοπή ύψους 306,3 εκατ. στις αµυντικές δαπάνες και 122,6 εκατ. στις δαπάνες του τοµέα της εκπαίδευσης. Περικοπή ύψους 290,5 δις από µείωση των λειτουργικών και των µισθολογικών δαπανών των ΕΚΟ και περικοπή 50 εκατ. από τις λειτουργικές δαπάνες των ΟΤΑ. Περικοπή κατά 150 εκατ. του Π Ε και κατά 234,5 εκατ. των µη µισθολογικών δαπανών των υπουργείων. Από την πλευρά των εσόδων προγραµµατίζονται πρόσθετα έσοδα ύψους 1,99 δις (καθαρή επίπτωση: 1,78 δις) µε παρεµβάσεις όπως η µείωση των φορολογικών επιστροφών στους αγρότες, οι περικοπές οικογενειακών επιδοµάτων, η µείωση της επιδότησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης ντίζελ στους αγρότες, κ.ά. Πιστωτική Επέκταση: Ο ρυθµός µεταβολής της τραπεζικής χρηµατοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τοµέα (επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελµατίες και νοικοκυριά) ήταν λιγότερο αρνητικός τον Σεπτ. 12 και διαµορφώθηκε στο -4,5% σε ετήσια βάση, έναντι -4,8% τον Αύγ. 12, -4,9% τον Ιούλ. 12 και -2,2% τον Σεπτ. 11. Η καθαρή ροή της χρηµατοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τοµέα ήταν αρνητική κατά -468 εκατ. τον Σεπτ. 12 από αρνητική ροή -1,05 δισ. τον Αύγ. 12. Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, η µείωση της χρηµατοδότησης διαµορφώθηκε στο -4,9% σε ετήσια βάση τον Σεπτ. 12 από -5,3% τον Αύγ. 12 και τον Ιούλ. 12 και -0,9% τον Σεπτ. 11. Η καθαρή ροή της χρηµατοδότησης προς τις επιχειρήσεις ήταν αρνητική κατά -158 εκατ. τον Σεπτ. 12 από αρνητική ροή ύψους εκατ. τον Αύγ. 12. Σηµαντική αύξηση της χρηµατοδότησης, σε ετήσια βάση, σηµειώθηκε µόνο στον κλάδο του Ηλεκτρισµού-Φωταερίου-Ύδρευσης» κατά +6,6%. Αντίθετα, ο ρυθµός µεταβολής της χρηµατοδότησης ήταν αρνητικός στη Γεωργία (-8,5%), στον κλάδο του Εµπορίου (-8,1%), στις Κατασκευές (-6,6%), στη Βιοµηχανία (-4,2%), στις Μεταφορές και Επικοινωνίες πλην Ναυτιλίας (-8,5%), στον Τουρισµό (-0,2%) και τη Ναυτιλία (-3,9%). Η πτώση του υπολοίπου των δανείων προς τα Νοικοκυριά παρέµεινε τον Σεπτ. 12 στο -4,2% σε ετήσια βάση, όπως και τον προηγούµενο µήνα, από -4,3% τον Ιούλ. 12 και -3,1% τον Σεπτ. 11. Μάλιστα, αρνητική κατά -312 εκατ. ήταν και η εξέλιξη των χορηγήσεων προς τα νοικοκυριά. Ειδικότερα, η πτώση του υπόλοιπου των καταναλωτικών δανείων ήταν στο -5,4% τον Σεπτ. 12, από -5,7% τον Αύγ. 12, από -6,1% τον Ιούλ. 12 και -5,5% τον Σεπτ. 11, ενώ η πτώση των στεγαστικών δανείων διαµορφώθηκε στο -3,7% τον Σεπτ. 12, από -3,6% τον Αύγ. 12, -3,5% τον Ιούλ. 12 και -2,1% τον Σεπτ. 11. Η µηνιαία καθαρή ροή χρηµατοδότησης ήταν και πάλι αρνητική τον Σεπτ. 12 κατά 109 εκατ. για καταναλωτικά δάνεια και κατά 201 εκατ. για τα στεγαστικά. Χρηµατοδότηση προς τον Ιδιωτικό Τοµέα (ετήσιοι ρυθµοί µεταβολής) Σεπτ.'12 Αύγ.'12 εκ.'11 Σεπτ.'11 Σύνολο ιδιωτικού τοµέα -4,5-4,8-3,1-2,2 Α. Επιχειρήσεις -4,9-5,3-2,0-0,9 -Γεωργία -8,5-8,4-5,6-4,3 -Βιοµηχανία -4,2-5,3 0,1 0,5 -Εµπόριο -8,1-7,9-6,0-5,3 -Τουρισµός -0,2-0,2-2,3-0,8 -Ναυτιλία -3,9-2,8 2,4 1,2 -Κατασκευές -6,6-7,4-7,4-2,1 -Ηλεκτρισµός-Φωταέριο-Ύδρευση 6,6 6,6 12,3 11,1 -Μεταφορές, Επικοινωνίες πλήν Ναυτιλίας -8,5-9,0-3,7-11,9 Β. Ελεύθεροι Επαγγελµατίες -4,1-4,7-6,6-5,1 Γ. Νοικοκυριά -4,2-4,2-3,9-3,1 -Καταν/κή Πίστη + Λοιπά Καταν/κά -5,4-5,7-6,2-5,5 -Στεγαστικά άνεια -3,7-3,6-2,9-2,1 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Η αρνητική ροή των δανείων προς τα νοικοκυριά είναι κυρίως αποτέλεσµα της µεγάλης πτώσης της ζήτησης διαρκών καταναλωτικών αγαθών, ιδιαίτερα δε της µεγάλης πτώσης της ζήτησης και των συναλλαγών στις αγορές επιβατικών αυτοκινήτων και οικιστικών ακινήτων (κατοικίες και διαµερίσµατα). Η µείωση των πιστώσεων προς τους ελεύθερους επαγγελµατίες, αγρότες και ατοµικές επιχειρήσεις ήταν στο -4,1% τον Σεπτ. 12, έναντι -4,7% τον Αύγ. 12, - 5,3% τον Ιούλ. 12 και -5,1% τον Σεπτ. 11. Η εξέλιξη της τραπεζικής χρηµατοδότησης στους επόµενους µήνες θα εξαρτηθεί από την ολοκλήρωση των διαπραγµατεύσεων για το 3 ο Μνηµόνιο, και την έγκαιρη είσπραξη της δόσης της χρηµατοδοτικής βοήθειας από τη ΖτΕ και από το ΝΤ ύψους 31,5 δις, µε στόχο την ανακεφαλαιοποίηση των Τραπεζών και την ενίσχυση της ρευστότητας στην οικονοµία για ενίσχυση των προοπτικών σταδιακής της εξόδου από την κρίση Λόγος των δανείων σε καθυστέρηση, προς το σύνολο των δανείων Σημείωση: στοιχεία σε επίπεδο τραπεζών Καταναλωτικά Q Q Q Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Q Q Σύνολο Q Επιχειρηματικά Q Q Q Q Στεγαστικά Q Σηµειώνεται η σηµαντική άνοδος των τραπεζικών δανείων σε καθυστέρηση, που ανήλθαν στο 21,4% επί του συνόλου των δανείων στο 2 ο 3µηνο 12, έναντι 15,9% τον εκ. 11 και 7,7% τον εκ. 07. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η αύξηση του ποσοστού 6

7 των καταναλωτικών και στεγαστικών δανείων σε καθυστέρηση, που διαµορφώθηκαν σε 35,7% και 19,9% αντίστοιχα στο 2 ο 3µηνο 12 (βλ. ιάγραµµα). Πάντως, περί το 46% των δανείων σε καθυστέρηση καλύπτονται από προβλέψεις καλύψεως πιστωτικού κινδύνου, που οι τράπεζες έχουν πραγµατοποιήσει. Καταθέσεις Ιδιωτών: Οι συνολικές καταθέσεις του ιδιωτικού τοµέα στα εγχώρια πιστωτικά ιδρύµατα ενισχύθηκαν τον Σεπτ. 12 φθάνοντας τα 154,2 δισ από 153,8 δις τον Αύγ. 12, 150,5 δις τον Ιούν. 12, 165,9 δις τον Απρ. 12, έναντι 183,1 δις τον Σεπτ. 11 και 174,1δισ τον εκ. 11. Η αύξηση των καταθέσεων τον Σεπτ. 12 σε µηνιαία βάση προήλθε κυρίως από την άνοδο των προθεσµιακών καταθέσεων (Σεπτ. 12: 93,1 δις, Αύγ. 12: 92,3 δις) και αποδίδεται στη βελτίωση του οικονοµικού κλίµατος και της καταναλωτικής εµπιστοσύνης που εκδηλώθηκε µε επίσης σηµαντική άνοδο των µετοχικών αξιών τον Σεπτ. 12. Σηµειώνεται η σηµαντική πτώση κατά 15,4 δις των καταθέσεων µετά το αποτέλεσµα των εκλογών της 6 ης Μαΐου 2012 και έως τις εκλογές της 16 ης Ιουνίου 2012, εκ των οποίων έως τον Σεπτ. 12 είχαν επιστρέψει µόνο τα 3,7 δις. Η επιστροφή των καταθέσεων αναµένεται να επιταχυνθεί, µε σηµαντική επίπτωση και στην ανάκαµψη της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, όταν θα έχει ληφθεί η δόση των 31,5 δις και θα έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση των κεφαλαίων των τραπεζών που εξαλείφθηκαν µε το PSI Plus. Σε ετήσια βάση, οι καταθέσεις ιδιωτών ήταν µειωµένες κατά -16,2% τον Σεπτ. 12, έναντι µείωσής τους κατά -14,1% τον Σεπ. 11. Από τις επιµέρους συνιστώσες των καταθέσεων, οι καταθέσεις Ταµιευτηρίου (Σεπτ. 12: 45,1 δισ) ήταν µειωµένες κατά -19,9% σε ετήσια βάση τον Σεπτ. 12, έναντι µείωσής τους κατά -17,1% τον Σεπτ. 11. Επίσης, οι καταθέσεις Όψεως (Σεπτ. 12: 13,9 δισ) ήταν µειωµένες κατά -18,4%, έναντι -17,0% τον Σεπτ. 11 και οι καταθέσεις Προθεσµίας ( 93,1 δισ) ήταν µειωµένες κατά -13,8%, έναντι -11,8% τον Σεπτ. 11. Συνολικά, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τοµέα ήταν τον Σεπτ. 12 σηµαντικά µειωµένες κατά 19,9 δις έναντι του εκεµβρίου 2011 και κατά 83,1 δις από το υψηλότερο επίπεδό τους, τα 237,3 δις, στο οποίο είχαν ανέλθει τον εκέµβριο του Επισηµαίνεται ότι η πτώση των ιδιωτικών καταθέσεων ξεκίνησε το 2010, µετά από µια αξιοσηµείωτη πορεία αύξησής τους στην περίοδο , όταν σηµειώθηκε µέση ετήσια αύξησή τους κατά +12,4%, έναντι µέσης ετήσιας αύξησης του ονοµαστικού ΑΕΠ κατά +5,9%. Συγκεκριµένα, το 2009 σηµειώθηκε αύξηση των καταθέσεων των ιδιωτών κατά 133 δις, έναντι του 2002, έναντι αύξησης του ονοµαστικού ΑΕΠ στην ίδια περίοδο κατά 76,8 δις. Η µείωση των ιδιωτικών καταθέσεων από το 2009 εκδηλώθηκε µε εκτεταµένη υποκατάσταση των εγχώριων καταθέσεων µε τοποθετήσεις σε καταθέσεις ή χρεόγραφα στο εξωτερικό, ενώ υπήρξε και αποθησαυρισµός τραπεζογραµµατίων µεγάλης ονοµαστικής αξίας, χρυσών λιρών, κ.λπ. Με την αποκατάσταση της εµπιστοσύνης στο ελληνικό τραπεζικό σύστηµα τα κεφάλαια αυτά θα επιστρέψουν σταδιακά στις αναµορφωµένεςανακεφαλαιοποιηµένες εγχώριες τράπεζες συµβάλλοντας στην ανάκαµψη και ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας. σε δις ,8 115,8128, Καταθέσεις ιδιωτικού τοµέα (στοιχεία τέλος περιόδου) ,4 156, ,3 227,3 209,5 197, Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος ,1 165,9 157,4 153,8 154,2 165,3 150,5 153,3 Ήδη, η εµπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστηµα και στην ελληνική οικονοµία σταδιακά αποκαθίσταται µε την επιβεβαίωση της λίαν ικανοποιητικής υλοποίησης του Προϋπολογισµού του 2012 στο 9- µηνο του 2012, γεγονός που καθιστά εφικτό τον στόχο επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσµατος στη γενική κυβέρνηση ακόµη και από το Επιπλέον, η ανακοίνωση των νέων µέτρων δηµοσιονοµικής προσαρµογής, ύψους 10,8 δις µόνο για το 2013 και των µέτρων ολοκλήρωσης των διαρθρωτικών αλλαγών στο πλαίσιο του 3 ου Μνηµονίου Οικονοµικής Πολιτικής εξασφαλίζουν την ικανοποιητική υλοποίηση των Π2013 και Π2014 και την είσπραξη της χρηµατοδοτικής βοήθειας των 31,5 δις τον Νοέµβριο του Οι εξελίξεις αυτές αναµένεται να επιδράσουν θετικά στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων και στην επιστροφή των καταθέσεων των ελλήνων στις ελληνικές τράπεζες. Εµπορευµατικές Συναλλαγές (ΕΛΣΤΑΤ): Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή, αυξήθηκαν κατά 7,2% τον Αύγ. 12, µετά από αύξησή τους κατά 4,8% τον Αύγ. 11 και κατά 25,1% τον Αύγ. 10. Επίσης αυξήθηκαν κατά 6,2% στο 8µηνο. 12, µετά τη µεγάλη αύξησή τους κατά 13,1% στο 8µηνο. 11 και κατά 4,3% στο 8µηνο. 10. ηλαδή οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή ανήλθαν στα 11,1 δις στο 8µηνο. 12 από 10,41 δις στο 8µηνο. 11. Ειδικότερα, το 2012 σηµειώνεται µεγάλη αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή προς τις τρίτες χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 25,0% σε ετήσια βάση στο 8µηνο 12, από αύξησή τους κατά 11,7% σε ετήσια βάση και στο 8µηνο 11, ενώ και η πτώση των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ-27 περιορίσθηκε τώρα στο -3,0% το 8µηνο 12, µετά τη αύξησή τους κατά 13,8% στο 8µηνο. 11. Στο πεδίο των εισαγωγών, οι εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή σηµείωσαν σηµαντική πτώση στο Μάρ. 12 Απρ. 12 Μάιος 12 Ιούν. 12 Ιούλ. 12 Αύγ. 12 Σεπ. 12 7

8 8µηνο 12 κατά -8,3% σε ετήσια βάση, έναντι της πτώσης τους κατά -11,2% στο 8µηνο. 11. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι οι καθαρές εξαγωγές, δηλαδή το εµπορικό ισοζύγιο χωρίς πετρελαιοειδή µειώθηκε κατά -21,8% στο 8µηνο. 12, µετά την πτώση του κατά -25,7% στο 8µηνο. 11. Εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή % 2012 Αύγουστος 1.122, ,8 7,2% 8µηνο' , ,7 6,2% Εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή % 2012 Αύγουστος 2.410,2 2205,9-8,5% 8µηνο' , ,6-8,5% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Παγκόσµια Οικονοµία ΗΠΑ: Η αύξηση του ΑΕΠ στο 3 ο 3µηνο. 12 (1 η εκτίµηση) διαµορφώθηκε στο 2,0% σε ετησιοποιηµένη βάση, από 1,3% στο 2 ο 3µηνο 12, 2,0% στο 1 ο 3µηνο 12, 3,0% στο 4 ο 3µηνο 11 και 1,8% το Η αύξηση του ΑΕΠ πάνω από το αναµενόµενο είναι θετική είδηση για τον Πρόεδρο τον ΗΠΑ, ενόψει των προεδρικών εκλογών της 6 ης Νοεµ. 12. Ωστόσο, η κάµψη των επιχειρηµατικών επενδύσεων και του εξαγωγικού τοµέα είναι ζητήµατα που θα απασχολήσουν τη νέα κυβέρνηση, αφού µπορεί να επηρεάσουν την ανάπτυξη και στα επόµενα 3µηνα. Σηµειώνεται, η ενίσχυση του ρυθµού αύξησης της καταναλωτικής δαπάνης και των κρατικών δαπανών συγκριτικά µε το 2 ο 3µηνο 12. Συγκεκριµένα, η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης διαµορφώθηκε στο 2,0% σε ετησιοποιηµένη βάση στο 3 ο 3µηνο 12 από 1,5% στο 2 ο 3µηνο 12, 2,4% στο 1 ο 3µηνο 12, 2,1% στο 4 ο 3µηνο 11 και 2,5% το Επίσης, η κατανάλωση διαρκών καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκε αισθητά κατά 8,5% από -0,2% σε το 2 ο 3µηνο 12, 11,5% στο 1 ο 3µηνο 12, 16,1% στο 4 ο 3µηνο 11 και 7,2% το Η κυβερνητική δαπάνη (για κατανάλωση και επενδύσεις) αυξήθηκε κατά 3,7% στο 3 ο 3µηνο 12, έναντι -0,7% στο 2 ο 3µηνο 12, -3,0% στο 1 ο 3µηνο 12, -4,2% στο 4 ο 3µηνο 11 και -3,1% το Πιο συγκεκριµένα, οι οµοσπονδιακές δαπάνες λόγω των επικείµενων εκλογών αυξήθηκαν κατά 9,6% σε ετησιοποιηµένη βάση το 3 ο 3µηνο. 12, έναντι -0,2% το 2 ο 3µηνο 12, -4,2% το 1 ο 3µηνο 12 και -2,8% το Επισηµαίνεται ότι οι οµοσπονδιακές δαπάνες είχαν θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ το 3 ο 3µηνο 12 κατά +0,72 ποσοστιαίες µονάδες. Από το νέο έτος πιθανότατα νε µειωθούν και πάλι οι δαπάνες αυτές από τη νέα Κυβέρνηση στα πλαίσια της δηµοσιονοµικής προσαρµογής. Αρνητική επίπτωση κατά -0,18 ποσοστιαίες µονάδες στην αύξηση του ΑΕΠ στο 3 ο 3µηνο 12 είχαν οι καθαρές εξαγωγές, µε µείωση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά -1,6% σε ετησιοποιηµένη βάση και µείωση των εισαγωγών κατά -0,2%. Οι επιχειρηµατικές επενδύσεις υποχώρησαν επίσης κατά -1,3% (2 ο 3µηνο 12: 3,6%), ενώ αντίθετα οι επενδύσεις σε κατοικίες αυξήθηκαν αισθητά κατά 14,4%, (2 ο 3µηνο 12: 8,5%). Η αύξηση των επενδύσεων αναµένεται να επιβραδυνθεί περαιτέρω στα επόµενα 3µηνα αν εφαρµοσθούν νέα µέτρα δηµοσιονοµικής προσαρµογής τα οποία ενδεχοµένως να επιδράσουν περιοριστικά στην αύξηση της εγχώριας ζήτησης και εάν η αυξητική πορεία των εξαγωγών των ΗΠΑ δεν αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτική. ΗΠΑ - ΑΕΠ % µεταβολή σε ετησιοποιηµένη βάση 3ο 3µηνο'12 2ο 3µηνο'12 1ο 3µηνο' ΑΕΠ 2,0 1,3 2,0 1,8 Κατ. απάνη 2,0 1,5 2,4 2,5 ιαρκή Αγαθά 8,5-0,2 11,5 7,2 Επιχ. Επενδύσεις -1,3 3,6 7,5 8,6 Επενδ. σε κατοικίες 14,4 8,5 20,5-1,4 Εξαγωγές -1,6 5,3 4,4 6,7 Εισαγωγές -0,2 2,8 3,1 4,8 Πηγή: Bureau of Economic Analysis Επιπλέον, η προσωπική κατανάλωση των ιδιωτών αυξήθηκε κατά 0,8% σε ετήσια βάση τον Σεπτ. 12, έναντι 0,5% τον Αύγ. 12, 0,4% τον Ιούλ. 12 και µηδενικής µεταβολής τον Ιούν. 12. Το διαθέσιµο εισόδηµα αυξήθηκε κατά 0,4% σε ετήσια βάση τον Σεπτ. 12, 0,1% τον Αύγ. 12, 0,2% τον Ιούλ. 12 και 0,3% τον Ιούν. 12. Οι παραγγελίες των διαρκών καταναλωτικών αγαθών ενισχύθηκαν κατά 9,9% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ. 12, έναντι µείωσης κατά -13,1% τον Αύγ. 12 και 3,3% τον Ιούλ. 12. Στον τοµέα της κατανάλωσης, ο τελικός δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης Reuters/UoM σηµείωσε άνοδο στο 82,6 τον Οκτ. 12 από 78,3 τον Σεπτ. 12, 74,3 τον Αύγ. 12 και 72,3 τον Ιούλ. 12. Στην αγορά ακινήτων σηµειώθηκε νέα βελτίωση καθώς οι επικείµενες πωλήσεις κατοικιών αυξήθηκαν κατά 0,3% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ. 12, µετά τη µείωσή τους κατά -2,6% τον Αύγ. 12, ενώ σε ετήσια βάση οι εν λόγω πωλήσεις ήταν αυξηµένες κατά 14,5%. Οι πωλήσεις νέων κατοικιών αυξήθηκαν αισθητά κατά 5,7% σε µηνιαία βάση τον Σεπτ. 12, µετά την µείωσή τους κατά -1,3% τον Αύγ. 12, ενώ σε ετήσια βάση ήταν αυξηµένες κατά 27,1%. Στην αγορά εργασίας, οι αιτήσεις για εγγραφή στα ταµεία ανεργίας µειώθηκαν κατά 23 χιλ. την εβδοµάδα που έκλεισε την και διαµορφώθηκαν στις 369 χιλ. Επίσης, ο µέσος 4 εβδοµάδων διαµορφώθηκε στις 368 χιλ. κάτω από το κρίσιµο όριο των 400 χιλ., που σηµατοδοτεί σταθερή ανάπτυξη στην οικονοµία. Ζώνη του Ευρώ: Τα στοιχεία εξακολουθούν να δείχνουν αδυναµία τόνωσης της οικονοµίας της ΖτΕ στο σύνολό της στο τελευταίο 3µηνο του έτους, καθώς και η οικονοµία της Γερµανίας συνεχίζει να επιβραδύνεται. Αυτό συµβαίνει παρά το ότι η καλύτερη της αναµενόµενης πορεία της βιοµηχανικής παραγωγής και του εξωτερικού τοµέα τους τελευταίους µήνες πιθανότατα θα οδηγήσουν σε 8

9 αύξηση, αν και µικτή, του ΑΕΠ της Γερµανίας και στο 3 ο 3µηνο. 12. Σηµειώνονται οι ακόλουθες εξελίξεις: α) Ο δείκτης οικονοµικού κλίµατος (ESI) στη ΖτΕ µειώθηκε και πάλι, αν και λιγότερο του αναµενοµένου, στο 84,5 τον Οκτ. 12, από 85,2 τον Σεπ. 12 και 86,1 τον Αύγ. 12. Η εξέλιξη αυτή συµβαδίζει µε πτώση του ΑΕΠ της ΖτΕ κατά ποσοστό άνω του -1,5% σε ετήσια βάση στο 4 ο 3µηνο. 12 (-0,4% το 2 ο 3µηνο. 12). Ο υποδείκτης των υπηρεσιών χειροτέρευσε εκ νέου στο -12,1 τον Οκτ. 12, από -11,9 τον Σεπ. 12, ενώ και ο υποδείκτης στη µεταποίηση µειώθηκε στο -18,0 τον Οκτ. 12, από -15,9 τον Σεπ. 12, δείχνοντας έντονη ύφεση και στη µεταποίηση. Από την άλλη πλευρά, ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης βελτιώθηκε αν και παραµένει στο -26,9 τον Οκτ. 12, από -28,1 τον Σεπ. 12, προοιωνίζοντας πτώση της καταναλωτικής δαπάνης τους επόµενους µήνες. Εξάλλου, η επιβάρυνση των νοικοκυριών µε τη µείωση των δηµοσιονοµικών ελλειµµάτων σε συνδυασµό µε το πολύ υψηλό ποσοστό ανεργίας (11,6% τον Σεπτέµβριο του 2012) και τον πληθωρισµό να παραµένει στο 2,5% δεν επιτρέπουν προσδοκίες για ουσιαστική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης στη ΖτΕ στα επόµενα 3µηνα. Σηµειώνεται, επίσης η πτώση του όγκου των λιανικών πωλήσεων στη Γερµανία κατά -3,1% σε ετήσια βάση τον Σεπτ. 12. β) τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν για τον ενοποιηµένο δείκτη ΡΜΙ στην ΖτΕ τον Οκτ. 12 δείχνουν ότι ο δείκτης χειροτερεύσει και παραµένει αισθητά κάτω του 50 για 9 ο συνεχή µήνα, στο 45,8 (χαµηλότερο επίπεδο από τον Ιούν. 09), από 46,1 τον Σεπ. 12. Σε αυτό το χαµηλό επίπεδο ο δείκτης αυτός συµβαδίζει επίσης µε πτώση του ΑΕΠ της ΖτΕ περί το -2,0% σε ετήσια βάση. Η χειροτέρευση του δείκτη στη ΖτΕ, προήλθε κυρίως από την υποχώρηση του δείκτη PMI στη µεταποίηση στο 45,3 τον Οκτ. 12, από 46,1 τον Σεπ. 12, επίπεδο που συµβαδίζει µε ύφεση στον κλάδο και σηµατοδοτεί πτώση της βιοµηχανικής παραγωγής, µετά την ικανοποιητική αύξησή της κατά 0,6% σε µηνιαία βάση τον Αύγ. 12. Ο δείκτης PMI στις υπηρεσίες βελτιώθηκε ελαφρά στο 46,2 τον Οκτ. 12, από 46,1 τον Σεπ. 12, ενώ ενθαρρυντική είναι η µικρή άνοδος του υποδείκτη στην απασχόληση στο 47,1 τον Οκτ. 12, από 46,4 τον Σεπ. 12, αν και το ποσοστό ανεργίας στη ΖτΕ ανήλθε σε νέο ιστορικά υψηλό επίπεδο, στο 11,6% τον Σεπτ. 12. Στη Γερµανία, ο ενοποιηµένος δείκτης ΡΜΙ επιδεινώθηκε σηµαντικά στο 48,1 τον Οκτ. 12, µετά την βελτίωση που σηµειώθηκε τον Σεπ. 12 στο 49,7, από 47,0 τον Αύγ. 12. Μεγαλύτερη συρρίκνωση έχει υποστεί ο κλάδος της βιοµηχανίας, µε τον δείκτη στη µεταποίηση (ΡΜΙ manufacturing) να διαµορφώνεται στο 45,7 τον Οκτ. 12, από 47,4 τον Σεπ. 12, και παραµένει κάτω του 50 για 8 ο συνεχή µήνα. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασµό µε την διαµόρφωση του υποδείκτη των παραγγελιών εξαγωγών προϊόντων µεταποίησης σε πολύ χαµηλό επίπεδο, στο 41,0, αλλά και την υποχώρηση του δείκτη επιχειρηµατικού κλίµατος IF, στο 100,0 τον Οκτ. 12 (χαµηλότερο επίπεδο από τον Φεβ. 10(, δείχνει την αναµενόµενη επιβράδυνση του εξαγωγικού τοµέα το 4 ο 3µηνο 12, καθώς οι επιχειρήσεις ήδη επηρεάζονται από την ύφεση σε πολλές οικονοµίες της ΖτΕ αλλά και την επιβράδυνση της παγκόσµιας ζήτησης. Ο δείκτης ΡΜΙ στις υπηρεσίες στη Γερµανία διαµορφώθηκε στο 49,3 τον Οκτ. 12, από 49,7 τον Σεπ. 12, παρά τις προσδοκίες για βελτίωσή του στο 50,0. Συνεπώς, φαίνεται ότι και ο κλάδος των υπηρεσιών και η ιδιωτική ζήτηση δεν θα συνεχίσουν να στηρίζουν την ανάπτυξη της οικονοµίας. Ωστόσο, ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης βελτιώθηκε απροσδόκητα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτ. 07, στο 6,3 τον Νοέµ. 12, από 6,1 τον Οκτ. 12 καθώς οι συνθήκες στην αγορά εργασίας, παρόλο που τους τελευταίους µήνες δεν βελτιώνονται, παραµένουν σε ικανοποιητικό επίπεδο και οι µισθολογικές αµοιβές αυξήθηκαν κατά 3,2% σε ετήσια βάση τον Ιούλ. 12, υψηλότερη αύξηση από τον Οκτ. 08. Όσον αφορά στην ανεργία, από τα εθνικά στατιστικά στοιχεία της Γερµανίας, προκύπτει ότι ο αριθµός των ανέργων αυξήθηκε για 7 ο συνεχή µήνα κατά 20 χιλ. σε µηνιαία βάση τον Οκτ. 12. από +12 χιλ. Σεπ. 12, στα 2,937 εκατ. άτοµα. Το ποσοστό ανεργίας παρέµεινε πάντως στο 6,9% και τον Οκτ. 12. Τα ανωτέρω, δείχνουν νέα επιβράδυνση της ιδιωτικής κατανάλωσης που αυξήθηκε κατά 0,3% σε 3µηνιαία βάση το 2 ο 3µηνο. 12 και συνέβαλλε θετικά στο ΑΕΠ. Η καταναλωτική δαπάνη προβλέπεται να αυξηθεί κατά 0,7% το 2012, από 1,7% το 2011, σύµφωνα µε την έκθεση του ΝΤ τον Οκτ. 12. Στη Γαλλία, ο ενοποιηµένος δείκτης ΡΜΙ βελτιώθηκε στο 44,8 τον Οκτ. 12, από 43,2 τον Σεπ. 12. Η άνοδος του δείκτη προήλθε από την βελτίωση του δείκτη στη µεταποίηση, στο 43,5 τον Οκτ. 12, από 42,7 τον Σεπ. 12, αν και ο κλάδος αναµένεται να αντιµετωπίσει εντονότερη ύφεση, καθώς πολλές επιχειρήσεις προχωρούν σε απολύσεις, η ανεργία βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο 13 ετών και η οικονοµία πιθανότατα έχει συρρικνωθεί το 3 ο 3µηνο. 12. Βελτίωση σηµείωσε και ο αντίστοιχος δείκτης στις υπηρεσίες στο 46,2 τον Οκτ. 12, από 45,0 τον Σεπ. 12. Τέλος, ο δείκτης καταναλωτικής εµπιστοσύνης υποχώρησε στο 84 τον Οκτ. 12, από 85 τον Σεπ. 12, αντικατοπτρίζοντας τις ανησυχίες των καταναλωτών για τις µελλοντικές οικονοµικές τους συνθήκες, καθώς ο αριθµός των ανέργων αυξάνεται συνεχώς και διαµορφώνεται στα 3,06 εκατ. άτοµα τον Σεπ

10 Εβδοµαδιαίο ελτίο Οικονοµικών Εξελίξεων ιεύθυνση Οικονοµικών Μελετών Παρασκευή 2 Νοεµβρίου 2012 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες µεταβολές) Ετήσια στοιχεία Ε ΑΕΠ (σε σταθερές τιµές αγοράς) 5,5 3,0-0,2-3,2-3,5-6,9-5,9 Ιδιωτική Κατανάλωση 4,3 3,7 4,0-1,3-3,6-7,1-6,9 ηµόσια Κατανάλωση 2,3 7,6-2,1 4,8-7,2-9,1-7,5 Ακαθάριστες Επενδύσεις 20,4 5,4-6,7-15,2-15,0-20,7-17,5 - Κατοικίες 31,4-9,0-28,2-23,5-18,0-23,6-22,0 - Εξοπλισµός 15,6 37,0 1,3-24,0-20,0-22,1-18,0 Μεταποίηση 2,0 2,2-4,7-11,2-5,1-9,5-3,5 Ανεργία (%) 8,9 8,3 7,6 9,5 12,5 17,7 23,7 Συνολική Απασχόληση 1,9 1,2 1,1-1,0-2,8-6,6-6,5 είκτης Τιµών Καταναλωτή (µέσα επίπεδα) 3,2 3,0 4,2 1,3 4,7 3,3 1,5 Κόστος εργασίας ανά µονάδα προϊόντος (1995=100) 2,2 5,0 8,7 6,6-1,7-3,0-8,1 Πιστωτική Επέκταση (προς ιδιωτικό τοµέα) 21,1 21,5 15,9 4,1 0,0-3,1-3,0 Έλλειµµα Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) -5,7-6,5-9,8-15,6-10,7-9,4-6,5 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών µε κεφαλαιακές µεταβιβάσεις (% ΑΕΠ) -9,6-12,4-13,3-10,3-9,2-8,8-3,5 Πηγή: ΟΜ Alpha Bank, ΕΛΣΤΑΤ, European Comission, Spring 2012 είκτες Οικονοµικής Συγκυρίας έτος I II III IV έτος διαθέσιµη περίοδος Οικονοµική ραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίµων) -6,9-14,0-11,7-8,7-8,7-8,7-11,0 (8µην) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων -37,2-55,9-42,2-34,4-29,8-29,8-43,7 (8µην) Οικοδοµική ραστηριότητα -23,7-54,2-44,6-35,5-36,0-37,7-22,3 (7µην) Μεταποίηση -5,1-7,1-9,6-8,0-9,5-9,5-5,9 (8µην) είκτης Υπευθύνων Προµηθειών ΡΜΙ στη µεταποίηση 43,8 43,7 45,6 43,9 41,1 43,6 42,2 (Σεπτ) είκτης Οικονοµικού Κλίµατος 79,3 82,2 77,5 76,5 74,2 77,6 75,8 (9µην) είκτης Επιχειρηµατικών Προσδοκιών στη Μεταποίηση 75,8 79,2 77,6 78,3 72,5 76,9 75,7 (9µην) είκτης Εµπιστοσύνης Καταναλωτών ,8 (9µην) Πιστωτική Επέκταση Ιδιωτικός Τοµέας 0,0-0,4-1,2-2,2-3,1-3,1-4,5 (Σεπτ) Επιχειρήσεις 1,1 1,1 0,2-0,9-2,0-2,0-4,9 (Σεπτ) - Βιοµηχανία -2,0-1,2-2,2 0,5 0,1 0,1-4,2 (Σεπτ) - Κατασκευές 1,9-0,4-0,3-2,1-7,4-7,4-6,6 (Σεπτ) - Τουρισµός 2,9 0,2 0,5-0,8-2,3-2,3-0,2 (Σεπτ) Νοικοκυριά -1,2-1,9-2,5-3,1-3,9-3,9-4,2 (Σεπτ) - Καταναλωτική Πίστη -4,2-4,6-5,8-6,5-6,4-6,4-5,3 (Σεπτ) - Στεγαστικά άνεια -0,3-1,3-1,7-2,1-2,9-2,9-3,7 (Σεπτ) Τιµές είκτης Τιµών Καταναλωτή 4,7 4,7 3,5 2,4 2,8 3,3 0,9 (Σεπτ) οµικός Πληθωρισµός 3,0 2,5 1,7 0,7 1,3 1,5-0,3 (Σεπτ) είκτης Τιµών ιαµερισµάτων -4,7-5,4-4,9-4,3-5,9-5,1-10,1 (2o 3µην) Επιτόκια Ταµιευτηρίου 0,38 0,39 0,40 0,40 0,41 0,40 0,41 (Σεπτ) άνεια προς επιχειρήσεις 6,14 6,88 7,35 7,73 7,88 7,46 7,49 (Σεπτ) Καταναλωτικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 11,64 12,25 12,51 12,68 12,04 12,37 10,60 (Σεπτ) Στεγαστικών ανείων (σύνολο µε επιβαρύνσεις) 3,84 4,48 4,77 4,94 4,66 4,71 3,27 (Σεπτ) Απόδοση 10-ετούς Οµολόγου 8,95 11,92 14,76 18,23 28,95 18,69 20,8 (Σεπτ) ΑΕΠ σε σταθερές τιµές -3,5-8,0-7,3-5,0-7,5-6,9-6,3 (2ο 3µην) Κατανάλωση Νοικοκυριών -3,9-8,6-7,4-5,2-7,0-7,1-8,0 (2ο 3µην) Επενδύσεις -18,0-24,2-19,6-16,4-22,2-20,7-19,4 (2ο 3µην) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 3,8-2,4 0,8 4,5-6,1-0,3-4,1 (2ο 3µην) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -4,8-9,8-4,5-3,8-14,2-8,1-12,3 (2ο 3µην) Ισοζύγιο Πληρωµών σε δις Εξαγωγές Αγαθών 17,1 4,3 9,5 15,1 20,2 20,2 14,2 (8µην) Εισαγωγές Αγαθών 45,4 11,9 23,7 36,0 47,5 47,5 28,5 (8µην) Εµπορικό Ισοζύγιο -28,3-7,6-14,2-21,0-27,2-27,2-14,3 (8µην) Ισοζύγιο Αδήλων Πόρων 6,3 0,6 1,2 7,1 8,8 8,8 11,3 (8µην) Aναλογία Αδήλων Πόρων προς Εµπορικό Έλλειµµα 22,3 7,5 8,6 34,0 32,4 32,4 79,1 (8µην) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών (κεφαλ. µεταβιβ.) -22,0-7,0-13,0-13,9-18,4-18,4-3,0 (8µην) Άµεσες Επενδύσεις (καθ. µεταβολή ροής) 0,7-0,3-0,7-1,6 0,03 0,03 2,1 (8µην) Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (καθ. µεταβολή ροής) -20,9-6,1-9,7-14,6-17,3-17,3-76,0 (8µην) Χρηµατιστήριο Γενικός είκτης Τιµών ΧΑ 1.413, , ,1 798,4 680,4 680,4 801,32 (Οκτ) (% µεταβολή Γ ) -35,6-25,8-10,8-45,7-51,9-51,9-1,09 Χρηµατιστηριακή Αξία (% ΑΕΠ) 23,3 25,7 21,4 13,8 11,8 11,8 15,3 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος και ΕΛΣΤΑΤ.