Αθλητική Διατροφή. Διαβήτης & Άσκηση. Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc

Transcript

1 Αθλητική Διατροφή Διαβήτης & Άσκηση Βασίλειος Σπ. Τράνακας ΜSc Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Καθ. Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού, Επιστ. συνεργάτης ΤΕΙ Κρήτης

2 Διαβήτης & Άσκηση Η παρουσία μιας κλινικής κατάστασης ή μεταβολικής ανωμαλίας δεν αποκλείει τη συμμετοχή στον αθλητισμό Σε πολλές περιπτώσεις έχει ευεργετική επίδραση

3 Διαβήτης & Άσκηση Η άσκηση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου ΙΙ και πρόκληση για τα άτομα διαβήτη τύπου Ι αφού χρειάζεται η ρύθμιση της γλυκαιμίας σε συνδυασμό με τη χορήγηση ινσουλίνης. Ολυμπιακοί Σίδνευ χρυσά μετάλλια από διαβητικούς αθλητές τύπου Ι.

4 Διαβήτης & Άσκηση Η φυσική δραστηριότητα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στη διαχείριση του διαβήτη Οφέλη Μείωση καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου Επίτευξη και διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους Έλεγχο γλυκαιμίας Αύξηση ευαισθησίας στην ινσουλίνη Μείωση απαιτούμενης ινσουλίνης Αύξηση της δράσης της ινσουλίνης

5 Διαβήτης & Άσκηση Όταν συμβουλεύουμε διαβητικούς τύπου 2, πρέπει να δίνεται έμφαση στο συνδυασμό άσκησης και στο σχεδιασμό των γευμάτων για την επίτευξη της επιθυμητής γλυκαιμίας. Για άτομα που λαμβάνουν δια στόματος αντιδιαβητική αγωγή, η μέτρια άσκηση τυπικά οδηγεί σε μείωση της γλυκόζης αίματος χωρίς όμως να προκαλεί υπογλυκαιμία.

6 Διαβήτης & Άσκηση Εξατομικευμένη αντιμετώπιση αθλητών Απαραίτητη η συνεργασία Ιατρού Ενδοκρινολόγου / Διαβητολόγου Διαιτολόγου Αθλητικής Διατροφής

7 Παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπληρωματική λήψη CHO και την προσαρμογή ινσουλίνης Επίπεδα γλυκόζης πριν την άσκηση Ένταση σχεδιαζόμενης άσκησης Διάρκεια σχεδιαζόμενης άσκησης Επίπεδο προπόνησης Ώρα της ημέρας που θα γίνει η άσκηση Ώρα τελευταίου γεύματος Θεραπεία ινσουλίνης Προηγούμενες μετρήσεις μεταβολικής απόκρισης στην άσκηση

8 Οφέλη της άσκησης σε διαβητικούς τύπου II Βελτίωση γλυκαιμίας Βελτίωση ευαισθησίας στην ινσουλίνη, μείωση επιπέδων γλυκόζης πλάσματος Μείωση καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου Βελτίωση λιπιδαιμικού προφίλ Μείωση αρτηριακής πίεσης Καθυστέρηση ή πρόληψη εμφάνισης διαβήτη

9 Μεταβλητές που επηρεάζουν την επίδραση της άσκησης στα επίπεδα γλυκόζης αίματος σε διαβήτη τύπου Ι Επίπεδο προπόνησης και φυσικής κατάστασης Ένταση άσκησης Διάρκεια άσκησης Ώρα άσκησης Τύπος άσκησης Μεταβολικός έλεγχος Διατροφικό status και επίπεδα γλυκογόνου Επίπεδα ινσουλίνης σε κυκλοφορία

10 Self Monitoring Blood Glucose Eαν BG <70mg/dL: Διακόπτεται η άσκηση Λήψη 15g CHO λεπτά αναμονή - " επανάληψη μέτρησης Eαν BG mg/dL Λήψη 15g CH Συνέχιση της στρατηγικής πρόσληψης CHO λεπτά αναμονή - επανάληψη μέτρησης Eαν BG >100mg/dL Συνέχιση άσκησης Συνέχιση συνήθους στρατηγικής πρόσληψης CHO λεπτά αναμονή - επανάληψη μέτρησης Eαν BG <80mg/dL Λήψη επιπλέον 15g CHΟ λεπτά αναμονή - επανάληψη " μέτρησης Eαν BG >80-120mg/dL Συνεχίζουµε την άσκηση Συνέχιση συνήθους στρατηγικής πρόσληψης CHO Eαν BG mg/dL Συνεχίζουμε την άσκηση Eαν >1h μέχρι το επόμενο γεύμα: Λήψη σνακ με > 15g CHΟ Συνέχιση συνήθους στρατηγικής πρόσληψης CHO

11 Ρύθμιση γλυκαιμίας τύπου Ι Πολλαπλές δόσεις ινσουλίνης κατά τη διάρκεια της ημέρας Διαφορετικοί τύποι ινσουλίνης με διαφορετικό χρόνο δράσης Έλεγχος γλυκόζης με φορητούς μετρητές, ιδιαίτερα σε κρίσιμα σημεία όπως πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση Ιδιαίτερη προσοχή λίγες ημέρες πριν τους αγώνες

12 Τύποι Ινσουλίνης

13 Ρύθμιση γλυκαιμίας τύπου Ι Γενικός κανόνας όταν BG >100mg/dL 15-30g CHO κάθε άσκησης είναι η γενική οδηγία ασφαλείας Αθλητικά ποτά περιεκτικότητας <8% CHO Μπάρες υδατανθράκων Δεν χρειάζεται επιπλέον δόση ινσουλίνης 30-50% μείωση της δόσης

14 Βιβλιογραφία American Dieteƒc Associaƒon, Posiƒon of the American Dieteƒc Associaƒon, Dieƒƒans of Canada, and the American College of Sports Medicine: Nutriƒon and Athleƒc Performance. J Am Diet Assoc, Briony T. Manual of Dieteƒcs Pracƒce, Briƒsh Associaƒon of Dieteƒcs. Blackwell Science Publishers, 2001 Burke LM, et al. Guidelines for daily carbohydrate intake: do athletes achieve them? Sports Med. 2001;31(4): Dunford M. Sports nutriƒon. A pracƒce manual for professionals. 4th ediƒon. American Dieteƒc Associaƒon Food and Nutriƒon Board, Insƒtute of Medicine, Dietary Reference Intakes for Energy, Carbohydrate, Fiber, Fat, Fa y Acids, Cholesterol, Protein, and Amino Acids (Macronutrients) Naƒonal Academy of Sciences, Hedrick Η., Mikesky Α., Pracƒcal applicaƒons in sports nutriƒon, Jones & Bartle Learning. Jeukendrup Α., A Step Towards Personalized Sports Nutriƒon/Carbohydrate Intake During Exercise. Sports Med, 44 (Suppl 1):S25 S33 DOI /s z. Raven et al. Φυσιολογία της Άσκησης Μια ολιστική προσέγγιση. Ιατρικές Εκδόσεις Λαγός Δημήτριος, Αθήνα Richter Ε., Hargreaves Μ., 2013 Εxercise, glut4, and skeletal muscle glucose uptake. Physiol Rev 93: , doi: /physrev