ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ. Δρ. Τσιρίµπα Αθηνά Εισαγωγή

Transcript

1 ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΡΕΥΝΑΣ Δρ. Τσιρίµπα Αθηνά Εισαγωγή

2 ΣΚΟΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Παροχή γνώσεων και δεξιοτήτων σχετικά µε την ερευνητική µεθοδολογία που είναι απαραίτητες για την κατανόηση, τη διαµόρφωση και την αντιµετώπιση θεµάτων έρευνας. Δυνατότητα αξιολόγησης και εφαρµογής διαφορετικών ερευνητικών µεθόδων για την επίτευξη συγκεκριµένων στόχων.

3 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ανάλυση των σταδίων και των εργαλείων της ερευνητικής διαδικασίας. Κατανόηση µεθόδων και τεχνικών που χρησιµοποιούνται στην έρευνα. Συλλογή και Επεξεργασία δεδοµένων Παρουσίαση προτύπων - µοντέλων που είναι διαθέσιµα για την ανάλυση των δεδοµένων

4 ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Mark Saunders, Philip Lewis, Adrian Thornhill (2014). Μέθοδοι Έρευνας. Εκδότης: Δίσιγµα. (2014). ISBN:

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Εισαγωγή στην Ερευνητική Μεθοδολογία 2. Είδη Ερευνών (Καθορισµός εργασίας και δηµιουργία οµάδων εργασίας) 3. Καθορισµός ερευνητικών στόχων - Ανάπτυξη πλαισίου συµπεριφοράς 4. Παρουσίαση µεθοδολογίας και αποτελεσµάτων της µελέτης - Βιβλιογραφική Επισκόπηση 5. Μεθοδολογίες Δειγµατοληψίας 6. Ποιοτική Έρευνα 7. Ποσοτική έρευνα 8. Σχεδιασµός και Οργάνωση Ερωτηµατολογίου 9. Δεδοµένα: αποκαλυπτόµενα δεδηλωµένης προτίµησης-κλίµακες στάσεων (Παραδείγµατα Ερωτηµατολογίων) 10. SPSS: Ανάπτυξη Βάσεων Δεδοµένων 11. Επεξεργασία και Ανάλυση Δεδοµένων 12. Επεξεργασία και Ανάλυση Δεδοµένων 13. Παρουσιάσεις Εργασιών

6 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 70% ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 30% ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

7 Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΓΟΡΑΣ Το Nobel Prize των οικονοµικών του 2000 απονεµήθηκε στον Dan McFadden για τη συνεισφορά του στη µελέτη της συµπεριφοράς των ατόµων µε βάση την οικονοµική θεωρία και την ανάπτυξη οικονοµετρικών µεθοδολογιών αναφορικά µε την ανάλυση ζήτησης µε τη µεθοδολογία των διακριτών επιλογών.

8 POST-IT NOTES Η Έρευνα αγοράς ήταν δύσκολη: Καινοτόµο προϊόν Δηµιουργήθηκε για να αντικαταστήσει κοµµένα χαρτιά Προωθήθηκαν στην αγορά το χρόνο αργότερα χαρακτηρίστηκαν το καλύτερο έργο της 3M.

9 ΣΤΑΔΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ

10 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Ατοµικό Επίπεδο: Επιλογή εργασίας Επιλογή µέσου µεταφοράς Οµαδικό / Κοινωνικό Επίπεδο: Κατασκευή δρόµου Παροχή µιας µεταφορικής υπηρεσίας Εισαγωγή ένος νέου προϊόντος

11 1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Problem owner(s) (decision maker(s)) Stakeholders (policy arena actors) Policy analysts (decision advisors) Methodologists (toolmakers) Specialists (domain experts)

12 2. ΜΟΡΦΟΠΟΙΗΣΗ Συλλογή και καταγραφή πληροφοριών Διαθέσιµες από την αρχή Διαθέσιµες κατά τη διάρκεια επίλυσης Χρονολογικές σειρές - Ιστορικά Δεδοµένα

13 3. ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ Παρουσία σειρά ενδεχοµένων Τοποθέτηση πιθανοτήτων στα ενδεχόµενα υπό εξέταση Προσδιορισµός των πιθανοτήτων µε βάση µια σειρά τεχνικών Υπάρχουσες παρατηρήσεις Γνώµη ειδικών Υποκειµενική άποψη των εµπλεκοµένων φορέων

14 4. ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ / ΑΞΙΑ Προσδιορισµός τιµών στα υπό εξέταση ενδεχόµενα / σενάρια Αντικειµενικός Τιµή αγαθού Υποκειµενικός Ψυχολογικοί λόγοι Γούστο

15 5. ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Υπολογισµός των υπό εξέταση πολιτικών και προσδιορισµός της αρχικά καταλληλότερης Χρήση σεναρίων µέσω ανάλυσης ευαισθησίας για την µελέτη συµπεριφοράς των υπό εξέταση επιλογών / µέτρων Λήψη της τελικής απόφασης Policy Average Delay [min] Noise [houses] Emission s [tons] Profit [euro] Business as Usual mln Add Runway mln New NAPs mln Manage Demand mln

16 ΤΥΠΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Απλά Προβλήµατα τα οποία είναι απλά στην κατασκευή και επίλυση Βασιζόµενα σε πραγµατικά αριθµητικά δεδοµένα Σύνθετα Προβλήµατα µε ποιο σύνθετο χαρακτήρα των οποίων η επίλυση είναι δυσκολότερη Περιλαµβάνουν σενάρια των οποίων οι αξίες προσδιορίζονται υποκειµενικά

17 ΕΡΕΥΝΗΤEΣ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

18 ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ

19 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

20 ΘΕΩΡΙΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ Ο τοµέας των µεταφορών επηρεάζεται από την ανθρώπινη συµπεριφορά: Των χρηστών (οδηγοί, επιβάτες, αγοραστές αυτοκινήτων, και διαµεταφορείς) Των εργαζόµενων Των ληπτών αποφάσεων πολιτικής, καθώς και των ψηφοφόρων που καθορίζουν την υποδοµή και πολιτική των µεταφορών

21 Όπως τόνισε και ο Καθ. Ben-Akiva, για το σχεδιασµό και τη διαχείριση των µεταφορικών συστηµάτων πρωταρχική έµφαση πρέπει να δίνεται στους χρήστες Η άποψη του «αν το χτίσεις, θα έρθουν» κυριάρχησε ανάµεσα στους «τεχνολογικά κατευθυνόµενους» (technology-oriented) επιστήµονες την προηγούµενη δεκαετία

22 Στον τοµέα των µεταφορών η φιλοσοφία αυτή οδήγησε σε: υπέρ-εκτίµηση της ζήτησης, πλεονάζουσα χωρητικότητα, και οικονοµικές απώλειες Πολλά συγκοινωνιακά έργα είναι γνωστά ως «άσπροι ελέφαντες» µε τεράστιες οικονοµικές καταστροφές ακριβώς επειδή δεν µπόρεσαν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και απαιτήσεις των χρηστών

23 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΡΕΥΝΑΣ- ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Τα πιο σηµαντικά παραδείγµατα έρχονται από την κατασκευή σιδηροδρόµων στις ΗΠΑ κατά τη δεκαετία του Ένας µελετητής από το Υπουργείο Συγκοινωνιών της ΗΠΑ σύγκρινε τη πραγµατική χρήση του σιδηροδρόµου µε αυτή που εκτιµήθηκε και βρήκε σε ότι σε 5 από 7 πόλεις, η πραγµατική χρήση ήταν 25%-50% των εκτιµήσεων.

24 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΡΕΥΝΑΣ- ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Το συµπέρασµα της µελέτης ήταν ότι τα πρότυπα πρόβλεψης που είχαν χρησιµοποιηθεί είχαν λάθη στη δοµή τους. Συγκεκριµένα, δεν λάµβαναν υπόψη τους την αντίδραση των χρηστών στις: αλλαγές µέσου µεταξύ των λεωφορείων και του τρένου, και µεγάλες αποστάσεις για περπάτηµα από και προς το σταθµό.

25 ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΓΟΡΑΣ (ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ) Αστικές Συγκοινωνίες Για πολλά χρόνια υπήρχε η αντίληψη ότι η µελέτη των αστικών συγκοινωνιών αφορούσε τους χρήστες που ταξιδεύουν το πρωί και το βράδυ προς και από την εργασία τους. Στις µοντέρνες αστικές πόλεις µόνο ένα µικρό ποσοστό των µετακινούµενων ακολουθεί αυτό το πρότυπο. Στη Βοστόνη µόνο το 36% των ατόµων κάνουν απλές µετακινήσεις από το σπίτι στη δουλεία και αντίστροφα. Εποµένως εκτός από µια ώρα αιχµής το πρωί έχουµε πολλές ώρες αιχµής κατά τη διάρκεια της µέρας και σε διαφορετικές περιοχές.

26 ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η πολυπλοκότητα της ανάλυσης ζήτησης για µεταφορικά συστήµατα αναµένεται να αυξηθεί στο µέλλον µε τη δυνατότητα τηλε-δραστηριοτήτων όπως τηλε-εργασίας και τηλε-αγορών. Επίσης, µε τη χρήση των έξυπνων µεταφορικών συστηµάτων (ITS) τα οποία χρησιµοποιούν µοντέρνα συστήµατα επικοινωνίας, αισθητήρες και τεχνολογίες υπολογιστών, οι χρήστες γίνονται πιο έξυπνοι, καλύτερα ενηµερωµένοι, και πιο απαιτητικοί.

27

28

29

30 ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ

31

32

33

34 ΠΡοσοµοίωση ΑΚτοπλοικού ΔΙκτύου

35 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ ΑΓΟΡΑΣ 1. Η κατανόηση των απαιτήσεων των χρηστών και η εκτίµηση της ζήτησης είναι δύσκολη γιατί η ανθρώπινη συµπεριφορά είναι πολύπλοκη. 2. Η ιδέα πίσω από την έρευνα αγοράς είναι η κατανόηση της συµπεριφοράς και των αναγκών των χρηστών (δηµιουργία ενός πλαισίου συµπεριφοράς χρηστών), η συλλογή ατοµικών στοιχείων, η επεξεργασία των δεδοµένων (στατιστική ανάλυση), η ανάπτυξη προτύπων που προσοµοιώνουν τη συµπεριφορά των χρηστών, και η εφαρµογή των προτύπων για µελλοντικές προβλέψεις. 3. Ξεκινώντας από τη µελέτη της ατοµικής συµπεριφοράς µπορούµε να κάνουµε και εκτιµήσεις για το σύνολο του πληθυσµού και να βρούµε τη ζήτηση της αγοράς και τα έσοδα.

36 4. Επισηµαίνεται, ότι για την ανάλυση της ζήτησης χρειάζεται σκληρή δουλειά συλλογής στοιχείων. Οι έρευνες αγοράς είναι συνήθως ακριβές και χρονοβόρες. 5. Επίσης, η εφαρµογή των στατιστικών µεθόδων για τη ανάλυση της ζήτησης απαιτεί υψηλή εκπαίδευση. 6. Τονίζεται όµως ότι οι µεθοδολογίες αυτές δεν µπορούν να αντικαταστήσουν την κοινή λογική. Πρέπει να απλοποιούµε την ανάλυση όπου είναι δυνατόν. Πρέπει να σκεπτόµαστε τους χρήστες και τις καταστάσεις τις οποίες αντιµετωπίζουν και να περιµένουµε όλες τις δυνατές αντιδράσεις τους.

37 ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΗ Τεχνικές ικανότητες Ευχέρεια στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών Δειγµατοληψία Στατιστική Ανάλυση Αριθµητικές ικανότητες Διοικητικές ικανότητες Προφορική παρουσίαση Δηµόσιες σχέσεις Διαχείριση έργου Γραπτή επικοινωνία