πνπδάζηξηα: Γεσξγία Κσλζηαληνπνύινπ

Transcript

1 Δ ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΖ ΔΗΡΑ ΣΜΗΜΑ : Πεξηθεξεηαθή Γηνίθεζε ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέκα: Οινθιεξσκέλεο Αζηηθέο Παξεκβάζεηο θαη Υξεκαηνδνηηθά Δξγαιεία Δπηβιέπνπζα: Μαξία Κσζηνπνύινπ πνπδάζηξηα: Γεσξγία Κσλζηαληνπνύινπ ΑΘΗΝΑ

2 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΠΔΡΙΛΗΦΗ 4 ABSTRACT 5 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ 6 ΔΙΑΓΧΓΗ 7 ΜΔΡΟ ΠΡΧΣΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΗΜΑΙΑ ΣΗ ΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗΝ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΤΝΟΥΗ 8 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 : Η ΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΗΝ Δ.Δ ΥΔΓΗΟ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΔΤΡΧΠΑΗΚΟΤ ΥΧΡΟΤ ΠΡΑΗΝΖ ΒΗΒΛΟ για ηην εδαθική ζςνοσή μεηαηποπή ηηρ εδαθικήρ ΥΑΡΣΑ ΛΔΗΦΗΑ ΔΓΑΦΗΚΖ ΑΣΕΔΝΣΑ 14 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 : ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΙΑ URBAN ΠΗΛΟΣΗΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ URBAN Ζ πεπίπηωζη ηηρ Θεζζαλονίκηρ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ URBAN URBAN I Ζ πεπίπηωζη ηηρ Γςηικήρ Θεζζαλονίκηρ URBAN II Ζ πεπίπηωζη ηος Ζπακλείος ςμπεπάζμαηα URBAN 18 ΜΔΡΟ ΓΔΤΣΔΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΚΗ ΠΔΡΙΟΓΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1: Η ΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΑ ΠΛΑΙΙΑ ΣΟΤ ΔΠΑ 19 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 : ΜΔΑ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ Ολοκληπωμένα σέδια Αζηικήρ Ανάπηςξηρ (ΟΑΑ) ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ JESSICA ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ JESSICA ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ 24 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 : ΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΑΝΑ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΑΣΣΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΘΡΑΚΖ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΘΡΑΚΖ 31 2

3 3.2.3 ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΓΤΣΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΓΤΣΗΚΖ ΔΛΛΑΓΑ - ΗΟΝΗΑ ΝΖΗΑ - ΠΔΛΟΠΟΝΝΖΟ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΓΤΣΗΚΖ ΔΛΛΑΓΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΠΔΛΟΠΟΝΝΖΟΤ ΗΟΝΗΑ ΝΖΗΑ ΚΡΖΣΖ - ΝΖΗΑ ΑΗΓΑΗΟΤ ΚΡΖΣΖ ΝΖΗΑ ΑΗΓΑΗΟΤ ΖΠΔΗΡΟ ΘΔΑΛΗΑ ΣΔΡΔΑ ΔΛΛΑΓΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΘΔΑΛΗΑ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΣΔΡΔΑ ΔΛΛΑΓΑ 44 ΜΔΡΟ ΣΡΙΣΟ ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ 46 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ 52 ΔΠΙΛΟΓΟ 56 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 57 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 60 Παξάξηεκα 1 Δξσηεκαηνιόγην 61 Παξάξηεκα 2 Απαληήζεηο Δξσηεκαηνινγίνπ 66 Παπάπηημα 3 Καηανομή πόπων JESSICA 77 3

4 ΠΔΡΙΛΗΦΗ Ζ εξγαζία κε ηίηιν «νινθιεξσκέλεο αζηηθέο παξεκβάζεηο θαη ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία» έρεη ζθνπφ λα παξνπζηάζεη ηελ αζηηθή πνιηηηθή ηεο Δ.Δ. θαη ηε πνξεία πινπνίεζεο ζηελ Διιάδα ψζηε λα αλαδεηρζνχλ νη αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο ησλ ειιεληθψλ αζηηθψλ θέληξσλ λα εληνπηζηνχλ ηα πξνβιήκαηα πινπνίεζεο θαη νη θαιέο πξαθηηθέο. ην πξψην κέξνο ηεο εξγαζίαο γίλεηαη αλαθνξά ζηελ ζεκαζία ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο ζηελ πνιηηηθή πλνρήο ηεο Δ.Δ. Παξνπζηάδνληαη νη βαζηθέο αξρέο ηεο αζηηθήο πνιηηηθήο ζηελ Δ.Δ. ζχκθσλα κε ηα πνιηηηθά έγγξαθα ηεο Έλσζε: ρέδην Αλάπηπμεο Δπξσπατθνχ Υψξνπ, Υάξηα ηεο Λεηςίαο, Πξάζηλε Βίβινο γηα ηελ εδαθηθή ζπλνρή Μεηαηξνπή ηεο εδαθηθήο πνηθηινκνξθίαο ζε πξνηέξεκα. θαη Δδαθηθή Αηδέληα. ηελ ζπλέρεηα γίλεηαη αλαθνξά ζηε πξσηνβνπιία URBAN θαη παξνπζηάδνληαη ηα πξνγξάκκαηα ηεο Θεζζαινλίθεο (αλάπιαζε εκπνξηθνχ θαη ηζηνξηθνχ θέληξνπ θαη δπηηθήο Θεζζαινλίθεο) θαη ηνπ Ζξαθιείνπ. ην δεχηεξν κέξνο γίλεηαη αλαθνξά ζηνπο βαζηθνχο άμνλεο αζηηθήο πνιηηηθήο ζχκθσλα κε ην έγγξαθν πξνγξακκαηηζκνχ ΔΠΑ θαη παξνπζηάδνληαη ην πιαίζην εθαξκνγήο ΟΑΑ θαη ην ρξεκαηνδνηηθφ κέζν JESSICA. Αθνινπζεί ζπλνπηηθή θαηαγξαθή ησλ πξνβιεκάησλ θαη ησλ πξννπηηθψλ ησλ αζηηθψλ θέληξσλ αλά πεξηθέξεηα θαζψο θαη νη ελέξγεηεο πνπ έρνπλ πινπνηεζεί ζε ζρέζε κε ηελ εθαξκνγή ηνπ ΟΑΑ θαη ηνπ JESSICA. Δπίζεο, παξνπζηάδνληαη ΟΑΑ πνπ έρνπλ εθπνλεζεί θαη έξγα πνπ έρνπλ πξνηαζεί γηα ρξεκαηνδφηεζε απφ ην JESSICA. ηα πιαίζηα ηεο εξγαζίαο δεκηνπξγήζεθε εξσηεκαηνιφγην ζρεηηθφ κε ηελ εθαξκνγή ΟΑΑ ηα απνηειέζκαηα ηνπ νπνίνπ αλαιχνληαη θαη δηακνξθψλνπλ ζεκαληηθά ζπκπεξάζκαηα. ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ Οινθιεξσκέλεο αζηηθέο παξεκβάζεηο, ΔΠΑ, Υάξηα Λεηςίαο, ρέδην Αλάπηπμεο Δπξσπατθνχ ρψξνπ, Πξάζηλε βίβινο γηα ηελ εδαθηθή ζπλνρή, Δδαθηθή Αηδέληα, ΟΑΑ, Πξσηνβνπιία JESSICA, Πεξηθεξεηαθά Δπηρεηξεζηαθά Πξνγξάκκαηα. 4

5 ABSTRACT The paper entitled Integrated Urban interventions and financial instruments intends to present the urban policy of the EU as well as the implementation progress in Greece in order to identify the growth prospects of greek cities, the implementation problems and the good practices. The first part refers to the importance of urban development in the EU Cohesion Policy. It presents the basic principles of urban policy in the EU according to the policy documents of the Union: European Spatial Development Perspective, the Leipzig Charter, the Green Paper on Territorial Cohesion and the Territorial Agenda. Afterwards, it refers to URBAN Community Initiative and the programs of Thessaloniki (West Thessaloniki Regeneration of the historic and commercial center) and of Heraklion. The second part refers to the main axes of urban policy under the programming document NSRF. It presents the implementation framework OSAA and the financial instrument JESSICA. A brief report on the problems and prospects of urban centers in Greece is presented as well as the actions that have been implemented in relation to OSAA and JESSICA initiatives. In addition, OSAA programs are included along with proposed JESSICA projects. A questionnaire concerning the application of OSAA was edited to complete the assessments of the report and the results are analysed and form meaningful conclusions. KEY WORDS Integrated Urban interventions, NSRF, OSAA, Cohesion Policy, European Spatial Development Perspective, Leipzig Charter, Green Paper on Territorial Cohesion, Territorial Agenda, URBAN Community Initiative, JESSICA. 5

6 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΑ Γηα ηελ εθπφλεζε ηεο εξγαζίαο κειεηήζεθαλ πνιηηηθά έγγξαθα θαη θαλνληζκνί ηεο Δ.Δ. ζρεηηθά κε ηελ αζηηθή αλάπηπμε θαη ηε πνιηηηθή ζπλνρήο πξνθεηκέλνπ λα δηακνξθσζεί ην ζεσξεηηθφ ππφβαζξν γηα ηελ πνξεία ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο ζηελ Δ.Δ. Γηα ηνλ ίδην ζθνπφ κειεηήζεθαλ άξζξα απφ ηελ ηζηνζειίδα ηεο Δ.Δ. ζρεηηθά κε ηα πξνγξάκκαηα ηεο αζηηθήο αλάπηπμεο ζηελ Δπξψπε θαζψο θαη νξηζκέλεο κειέηεο πεξηπηψζεσλ. ηε ζπλέρεηα κειεηήζεθαλ ηα έγγξαθα πξνγξακκαηηζκνχ γηα ηελ πξνγξακκαηηθή πεξίνδν (ΔΠΑ, ΠΔΠ) θαη έγηλε ζρεηηθή έξεπλα γηα ηηο πξνζθιήζεηο θαη ηηο εληάμεηο έξγσλ πνπ έρνπλ γίλεη απφ ηηο Δλδηάκεζεο Γηαρεηξηζηηθέο Αξρέο (ΔΓΑ). Οη ζρεηηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηε πξσηνβνπιία JESSICA πξνήιζαλ απφ ηελ ηζηνζειίδα θαη απφ ζπλέληεπμε κε ηνλ αξκφδην γηα ηελ πνξεία εθαξκνγήο ζηελ Διιάδα, Γηάλλε Λππηξίδε, ζηέιερνο ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκίαο, Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο (ΤΠΟΗΑΝ), ζηελ Δηδηθή Τπεξεζία πληνληζκνχ ηεο Δθαξκνγήο ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ πξνγξακκάησλ. εκαληηθέο πιεξνθνξίεο αληιήζεθαλ επίζεο απφ ηε ζπλέληεπμε κε ην ζηέιερνο ηεο Μνλάδαο Α, ηεο Δηδηθήο Τπεξεζίαο ηξαηεγηθήο, ρεδηαζκνχ θαη Αμηνιφγεζεο Αλαπηπμηαθψλ πξνγξακκάησλ, Ρέαο Όξθαλνπ. Δπηπιένλ κειεηήζεθαλ Οινθιεξσκέλα ρέδηα Αζηηθήο Αλάπηπμεο (ΟΑΑ). Σέινο ζπληάρηεθε εξσηεκαηνιφγην βαζηζκέλν ζηνλ νδεγφ ζχληαμεο ΟΑΑ, πνπ έρεη εθδψζεη ην ΤΠΟΗΑΝ, ην νπνίν απεπζπλφηαλ ζε φινπο ηνπο δήκνπο θαη ηηο ΔΓΑ ηεο ρψξαο πξνθεηκέλνπ λα εμαρζνχλ ζπκπεξάζκαηα γηα ηηο αζηηθέο παξεκβάζεηο ζηελ Διιάδα. Θεξκέο Δπραξηζηίεο ζηνλ ζπλάδειθν Ηιία Τζεξγνύια γηα ηελ πνιύηηκε βνήζεηα ηνπ θαηά ηε ζύληαμε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ. 6

7 ΔΙΑΓΧΓΗ Σε κηα επηθξάηεηα πνπ ραξαθηεξίδεηαη από κεγάιν αξηζκό πόιεσλ κηθξνύ θαη κεζαίνπ κεγέζνπο, πώο κπνξνύκε λα επηηύρνπκε ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ζπγθεληξσκέλεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηόηεηαο απνθεύγνληαο ηα κεηνλεθηήκαηα, όπσο ηε κόιπλζε, ηε ζπκθόξεζε, ηελ αζηηθή ππνβάζκηζε θαη ηνλ θνηλσληθό απνθιεηζκό; Σν παξαπάλσ εξψηεκα 1 βξίζθεηαη ζηε βάζε ηεο πξνβιεκαηηθήο πνπ δηαηξέρεη ηε παξνχζα εξγαζία. θνπφο ηεο είλαη λα παξνπζηάζεη ηηο βαζηθέο θαηεπζχλζεηο πνπ έρεη αλαπηχμεη ε Δ.Δ. κέζσ ησλ ζεζκηθψλ ηεο νξγάλσλ ζε ζρέζε κε ηελ αζηηθή πνιηηηθή. Μέζα απφ ηελ παξαπάλσ αλάιπζε πξνθχπηεη ε αλάγθε λα παξνπζηαζηεί ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν νη ειιεληθέο πφιεηο έρνπλ αθνκνηψζεη ηηο ζπγθεθξηκέλεο θαηεπζχλζεηο θαη ηηο έρνπλ εληάμεη ζηα ζρέδηα δξάζεο ηνπο δηαρξνληθά, δίλνληαο έκθαζε θπξίσο ζηε παξνχζα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν ( ). Πνηεο αδπλακίεο εληνπίδνληαη θαη πνηεο θαιέο πξαθηηθέο ζηηο αζηηθέο παξεκβάζεηο; Πνηεο είλαη νη αλαπηπμηαθέο πξννπηηθέο ησλ ειιεληθψλ πφιεσλ θαη ζε πνην βαζκφ κπνξνχλ επσθειεζνχλ απφ ηα ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία πνπ ηνπο πξνζθέξεη ε Δ.Δ.; Απηά είλαη ηα εξσηήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ θαη πνπ επηρεηξεί ε παξνχζα εξγαζία λα απαληήζεη. 1 Inforegio Panorama ε Πξάζηλε Βίβινο γηα ηελ εδαθηθή ζπλνρή ν δξόκνο πξνο ηα εκπξόο, αριθ. 28, Δεκέμβριος 2008, σελ.4. 7

8 ΜΔΡΟ ΠΡΧΣΟ ΔΤΡΧΠΑΨΚΗ ΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΗΜΑΙΑ ΣΗ ΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΗΝ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΤΝΟΥΗ Ζ Δ.Δ. απνηειείηαη απφ έλα ζχλνιν ρσξψλ κε έληνλεο δηαθνξέο ζε πνιηηηζηηθφ θαη θνηλσληθννηθνλνκηθφ επίπεδν, παξάιιεια πξφθεηηαη γηα κία δψλε πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ κεγάιν βαζκφ αζηηθνπνίεζεο. ρεδφλ ην 50% ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ Δπξψπε δεη θαη εξγάδεηαη ζε αζηηθέο πεξηνρέο άλσ ησλ θαηνίθσλ. πλεπψο νη πφιεηο απνηεινχλ ζεκαληηθνχο κνρινχο αλάπηπμεο θαη θαηέρνπλ ην κεγαιχηεξν κεξίδην ζηελ επεκεξία, ηε γλψζε θαη ηελ ηερλνινγία ζηελ Δπξψπε. Οη πξψηεο πξνζπάζεηεο γηα ζπληνληζκέλε ρσξηθή αλάπηπμε ρξνλνινγνχληαη ήδε απφ ηηο δεθαεηίεο ηνπ 60 θαη ηνπ 70, αλάγθε ε νπνία πξνθχπηεη απφ ηε δηαπίζησζε φηη ε νηθνλνκηθή πνιηηηθή δελ επαξθεί απφ κφλε ηεο γηα ηελ επίηεπμε νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο ζπλνρήο. Δθείλε ηελ πεξίνδν εθδειψλεηαη ε πεηξειατθή θξίζε, ε Δπξψπε πεξλά ζε θάζε απνβηνκεραλνπνίεζεο κε απνηέιεζκα ην εξγαηηθφ δπλακηθφ λα ζπγθεληξψλεηαη ζηα αζηηθά θέληξα θαη λα απνδεηά λέεο δηεμφδνπο. Γεκηνπξγνχληαη έληνλεο θνηλσληθέο πνιψζεηο θαη αληζφηεηεο εληφο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ. Όιε απηή ε δηαδηθαζία ππνρξεψλεη ηα Κξάηε Μέιε ηεο θνηλφηεηαο λα αλαιάβνπλ πξσηνβνπιίεο πξνθεηκέλνπ λα αληαπεμέιζνπλ ζηηο λέεο θνηλσληθέο απαηηήζεηο. Υαξαθηεξηζηηθφ ηεο Δπξψπεο είλαη ε πνιπθεληξηθφηεηα ζε φηη αθνξά ηα αζηηθά θέληξα. Με πνιιέο κηθξέο θαη κεζαίνπ κεγέζνπο πφιεηο θαη ιίγεο κεγαινππφιεηο θαη κεηξνπνιηηηθά θέληξα. ηα αζηηθά θέληξα ζπγθεληξψλεηαη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ/κέξνο ηεο επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαηά ζπλέπεηα ππάξρεη θαη κεγαιχηεξε πξνζθνξά εξγαζίαο. Παξάιιεια φκσο ππάξρνπλ έληνλεο αληζφηεηεο κε εκθάληζε θαηλνκέλσλ θηψρηαο θαη θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. Δπίζεο ζεκαληηθφ δήηεκα είλαη ε ππνβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο κέζσ ηεο επέθηαζεο ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ, ηεο απνπζίαο ρψξσλ πξαζίλνπ θαη ηεο εγθαηάιεηςεο θηεξίσλ θαη εθηάζεσλ. 8

9 χκθσλα κε ηελ αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο πξνο ην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην κε ηίηιν: Πνιηηηθή Σπλνρήο θαη Πόιεηο: ε ζπκβνιή ησλ πόιεσλ θαη ησλ πνιενδνκηθώλ ζπγθξνηεκάησλ ζηελ αλάπηπμε θαη ηελ απαζρόιεζε ζηηο πεξηθέξεηεο, ε ελίζρπζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ζηηο πφιεηο πξέπεη λα βαζηζηεί ζηα παξαθάησ ζηνηρεία: ηηο κεηαθνξέο, ηε πξνζβαζηκφηεηα, ηε θηλεηηθφηεηα, ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, ηηο ππνδνκέο, ην θπζηθφ πεξηβάιινλ θαη ηνλ πνιηηηζκφ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ε έθζεζε αλαθέξεη ζε φηη αθνξά ηηο κεηαθνξέο ρξεηάδεηαη ε δηακφξθσζε νινθιεξσκέλεο ζπγθνηλσληαθήο πνιηηηθήο ε νπνία ζα ιακβάλεη ππφςε ηηο ππάξρνπζεο ππνδνκέο, θαη ζα πξνηείλεη ηηο απαξαίηεηεο βειηηψζεηο θαη επεθηάζεηο. Μαθξνπξφζεζκνο ζηφρνο είλαη ε δηαζχλδεζε ησλ δηαθφξσλ κέζσλ κεηαθνξάο ψζηε λα κεησζεί ε θπθινθνξηαθή ζπκθφξεζε ζην θέληξν ησλ πφιεσλ αιιά θαη πεξηθεξεηαθά. Δπίζεο ε πξνψζεζε ηεο ρξήζεο πνδειάησλ κε ηε θαηαζθεπή πνδειαηνδξφκσλ θαη ε πξνζηαζία θαη ελίζρπζε ηεο θπθινθνξίαο ησλ πεδψλ θαη ησλ ερφλησλ κεησκέλε θηλεηηθφηεηα κε ηε δεκηνπξγία πεδνδξφκσλ. ε βάζνο ρξφλνπ επηηπγράλεηαη απνζπκθφξεζε ηνπ αζηηθνχ νδηθνχ δηθηχνπ, ε κείσζε ησλ ξχπσλ θαη ε γεληθφηεξε βειηίσζε ηνπ πεξηβάιινληνο ζην ζπλήζσο επηβαξπκέλν θέληξν, ελψ παξάιιεια εληζρχεηαη ε θηλεηηθφηεηα ησλ πνιηηψλ θαη ε πξνζβαζηκφηεηα ηνπο ζε ππεξεζίεο. ρεηηθά κε ηηο δεκφζηεο ππεξεζίεο, βαζηθφο άμνλαο ησλ δξάζεσλ ρξεηάδεηαη λα είλαη ε βειηίσζε ηεο πξνζβαζηκφηεηαο ηνπο απφ ηνπο πνιίηεο. Σέηνηνπ είδνπο ππεξεζίεο είλαη ε θαηάξηηζε, ε πγεηνλνκηθή πεξίζαιςε, νη θνηλσληθέο θαη νη δεκφζηεο ππεξεζίεο. Ηδηαίηεξε έκθαζε πξνηείλεηαη λα δνζεί ψζηε λα γίλνπλ πξνζηηέο θαη πξνζβάζηκεο απφ ειηθησκέλνπο, απφ πνιίηεο ζρεηηθά απνκαθξπζκέλνπο απφ ην αζηηθφ θέληξν ή πνπ πξνέξρνληαη απφ ππνβαζκηζκέλεο πεξηνρέο θαη απφ κεηαλάζηεο. Ζ εθαξκνγή ηεο ηερλνινγίαο ζα ζπκβάιεη απνθαζηζηηθά ζηελ απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δξάζεσλ απφ ηελ νπνία εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ ε εμάιεηςε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ. Ο ηνκέαο ηνπ πεξηβάιινληνο ζεσξείηαη βαζηθφο άμνλαο αλάπηπμεο ηεο Δ.Δ. έηζη ζηα πιαίζηα ησλ ζρεδίσλ αζηηθήο αλάπηπμεο πξνηείλνληαη επελδχζεηο γηα ηε δεκηνπξγία θαηάιιεισλ ππνδνκψλ γηα ηελ δηαρείξηζε ησλ πδάησλ, ησλ ιπκάησλ θαη ηελ επεμεξγαζία ησλ απνβιήησλ. Δπίζεο έκθαζε ρξεηάδεηαη λα δνζεί ζηελ πξνψζεζε 9

10 ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, ζηελ ελίζρπζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο θαη ηελ πηνζέηεζε βηψζηκσλ ηερληθψλ δφκεζεο. Σέινο, ε αμηνπνίεζε εγθαηαιειεηκκέλσλ εθηάζεσλ, ζπλήζσο βηνκεραληθψλ, γηα ηε δεκηνπξγία δεκφζησλ ρψξσλ ζα ζπκβάιεη ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο εμάπισζεο ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ θαη ζηε δηαθχιαμε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή. Ζ πξνηεηλφκελε ζηξαηεγηθή γηα νινθιεξσκέλε αζηηθή απνζθνπεί επίζεο ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο αιιά θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο πνηφηεηαο ησλ πξνζθεξφκελσλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Υξεηάδεηαη ινηπφλ νη αξκφδηεο ηνπηθέο αξρέο λα πινπνηήζνπλ δξάζεηο πνπ λα βειηηψλνπλ ηελ απνδνηηθφηεηα ηνπο ζε απηνχο ηνπο ηνκείο. Δπηπιένλ απαξαίηεηε θξίλεηαη ε ελίζρπζε ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ζηα πιαίζηα ηεο δηα βίνπ κάζεζεο εληζρχνληαο ηελ αληαγσληζηηθφηεηα ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηεο πφιεο. Γηα ηελ επηηπρή ζρεδίαζε θαη πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ αζηηθήο αλάπηπμεο ρξεηάδεηαη ε ζπκκεηνρή θαη δξαζηεξηνπνίεζε φρη κφλν ησλ ηνπηθψλ αξρψλ αιιά θαη ησλ ππνινίπσλ επηπέδσλ δηαθπβέξλεζεο, εθθηλψληαο απφ ην θξάηνο, θαζψο επίζεο θαη παξαγσγηθψλ θνξέσλ φπσο παλεπηζηήκηα, εξεπλεηηθά θέληξα, επηκειεηήξηα γηα ην θαιχηεξν δπλαηφ απνηέιεζκα. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 Η ΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΣΗΝ Δ.Δ Ζ αζηηθή πνιηηηθή πνπ εθαξκφδνπλ ηα θξάηε κέιε αθνινπζεί ηηο θαηεπζχλζεηο πνπ εηζάγνληαη κέζα απφ πνιηηηθά έγγξαθα, ηα νπνία απνθαζίζηεθαλ ζε ζπλεξγαζία κε ηνπο αξκφδηνπο ππνπξγνχο. Σα έγγξαθα απηά είλαη: ε «Δδαθηθή Αηδέληα ηεο Δ.Δ.», ε «Υάξηα ηεο Λεηςίαο γηα ηηο βηψζηκεο αζηηθέο πφιεηο» θαη ε «Πξάζηλε Βίβινο γηα ηελ εδαθηθή ζπλνρή Μεηαηξνπή ηεο εδαθηθήο πνηθηινκνξθίαο ζε πξνηέξεκα». Σα παξαπάλσ είλαη απφξξνηα ηνπ ρεδίνπ Αλάπηπμεο ηνπ Δπξσπατθνχ Υψξνπ (ΑΔΥ). 2.1 ΥΔΓΗΟ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΔΤΡΧΠΑΗΚΟΤ ΥΧΡΟΤ Καηά ηε δηάξθεηα ηεο Γεξκαληθήο Πξνεδξίαο, ην πξψην εμάκελν ηνπ 1999, πξαγκαηνπνηήζεθε Άηππε χλνδνο ησλ Τπνπξγψλ ησλ Κξαηψλ Μειψλ πνπ είλαη 10

11 ππεχζπλνη γηα ηνλ ρσξηθφ ζρεδηαζκφ, ε νπνία θαηέιεμε ζηε δηακφξθσζε θαη έγθξηζε ηνπ ΑΔΥ. Σν ΑΔΥ ζηφρεπε ζην λα απνηππσζνχλ νη γεληθέο αξρέο γηα ηελ αλάπηπμε ηνπ ρψξνπ ψζηε λα δηαζθαιηζηεί ε δηαξθήο θαη ηζφξξνπε ρσξηθή αλάπηπμε ζεβφκελε ηαπηφρξνλα ηελ πνηθηινκνξθία ησλ πεξηθεξεηψλ θαη ησλ πφιεσλ ηεο Έλσζεο. Ζ αλάπηπμε απηή νθείιεη επηπιένλ λα ελαξκνλίδεηαη κε ηνπο γεληθνχο ζηφρνπο ηεο Δ.Δ., δειαδή λα ιακβάλεη ππφςε ηεο ηελ θνηλσληθή ζπλνρή, ηελ νηθνλνκηθή αληαγσληζηηθφηεηα θαη ηελ αεηθφξν αλάπηπμε. Καηά ζπλέπεηα νη βαζηθνί ζηφρνη ηεο ρσξνηαμηθήο αλάπηπμεο δηακνξθψζεθαλ σο εμήο: I. Ζ δεκηνπξγία ελφο πνιπθεληξηθνχ θαη ηζφξξνπνπ δηθηχνπ αζηηθψλ θέληξσλ πνπ λα θαιχπηεη ρσξηθά φιε ηελ επηθξάηεηα ηεο Δ.Δ. Ζ αλάπηπμε κηαο ζρεηηθά απνθεληξσκέλεο αζηηθήο δνκήο πξνζδίδεη αμία ζηε δπλακηθή φισλ ησλ επξσπατθψλ πεξηθεξεηψλ θαη κε ην ηξφπν απηφ κπνξεί λα κεηψζεη ηηο πεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο. Δηδηθφηεξα ην πνιπθεληξηθφ κνληέιν απνζθνπεί ζηε δηακφξθσζε ελφο ηζφξξνπνπ ζπζηήκαηνο κεηξνπνιηηηθψλ πεξηθεξεηψλ θαη δηθηχσλ πφιεσλ. II. Ζ πξνψζεζε ηεο δηθηχσζεο ησλ πεξηθεξεηψλ κε ηε δεκηνπξγία «ελνπνηεκέλσλ ζρεκάησλ κεηαθνξψλ θαη επηθνηλσληψλ ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη ε ηζφηεηα ησλ επθαηξηψλ ζηε γλψζε θαη ε ηζφηηκε πξφζβαζε ζηηο ππνδνκέο πνπ απνιακβάλνπλ νη πνιίηεο». III. Ζ δηαθχιαμε ηεο θπζηθήο θαη πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο. IV. Ζ ελίζρπζε δηαζπλνξηαθψλ θαη δηαθξαηηθψλ δηθηχσλ θαη ζπλεξγαζηψλ. V. Ζ εθπφλεζε θαη εθαξκνγή νινθιεξσκέλσλ ζηξαηεγηθψλ αζηηθήο αλάπηπμεο. πγθεθξηκέλα γηα ηηο αζηηθέο πεξηνρέο ην ΑΔΥ πξνηείλεη: I. ηελ αλάδεημε ηνπ ζηξαηεγηθνχ ξφινπ ησλ κεηξνπνιηηηθψλ πφιεσλ θαη ησλ πφιεσλ πνπ ζπληζηνχλ πχιεο εηζφδνπ ζην έδαθνο ηεο Δπξψπεο 11

12 II. III. IV. ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε βαζηζκέλε ζηα ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα κηαο πεξηνρήο ηελ αλάιεςε δξάζεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θαη ησλ πξνβιεκάησλ πφιεσλ ή θζηλνπζψλ πεξηνρψλ εληφο ελφο αζηηθνχ θέληξνπ ηελ θαηάιιειε δηαρείξηζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ θαη ησλ απνξξηκκάησλ γηα ηε δηαηήξεζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο V. ηελ πξνψζεζε κεηαθνξψλ κε ήπηεο κνξθέο 2.2 ΠΡΑΗΝΖ ΒΗΒΛΟ για ηην εδαθική ζςνοσή μεηαηποπή ηηρ εδαθικήρ ποικιλομοπθίαρ ζε πποηέπημα Ζ Πξάζηλε Βίβινο πξφθεηηαη γηα έλα πνιηηηθφ έγγξαθν, αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο πξνο ην πκβνχιην ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ηελ Δπηηξνπή Πεξηθεξεηψλ θαη ηελ Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή Δπηηξνπή. ε ζπλέρεηα ηνπ ΑΔΥ θαη ηεο Υάξηαο ηεο Λεηςίαο δηακνξθψλεη έλα πιαίζην δξάζεο γηα ηελ αλάπηπμε ηεο εδαθηθήο ζπλνρήο. Τηνζεηεί ηηο θαηεπζχλζεηο ηνπ ΑΔΥ απνδίδνληαο ηαπηφρξνλα έκθαζε ζηελ αλάγθε αμηνπνίεζεο ησλ ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ θάζε πεξηνρήο αιιά θαη ζηε ζεκαζία ηεο δηθηχσζεο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ κεηαμχ ηνπο ψζηε λα δηακνξθσζνχλ ζπλεθηηθνί πφινη αλάπηπμεο. 2.3 ΥΑΡΣΑ ΛΔΗΦΗΑ Ζ Υάξηα ηεο Λεηςίαο είλαη έλα έγγξαθν, πξντφλ δηαβνχιεπζεο αλάκεζα ζηα Κξάηε Μέιε ην νπνίν ζέηεη ηηο γεληθέο αξρέο θαη ηε ζηξαηεγηθή γηα ηελ αζηηθή πνιηηηθή. Δγθξίζεθε θαηά ηελ Άηππε Τπνπξγηθή πλάληεζε ησλ Τπνπξγψλ, αξκφδησλ γηα ηελ Αζηηθή Αλάπηπμε. ηε Υάξηα πξνσζείηαη ε ζεκαζία πινπνίεζεο νινθιεξσκέλσλ πξνγξακκάησλ αζηηθήο αλάπηπμεο. Ζ θαιχηεξε αμηνπνίεζε πξνυπνζέηεη έλαλ ζηξαηεγηθφ ζρεδηαζκφ πνπ ζα θαζνξίδεη ζαθείο θαη ζπλεθηηθνχο ζηφρνπο αλάπηπμεο γηα ηε θάζε πφιε. Γηα έλαλ απνηειεζκαηηθφ θαη απνδνηηθφ ζρεδηαζκφ απαηηείηαη πέξα απφ ηηο ηνπηθέο αξρέο ε ζπκκεηνρή ησλ πνιηηψλ θαη ησλ δηαθφξσλ νκάδσλ ζπκθεξφλησλ πνπ δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηα αζηηθά θέληξα ψζηε λα επηηεπρζεί ζπλαίλεζε ζηνπο ππφ δηακφξθσζε ζηφρνπο ηεο ζηξαηεγηθήο. 12

13 Δπίζεο ρξεηάδεηαη ζπληνληζκφο κεηαμχ ηνπηθψλ θαη ηνκεαθψλ πνιηηηθψλ ψζηε νη κειινληηθέο επελδχζεηο λα δξνπλ ζπκπιεξσκαηηθά πξνο ηα ζρέδηα αζηηθήο αλάπηπμεο. Σέινο ηδηαίηεξα ζεκαληηθή είλαη ε ζπλεξγαζία αλάκεζα ζε ηνπηθφ θαη πεξηθεξεηαθφ επίπεδν θαζψο θαη ε ζπλεξγαζία θαη δηαζχλδεζε κεηαμχ ησλ πφιεσλ πνπ γεηηληάδνπλ. χκθσλα κε ηε Υάξηα ηεο Λεηςίαο νη ζηξαηεγηθέο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα πξνσζεζνχλ γηα ηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ είλαη: I. Ζ δεκηνπξγία δεκφζησλ ρψξσλ πςειήο πνηφηεηαο κε εμαζθάιηζε πνηνηηθήο αξρηηεθηνληθήο, ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ππνδνκψλ πνπ δξνπλ ζπκπιεξσκαηηθά γηα ηε δεκηνπξγία ελφο ιεηηνπξγηθνχ αζηηθνχ ρψξνπ. II. III. IV. Δθζπγρξνληζκφο ππνδνκψλ δηθηχσζεο θαη βειηίσζεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ησλ θηεξίσλ κε ηελ ελίζρπζε Μέζσλ Μαδηθήο Μεηαθνξάο (ΜΜΜ), ηε δεκηνπξγία πνδειαηφδξνκσλ θαη πεδφδξνκσλ, ηε βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ παξνρήο λεξνχ θαη δηαρείξηζεο ιεκκάησλ ψζηε λα αληαπνθξίλεηαη ζηηο κειινληηθέο αλάγθεο ηεο πφιεο. Υξήζε ηερλνινγίαο πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσλίαο ζην ρψξν ηεο εθπαίδεπζεο, ηεο εξγαζίαο, ησλ θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ ηεο πγείαο θαη ηεο αζθάιεηαο. Αληηκεηψπηζε ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο κε κέηξα πξφιεςεο θαη πξνζαξκνγήο ψζηε βηνκεραλία θαη επηρεηξήζεηο λα ιεηηνπξγνχλ ζηε βάζε ηεο κείσζεο ησλ εθπνκπψλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα V. Πξνψζεζε ηεο θαηλνηνκίαο θαη ε δηαζχλδεζε ηεο κε ηελ εθπαηδεπηηθή πνιηηηθή. Οη πφιεηο είλαη θέληξα παξαγσγήο γλψζεο κέζσ ησλ παλεπηζηεκίσλ θαη ησλ εξεπλεηηθψλ θέληξσλ πνπ ιεηηνπξγνχλ ζε απηέο. Ζ κεηαθνξά απηήο ηεο γλψζεο ζηε βηνκεραλία θαη ζηηο επηρεηξήζεηο ζα ζπκβάιιεη ζηελ ελίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπο θαη ηεο αλαπηπμηαθήο ηνπο δπλακηθήο. 13

14 χκθσλα κε ηηο πξνηάζεηο ηεο Υάξηαο ηεο Λεηςίαο ηδηαίηεξε έκθαζε πξέπεη λα δνζεί ζε πεξηνρέο ζε θξίζε εληφο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ. ηηο πεξηνρέο παξέκβαζεο εληνπίδνληαη πξνβιήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο επηδξάζεηο ηεο παγθνζκηνπνίεζεο δειαδή πςειή αλεξγία θαη θνηλσληθφο απνθιεηζκφο αιιά θαη ππνβαζκηζκέλν θπζηθφ θαη δνκεκέλν πεξηβάιινλ. Υξεηάδεηαη ινηπφλ ε αλάιεςε δξάζεο γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο. Αλάκεζα ζηηο πνιηηηθέο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα εθαξκνζηνχλ είλαη: I. Ζ αλαβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο κε ηε δεκηνπξγία θαηάιιεισλ ζχγρξνλσλ ππνδνκψλ, ρψξσλ πξαζίλνπ θαη δεκφζησλ ρψξσλ. II. III. Ζ ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο παξάιιεια κε ηε ηνπηθή αγνξά εξγαζίαο κέζα απφ ηελ αμηνπνίεζε ελδνγελψλ ραξαθηεξηζηηθψλ Δλεξγεηηθέο πνιηηηθέο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο γηα παηδηά θαη λένπο Ζ Υάξηα ηεο Λεηςίαο παξνπζηάδεη κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε γηα ηελ αζηηθή πνιηηηθή ιακβάλνληαο ππφςε φιεο ηηο παξακέηξνπο πνπ ηελ επεξεάδνπλ θαη παξέρεη ηηο αλάινγεο θαηεπζχλζεηο 2.4 ΔΓΑΦΗΚΖ ΑΣΕΔΝΣΑ Ζ Δδαθηθή Αηδέληα είλαη πνιηηηθφ έγγξαθν πνπ εγθξίζεθε ζηελ Άηππε πλάληεζε ησλ Τπνπξγψλ, αξκφδησλ γηα ηε πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε ηνλ Μάην ηνπ Ζ Δδαθηθή Αηδέληα παξνπζηάδεη έλα ζρέδην δξάζεο γηα ηνλ ρσξηθφ ζρεδηαζκφ θαη ηελ αλάπηπμε. ηφρνο είλαη ε πξναγσγή ηεο πνιπθεληξηθήο αλάπηπμεο ηνπ Υψξνπ κέζσ ηεο αμηνπνίεζεο ησλ πφξσλ θαη ησλ ραξαθηεξηζηηθψλ ησλ πεξηθεξεηψλ. Ζ πξφθιεζε είλαη ζχκθσλα κε ηελ Αηδέληα, ε ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο ηαπηφηεηαο θάζε πεξηνρήο θαη ε αμηνπνίεζε ηεο εδαθηθήο πνηθηινκνξθίαο πνπ ραξαθηεξίδεη ηελ Δ.Δ. Δηδηθφηεξα δίλεηαη έκθαζε: I. ηε δηαζχλδεζε ηνπ αζηηθνχ θέληξνπ κε ηελ πεξηαζηηθή δψλε θαη ζηε ζπλεξγαζία κεηαμχ αζηηθψλ θαη αγξνηηθψλ πεξηνρψλ γηα επίηεπμε αλάπηπμεο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή. II. ηε δεκηνπξγία δσλψλ αλάπηπμεο φπνπ ζα θπξηαξρεί ε ζπλεξγαζία κεηαμχ έξεπλαο - επηρεηξεκαηηθφηεηαο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο θαηλνηνκίαο 14

15 III. IV. Δλίζρπζε θαη επέθηαζε ησλ επξσπατθψλ δηθηχσλ κεηαθνξψλ ψζηε λα πξνσζεζεί ε θηλεηηθφηεηα θαη νη πξνζβαζηκφηεηα ζε ππνδνκέο θαη ππεξεζίεο Πξνψζεζε ηεο δηαρείξηζεο θηλδχλσλ θαη εηδηθφηεξα ησλ επηπηψζεσλ απφ ηελ θιηκαηηθή αιιαγή. V. Δλίζρπζε ησλ δνκψλ γηα ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ησλ πνιηηηζηηθψλ ζηνηρείσλ κηαο πεξηνρήο πνπ ζπλαπνηεινχλ πξνζηηζέκελε αμία ζηηο ζηξαηεγηθέο αλάπηπμεο. Σα παξαπάλσ πνιηηηθά έγγξαθα παξνπζηάδνπλ ζπλνπηηθά ηηο θαηεπζχλζεηο ηεο Δ.Δ. ζρεηηθά κε ηελ αζηηθή αλάπηπμε θαη πσο απηέο εμειίρζεθαλ δηαρξνληθά. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΙΑ URBAN 3.1 ΠΗΛΟΣΗΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ URBAN Οη πξψηεο πξνζπάζεηεο εθαξκνγήο ηεο αζηηθήο πνιηηηθήο κε ηε ρξήζε πφξσλ ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηελ πινπνίεζε πηινηηθψλ πξνγξακκάησλ ζε αζηηθέο πεξηνρέο. ηε πξψηε θάζε ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ μεθίλεζε ην 1990 θαη νινθιεξψζεθε ην 1993 πινπνηήζεθαλ 33 πηινηηθά πξνγξάκκαηα. ηφρνο ήηαλ ε αληηκεηψπηζε κεγάινπ εχξνπο πξνβιεκάησλ κέζα απφ ηελ εθαξκνγή νινθιεξσκέλεο ζηξαηεγηθήο θαη ηε πξνζέιθπζε δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ επελδχζεσλ. Αλάκεζα ζηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεηψπηδαλ νη πεξηνρέο επέκβαζεο είλαη ε θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή πζηέξεζε, ν πξνβιεκαηηθφο ζρεδηαζκφο ρξήζεσλ γεο, ε παξαθκή ηζηνξηθψλ θέληξσλ πφιεσλ, ε πεξηνξηζκέλε δηαζχλδεζε κεηαμχ έξεπλαο θαη αλάπηπμεο θαη ε εγθαηάιεηςε βηνκεραληθψλ δσλψλ. Μεηά ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα ηεο πξψηεο θάζεο αθνινχζεζε δεχηεξε θάζε φπνπ επηιέρζεθαλ γηα πινπνίεζε 26 πξνγξάκκαηα θαηά ηε πεξίνδν ηε δεχηεξε απηή θάζε ζηφρνο ήηαλ ε αληηκεηψπηζε πξνβιεκάησλ φπσο ε θπθινθνξηαθή ζπκθφξεζε, ε δηαρείξηζε απνβιήησλ, ε νηθνλνκηθή παξαθκή. Σα ελ ιφγσ πξνγξάκκαηα ζρεδηάζηεθαλ κε κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ησλ 15

16 πξνβιεκάησλ ηεο θάζε πεξηνρήο. Απψηεξνο ζθνπφο ε αεηθφξνο αλάπηπμε θαη ε βειηίσζε ηνπ βηνηηθνχ επηπέδνπ ησλ πνιηηψλ. Γφζεθε επίζεο έκθαζε ζηελ ζπκκεηνρή ησλ θαηνίθσλ θαη ησλ θνηλσληθψλ θαη επαγγεικαηηθψλ θνξέσλ ηεο πεξηνρήο επέκβαζεο Ζ πεπίπηωζη ηηρ Θεζζαλονίκηρ Σν ζρέδην πνπ εθπνλήζεθε απνζθνπνχζε ζηελ αλάπιαζε ηνπ ηζηνξηθνχ θαη εκπνξηθνχ θέληξνπ ηεο Θεζζαινλίθεο γηα ηελ αλαβάζκηζε ηεο πεξηνρήο θαη ηελ αλαδσνγφλεζε ηεο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Σν ζρέδην δελ πινπνηήζεθε ζην ζχλνιν ηνπ θαζψο θαηά ηελ δηαδηθαζία εθπφλεζεο ηνπ δελ ζπκκεηείραλ ηνπηθνί θνξείο θαη ππήξμαλ έληνλεο αληηδξάζεηο ελψ ζε νξηζκέλα έξγα ππήξμαλ θαζπζηεξήζεηο ιφγσ ησλ αληηδξάζεσλ ηεο ηνπηθήο θνηλσλίαο πνπ κε δηαβνχιεπζε μεπεξάζηεθαλ. Οη βαζηθνί άμνλεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ήηαλ ε αλάπιαζε ηνπ ηζηνξηθνχ ηζηνχ γηα πνιηηηζηηθή θαη ηνπξηζηηθή ρξήζε, ε ελδπλάκσζε παξαδνζηαθψλ θαη λέσλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη ε αλάπιαζε θαη επαλάρξεζε θηεξίσλ. Ζ αηζζεηηθή αλάπιαζε ηεο πεξηνρήο ήηαλ αμηφινγε. Γεκηνπξγήζεθαλ θνηλφρξεζηνη ρψξνη, ηζηνξηθά κλεκεία αλαπιάζεθαλ θαη άλνημαλ γηα ην θνηλφ, πξαγκαηνπνηήζεθαλ εθηεηακέλεο πεδνδξνκήζεηο πνπ δελ νινθιεξψζεθαλ ζχκθσλα κε ηνλ αξρηθφ ζρεδηαζκφ ιφγσ ησλ αληηδξάζεσλ θαη δελ θαηέζηε δπλαηφ λα δεκηνπξγεζεί έλα δίθηπν πνπ ζα έλσλε φια ηα κλεκεία ηνπ ηζηνξηθνχ θέληξνπ. Δηδηθφηεξα ζηε πεξηνρή Λαδάδηθα ε νινθιεξσηηθή επέκβαζε νδήγεζε ζηελ πξνζέιθπζε ηδησηηθψλ επελδχζεσλ θαζψο ζηε πεξηνρή πιένλ ζηεγάδνληαη ηξάπεδεο, γξαθεία ηδησηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη πνιπάξηζκνη ρψξνη δηαζθέδαζεο αιιάδνληαο ηειείσο ηελ εηθφλα ηεο πεξηνρήο. 3.2 ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ URBAN Ζ πξσηνβνπιία URBAN πινπνηήζεθε θαηά ηηο πξνγξακκαηηθέο πεξηφδνπο θαη Απεπζπλφηαλ ζε πεξηνρέο πνπ βξίζθνληαλ ζε θξίζε ζέινληαο λα αληηκεησπίζεη πξνβιήκαηα απνκφλσζεο, θηψρηαο θαη θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ κέζα απφ νινθιεξσκέλεο παξεκβάζεηο πνπ κεηαβάιινπλ ηηο ζπλζήθεο δηαβίσζεο θαη δεκηνπξγνχλ επθαηξίεο αλάπηπμεο. Αθνξά δειαδή δξάζεηο ελίζρπζεο θαη εθζπγρξνληζκνχ ησλ ππνδνκψλ, βειηίσζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη πξνψζεζεο ηεο 16

17 θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη ηεο νηθνλνκηθήο αλάπηπμεο κε ηε ρξήζε θαηλνηνκίαο. Σα πξνζρέδηα θαη ε επηινγή ησλ πξνγξακκάησλ έγηλαλ ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο πνπ ίζρπαλ γηα ηα έξγα ησλ ΚΠ. Σν πξφγξακκα εθαξκφζηεθε ζε φια ηα Κξάηε Μέιε θαη αληηκεηψπηδαλ έλα θάζκα πξνβιεκάησλ ελψ αλαπηχρζεθαλ δηαθνξεηηθέο ζηξαηεγηθέο ιεηηνπξγψληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν σο παξάδεηγκα γηα ηελ κειινληηθή πινπνίεζε αληίζηνηρσλ πξνγξακκάησλ. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ URBAN I πινπνηήζεθαλ ζηελ Διιάδα 6 πξνγξάκκαηα πνπ αθνξνχζαλ ηηο πεξηνρέο: Κεξαηζίλη Γξαπεηζψλα, Πεξηζηέξη, Νέα Ησλία Βφινπ, Πάηξα, Γπηηθή Θεζζαινλίθε θαη Δξκνχπνιε χξνπ. ην URBAN II, 3 πξνγξάκκαηα γηα ηηο πφιεηο Κνκνηελή, Ζξάθιεην Κξήηεο θαη Πέξακα URBAN I Ζ πεπίπηωζη ηηρ Γςηικήρ Θεζζαλονίκηρ Σν πξφγξακκα URBAN Γπηηθήο Θεζζαινλίθεο αθνξνχζε 4 δήκνπο πνπ ζπληζηνχλ ζπλέρεηα ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ ηνπ δήκνπ Θεζζαινλίθεο (Γήκνη Δπφζκνπ, Μελεκέλεο, Πνιίρλεο, ηαπξνχπνιεο). Οη πεξηνρέο επέκβαζεο είραλ θνηλά πξνβιήκαηα θαη έγηλε πξνζπάζεηα ζπληνληζκέλεο αληηκεηψπηζεο ηνπο. Σα πξνβιήκαηα απηά ήηαλ νη παξάλνκεο θαη άλαξρεο ρξήζεηο γεο, ε ζπζζψξεπζε κεηαλαζηψλ, ε αλεξγία, ηα κεγάια πνζνζηά αλαιθαβεηηζκνχ, ε έιιεηςε επαγγεικαηηθνχ πξνζαλαηνιηζκνχ θαη θαηάξηηζεο. Καηά ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο παξνπζηάζηεθε έληνλν έιιεηκκα ζπληνληζκνχ ιφγσ ησλ πνιιψλ εκπιεθφκελσλ θνξέσλ θαη ηνπ κεγέζνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο πνπ πεξηείρε πνιιά ππνέξγα θαη ζε δηάθνξνπο ηνκείο. Δπίζεο παξαηεξήζεθαλ ζεκαληηθέο θαζπζηεξήζεηο ζηελ πινπνίεζε αξρηθά ιφγσ ηεο έιιεηςεο ζπληνληζκνχ απφ ηνπο ηνπηθνχο θνξείο θπξίσο ΟΣΑ θαη απφ ηα εκπιεθφκελα ππνπξγεία θαζψο θαζπζηέξεζε ζεκαληηθά ν θαζνξηζκφο ησλ θαλνληζκψλ δηαρείξηζεο θαη ζηε ζπλέρεηα ιφγσ ησλ θαζπζηεξήζεσλ ζηελ εθηακίεπζε ησλ θνλδπιίσλ. Σα έξγα πνπ ηειηθά νινθιεξψζεθαλ ήηαλ θέληξα επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο, ε δεκηνπξγία δνκψλ θνηλσληθήο θαη εξγαζηαθήο ζηήξημεο, δεκηνπξγία γξακκήο SOS γηα εμαξηεκέλνπο απφ λαξθσηηθά θαζψο θαη θαηάξηηζε απεμαξηεκέλσλ, αλαπιάζεηο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, βειηίσζε πνιηηηζηηθψλ ππνδνκψλ URBAN II Ζ πεπίπηωζη ηος Ζπακλείος Ζ πεξηνρή επέκβαζεο εκθάληδε έληνλε ππνβάζκηζε ηνπ πεξηβάιινληνο, ζπγθέληξσλε κεγάιεο βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο θαζψο θαη ηελ Λαραλαγνξά ηνπ Ζξαθιείνπ ελψ 17

18 ζηηο πεξηνρέο θαηνηθίαο ζπγθεληξσλφηαλ ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ κεηαλαζηψλ δεκηνπξγψληαο ηάζεηο θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ ηεο πεξηνρήο. Σν ζρέδην πεξηειάκβαλε αιιαγή ρξήζεσλ γεο, δξάζεηο γηα ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο, δεκηνπξγία πξνυπνζέζεσλ γηα αλάπηπμε επηρεηξήζεσλ θαη αλαβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ εηθφλα ηεο πεξηνρήο άιιαμε ξηδηθά απμάλνληαο ζεκαληηθά ηελ ειθπζηηθφηεηα. Δγθαηαζηάζεθαλ επηρεηξήζεηο δεκηνπξγήζεθαλ ρψξνη άζιεζεο θαη αλαςπρήο δεκηνπξγψληαο έλα λέν ζεκείν αλαθνξάο γηα ηε πφιε. 3.3 ςμπεπάζμαηα URBAN Ζ πξσηνβνπιία URBAN εηζάγεη γηα πξψηε θνξά ηελ έλλνηα ηεο νινθιεξσκέλεο επέκβαζεο ζε κηα πξνθαζνξηζκέλε πεξηνρή. Θέκαηα πνπ αληηκεησπίδνληαλ κεκνλσκέλα ηψξα δξνπλ ζπκπιεξσκαηηθά ην έλα πξνο ην άιιν. Αλάγεηαη ζε πξνηεξαηφηεηα ε ελζσκάησζε ησλ κεηαλαζηψλ, νη ίζεο επθαηξίεο, ε αεηθφξνο αλάπηπμεο, ε θπζηθή θαη πεξηβαιινληηθή αλαγέλλεζε. Άιιε ζεκαληηθή παξάκεηξνο είλαη φηη ηα έξγα πινπνηνχληαη ζε ηνπηθφ επίπεδν, θνληά ζηνπο πνιίηεο θαη ηα πξνβιήκαηα ηνπο θαη νη ηνπηθέο αξρέο έρνπλ απνθαζηζηηθφ ξφιν ζηνλ ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε. 18

19 ΜΔΡΟ ΓΔΤΣΔΡΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΚΗ ΠΔΡΙΟΓΟ ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΑΣΙΚΗ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΑ ΠΛΑΙΙΑ ΣΟΤ ΔΠΑ Σν ΔΠΑ είλαη ην πνιηηηθφ έγγξαθν πνπ παξνπζηάδεη ηνλ αλαπηπμηαθφ εζληθφ ζρεδηαζκφ ν νπνίνο αλαιχεηαη ζε ζπγθεθξηκέλνπο ζηφρνπο θαη ζηξαηεγηθέο ελψ πεξηγξάθνληαη επίζεο θαη ηα κέζα επίηεπμεο απηψλ. χκθσλα κε ηηο θαηεπζχλζεηο πνπ δίλεη ην ΔΠΑ ε αζηηθή πνιηηηθή ρξεηάδεηαη λα δηαζθαιίδεη ηελ αλαβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ, δνκεκέλνπ αιιά θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο, ηελ ελίζρπζε ησλ παξερφκελσλ ππεξεζηψλ, επθαηξίεο απαζρφιεζεο, εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο. Δπίζεο κέζσ ησλ δξάζεσλ πνπ ζα αλαπηπρζνχλ λα επηηεπρζεί ζχλδεζε ηεο θαηλνηνκίαο κε ηελ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα. Γηα λα πινπνηεζνχλ ηα παξαπάλσ ε ζηξαηεγηθή πνπ ζα ραξαρηεί νθείιεη λα ζηεξίδεηαη ζηε πνιπθεληξηθφηεηα, ζηε δεκηνπξγία δηθηχσλ επηθνηλσλίαο κεηαμχ αζηηθψλ πφισλ, ζηε θάιπςε ησλ ειιείςεσλ ζε φηη αθνξά ηηο ππνδνκέο θαη ζηνλ εθζπγρξνληζκφ ησλ ήδε ππαξρφλησλ. Δπηπιένλ, ηα έξγα πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ, νθείινπλ λα έρνπλ σο γλψκνλα ηελ αεηθφξν αλάπηπμε ησλ πφιεσλ θαη λα πεξηνξίδνπλ ηελ αζηηθή δηάρπζε. Πέξα απφ ηα ηερληθά έξγα πνπ ζα πινπνηεζνχλ πξνο απηή ηε θαηεχζπλζε, δξάζεηο πνπ ζα επηιχνπλ δηαξζξσηηθά πξνβιήκαηα ησλ αζηηθψλ θέληξσλ, ρξεηάδεηαη λα εληαρζνχλ ζηελ ζηξαηεγηθή γηα ηελ αζηηθή πνιηηηθή. Καη απηφλ ηνλ ηξφπν επηηπγράλεηαη κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ησλ δπζιεηηνπξγηψλ πνπ κηα πφιε ελδέρεηαη λα αληηκεησπίδεη. Έηζη είλαη ζεκαληηθφ λα ππάξρνπλ δξάζεηο πξνο επίιπζε θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ, ε αληηκεηψπηζε ησλ νπνίσλ δξα θαηαιπηηθά ζε φιεο ηηο πηπρέο ηεο ιεηηνπξγίαο κηαο πφιεο. Δηδηθφηεξα, ζεκαληηθφ είλαη νη παξεκβάζεηο πνπ ζα ζρεδηαζηνχλ, λα εζηηάδνπλ απφ ηε κηα πιεπξά ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο ηνπ αζηηθνχ θέληξνπ πνπ βξίζθνληαη ζε θξίζε, απφ ηε άιιε λα ειέγρνπλ ηηο επηδξάζεηο απφ ηελ έληνλε αζηηθή αλάπηπμε θαη λα πεξηνξίδνπλ ηελ αζηηθή δηάρπζε. 19

20 Σν ΔΠΑ θαηεγνξηνπνηεί ηα αζηηθά θέληξα ζε 3 επίπεδα. Σα πξψηα ζε ηζρχ είλαη ηα κεηξνπνιηηηθά θέληξα Αζήλαο θαη Θεζζαινλίθεο κε ηηο απμεκέλεο ζπγθεληξψζεηο πιεζπζκνχ. ην δεχηεξν επίπεδν θαηαηάζζνληαη ηα αζηηθά θέληξα κεγάιεο δηαπεξηθεξεηαθήο ζεκαζίαο ηα νπνία παξνπζηάδνπλ ζεκαληηθέο δηθηπψζεηο κε άιια πεξηθεξεηαθά θέληξα θαη ζπγθεληξψλνπλ έλα ζχλνιν βαζηθψλ ιεηηνπξγηψλ γηα ηελ επξχηεξε πεξηνρή ελψ ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ιεηηνπξγνχλ σο θφκβνη ή σο πχιεο εηζφδνπ ζηε ρψξα. ηε ηειεπηαία θαηεγνξία αλήθνπλ νη κεγάιεο πφιεηο ηεο Κξήηεο θαη ηα αζηηθά θέληξα ησλ λεζηψλ ηνπ Αηγαίνπ θαη ηνπ Ηνλίνπ Πειάγνπο. Κάζε πεξηθέξεηα, γηα λα κεγηζηνπνηήζεη ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα, ρξεηάδεηαη κέζσ ησλ παξεκβάζεσλ πνπ ζα πινπνηήζεη λα δψζεη έκθαζε ζε αζηηθά θέληξα πνπ ζπγθεληξψλνπλ ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο γηα λα ιεηηνπξγήζνπλ σο πφινη αλάπηπμεο νιφθιεξεο ηεο πεξηθέξεηαο. Με βάζε ζπγθεθξηκέλα θξηηήξηα φπσο ν πιεζπζκφο, ε δεκνγξαθηθή εμέιημε, ε ζέζε θαη ε δηθηχσζε, ε δηνηθεηηθή ζεκαζία, νη ππνδνκέο, ηα εξεπλεηηθά θέληξα θαη ην παξαγσγηθφ πξφηππν σο πφινη αλάπηπμεο αλαδεηθλχνληαη αξρηθά ηα δπν κεηξνπνιηηηθά θέληξα ηεο ρψξαο Αζήλα θαη Θεζζαινλίθε. ηε ζπλέρεηα σο πφινη αλάπηπμεο ζεσξνχληαη ε Πάηξα, ηα Ησάλληλα, ε Καιακάηα, ε Ρφδνο θαζψο θαη νη άμνλεο Ζξάθιεην-Υαληά, Λάξηζα-Βφινο, Καβάια-Γξάκα-Ξάλζε, Αιεμαλδξνχπνιε- Κνκνηελή, θαη ηέινο Κνδάλε-Πηνιαηκατδα. ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2 ΜΔΑ ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ 2.1 Ολοκληπωμένα σέδια Αζηικήρ Ανάπηςξηρ (ΟΑΑ) Καηά ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ νη δξάζεηο πνπ αθνξνχζαλ ηελ αζηηθή αλάπηπμε έρνπλ εληαρζεί ζηε πνιηηηθή ζπλνρήο. Οη θαηεπζχλζεηο πνπ έρνπλ δνζεί δίλνπλ ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ νινθιεξσκέλε θαη βηψζηκε αζηηθή αλάπηπμε ε νπνία νθείιεη λα απνζθνπεί φρη κφλν ζηελ ελίζρπζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο αιιά θαη ζηελ βειηίσζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο θαη ζηελ αληηκεηψπηζε θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ. 20

21 Πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο νινθιεξσκέλεο αζηηθήο αλάπηπμεο ην ΤΠΟΗΑΝ εμέδσζε Οδεγφ γηα ηα ΟΑΑ ζχκθσλα κε ην νπνίν θάζε αξκφδηα δηαρεηξηζηηθή αξρή θαιείηαη λα εληάμεη πξάμεηο βαζηδφκελε ζε Οινθιεξσκέλα ρέδηα Αζηηθήο Αλάπηπμεο (ΟΑΑ) πνπ ζα θαηαζέζνπλ νη δηθαηνχρνη δήκνη. Ζ ρξεκαηνδφηεζε ησλ ελ ιφγσ πξάμεσλ ζα θαιπθζεί απφ ηνπο πφξνπο πνπ έρνπλ πξνβιεθζεί γηα ηνλ Κσδηθφ Θεκαηηθήο Πξνηεξαηφηεηαο 61 «Οινθιεξσκέλα ζρέδηα γηα αζηηθή θαη αγξνηηθή αλαγέλλεζε» θαη θαιχπηνληαη απφ Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο (ΔΣΠΑ). ην ΔΠΑ ηα βαζηθά ζηνηρεία πνπ ραξαθηεξίδνπλ ηε ζηξαηεγηθή πνπ αλαπηχζζεηαη γηα ηα αζηηθά θέληξα είλαη ε πνιπθεληξηθφηεηα, ε ζχλδεζε ησλ αζηηθψλ θέληξσλ αιιά θαη κεηαμχ αζηηθήο θαη αγξνηηθήο δψλεο, ν πεξηνξηζκφο ηεο επέθηαζεο ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ θαη ε δεκηνπξγία ππνδνκψλ φπνπ εληνπίδνληαη ειιείςεηο θαη ε βειηίσζε ησλ πθηζηάκελσλ. Ζ ελίζρπζε ηεο ηάζεο γηα αεηθνξηθή αλάπηπμε κέζσ δξάζεσλ γηα αχμεζε ηνπ πξαζίλνπ ησλ θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, κέζσ αζηηθψλ αλαπιάζεσλ δεκηνπξγίαο πεδνδξφκσλ θαη πνδειαηνδξφκσλ, θαη ηεο κείσζεο θαη θαηάιιειεο δηαρείξηζεο ησλ νηθηαθψλ απνβιήησλ. Σέινο ζεκαληηθή παξάκεηξνο είλαη ε αληηκεηψπηζε θνηλσληθψλ πξνβιεκάησλ θαη ε ζρεδίαζε θαη εηζαγσγή ελφο λένπ παξαγσγηθνχ πξνηχπνπ ζηελ νηθνλνκία πνπ ζα ζπκβάιιεη ζηε θαηλνηνκία, ζηελ αλάιεςε επηρεηξεκαηηθήο δξάζεο θαη ζα εληζρχεη ηεο δπλαηφηεηεο πξφζβαζεο ησλ πνιηηψλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. πκπεξαζκαηηθά ν ζηφρνο πνπ ηίζεηαη ζε ζρέζε κε ηηο ειιεληθέο πφιεηο είλαη: «ε ζπλνρή ηνπ ρψξνπ θαη ε βηψζηκε θνηλσληθή θαη νηθνλνκηθή αλάπηπμε, πνπ δε ζηεξεί απφ ηηο κειινληηθέο γεληέο ην δηθαίσκα ηεο επηινγήο». Οη ζπγθεθξηκέλεο δξάζεηο έρνπλ εθαξκνγή ζην ζχλνιν ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο ρψξαο, είηε πξφθεηηαη γηα πξσηεχνπζεο λνκψλ είηε κηθξφηεξα αζηηθά θέληξα φπσο απηά πνπ απαληψληαη ζηα ειιεληθά λεζηά. Κάζε ΟΑΑ πξέπεη λα πεξηιακβάλεη ηνπο γεληθνχο θαη εηδηθνχο ζηφρνπο ηνπ ζρεδίνπ, ηελ πεξηνρή εθαξκνγήο, ηνπο θνξείο πινπνίεζεο ηηο επηκέξνπο δξάζεηο θαη δηαδηθαζίεο πνπ ζα απαηηεζνχλ γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ ζηφρσλ. Κάζε ΟΑΑ πνπ ζα θαηαξηηζηεί δχλαηαη λα αθνξά είηε ην ζχλνιν ελφο επηιέμηκνπ αζηηθνχ θέληξνπ- θπξίσο αζηηθά θέληξα κηθξνχ κεγέζνπο-, είηε ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή εληφο ηνπ αζηηθνχ θέληξνπ είηε έλα δίθηπν αζηηθψλ θέληξσλ. 21

22 ηε πεξίπησζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρήο επηιέμηκνπ αζηηθνχ θέληξνπ ε ελ ιφγσ πεξηνρή ζα πξέπεη λα απνηειεί ζπλεθηηθή ρσξηθή ελφηεηα νκνηνγελήο θαη δηαθξηηή ζην ρψξν θαη λα παξνπζηάδεη θνηλσληθννηθνλνκηθά πξνβιήκαηα φπσο θηψρηα, θνηλσληθφ απνθιεηζκφ, απφηνκε αιιαγή ρξήζεο γεο, επέθηαζε αζηηθνχ ρψξνπ, απζαίξεηε δφκεζε ε νπνία νδεγεί ζε απνπζία θνηλφρξεζησλ ρψξσλ θαη έιιεηςε βαζηθψλ ππνδνκψλ, ππνβάζκηζε θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο. Πξνθεηκέλνπ ν ΟΑΑ λα αθνξά δίθηπν αζηηθψλ θέληξσλ, ρξεηάδεηαη ηα ηειεπηαία λα έρνπλ παξφκνηα πξνβιήκαηα λα ζπλδένληαη ρσξηθά θαη λα πθίζηαηαη ιεηηνπξγηθή δηαζχλδεζε κεηαμχ ηνπο. Οη δξάζεηο πνπ κπνξεί λα πεξηιακβάλνληαη ζηνλ ΟΑΑ ζχκθσλα κε ηελ εγθχθιην πνπ εμέδσζε ην ππνπξγείν Οηθνλνκίαο Αληαγσληζηηθφηεηαο θαη Ναπηηιίαο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ θαη ησλ ππνδνκψλ, ζηελ πξνψζεζε ελαιιαθηηθψλ θαη ήπησλ πεγψλ ελέξγεηαο, ζηε βειηίσζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο, ζηελ ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ζηε ζχλδεζε ηεο κε ηελ θαηλνηνκία πνπ ζπκβάιεη θαη ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο, ζηε δηακφξθσζε δνκψλ θαηάξηηζεο λέσλ θαη αλέξγσλ θαη ζηε παξνρή θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ. 2.2 ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ JESSICA Ζ πξσηνβνπιία JESSICA(Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas Κνηλή Δπξσπατθή ππνζηήξημε γηα βηψζηκεο επελδχζεηο ζε αζηηθέο πεξηνρέο) είλαη έλα λέν εξγαιείν ρξεκαηνδφηεζεο πνπ δεκηνπξγήζεθε ην 2006 απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ζε ζπλεξγαζία κε ηελ Δπξσπατθή Σξάπεδα Δπελδχζεσλ (ΔΣΔπ) θαη ηελ Σξάπεδα Αλάπηπμεο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο. Μέζσ ηεο πξσηνβνπιίαο απηήο ηα Κξάηε Μέιε έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηνχλ κέξνο ησλ πφξσλ ησλ δηαξζξσηηθψλ ηακείσλ κε ηε κνξθή επηζηξεπηέσλ ρξεκαηνδνηήζεσλ γηα έξγα αζηηθήο αλάπηπμεο πνπ εληάζζνληαη ζε έλα νινθιεξσκέλν ζρέδην. Γελ πξφθεηηαη γηα επηπιένλ ρξεκαηνδφηεζε αιιά γηα αμηνπνίεζε ησλ ήδε ππαξρφλησλ πφξσλ κε δηαθνξεηηθή δηαδηθαζία. πγθεθξηκέλα δεκηνπξγνχληαη Σακεία Αζηηθήο Αλάπηπμεο (ΣΑΑ) ή θαη Σακεία Υαξηνθπιαθίνπ ηα νπνία δηαρεηξίδνληαη ηνπο πφξνπο πνπ έρνπλ δεζκεπηεί γηα ηνλ ζθνπφ απηφ. Οη δηθαηνχρνη ρξεζηκνπνηνχλ απηνχο ηνπο πφξνπο γηα επελδχζεηο ζε 22

23 επηιέμηκεο δαπάλεο έξγσλ πνπ δεκηνπξγνχλ έζνδα ψζηε λα είλαη ζε ζέζε ζηε ζπλέρεηα ηε ρξεκαηνδφηεζε πνπ έρνπλ ιάβεη λα ηελ επηζηξέθνπλ είηε ζηα ΣΑΑ είηε ζηηο Γηαρεηξηζηηθέο Αξρέο γηα επαλεπέλδπζε ηνπο. Σα πνζά πνπ ιακβάλνπλ νη δηθαηνχρνη ζην πιαίζην ηεο πξσηνβνπιίαο JESSICA κπνξνχλ λα έρνπλ ηε κνξθή ηδίσλ θεθαιαίσλ, δαλείσλ ή εγγπήζεσλ. Κηλεηήξηνο κνριφο γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ λένπ απηνχ ρξεκαηνδνηηθνχ κέζνπ είλαη ηα ΣΑΑ. Μπνξνχλ λα ζπζηαζνχλ θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ ζε επίπεδν θξάηνπο, πεξηθέξεηαο ή ηνπηθά. Σα ΣΑΑ ζα πξέπεη λα έρνπλ απηνηειή λνκηθή πξνζσπηθφηεηα αθφκα θαη εληφο ελφο ρξεκαηνπηζησηηθνχ νξγαληζκνχ, πξφθεηηαη δειαδή γηα ζχκπξαμε ρξεκαηνπηζησηηθψλ θαη ηδησηηθψλ θνξέσλ πνπ δηαζέηνπλ ηελ απαξαίηεηε ηερλνγλσζία γηα ηε δηαρείξηζε ηέηνηνπ είδνπο έξγσλ. Οη ΓΑ εθδίδνπλ πξφζθιεζε εθδήισζεο ελδηαθέξνληνο φπνπ πεξηγξάθνληαη αλαιπηηθά νη φξνη θαη νη πξνυπνζέζεηο ρξεκαηνδφηεζεο, ηα έξγα πξνο πινπνίεζε, θαζψο θαη ε πξνβιεπφκελε ζπκκεηνρή απφ ηδηψηεο. Σα ΣΑΑ πξνθεηκέλνπ λα ιάβνπλ ρξεκαηνδφηεζε ρξεηάδεηαη λα έρνπλ επαξθή δηαρεηξηζηηθή θαη ρξεκαηννηθνλνκηθή ηθαλφηεηα θαη νινθιεξσκέλν επηρεηξεζηαθφ ζρέδην γηα ηελ πινπνίεζε ησλ έξγσλ. Μεηά απφ ηελ αμηνιφγεζε ησλ πξνηάζεσλ αθνινπζεί ε επηινγή θαη ε ζχλαςε επελδπηηθήο ζπκθσλίαο αλάκεζα ζηε ΓΑ θαη ην ΣΑΑ πνπ επηιέρζεθε. Δλαιιαθηηθά νη ΓΑ κπνξνχλ λα κεηαβηβάζνπλ ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπο ζε έλα Σακείν Υαξηνθπιαθίνπ κέζσ ζπκθσλίαο ρξεκαηνδφηεζεο αλάκεζα ζην Κξάηνο Μέινο, ηηο ΓΑ θαη ην Σακείν. Με ηε δεκηνπξγία Σακείνπ Υαξηνθπιαθίνπ ην νπνίν ζα απνηειείηαη απφ εμεηδηθεπκέλνπο ζπκβνχινπο δηαζθαιίδεηαη ε θαιχηεξε δηαρείξηζε θαη θαηεχζπλζε ησλ πφξσλ. Ζ επηινγή ησλ έξγσλ πξνο ρξεκαηνδφηεζε γίλεηαη κε ηα θξηηήξηα πνπ ηζρχνπλ θαη γηα ηα επξσπατθά δηαξζξσηηθά ηακεία κε ηελ πξνυπφζεζε φηη εληάζζνληαη ζε έλα νινθιεξσκέλν ζρέδην αζηηθήο παξέκβαζεο ελψ κε επηιέμηκεο δαπάλεο κπνξνχλ λα θαιχπηνληαη απφ ηδησηηθνχο θνξείο ζηα πιαίζηα ηεο ζχκπξαμεο δεκφζηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα. Δλδεηθηηθά νη δξάζεηο πνπ κπνξνχλ λα ρξεκαηνδνηεζνχλ κέζσ ηεο πξσηνβνπιίαο JESSICA αθνξνχλ ζε έξγα ππνδνκψλ αλαπιάζεσλ ηζηνξηθψλ κλεκείσλ, αμηνπνίεζε εγθαηαιειεηκκέλσλ εθηάζεσλ θαη θηεξίσλ, δεκηνπξγίαο ρψξσλ γξαθείσλ, αμηνπνίεζεο ήπησλ κνξθψλ ελέξγεηαο, βειηίσζεο ππνδνκψλ παλεπηζηεκίσλ θαη εξεπλεηηθψλ θέληξσλ. 23

24 Ζ απνηειεζκαηηθή ρξεζηκνπνίεζε ηνπ JESSICA πέξα απφ ηελ αλαθχθισζε ησλ πφξσλ κπνξεί λα ζπκβάιεη ζηελ πξνζέιθπζε ηδησηηθψλ επελδχζεσλ ελψ ε ζπκκεηνρή ηδησηηθψλ ηνκέα ζα δνζεί ε επθαηξία ζηνπο δεκφζηνπο θνξείο λα αμηνπνηήζνπλ ηελ ηερλνγλσζία ησλ ηειεπηαίσλ γηα ηελ απφθηεζε ζεκαληηθήο εκπεηξίαο ζηε δηαρείξηζε θαη εθαξκνγή αλάινγσλ δηαδηθαζηψλ. 2.3 ΔΦΑΡΜΟΓΖ ΠΡΧΣΟΒΟΤΛΗΑ JESSICA ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ Οη δηαδηθαζίεο εθαξκνγήο ηεο πξσηνβνπιίαο JESSICA εθθηλνχλ απφ ηελ ζχζηαζε Σακείνπ Υαξηνθπιαθίνπ ηνλ Ηνχιην ηνπ 2010 κε ηελ ππνγξαθή ηεο ζχκβαζεο ρξεκαηνδφηεζεο κεηαμχ ηνπ ειιεληθνχ θξάηνπο θαη ηεο ΔΣΔπ θαη ηελ έθδνζε Κνηλήο Τπνπξγηθήο Απφθαζεο (ΚΤΑ) 35996/ΔΤ5362(ΦΔΚ Β 1388/ ) θαη ηελ ηξνπνπνίεζε απηήο ΚΤΑ 4491/ΔΤ6091 (ΦΔΚ Β 1607/ ). ην Σακείν έρνπλ εθρσξεζεί 258 εθ.. (θαηαλνκή πφξσλ αλά πεξηθέξεηα παξάξηεκα 3) Γηαρεηξηζηήο ηνπ Σακείνπ είλαη ε ΔΣΔπ θαη ην Δπελδπηηθφ πκβνχιην είλαη ην φξγαλν πνπ νξίζηεθε κέζσ ηεο ΚΤΑ λα αζθεί ηε δηνίθεζε ηνπ Σακείνπ θαη λα ιακβάλεη ηηο ζρεηηθέο απνθάζεηο χζηεξα απφ γλσκνδφηεζε ηεο ΔΣΔπ. Δπηθνπξηθά ζηε ιεηηνπξγία ηνπ Δπελδπηηθνχ πκβνπιίνπ ιεηηνπξγεί νκάδα έξγνπ απφ ζηειέρε ηνπ ΤΠΟΗΑΝ εμεηδηθεπκέλα ζε ζέκαηα πινπνίεζεο ηνπ ΔΠΑ. Γηαρεηξηζηηθή Αξρή ππεχζπλε γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο εθαξκνγήο ηεο πξσηνβνπιίαο JESSICA έρεη νξηζηεί ε Δηδηθή Τπεξεζία πληνληζκνχ ηεο Δθαξκνγήο ησλ Δπηρεηξεζηαθψλ Πξνγξακκάησλ ηνπ ΤΠΟΗΑΝ. ε ζπλέρεηα ηεο ζχζηαζε Σακείνπ Υαξηνθπιαθίνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ελεκεξσηηθέο εκεξίδεο θαη ηερληθέο ζπλαληήζεηο κε ηηο ΔΓΑ θαη δπλεηηθνχο ηειηθνχο δηθαηνχρνπο πξνθεηκέλνπ λα δηαπηζησζεί ε χπαξμε δπλαηνηήησλ ρξεκαηνδφηεζεο έξγσλ αζηηθήο αλάπηπμεο ψζηε λα δηακνξθσζεί επελδπηηθφο ζρεδηαζκφο. Με ηελ νινθιήξσζε ηεο παξαπάλσ δηαδηθαζίαο εθδφζεθε πξφζθιεζε εθδήισζεο ελδηαθέξνληνο γηα ηε ζχζηαζε ΣΑΑ. Ζ δηαδηθαζία δελ έρεη νινθιεξσζεί θαζψο έρεη ιάβεη παξάηαζε ζηε ζπλέρεηα ζα αθνινπζήζεη ε επηινγή ησλ ΣΑΑ θαη ε ππνγξαθή επηρεηξεζηαθήο ζχκβαζεο ψζηε λα εθδνζνχλ πξνζθιήζεηο γηα ππνβνιή πξνηάζεσλ απφ ηνπο ηειηθνχο δηθαηνχρνπο θαη λα αθνινπζήζεη ε απνδέζκεπζε ησλ πφξσλ θαη ε πινπνίεζε ησλ έξγσλ. 24

25 Οη πεξηθέξεηεο θαη νη δήκνη έρνπλ δείμεη έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ηελ αμηνπνίεζε πφξσλ κέζσ JESSICA. Ήδε ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηθέξεηεο έρεη αλαδεηρζεί δέζκε έξγσλ θαη πξνρσξνχλ ηα επηρεηξεζηαθά ζρέδηα ψζηε λα πξνσζεζνχλ ζηα ππφ ζχζηαζε ΣΑΑ. Οη πξνηάζεηο πνπ έρνπλ δηαηππσζεί ζηηο ελεκεξσηηθέο εκεξίδεο γηα ην JESSICA είλαη αμηφινγεο θαη ζε φιεο ηηο πεξηθέξεηεο ππάξρνπλ έξγα πνπ ζα κπνξνχζαλ λα παξάγνπλ έζνδα θαη λα ζπκβάινπλ καθξνρξφληα ζηελ αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο. Πνιιέο απφ ηηο πξνηάζεηο πνπ έρνπλ θαηαηεζεί θαη είλαη ππφ εμέηαζε αθνξνχλ ηε δεκηνπξγία ρψξσλ ζηάζκεπζεο, καξίλσλ θαη πνιηηηζηηθψλ θέληξσλ ή ζεκαηηθψλ κνπζείσλ. Σα παξαπάλσ αλ θαη ζπληζηνχλ έξγα πνπ κπνξνχλ λα παξάμνπλ έζνδα δελ αληαπνθξίλνληαη ζε κεγάιν βαζκφ ζηελ πξνζπάζεηα ελδπλάκσζε ηεο αλαπηπμηαθήο πξννπηηθήο ησλ πεξηθεξεηψλ. Αλάκεζα ζηα έξγα πνπ μερσξίδνπλ θαη ππάξρεη ε βνχιεζε απφ φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο θνξείο ψζηε λα πινπνηεζνχλ κέζσ ηεο πξσηνβνπιίαο Jessica είλαη: 1. Σν Σερλνπάξθν Θαιαζζφθνζκνο ζηα Υαληά, έξγν πνπ αμηνπνηεί πεξηνρή πνπ έρεη ζηακαηήζεη ηε πξνεγνχκελε ιεηηνπξγία ηεο (πξψελ ακεξηθαληθή βάζε) θαη πξνάγεη ηνλ ζεκαηηθφ ηνπξηζκφ ζπκβάιινληαο κε απηφ ηνλ ηξφπν ζηελ ελίζρπζε κηαο θχξηαο νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο ηεο πεξηνρήο. 2. πλεδξηαθφ θέληξν ζην Ζξάθιεην. Όπσο θαη ζηε πεξίπησζε ησλ Υαλίσλ πξνάγεηαη ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ ηεο πεξηνρήο κε ηελ πξνψζεζε ζεκαηηθψλ δξάζεσλ. 3. Δθηεηακέλε αμηνπνίεζε θηεξίσλ πνπ αλήθνπλ ζηνπο δήκνπο γηα εκπνξηθή αμηνπνίεζε ζην Βφξεην Αηγαίν. (θαηαζθεπή γξαθείσλ εκπνξηθψλ θέληξσλ, μελνδνρεηαθψλ κνλάδσλ, θάκπηλγθ). Ξερσξίδεη ην έξγν γηα ηε θαηαζθεπή ζεξκαιηζηηθνχ θέληξνπ κε αμηνπνίεζε ηεο γεσζεξκίαο ζην θφιπν Γέξαο (Μπηηιήλε), αιιά θαη ε δεκηνπξγία πξφηππνπ θέληξνπ εκηαπηφλνκεο δηακνλήο ειηθησκέλσλ. 4. Δθζπγρξνληζκφο ζηδεξνδξνκηθήο γξακκήο πνπ ζπλδέεη ηε Λάξηζα κε ηνλ Βφιν πνπ ζα εληζρχζεη ηε ζπλεξγαζία θαη ηηο ζπληνληζκέλεο δξάζεηο αλάπηπμεο ησλ δχν πφιεσλ. 25

26 5. Φσηνβνιηατθφ θέληξν ζηε Λεπθάδα. Δθαξκνγή δξάζεσλ ΑΠΔ κε αληαπνδνηηθέο πξννπηηθέο. 6. Εψλε Δλεξγνχο Πνιενδνκίαο. Κνδάλε. Ώξηκν έξγν πνπ ζα νδεγήζεη ζε αζηηθή δηάρπζε κε ηνπο θαηάιιεινπο πνιενδνκηθνχο θαη πεξηβαιινληηθνχο φξνπο δεκηνπξγψληαο κηα ζπλνηθία πξφηππν πνπ παξέρεη πςειήο πνηφηεηαο φξνπο δηαβίσζεο ζηνπο θαηνίθνπο. Μπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη σο παξάδεηγκα γηα ηα αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο θαη λα απνδψζεη έζνδα κέζσ ησλ εκπνξηθψλ ρξήζεσλ. 7. Αμηνπνίεζε εγθαηαζηάζεσλ πξψελ εξγνζηαζίνπ ΑΔΒΑΛ ζηε Πηνιεκατδα γηα δεκηνπξγία πξφηππνπ πάξθνπ πνπ ζα πξνσζεί ηνλ βηνκεραληθφ ηνπξηζκφ θαη ζα αλαδεηθλχεη κέζσ δξάζεσλ ελεξγεηαθέο εθαξκνγέο αμηνπνηψληαο ηελ καθξνρξφληα παξάδνζε ηεο πεξηνρήο ζηνλ ηνκέα απηφ. 8. Νέν ζεξκαιηζηηθφ θέληξν ζηε Πξέβεδα θαη αμηνπνίεζε παιαηψλ εγθαηαζηάζεσλ γηα άιιεο ρξήζεηο. 9. Αλέγεξζε δεκνπξαηεξίνπ αγξνηηθψλ πξντφλησλ ζηνλ πχξγν Ζιείαο. Πξνάγεη ηελ αγξνηηθή παξαγσγή ηεο πεξηνρήο πνπ απνηειεί θαη ηελ θχξηα νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ θαηνίθσλ. Δθηεηακέλε αλάπιαζε, αιιαγή ρξήζεσλ γεο θαη ζαθήο ρσξηθή νξηνζέηεζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ ζηελ ιηκελνβηνκεραληθή δψλε Γξαπεηζψλαο Κεξαηζηλίνπ Πεηξαηά γηα ηε δεκηνπξγία θφκβνπ ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ θαη πξνψζεζε ηνπ Πεηξαηά σο λαπηηιηαθφ θέληξν δηεζλνχο εκβέιεηαο. ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ ΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΑΝΑ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ 3.1 ΑΣΣΗΚΖ Ζ πεξηθέξεηα Αηηηθήο είλαη ε πεξηθέξεηα κε ηε κεγαιχηεξε πιεζπζκηαθή ζπγθέληξσζε ηεο ρψξαο, θαιχπηεηαη απφ έλα ζρεηηθά εληαίν πνιενδνκηθφ 26

27 ζπγθξφηεκα ην νπνίν αλαπηχζζεηαη θαη πέξα απφ ηα δηνηθεηηθά ηεο φξηα πξνο ηα γεηηνληθά αζηηθά θέληξα (Υαιθίδα, Λεηβαδηά, Κφξηλζν, Θήβα). πγθεληξψλεη ηα κεγαιχηεξα παλεπηζηήκηα θαη εξεπλεηηθά θέληξα ηεο ρψξαο θαη ην πην εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ. Κπξίαξρν ξφιν ζηε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα δηαδξακαηίδεη ν ηξηηνγελήο ηνκέαο, παξάιιεια απνηειεί ζεκαληηθή πχιε εηζφδνπ ζηε ρψξα γηα πξφζσπα θαη εκπνξεχκαηα κέζσ ηνπ ιηκαληνχ ηνπ Πεηξαηά θαη ηνπ αεξνδξνκίνπ Δι. Βεληδέινο. Σα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ αλαβαζκηζηεί ζεκαληηθά νη ππνδνκέο ζην ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ κε ηα κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο θαη ηνπο απηνθηλεηνδξφκνπο πνπ έρνπλ θαηαζθεπαζηεί. Παξφια απηά, ηα δηαρξνληθά πξνβιήκαηα παξακέλνπλ. Μεησκέλε ειθπζηηθφηεηα ηεο πεξηθέξεηαο γηα λέεο επελδχζεηο, ζεκαληηθέο ειιείςεηο ζε ππνδνκέο θαη ρψξνπο γηα ηε ιεηηνπξγία βηνκεραληθψλ κνλάδσλ, αδπλακία εθαξκνγήο θαηλνηνκίαο, πςειή αλεξγία αθφκα θαη ζε άηνκα παλεπηζηεκηαθήο εθπαίδεπζεο, κεησκέλε εηζρψξεζε ηερλνινγηψλ πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσλίαο ζηνπο πεξηζζφηεξνπο ηνκείο παξαγσγήο θαη παξνρήο ππεξεζηψλ, έληνλα θπθινθνξηαθά πξνβιήκαηα, ελδνπεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο θαη απνπζία ζρεηηθψλ ππνδνκψλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπο(ππνδνκέο γείαο, πξφλνηαο, επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο), άλαξρε αζηηθή δηάρπζε πξνο λέεο θαη κέρξη πξφηηλνο πεξηαζηηθέο πεξηνρέο(μεζφγεηα, βνξεηναλαηνιηθή θαη δπηηθή Αηηηθή), έιιεηςε πξαζίλνπ θαη θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, απμεκέλε αηκνζθαηξηθή ξχπαλζε, πεξηνξηζκέλε ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. Απαηηνχληαη ζεκαληηθέο θαη νπζηαζηηθέο παξεκβάζεηο ζε φιν ην εχξνο ησλ πνιηηηθψλ πξνθεηκέλνπ ε Αζήλα θαη ε πεξηθέξεηα Αηηηθήο θαη επέθηαζε λα θαηαζηεί πην ειθπζηηθή ηφζν γηα θαηνίθνπο φζν θαη γηα ηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα. Ζ ζεκαζία ησλ παξεκβάζεσλ απηψλ νμχλεηαη αθφκα πεξηζζφηεξν αλ ιάβνπκε ππφςε ηνλ πιεζπζκφ θαη ηε ζεκαζία ηεο πεξηνρήο γηα ην ζχλνιν ηεο ρψξαο. Ζ Αζήλα ιεηηνπξγεί σο πξφηππν γηα ηελ ππφινηπε ρψξα θαη ηδηαίηεξα γηα ηα αζηηθά θέληξα θαη νη δξάζεηο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη αζθνχλ πνιιαπιαζηαζηηθέο επηδξάζεηο. Υξεηάδεηαη ινηπφλ πξνζεθηηθφο ζρεδηαζκφο θαη καθξνρξφληνο πξνγξακκαηηζκφο ησλ παξεκβάζεσλ, νη νπνίεο νθείινπλ λα έρνπλ νινθιεξσκέλν ραξαθηήξα ψζηε λα απνδψζνπλ ηα επηδησθφκελα απνηειέζκαηα. 27

28 Γηα ηελ πεξηνρή ηεο Αζήλαο ρξεηάδεηαη βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ ηερληθήο κεηαδεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη αξρηθήο επαγγεικαηηθήο θαηάξηηζεο ηδηαίηεξα ζε πεξηνρέο πνπ παξνπζηάδνπλ πςειφηεξα πνζνζηά αλεξγίαο. Βειηίσζε θαη επέθηαζε ησλ ππνδνκψλ παξνρήο πξσηνβάζκηαο πγείαο θαη θξνληίδαο παηδηψλ θαζψο θαη θέληξα ππνδνρήο κεηαλαζηψλ ψζηε λα δηαζθαιηζηεί θνηλσληθή ζπλνρή. ην ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ είλαη απαξαίηεην λα ζπλδεζνχλ φιεο νη πεξηνρέο κε κέζα ζηαζεξήο ηξνρηάο θαη λα βειηησζεί ε εμππεξέηεζε ηνπ πνιίηε απφ ηα ήδε ππάξρνληα ΜΜΜ ψζηε λα πεξηνξηζηεί ε θίλεζε ηδησηηθψλ απηνθηλήησλ ηδηαίηεξα ζην θέληξν ηεο πφιεο. Πξνψζεζε ησλ ΑΠΔ ψζηε λα κεησζεί ε επηβάξπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηελ αζηηθή δξαζηεξηφηεηα. Δθαξκνγή ειεθηξνληθήο δηαθπβέξλεζεο απφ ηηο ηνπηθέο αξρέο θαη πξνψζεζε ησλ ΣΠΔ ζηνπο πνιίηεο θαη ζηηο επηρεηξήζεηο ψζηε λα απμεζεί ε ειθπζηηθφηεηα ηεο πφιεο ζε λέεο επελδχζεηο θαη λα εληζρπζεί ε αληαγσληζηηθφηεηα. Δηδηθφηεξα γηα πεξηνρέο φπνπ παξαηεξείηαη θζίλνπζα επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα ή ππνβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο είλαη ζεκαληηθφ λα πξνρσξήζεη ε αιιαγή ρξήζεσλ γεο θαη λα αμηνπνηεζνχλ παιηέο βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο. εκαληηθά νθέιε ζα πξνθχςνπλ επίζεο απφ ηελ αμηνπνίεζε ζηξαηνπέδσλ πνπ έρνπλ θιείζεη θαη νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ δελ έρνπλ αμηνπνηεζεί αθφκα. Δηδηθά ζηηο πεξηπηψζεηο ησλ εγθαηαιεηκκέλσλ βηνκεραληθψλ θαη νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ησλ ζηξαηνπέδσλ ελδείθλπηαη ε δεκηνπξγία ρψξσλ αλαςπρήο, πνιηηηζηηθψλ ή ηνπξηζηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ. Ζ πινπνίεζε ησλ παξαπάλσ δξάζεσλ κπνξεί λα νδεγήζεη ζηε δεκηνπξγία εζφδσλ θαη νη ηνπηθέο αξρέο ζα κπνξνχζαλ λα ηηο εληάμνπλ ζηα πιαίζηα ηεο πξσηνβνπιίαο JESSICA. ηε ηξέρνπζα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν, ε Δλδηάκεζε Γηαρεηξηζηηθή Αξρή έρεη εθδψζεη πξφζθιεζε γηα έληαμε νινθιεξσκέλσλ αζηηθψλ παξεκβάζεσλ επξείαο θιίκαθαο. ηε πξφζθιεζε δελ πξνβιέπεηαη ε εθπφλεζε ΟΑΑ απφ ηνπο δπλεηηθνχο δηθαηνχρνπο. Έρνπλ εληαρζεί 59 έξγα θαη νη πφξνη πνπ έρνπλ δεζκεπηεί γηα ηελ πινπνίεζε ηνπο είλαη πάλσ 100 εθ επξψ. Οη πξάμεηο αθνξνχλ θπξίσο ηε δεκηνπξγία δηθηχνπ πνδειαηνδξφκσλ, βειηίσζε ειεθηξνθσηηζκνχ, αλαπιάζεηο δξφκσλ, πάξθσλ, πιαηεηψλ, δεληξνθπηεχζεηο, δεκηνπξγία ζέζεσλ ζηάζκεπζεο, απνθαηάζηαζε πξνζφςεσλ θηεξίσλ, πεδνδξνκήζεηο θαη δεκηνπξγία νδψλ ήπηαο θπθινθνξίαο. 28

29 Απφ ηα παξαπάλσ ζπκπεξαίλνπκε φηη νη παξεκβάζεηο ζα κπνξνχζαλ λα ραξαθηεξηζηνχλ κεκνλσκέλεο ρσξίο αλαπηπμηαθή πξννπηηθή. Γελ επηιχνπλ ζηε βάζε ηνπο πξνβιήκαηα θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θαζψο απνπζηάδνπλ δξάζεηο παξνρήο θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ αιιά θαη δελ επλννχλ ηελ αλάιεςε επηρεηξεκαηηθήο δξάζεο. Αθνξνχλ θπξίσο πεξηνξηζκέλεο εκβέιεηαο θπθινθνξηαθέο ξπζκίζεηο θαη ην θπζηθφ ηνπίν ηεο πφιεο. Λφγσ ηνπ πεξηνξηζκέλνπ πεδίνπ δξάζεο θάζε έξγνπ, ηεο κε έληαμεο ησλ έξγσλ απηψλ ζε έλα νινθιεξσκέλν ζρέδην παξέκβαζεο θαη ηελ απνπζία ζπλεξγαζίαο αλάκεζα ζηνπο δήκνπο ηεο πεξηθέξεηαο ηα έξγα δελ αληηκεησπίδνπλ ζθαηξηθά ηα θπθινθνξηαθά πξνβιήκαηα θαη ηελ έιιεηςε θνηλφρξεζησλ ρψξσλ θαη ρψξσλ πξαζίλνπ. ε φηη αθνξά ηελ πξσηνβνπιία JESSICA φπνπ γηα ηελ πεξηθέξεηα ηεο Αζήλαο έρνπλ δεζκεπηεί 50 εθ, έρεη αλαηεζεί εθπφλεζε εκπεηξνγλσκνζχλεο γηα ηηο δπλαηφηεηεο εθαξκνγήο ηεο ζηελ πεξηθέξεηα Αηηηθήο. Ζ πξψηε πεξηνρή γηα ηελ εθπφλεζε επηρεηξεζηαθνχ ζρεδίνπ είλαη ε Ληκελνβηνκεραληθή Εψλε Γξαπεηζψλαο Κεξαηζηλίνπ ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ πεξηνρή γχξσ απφ ην ιηκάλη ηνπ Πεηξαηά φπνπ κε ηελ θαηάιιειε δηακφξθσζε δσλψλ ε πεξηνρή λα αλαδεηρζεί Ναπηηιηαθφ θέληξν δηεζλνχο εκβέιεηαο θαη θφκβνο ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ. Άιιεο πξνηάζεηο αθνξνχλ ζηελ αμηνπνίεζε νιπκπηαθψλ εγθαηαζηάζεσλ, ηκήκαηνο ηνπ παξαιηαθνχ κεηψπνπ, κεηαθνξά δξαζηεξηνηήησλ απφ θνξεζκέλεο πεξηνρέο ζε ππνβαζκηζκέλεο πεξηνρέο (Βνηαληθφο) ψζηε λα δεκηνπξγεζνχλ λένη ζχιαθεο αλάπηπμεο ρσξίο λα ππάξμεη πεξαηηέξσ αζηηθή δηάρπζε. 3.2 ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΘΡΑΚΖ Ζ πεξηθέξεηα Μαθεδνλίαο-Θξάθεο θαηέρεη ζηξαηεγηθή ζέζε ζην ρψξν ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξψπεο ν νπνίνο εληζρχζεθε αθφκα πεξηζζφηεξν κε ηελ έληαμε ηεο Βνπιγαξίαο θαη ηεο Ρνπκαλίαο ζηελ Δ.Δ. θαζψο πιένλ απέθηεζε άκεζε ρεξζαία έλσζε κε ηελ ππφινηπε Δ.Δ. ηε πεξηνρή δξαζηεξηνπνηνχληαη πιήζνο ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ κε ζεκαληηθέο βηνκεραληθέο κνλάδεο νη νπνίεο αλαπηχζζνπλ δξάζε θαη ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ησλ Βαιθαλίσλ. εκαληηθφο είλαη ξφινο ηεο αγξνηηθήο παξαγσγήο αιιά θαη ηνπ ηξηηνγελή ζηελ νηθνλνκία ελψ δηαζέηεη θαη πιήζνο παλεπηζηεκηαθψλ θαη εξεπλεηηθψλ ηδξπκάησλ. Σέινο ζηε πεξηθέξεηα ππάξρεη ην δεχηεξν ζε ζεκαζία θαη κέγεζνο κεηξνπνιηηηθφ θέληξν ηεο ρψξαο, ε Θεζζαινλίθε, ε νπνία έρεη θνκβηθφ ξφιν γηα φιε ηε πεξηθέξεηα. Ζ νινθιήξσζε ηεο Δγλαηίαο Οδνχ 29

30 έρεη δψζεη λέεο αλαπηπμηαθέο επθαηξίεο ζηα αζηηθά θέληξα ηεο πεξηθέξεηαο ηα νπνία έρνπλ εληζρπζεί πιεζπζκηαθά ηα ηειεπηαία ρξφληα έηζη έρεη δηακνξθσζεί πνιπθεληξηθφ ζχζηεκα αζηηθψλ θέληξσλ κεζαίνπ κεγέζνπο. ε φιε ηε πεξηθέξεηα εληνπίδνληαη επίζεο αμηφινγεο ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο θαη πνιηηηζηηθά κλεκεία, θαζψο θαη ζεκαληηθνί πφξνη ζην ηνκέα ηεο ελέξγεηαο. Σα πξνβιήκαηα ζηηο αζηηθέο πεξηνρέο εζηηάδνληαη ζηελ έιιεηςε πνιενδνκηθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ εληείλεηαη απφ ηελ επέθηαζε ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ ζηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα θαη ζηε δεκηνπξγία πεξηνρψλ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ Κπξίαξρν ζηνηρείν ηεο αζηηθήο πνιηηηθήο είλαη ν ξφινο ηεο Θεζζαινλίθεο σο κεηξνπνιηηηθφ θέληξν θαη ε χπαξμε πνιιψλ κεζαίσλ αζηηθψλ θέληξσλ ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηεο πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο. Ωο θχξηνη ζηφρνη δηαγξάθνληαη ε αληηκεηψπηζε ηεο ξχπαλζεο κέζσ ηεο αχμεζεο ηνπ αζηηθνχ πξαζίλνπ θαη ηεο δηαρείξηζεο ησλ πδάησλ, ε αλάδεημε ησλ πνιηηηζηηθψλ ζηνηρείσλ θαη ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο, ε αλάπηπμε ζχγρξνλνπ δηθηχνπ παξνρήο ππεξεζηψλ πγείαο, θνηλσληθήο αιιειεγγχεο θαη εθπαίδεπζεο, ε αληηκεηψπηζε πνιενδνκηθψλ θαη ρσξνηαμηθψλ πξνβιεκάησλ γηα ηε βειηίσζε ηνπ δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο θαη ηελ θαζνξηζκφ ρξήζεσλ γεο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο αζηηθήο δηάρπζεο θαη ηέινο ε ελίζρπζε ησλ ΜΜΜ ζηε πφιε ηεο Θεζζαινλίθεο. Ζ πεξηθέξεηα θεληξηθήο Μαθεδνλίαο εμέδσζε πξφζθιεζε γηα ηελ ππνβνιή νινθιεξσκέλσλ ζρεδίσλ γηα ηελ αζηηθή αλαγέλλεζε. Ζ πξφζθιεζε αθνξνχζε νηθηζκνχο άλσ ησλ θαηνίθσλ θαη ηα ππνβαιιφκελα ζρέδηα ζα έπξεπε λα έρνπλ ειάρηζην πξνυπνινγηζκφ Οη δηαζέζηκνη πφξνη έρνπλ εμαληιεζεί θαη ε πξφζθιεζε δελ είλαη πιένλ ελεξγή γηα έληαμε λέσλ πξάμεσλ. Σα εληαγκέλα έξγα είλαη 18 θαη ν πξνυπνινγηζκφ μεπεξλά ηα 90 εθ.. Ζ πιεηνςεθία ησλ παξεκβάζεσλ αθνξά αλαπιάζεηο νδψλ ελνπνηήζεηο δξφκσλ πεδνδξνκήζεηο θαη δεκηνπξγία ρψξσλ πξαζίλνπ. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο νη πεξηνρέο επέκβαζεο είλαη ηα εκπνξηθά θαη δηνηθεηηθά θέληξα ησλ 30

31 πφιεσλ. Καη ζε απηή ηε πεξηθέξεηα εθιείπνπλ δξαζηηθέο παξεκβάζεηο ζηε ιεηηνπξγία ηεο πφιεο. Δμαίξεζε κπνξεί λα ζεσξεζεί ε πφιε ηεο Νάνπζαο φπνπ ζην ζρέδην αλάπιαζεο πεξηιακβάλεη ηελ αμηνπνίεζε βηνκεραληθψλ εγθαηαζηάζεσλ πνπ δελ ρξεζηκνπνηνχληαη πιένλ, γηα ηε δεκηνπξγία ρψξσλ πνιηηηζκνχ θαη παξνρήο ππεξεζηψλ (ζηέγαζε ΚΔΠ) αιιά θαη ε επαλαιεηηνπξγία δηαηεξεηένπ θηεξίνπ γηα πνιηηηζηηθή θαη ηνπξηζηηθή ρξήζε. Έξγα ηα νπνία ζα κπνξνχζαλ λα ρξεκαηνδνηεζνχλ θαη απφ ηε πξσηνβνπιία JESSICA ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΑΝΑΣΟΛΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ ΘΡΑΚΖ Ζ πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο Θξάθεο δηαζέηεη έλα δίθηπν αζηηθψλ θέληξσλ κεζαίνπ κεγέζνπο ρσξίο θάπνην απφ απηά λα έρεη ιεηηνπξγία κεηξνπνιηηηθνχ θέληξνπ. Αληίζεηα κπνξνχλ λα δηαθξηζνχλ σο πφινη αλάπηπμεο ην δίθηπν Καβάια Ξάλζε Γξάκα θαζψο πξφθεηηαη γηα αζηηθά θέληξα ηζνδχλακεο δπλακηθήο κε κηθξή απφζηαζε κεηαμχ ηνπο πνπ επηηξέπεη αθφκα θαη ηελ εκεξήζηα κεηαθίλεζε γεγνλφο πνπ επλνεί ηελ αλάπηπμε ζπλεξγαζηψλ θαη ηελ αλάιεςε θνηλήο δξάζεο. Ζ Αιεμαλδξνχπνιε κε ηελ Κνκνηελή απνηεινχλ θαη απηέο κε ηε ζεηξά ηνπο έλα ζπλεθηηθφ δίπνιν πνπ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη σο πφινο αλάπηπμεο ιεηηνπξγψληαο ζπκπιεξσκαηηθά ην έλα πξνο ην άιιν. Δηδηθφηεξα ε αλάδεημε ηεο Αιεμαλδξνχπνιεο ζε ελεξγεηαθφ θφκβν θαη ε νινθιήξσζε ησλ θάζεησλ νδψλ ηεο Δγλαηίαο κπνξεί λα δψζεη λέα αλαπηπμηαθή πξννπηηθή ζην ζχλνιν ηεο πεξηθέξεηα θαη λα νδεγήζεη ζηελ αιιαγή ηνπ παξαγσγηθνχ κνληέινπ πνπ ηα ηειεπηαία ρξφληα βξίζθεηαη ζε θξίζε. Ζ ελδηάκεζε Γηαρεηξηζηηθή Αξρή εμέδσζε πξφζθιεζε πξνο ηνπο δήκνπο Καβάιαο, Γξάκαο, Ξάλζεο, Κνκνηελήο, Αιεμαλδξνχπνιεο θαη Οξεζηηάδαο γηα ηε εθπφλεζε νινθιεξσκέλσλ ζρεδίσλ αζηηθήο αλάπηπμεο. Καη νη πέληε δήκνη έδεημαλ άκεζε αληαπφθξηζε εθπνλψληαο ηα αλάινγα ζρέδηα ηα νπνία πεξηιακβάλνπλ πιήζνο έξγσλ πνπ θαιχπηνπλ έλα επξχ θάζκα πξνβιεκάησλ πνπ αληηκεησπίδνπλ νη πεξηνρέο παξέκβαζεο. Ζ πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο Θξάθεο είλαη απφ ηηο πξψηεο πεξηθέξεηεο πνπ πηνζέηεζαλ ηελ δηαδηθαζία ησλ ΟΑΑ θαη έρνπλ ήδε μεθηλήζεη ηελ πινπνίεζε έξγσλ πνπ εληάζζνληαη ζε ΟΑΑ. ΚΑΒΑΛΑ Σν ΟΑΑ ηνπ δήκνπ Καβάιαο βαζίδεηαη ζε ηξεηο άμνλεο παξέκβαζεο: 31

32 1. Αζηηθφ Πεξηβάιινλ 2. Κνηλσληθέο ππνδνκέο θαη δξάζεηο 3. Σνπηθή νηθνλνκία θαη απαζρφιεζε Ζ πεξηνρή παξέκβαζεο φπσο έρεη νξηνζεηεζεί αληηκεησπίδεη έιιεηςε θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, ηερληθψλ θαη θνηλσληθψλ ππνδνκψλ. Παξνπζηάδεη ζεκαληηθφ αξηζκφ εγθαηαιειεηκκέλσλ θηεξίσλ, ππνβαζκηζκέλν θπζηθφ θαη δνκεκέλν πεξηβάιινλ, έληνλν θπθινθνξηαθφ πξφβιεκα, ζπγθέληξσζε θζηλνπζψλ νηθνλνκηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη αχμεζε ηεο αλεξγίαο. Σα έξγα πξνο πινπνίεζε πνπ έρνπλ πξνγξακκαηηζηεί αθνξνχλ ηελ αλάπιαζε θαη αμηνπνίεζε κλεκείσλ θαη θηεξίσλ ηδηαίηεξεο αξρηηεθηνληθήο, ηελ ελνπνίεζε ρψξσλ εληφο ηνπ ηζηνξηθνχ θέληξνπ θαη ηελ αηζζεηηθή θαη ιεηηνπξγηθή αλαβάζκηζε ππνβαζκηζκέλσλ πεξηνρψλ γηα ηελ ελίζρπζε ηνπ ηνπξηζηηθνχ πξντφληνο ηεο πφιεο θαη ηελ αηζζεηηθή αλαβάζκηζε ηνπ δνκεκέλνπ ηνπίνπ. ηα πιαίζηα ηεο ελίζρπζεο ηνπ πνιηηηζκνχ θαη ηνπ ηνπξηζκνχ πξνβιέπεηαη θαη ε δεκηνπξγία κνπζείσλ ηζηνξίαο ηεο πφιεο θαη λαππεγηθήο ηέρλεο. Γηα ηε κείσζε ηεο ξχπαλζεο έρεη πξνβιεθζεί ε εηζαγσγή ΑΠΔ ζε φια ηα δεκφζηα θηήξηα, ε εθπφλεζε θπθινθνξηαθήο κειέηεο πξνθεηκέλνπ λα αλαδεηρζνχλ νη απαξαίηεηεο θπθινθνξηαθέο παξεκβάζεηο θαη ε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο πνδειαηνδξφκσλ θαη πεδνδξνκήζεσλ, ν εθζπγρξνληζκφο θαη ε επέθηαζε ηνπ δηθηχνπ χδξεπζεο. Σέινο γηα ηελ ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο έρεη πξνγξακκαηηζηεί ε ηνπνζέηεζε info-kiosks, ε δεκηνπξγία εθζεζηαθνχ θαη εκπνξηθνχ ρψξνπ γηα παξαδνζηαθά πξντφληα καγεηξηθήο θαη δαραξνπιαζηηθήο. πκπεξαζκαηηθά κέζσ ηνπ ΟΑΑ γίλεηαη κηα πξνζπάζεηα αλάδεημεο ησλ ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηεο πφιεο γηα ηνπξηζηηθή θαη επηρεηξεκαηηθή αμηνπνίεζε. Πνιιά απφ ηα έξγα φπσο ε δεκηνπξγία εκπνξηθνχ ρψξνπ γηα παξαδνζηαθά πξντφληα, νη αλαπιάζεηο θηεξίσλ γηα ιεηηνπξγία κνπζείσλ θαη ινηπψλ πνιηηηζηηθψλ δξάζεσλ είλαη δπλαηφ λα ρξεκαηνδνηεζνχλ απφ ηελ πξσηνβνπιία JESSICA θαζψο ζα απνθέξνπλ έζνδα κε ηελ νινθιήξσζε ηνπο. 32

33 Οη πξάμεηο πνπ έρνπλ ήδε εληαρζεί θαη πινπνηνχληαη είλαη ε αλάπιαζε ηνπ δπηηθνχ παξάιηνπ Σείρνπο, ε δεκηνπξγία ρψξνπ πξαζίλνπ θαη νη δξάζεηο ελίζρπζεο ειεθηξνθσηηζκνχ. ΓΡΑΜΑ ηε πεξίπησζε ηεο Γξάκαο ην ΟΑΑ εζηηάδεη ζε έλα ηκήκα ηνπ εκπνξηθνχ, ηζηνξηθνχ θαη νηθνλνκηθνχ θέληξνπ ηεο πφιεο πνπ ιεηηνπξγεί θαη σο πεξηνρή θαηνηθίαο θαη παξνπζηάδεη έληνλν πνιηηηζηηθφ ελδηαθέξνλ. Βαζηθά πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ε πεξηνρή παξέκβαζεο είλαη ε ππνβάζκηζε ηνπ ηζηνξηθνχ θέληξνπ θαη ηδηαίηεξα ησλ δηαηεξεηέσλ θηεξίσλ, ε άλαξρε δφκεζε, ηα έληνλα θπθινθνξηαθά πξνβιήκαηα πνπ δπζθνιεχνπλ ηε πξφζβαζε ζην θέληξν, ε ειιηπήο θαη άλαξρε νξηνζέηεζε ησλ ρψξσλ ζηάζκεπζεο πνπ θαζηζηνχλ κε ιεηηνπξγηθφ ην νηθνλνκηθφ θέληξν ηεο πφιεο. Μέζα απφ ηηο δξάζεηο πνπ έρνπλ πξνβιεθζεί επηδηψθεηαη ε ιεηηνπξγηθή αλαβάζκηζε ηεο πεξηνρήο ψζηε λα γίλεη πην ειθπζηηθή πξνο ηνπο θαηνίθνπο, ηνπο εξγαδνκέλνπο θαη ηνπο επηζθέπηεο. πγθεθξηκέλα, έρνπλ ζρεδηαζηεί δξάζεηο αλαβάζκηζεο ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο, εξγαζηήξηα θαη ελεκεξσηηθέο εκεξίδεο γηα ηελ αξρηηεθηνληθή δηακφξθσζε ηνπ ηζηνξηθνχ θέληξνπ θαη ηελ ηφλσζε ηεο εκπνξηθήο δξαζηεξηφηεηαο πνπ είλαη θζίλνπζα, δξάζεηο πξνβνιήο θαη πεξαηηέξσ αμηνπνίεζεο ηνπ θεζηηβάι ηαηληψλ κηθξνχ κήθνπο πνπ δηνξγαλψλεηαη ζηε πφιε ηεο Γξάκαο, δεκηνπξγία κεηξνπνιηηηθνχ δηθηχνπ νπηηθψλ ηλψλ, δεκηνπξγία θαη ιεηηνπξγία ΚΑΠΖ θαη βξεθνλεπηαθνχ θαη παηδηθνχ ζηαζκνχ γηα ελίζρπζε ηεο θνηλσληθήο ζπλνρήο. Μέρξη ζηηγκήο έρεη εληαρζεί πξάμε γηα ηε δηαρείξηζε ησλ αζηηθψλ απνξξηκκάησλ. ΞΑΝΘΖ Ο πξνγξακκαηηζκφο ηνπ Γήκνπ Ξάλζεο εζηηάδεη ζηελ νκνηφκνξθε αλάπηπμε ηεο παιηάο Πφιεο θαη ηδηαίηεξα ζηελ νκνηνκνξθία ηνπ δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο θαη ησλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ αλαπηχζζνληαη ζηε πεξηνρή. Γηα ην ζθνπφ απηφ έρεη εληαρζεί πξάμε γηα ηελ εθαξκνγή ησλ νδεγψλ πνηφηεηαο πνπ είραλ εθπνλεζεί θαηά ηε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν θαη αθνξνχζαλ ζε πξφηππα πνηφηεηαο ζρεηηθά κε ηε ζήκαλζε, ηηο δηαδξνκέο «Γλσξίδνληαο ηε παιηά πφιε ηεο Ξάλζεο», ηνλ ζηνιηζκφ, ηε θαζαξηφηεηα, ηε παξνρή ππεξεζηψλ, ηε δηνξγάλσζε γηνξηψλ, ηε Φηινμελία 33

34 πκκεηνρή Βξάβεπζε επηζθεπηψλ, ην επηθνηλσληαθφ πξφγξακκα, ηνλ νδεγφ θαιψλ θαθψλ πξαθηηθψλ παξέκβαζεο ζηε παιηά πφιε θαη ηνλ εζσηεξηθφ νδεγφ δεκνζηφηεηαο. Πξφθεηηαη γηα κηα πξάμε πξντφλ ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ πνπ απνζθνπεί ζηελ αλάδεημε ηεο Παιηάο Πφιεο σο ζεκείν αλαθνξάο ηεο ηνπξηζηηθήο πνιηηηζηηθήο θαη επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ηεο Ξάλζεο. ηα πιαίζηα ησλ αζηηθψλ αλαπιάζεσλ πνπ ιακβάλνπλ ρψξα έρνπλ εληαρζεί επίζεο νη πξάμεηο γηα ηε δεκηνπξγία ιπφκελσλ θαηαζθεπψλ ζηε ιατθή αγνξά, έξγν πνπ ζα κπνξνχζε λα ρξεκαηνδνηεζεί απφ ηε πξσηνβνπιία JESSICA, ε δεκηνπξγία πνδειαηνδξφκνπ θαη ε εθπφλεζε κειέηεο γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ ρψξσλ ηεο πεξηνρήο κεηαβαηηθήο δψλεο. ΑΛΔΞΑΝΓΡΟΤΠΟΛΖ Σν ΟΑΑ Αιεμαλδξνχπνιεο πξνβιέπεη ηε ζπληήξεζε θαη επέθηαζε ηνπ Γεκνηηθνχ Ωδείνπ, ηε δεκηνπξγία πνδειαηνδξφκσλ, ηελ βειηίσζε αζιεηηθψλ ρψξσλ, ηηο αλαπιάζεηο νδψλ ζε ζπλέρεηα ησλ έξγσλ ηεο πξνεγνχκελεο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ, ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηερληθψλ ππνδνκψλ. Δπίζεο έρεη πξνβιεθζεί ε αλέγεξζε λένπ θηεξίνπ ζηνλ ρψξν ηνπ παιαηνχ δεκαξρείνπ, έξγν πνπ ζα κπνξνχζε λα εληαρζεί ζηε πξσηνβνπιία JESSICA εθφζνλ αμηνπνηεζεί εκπνξηθά απφ ηνλ δήκν. Μέρξη ζηηγκήο έρεη εληαρζεί έξγν πνπ αθνξά ζηελ απνθαηάζηαζε δηαηεξεηένπ θηεξίνπ. ΟΡΔΣΗΑΓΑ Ζ Οξεζηηάδα είλαη έλα κηθξφ πεξηθεξεηαθφ αζηηθφ θέληξν ηνπ νπνίνπ ε δπλακηθή εληζρχεηαη ηα ηειεπηαία ρξφληα. Σν ΟΑΑ πνπ έρεη εθπνλεζεί εζηηάδεη ζε δξάζεηο θνηλσληθνχ θπξίσο ραξαθηήξα θαζψο πεξηέρεη έξγα πνπ εληζρχνπλ ηε θνηλσληθή ζπλνρή. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη, ε θαηαζθεπή λεπηαγσγείνπ, ε ρξήζε ηειεκαηηθήο ζε ππεξεζίεο πξφλνηαο, δξάζεηο πξφιεςεο ζηνλ ηνκέα ηεο πγείαο αιιά θαη θαηά ηεο ρξήζεο λαξθσηηθψλ, θαζψο θαη δεκηνπξγία γξακκήο SOS γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο ελδννηθνγελεηαθήο βίαο. Σέινο έρνπλ πξνγξακκαηηζηεί ζεκηλάξηα θαηάξηηζεο ζηηο λέεο ηερλνινγίεο γηα άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο. Έρνπλ εληαρζεί ηα έξγα γηα ηε θαηαζθεπή λεπηαγσγείνπ θαη γηα ηελ αλάπιαζε ηνπ εκπνξηθνχ θέληξνπ. 34

35 πκπεξαζκαηηθά ζηε πεξηθέξεηα ηεο αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο Θξάθεο έρεη γίλεη πξνζπάζεηα πιήξνπο αμηνπνίεζεο ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνζθέξεη ην ΔΠΑ ζηα πιαίζηα ηεο πνιηηηθήο γηα ηελ αζηηθή αλάπηπμε. Όιεο νη πφιεηο έρνπλ εθπνλήζεη ΟΑΑ νη νπνίνη πεξηιακβάλνπλ δξάζεηο πέξαλ ηεο αηζζεηηθήο αλαβάζκηζεο ησλ πφιεσλ. ηνρεχνπλ ζηε δεκηνπξγία θνηλσληθήο ζπλνρήο θαη αληηκεηψπηζεο ζπιάθσλ θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ θαη επηπιένλ γίλεηαη πξνζπάζεηα αλάδεημεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ ηδηαίηεξσλ ραξαθηεξηζηηθψλ θάζε πφιεο γηα ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, πξνζέιθπζε επελδχζεσλ θαη αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΓΤΣΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ Ζ Γπηηθή Μαθεδνλία είλαη κηα πεξηνρή κε πινχζηνπο νξπθηνχο πφξνπο, αμηφινγε εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα ζε παξαδνζηαθά πξντφληα θαη ηδηαίηεξα πνιηηηζηηθά ζηνηρεία θαη θπζηθφ πεξηβάιινλ πνπ δελ απαληάηαη ζηελ ππφινηπε ρψξα. Αληηκεησπίδεη πςειά πνζνζηά αλεξγίαο, ε πξνζβαζηκφηεηα ζηε πεξηνρή είλαη πεξηνξηζκέλε ιφγσ ηνπ αλάγιπθνπ θαη ησλ ειιείςεσλ ζε ππνδνκέο κεηαθνξψλ ελψ ζεκαληηθή είλαη θαη ε επηβάξπλζε ηνπ πεξηβάιινληνο ηδηαίηεξα ζηε Πηνιεκαΐδα ιφγσ ηεο εμνξπθηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. Ζ θαηαζθεπή ηεο Δγλαηίαο Οδνχο νδήγεζε ζηε κείσζε ηεο απνκφλσζεο ηεο πεξηνρήο θαζψο ε εγγχηεηα κε ηε Θεζζαινλίθε εληζρχζεθε ζεκαληηθά θαη δίλεη ψζεζε γηα ελίζρπζε ηνπ ξφινπ ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηα νπνία φκσο παξακέλνπλ ηδηαίηεξα εμαξηεκέλα απφ ην αζηηθφ θέληξν ηεο Θεζζαινλίθεο. ηε κείσζε απηήο ηεο επίδξαζεο κπνξεί λα ζπκβάιεη ε αλάδεημε σο πφινπ αλάπηπμεο ην δίπνιν Κνδάλεο Πηνιεκαΐδαο ην νπνίν έρεη ηηο πξνυπνζέζεηο λα ιεηηνπξγήζεη σο ελεξγεηαθφ θέληξν απαηηείηαη φκσο αιιαγή ηνπ παξαγσγηθνχ πξνηχπνπ θαη ζχλδεζε ηνπ κε θαηλνηνκηθέο εθαξκνγέο. Γξάζεηο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα αλαιεθζνχλ απφ ην ζχλνιν ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο πεξηθέξεηαο είλαη ε πξνζηαζία θαη ε αμηνπνίεζε ησλ πνιηηηζηηθψλ ζηνηρείσλ κε έκθαζε ζηελ αξρηηεθηνληθή ησλ θηεξίσλ ψζηε λα αλαδεηρζεί ε ηνπηθή ηαπηφηεηα θαη λα αλαβαζκηζηεί ε πνηφηεηα δσήο ζηε πφιε ψζηε λα γίλεη πην ειθπζηηθή ζηνπο επηζθέπηεο εληζρχνληαο ηελ ηνπξηζηηθή αμηνπνίεζε ηεο πεξηνρήο. Δίλαη επίζεο ζεκαληηθφ λα βειηησζνχλ νη παξερφκελεο ππεξεζίεο δηνίθεζεο απφ ηηο ηνπηθέο αξρέο ψζηε λα είλαη πην πξνζηηέο ζηνλ πνιίηε. 35

36 Ζ ελδηάκεζε Γηαρεηξηζηηθή αξρή ηεο πεξηθέξεηαο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο εμέδσζε πξφζθιεζε πξνο ηνπο δήκνπο Δνξδαίαο, Γξεβελψλ, Καζηνξηάο, Κνδάλεο, Φιψξηλαο γηα ηελ ππνβνιή ΟΑΑ κε θαηαιεθηηθή εκεξνκελία ηηο 30/6/2011. Γελ έρεη γίλεη θάπνηα έγθξηζε ΟΑΑ θαη δελ έρεη εληαρζεί νπνηαδήπνηε δξάζε πξνο ρξεκαηνδφηεζε γηα ηνλ θσδηθφ ζεκαηηθήο πξνηεξαηφηεηαο 61 πνπ αθνξά ζε πξάμεηο αζηηθήο αλάπιαζεο. Με ηελ πξνυπφζεζε φηη έρνπλ ππνβιεζεί ΟΑΑ ηίζεηαη ην εξψηεκα ηεο πνηφηεηαο ησλ θαηαηεζεηκέλσλ ζρεδίσλ αιιά θαη ησλ αηηηψλ θαζπζηέξεζεο αμηνιφγεζεο θαη έληαμεο πξάμεσλ απφ ηε πιεπξά ηεο Γηαρεηξηζηηθήο Αξρήο. ε φηη αθνξά ηε πξσηνβνπιία JESSICA πξνηείλνληαη γηα ηε πφιε ηεο Κνδάλεο έξγα γηα ηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα θαη ηελ θαηλνηνκία. Γηα ηελ πηνιεκατδα ε αμηνπνίεζε βηνκεραληθήο πεξηνρήο πνπ έρεη εγθαηαιεηθζεί γηα βηνκεραληθφ ηνπξηζκφ. Γηα ηε Καζηνξηά έξγα γηα ηελ ελίζρπζε ηνπ ηνπξηζκνχ θαη ηελ αλάδεημε ηνπ πεξηβάιινληνο ζηε πεξηνρή ηεο ιίκλεο ηεο Καζηνξηάο ελψ γηα ηηο πφιεηο ησλ Γξεβελψλ θαη ηεο Φιψξηλαο ε αμηνπνίεζε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο θαη ησλ πνιηηηζηηθψλ ζηνηρείσλ. ηε πεξηθέξεηα ππάξρεη έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ηελ ρξεζηκνπνίεζε ηνπ ρξεκαηνδνηηθνχ εξγαιείνπ θαη έρνπλ γίλεη ζπληνληζκέλεο ελέξγεηεο γηα ηελ αλάδεημε έξγσλ πνπ ζα κπνξνχζαλ λα εληαρζνχλ ζηε πξσηνβνπιία. 3.3 ΓΤΣΗΚΖ ΔΛΛΑΓΑ - ΗΟΝΗΑ ΝΖΗΑ - ΠΔΛΟΠΟΝΝΖΟ Ζ Υσξηθή Δλφηεηα Γπηηθήο Διιάδαο Πεινπνλλήζνπ Ηνλίσλ Νεζηψλ ραξαθηεξίδεηαη απφ έληνλεο δηαθνξνπνηήζεηο σο πξνο ην αλαπηπμηαθφ κνληέιν ηεο θάζε επηκέξνπο πεξηθέξεηαο. πλνιηθά πξφθεηηαη γηα κηα πεξηθέξεηα κε έληνλε ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα ιφγσ θπξίσο ησλ Ηφλησλ λεζηψλ, ε νπνία δηαζέηεη ην ηξίην κεγαιχηεξν αζηηθφ θέληξν ηεο ρψξαο, ηε Πάηξα, θαη ηδηαίηεξα αμηφινγε αγξνηηθή παξαγσγή. Έρεη ζηξαηεγηθή ζέζε θαζψο απνηειεί θφκβν επηθνηλσλίαο θαη κεηαθνξψλ πξνο ηελ δπηηθή Δπξψπε. Βξίζθεηαη ζε θάζε αλάπηπμεο ιφγσλ ησλ έξγσλ ππνδνκήο ζην ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ πνπ έρνπλ ήδε μεθηλήζεη απφ ηελ πξνεγνχκελε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν θαη βξίζθνληαη απηή ηε ζηηγκή ζην ζηάδην ηεο νινθιήξσζεο. 36

37 3.3.1 ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΓΤΣΗΚΖ ΔΛΛΑΓΑ ηε πεξηθέξεηα ηεο δπηηθήο Διιάδαο θπξίαξρν ξφιν δηαδξακαηίδεη ε πφιε ηεο Πάηξαο πνπ ζπληζηά ην θνηλσληθννηθνλνκηθφ θέληξν ηεο επξχηεξεο πεξηνρήο απνηειψληαο ηαπηφρξνλα δηεζλή κεηαθνξηθφ θφκβν θαη ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο πχιε εηζφδνπ ηεο ρψξαο. Ο εθζπγρξνληζκφο ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ ζην ηκήκα Κνξίλζνπ Παηξψλ ζα εληζρχζεη αθφκα πεξηζζφηεξν ηνλ δηεζλή ηεο ξφιν θαη ζα δψζεη ψζεζε γηα πεξαηηέξσ αλάπηπμε ζηε πεξηνρή θαζψο απμάλεη ηελ εμσζηξέθεηα θαη ηελ ειθπζηηθφηεηα. Σα κηθξφηεξα αζηηθά θέληξα (Πχξγνο, Αγξίλην) έρνπλ έληνλε εμάξηεζε απφ ηελ πφιε ηεο Πάηξα θαζψο ε δπλακηθή ηνπο είλαη ηδηαίηεξα πεξηνξηζκέλε. Πέξα απφ δξάζεηο αλάπιαζεο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, αχμεζεο αζηηθνχ πξαζίλνπ θαη θπθινθνξηαθέο ξπζκίζεηο, ρξεηάδεηαη ε δεκηνπξγία νξγαλσκέλσλ ρψξσλ γηα ιεηηνπξγία επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ θαη δξάζεηο θαηάξηηζεο θαη θνηλσληθήο έληαμεο εππαζψλ θνηλσληθψλ νκάδσλ φπσο νη γπλαίθεο θαη νη κεηαλάζηεο. Δπίζεο ιφγν ησλ έληνλσλ πξνβιεκάησλ κε παξάλνκνπο κεηαλάζηεο πνπ πξνζπαζνχλ λα θηάζνπλ ζηε δπηηθή Δπξψπε είλαη απαξαίηεην λα δεκηνπξγεζνχλ ζηε Πάηξα νη απαξαίηεηεο δνκέο θαη λα δηακνξθσζεί θαηάιιεινο ρψξνο γηα ηε πξνζσξηλή παξακνλή ηνπο ψζηε λα κελ παξαθσιχνληαη νη δξαζηεξηφηεηεο ζηελ επξχηεξε πεξηνρή ηνπ ιηκαληνχ ηεο πφιεο. Ζ ελδηάκεζε Γηαρεηξηζηηθή Αξρή έρεη εθδψζεη πξφζθιεζε πξνο ηελ Απνθεληξσκέλε Γηνίθεζε γηα ηελ εθπφλεζε κειέηεο πνιενδνκηθνχ θαη ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ. Δπίζεο έρνπλ θαηαγξαθεί 8 έξγα θαη εθπνλνχληαη ηα ζρεηηθά επηρεηξεζηαθά ζρέδηα γηα έληαμε ηνπο ζην ρξεκαηνδνηηθφ εξγαιείν JESSICA ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΠΔΛΟΠΟΝΝΖΟΤ Ζ πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ πεξηιακβάλεη έλα δίθηπν κηθξψλ θαη κεζαίνπ κεγέζνπο πφιεσλ πνπ ζπγθεληξψλνπλ ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ δηνηθεηηθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη θνηλσληθψλ δξαζηεξηνηήησλ ησλ λνκψλ ζηνπο νπνίνπο βξίζθνληαη (Καιακάηα, Κφξηλζνο, Σξίπνιε, Άξγνο, πάξηε, Ναχπιην, Λνπηξάθη). Λφγσ ηεο κεγάιεο ζπγθέληξσζεο πιεζπζκνχ πνπ δελ ζπλνδεχεηαη απφ ηηο αλάινγεο ζεζκηθέο θαη ιεηηνπξγηθέο κεηαξξπζκίζεηο(πνιενδνκηθφο θαη ρσξνηαμηθφο ζρεδηαζκφο) παξαηεξείηαη επηβάξπλζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο, θπθινθνξηαθή 37

38 ζπκθφξεζε, έιιεηςε ρψξσλ ζηάζκεπζεο, πξνβιήκαηα πνπ ζπλδένληαη κε ηνλ ειιηπή ζρεδηαζκφ ρξήζεσλ γεο. Ζ πφιε ηεο Καιακάηαο παξνπζηάδεη ηδηαίηεξε δπλακηθή ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη ηείλεη λα ιεηηνπξγήζεη σο θπξίαξρν αζηηθφ θέληξν. Ζ ΔΓΑ Πεινπνλλήζνπ έρεη εθδψζεη πξφζθιεζε γηα ηελ εθπφλεζε κειέηεο πνπ ζα θαζνξίδεη ηηο βαζηθέο θαηεπζχλζεηο αζηηθήο αλάπηπμεο γηα θάζε αζηηθφ θαη εκηαζηηθφ θέληξν ηεο πεξηθέξεηαο πξνθεηκέλνπ λα αθνινπζήζεη ζηε ζπλέρεηα ε εθπφλεζε ΟΑΑ βαζηζκέλε ζηηο παξαπάλσ θαηεπζπληήξηεο γξακκέο. Ζ πφιε ηεο Καιακάηαο ζηνλ πξνζρέδην ΟΑΑ πνπ έρεη εθπνλήζεη εζηηάδεη ζε αλαπιάζεηο δεκφζησλ ρψξσλ θαη ζηε ζχλδεζε πεξηνρψλ κε ηελ επέθηαζε ηνπ ήδε ππάξρνληνο δηθηχνπ πνδειαηνδξφκνπ. Πνιιά έξγα ζπλδένληαη ιεηηνπξγηθά κε ηα έξγα αζηηθψλ αλαπιάζεσλ πνπ έρνπλ νινθιεξσζεί ζηα πιαίζηα ηνπ ΓΚ. ε επίπεδν πεξηθέξεηαο πξνσζείηαη ινηπφλ ε ζπλνιηθή ζεψξεζε ησλ πφιεσλ ψζηε ε αλαπηπμηαθή πνιηηηθή πνπ ζα αθνινπζεζεί λα είλαη ηζφξξνπε θαη ζπλεθηηθή θαη λα θαηαιήγεη ζε πνιπθεληξηθή αλάπηπμε ηεο πεξηθέξεηαο φπσο επηηάζζνπλ θαη νη θαηεπζχλζεηο ηηο Δ.Δ. ζρεηηθά κε ηελ αζηηθή αλάπηπμε. Δπίζεο έρεη πξνρσξήζεη ζε ελεκέξσζε ησλ δήκσλ γηα ηελ πξσηνβνπιία JESSICA έρεη γίλεη ε ζρεηηθή κειέηε εκπεηξνγλσκνζχλεο γηα ηηο δπλαηφηεηεο εθαξκνγήο θαη έρνπλ κειεηεζεί ηα έξγα πνπ έρνπλ πξνηείλεη νη δήκνη. Δπίζεο αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη απφ ηα 28 εθ ηα 8 εθ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα έξγα αζηηθήο αλάπηπμεο. Σα 20 εθ. ζχκθσλα κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηεο Πεξηθέξεηαο ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα έξγα δηαρείξηζεο απνβιήησλ ζηα πιαίζηα ηνπ θψδηθα Θεκαηηθήο Πξνηεξαηφηεηαο 44: Γηαρείξηζε Οηθηαθψλ θαη Αζηηθψλ Απνβιήησλ ΗΟΝΗΑ ΝΖΗΑ Σα Ηφληα λεζηά φπσο θαη ηα λεζηά ηνπ Αηγαίνπ παξνπζηάδνπλ ηδηαηηεξφηεηεο σο πξνο ηελ αζηηθή αλάπηπμε. Πέξα απφ ηηο πξσηεχνπζεο ησλ λεζηψλ θάπνην είδνο αζηηθνπνίεζεο ζπλαληάκε θαη ζηα ηνπξηζηηθά θέληξα φπνπ αλαπηχζζνληαη νη πεξηζζφηεξεο ιεηηνπξγίεο πνπ απαληψληαη θαη ζε έλα αζηηθφ θέληξν. Μηα επηπιένλ ηδηνκνξθία ππάξρεη θαη ζην γεγνλφο φηη ν πιεζπζκφο ηνπο πνιιαπιαζηάδεηαη θαηά ηνπο κήλεο ηεο ηνπξηζηηθήο πεξηφδνπ γεγνλφο πνπ πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε θαηάιιεισλ ππνδνκψλ πνπ λα θαιχπηνπλ ηηο απμεκέλεο αλάγθεο θαηά ηνπο ζεξηλνχο κήλεο ψζηε λα κελ απαμηψλεηαη ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ. Σν πιέγκα ησλ δξάζεσλ πξέπεη λα δηαθπιάηηεη ην θπζηθφ πεξηβάιινλ αιιά θαη ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά 38

39 ηεο ηνπηθήο ηαπηφηεηαο. Δπίζεο ρξεηάδνληαη δξάζεηο γηα ηε βειηίσζε ηεο πξφζβαζεο ζηα λεζηά θαζψο ε λεζησηηθφηεηα είλαη αλαζηαιηηθφο παξάγνληαο γηα ηελ αλάπηπμε ηδηαίηεξα γηα ηνκείο πνπ δελ ζρεηίδνληαη κε ηνλ ηνπξηζκφ. Ζ ΔΓΑ Ηνλίσλ Νήζσλ πξνθήξπμε αλνηρηφ δηεζλή δηαγσληζκφ γηα ηελ θαηάζεζε κειεηψλ γηα ΟΑΑ ζηηο πφιεηο ηεο Κέξθπξαο, Λεπθάδαο, Εαθχλζνπ, Αξγνζηνιίνπ. Σα ζρέδηα ΟΑΑ έρνπλ εγθξηζεί θαη έρεη δηελεξγεζεί εκπεηξνγλσκνζχλε γηα ηνλ εληνπηζκφ ησλ έξγσλ πνπ κπνξνχλ ιάβνπλ ρξεκαηνδφηεζε απφ ηε πξσηνβνπιία JESSICA. χκθσλα κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ γηα έξγα αζηηθήο αλάπηπμεο ζα δηαηεζνχλ 20 εθ. εθ ησλ νπνίσλ ηα 10 εθ. ζα δηαηεζνχλ κε ηε κνξθή επηρνξεγήζεσλ θαη ηα ππφινηπα 10 εθ κέζσ JESSICA. Οη ΟΑΑ πξνβιέπνπλ αλαπιάζεηο δεκφζησλ ρψξσλ, θπθινθνξηαθέο ξπζκίζεηο θαη δεκηνπξγία ζέζεσλ ζηάζκεπζεο. Γηα ηε Εάθπλζν έρεη πξνγξακκαηηζηεί επίζεο ε ελίζρπζε θαη βειηίσζε ηνπ απνρεηεπηηθνχ δηθηχνπ, ε θαηαζθεπή ρεξζαίσλ ππνδνκψλ καξίλαο θαη ε αλέγεξζε εκπνξηθνχ θέληξνπ. ηε Κέξθπξα έρεη πξνγξακκαηηζηεί ε απνθαηάζηαζε θηεξίσλ γηα επαλάρξεζε ηνπο. ηε Εάθπλζν ζεκαληηθφ είλαη ην έξγν γηα ηελ εγθαηάζηαζε θσηνβνιηατθνχ πάξθνπ. Καη ηέινο ζην Αξγνζηφιη δεκηνπξγία πνιπρψξνπ πξάζηλεο αλάπηπμεο. Απφ ηε παξαπάλσ αλάιπζε δηαπηζηψλεηαη ζεκαληηθή θαζπζηέξεζε ζηελ έγθξηζε θαη εθαξκνγή ησλ ΟΑΑ ζηηο πεξηθέξεηεο ηεο Γπηηθήο Διιάδαο θαη ζηε Πεινπφλλεζν ζε αληίζεζε κε ηα Ηφληα Νεζηά πνπ έρνπλ πξνσζήζεη ηε ζρεηηθή δηαδηθαζία γεγνλφο πνπ δεκηνπξγεί ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ ελίζρπζε ησλ δηαπεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ. 3.4 ΚΡΖΣΖ - ΝΖΗΑ ΑΗΓΑΗΟΤ Ζ ρσξηθή ελφηεηα ηνπ Αηγαίνπ θαη ηεο Κξήηεο παξνπζηάδεη ζεκαληηθνχο ξπζκνχο αλάπηπμεο ηα ηειεπηαία ρξφληα ιφγσ ηνπ καδηθνχ ηνπξηζκνχ θαη ρακειά πνζνζηά αλεξγίαο. Γηαζέηεη ζεκαληηθά εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα θαη δηαθξίλεηαη γηα ηα αγξνηηθά πξντφληα πνπ παξάγεη αιιά θαη γηα ηα ηδηαίηεξα πνιηηηζηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο. 39

40 3.4.1 ΚΡΖΣΖ Ζ πεξηθέξεηα Κξήηεο βαζίδεη ηελ νηθνλνκηθή ηεο δξαζηεξηφηεηα ηφζν ζηνλ ηνπξηζηηθφ φζν θαη ζηνλ αγξνηηθφ ηνκέα. Γηαζέηεη ηζρπξά εθπαηδεπηηθά ηδξχκαηα. Ο αζηηθφο ηζηφο αλαπηχζζεηαη θαηά θχξην ιφγν ζηα βφξεηα παξάιηα ηνπ λεζηνχ κε ηηο πξσηεχνπζεο ησλ λνκψλ λα βξίζθνληαη εθεί. Λφγσ ηεο αχμεζεο ηνπ καδηθνχ ηνπξηζκνχ θαη ηεο ζπγθέληξσζεο ηνπ πιεζπζκνχ ζηα αζηηθά θέληξα παξαηεξείηαη έληνλε αζηηθή δηάρπζε πέξα απφ ηα δηνηθεηηθά φξηα ησλ αληίζηνηρσλ δήκσλ πνπ ζπλνδεχεηαη απφ άλαξρε νηθηζηηθή δφκεζε, θπθινθνξηαθά πξνβιήκαηα θαη έιιεηκκα ζηνλ θαζνξηζκφ ησλ ρξήζεσλ γεο. Ζ εμάξηεζε απφ ηελ ηνπξηζηηθή δξαζηεξηφηεηα ηείλεη λα απμάλεη κεηψλνληαο ηε ζεκαζία θαη ην ελδηαθέξνλ γηα ηνπο ππφινηπνπο ηνκείο ηεο νηθνλνκίαο. Απαηηείηαη ελίζρπζε ησλ αζηηθψλ κεηαθνξψλ, αλαζρεδηαζκφο ηνπ νδηθνχ δηθηχνπ ζην θέληξν ησλ πφιεσλ, αχμεζε ηνπ αζηηθνχ πξαζίλνπ θαη ησλ θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, νκνηφκνξθε αλάπιαζε ησλ πξνζφςεσλ ησλ θηεξίσλ ψζηε λα αλαβαζκηζηεί αηζζεηηθά ε εηθφλα ησλ πφιεσλ. Δίλαη ζεκαληηθφ λα αλαδεηρζνχλ ηα δηαηεξεηέα θηήξηα ψζηε λα πξνζηαηεπηνχλ θαη λα αμηνπνηεζνχλ ηα πνιηηηζηηθά ζηνηρεία. Βειηίσζε θαη επέθηαζε φπνπ απαηηείηαη ησλ δηθηχσλ άξδεπζεο θαη δηαρείξηζεο απνβιήησλ. Ρχζκηζε ησλ ρξήζεσλ γεο θαη πνιενδνκηθφο ζρεδηαζκφο γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο νηθηζηηθήο δηάρπζεο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο. Δπηπιένλ ρξεηάδεηαη ελίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη θαηάξηηζε ηνπ αλζξψπηλνπ δπλακηθνχ ηδηαίηεξα ζε ηνκείο πνπ δελ ζρεηίδνληαη κε ηνλ ηνπξηζκφ ψζηε λα δηαζθαιηζηεί κηα νινθιεξσκέλε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα κε αμηνπνίεζε ησλ ηνπηθψλ πιενλεθηεκάησλ (αγξνηηθή παξαγσγή, ηνκέαο ππεξεζηψλ) θαη κείσζε ηεο εμάξηεζεο απφ ηνλ ηνπξηζκφ. Ζ ΔΓΑ Κξήηεο εμέδσζε πξφζθιεζε γηα ππνβνιή ΟΑΑ απφ ηνπο δήκνπο Ζξαθιείνπ, Ρεζχκλνπ, Υαλίσλ, Αιηθαξλαζζνχ, εηείαο, Μαιεβηδίνπ, Αγίνπ Νηθνιάνπ, Ηεξάπεηξαο. Έρνπλ εγθξηζεί ΟΑΑ απφ ηνλ δήκν Γαδίνπ πνπ πεξηιακβάλεη αλαπιάζεηο δξφκσλ δεκηνπξγία πνδειαηνδξφκνπ, αλαθαίληζε πνιηηηζηηθνχ θέληξνπ θαη κεηαηξνπή ηνπ ζε θέληξν λενιαίαο, αλέγεξζε θηεξίνπ γηα ηε ζηέγαζε πνιηηηζηηθνχ θέληξνπ. Ο ΟΑΑ ηνπ δήκνπ Ηεξάπεηξαο πεξηιακβάλεη αλάπιαζε θνηλφρξεζησλ/δεκφζησλ ρψξσλ, επέθηαζε πνιηηηζηηθνχ θέληξνπ, θαηαζθεπή αλνηρηνχ ζεάηξνπ, 40

41 πεδνδξνκήζεηο, πνδειαηφδξνκνπο, αλάπιαζε θαη αμηνπνίεζε Μνπζνπικαληθνχ Σδακηνχ. Έρνπλ εληαρζεί έξγα γηα ηελ επέθηαζε ηνπ δηθηχνπ φκβξησλ πδάησλ ζηε εηεία, γηα ηερληθά έξγα ζηελ παιηά πφιε ησλ Υαλίσλ, γηα δεκηνπξγία πνιηηηζηηθνχ θέληξνπ, δξάζεηο πξνψζεζεο αλαθχθισζεο, αλαπιάζεηο νδψλ πεδνδξφκσλ θαη πιαηεηψλ. Σα έξγα πνπ έρνπλ εληαρζεί ζηα πιαίζηα ησλ ΟΑΑ πεξηιακβάλσλ πξάμεηο θαη απφ ηνπο Κψδηθεο Θεκαηηθήο πξνηεξαηφηεηαο 44: Γηαρείξηζε Οηθηαθψλ θαη Βηνκεραληθψλ Απνβιήησλ θαη 59: Αλάπηπμε Πνιηηηζηηθψλ Τπνδνκψλ. Έρνπλ ήδε αμηνινγεζεί έξγα πνπ ζα κπνξνχζαλ λα εληαρζνχλ ζηνλ κεραληζκφ ηνπ JESSICA θαη είλαη ε αλαθαίληζε ηεο Γεκνηηθήο Αγνξάο ησλ Υαλίσλ, ε δεκηνπξγία ζαιάζζηνπ πάξθνπ ζην ζηε ζέζε πξψελ ακεξηθαληθήο βάζεο, ε δεκηνπξγία πνιηηηζηηθνχ θαη ζπλεδξηαθνχ θέληξνπ ζην Ζξάθιεην θαη ε δεκηνπξγία εκπνξηθνχ πνιηηηζηηθνχ θέληξνπ ζην Ρέζπκλν ΝΖΗΑ ΑΗΓΑΗΟΤ Λφγσ ηεο λεζησηηθφηεηαο δηακνξθψλνληαη αζηηθά θέληξα δηαθνξεηηθνχ ηχπνπ. Παξφια απηά κπνξεί λα ζεκεησζεί φηη ζηα αζηηθά θέληξα ηεο ρσξηθήο ελφηεηαο ζπγθεληξψλεηαη πάλσ απφ ην 50% ηνπ πιεζπζκνχ θαζηζηψληαο ηηο ζρεηηθέο δξάζεηο ηδηαίηεξεο ζεκαζίαο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ λεζηψλ. Απφ ηα πην ζεκαληηθά κπνξνχκε λα δηαθξίλνπκε ηε Ρφδν, ηελ Δξκνχπνιε θαη ηε Μπηηιήλε. Λφγσ ηεο ππεξζπγθέληξσζεο δξαζηεξηνηήησλ απαηηείηαη ελίζρπζε ησλ επηρεηξεκαηηθψλ ππνδνκψλ, πξνψζεζε ηεο ηνπηθήο ηαπηφηεηαο, πξνζηαζία θπζηθνχ πεξηβάιινληνο, αλαπιάζεηο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ θαη ξπζκίζεηο γηα ηε θπθινθνξία θαη ηε ζηάζκεπζε. Έρνπλ εγθξηζεί απφ ηελ ΔΓΑ Ννηίνπ Αηγαίνπ ηα ΟΑΑ Παξνηθηάο, Δξκνχπνιεο (αηζζεηηθή θαη ιεηηνπξγηθή αλαβάζκηζε ηζηνξηθνχ θέληξνπ) θαη Ρφδνπ (αλάδεημε κεζαησληθήο πφιεο αλάπιαζε ηζηνξηθνχ θέληξνπ). ΟΑΑ Παξνηθηάο Σν ζρέδην ηνπ δήκνπ Πάξνπ πεξηιακβάλεη έλα νινθιεξσκέλν πιέγκα δξάζεσλ πνπ απνζθνπεί ζηελ αηζζεηηθή αλαβάζκηζε ηεο πεξηνρήο επέκβαζεο, ηελ παξνρή θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ θαη ηελ πξνψζεζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο. πγθεθξηκέλα, 41

42 έρεη πξνγξακκαηηζηεί ε δεκηνπξγία θνηλφρξεζησλ ρψξσλ πξαζίλνπ θαη αλαςπρήο, θπθινθνξηαθέο ξπζκίζεηο γηα ηελ πξνψζεζε ηεο ρξήζεο πνδειάηνπ (πνδειαηφδξνκνη, ζχζηεκα ελνηθίαζεο πνδειάησλ) θαη πξνζηαζίαο ηεο πεδήο θπθινθνξίαο, επηζθεπή θηεξίσλ κε ρξήζε βηνθιηκαηηθήο ηερλνινγίαο γηα ηε ζηέγαζε πνιηηηζηηθνχ θέληξνπ, φπνπ ζα ιεηηνπξγεί κνπζείν θπζηθήο ηζηνξίαο, δεκνηηθφ σδείν, εξγαζηήξην δεκηνπξγηθήο απαζρφιεζεο παηδηψλ θαη θαηάξηηζεο λέσλ. ηνλ ηνκέα ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, πξνβιέπεηαη ε δεκηνπξγία Γξαθείνπ Πξάζηλεο Δπηρεηξεκαηηθφηεηαο, ην νπνίν ζα παξέρεη ζε λέεο επηρεηξεκαηηθέο πξσηνβνπιίεο smart-short business and marketing plan. Δπίζεο ζα παξέρεη ζεκηλάξηα ζε αλέξγνπο θαη ελεκέξσζε γηα επθαηξίεο απαζρφιεζεο θαη επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, επηπιένλ ζηνλ ίδην ρψξν ζα δεκηνπξγεζεί Γξαθείν Πξνψζεζεο Πξσηνγελνχο ηνκέα πνπ ζα πξνζθέξεη ζρεηηθά ζεκηλάξηα ζε αγξφηεο θαη ελεκέξσζε γηα επξσπατθά πξνγξάκκαηα θαζψο θαη Γεκνηηθή Σξάπεδα πφξσλ. Σέινο γηα ηελ πξνψζεζε ησλ πξντφλησλ ηνπ λεζηνχ ζα θαηαζθεπαζηεί ρψξνο έθζεζεο πξντφλησλ θαη κηθξή αγνξά. ηε πεξηθέξεηα Βνξείνπ Αηγαίνπ κεηά απφ πξφζθιεζε ηεο ΔΓΑ ππνβιήζεθαλ θαη εγθξίζεθαλ ηα ΟΑΑ ησλ δήκσλ Μπηηιήλεο, Μχξηλαο, Υίνπ, Καξινβάζνπ, Βαζένο. Με ζπλνιηθφ πξνυπνινγηζκφ Αλάκεζα ζηα έξγα πεξηιακβάλνληαη πξνηάζεηο γηα αλάπιαζε θαη αμηνπνίεζε δεκφζησλ θηεξίσλ θαη θνηλφρξεζησλ ρψξσλ κεγάιν πνζνζηφ ησλ νπνίσλ δχλαηαη λα θαιπθζεί απφ ηελ πξσηνβνπιία JESSICA. πκπεξαζκαηηθά ζηελ ΔΓΑ Κξήηεο-Νήζσλ Αηγαίνπ ππάξρνπλ αμηφινγεο πξνζπάζεηεο εθαξκνγήο ΟΑΑ, ζε φιε ηελ έθηαζε ηεο πεξηθέξεηαο. 3.5 ΖΠΔΗΡΟ ΘΔΑΛΗΑ ΣΔΡΔΑ ΔΛΛΑΓΑ Ζ ρσξηθή ελφηεηα Ζπείξνπ Θεζζαιίαο ηεξεάο Διιάδαο εθηίλεηαη απφ ηα βφξεηα ζχλνξα ηεο ρψξα θαη λφηηα ζπλνξεχεη κε ην κεηξνπνιηηηθφ θέληξν ηεο Αζήλαο δεκηνπξγψληαο έληνλεο δηαπεξηθεξεηαθέο αληζφηεηεο ιφγσ ησλ δηαθνξεηηθψλ ππνδνκψλ, ηεο απφζηαζεο απφ ηελ Αζήλα θαη ηε Θεζζαινλίθε θαη ηνπ δηαθνξεηηθνχ παξαγσγηθνχ πξνηχπνπ. Καη νη ηξεηο πεξηθέξεηο παξνπζηάδνπλ ηα ζπλήζε πξνβιήκαηα ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΖΠΔΗΡΟΤ Ζ πεξηθέξεηα επείξνπ απνηειείηαη απφ έλα δίθηπν αζηηθψλ θέληξσλ κεζαίνπ κεγέζνπο (Άξηα Πξέβεδα - Ζγνπκελίηζα) κε θπξίαξρν ην ξφιν ηεο πφιεο ησλ 42

43 Ησαλλίλσλ. Λφγσ ηεο απφζηαζεο απφ ηα κεγάια αζηηθά θέληξα θαη ηνπ ειιείκκαηνο ζε ππνδνκέο κεηαθνξψλ ε πεξηθέξεηα είλαη ζρεηηθά απνκνλσκέλε. Δπηπιένλ δελ ππάξρνπλ κηθξφηεξα πεξηθεξεηαθά αζηηθά θέληξα. Με ηελ δεκηνπξγία λέσλ απηνθηλεηνδξφκσλ ζα απμεζεί ε πξνζβαζηκφηεηα θαη ζα κπνξέζεη λα αμηνπνηεζεί ε Ζγνπκελίηζα σο θφκβνο ζπλδπαζκέλσλ κεηαθνξψλ. Ζ αμηνπνίεζε ησλ πνιηηηζηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο πεξηνρήο ηδηαίηεξα ησλ Ησαλλίλσλ θαη ε αλάδεημε ηνπ θπζηθνχ πεξηβάιινληνο κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ επίζεο σο πφινη αλάπηπμεο. Οη φπνηεο δξάζεηο πινπνηεζνχλ ζα πξέπεη λα ζπκβάιινπλ ζηελ ελίζρπζε ηεο εμσζηξέθεηαο ηεο πεξηθέξεηαο ψζηε λα αλαδεηρζνχλ ηα αληαγσληζηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο πεξηνρήο. Ζ ΔΓΑ Ζπείξνπ έρεη εθδψζεη πξφζθιεζε ππνβνιήο ΟΑΑ γηα ηνπο δήκνπο Ησαλλίλσλ, Ζγνπκελίηζαο, Πξέβεδαο θαη Άξηαο. ΣΟ ΟΑΑ ηνπ δήκνπ Άξηαο (12 εθ. ) πξνβιέπεη ηελ πινπνίεζε αληηπιεκκπξηθψλ έξγσλ, έξγα χδξεπζεο θαη νδνπνηίαο, δηακφξθσζε θνηλφρξεζησλ ρψξσλ αλαςπρήο, ηελ αλάπιαζε πιαηείαο, πεδνδξνκίσλ θαη παηδηθήο ραξάο ηελ κεηαηξνπή παιαηψλ απνζεθψλ ζε πνιηηηζηηθφ θέληξν, ηε θαηαζθεπή παηδηθνχ ζηαζκνχ θαη ρψξσλ ζηάζκεπζεο. Σν ΟΑΑ ηεο Πξέβεδαο πέξα απφ αλαπιάζεηο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ πξνβιέπεη ηε δεκηνπξγία κνπζείνπ, λέσλ εγθαηαζηάζεσλ ηακαηηθψλ ινπηξψλ θαη ηελ αλάδεημε ηνπ παιαηνχ θηεξίνπ θαη ηνλ πνιενδνκηθφ ζρεδηαζκφ ζε επέθηαζε ηνπ αζηηθνχ ηζηνχ ψζηε λα κεηαθεξζνχλ ιεηηνπξγίεο πνπ επηβαξχλνπλ ην ηζηνξηθφ θέληξν. Όια ηα παξαπάλσ έξγα ζα κπνξνχζαλ λα ρξεκαηνδνηεζνχλ απφ ηε πξσηνβνπιία JESSICA θαζψο ζα παξάμνπλ έζνδα γηα ην Γήκν. Σν ΟΑΑ ηνπ δήκνπ Ησαλλίλσλ πεξηιακβάλεη αλαπιάζεηο θαη πεδνδξνκήζεηο, αλάδεημε δηαηεξεηέσλ θηεξίσλ, βειηίσζε αζιεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, αλαβάζκηζε δεκνηηθψλ παηδηθψλ ζηαζκψλ θαη εγθαηάζηαζε θφκβσλ αζχξκαηεο επξπδσληθήο πξφζβαζεο. Έρεη εληαρζεί ε πξάμε δεκηνπξγίαο ρψξνπ ζηάζκεπζεο ζηνλ Γήκν Άξηαο. Δπίζεο έρνπλ μεθηλήζεη ζηνλ Γήκν Ησαλλίλσλ νη αλαπιάζεηο θαη πεδνδξνκήζεηο ζην θέληξν ηεο πφιεο θαζψο θαη ε βειηίσζε παηδηθήο ραξάο ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΘΔΑΛΗΑ 43

44 ηε πεξηθέξεηα Θεζζαιίαο εληνπίδνληαη ηα κεγαιχηεξα θαη πην ηζρπξά αζηηθά θέληξα ηεο ρσξηθήο ελφηεηα πνπ πεξηιακβάλεη ην δίπνιν Λάξηζα Βφινπ κε ζεκαληηθέο θαη αιιεινζπκπιεξνχκελεο αλαπηπμηαθέο δπλαηφηεηεο, ηα Σξίθαια θαη ε Καξδίηζα κε κηθξφηεξε εκβέιεηα θαζψο θαη κηθξφηεξα αζηηθά θέληξα φπσο ε Διαζζφλα. Μεγάια νθέιε κπνξνχλ λα απνθνκίζνπλ απφ ηελ αλάπηπμε ζπλεξγαζηψλ κεηαμχ ηνπο θαζψο ε θάζε πφιε κε ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά θαη δπλαηφηεηεο κπνξεί λα δξάζεη ζπκπιεξσκαηηθά πξνο ηηο ππφινηπεο ψζηε λα δεκηνπξγεζεί έλαο ζπλεθηηθφο πφινο αλάπηπμεο πνπ επσθειείηαη απφ ηελ εγγχηεηα ηφζν κε ηε Θεζζαινλίθε φζν θαη κε ηελ Αζήλα. Ο θαηάιιεινο ζρεδηαζκφο ρξήζεσλ γεο κε πξφβιεςε γηα θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο νη θπθινθνξηαθέο ξπζκίζεηο θαη ε ελίζρπζε ησλ αζηηθψλ θαη ελδνπεξηθεξεηαθψλ κέζσλ κεηαθνξάο ζα αλαβαζκίζεη ηε πνηφηεηα δσήο θαη ζα ζπκβάιεη ζηε ελδπλάκσζε ησλ ζπλεξγαζηψλ αλάκεζα ζηα αζηηθά θέληξα αιιά θαη ζηελ δεκηνπξγία ζπλεξγεηψλ κεηαμχ πφιεο θαη ππαίζξνπ. Ζ ΔΓΑ Θεζζαιίαο δελ έρεη εθδψζεη πξφζθιεζε γηα ηελ εθπφλεζε ΟΑΑ. Γηα ηελ πξσηνβνπιία JESSICA πξνσζείηαη ε ηδέα ηνπ εθζπγρξνληζκνχ ηεο ζηδεξνδξνκηθήο γξακκήο πνπ ζπλδέεη ηε Λάξηζα κε ηνλ Βφιν ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΣΔΡΔΑ ΔΛΛΑΓΑ Ζ Πεξηθέξεηα ηεξεάο Διιάδαο θαζνξίδεηαη απφ ηελ εγγχηεηα κε ηελ Αζήλα. Οη αζηηθέο ιεηηνπξγίεο ηεο πξσηεχνπζαο επεθηείλνληαη ζηηο γεηηνληθέο πεξηνρέο κε απνηέιεζκα λα κελ ππάξρεη κεγάιν αζηηθφ θέληξν ζηε πεξηθέξεηα. Σν αζηηθφ δίθηπν απνηειείηαη απφ ηηο πφιεο ηεο Υαιθίδαο ηεο Λακίαο θαη ηεο Θήβαο ηα νπνία έρνπλ άκεζε ζχλδεζε κε ην θχξην νδηθφ δίθηπν ηεο ρψξαο (ΠΑΘΔ) θαη κηθξφηεξα αζηηθά θέληξα φπσο ε Λεηβαδηά ε Άκθηζζα θαη ην Καξπελήζη. Γηα ηε πξνψζεζε ηεο αλάπηπμεο είλαη ζεκαληηθφ φπσο θαη ζηε πεξίπησζε ηεο Θεζζαιίαο ε δηθηχσζε ησλ αζηηθψλ θέληξσλ θαη ε αλάιεςε θνηλήο δξάζεο ζε ζέκαηα επηρεηξεκαηηθφηεηαο αιιά θαη νη απαξαίηεηεο βειηηψζεηο ζην θπζηθφ θαη δνκεκέλν ηνπίν ψζηε λα βειηησζεί ε πνηφηεηα δσήο ζηε πφιε. Ζ ΔΓΑ ηεξεάο Διιάδαο έρεη εθδψζεη πξφζθιεζε θαηάζεζεο ΟΑΑ ζηνπο Γήκνπο Λακίαο, Υαιθίδαο, Λεηβαδηάο, Θήβαο, Καξπελεζίνπ θαη Γειθψλ. Σν ΟΑΑ ηνπ δήκνπ Λακίαο πξνβιέπεη εθηεηακέλεο αλαπιάζεηο ζην ηζηνξηθφ θέληξν ηεο πφιεο ηε δεκηνπξγία δηθηχνπ πνδειαηνδξφκσλ, ηελ επηθάιπςε ηκήκαηνο ρείκαξξνπ θαη ηε θαηαζθεπή δξφκνπ πνπ ζα ιεηηνπξγεί σο ζχλδεζκνο γηα ηκήκαηα ηεο πφιεο θαη ηε 44

45 δεκηνπξγία παξθηλγθ κε ηε ρξεκαηνδφηεζε ηεο πξσηνβνπιίαο JESSICA φηαλ ηεζεί ζε ιεηηνπξγία. ε φηη αθνξά ηνλ ΚΘΠ 61 έρνπλ εληαρζεί πξάμεηο πνπ αθνξνχλ ζηε εθπφλεζε ρεδίνπ Υσξηθήο Οηθηζηηθήο Οξγάλσζεο Αλνηρηψλ Πφιεσλ γηα κεγάιν αξηζκφ δήκσλ ηεο Πεξηθέξεηαο. ην ΠΔΠ ΓΔΠΗΝ ε δηαδηθαζία ηνπ ΟΑΑ παξακέλεη αλελεξγή κε εμαίξεζε ηε πεξηθέξεηα ησλ Ηνλίσλ λεζηψλ παξά ην γεγνλφο φηη νη ελ ιφγσ πεξηθέξεηο ζα κπνξνχζαλ λα αληιήζνπλ πνιιά νθέιε απφ ηελ αμηνπνίεζε ελφο ηέηνηνπ κέζνπ. 45

46 ΜΔΡΟ ΣΡΙΣΟ ΔΡΧΣΗΜΑΣΟΛΟΓΙΟ Γηα ηηο αλάγθεο ηεο εξγαζίαο θαηαξηίζηεθε εξσηεκαηνιφγην ην νπνίν βαζίζηεθε ζηνλ νδεγφ εθπφλεζεο ΟΑΑ πνπ εθδφζεθε απφ ην ΤΠΟΗΑΝ. Σν εξσηεκαηνιφγην απεπζπλφηαλ ζε δήκνπο θαη δηαρεηξηζηηθέο αξρέο. ην εξσηεκαηνιφγην απάληεζαλ 18 θνξείο εθ ησλ νπνίσλ 12 δήκνη θαη 6 ΔΓΑ. Απφ ηνπο 12 δήκνπο, νη 10 έρνπλ εθπνλήζεη ΟΑΑ. Σν εξσηεκαηνιφγην πεξηειάκβαλε εξσηήζεηο πνπ αθνξνχζαλ ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ησλ πεξηνρψλ επέκβαζεο θαη ηνπ ΟΑΑ φπνπ είρε εθπνλεζεί, θαζψο θαη εξσηήζεηο γεληθφηεξεο αμηνιφγεζεο ηεο δηαδηθαζίαο εθπφλεζεο θαη εθαξκνγήο ΟΑΑ. Σέινο ζην εξσηεκαηνιφγην έρνπλ εληαρζεί θαη εξσηήζεηο ζρεηηθέο κε ηελ πξσηνβνπιία JESSICA. Οη απαληήζεηο επηβεβαηψλνπλ φηη ηα ΟΑΑ δελ πεξηιακβάλνπλ δξάζεηο απφ άιιεο Θεκαηηθέο πξνηεξαηφηεηεο πέξα απφ ηνλ Κ.Θ.Π. 61. Δπίζεο φηη θαηά ηε θαηάξηηζε ηνπ ΟΑΑ ππήξμε ζπκκεηνρή ηνπηθψλ θνξέσλ θαη ε ζπλεξγαζία απέδσζε ηθαλνπνηεηηθά απνηειέζκαηα. 46

47 Σα έξγα πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηνπο ΟΑΑ θπκαίλνληαη απφ έλα έσο πέληε γεγνλφο πνπ πξνζδίδεη ζην ζρέδην ζπλεθηηθφηεηα, ζηνρεπκέλε δξάζε θαη απμάλεη ην βαζκφ απνηειεζκαηηθφηεηαο ζε φηη αθνξά ηελ πινπνίεζε. Όπσο πξναλαθέξζεθε ηα πεξηζζφηεξα ΟΑΑ αθνξνχλ ζπγθεθξηκέλεο πεξηνρέο ηνπ αζηηθνχ θέληξνπ θαη ζην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ην ηζηνξηθφ θέληξν ησλ πφιεσλ ελψ απνπζηάδεη ε εθπφλεζε ΟΑΑ απφ ζπλεξγαζία δηαθνξεηηθψλ αζηηθψλ θέληξσλ. 47

48 Οη πεξηνρέο παξέκβαζεο ραξαθηεξίδνληαη απφ ππνβαζκηζκέλν θπζηθφ θαη δνκεκέλν πεξηβάιινλ, απφ έιιεηςε βαζηθψλ ππνδνκψλ θαη ππνδνκψλ πξνζπαιαζηκφηεηαο αηφκσλ κε θηλεηηθέο δπζθνιίεο θαη απφ χπαξμε ζεκαληηθψλ θπθινθνξηαθψλ πξνβιεκάησλ. 48

49 Σα έξγα πνπ έρνπλ πξνβιεθζεί απνζθνπνχλ θπξίσο ζηε δεκηνπξγία θαη εμαζθάιηζε πςειήο πνηφηεηαο δεκφζησλ θνηλφρξεζησλ ρψξσλ, ζηε βηψζηκε αλαβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο θαζψο θαη ζηελ ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο θαη ηεο ηνπηθήο αγνξάο εξγαζίαο θαη ηε βειηίσζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο γηα αλάπηπμε επηρεηξεκαηηθψλ δξάζεσλ. Ζ ηειεπηαία ζθνπηκφηεηα παξφια απηά δελ επηβεβαηψλεηαη θαζψο νη πεξηζζφηεξεο δξάζεηο αθνξνχλ ζηε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο θαη ζηε δηακφξθσζε θνηλφρξεζησλ ρψξσλ θαη ρψξσλ πξαζίλνπ ελψ αθνινπζνχλ ε δεκηνπξγία πνιηηηζηηθψλ ππνδνκψλ θαη ε αλαθαίληζε θηεξίσλ. 49

50 ε φηη αθνξά ηνλ πξνυπνινγηζκφ ε πξφηαζε ηνπ νδεγνχ αλαθέξεη σο ειάρηζην πνζφ ρξεκαηνδφηεζεο ηα 3 εθ.. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο νη ΓΑ αξρέο θαηέβαζαλ ην πνζφ ζην 1 εθ.. χκθσλα κε ηηο απαληήζεηο πάλησο ν πξνυπνινγηζκφο θπκαίλεηαη απφ 3 έσο 5 εθ. ρεηηθά κε ην ρξεκαηνδνηηθφ κέζν JESSICA δελ ππάξρεη μεθάζαξε ηάζε σο πξνο ην πιαίζην ιεηηνπξγίαο ηνπ. Ληγφηεξν απφ ην 50% ησλ απαληήζεσλ ην ζεσξεί απνηειεζκαηηθφ ελψ ζεκαληηθφ πνζνζηφ ην ραξαθηεξίδεη σο δπζιεηηνπξγηθφ θαη πνιχπινθν. Δλψ γηα ηνπο ιφγνπο πνπ ελδέρεηαη λα κε ρξεζηκνπνηεζεί σο κέζν ρξεκαηνδφηεζεο επηθξαηεί ε άπνςε ηεο έιιεηςεο ελδηαθέξνληνο απφ ηνπο ηδησηηθνχο θνξείο θαη ε παξνχζα νηθνλνκηθή ζπγθπξία. 50

51 Σέινο είλαη ζεκαληηθφ λα αλαθέξνπκε φηη ζχκθσλα κε ηηο απαληήζεηο ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ νη ΟΣΑ δελ έρνπλ ηε δηαρεηξηζηηθή ηθαλφηεηα λα δηαρεηξηζηνχλ θαη λα πινπνηήζνπλ ηα έξγα πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηα ΟΑΑ ελψ ηα ζρέδηα πνπ έρνπλ εθπνλεζεί ζεσξείηαη φηη δελ αληαπνθξίλνληαη ζηηο απαηηήζεηο ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ζε πνζνζηφ πνπ αγγίδεη ην 30% αιιά θαη ε εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο Καιιηθξάηεο πηζηεχεηαη φηη δελ ζα ιεηηνπξγήζεη ζεηηθά πξνο απηή ηε θαηεχζπλζε. ΑΝΣΑΠΟΚΡΙΗ ΟΑΑ Ε ΣΟΠΙΚΕ ΑΝΑΓΚΕ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΙΚΗ ΙΚΑΝΟΣΗΣΑ ΘΕΣΙΚΗ ΤΜΒΟΛΗ ΚΑΛΛΙΚΡΑΣΗ 51

52 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Ήδε απφ ηελ εθαξκνγή ησλ πηινηηθψλ πξνγξακκάησλ URBAN ζηφρνο ήηαλ ε αληηκεηψπηζε πξνβιεκάησλ ζε δηάθνξνπο ηνκείο. Σν ηξίπηπρν αζηηθή αλαδσνγφλεζε νηθνλνκηθή αλάπηπμε θνηλσληθή ζπλνρή ραξαθηεξίδεη δηαρξνληθά ηε ζθνπηκφηεηα ησλ πξσηνβνπιηψλ κέρξη ζήκεξα. Έλα αζηηθφ θέληξν δελ αληηκεησπίδεη κφλν πξνβιήκαηα πεξηβαιινληηθήο ππνβάζκηζεο θαη θπθινθνξηαθήο ζπκθφξεζεο. Ζ θζίλνπζα πνξεία θιάδσλ νηθνλνκηθήο δξαζηεξηφηεηαο θαη ε ηαπηφρξνλε αλάδεημε λέσλ ηνκέσλ γηα επηρεηξεκαηηθφηεηα νδεγεί ζηε δεκηνπξγία ζπιάθσλ αλεξγίαο θαη θνηλσληθήο απνκφλσζεο. πλεπψο θάζε πφιε γηα λα κεηξηάδεη ηηο επηπηψζεηο απφ ην ζπλερψο κεηαβαιιφκελν θνηλσληθννηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ ρξεηάδεηαη λα ζρεδηάδεη θαη λα εθαξκφδεη δηαρξνληθά πνιπεπίπεδεο ζηξαηεγηθέο πνπ ζα αληηκεησπίδνπλ νινθιεξσκέλα ηα δεηήκαηα πνπ αλαθχπηνπλ ζηηο θζίλνπζεο πεξηνρέο. Καηά ηε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν δίλεηαη ε επθαηξία ζε θάζε αζηηθφ θέληξν λα αλαπηχμεη κηα νινθιεξσκέλε ζηξαηεγηθή αλάπηπμεο πνπ ζα βαζίδεηαη ζηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο πεξηνρήο θαη ζα δξα ζηνρεπκέλα ζηηο πξνθαζνξηζκέλεο πεξηνρέο παξέκβαζεο. Απφ ηε κέρξη ηψξα πινπνίεζε ηνπ ΔΠΑ παξαηεξνχκε φηη ζηα δχν κεγαιχηεξα αζηηθά θέληξα ηεο ρψξαο δελ έρνπλ πξνσζεζεί νινθιεξσκέλα ζρέδηα αζηηθήο αλάπηπμεο. πγθεθξηκέλα ζηε πεξηθέξεηα Αηηηθήο δελ έρεη εθδνζεί πξφζθιεζε γηα ηελ εθπφλεζε ΟΑΑ απφ ηνπο δήκνπο. Έρνπλ δεζκεπηεί πεξηζζφηεξα απφ 100 εθ. γηα αλαπιάζεηο θνηλφρξεζησλ ρψξσλ αιιά απνπζηάδνπλ παξεκβάζεηο πνπ ζα ελίζρπαλ ηελ αλαπηπμηαθή πξννπηηθή ηεο πεξηνρήο θαη ζα έδηλαλ ψζεζε ζηελ επηρεηξεκαηηθφηεηα. Δπηπιένλ παξά ηα κεγάια θνηλσληθά πξνβιήκαηα πνπ εληνπίδνληαη ζε δηάθνξνπο ππνβαζκηζκέλνπο ζχιαθεο ηεο πεξηθέξεηαο (κεηαλάζηεπζε, αλεξγία, θνηλσληθφο απνθιεηζκφο) νη δήκνη δελ έρνπλ πξνρσξήζεη ζε ζπληνληζκέλεο δξάζεηο αληηκεηψπηζεο ηνπο. Αληίζηνηρα ζηε Θεζζαινλίθε παξά ην γεγνλφο φηη εθδφζεθε πξφζθιεζε γηα ππνβνιή ΟΑΑ ηα ζρέδηα πνπ ηειηθά εγθξίζεθαλ δελ βαζίδνληαη ζε κηα νινθιεξσκέλε πνιηηηθή αλάπηπμεο ηεο πεξηνρήο αιιά πεξηνξίδνληαη θαη ζε απηή ηε πεξίπησζε ζε αλαπιάζεηο θαη ζηε βειηίσζε ησλ θνηλφρξεζησλ ρψξσλ. Οκνίσο θαη ζηε πεξηθέξεηα Θεζζαιίαο ε δηαδηθαζία ππνβνιήο ΟΑΑ δελ έρεη πξνρσξήζεη. πκπεξαίλνπκε φηη ζηνλ βαζηθφ άμνλα αλάπηπμεο ηεο ρψξαο πνπ νξηνζεηείηαη απφ ηα δπν κεηξνπνιηηηθά θέληξα κε ελδηάκεζν θφκβν ην 52

53 δπλακηθφ δίπνιν Λάξηζαο Βφινπ νη νινθιεξσκέλεο αζηηθέο παξεκβάζεηο απνπζηάδνπλ. Με δεδνκέλν φηη ζε απηφ ηνλ άμνλα ζπγθεληξψλεηαη πάλσ απφ ην 50 % ηνπ πιεζπζκνχ ηεο ρψξαο έλα ζεκαληηθφ εξγαιείν αλάπηπμεο παξακέλεη αλελεξγφ ή ζπαηαιείηαη ζε κεκνλσκέλεο δξάζεηο κε θακία αλαπηπμηαθή πξννπηηθή. Δπηπιένλ ιακβάλνληαο ππφςε φηη ε Αζήλα θαη ε Θεζζαινλίθε ιεηηνπξγνχλ σο κνληέια αλάπηπμεο θαη νη νπνηεζδήπνηε παξεκβάζεηο δηαρένπλ ηα απνηειέζκαηά ηνπο ζηε δψλε επηξξνήο ηνπο πνπ εθηείλεηαη πέξα απφ ηα δηνηθεηηθά ηνπο φξηα ε απνπζία ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ έρεη καθξνρξφληεο επηπηψζεηο φρη κφλν ζηα ελ ιφγσ αζηηθά θέληξα αιιά ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο. Άιινο παξάγνληαο πνπ επεξεάδεη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ κεραληζκνχ ΟΑΑ είλαη νη θαζπζηεξήζεηο πνπ παξαηεξνχληαη ζε νξηζκέλεο πεξηθέξεηεο. πγθεθξηκέλα ζηε πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ θαη Γπηηθήο Διιάδαο, βξίζθνληαη αθφκα ζην ζηάδην ηεο δηακφξθσζεο πνιενδνκηθψλ θαη ρσξνηαμηθψλ ζρεδίσλ θαη ζηε ζπλέρεηα ζα πξνρσξήζεη ε εθπφλεζε ΟΑΑ. Αλ θαη νη ελέξγεηεο πνπ έρνπλ γίλεη βξίζθνληαη ζηε ζσζηή θαηεχζπλζε ρξεηάδεηαη επίζπεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ πξνθεηκέλνπ λα μεθηλήζνπλ νη παξεκβάζεηο. Δλψ ζηε Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο ππάξρεη θαζπζηέξεζε ζηελ έγθξηζε ησλ ΟΑΑ απφ ηηο ΓΑ Αμηφινγεο πξνζπάζεηεο έρνπλ γίλεη απφ ην ζχλνιν ησλ αζηηθψλ θέληξσλ ηεο πεξηθέξεηαο Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο Θξάθεο φπνπ έρνπλ εγθξηζεί ΟΑΑ γηα φιεο ηηο πφιεηο θαη έρεη μεθηλήζεη ε πινπνίεζε ηνπο. Σα ΟΑΑ πεξηιακβάλνπλ δξάζεηο πνπ θαιχπηνπλ φινπο ηνπο ηνκείο αζηηθήο δξαζηεξηφηεηαο(αζηηθή αλαδσνγφλεζε, θνηλσληθέο παξνρέο, δξάζεηο γηα αλάδεημε ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ). Ζ πινπνίεζε ΟΑΑ απφ φιεο ηηο πφιεηο ηεο πεξηθέξεηαο ζα ζπκβάιεη ζηελ επίηεπμε πνιπθεληξηθήο αλάπηπμεο φπσο επηηάζζνπλ νη βαζηθέο αξρέο ηεο Έλσζεο γηα ηε αζηηθή πνιηηηθή θαη ζα νδεγήζνπλ ζηελ εμάιεηςε ησλ ελδνπεξηθεξεηαθψλ αληζνηήησλ. Ζ έγθξηζε θαη πινπνίεζε ΟΑΑ έρεη επίζεο πξνρσξήζεη ζηηο πεξηθέξεηεο Ννηίνπ θαη Βνξείνπ Αηγαίνπ, ζηε Κξήηε, ζηελ Ήπεηξν, ηε ηεξεά Διιάδα θαη ηα Ηφληα Νεζηά. Απφ ηελ θαηαγξαθή ησλ ελεξγεηψλ πνπ έρνπλ γίλεη ζε ζρέζε κε ηελ εθαξκνγή ΟΑΑ παξαηεξνχκε φηη δελ έρνπλ ππάξμεη κέρξη ηψξα ζπλεξγαζίεο κεηαμχ αζηηθψλ θέληξσλ. Ζ πξαθηηθή απηή ζα ήηαλ ηδηαίηεξα ρξήζηκε ζηα κεηξνπνιηηηθά θέληξα φπνπ φκνξνη δήκνη κε θνηλά πξνβιήκαηα ζα κπνξνχζαλ λα ζρεδηάζνπλ απφ θνηλνχ 53

54 δξάζεηο ηδηαίηεξα ζηνπο ηνκείο ησλ θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ θαη ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, ησλ κεηαθνξψλ θαη ησλ ζπγθνηλσληψλ. Με απηφ ηνλ ηξφπν ζα επεηχγραλαλ κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε θαη ζα εμνηθνλνκνχζαλ πφξνπο απφ ηηο νηθνλνκίεο θιίκαθαο πνπ ζα δεκηνπξγνχληαλ. Άιιε παξάκεηξνο γηα κηα νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ησλ αζηηθψλ πξνβιεκάησλ είλαη ε αμηνπνίεζε πφξσλ απφ άιιεο ζεκαηηθέο πξνηεξαηφηεηεο, αληίζηνηρε πξφβιεςε ππάξρεη θαη ζηελ εγθχθιην πνπ έρεη εθδνζεί γηα ηελ εθπφλεζε ΟΑΑ. Ωζηφζν κφλν ζηε πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ θαη Κξήηεο έρεη πξνγξακκαηηζηεί ε δέζκεπζε πφξσλ απφ ηε πξσηνβνπιία JESSICA γηα ηε δηαρείξηζε απνβιήησλ (Κ.Θ.Π. 44) ελψ ην ΠΔΠ Κξήηεο έρεη δεζκεχζεη πφξνπο θαη γηα ηελ αλάπηπμε πνιηηηζηηθψλ ππνδνκψλ απφ ηνλ Κ.Θ.Π. 59. πκπεξαζκαηηθά ηα αζηηθά θέληξα ρξεηάδεηαη λα εθπνλήζνπλ ΟΑΑ πνπ ζα πεξηιακβάλνπλ δξάζεηο γηα βειηίσζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο ηεο πφιεο, γηα αμηνπνίεζε ησλ ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ γηα πξνψζεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο, γηα δεκηνπξγία ππνδνκψλ πνπ βειηηψλνπλ ηελ πξνζβαζηκφηεηα ζην θέληξν ησλ πφιεσλ θαη γηα παξνρή ππεξεζηψλ θνηλσληθήο πξφλνηαο. Ζ απνπζία κέηξσλ ζε θάπνηνπο απφ ηνπο παξαπάλσ άμνλεο πεξηνξίδνπλ ηνλ νινθιεξσκέλν ραξαθηήξα ηεο παξέκβαζεο. Λφγσ ησλ πεξηνξηζκέλσλ πφξσλ είλαη ζεκαληηθφ ε πινπνίεζε ησλ ζρεδίσλ λα πεξηιακβάλεη απνξξφθεζε πφξσλ απφ άιιεο Θεκαηηθέο Πξνηεξαηφηεηεο γεγνλφο πνπ ζπκβάιιεη θαη ζηελ νινθιεξσκέλε πξνζέγγηζε ησλ παξεκβάζεσλ. ην ίδην πιαίζην ε πιήξεο αμηνπνίεζε ησλ πφξσλ ηνπ JESSICA είλαη απαξαίηεηε. Μέζσ ηεο αλαθχθισζεο ησλ πφξσλ είλαη δπλαηή ε πινπνίεζε πεξηζζφηεξσλ έξγσλ ελψ ζπκβάιεη θαη ζηελ απφθηεζε εκπεηξίαο γηα ηελ επφκελε πξνγξακκαηηθή πεξίνδν φπνπ ρξεκαηνδφηεζε κέζσ επηζηξεπηέσλ πφξσλ ζα εθαξκφδεηαη ζε κεγαιχηεξν βαζκφ. Σέινο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ λα πξνσζεζνχλ νη ζπλεξγαζίεο κεηαμχ ησλ δήκσλ είηε πξφθεηηαη γηα αζηηθά θέληξα είηε γηα πφιεηο θαη πεξηαζηηθέο πεξηνρέο. Γηα ηε πεξίπησζε ησλ κεγάισλ αζηηθψλ θέληξσλ ε ζπλεξγαζία είλαη πξναπαηηνχκελν γηα ηε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ δηαβίσζεο θαζψο νη θάηνηθνη δελ δνπλ θαη εξγάδνληαη απνθιεηζηηθά ζηνλ δήκν πνπ βξίζθεηαη ε θαηνηθία ηνπο. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ ην 54

55 παξάδεηγκα ηεο ζρεδηαδφκελεο παξέκβαζεο ζηε ιηκελνβηνκεραληθή δψλε ηνπ Πεηξαηά ηεο Γξαπεηζψλαο θαη ηνπ Κεξαηζηλίνπ φπνπ απαηηείηαη ε ζπλεξγαζία δχν δήκσλ θαη αξθεηψλ ηδησηηθψλ θνξέσλ. Δλδεηθηηθά, νη φκνξνη δήκνη ζα κπνξνχζαλ λα ζρεδηάζνπλ απφ θνηλνχ πνδειαηφδξνκνπο πνπ ζα ζπλδένπλ πεξηνρέο ζε δηαθνξεηηθνχο δήκνπο αληί λα πεξηνξίδνληαη ζηα θέληξα ησλ πφιεσλ ηνπο, ζα κπνξνχζαλ λα αμηνπνηνχλ απφ θνηλνχ εθηάζεηο γηα ηε δηακφξθσζε κεηξνπνιηηηθψλ πάξθσλ, βηνκεραληθψλ δσλψλ, λα δηακνξθψλνπλ δνκέο θνηλσληθψλ ππεξεζηψλ φπσο ζεκηλάξηα γηα ηελ θαηάξηηζε ησλ νκάδσλ πνπ πιήηηνληαη απφ αλεξγία, λα δηνξγαλψλνπλ δξάζεηο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο ρξήζεο λαξθσηηθψλ, λα δεκηνπξγνχλ δνκέο ππνδνρήο θαη έληαμεο κεηαλαζηψλ θαη λα εηζάγνπλ δηαδεκνηηθέο γξακκέο ζπγθνηλσληψλ. Γηα ηα πεξηθεξεηαθά αζηηθά θέληξα είλαη ζεκαληηθφ πέξα απφ ηελ ελίζρπζε ησλ ππνδνκψλ ηεο πφιεο λα εζηηάζνπλ ζηελ ζπλεξγαζία κε ηηο αγξνηηθέο πεξηνρέο. Όινη νη λνκνί ηεο ρψξαο έρνπλ αλεπηπγκέλν πξσηνγελή ηνκέα ηνλ νπνίν κε θαηάιιεια έξγα ζα κπνξνχζαλ λα ηνλ ελδπλακψζνπλ. Δίλαη ραξαθηεξηζηηθφ ην παξάδεηγκα ηνπ ΟΑΑ ηεο Πάξνπ πνπ πξνβιέπεη ηε δεκηνπξγία θέληξνπ εθπαίδεπζεο θαη ελεκέξσζεο αγξνηψλ θαη Σξάπεδαο πφξσλ, αιιά θαη ε πεξίπησζε ηνπ Γήκνπ Ζιίαο κε ηε δεκηνπξγία Γεκνπξαηήξηνπ Αγξνηηθψλ Πξντφλησλ. Σέηνηνπ είδνπο δνκέο είλαη απαξαίηεηεο ζε φιεο ηηο πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο ψζηε λα εθζπγρξνληζηεί ε αγξνηηθή παξαγσγή θαη λα παξάγεη πνηνηηθά αγξνηηθά πξντφληα δηεζλψο αλαγλσξίζηκα ζπκβάιινληαο ζηελ αχμεζε ηεο απαζρφιεζεο θαη ηνπ εηζνδήκαηνο ησλ αγξνηψλ. ηνλ ηξηηνγελή θαη δεπηεξνγελή ηνκέα ην παξάδεηγκα ηεο Πάξνπ είλαη θαη πάιη ελδεηθηηθφ γηα ηηο δπλαηφηεηεο πνπ έρεη έλα αζηηθφ θέληξν λα ελδπλακψζεη ηηο αλαπηπμηαθέο ηνπ πξννπηηθέο. ηνλ ΟΑΑ γηα ηελ πεξηνρή ηεο Παξνηθηάο έρεη ζρεδηαζηεί ε δεκηνπξγία Γξαθείνπ Δπηρεηξεκαηηθφηεηαο πνπ παξέρεη ζε θάζε λέα επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα επηρεηξεζηαθφ ζρέδην ψζηε λα δηαζθαιηζηεί ε βησζηκφηεηα ησλ δξάζεσλ πνπ αλαιακβάλνληαη θαη λα ππάξρεη ζπγθεθξηκέλε θαηεχζπλζε γηα ην πνηεο δξαζηεξηφηεηεο είλαη βηψζηκεο ζηε πεξηνρή. Κάζε αζηηθφ θέληξν νθείιεη λα δεκηνπξγήζεη δνκέο πνπ ζα εληζρχνπλ ηελ αλάιεςε επηρεηξεκαηηθήο δξάζεο κε βάζε ηα ζπγθξηηηθά πιενλεθηήκαηα ηεο θάζε Πεξηθέξεηαο. Δηδηθφηεξα γηα ηηο ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο φπσο ηα λεζηά ηνπ Ηνλίνπ θαη ηνπ Αηγαίνπ ε πξνψζεζε ηνπ ζεκαηηθνχ ηνπξηζκνχ ζχκθσλα κε ηα ηδηαίηεξα 55

56 ραξαθηεξηζηηθά ηνπ θάζε ηφπνπ ζα πξέπεη λα είλαη έλαο απφ ηνπο ζηφρνπο πνπ ζα ηίζεληαη ζηα ΟΑΑ. ΔΠΙΛΟΓΟ Οη ειιεληθέο πφιεηο δηαζέηνπλ πνιιέο δπλαηφηεηεο νη νπνίεο αλ αμηνπνηεζνχλ θαηάιιεια ζα ηηο θαηαζηήζνπλ αληαγσληζηηθέο ζε επξσπατθφ θαη δηεζλέο επίπεδν. Ζ Δ.Δ. κέζα απφ ηηο θαηεπζχλζεηο θαη ηα ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία πνπ παξέρεη ζηα Κξάηε - Μέιε ηνπο δίλεη απηή αθξηβψο ηε δπλαηφηεηα: λα αληηκεησπίζνπλ ηα πξνβιήκαηα θαη ηηο αδπλακίεο ηνπο θαη λα εληζρχζνπλ ηηο πξννπηηθέο αλάπηπμεο ηνπο. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο, νη αξκφδηνη θνξείο ζηα ειιεληθά αζηηθά θέληξα δελ έρνπλ αμηνπνηήζεη ηα εξγαιεία πνπ έρνπλ ζηε δηάζεζε ηνπο. Απνπζηάδεη ν καθξνπξφζεζκνο ζηξαηεγηθφο ζρεδηαζκφο θαη νη πφξνη ζπαηαιψληαη ζε κεκνλσκέλεο δξάζεηο. Απφ ηελ άιιε πιεπξά ε πξσηνβνπιία JESSICA πξνθέξεη έλα λέν πεξηβάιινλ αμηνπνίεζεο ησλ πφξσλ. Ζ αλάγθε γηα δεκηνπξγία εζφδσλ απαηηεί απφ ηνπο θνξείο θαηάιιειν πξνγξακκαηηζκφ θαη επηρεηξεζηαθφ ζρεδηαζκφ ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη φηη ηα έξγα πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζνχλ δεκηνπξγνχλ έζνδα. Σα έξγα πνπ έρνπλ πξνηαζεί απφ ηνπο θνξείο είλαη ζε ζέζε λα παξάγνπλ έζνδα φκσο παξακέλεη ην εξψηεκα αλ ζα είλαη αξθεηά ψζηε ε επηζηξνθή ησλ πφξσλ λα είλαη δπλαηή. Δπηπιένλ ε ζπκκεηνρή ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα είλαη κηα ζεκαληηθή ζπληζηψζα γηα ηελ επηηπρία ηεο ρξεκαηνδφηεζεο κέζσ JESSICA φκσο ζηε παξνχζα νηθνλνκηθή ζπγθπξία κηα ηέηνηα πξννπηηθή είλαη αξθεηά δχζθνιν λα πξαγκαηνπνηεζεί. Παξά ηνλ νηθνλνκηθφ πεξηνξηζκφ ηεο πεξηφδνπ απηήο είλαη ζεκαληηθφ λα ηνληζηεί φηη ε ηθαλφηεηα ησλ δεκφζησλ θνξέσλ λα πινπνηνχλ ηέηνηα πξνγξάκκαηα παξακέλεη δεηνχκελν παξά ηε καθξφρξνλε εκπεηξία. Οη θαζπζηεξήζεηο θαη ε κε αμηνπνίεζε φισλ ησλ αλαπηπμηαθψλ δπλαηνηήησλ ιεηηνπξγεί αλαζηαιηηθά ζηελ έγθαηξε πινπνίεζε ησλ έξγσλ αιιά θαη ζηελ πξνζέιθπζε ηδησηηθψλ επελδχζεσλ πνπ είλαη απαξαίηεηεο ψζηε νη παξεκβάζεηο λα νδεγνχλ ζε αεηθφξν αλάπηπμε. 56

57 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΣΩΝ ΔΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΗΝΟΣΖΣΩΝ, (2006). Πολιηική ζςνοσήρ και πόλειρ: η ζςμβολή ηων πόλεων και ηων πολεοδομικών ζςγκποηημάηων ζηην ανάπηςξη και ηην απαζσόληζη ζηιρ πεπιθέπειερ. COM(2006) 385, Βπςξέλλερ. ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΣΩΝ ΔΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΗΝΟΣΖΣΩΝ, ΤΜΒΟΤΛΗΟ ΣΩΝ ΤΠΟΤΡΓΩΝ ΥΩΡΟΣΑΞΗΑ, (2011). Ζ Δδαθηθή Αηδέληα ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ΤΜΒΟΤΛΗΟ ΣΩΝ ΤΠΟΤΡΓΩΝ ΥΩΡΟΣΑΞΗΑ, (2007). Χάξηα ηεο Λεηςίαο γηα Βηώζηκεο Δπξσπατθέο πόιεηο. Λεηςία. ΔΠΗΣΡΟΠΖ ΣΩΝ ΔΤΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΗΝΟΣΖΣΩΝ, (2009). Πξάζηλε Βίβινο γηα ηελ Δδαθηθή ζπλνρή Μεηαηξνπή ηεο εδαθηθήο πνηθηινκνξθίαο ζε πξνηέξεκα. Βξπμέιιεο. ΤΠΟΗΑΝ - Γ.Γ. Δπελδχζεσλ θαη Αλάπηπμεο, (2007). Δζληθό Σηξαηεγηθό Πιαίζην Αλαθνξάο Αζήλα ΤΠΟΗΑΝ, (2010). Οδεγφο γηα ηα Οινθιεξσκέλα ρέδηα Αζηηθήο Αλάπηπμεο (ΟΑΑ). Αζήλα. Γηαρεηξηζηηθά Αξρή ΠΔΠ Γπηηθήο Διιάδνο, Πεινπνλλήζνπ, Ηνλίσλ Νήζσλ (2007) ΠΔΠ Γπηηθήο Διιάδνο, Πεινπνλλήζνπ, Ηνλίσλ Νήζσλ. Γηαρεηξηζηηθά Αξρή ΠΔΠ Μαθεδνλίαο - Θξάθεο, (2007). ΠΔΠ Μαθεδνλίαο Θξάθεο. Γηαρεηξηζηηθά Αξρή ΠΔΠ Αηηηθήο, (2007). ΠΔΠ Αηηηθήο. Γηαρεηξηζηηθά Αξρή ΠΔΠ Ζπείξνπ, Θεζζαιίαο, ηεξεάο Διιάδαο (2007). ΠΔΠ Ζπείξνπ, Θεζζαιίαο, ηεξεάο Διιάδαο. Γηαρεηξηζηηθά Αξρή ΠΔΠ Κξήηεο Νήζσλ Αηγαίνπ, (2007). ΠΔΠ Κξήηεο, Νήζσλ Αηγαίνπ. ΓΖΜΟ ΓΡΑΜΑ (2010) Οινθιεξσκέλν ρέδην Αζηηθήο Αλαγέλλεζεο Γήκνπ Γξάκαο. Γξάκα. ΔΓΑ Αηηηθήο. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο έξγσλ [ ] ΔΓΑ Αλαη. Μαθεδνλίαο Θξάθεο. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο έξγσλ [ ] 57

58 ΔΓΑ Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο. Πξνζθιήζεηο - Δληάμεηο έξγσλ. [ ], [ ] ΔΓΑ Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ ΔΓΑ Ζπείξνπ. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. emid=10 temid=12 ΔΓΑ Θεζζαιίαο. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ ] [ ] ΔΓΑ ηεξεάο Διιάδαο. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ ] [ ] ΔΓΑ Ηνλίσλ Νήζσλ. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ ] [ ] ΔΓΑ Γπηηθήο Διιάδαο. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ %ce%95%ce%bd%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%ae %ce%91%ce%bd%ce%b 1%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%b9 &fs=false ] ΔΓΑ Πεινπνλλήζνπ. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. ry&id=61&itemid=111 ΔΓΑ Κξήηεο. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ ] [ ] ΔΓΑ Ννηίνπ Αηγαίνπ. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ ΔΓΑ Βνξείνπ Αηγαίνπ. Πξνζθιήζεηο Δληάμεηο Έξγσλ. [ ] Θεζκηθφ πιαίζην πξσηνβνπιίαο JESSICA [ δηαζέζηκν: ] 58

59 Τινπνίεζε JESSICA ζηελ Διιάδα. [ ] Πηινηηθφ Πξφγξακκα URBAN. [ ] Κνηλνηηθή Πξσηνβνπιία URBAN [ ] Πξφγξακκα URBAN Γπηηθήο Θεζζαινλίθεο. [ ] ΓΖΜΟ ΖΡΑΚΛΔΗΟΤ, Πξόγξακκα «νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο αλαδσνγόλεζεο ησλ ππνβαζκηζκέλσλ πεξηνρώλ ηνπ Γπηηθνύ Παξαιηαθνύ Μεηώπνπ Ηξαθιείνπ Κξήηεο Ζξάθιεην. Αλάπιαζε ηζηνξηθνχ εκπνξηθνχ θέληξνπ Θεζζαινλίθεο. [ ] ΓΖΜΟ ΟΡΔΣΗΑΓΑ, (2010). ΟΑΑ Οξεζηηάδαο. ΓΖΜΟ ΑΛΔΞΑΝΓΡΟΤΠΟΛΖ, (2010). ΟΑΑ Αιεμαλδξνχπνιεο ΓΖΜΟ ΚΟΜΟΣΖΝΖ, (2010). ΟΑΑ Κνκνηελήο. ΓΖΜΟ ΚΑΒΑΛΑ, (2010). ΟΑΑ Καβάιαο. ΓΖΜΟ ΗΩΑΝΝΗΝΩΝ. (2011) ΟΑΑ Ησαλλίλσλ. ΓΖΜΟ ΖΓΟΤΜΔΝΗΣΑ, (2011). ΟΑΑ Ζγνπκελίηζαο. ΓΖΜΟ ΠΡΔΒΔΕΑ, (2011). ΟΑΑ Πξέβεδαο ΓΖΜΟ ΠΑΡΟΤ,(2011). ΟΑΑ Παξνηθηάο ΓΖΜΟ ΜΑΛΔΒΗΕΗΟΤ, (2011). ΟΑΑ Γαδίνπ. 59

60 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ 60

61 Παπάπηημα 1 Δπωηημαηολόγιο Σν παξφλ εξσηεκαηνιφγην αθνξά εξγαζία ηεο Γεσξγίαο Κσλζηαληνπνχινπ, ζπνπδάζηξηαο ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, θαη έρεη ζέκα : " Οινθιεξσκέλεο Αζηηθέο Παξεκβάζεηο κε ηε ρξήζε ρξεκαηνδνηηθψλ εξγαιείσλ. Ζ ζπκπιήξσζε ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ είλαη αλψλπκε θαη ηα ζηνηρεία πνπ ζα ζπγθεληξσζνχλ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ απνθιεηζηηθά γηα ηνπο ζθνπνχο ηεο εξγαζίαο. 1. Πνηνο είλαη ν ηύπνο ηνπ θνξέα ζαο; Γήκνο Πεξηθέξεηα Γηαρεηξηζηηθή Αξρή Δλδηάκεζε Γηαρεηξηζηηθή Αξρή Δλδηάκεζνο Φνξέαο Γηαρείξηζεο 2. Πνηνο είλαη ν αξηζκόο ησλ πξνζθιήζεσλ πνπ έρνπλ εθδνζεί θαη αθνξνύλ ηα Οινθιεξσκέλα ρέδηα Αζηηθήο Αλάπηπμεο (ΟΑΑ); Κακία Πάλσ απφ 9 3. Ο θνξέαο ζαο έρεη εθπνλήζεη ΟΑΑ; Ναη Όρη 4. Σα ΟΑΑ πεξηιακβάλνπλ δξάζεηο άπό άιινπο θσδηθνύο ζεκαηηθήο πξνηεξαηόηεηαο πέξα από ηνλ θσδηθό ζεκαηηθήο πξνηεξαηόηεηαο 61: "Οινθιεξσκέλα ζρέδηα γηα αζηηθή θαη αγξνηηθή αλαγέλλεζε"; Ναη Όρη 5. Καηά ηελ θαηάξηηζε ηνπ ΟΑΑ ζπκκεηείραλ: Μπνξείηε λα δώζεηε πεξηζζόηεξεο από κηα απαληήζεηο. Γήκνο Πεξηθέξεηα ΑΔΗ/ΣΔΗ Δπηκειεηήξηα 61

62 Αλαπηπμηαθνί νξγαληζκνί Κνηλσληθνί θνξείο Άιιν: 6. Πσο θξίλεηε ηε ζπλεξγαζία κε ηνπο ηνπηθνύο θνξείο γηα ηελ εθπόλεζε ησλ ΟΑΑ; Διιηπήο Ηθαλνπνηεηηθή Απνδνηηθή 7. Πνηνο είλαη ν αξηζκόο ησλ έξγσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη εζσηεξηθά ζην ΟΑΑ; Πάλσ απφ Σν ΟΑΑ πνπ έρεη ζπληάμεη ν θνξέαο ζαο αθνξά: ζπγθεθξηκέλε πεξηνρή επηιέμηκνπ αζηηθνχ θέληξνπ ην ζχλνιν ηνπ αζηηθνχ θέληξνπ δίθηπν επηιέμηκσλ αζηηθψλ θέληξσλ 9. Σν ΟΑΑ εζηηάδεη θπξίσο ζε: πεξηνρέο θνηλσληθνχ απνθιεηζκνχ πεξηνρέο απφηνκεο αιιαγήο ρξήζεσλ γεο θαη δεκηνπξγίαο λένπ αζηηθνχ ρψξνπ πεξηνρέο απζαίξεηεο δφκεζεο πεξηνρέο αζηηθήο απαμίσζεο ηζηνξηθφ θέληξν πφιεο 10. Πνηνη είλαη νη ζηόρνη ηνπ ΟΑΑ ηνπ θνξέα ζαο; Ζ δεκηνπξγία θαη εμαζθάιηζε πςειήο πνηφηεηαο δεκφζησλ θνηλφρξεζησλ ρψξσλ Ο εθζπγρξνληζκφο ησλ δηθηχσλ ππνδνκήο Ζ βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο Ζ πξνψζεζε ηεο θαηλνηνκίαο θαη ε αλάπηπμε επηρεηξεκαηηθφηεηαο Ζ βηψζηκε αλαβάζκηζε ηνπ θπζηθνχ θαη δνκεκέλνπ πεξηβάιινληνο 62

63 Ζ ελίζρπζε ηεο ηνπηθήο νηθνλνκίαο θαη ηεο ηνπηθήο αγνξάο εξγαζίαο θαη κε ηε βειηίσζε ηεο ειθπζηηθφηεηαο γηα αλάπηπμε επηρεηξεκαηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ Ζ πξνψζεζε δπλακηθψλ πνιηηηθψλ επηκφξθσζεο θαη θαηάξηηζεο ηδηαίηεξα γηα παηδηά θαη λένπο θαζψο θαη ε πξνψζεζε/ αλάπηπμε θνηλσληθψλ ππνδνκψλ Ζ πξνψζεζε ησλ απνδνηηθψλ θαη πξνζηηψλ ζπζηεκάησλ αζηηθήο κεηαθνξάο Ζ εμαζθάιηζε θνηλσληθήο ζπλνρήο 11. Πνηεο δξάζεηο πεξηιακβάλεη ν ΟΑΑ ηνπ θνξέα ζαο; Βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ θνηλφρξεζησλ δεκφζησλ ρψξσλ Πνιενδνκηθφο ζρεδηαζκφο, κε παξάιιειεο ζεζκηθέο ξπζκίζεηο Γεκηνπξγία δεκνηηθψλ ρψξσλ ζηάζκεπζεο θαη ξπζκίζεηο γηα ειεγρφκελε ζηάζκεπζε Γεκηνπξγία πνιηηηζηηθψλ ππνδνκψλ Δπέθηαζε απνρεηεπηηθψλ δηθηχσλ (ζε επεθηάζεηο ηεο πφιεο) θαη δηθηχσλ χδξεπζεο Γξάζεηο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ θαη δξάζεηο αλαθχθισζεο πζηήκαηα γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο Δπέθηαζε ηεο ρξήζεο ήπησλ κνξθψλ ελέξγεηαο Υξήζε λέσλ ηερλνινγηψλ ζηελ παξνρή ππεξεζηψλ πξνο ηνπο πνιίηεο Γξάζεηο / δνκέο ζηήξημεο ησλ επηρεηξεκαηηψλ Γηακφξθσζε θνηλφρξεζησλ ρψξσλ θαη ρψξσλ πξαζίλνπ Αλαθαίληζε θηηξίσλ Δπέθηαζε - αλαβάζκηζε ησλ ππνδνκψλ εθπαίδεπζεο Γξάζεηο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ αζηηθψλ κεηαθνξψλ Βειηίσζε ησλ ππνδνκψλ γηα ηελ παξνρή ππεξεζηψλ πγείαο πξφλνηαο Άιιν: 12. Πνηνο είλαη ν πξνϋπνινγηζκόο ηνπ ΟΑΑ ηνπ θνξέα ζαο; 3-5 εθαη. 5-7 εθαη. 7-9 εθαη. Άιιν: 13. Πσο θξίλεηε ην ζεζκηθό πιαίζην ιεηηνπξγίαο ηνπ ρξεκαηνδνηηθνύ εξγαιείνπ Jessica; Απνηειεζκαηηθφ 63

64 Γπζιεηηνπξγηθφ Πνιχπινθν Άιιν: 14. Πνπ νθείιεηαη ε κε ρξήζε ηνπ ρξεκαηνδνηηθνύ εξγαιείνπ Jessica; Πνιχπινθν ζεζκηθφ πιαίζην Έιιεηςε δεκνζηφηεηαο Έιιεηςε ελδηαθέξνληνο απφ ηδησηηθνχο θνξείο Παξνχζα νηθνλνκηθή ζπγθπξία Άιιν: 15. ε πνην ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο παξαηεξνύληαη κεγαιύηεξεο θαζπζηεξήζεηο; Δμεηδίθεπζε ησλ βαζηθψλ θαηεπζχλζεσλ θαη ησλ θξηηεξίσλ επηινγήο ησλ ΟΑΑ απφ ηελ ΔΓΑ ηεο θάζε Πεξηθέξεηαο Δλεκέξσζε ησλ Γπλεηηθψλ Γηθαηνχρσλ θαη δεκνζηφηεηα απφ ηελ ΔΓΑ Πξφζθιεζε ηεο ΔΓΑ πξνο ηνπο Γήκνπο ησλ επηιέμηκσλ αζηηθψλ θέληξσλ Τπνβνιή ησλ πξνζρεδίσλ θαη επηινγή ηνπο απφ ηελ ΔΓΑ Πξφζθιεζε απφ ηελ ΔΓΑ πξνο ηνπο Γήκνπο ησλ επηιέμηκσλ αζηηθψλ θέληξσλ γηα ηελ ππνβνιή ησλ νξηζηηθψλ ΟΑΑ Γηακφξθσζε ηνπ εηαηξηθνχ ζρήκαηνο Αμηνιφγεζε ησλ Οινθιεξσκέλσλ ρεδίσλ Αζηηθήο Αλάπηπμεο απφ ηελ ΔΓΑ Λήςε ηεο ηειηθήο απφθαζεο γηα ηελ έγθξηζε ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ ρεδίνπ 16. Πνηα είλαη ηα θύξηα πξνβιήκαηα ηεο πεξηνρήο ζηελ νπνία αλαθέξεηαη ην ΟΑΑ Αξλεηηθή δεκνγξαθηθή εμέιημε Τπνβαζκηζκέλν θπζηθφ θαη δνκεκέλν πεξηβάιινλ Έιιεηςε βαζηθψλ ππνδνκψλ, θαζψο θαη ππνδνκψλ πξνζπειαζηκφηεηαο αηφκσλ κε θηλεηηθά πξνβιήκαηα Μεγάιν πνζνζηφ καθξνρξφληαο αλεξγίαο, θηψρηαο, εγθιεκαηηθφηεηαο Μεγάιν πνζνζηφ αλαιθαβεηηζκνχ, ρακεινχ εθπαηδεπηηθνχ επηπέδνπ θαη ζρνιηθήο δηαξξνήο Δκθάληζε / χπαξμε εππαζψλ θνηλσληθψλ νκάδσλ Έιιεηςε θνηλσληθψλ ππνδνκψλ / δνκψλ Έιιεηςε ή / θαη ππνβάζκηζε πξάζηλνπ θαη θνηλφρξεζησλ ρψξσλ αλαςπρήο Ύπαξμε ζεκαληηθψλ θπθινθνξηαθψλ / ζπγθνηλσληαθψλ πξνβιεκάησλ 64

65 Μηθξή νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα θαη ρακειφ εηζφδεκα θαηνίθσλ Παξνπζία αζηηθήο θαη βηνκεραληθήο ξχπαλζεο Άιιν: 17. Πνηνο είλαη ν αξηζκόο ησλ άκεζα ή έκκεζα σθεινύκελσλ; Πάλσ απφ Πηζηεύεηε όηη νη δξάζεηο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην ΟΑΑ είλαη θαηάιιειεο γηα ηελ θάιπςε ησλ ηνπηθώλ αλαγθώλ; Ναη Όρη 19. Κξίλεηε όηη ε ρξεκαηνδόηεζε από ΔΣΠΑ θαη ΔΚΣ πνπ ίζρπε θαηά ηελ πξνγξακκαηηθή πεξίνδν ήηαλ πην απνηειεζκαηηθή από ηελ ρξεκαηνδόηεζε κόλν από ην ΔΣΠΑ πνπ ηζρύεη ζηε ηξέρνπζα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν; Ναη Όρη 20. Πηζηεύεηε όηη ππάξρεη αδπλακία νξηζκέλσλ ΟΣΑ ή / θαη άιισλ Γηθαηνύρσλ λα αληαπνθξηζνύλ κε επάξθεηα ζηελ δηνίθεζε θαη πινπνίεζε ηνπ ζρεδίνπ; Ναη Όρη 21. ηηο εληαγκέλεο πξάμεηο πνπ αθνξνύλ ην ΟΑΑ εληνπίδεηαη αλαγθαηόηεηα αλακόξθσζεο ηνπ επηρεηξεζηαθνύ ζρεδίνπ ιόγσ αλσξηκόηεηαο νξηζκέλσλ έξγσλ; Ναη Όρη 22. Η εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο Καιιηθξάηε ζα ζπκβάιιεη ζεηηθά ζηελ εθπόλεζε θαη πινπνίεζε ησλ ΟΑΑ Ναη Όρη 65

66 Παπάπηημα 2 Απανηήζειρ Δπωηημαηολογίος 1. Πνηνο είλαη ν ηύπνο ηνπ θνξέα ζαο; 2. Πνηνο είλαη ν αξηζκόο ησλ πξνζθιήζεσλ πνπ έρνπλ εθδνζεί θαη αθνξνύλ Οινθιεξσκέλα ζρέδηα αζηηθήο αλάπηπμεο; 66

67 3. Ο θνξέαο ζαο έρεη εθπνλήζεη ΟΑΑ; 4. Σα ΟΑΑ ηνπ θνξέα ζαο πεξηιακβάλνπλ δξάζεηο από άιινπο θσδηθνύο Θεκαηηθήο Πξνηεξαηόηεηαο πέξα από ηνλ θσδηθό Θεκαηηθήο Πξνηεξαηόηεηαο 61: «Οινθιεξσκέλα ρέδηα γηα Αζηηθή θαη Αγξνηηθή Αλαγέλλεζε; 5. Καηά ηε θαηάξηηζε ηνπ ΟΑΑ ζπκκεηείραλ; 67

68 6. Πσο θξίλεηαη ηε ζπλεξγαζία κε ηνπο ηνπηθνύο θνξείο γηα ηελ εθπόλεζε ΟΑΑ; 7. Πνηνο είλαη ν αξηζκόο ησλ έξγσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη εζσηεξηθά ζην ΟΑΑ; 68

69 8. Σν ΟΑΑ πνπ έρεη ζπληάμεη ν θνξέαο ζαο αθνξά; 9. Σν ΟΑΑ εζηηάδεη θπξίσο ζε : 69

70 10. Πνηνη είλαη νη ζηόρνη ηνπ ΟΑΑ ηνπ θνξέα ζαο; 11. Πνηεο δξάζεηο πεξηιακβάλεη ν ΟΑΑ ηνπ θνξέα ζαο; 70

71 71

72 12. Πνηνο είλαη ν πξνϋπνινγηζκόο ηνπ ΟΑΑ ηνπ θνξέα ζαο; 13. Πσο θξίλεηε ην ζεζκηθό πιαίζην ιεηηνπξγίαο ηνπ ρξεκαηνδνηηθνύ εξγαιείνπ JESSICA; 14. Πνπ νθείιεηαη ε κε ρξήζε ηνπ ρξεκαηνδνηηθνύ εξγαιείνπ JESSICA; 72

73 15. ε πνην ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο παξαηεξνύληαη κεγαιύηεξεο θαζπζηεξήζεηο; 16. Πνηα είλαη ηα θύξηα πξνβιήκαηα ηεο πεξηνρήο ζηελ νπνία αλαθέξεηαη ν ΟΑΑ; 73

74 17. Πνηνο είλαη ν αξηζκόο ησλ άκεζα ή έκκεζα σθεινύκελσλ; 18. Πηζηεύεηε όηη νη δξάζεηο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην ΟΑΑ είλαη θαηάιιειεο γηα ηελ θάιπςε ησλ ηνπηθώλ αλαγθώλ; 74

75 19. Κξίλεηε όηη ε ρξεκαηνδόηεζε από ην ΔΣΠΑ θαη ην ΔΚΣ πνπ ίζρπε θαηά ηε πεξίνδν ήηαλ πην απνηειεζκαηηθή από ηελ ρξεκαηνδόηεζε κόλν από ην ΔΣΠΑ πνπ ηζρύεη ζηε ηξέρνπζα πξνγξακκαηηθή πεξίνδν; 20. Πηζηεύεηε όηη ππάξρεη αδπλακία νξηζκέλσλ ΟΣΑ ή/θαη άιισλ Γηθαηνύρσλ λα αληαπνθξηζνύλ κε επάξθεηα ζηελ δηνίθεζε θαη πινπνίεζε ηνπ ζρεδίνπ; 21. ηηο εληαγκέλεο πξάμεηο πνπ αθνξνύλ ην ΟΑΑ εληνπίδεηαη αλαγθαηόηεηα αλακόξθσζεο ηνπ επηρεηξεζηαθνύ ζρεδίνπ ιόγσ αλσξηκόηεηαο νξηζκέλσλ έξγσλ; 75

76 22. Η εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο Καιιηθξάηε ζα ζπκβάιιεη ζεηηθά ζηελ πινπνίεζε ησλ ΟΑΑ; 76

77 Παπάπηημα 3 Καηανομή πόπων JESSICA α/α Δπηρεηξεζηαθό Πξόγξακκα ΔΠ Πεξηβάιινλ θαη αεηθφξνο αλάπηπμε Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Μαθεδνλίαο Θξάθεο Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Μαθεδνλίαο Θξάθεο Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Μαθεδνλίαο Θξάθεο Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Αηηηθήο 61 6 Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Κξήηεο θαη Νήζσλ Αηγαίνπ 7 Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Αηηηθήο Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Θεζζαιίαο ηεξεάο Διιάδαο Ζπείξνπ Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Θεζζαιίαο ηεξεάο Διιάδαο Ζπείξνπ Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Θεζζαιίαο ηεξεάο Διιάδαο Ζπείξνπ Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Γπηηθήο Διιάδαο Πεινπνλλήζνπ Ηνλίσλ Νήζσλ Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Γπηηθήο Διιάδαο Πεινπνλλήζνπ Ηνλίσλ Νήζσλ Πεξηθεξεηαθφ ΔΠ Γπηηθήο Διιάδαο Πεινπνλλήζνπ Ηνλίσλ Νήζσλ Δλδεηθηηθή ζεκαηηθή πξνηεξαηόηεηα 44, 59, 61 49, 61, , Άμνλαο Πξνηεξαηόηεηαο Πξνζηαζία Αηκνζθαηξηθνχ Πεξηβάιινληνο Αληηκεηψπηζε Κιηκαηηθήο Αιιαγήο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 6) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 7) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 8) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 9) Αλαδσνγφλεζε Αζηηθψλ Πεξηνρψλ(Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 4) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Κξήηεο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 7) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Βνξείνπ Αηγαίνπ (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 8) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Θεζζαιίαο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 4) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα ηεξεάο Διιάδαο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 5) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Ζπείξνπ (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 6) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Διιάδαο (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 7) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Πεινπνλλήζνπ (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 8) Αεηθφξνο Αλάπηπμε θαη Πνηφηεηα Εσήο ζηελ Πεξηθέξεηα Ηνλίσλ Νήζσλ (Άμνλαο Πξνηεξαηφηεηαο 9) Πνζό (EUR) 10,000,000 20,000,000 15,000,000 10,000,000 50,000,000 15,000,000 10,000,000 20,000,000 40,000,000 15,000,000 15,000,000 28,000,000 10,000,000 ύλνιν: 258,000,000 77

78 Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (ΔΓΓ) Πεηξαηψο 211, ΣΚ , Σαχξνο ηει: , fax: