Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Κρίσιμοι Δείκτες Απόδοσης

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ Διδάσκων: Δρ. Σταύρος Τ. Πόνης Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Κρίσιμοι Δείκτες Απόδοσης

2 Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 Στόχοι Μαθήματος Κατανόηση του ρόλου και της σημασίας της μέτρησης της απόδοσης των σύγχρονων εφοδιαστικών δικτύων. Επεξήγηση των βασικών χαρακτηριστικών που πρέπει να έχουν οι επιλεγμένοι δείκτες απόδοσης. Παρουσίαση των βασικών μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση κρισίμων μεγεθών που χαρακτηρίζουν την απόδοση των εφοδιαστικών δικτύων, όπως το κόστος εφοδιαστικής, το προσφερόμενο επίπεδο εξυπηρέτησης, κ.ο.κ. Κατανόηση των επιπτώσεων που έχει η ακολουθουμένη στρατηγική διοίκησης της εφοδιαστικής αλυσίδας σε βασικές οικονομικές καταστάσεις, όπως τα αποτελέσματα χρήσης και ο ισολογισμός. Ανάλυση των επιπτώσεων του μειωμένου επιπέδου εξυπηρέτησης σε βασικά οικονομικά μεγέθη της επιχείρησης. Χρησιμοποίηση λογισμικού λογιστικών φύλλων για την ανάλυση των οικονομικών επιπτώσεων βασικών αποφάσεων διοίκησης της εφοδιαστικής αλυσίδας. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 3

4 Μέτρο Απόδοσης / Δείκτης Απόδοσης Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Προτού παρουσιαστούν τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας καλός δείκτης, θα πρέπει να γίνει κατανοητή η διαφορά ανάμεσα στο μέτρο απόδοσης (measure) και στο δείκτη απόδοσης (metric). - Το μέτρο απόδοσης προκύπτει χωρίς υπολογισμούς σαν αποτέλεσμα μιας δραστηριότητας, π.χ. τεμάχια σε απόθεμα, σε μερίδες οφειλομένων (back orders) κ.ο.κ. - Ο δείκτης απόδοσης απαιτεί ορισμό και προκύπτει από κάποιον υπολογισμό ή συνδυασμό μέτρων απόδοσης. Συνήθως δε, είναι κάποιο κλάσμα, π.χ. γύρισμα αποθέματος, πωλήσεων / SKU, μέση ηλικία αποθέματος κ.ο.κ. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 4

5 Χαρακτηριστικά Δεικτών Απόδοσης Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Ένας καλός δείκτης απόδοσης είναι: Quantitative Easy to understand Encourages appropriate behavior Visible Defined and mutually understood Επεξήγηση Μπορεί να εκφραστεί από μια αντικειμενική τιμή Το τι μετράται και πως έχει προκύψει γίνεται εύκολα κατανοητό Είναι έτσι φτιαγμένος ώστε να ενθαρρύνει την παραγωγικότητα και να αποτρέπει την κακόβουλη χρήση του Τα αποτελέσματα του δείκτη είναι προφανή σε όλους Κοινή αποδοχή από όλους τους συμμετέχοντες Encompasses both input and output measures Measures only what is important Multidimensional Uses economies of effort Facilitates trust Ολοκληρώνει στοιχεία εισόδου και εξόδου των διαδικασιών Περιλαμβάνει δεδομένα απόδοσης που πραγματικά είναι σημαντικά και έχουν προστιθέμενη αξία Ισορροπεί τις διαστάσεις της χρησιμότητας, παραγωγικότητας και απόδοσης και καταδεικνύει τη μεταξύ τους σχέση. Τα οφέλη από την εφαρμογή του είναι μεγαλύτερα από το κόστος της συλλογής και ανάλυσης στοιχείων για τον υπολογισμό του. Δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στους συμμετέχοντες στη διαδικασία. Πηγή: Keebler, J.S. et al (1999). Measuring the Business Value of Logistics in the Supply Chain, University of Tennessee, Council of Logistics Management. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 5

6 Δείκτες - Παραδείγματα Πρόσφατη μελέτη από την Aberdeen Group σε μεγάλο δείγμα επιχειρήσεων, έδωσε τα ακόλουθα αποτελέσματα σε σχέση με την αξιολόγηση των προμηθευτών τους (supplier evaluation metrics): 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Series1 ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 6

7 Ανάπτυξη Συστήματος Δεικτών Απόδοσης Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας -Η ανάπτυξη ενός συστήματος δεικτών απόδοσης με στόχο την ελαχιστοποίηση του κόστους (least cost total system) απαιτεί τη μέτρηση των επιπτώσεων που έχει η αλλαγή της τιμής ενός δείκτη στους υπόλοιπους ή έστω σε κάποιους από αυτούς. - Η ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος πρέπει να αποτελεί ομαδική προσπάθεια. - Πρέπει να γίνει προσπάθεια ενεργής συμμετοχής προμηθευτών και πελατών «κλειδιά» στη διαδικασία (key players involvement). - Σε κάθε δείκτη (ή ομάδα δεικτών) θα πρέπει να αντιστοιχιστεί υπεύθυνος παρακολούθησης και εκτέλεσης, με άλλα λόγια να εισαχθεί η έννοια του owner με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αυτό συμβαίνει στα έργα αναδιοργάνωσης. - Τα αποτελέσματα στις τιμές των δεικτών πρέπει να συνδεθούν με την προσωπική αξιολόγηση ενός owner η/και με την αξιολόγηση του τμήματος στο οποίο διευθύνει ή ανήκει. - Απαραίτητη η πρόβλεψη ενός συστήματος επίλυσης των διαφορών που προκύπτουν κατά την ανάπτυξη και υλοποίηση του συστήματος δεικτών. - Η δέσμευση του top management στο πρόγραμμα ανάπτυξης συστήματος δεικτών είναι καθοριστικός παράγοντας για την επιτυχία του. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 7

8 Ταξινόμηση Δεικτών Απόδοσης Η συνήθης κατηγοριοποίηση των δεικτών απόδοσης της εφοδιαστικής αλυσίδας, τους διακρίνει σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες, με κριτήριο: Τον Χρόνο, π.χ. Έγκαιρη παραλαβή παράδοση (On-time Delivery & Receipt) Χρόνος Κύκλου Παραγγελίας (Order Cycle Time) Μεταβλητότητα Κύκλου Παραγγελίας (Order Cycle Time Variability Time Την Υποστήριξη, π.χ. Διαθεσιμότητα πληροφορίας & δεδομένων (Availability of Information) Ευελιξία στην αποδοχή εξαιρέσεων (Approval of Exceptions to standard) Την Ποιότητα, π.χ. Συνολική Απόδοση Πελάτη (Overall Customer Satisfaction) Παραγγελίες on-time & in-full (Perfect Order Fulfillment) Ακρίβεια Πρόγνωσης (Forecast Accuracy) Ακρίβεια Προγραμματισμού (Planning accuracy - budgets and operating plans) Τήρηση Προγράμματος (Schedule adherence) Το Κόστος, π.χ. Γύρισμα Ετοίμων (FG Inventory Turn) Μέσος Χρόνος Είσπραξης Απαιτήσεων (Days Sales Outstanding) Χρόνος μεταξύ αγοράς υλικών και είσπραξης χρημάτων από την πώληση τους (Cash-to-cash Cycle Time) Συνολικό κόστος παραγωγής & Διάθεσης Total Delivered Cost (cost of goods+ cost of transportation + Inventory Carrying Cost + Material Handling cost) Λοιπά Κόστη (Information systems + administrative) ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 8

9 Το Μοντέλο SCOR Μια ακόμα οπτική, από τις πολλές, που έχουν κάνει την εμφάνιση τους, σε σχέση με το θέμα της μέτρησης της απόδοσης της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι αυτή του μοντέλου SCOR (Supply Chain Operations Reference Model), το οποίο διακρίνει τη διοίκηση της εφοδιαστικής σε πέντε βασικές διαδικασίες. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 9

10 Το Μοντέλο SCOR ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 10

11 Σύνδεση Εφοδιαστικής & Οικονομικής Διαχείρισης - Ένας αναλυτικότερος τρόπος προσέγγισης στην επίδραση της απόδοσης της εφοδιαστικής στη συνολική οικονομική κατάσταση της επιχείρησης φαίνεται στο κάτωθι σχήμα: Σύνολο Ενεργητικού (Assets) Κυκλοφορούν (Current Assets) Ταμείο / Διαθέσιμα (Cash) Απαιτήσεις (Accounts Receivables) Αποθέματα (Inventories) Order Cycle Time / Order to cash Order Completion Rate Invoice Accuracy On-time delivery Service Levels/ Stock-out Rates Καθαρά Πάγια (Net Fixed Assets) Πάγια (Εγκαταστάσεις / Εξοπλισμός) (Property, Plant & Equipment) Distribution Facilities Transportation Equipment Παθητικό / Υποχρεώσεις (Liabilities) Outsourcing Policies Σύνολο Παθητικού (Assets) Δανεισμός (Debt) Financing Options for Inventory, warehouse and equipment Ίδια Κεφάλαια (Equity) ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 11

12 Μελέτη Περίπτωσης (Επιχείρηση CLGN) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας - Συμβουλευτείτε την περιγραφή της μελέτης περίπτωσης με τίτλο «Επιχείρηση CLGN Book Distributors.com» που σας μοιράστηκε στην τάξη ή κατεβάστε την μόνοι σας από τη σελίδα του μαθήματος στο mycourses.ntua.gr. - Στόχος της είναι η κατανόηση της σημασίας της μέτρηση της απόδοσης σύγχρονων εφοδιαστικών δικτύων και η επίδραση συγκεκριμένων δεικτών στα οικονομικά αποτελέσματα μιας επιχείρησης. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 12

13 Μελέτη Περίπτωσης (Income Statement) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΜΒΟΛΟ Σε 000 Πωλήσεις (Sales) (S) Κόστος Πωληθέντων (Cost of Goods Sold) Μικτό Περιθώριο Κέρδους (Gross Margin) Μεταφορικό Κόστος (Transportation Cost) Κόστος Αποθήκευσης (Warehousing Cost) Κόστος Τήρησης Αποθέματος (Inventory Carrying Cost) Άλλα Λειτουργικά Κόστη (Other Operating Costs) Συνολικό Λειτουργικό Κόστος (Total Operating Cost) Κέρδη προ τόκων και φόρων (Earnings Before Interest & Tax) (COGS) (GM) = S COGS (TC) (WC) (IC) = IN * W (OOC) (TOC) = TC + TW + IC + OOC (EBIT) = GM TOC Τόκοι (Interest) (INT) Φορολογία (Taxes) (TX) = (EBIT INT) * 0, Καθαρό Εισόδημα (Net Income) (NI) = EBIT-INT-TX ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 13

14 Μελέτη Περίπτωσης (Balance Sheet) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ Σε 000 Διαθέσιμα/Ταμείο (Cash) (CA) Απαιτήσεις (Accounts Receivable) (AR) Απόθέματα (Inventory) (IN) Κυκλοφορούν Ενεργητικό (TCA) = CA + AR +IN Καθαρά Πάγια (Net Fixed Assets) (FA) Total Assets (TA) = FA + TCA ΠΑΘΗΤΙΚΟ Current Liabilities (Τρέχουσες Υποχρεώσεις) Long Term Debt (Μακροπρόθεσμα Δάνεια) Σύνολο Υποχρεώσεων (Total Liabilities) Ίδια Κεφάλαια (Stockholders Equity) (CL) (LTD) (TD) = CL + LTD (SE) Σύνολο Παθητικού (Total Liabilities and Equity) (TLE) = TD + SE ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 14

15 Παρατηρήσεις επί των Οικονομικών Στοιχείων Επί της δήλωσης εισοδήματος: Τα αποτελέσματα χρήσης της επιχείρησης παρουσιάζουν, για το 2007, καθαρά έσοδα ύψους 10.5 εκ.. και πωλήσεις 150 εκ.. Το καθαρό περιθώριο κέρδους είναι 7%. Το μικτό περιθώριο κέρδους υπολογίζεται από τις πωλήσεις αφαιρώντας το κόστος πωληθέντων. Τα κέρδη προ τόκων και φόρων υπολογίζονται από το μικτό περιθώριο κέρδους, αφαιρώντας το συνολικό λειτουργικό κόστος. Το κόστος εφοδιαστικής περιλαμβάνει το κόστος μεταφοράς, το κόστος διαχείρισης υλικών και αποθήκευσης και το κόστος τήρησης αποθέματος. Το κόστος τήρησης αποθέματος υπολογίζεται από το μέσο ετήσιο απόθεμα (βλ. ισολογισμό) επί το συντελεστή w=30%. Τα καθαρά έσοδα προκύπτουν από τα κέρδη προ φόρων και τόκων, αν αφαιρέσουμε τους τόκους και την εφορία. Επί του ισοζυγίου: Ο ισολογισμός της επιχείρησης παρουσιάζει σύνολο χρησιμοποιούμενων παγίων ύψους 145 εκ. για τη δημιουργία πωλήσεων ύψους 150 εκ.. Τα πάγια αναλύονται ως εξής: α) 15 εκ. σε μετρητά, 30 εκ. σε απαιτήσεις, 10 εκ. σε απόθεμα ενώ τα καθαρά πάγια είναι 90 εκ.. Τα πάγια αυτά έχουν χρηματοδοτηθεί με δανεισμό και ίδια κεφάλαια. Ο δανεισμός ανέρχεται στα 35 εκ. ενώ υπάρχουν υποχρεώσεις που φτάνουν τα 65 εκ.. Τα ίδια κεφάλαια ανέρχονται στα 45 εκ.. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 15

16 Εναλλακτικά Σενάρια Με βάση τα οικονομικά στοιχεία που προηγήθηκαν, θα επιχειρηθεί μελέτη της επίδρασης των αποφάσεων εφοδιαστικής στα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης. Έστω λοιπόν πως η επιχείρηση επιθυμεί τη μείωση του κόστους μεταφοράς, αποθήκευσης και τήρησης αποθέματος κατά 10 %. Μια μείωση μόνο του μεταφορικού κόστους κατά 10% επιφέρει τα ακόλουθα αποτελέσματα: ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 16

17 Σενάριο 1 Μεταφορικό Κόστος (-10%) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (000) Πωλήσεις (Sales) (S) Κόστος Πωληθέντων (Cost of Goods Sold) Μικτό Περιθώριο (Gross Margin) Μεταφορικό Κόστος (Transportation Cost) Κόστος Αποθήκευσης (Warehousing Cost) Κόστος Τήρησης Αποθέματος (Inventory Carrying Cost) Άλλα Λειτουργικά Κόστη (Other Operating Costs) Συνολικό Λειτουργικό Κόστος (Total Operating Cost) Κέρδη προ τόκων και φορολογίας (COGS) (GM) = S COGS (TC) (WC) (IC) = IN * W (OOC) (TOC) = TC + TW + IC + OOC (EBIT) = GM TOC Τόκοι (Interest) (INT) Φορολογία (Taxes) (TX) = (EBIT INT) * 0, Καθαρό Εισόδημα (Net Income) (NI) ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 17

18 Σενάριο 1 Μεταφορικό Κόστος (-10%) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Τα στοιχεία του ισολογισμού παραμένουν ίδια: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (000) Μετρητά / Ταμείο (CA) Οφειλόμενα (Accounts Receivable) (AR) Απόθεμα (IN) Πάγια (TCA) = CA + AR +IN Net Fixed Assets (FA) Total Assets (TA) = FA + TCA ΠΑΘΗΤΙΚΟ Current Liabilities (CL) Long Term Debt (LTD) Total Liabilities (Debt) (TD) = CL + LTD Stockholders Equity (SE) Total Liabilities and Equity (TLE) = TD + SE ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 18

19 Ratio Analysis 10 % Μείωση Μεταφορικού Κόστους ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΟ AS IS ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους (Net Profit Margin) Απόδοση Παγίων (Return on Assets) Γύρισμα Αποθέματος / Έτος (Inventory Turns/year) Κόστος Μεταφοράς % επί των πωλήσεων Κόστος Αποθήκευσης % επί των πωλήσεων Κόστος Τήρησης Αποθέματος % επί των πωλήσεων (NI / S) 7% 7,24% (NI / TA) 7,24% 7,49% (CGS / INV) 8 8 TC / S 4% 3,6% WC / S 1% 1% IC /S 2% 2% * * Με την παραδοχή πως η μείωση του μεταφορικού κόστους δε θα δημιουργήσει μεγαλύτερους ή ασταθείς χρόνους παράδοσης και κατά συνέπεια αύξηση της στάθμης των αποθεμάτων. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 19

20 Σενάριο 2 Κόστος Αποθήκευσης (-10%) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (000) Πωλήσεις (Sales) (S) Κόστος Πωληθέντων (Cost of Goods Sold) Μικτό Περιθώριο (Gross Margin) Μεταφορικό Κόστος (Transportation Cost) Κόστος Αποθήκευσης (Warehousing Cost) Κόστος Τήρησης Αποθέματος (Inventory Carrying Cost) Άλλα Λειτουργικά Κόστη (Other Operating Costs) Συνολικό Λειτουργικό Κόστος (Total Operating Cost) Κέρδη προ τόκων και φορολογίας (COGS) (GM) = S COGS (TC) (WC) (IC) = IN * W (OOC) (TOC) = TC + TW + IC + OOC (EBIT) = GM TOC Τόκοι (Interest) (INT) Φορολογία (Taxes) (TX) = (EBIT INT) * 0, Καθαρό Εισόδημα (Net Income) (NI) ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 20

21 Σενάριο 2 Κόστος Αποθήκευσης (-10%) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Τα στοιχεία του ισολογισμού παραμένουν ίδια: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (000) Μετρητά / Ταμείο (CA) Οφειλόμενα (Accounts Receivable) (AR) Απόθεμα (IN) Πάγια (TCA) = CA + AR +IN Net Fixed Assets (FA) Total Assets (TA) = FA + TCA ΠΑΘΗΤΙΚΟ Current Liabilities (CL) Long Term Debt (LTD) Total Liabilities (Debt) (TD) = CL + LTD Stockholders Equity (SE) Total Liabilities and Equity (TLE) = TD + SE ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 21

22 Ratio Analysis 10 % Μείωση Κόστους Αποθήκευσης ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΟ AS IS ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους (Net Profit Margin) Απόδοση Παγίων (Return on Assets) Γύρισμα Αποθέματος / Έτος (Inventory Turns/year) Κόστος Μεταφοράς % επί των πωλήσεων Κόστος Αποθήκευσης % επί των πωλήσεων Κόστος Τήρησης Αποθέματος % επί των πωλήσεων (NI / S) 7% 7,06% (NI / TA) 7,24% 7,30% (CGS / IN) 8 8 TC / S 4% 4 % WC / S 1% 0,9 % IC /S 2% 2% * * Με την παραδοχή πως η μείωση του κόστους αποθήκευσης δε θα δημιουργήσει δυσλειτουργίες στην τήρηση των αποθεμάτων και κατά συνέπεια αύξηση της μέσης ετήσιας στάθμης τους. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 22

23 Σενάριο 3 Μείωση του Αποθέματος (-10%) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (000) Πωλήσεις (Sales) (S) Κόστος Πωληθέντων (Cost of Goods Sold) Μικτό Περιθώριο (Gross Margin) Μεταφορικό Κόστος (Transportation Cost) Κόστος Αποθήκευσης (Warehousing Cost) Κόστος Τήρησης Αποθέματος (Inventory Carrying Cost) Άλλα Λειτουργικά Κόστη (Other Operating Costs) Συνολικό Λειτουργικό Κόστος (Total Operating Cost) Κέρδη προ τόκων και φορολογίας (COGS) (GM) = S COGS (TC) (WC) (IC) = IN * W (OOC) (TOC) = TC + TW + IC + OOC (EBIT) = GM TOC Τόκοι (Interest) (INT) Φορολογία (Taxes) (TX) = (EBIT INT) * 0, Καθαρό Εισόδημα (Net Income) (NI) ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 23

24 Σενάριο 3 Μείωση του Αποθέματος (-10%) Τα στοιχεία του ισολογισμού αλλάζουν, ως εξής: ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (000) Μετρητά / Ταμείο (CA) Οφειλόμενα (Accounts Receivable) (AR) Απόθεμα (IN) Πάγια (TCA) = CA + AR +IN Net Fixed Assets (FA) Total Assets (TA) = FA + TCA ΠΑΘΗΤΙΚΟ Current Liabilities (CL) Long Term Debt (LTD) Total Liabilities (Debt) (TD) = CL + LTD Stockholders Equity (SE) Total Liabilities and Equity (TLE) = TD + SE ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 24

25 Ratio Analysis Μείωση του Αποθέματος (-10%) ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΟ AS IS ΜΕΤΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους (Net Profit Margin) Απόδοση Παγίων (Return on Assets) Γύρισμα Αποθέματος / Έτος (Inventory Turns/year) Κόστος Μεταφοράς % επί των πωλήσεων Κόστος Αποθήκευσης % επί των πωλήσεων Κόστος Τήρησης Αποθέματος % επί των πωλήσεων (NI / S) 7% 7,12% (NI / TA) 7,24% 7,42% (CGS / IN) 8 8,89 TC / S 4% 4 % WC / S 1% 1% IC /S 2% 1,8% * * Με την παραδοχή πως η μείωση του κόστους τήρησης αποθέματος δε θα δημιουργήσει ελλείψεις που θα οδηγήσουν στη μείωση των πωλήσεων. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 25

26 Ratio Analysis Συγκριτικός Πίνακας Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΔΕΙΚΤΗΣ ΣΥΜΒΟΛΟ AS IS (Υφιστάμενη Κατάσταση) Καθαρό Περιθώριο Κέρδους (Net Profit Margin) Απόδοση Παγίων (Return on Assets) Γύρισμα Αποθέματος / Έτος (Inventory Turns/year) Κόστος Μεταφοράς % επί των πωλήσεων Κόστος Αποθήκευσης % επί των πωλήσεων Κόστος Τήρησης Αποθέματος % επί των πωλήσεων 10% ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ 10% ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Σ 10% ΜΕΙΩΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ (NI / S) 7% 7,24% 7,06% 7,12% (NI / TA) 7,24% 7,49% 7,30% 7,42% (CGS / IN) ,89 TC / S 4% 3,6% 4 % 4 % WC / S 1% 1% 0,9 % 1% IC /S 2% 2% 2% 1,8% ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 26

27 Συζήτηση επί των Αποτελεσμάτων Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας - Από τα αποτελέσματα του προηγούμενου πίνακα, είναι φανερό πως το μειωμένο μεταφορικό κόστος, έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στο καθαρό περιθώριο κέρδους. Αυτό ήταν εξαρχής αναμενόμενο, αφού το ποσοστό του επί των πωλήσεων στην υφιστάμενη κατάσταση είναι 4%, μεγαλύτερο από τη συμμετοχή των δύο άλλων διαστάσεων κόστους εφοδιαστικής του παραδείγματος (WC = 1% & IC = 2%). - Ως εκ τούτου, αν το κόστος επιβολής της μείωσης σε κάθε μία από τις τρεις κατηγορίες ήταν το ίδιο, θα έπρεπε να προτιμηθεί το σενάριο μείωσης του κόστους μεταφοράς. - Η απόδοση παγίων στο Σενάριο 1, είναι ίση με 7,49% ενώ η αντίστοιχη του Σεναρίου 3, είναι 7,42%. Παρόλα αυτά, η επίδραση της μείωσης των αποθεμάτων στα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης είναι διττή, α) μείωση του κόστους τήρησης των αποθεμάτων στα αποτελέσματα χρήσης / αύξηση του καθαρού περιθωρίου κέρδους και β) μείωση των συνολικών παγίων. Αυτό σημαίνει αύξηση του γυρίσματος αποθέματος και απελευθέρωση κεφαλαίων για τη χρήση τους σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Η ανάλυση που προηγήθηκε λαμβάνει μελετά τα αποτελέσματα κάθε σεναρίου ξεχωριστά. Επίσης δε λαμβάνει υπόψη της τους κινδύνους που σχετίζονται με την κάθε απόφαση, π.χ. για να μπορέσει η επιχείρηση να πετύχει την απαιτούμενη μείωση, ίσως να πρέπει να αλλάξει τύπο μεταφορικού μέσου, π.χ. από truck rail. Αυτό συνεπακόλουθα έχει επίπτωση στην ταχύτητα και στους χρόνους παράδοσης και κατά συνέπεια στο ύψος του αποθέματος ή στην ικανοποίηση του πελάτη που οδηγεί σε μείωση των πωλήσεων. Πιθανή περίπτωση και η ανάγκη κτήσης νέου εξοπλισμού, η οποία συνεπάγεται μείωση του δείκτη (ROA). ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 27

28 Επίπεδο Εξυπηρέτησης & Οικονομικοί Δείκτες - Από την εκφώνηση της μελέτης περίπτωσης προκύπτει πως η επιχείρηση που μελετάται παρουσιάζει τιμές για τους δείκτες on-time delivery & order fill rate, 95% & 97% αντίστοιχα. - Αυτό σημαίνει πως 5% των παραγγελιών παραδίδονται μετά τη συμφωνημένη ημερομηνία (promised date) και 3% των παραγγελιών φτάνουν στον αγοραστή με λάθη. - Στο Σχήμα που ακολουθεί φαίνεται ένας τρόπος υπολογισμού του κόστους που έχει η μειωμένη απόδοση του συστήματος εξυπηρέτησης της εφοδιαστικής: # Παραγγελιών / έτος # Παραγγελιών / άρτιες # Παραγγελιών / μη άρτιες Χ Μείωση Τιμολογίου ανά παραγγελία = Συνολική Μείωση Τιμολογίων # Παραγγελιών / αποδεκτές με διαπραγμάτευση # Παραγγελιών που ξαναεκτελούνται Χ Κόστος Επανεκτέλεσης # Παραγγελιών / άρνηση Έσοδα ανά Παραγγελία Κόστος Χαμένων Πωλήσεων Συνολικό Κόστος ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Επανεκτέλεσης 28 = + Χ =

29 Σενάριο 4 Πίνακας Δεδομένων Δεδομένα Για OTD 95 % Για OTD 96 % %CF 95% 96% Annual Orders (AO) Revenue / Order (SP) Cost of Goods / Order (CG) 53,33 53,33 Lost Sales Rate (LSR) 10 % 10 % Invoice Deduction Rate (IDR) 8 8 Transportation Cost (TC) Warehousing Cost (WC) Interest (I) Other Operating Cost (OOC) Inventory Cost (IC) * * Cash (C) Accounts Receivable (AR) Fixed Assets (FA) W= Inventory Carrying Rate 30% 30% ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 29

30 Σενάριο 4 Βελτίωση On-time Delivery (+1%) 95% 96% # Παραγγελιών / έτος (AO) # Παραγγελιών που φτάνουν στην ώρα τους OΟΤ=AO * %CF # Παραγγελιών με πρόβλημα εξυπηρέτησης # Παραγγελιών που ακυρώνονται # Παραγγελιών που γίνονται αποδεκτές με μείωση Τελικός # Παραγγελιών που Ολοκληρώνονται SF=AO-OΟΤ LS = SF*LSR RO=SF-LS NOS = AO - LS Πωλήσεις βάσει παραγγελιών (S) S = AO * SP Πραγματικές Πωλήσεις (AS) AS = S LS*SP Καθαρές Πωλήσεις μετά την έκπτωση επί των τιμολογίων (NS) Κόστος Πωληθέντων (COGS) Μικτό Περιθώριο Κέρδους (GM) NS = AS RO * IDR COGS = AS*53,33% GM = NS-COGS ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 30

31 Σενάριο 4 Βελτίωση On-time Delivery (+1%) On-time Delivery 95% On-time Delivery 96% Κόστος Μεταφοράς (TC) TC Κόστος Αποθήκευσης (WC) WC Κόστος Τήρησης Αποθέματος (IC) IC=(IN+LS*53,33)*W Άλλα Λειτουργικά Κόστη (OOC) OOC Συνολικό Λειτουργικό Κόστος (TOC) TOC = OOC + IC +WC +TC Κέρδη προ τόκων και φόρων (EBIT) EBIT=GM-TOC Τόκος (Interest) INT Κέρδη προ Φόρων (ΕΒΤ) ΕΒΤ = ΕΒΙΤ ΙΝΤ Φόρος (Tax) TX = ΕΒΤ * 0, Καθαρό Εισόδημα (Net Income) NI=EBΤ-TX Σενάριο 4 - Αύξηση Κέρδους για 1% βελτίωση του ποσοστού έγκαιρης παράδοσης ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 31

32 Σενάριο 5 Πίνακας Δεδομένων Δεδομένα Για OTD 95 % Για OTD 96 % %CF 95% 96% Annual Orders (AO) Revenue / Order (SP) Cost of Goods / Order (CG) 53,33 53,33 Lost Sales Rate (LSR) 20 % 20 % Invoice Deduction Rate + Handling Cost (IDR + RCO) Transportation Cost (TC) Warehousing Cost (WC) Interest (I) Other Operating Cost (OOC) Inventory Cost (IC) * * Cash (C) Accounts Receivable (AR) Fixed Assets (FA) W= Inventory Carrying Rate 30% 30% ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 32

33 Σενάριο 5 Βελτίωση Order Fill Rate(+1%) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας 97% 98% # Παραγγελιών / έτος (AO) (AO) # Άρτιων Παραγγελιών (PO) PO=AO * %CF # Παραγγελιών με πρόβλημα εξυπηρέτησης SF=AO-PO # Παραγγελιών που ακυρώνονται LS = SF*LSR # Παραγγελιών που τελικά εκτελούνται RO=SF-LS Τελικός # Παραγγελιών που Ολοκληρώνονται NOS = AO - LS Πωλήσεις βάσει παραγγελιών (S) S = AO * SP Πραγματικές Πωλήσεις (AS) AS = S LS*SP Μείωση Τιμολογίων IDR *RO Καθαρές Πωλήσεις (NS) NS = AS (IDR*RO) Κόστος Πωληθέντων (COGS) Μικτό Περιθώριο Κέρδους (GM) COGS = AS*53,33% GM = NS-COGS ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 33

34 Παράδειγμα Βελτίωση Order Fill Rate(+1%) Διοίκηση Απόδοσης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Order Fill Rate 97% Order Fill Rate 98% Κόστος Rehandling RCO = RO*RCO Κόστος Μεταφοράς (TC) TC Κόστος Αποθήκευσης (WC) WC Κόστος Τήρησης Αποθέματος (IC) IC=(IN+LS*53,33)*W Άλλα Λειτουργικά Κόστη (OOC) OOC Συνολικό Λειτουργικό Κόστος (TOC) TOC = OOC + IC +WC +TC Κέρδη προ τόκων και φόρων (EBIT) EBIT=GM-TOC Τόκος (Interest) INT Κέρδη προ Φόρων (ΕΒΤ) ΕΒΤ = ΕΒΙΤ ΙΝΤ Φόρος (Tax) TX = ΕΒΤ * 0, Καθαρό Εισόδημα (Net Income) NI=EBΙΤ-TX Σενάριο 5 - Αύξηση Κέρδους για 1% βελτίωση του Δείκτη Order Fill Rate ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 34

35 Χρήσιμοι Δείκτες Απόδοσης Inventory Turn (Γύρισμα Αποθέματος): Πόσες φορές η επιχείρηση γυρίζει το απόθεμα της μέσα στο χρόνο. Μονάδες Μέτρησης: Αριθμός Γυρισμάτων σε προκαθορισμένη χρονική περίοδο, συνήθως 1 έτος. Τύπος: Ετήσιο Κόστος Πωληθέντων / Μέση Ετήσια Αξία Αποθέματος (συμπεριλαμβάνει πρώτες ύλες, τελικά προϊόντα και WIP απόθεμα. Που εφαρμόζεται: Στο επίπεδο του supplier/manufacturer, στο επίπεδο των λιανικών πωλήσεων και συνδυαστικά (γύρισμα των προϊόντων του supplier/manufacturer στο επίπεδο των λιανικών πωλήσεων). On Time Delivery: Μετρά την απόδοση του κυκλώματος ικανοποίησης της παραγγελίας πελάτη και διανομής. Μονάδες Μέτρησης: Ποσοστό (%) Τύπος: Ο αριθμός των παραγγελιών που παραδόθηκαν εγκαίρως (ή μέσα στις προκαθορισμένες από τη σύμβαση ανοχές) προς το σύνολο των παραγγελιών. Που εφαρμόζεται: a) Από τον manufacturer/supplier στο κέντρο διανομής / αποθήκες του λιανέμπορου (manufacturer to DC) ή στα κατάστημα λιανικής (direct-to-store delivery). b) Από τις αποθήκες / DC του λιανέμπορου στα κατάστημα λιανικής. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 35

36 Χρήσιμοι Δείκτες Απόδοσης Perfect Order Rate (Γύρισμα Αποθέματος): Μετρά το ποσοστό των παραγγελιών που εκτελέστηκαν με άρτιο τρόπο (πλήρεις, στην ώρα τους, σωστά τιμολογημένες, χωρίς ζημιές στο εμπόρευμα ή και τη συσκευασία). Μονάδες Μέτρησης: Ποσοστό (%) Τύπος: Το ποσοστό των άρτια εκτελεσθέντων παραγγελιών προς το σύνολο των παραγγελιών. Που εφαρμόζεται: supplier to manufacturer, manufacturer to retailer, retailer to retailer etc. Days of Inventory (πρώτες ύλες): Μετρά τα επίπεδα του αποθέματος στην εφοδιαστική αλυσίδα Μονάδες Μέτρησης: Ημέρες Τύπος: Αξία αποθέματος σε πρώτες ύλες προς τη μέση τιμή της καθημερινής χρήσης του, όπως αυτή προκύπτει από ιστορικά στοιχεία του τελευταίου 12-μήνου. Που εφαρμόζεται: Στο απόθεμα του παραγωγού (πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας, βοηθητικά υλικά). Παράδειγμα: Επιχείρηση έχει απόθεμα αξίας σε χημική ουσία που χρησιμοποιεί στην παραγωγική της διαδικασία. Καθημερινά χρησιμοποιεί για τις ανάγκες της παραγωγής απόθεμα αξίας (μέση τιμή) Ο δείκτης έχει τιμή 20 (DOI Days of Inventory). ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 36

37 Χρήσιμοι Δείκτες Απόδοσης Days of Inventory (έτοιμα προϊόντα): Μετρά τα επίπεδα του αποθέματος στην εφοδιαστική αλυσίδα Μονάδες Μέτρησης: Ημέρες Τύπος: Αξία αποθέματος ετοίμων προϊόντων προς τη μέση τιμή των πωλήσεων, όπως αυτή προκύπτει από ιστορικά στοιχεία του τελευταίου 12-μήνου. Που εφαρμόζεται: Στο απόθεμα του παραγωγού και του λιανέμπορου. Παράδειγμα: Επιχείρηση έχει απόθεμα αξίας σε έτοιμα προϊόντα. Η μέση τιμή των ημερησίων πωλήσεων είναι Ο δείκτης έχει τιμή 20 (DOI Days of Inventory). Days of Inventory (στα καταστήματα λιανικής): Μετρά τα επίπεδα του αποθέματος στην εφοδιαστική αλυσίδα Μονάδες Μέτρησης: Ημέρες Τύπος: Αξία αποθέματος ετοίμων προϊόντων στα καταστήματα λιανικής προς τη μέση αξία των ημερησίων πωλήσεων, όπως αυτή προκύπτει από ιστορικά στοιχεία του τελευταίου 12-μήνου. Που εφαρμόζεται: Στο απόθεμα του παραγωγού και του λιανέμπορου. Παράδειγμα: Μεγάλο σούπερ μάρκετ έχει στις αποθήκες του και στα ράφια απόθεμα αξίας από ένα προϊόν Χ. Η μέση αξία των πωλήσεων για αυτό το προϊόν είναι Ο δείκτης έχει τιμή 40. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 37

38 Χρήσιμοι Δείκτες Απόδοσης Επίπεδο Εξυπηρέτησης (supplier to Retailer s DC): Μετρά το κατά πόσο οι παραγγελίες εκτελούνται πλήρως σε επίπεδο μονάδας μεταφοράς (unit of transportation), π.χ. παλέτα, κιβώτιο. Μονάδες Μέτρησης: Ποσοστό (%) των μονάδων μεταφοράς που παραδόθηκαν ακριβώς όπως ορίζει η παραγγελία. Over deliveries και back orders δεν προσμετρούνται. Τύπος: Μονάδες μεταφοράς που παραδόθηκαν άρτια προς το σύνολο των μονάδων που παραδόθηκαν. Παράδειγμα: Παραγγέλθηκαν 125 κιβώτια του προϊόντος Α και 75 κιβώτια του προϊόντος Β. Παραδόθηκαν 95 κιβώτια του Α και 55 κιβώτια του Β. Ο δείκτης έχει τιμή 75%. Επίπεδο Εξυπηρέτησης (On Shelves): Μετρά το κατά πόσο ο πελάτης βρίσκει το προϊόν στο ράφι όταν θέλει να το αγοράσει. Μονάδες Μέτρησης: Ποσοστό (%) των προϊόντων που δεν υπάρχουν σε απόθεμα. Τύπος: Αριθμός των out of stock προϊόντων προς το συνολικό τους αριθμό (σε ημερήσια, εβδομαδιαία ή άλλη χρονική βάση). Που εφαρμόζεται: Στα σημεία πώλησης του λιανέμπορου (Point of Sales) είτε μέσω ηλεκτρονικού συστήματος, είτε με συλλογή στοιχείων από το ράφι. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 38

39 Χρήσιμοι Δείκτες Απόδοσης Χρόνος Διέλευσης (Lead Time): Μετρά το βαθμό απόκρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας (responsiveness). Μονάδες Μέτρησης: Ημέρες (ή ώρες ανάλογα με το προϊόν, τη δομή και τις διαδικασίες της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τύπος: Χρόνος που μεσολαβεί από την παραλαβή της παραγγελίας ως και την τελική ικανοποίηση της. Παράδειγμα: Παραγγελία παραλαμβάνεται μέσω φαξ από τον προμηθευτή στις τη Δευτέρα το πρωί. Η παραγγελία συλλέγεται την ίδια μέρα στις και αποστέλλεται στον πελάτη με φορτηγό του προμηθευτή στις της ίδιας μέρας. Ο χρόνος μεταφοράς (transit time) είναι έξι ώρες. Ο δείκτης έχει τιμή 10 ώρες. Απαξίωση Αποθέματος (Inventory Obsolescence): Μετρά το βαθμό απαξίωσης του αποθέματος της επιχείρησης. Μονάδες Μέτρησης: Ποσοστό (%) του συνολικού αποθέματος Τύπος: Συνολική αξία του αποθέματος που αποσύρθηκε (write-off) μέσα στο χρόνο προς τη μέση αξία του συνολικού αποθέματος μέσα στο ίδιο έτος. Να σημειωθεί πως η απόσυρση μπορεί να οφείλεται σε απαξίωση του αποθέματος λόγω υπέρβασης της ωφέλιμης ζωής του (useful life) ή εξαιτίας καταστροφής του (damage). ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 39

40 Χρήσιμοι Δείκτες Απόδοσης Ρυθμός Επιστροφών (Returns Rate): Μετρά το ποσοστό των επιστροφών στο επίπεδο του manufacturer, συνήθως μέσα στο χρονικό διάστημα της εγγύησης. Μονάδες Μέτρησης: Ποσοστό (%) Τύπος: Αριθμός των προϊόντων που επεστράφησαν μέσα σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο προς το συνολικό αριθμό των προϊόντων που διανεμήθηκαν στο ίδιο χρονικό διάστημα. Γύρισμα Παγίων (Asset Turns): Μετρά τα έσοδα που προέρχονται από τη χρησιμοποίηση των παγίων μιας επιχείρησης. Συνήθως συγκρίνεται με την αντίστοιχη τιμή του δείκτη στις επιχειρήσεις του ανταγωνισμού. Μονάδες Μέτρησης: Αριθμός γυρισμάτων μέσα στο έτος. Τύπος: Καθαρό έσοδα προς τη συνολική αποτίμηση (αξία) των παγίων. Μέρες Αποπληρωμής (Days Payable): Μετρά το μέσο χρονικό διάστημα από τη στιγμή που η επιχείρηση θα παραλάβει τα προϊόντα (πρώτες ύλες ή άλλα) από έναν προμηθευτή μέχρι και την πληρωμή του. Μονάδες Μέτρησης: Ημέρες. Τύπος: Μέση τιμή των υποχρεώσεων (accounts payable) προς τη συνολική αξία των προμηθειών στη διάρκεια του έτους επί 365. ΕΜΠ Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών 40

41 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα» του ΕΜΠ έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.