Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 1

Transcript

1 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ερευνητικό έργο µε τίτλο «Τεχνική υποστήριξη διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ» ανατέθηκε από το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών, µετά από σχετική απόφαση σύστασης και λειτουργίας Τεχνικής Γραµµατείας κατά τη διάρκεια της 2 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής του Άξονα Χ, στον Τοµέα Συγκοινωνιακών και Υδραυλικών Έργων του Τµήµατος Αγρονόµων και Τοπογράφων Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου Θεσσαλονίκης υπό την επιστηµονική ευθύνη του Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Χρίστου Ν. Ταξιλτάρη. Η διάρκεια του έργου είναι 18µηνη και καλύπτει την περίοδο Ιανουαρίου 2000 Αυγούστου Στην παρούσα έκθεση προόδου που περιλαµβάνει τα παραδοτέα υλικά που προβλέπονται από τις συµβατικές υποχρεώσεις του έργου, παρουσιάζονται: α) η εξέλιξη του έργου από την ηµεροµηνία έναρξής του, υπό µορφή απολογισµού σε σχέση µε τις ειδικές υποχρεώσεις (Θεµατικά πεδία) της Τεχνικής Γραµµατείας όπως αυτές ορίσθηκαν στο Παράρτηµα Α της σύµβασης για την τεχνική υποστήριξη της ιευθύνουσας Επιτροπής του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ και β) η σηµερινή κατάσταση του Άξονα ως προς τα γεωµετρικά, κατασκευαστικά και λειτουργικά του χαρακτηριστικά όπως προκύπτουν από τη σχετική δράση της Γραµµατείας και κυρίως τη µεγάλη έρευνα ερωτηµατολογίου, τις επιτόπου επισκέψεις και την πραγµατογνωµοσύνη σε όλο το µήκος του Άξονα. Υπενθυµίζεται ότι ο βασικός ρόλος της Τεχνικής Γραµµατείας συνίσταται στην ενεργοποίησή της ειδικά στη συλλογή τεχνικού, οικονοµικού και διοικητικού χαρακτήρα πληροφοριών που αφορούν στον Πανευρωπαϊκό Άξονα X καθώς και στην αξιολόγηση µελετών που εκπονήθηκαν ή εκπονούνται κατά χώρα µε στόχο την επαναλειτουργία και αναβάθµιση του Άξονα Χ. Επισηµαίνεται ότι λόγω του ρόλου της Τεχνικής Γραµµατείας, γλώσσα εργασίας της είναι πρακτικά η Αγγλική. Γι αυτό και η βάση δεδοµένων, όπως κατασκευάσθηκε επί τη βάσει των απαντηθέντων ερωτηµατολογίων 1 στην αγγλική, παρουσιάζεται επίσης στην αγγλική καθώς επίσης και πίνακες ή χάρτες κωδικοποίησης των αποτελεσµάτων της έρευνας για την αναπαράσταση της σηµερινής κατάστασης του Άξονα. 1 Βλ. Παράρτηµα Β.

2 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 2 Κεφάλαιο 1 ο Απολογισµός δράσης Τεχνικής Γραµµατείας για το διάστηµα Ιανουαρίου εκεµβρίου Ειδικές υποχρεώσεις (Πρόγραµµα εργασίας) Το πρόγραµµα εργασίας 2 της Τεχνικής Γραµµατείας, όπως προσδιορίσθηκε στη 2 η Συνάντηση της ιευθύνουσας Επιτροπής ( ), περιλαµβάνει τη συλλογή πληροφοριών που αφορούν την κατάσταση της υποδοµής, τις κυκλοφοριακές ροές, τις διασυνοριακές διαδικασίες και τους χρόνους αναµονής στα σύνορα, επενδύσεις συντήρησης, αναβάθµισης ή ανακατασκευής, και την εγκατάσταση Συστήµατος Γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.) για τη µε συστηµατικό και περιεκτικό τρόπο περιγραφή της κατάστασης του Άξονα στα διάφορα στάδια ανάπτυξής του κατά χώρα και τµήµα. Επίσης, περιλαµβάνει την εξαγωγή πορισµάτων αξιολόγησης των υφισταµένων µελετών, την επεξεργασία των τεχνικών όρων σύνταξης νέων µελετών για τον Άξονα Χ κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα και τη δηµιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος για την ενεργοποίηση ιεθνών Χρηµατοδοτικών Οργανισµών στην ανάπτυξη του Άξονα X. Η Τεχνική Γραµµατεία είναι επίσης εντεταλµένη να προωθήσει τη διαµόρφωση κοινού συστήµατος τεχνικών όρων λειτουργίας και να συµβάλει στη διαµόρφωση συνθηκών διαλειτουργικότητας µεταξύ των τµηµάτων του Άξονα και των διαφόρων µεταφορικών µέσων, καθώς και να υποστηρίξει τη βελτιστοποίηση των λειτουργιών και των διακρατικών διαδικασιών, αξιοποιώντας τις δράσεις στα πλαίσια της πρωτοβουλίας S.E.C.I. (Project Group on Trade and Transport Facilitation). Τέλος, προβλέπονται η απόκτηση, επεξεργασία και διάχυση επίκαιρων πληροφοριών για την κατάσταση το συνόλου του Άξονα, και η εγκατάσταση µόνιµης δοµής στη Θεσσαλονίκη για την υποστήριξη της ιοικούσας Επιτροπής, κατά την περίοδο Ιανουαρίου 2000 Αυγούστου Βάσει της συµβατικής υποχρέωσης της Τεχνικής Γραµµατείας µε αναφορά στα θεµατικά πεδία του ερευνητικού έργου και το αντίστοιχο χρονοδιάγραµµα, και µετά την πάροδο ενός έτους από τη σύσταση και λειτουργία της, η Τεχνική Γραµµατεία παρουσιάζει την έκθεση πεπραγµένων που ακολουθεί. 2 Βλ. Παράρτηµα Α.

3 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ Σχεδιασµός της έρευνας: Ερωτηµατολόγια Επιτόπου επισκέψεις και πραγµατογνωµοσύνη (Θ.Π. 3 1, 2, 3, 4, 5) Η Τεχνική Γραµµατεία υιοθέτησε εξ αρχής µια µεθοδολογία αναλυτικής και εις βάθος έρευνας, στοχεύοντας στην αποκόµιση της µέγιστης ποσοτικά και ακριβέστερης πληροφορίας για τον Άξονα Χ. Η πρακτική αυτή µεταφράσθηκε: α) στη σύνταξη και αποστολή στις χώρες εταίρους του Άξονα δύο ερωτηµατολογίων 4 για τα γεωµετρικά, δοµικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά της οδικής και σιδηροδροµικής υποδοµής του Άξονα Χ και β) στις επί τόπου επισκέψεις για την πραγµατογνωµοσύνη και την πραγµατοποίηση εκτενών συσκέψεων µε αρµοδίους των Υπουργείων Μεταφορών και ηµοσίων Έργων καθώς και των Οργανισµών σιδηροδροµικών και οδικών δικτύων των αντίστοιχων χωρών. Τα ερωτηµατολόγια που καλύπτουν την ανάγκη συλλογής πληροφοριών που αναφέρονται στα Θ.Π. 1, 2, 4, 5 αποτελούνται από τέσσερα µέρη και ικανοποιούν τους όρους του Θ.Π. 3: Μέρος Α: Πληροφορίες για την υφιστάµενη κατάσταση της οδικής/ σιδηροδροµικής υποδοµής (γεωµετρικά, κατασκευαστικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά). Μέρος Β: Πληροφορίες για υπάρχουσες προς εφαρµογή µελέτες και µελέτες που εκπονούνται για τον εκσυγχρονισµό του οδικού/ σιδηροδροµικού Άξονα Χ. Μέρος Γ: Γενικές τεχνικές προδιαγραφές για τη χάραξη, κατασκευή και λειτουργία του οδικού/ σιδηροδροµικού Άξονα Χ. Μέρος : ιασυνοριακές διευκολύνσεις. εδοµένου του γεγονότος ότι µια έρευνα ερωτηµατολογίου δεν µπορεί στην πράξη να ολοκληρωθεί αυτοµάτως διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη συλλογή αξιόπιστης πληροφορίας, η Τεχνική Γραµµατεία υιοθέτησε εξ αρχής µια προσέγγιση διαρκούς επικοινωνίας και εποµένως ανάδρασης, ούτως ώστε να διασαφηνίζονται οι προς απάντηση ερωτήσεις, να διατυπώνονται παρατηρήσεις και σχόλια στις απαντήσεις των αρµοδίων των συµµετεχόντων κρατών και τέλος να προετοιµάζονται όσο καλύτερα γίνεται οι επιτόπου επισκέψεις για την πραγµατογνωµοσύνη και τις συσκέψεις µε τους αρµόδιους εκπροσώπους των συµµετεχουσών χωρών εταίρων. 3 Θ.Π.: Θεµατικό πεδίο. 4 Βλ. Παράρτηµα Β.

4 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 4 Η ερευνητική διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω επέτρεψε τη λήψη σηµαντικών αποτελεσµάτων και αποτελεί τη στέρεη βάση για την εξέλιξη και επιτυχή ολοκλήρωση του έργου της Τεχνικής Γραµµατείας. Συλλογή, επεξεργασία και καταχώριση δεδοµένων Προοπτικές βάσει µελετών Α. Γεωµετρικά και δοµικά χαρακτηριστικά του Άξονα Χ Οι συµµετέχουσες χώρες παρείχαν σηµαντικά στοιχεία στην Τεχνική Γραµµατεία που προκύπτουν από την ανάγνωση διαθέσιµων µελετών αναβάθµισης ή ανακατασκευής του Άξονα Χ. Στα πλαίσια αυτής της δράσης, καταρτίστηκαν πίνακες αναλυτικής περιγραφής 5 της χάραξης του Άξονα (οδική και σιδηροδροµική υποδοµή υφιστάµενη κατάσταση), όπως επίσης και αντίστοιχοι πίνακες προόδου των έργων κατασκευής και βελτίωσης του Άξονα, σύµφωνα µε τις αναφορές προόδου των Υπουργείων Μεταφορών και των απαντήσεων στα ερωτηµατολόγια εκ µέρους των συµµετεχουσών χωρών. Στις πληροφορίες περιλαµβάνονται και στοιχεία χρηµατοδοτήσεων αποκατάστασης, ανακατασκευής και γενικά αναβάθµισης του Άξονα. Παράλληλα, η ερευνητική οµάδα κατήρτισε σύνθετους πίνακες που περιγράφουν την κατάσταση του Άξονα Χ και την προκύπτουσα προοπτική βάσει των υφισταµένων µελετών (βλ. Κεφάλαιο 2). Οι πίνακες αυτοί περιγράφουν ταυτόχρονα την ανάπτυξη του Άξονα στα αµέσως επόµενα χρόνια, συνοψίζοντας µε τον τρόπο αυτό τα συµπεράσµατα της καταγραφής των υφισταµένων µελετών. Β. Λειτουργικά χαρακτηριστικά και στοιχεία εκµετάλλευσης του Άξονα Χ Η έρευνα ερωτηµατολογίων και οι επιτόπου επισκέψεις και συσκέψεις στις χώρες του Άξονα Χ, απέδωσαν στην Τεχνική Γραµµατεία πληροφορίες αναφορικά για την λειτουργία του Άξονα Χ, όπως κυκλοφοριακές ροές, χρόνοι αναµονής στα σύνορα, συντήρηση. Οι πληροφορίες αυτές περιλαµβάνουν επίσης δεδοµένα σχετικά µε ατυχήµατα, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, χρηµατοδοτικούς όρους που προσδιορίσθηκαν ή πρόκειται να προσδιορισθούν, όπως και το ρυθµιστικό πλαίσιο για τη συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα. 5 Παράρτηµα Γ.

5 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ Βάση εδοµένων Κατασκευή Συστήµατος Γεωγραφικών Πληροφοριών ιαθεσιµότητα των επικαιροποιηµένων πληροφοριών για την κατάσταση του Άξονα Χ Η δράση αυτή περιλαµβάνει την εγκατάσταση συστήµατος πληροφοριών για την µε συστηµατικό και περιεκτικό τρόπο παρουσίαση της κατάστασης του Άξονα Χ κατά τα διάφορα στάδια ανάπτυξής του. Το πληροφοριακό σύστηµα, το οποίο τελεί υπό κατασκευή, θα πάρει τη µορφή συστήµατος γεωγραφικών πληροφοριών (G.I.S.) για τη δυναµική και διαρκή προσαρµοζόµενη στις εξελίξεις απεικόνιση σε ψηφιακό χάρτη των γεωµετρικών, δοµικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών του Άξονα. Η διάχυση των αποτελεσµάτων που προέκυψαν κατά τη διάρκεια των διαφόρων φάσεων ήδη εφαρµόζεται. Τα ενηµερωµένα αποτελέσµατα που αφορούν στην υφιστάµενη κατάσταση του Άξονα Χ διατίθενται από τον περασµένο Μάρτιο στην ιστοσελίδα 6 της Τεχνικής Γραµµατείας στην τοποθεσία Επιπλέον κατετέθη στις στη Γ.. Μεταφορών και Ενέργειας της Ε.Ε. και είναι στη διάθεση όλων των ενδιαφεροµένων χωρών και οργανισµών για την ανάπτυξη του Άξονα Χ απολογισµός πεπραγµένων της Τεχνικής Γραµµατείας και τεχνική περιγραφή (status report) του Άξονα. 1.4 Χρηµατοδότηση Συνδροµή στη δηµιουργία των απαραίτητων συνθηκών για τη συµβολή των διεθνών χρηµατοδοτικών οργανισµών στην ανάπτυξη του Άξονα (Θ.Π. 2) Η συλλογή πληροφοριών σχετικών µε τις συνθήκες χρηµατοδότησης µελετών και έργων από διεθνείς χρηµατοδοτικούς οργανισµούς (IFIs) έχει ήδη ολοκληρωθεί, και η Τεχνική Γραµµατεία προτίθεται να αναλύσει τις πληροφορίες αυτές στους εκπροσώπους των χωρών κατά τη διάρκεια της 3 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής του Άξονα Χ, που θα πραγµατοποιηθεί στις αρχές του ερχόµενου έτους. 6 Βλ. Παράτηµα.

6 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 6 Ήδη από τον περασµένο Φεβρουάριο η Τεχνική Γραµµατεία έκανε γνωστές τις ενέργειές της στους εξής διεθνείς οργανισµούς: International Monetary fund (ΙMF), European Bank for Reconstruction and Development (EBRD), European Investment Bank (EIB-CEEC), European Community/ World Bank, Trade and Transport Facilitation Program for Southeastern Europe (TTFSE), United Nations/ ECE Transport Division, PHARE, European Community/ Directorate General for Transport and Energy (DG TREN), European Community/ Directorate General for External Relations, European Community/ Directorate General for Regional Policy, European Community/ Directorate General for Enlargement, Task Force for Kossovo (TAFKO), ECMT, Stability Pact, SECI-OSCE και ISPA/ Directorate General Regional Policy-Directorate F. Πλαίσιο για την ιδιωτική συµµετοχή Συνεργασία µε τον ιδιωτικό τοµέα και τους διεθνείς χρηµατοδοτικούς οργανισµούς (Θ.Π. 6) Η Τεχνική Γραµµατεία καταβάλλει προσπάθειες παροχής βοήθειας στις χώρες του Άξονα Χ για την ανάπτυξη της συνεργασίας τους µε τον ιδιωτικό τοµέα παράλληλα µε τους διεθνείς χρηµατοδοτικούς οργανισµούς, αποσκοπώντας στην ενεργή τους εµπλοκή για την ανάπτυξη του Άξονα. Η προσπάθειες της Τεχνικής Γραµµατείας συνίσταται κυρίως στην κωδικοποίηση και ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών. Εποµένως, κατά τη διάρκεια όλων των φάσεων ανάπτυξης του Άξονα υποστηρίζεται ο ανοικτός διάλογος µε τον ιδιωτικό τοµέα. Περαιτέρω, η Τεχνική Γραµµατεία διευκολύνει την ανάπτυξη των απαραίτητων πρωτοβουλιών από τις αντίστοιχες χώρες για την προσέλκυση του ιδιωτικού ενδιαφέροντος. 1.5 Συνοριακές και τελωνειακές διαδικασίες (Θ.Π 5) Η βελτιστοποίηση των λειτουργιών και των διαδικασιών στους συνοριακούς σταθµούς και η παροχή βελτιωµένων συνθηκών πρόσβασης στον Άξονα Χ µελετάται µέσω πεπραγµένων αλλά

7 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 7 και προγραµµατισµένων για το εγγύς µέλλον δράσεων του SECI Project Group on Trade and Transport Facilitation που αφορούν: Απλοπoίηση των απαιτούµενων εγγράφων εισαγωγή του SAD (Community Single Administrative Document). Βελτίωση των φυσικών χαρακτηριστικών της υποδοµής και του σχετικού εξοπλισµού στους συνοριακούς σταθµούς. Εκπαίδευση του προσωπικού των συνοριακών σταθµών. Αξιοποίηση των αποτελεσµάτων της υπό εξέλιξη σχετικής δράσης της Παγκόσµιας Τράπεζας. Σηµειώνεται ότι η Τεχνική Γραµµατεία έχει επίγνωση της σηµασίας εντοπισµού των διασυνοριακών υποδοµών κατά µήκος του Άξονα µε παρόµοιες απαιτήσεις βελτίωσης του επιπέδου και της ποιότητας εξυπηρέτησης για την εξασφάλιση εναρµονισµένων σχεδίων ανάπτυξης και αξιοποίησής τους. Επιπλέον η Τεχνική Γραµµατεία αξιολογεί πληροφορίες που συνελέγησαν κατά τις επι τόπου επισκέψεις. Ο εντοπισµός θεσµικού τύπου εµποδίων για την ελεύθερη πρόσβαση στον Άξονα Χ (ποσοστώσεις οδικών φορτίων, µεταφορική ικανότητα σιδηροδρόµων, απουσία κατάλληλων δοµών για συνδυασµένες µεταφορές, οικονοµικές επιβαρύνσεις) πρόκειται να εξετασθούν, στο αµέσως επόµενο διάστηµα σύµφωνα µε τις συµβατικές υποχρεώσεις δίνοντας ειδική έµφαση στις οικονοµικές και διαδικαστικές επιβαρύνσεις στη λειτουργία του Άξονα. 1.6 Επισκέψεις στις χώρες του Άξονα Χ, πραγµατογνωµοσύνες, συσκέψεις και διεθνή fora Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η Τεχνική Γραµµατεία από τη σύστασή της ενεργοποιήθηκε στη συλλογή πληροφοριών και του διαθέσιµου και αξιοποιήσιµου υλικού παράλληλα µε την έρευνα ερωτηµατολογίων. Οι επιτόπου επισκέψεις πραγµατογνωµοσύνης συνδυάστηκαν µε συσκέψεις µε τους αρµοδίους των εµπλεκοµένων χωρών κατά τις εξής ηµεροµηνίες: 1 η 8 η Απριλίου 2000: Αυστρία Σλοβενία 19 η 22 η Ιουνίου 2000: Κροατία Ουγγαρία 27 η 30 η Ιουνίου 2000: Γιουγκοσλαβία 29 η 30 η Σεπτεµβρίου 2000: Π.Γ..Μ. 19 η 20 η Νοεµβρίου 2000: Βουλγαρία

8 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 8 Παράλληλα, η Τεχνική Γραµµατεία είχε ενεργό συµµετοχή εκπροσώπων της σε διάφορες συναντήσεις για την παρουσίαση του έργου της και την ανταλλαγή πληροφοριών: 20 η Απριλίου 2000: 4 η ιασυνοριακή συνάντηση Ελλάδας Π.Γ..Μ. της HELLASPRO και MAKPRO στους συνοριακούς σταθµούς Εύζωνοι και Bogorodica. 10 η Μαϊου 2000: 7 η συνάντηση του SECI στη Θεσσαλονίκη. 10 η 12 η Μαϊου 2000: 2 η συνάντηση του SECI-Regional Transport Road Committee στη Σαντορίνη. 7 η Νοεµβρίου 2000: 2 η συνάντηση Οµάδας Εργασίας PETRA Μαύρης Θάλασσας στη Θεσσαλονίκη. 7 η 8 η εκεµβρίου 2000: 2 η συνάντηση συντονισµού των Προεδρείων των Πανευρωπαϊκών Αξόνων Μεταφορών και περιοχών στις Βρυξέλλες. 1.7 Εν όψει της 3 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ Η Τεχνική Γραµµατεία αποτελεί την µόνιµη δοµή υποστήριξης της ιευθύνουσας Επιτροπής (Θ.Π. 8), υπεύθυνη για τα εξής: Προετοιµασία ηµερήσιας διάταξης των συνεδριάσεων της ιευθύνουσας Επιτροπής. Προετοιµασία απαραίτητων εγγράφων για τη συνεδρίαση της ιευθύνουσας Επιτροπής. Καταγραφή πρακτικών των συνεδριάσεων της ιευθύνουσας Επιτροπής. Αλληλογραφία µε τις συνεργαζόµενες χώρες καθώς και επικοινωνία µε κάθε οργανισµό στα πλαίσια της διεκπεραίωσης των επιστηµονικών και τεχνικών καθηκόντων της Τεχνικής Γραµµατείας. Ειδικότερα, ενόψει της 3 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ στις αρχές του επόµενου έτους στη Θεσσαλονίκη, αµέσως µετά την συνάντηση των Υπουργών Μεταφορών και την υπογραφή του Μνηµονίου Συνεννόησης (MoU), η Τεχνική Γραµµατεία, δεδοµένου του υλοποιηµένου έργου της, αποτελεί βασικό συντελεστή υποβοήθησης στη διαδικασία υπογραφής του Μνηµονίου Συνεννόησης. Η Τεχνική Γραµµατεία έχει επιπλέον επωµιστεί την ευθύνη της προετοιµασίας του υλικού που θα διανεµηθεί στους συµµετέχοντες, καθώς και την εν γένει υλικοτεχνική προετοιµασία της 3 ης συνάντησης της ιευθύνουσας Επιτροπής.

9 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 9 Κεφάλαιο 2 ο 2.1 Αναλυτική περιγραφή του Άξονα Χ Ο Άξονας Χ είναι ένας από τους Πανευρωπαϊκούς Άξονες, οι οποίοι ορίστηκαν κατά τη διάρκεια της τρίτης διάσκεψης για τις Πανευρωπαϊκές Μεταφορές στο Ελσίνκι το Ο Πανευρωπαϊκός Άξονας Χ συνδέει µε διάφορα µεταφορικά µέσα (multimodal) την Αυστρία (Σάλσµπουργκ), τη Σλοβενία (Λουµπλιάνα), την Κροατία (Ζάγκρεµπ), τη Γιουγκοσλαβία (Βελιγράδι, Νις), την Π.Γ..Μ. (Σκόπια, Βέλες) και την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη). Το κύριο τµήµα του άξονα, το οποίο περιγράφηκε προηγουµένως, συνδέεται µε τις πόλεις που ακολουθούν µέσω τεσσάρων κλάδων: κλάδος Α: Γκράτς (Αυστρία) Μάριµπορ (Σλοβενία) Ζάγκρεµπ (Κροατία), κλάδος B: Βουδαπέστη (Ουγγαρία) Νόβι Σαντ (Γιουγκοσλαβία) Βελιγράδι (Γιουγκοσλαβία), κλάδος C: Νις (Γιουγκοσλαβία) Σόφια (Βουλγαρία), και προεκτείνεται έως την Τουρκία µέσω του Άξονα IV, και κλάδος D: Βέλες (Π.Γ..Μ.) Μπίτολα (Π.Γ..Μ.) Φλώρινα (Ελλάδα), και προεκτείνεται δια της Κοζάνης (Εγνατία οδός) έως την Ηγουµενίτσα Τεχνικά χαρακτηριστικά του Άξονα X Όπως έχει ήδη αναφερθεί, στο προηγούµενο κεφάλαιο, για την αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης του Πανευρωπαϊκού Άξονα Χ ακολουθήθηκε ένα σχέδιο δράσης µε κύριες συνιστώσες την έρευνα µέσω ερωτηµατολογίων και τις επί τόπου επισκέψεις για πραγµατογνωµοσύνη σε όλα τα τµήµατα του Άξονα Χ. Η ανάλυση και ερµηνεία των συλλεγεισών πληροφοριών παρουσιάζεται στους πίνακες και χάρτες που ακολουθούν. Η χωρική περιγραφή του Άξονα, συµπεριλαµβανοµένων και των κλάδων, κατά µεταφορικό µέσο δίδεται στον παρακάτω Πίνακα 2.1.

10 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 10 Πίνακας 2.1: Χωρική περιγραφή του Άξονα Χ Concerned countries Austria, Bulgaria, Croatia, F.R. Yugoslavia, F.Y.R.O.M., Greece, Hungary, Slovenia Transport modes Railways, roads, aviation, navigation Approx length: Railways 2445,5km Roads 2258,4km Alignment Salzburg Ljubljana Zagreb Beograd Nis Skopje Veles Thessaloniki Main Axis Railway Salzburg Vilach Jesenice Ljubljana Zidani Most Dobova Zagreb Novska Vincovci Beograd Nis Skopje Veles Thessaloniki Roads Salzburg Vilach Karavanke Ljubljana Bic Krska Ves Obrezje Zagreb Beograd Nis Skopje Gradsko Thessaloniki Branch A (from Graz) Railway Graz Sentilj Maribor Zidani Most Roads Graz Sentilj Ptuj Gruskovje Zagreb Branch B (from Budapest) Railway Budapest Kunszentmiklos Tass Kelebia Novi Sad Beograd Roads Budapest Szeged Kelebia Subotica Novi Sad Beograd Branch C (to Sofia) Railway Nis Dimitrovgrad Kalotina Sofia Roads Nis Dimitrovgrad Sofia Branch D (to Florina via Egnatia) Railway Veles Bitola Florina Roads Gradsko Bitola Florina Σιδηροδροµικός Άξονας X Όσον αφορά τη σιδηροδροµική υποδοµή του Άξονα Χ, στους πίνακες που ακολουθούν δίδονται τα φυσικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του Άξονα στην υφιστάµενη και την

11 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 11 προδιαγραφόµενη µορφή του για το µέλλον, καθώς επίσης και πληροφορίες σχετικά µε µελέτες για τµήµατα του Άξονα (περατωθείσες ή σε εξέλιξη) και για τµήµατα του Άξονα που κατασκευάζονται ή θα κατασκευαστούν. Για τις µελέτες και τα τµήµατα που βρίσκονται υπό κατασκευή δίδονται οι πηγές χρηµατοδότησης τους (εφόσον έχουν εξασφαλιστεί) και η εκτίµηση του χρονικού ορίζοντα περάτωσης της κατασκευής τους. Στον Πίνακα 2.2 δίδονται συγκεντρωτικές πληροφορίες κατά χώρα ως προς το κύριο τµήµα του Άξονα και τους κλάδους του. Αναλυτικότερα παρουσιάζονται οι πληροφορίες: Τµήµα του Άξονα (χώρα, κύριο τµήµα του Άξονα ή κλάδος). Μήκος τµήµατος. Χαρακτηριστικά υπάρχουσας κατάστασης τµήµατος (µονής ή διπλής σιδηροδροµικής γραµµής, κινητήρια ενέργεια θερµική ή ηλεκτρική ενέργεια, επίπεδο συντήρησης). Προβλεπόµενα χαρακτηριστικά του Άξονα, για τα τµήµατα που κατασκευάζονται ή πρόκειται να κατασκευαστούν στο µέλλον. Χρονικός ορίζοντας περάτωσης των έργων για την εξέλιξη του Άξονα σύµφωνα µε τα αντίστοιχα εθνικά προγράµµατα. Στο τέλος του πίνακα δίδονται πληροφορίες για όλο το µήκος του σιδηροδροµικού Άξονα Χ (κύριο τµήµα και κλάδοι). Συγκεκριµένα: Συνολικό µήκος Άξονα: 2445,5km Χαρακτηριστικά υπάρχουσας κατάστασης του Άξονα: - Το 58,9% (1440,4km) του Άξονα είναι µονής σιδηροδροµικής γραµµής. - Το 32,7% (800km) του Άξονα είναι διπλής σιδηροδροµικής γραµµής. - Για το 8,4% (205,4km) του Άξονα οι διαθέσιµες πληροφορίες δεν είναι αξιόπιστες κι έτσι δεν γνωρίζουµε µε ακρίβεια αν πρόκειται για µονή ή διπλή σιδηροδροµική γραµµή. - Το 84% (2054,2km) του Άξονα λειτουργεί χρησιµοποιώντας ως ενέργεια το ηλεκτρικό ρεύµα. - Το 15,2% (371,7km) του Άξονα λειτουργεί χρησιµοποιώντας ως ενέργεια το πετρέλαιο. - Για το 0,8% (195,6km) του Άξονα δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για την χρησιµοποιούµενη κινητήρια δύναµη. - Το 12% (293,5km) του Άξονα συντηρείται ικανοποιητικά.

12 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 12 - Το 34,6% (846,1km) του Άξονα συντηρείται µέτρια. - Το 39,1% (956,2km) του Άξονα δεν συντηρείται ικανοποιητικά. - Για το 14,3% (349,7km) του Άξονα δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες ως προς τη συντήρηση. Προβλεπόµενα χαρακτηριστικά µελλοντικής εξέλιξης του Άξονα µε χρονικό ορίζοντα το 2020: - Το 37% (904,8km) του Άξονα θα είναι µονής σιδηροδροµικής γραµµής. - Το 63% (1540,7km)του Άξονα θα είναι διπλής σιδηροδροµικής γραµµής. - Το 95% (2323,2km) του Άξονα θα λειτουργεί χρησιµοποιώντας ως ενέργεια το ηλεκτρικό ρεύµα. - Το 5% (123,3km) του Άξονα θα λειτουργεί χρησιµοποιώντας ως ενέργεια το πετρέλαιο. Είναι προφανές ότι ο ορίζων 2020 είναι εξαιρετικά µακρινός. Ωστόσο, όπως φαίνεται και στον Πίνακα 2.2, υπάρχει κλιµάκωση χρονικού ορίζοντα από το 2004 έως το 2020 (περίπτωση της Κροατίας). Πίνακας 2.2: Γενική περιγραφή του σιδηροδροµικού Άξονα Χ κατά χώρα Φυσικά χαρακτηριστικά και προοπτική εξέλιξης Completion Length Characteristics Development Section (estimated (km) (existing situation) (project description) year) Austria 254,6 Salzburg Villach Rosenbach 1. Single or double track 1. Double track alignment 206, (Austrian/Slovenian border) 2. Electrified 2. Upgrade 1. 64% single 36% Branch A: Graz Spiefeld 48 double track Double track alignment n.a. (Austrian/Slovenian border) 2. Electrified n.a.: µη διαθέσιµες πληροφορίες

13 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 13 Section Length (km) Characteristics (existing situation) Development (project description) Completion (estimated year) Slovenia 293,4 Jesenice (Austrian/ Slovenian border) Ljubljana Zidani Most Dobova (Slovenian/ Croatian border) ,4% single 65,6% double track 2. Electrified 3. High maintenance 1. Double track alignment 2. 34,4% financed for rehabilitation (Republic of Slovenia and domestic bank loans) Double track alignment Branch A: (Austrian/ Slovenian border) Sentilji Maribor Pragersko Zidani Most 107, ,2% single 84,8% double track 2. Electrified 3. High maintenance 2. Upgrading for speed up to 160km/h 3. 84,8% financed for rehabilitation (Republic of Slovenia and domestic bank 2015 loans) Croatia 433, ,2% single 80,8% Savski Marof (Slovenian/ Croatian 1. 46,2% single 53,8% double border) Zagreb Novska double track 2. 17,6% financed for Vinkovci Tovarnik (Croatian/ Yugoslavian border) 433,5 2. Electrified except 17,5% destroyed double track alignment 3. 62,7% financed for 2020 Alternative route: Zagreb Dugo during the war upgrade for speed up to Selo Novska 3. Medium maintenance 200km/h (ERDF, WB) 4. New track Sisak Kutina Hungary Double track alignment Branch B: Budapest Kunszentmiklos Tass Kiskunhalas Kelebia (Hungarian/ Yugoslavian border) % single 5% double track 2. Electrified 3. Low maintenance 2. Upgrading for speed up to 200km/h 3. Financed by SPIE BATIGNOLLES, SOFRERAIL and SGTE 2010 French companies. Yugoslavia 783,5 Tovarnik (Yugoslavian/ Croatian 1. 54,2% single 45,8% border) Sid Beograd Nis Presevo (Yugoslavian/ F.Y.R.O.M. 530 double track 2. Electrified 52,5% single - 47,5% double track alignment 2010 border) 3. Low maintenance Branch B: Subotica (Yugoslavian/ 1. Single track Double track alignment and Hungarian border) Novi Sad 149,5 2. Electrified for speed up to 2010 Beograd 3. Low maintenance 160km/h Branch C: Nis Dimitrovgrad (Yugoslavian/ Bulgarian border) Single track alignment 2. Diesel 3. Low maintenance 1. Electrification 2. Upgrade for speed km/h 2010

14 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 14 Completion Section Length Characteristics Development (estimated (km) (existing situation) (project description) year) Bulgaria 56,8 Branch C: Kalotina (Bulgarian / Yugoslavian border) Dragoman 56, % single 14% double track 2. 20% diesel 80% 1. Upgrade for speed up to km/h 2004 Sofia electrified 3. Medium maintenance 2. Reconstruction F.Y.R.O.M. 371, ,5% financed for upgrade up to 130km/h 2. 31,8% financed by National and international Tabanovce (F.Y.R.O.M./ investments and public 1. Single track alignment Yugoslavian border) Skopje investments (P.E. 225,7 2. Electrified Veles Gevgelija (F.Y.R.O.M./ Macedonian Railways, 3. Medium maintenance Greek border) Republic of Macedonia)/ n.a. Stability Pact Programme expected to be involved/ EIB 25% of the whole project cost 1. Single track alignment Branch D: Veles Bitola - Kremenica (F.Y.R.O.M./ Greek Diesel 3. 88,5% medium Electrification n.a. border) maintenance 11,5% low maintenance Greece Double track Idomeni (Greek/ F.Y.R.O.M. border) 77 alignment Thessaloniki 2. Electrified - - Branch D: Mesonision (Greek/ F.Y.R.O.M. border) Florina 19 Single track alignment - -

15 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ Alignment: 58,9% single track 32,7% double track 8,4% n.a. 1. Alignment 2. Traction: 37% single track 84% electrified 63% double track CORRIDOR X TOTAL 2445,5 15,2% diesel 2. Traction: ,8% n.a. 94,2% electrified 3. Maintenance: 5% diesel 12% high 0,8% n.a. 34,6% medium 39,1% low 14,3% n.a. Παρακάτω ακολουθούν πίνακες που παρουσιάζουν συγκεντρωτικά τα φυσικά χαρακτηριστικά και την προβλεπόµενη εξέλιξη του σιδηροδροµικού Άξονα Χ, δίνοντας πληροφορίες για χρηµατοδοτήσεις που έχουν εξασφαλιστεί για την κατασκευή ή ανακατασκευή τµηµάτων του Άξονα. Έτσι, ο Πίνακας 2.3 αναφέρεται στο σύνολο του Άξονα (κύριο τµήµα και κλάδοι του), ο Πίνακας 2.4 αναφέρεται σε κάθε χώρα και ο Πίνακας 2.5 αναφέρεται χωριστά στο κύριο τµήµα του Άξονα και σε κάθε κλάδο του. Αναλυτικότερα, οι πληροφορίες που δίδουν οι εν λόγω πίνακες είναι: Προσδιορισµός τµήµατος αναφοράς (σύνολο Άξονα, χώρα, κύριο τµήµα του Άξονα ή κλάδος του) και µήκος του. Στοιχεία υπάρχουσας κατάστασης του Άξονα, για το υπό εξέταση τµήµα του (µονή ή διπλή σιδηροδροµική γραµµή και κινητήρια δύναµη ηλεκτρικό ρεύµα ή πετρέλαιο), δίνοντας το µήκος και το ποσοστό που αντιστοιχεί στο τµήµα αυτό. Μήκη και ποσοστά που αντιστοιχούν σε περατωθείσες µελέτες (σκοπιµότητας και τεχνικής φύσεως νέα χάραξη ή διπλασιασµός σιδηροδροµικής γραµµής), εκ των οποίων τα ποσοστά αναφέρονται στο σύνολο του υπό εξέταση τµήµατος. Μήκη και ποσοστά που αντιστοιχούν σε µελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη (τεχνικής φύσης νέα χάραξη ή διπλασιασµός σιδηροδροµικής γραµµής) καθώς και για τµήµατα που βρίσκονται υπό κατασκευή (νέα υποδοµή ή διπλασιασµός σιδηροδροµικής γραµµής), εκ των οποίων τα ποσοστά αναφέρονται στο σύνολο του υπό εξέταση τµήµατος. Για αυτές τις θεµατικές πληροφορίες δίνονται πληροφορίες για τη χρηµατοδότηση (εξασφαλισµένοι πόροι και φορέας / οργανισµός που χρηµατοδοτεί την µελέτη ή την κατασκευή) και χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσής τους.

16 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 16 Όπως φαίνεται για το σύνολο του Άξονα (κύριο τµήµα και κλάδοι του Πίνακας 2.3), το 58,9% (1439,8km) του συνολικού µήκους του (2445,9km) είναι µονής σιδηροδροµικής γραµµής, το 32,7% (799,1km) διπλής σιδηροδροµικής γραµµής, ενώ για το 8,4% (206,6km) δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες (µονής ή διπλής γραµµής). Σε τµήµα 2055,2km (84%) χρησιµοποιείται το ηλεκτρικό ρεύµα ως κινητήρια δύναµη, σε τµήµα 371,3km (15,2%) χρησιµοποιείται το πετρέλαιο, ενώ για τα υπόλοιπα 19km (0,8%) δεν υπάρχουν σαφείς πληροφορίες ως προς την κινητήρια δύναµη. Όσον αφορά τις περατωθείσες µελέτες στο σύνολο του Άξονα, για 382,6km (15,6%) υπάρχουν µελέτες σκοπιµότητας, για 32,25km (1,3%) υπάρχει τεχνική µελέτη για νέα χάραξη και για 264,6km (10,8%) υπάρχουν τεχνικές µελέτες για διπλασιασµό σιδηροδροµικής γραµµής. Υπάρχουν επίσης µελέτες τεχνικής φύσεως που εκπονούνται σήµερα, νέας χάραξης και διπλασιασµού σιδηροδροµικής γραµµής σε τµήµατα 71,5km (2,9%) και 215,7km (8,8%) αντίστοιχα. Για τα τµήµατα αυτά που βρίσκονται υπό µελέτη έχει εξασφαλιστεί χρηµατοδότηση (το 25% των µελετών αυτών χρηµατοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ΕΙΒ). Η µελέτη νέας χάραξης πρόκειται να ολοκληρωθεί σύντοµα, ενώ για τα τµήµατα, που προβλέπεται διπλασιασµός της σιδηροδροµικής τους γραµµής, απαιτούνται νέες µελέτες. Τα τµήµατα που βρίσκονται υπό κατασκευή για νέα σιδηροδροµική γραµµή, στο σύνολο του Άξονα, έχουν µήκος 35,25km (1,3%) και η κατασκευή τους προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί έως Για τα τµήµατα αυτά έχει εξασφαλιστεί η χρηµατοδότησή τους (δηµόσια επένδυση, εθνική και διεθνής, στην οποία εµπλέκονται και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης EBRD και η Παγκόσµια Τράπεζα WB). Στο σύνολο του σιδηροδροµικού Άξονα Χ κατασκευάζονται τµήµατα µήκους 380,25km (15,5%) για διπλασιασµό γραµµής. Για το 85,1% (323,6km) των τµηµάτων αυτών έχει εξασφαλιστεί χρηµατοδότηση (δηµόσια επένδυση, εθνική και διεθνής, στην οποία εµπλέκονται και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης EBRD και η Παγκόσµια Τράπεζα WB), ενώ για το 14,9% (56,7km) δεν υπάρχουν διαθέσιµες πληροφορίες χρηµατοδότησης. Το 14,9% (56,7km) των τµηµάτων αυτών προβλέπεται να κατασκευαστεί το 2004, το 41% (155,9km) το 2010, το 24% (91,3km) το 2015 και το 20,1% (76,4km) το 2020.

17 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 17 Πίνακας 2.3: Φυσικά χαρακτηριστικά και προοπτική εξέλιξης του σιδηροδροµικού Άξονα Χ στο σύνολό του MAIN AXIS & BRANCHES (2445,5km) LENGTH (km) PERCENTAGE FINANCES FOR IMPLEMENTATION SECURED COMPLETION (ESTIMATED Single track 1439,8 58,9% - - Double track Existing 799,1 32,7% - - Electrified 2055,2 84% - - Diesel 371,3 15,2% - - Feasibility study 382,6 15,6% - - Technical study (new design) 32,25 1,3% - - Technical study (double track) 264,6 10,8% - - YEAR) Under study for construction 71,5 2,9% YES 25%/ EIB Near future Under study for doubling of tracks 215,7 8,8% YES 25%/ EIB Some studies needed Under construction (new design) 35,25 1,3% Under construction of second track 380,25 15,5% YES/ 1. National and international investments, 2. Public investments, 3. EBRD and WB 85,1%: YES/ 1. National and international investments, 2. Public investments, 3. EBRD and WB 14,9%: n.a ,9%: %: %: ,1%: 2020 Πίνακας 2.4: Φυσικά χαρακτηριστικά και προοπτική εξέλιξης του σιδηροδροµικού Άξονα Χ ανά χώρα FINANCES FOR COMPLETION AUSTRIA LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (254,6km) (km) SECURED YEAR) Single track n.a. n.a. - - Double track Existing n.a. n.a. - - Electrified 254,6 100% - - Diesel Feasibility study n.a. n.a. n.a. n.a. Technical study (new design) n.a. n.a. n.a. n.a. Technical study (double track) n.a. n.a. n.a. n.a. Under study for construction n.a. n.a. n.a. n.a. Under study for doubling of tracks n.a. n.a. n.a. n.a. Under construction (new design) n.a. n.a. n.a. n.a. Under construction of second track n.a. n.a. n.a. n.a.

18 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 18 FINANCES FOR COMPLETION SLOVENIA LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (293,4km) (km) SECURED YEAR) Single track 87,3 29,8% - - Double track Existing 206,1 70,2% - - Electrified 293,4 100% - - Diesel Feasibility study Technical study (new design) 155,1 52,9% - - Technical study (double track) Under study for construction Under study for doubling of tracks Under construction (new design) Under construction of second track 155,1 52,9% YES/ 1. National and international investments, Public investment, 3. Domestic Bank loans FINANCES FOR COMPLETION CROATIA LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (433,5km) (km) SECURED YEAR) Single track 200,2 46,2% - - Double track Existing 233,3 53,8% - - Electrified 357,6 82,5% - - Diesel 75,9 17,5% - - Feasibility study 232,55 53,6% - - Technical study (new design) 32,25 7% of new length - - Technical study (double track) 76,36 17,6% - - Under study for construction Under study for doubling of tracks Under construction (new design) 32,25 7% of new length YES/ 1. National and international investments, Public investment, 3. EBRD and WB Under construction of second track 76,36 17,6% YES/ 1. National and international investments, 2. Public investment, 3. EBRD and WB 2020

19 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 19 FINANCES FOR COMPLETION YUGOSLAVIA LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (783,5km) (km) SECURED YEAR) Single track 540,8 69% - - Double track Existing 242,7 31% - - Electrified 679,5 86,7% - - Diesel ,3% - - Feasibility study n.a. n.a. - - Technical study (new design) n.a. n.a. - - Technical study (double track) n.a. n.a. - - Under study for construction n.a. n.a. - - Under study for doubling of tracks or n.a. n.a. - - Under construction (new design) n.a. n.a. - - Under construction of second track or 86,4 10,7% n.a FINANCES FOR COMPLETION HUNGARY LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (156km) (km) SECURED YEAR) Single track 148,2 95% - - Double track Existing 7,8 5% - - Electrified % - - Diesel Feasibility study % - - Technical study (new design) Technical study (double track) Under study for construction Under study for doubling of tracks or Under construction (new design) YES/ 1. SPIE BATIGNOLLES, Under construction of second track or SOFRERAIL, SGTE % French companies, PHARE, 3. Ministry of Transp.

20 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 20 FINANCES FOR COMPLETION BULGARIA LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (56,8km) (km) SECURED YEAR) Single track 48,8 86% - - Double track Existing 8 14% - - Electrified 48,8 86% - - Diesel 8 14% - - Feasibility study n.a Technical study (new design) Technical study (double track) Under study for construction Under study for doubling of tracks or Under construction (new design) Under construction of second track or 56,8 100% NO 2004 FINANCES FOR COMPLETION F.Y.R.O.M. LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (371,7km) (km) SECURED YEAR) Single track 371,7 100% - - Double track Existing Electrified 225,7 60,7% - - Diesel ,3% - - Feasibility study 71,5 19,2% - - Technical study (new design) Technical study (double track) Under study for construction 71,5 19,2% YES 25%/ EIB Near future Under study for doubling of tracks or 215,7 58% YES 25%/ EIB Some studies needed Under construction (new design) 10 2,7% YES/ National investment Near future YES/ 1. National and international investment, Under construction of second track or 71,5 19,2% 2. Public (P.E. n.a. Macedonian Railways, Republic of Macedonia)

21 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 21 FINANCES FOR COMPLETION GREECE LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (96km) (km) SECURED YEAR) Single track 19 19,8% - - Double track Existing 77 81,2% - - Electrified 77 81,2% - - Diesel n.a. n.a. n.a. n.a. Feasibility study n.a. n.a. n.a. n.a. Technical study (new design) n.a. n.a. n.a. n.a. Technical study (double track) n.a. n.a. n.a. n.a. Under study for construction n.a. n.a. n.a. n.a. Under study for doubling of tracks or n.a. n.a. n.a. n.a. Under construction (new design) n.a. n.a. n.a. n.a. Under construction of second track or No improvements n.a. n.a. n.a. before 2005 Πίνακας 2.5: Φυσικά χαρακτηριστικά και προοπτική εξέλιξης του σιδηροδροµικού Άξονα Χ ως προς το κύριο τµήµα του και τον κάθε κλάδο του χωριστά FINANCES FOR COMPLETION MAIN AXIS LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (1658,8km) (km) SECURED YEAR) Single track 777,3 46,9% - - Double track Existing 674,9 40,7% - - Electrified 1582,9 65,4% - - Diesel 75,9 4,6% - - Feasibility study 135,5 8,2% - - Technical study (new design) 32,25 2% - - Technical study (double track) 76,35 4,6% - - Under study for construction 71,5 4,3% YES 25%/ EIB Near future Under study for doubling of tracks or 215,7 13,1% YES 25%/ EIB Some studies needed Under construction (new design) 32,25 2% YES/ 1. National and international investments, Public investment, 3. EBRD and WB YES/ 1. National and international Under construction of second track or 76,35 4,6% investments, Public investment, 3. EBRD and WB

22 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 22 FINANCES FOR COMPLETION BRANCH A LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (155,4km) (km) SECURED YEAR) Single track 16,3 10,4% - - Double track Existing 91,1 58,6% - - Electrified 155,4 100% - - Diesel Feasibility study 91,1 58,6% - - Technical study (new design) Technical study (double track) Under study for construction Under study for doubling of tracks or Under construction (new design) YES/ 1. National and international Under construction of second track or 91,1 58,6% investments, Public investment, 3. Domestic Bank loans FINANCES FOR COMPLETION BRANCH B LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (305,5km) (km) SECURED YEAR) Single track 297,7 97,4% - - Double track Existing 7,8 2,6% - - Electrified 305,5 100% - - Diesel Feasibility study % - - Technical study (new design) Technical study (double track) % - - Under study for construction Under study for doubling of tracks or Under construction (new design) YES/ 1. SPIE BATIGNOLLES, Under construction of second track or SOFRERAIL, SGTE % French companies, PHARE, 3. Ministry of Transp.

23 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 23 FINANCES FOR COMPLETION BRANCH C LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (160,8km) (km) SECURED YEAR) Single track 152,8 95% - - Double track Existing 8 5% - - Electrified 11,4 7,1% - - Diesel 149,4 92,9% - - Feasibility study Technical study (new design) Technical study (double track) Under study for construction Under study for doubling of tracks or Under construction (new design) Under construction of second track or 56,8 35,3% n.a FINANCES FOR COMPLETION BRANCH D LENGTH PERCENTAGE IMPLEMENTATION (ESTIMATED (165km) (km) SECURED YEAR) Single track % - - Double track Existing Electrified n.a. n.a. - - Diesel ,5% - - Feasibility study Technical study (new design) Technical study (double track) Under study for construction Under study for doubling of tracks or Under construction (new design) Under construction of second track or Στο Χάρτη 1 παρουσιάζεται ολόκληρο το σιδηροδροµικό δίκτυο του Άξονα Χ, οι κύριες πόλεις που εξυπηρετεί, καθώς επίσης και οι συνοριακοί σταθµοί. Στη συνέχεια ακολουθούν αναλυτικότεροι χάρτες (Χάρτης 2: Αυστρία, Σλοβενία, Κροατία, Χάρτης 3: Ουγγαρία, Χάρτης 4: Γιουγκοσλαβία, Βουλγαρία, Χάρτης 5: Π.Γ..Μ., Ελλάδα), στους οποίους παρουσιάζονται τα τµήµατα του σιδηροδροµικού δικτύου, όπως προέκυψαν από τα στοιχεία των Κρατών-Εταίρων του Άξονα. Για τα τµήµατα αυτά δίνεται το µήκος τους και προσδιορίζονται στοιχεία της υποδοµής τους (µονή ή διπλή σιδηροδροµική γραµµή, εν µέρει µονή και εν µέρει διπλή σιδηροδροµική γραµµή, ή αδιευκρίνιστος τύπος γραµµής - µονή ή διπλή).

24 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 24

25 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 25

26 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 26

27 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 27

28 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 28

29 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ Οδικός Άξονας X Αντίστοιχα µε το σιδηροδροµικό Άξονα Χ, ακολουθεί η παρουσίαση του οδικού Άξονα Χ. Στους πίνακες που ακολουθούν δίδονται φυσικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά του Άξονα στην υφιστάµενη και την προδιαγραφόµενη εξέλιξή του, καθώς επίσης και πληροφορίες σχετικά µε µελέτες για τµήµατα του Άξονα (περατωθείσες και σε εξέλιξη) και για τµήµατα του Άξονα που κατασκευάζονται ή θα κατασκευαστούν. Για τις µελέτες και τα τµήµατα που βρίσκονται υπό κατασκευή δίδονται οι πηγές χρηµατοδότησής τους (εφόσον έχουν εξασφαλιστεί) και η εκτίµηση του χρονικού ορίζοντα περάτωσης της κατασκευής τους. Στον Πίνακα 2.6 δίδονται συγκεντρωτικές πληροφορίες κατά χώρα και ως προς το κύριο τµήµα του Άξονα και τους κλάδους τους. Αναλυτικότερα παρουσιάζονται οι πληροφορίες: Τµήµα του Άξονα (χώρα, κύριο τµήµα του Άξονα ή κλάδος). Μήκος τµήµατος. Χαρακτηριστικά υπάρχουσας κατάστασης τµήµατος (αυτοκινητόδροµος ή οδός ταχείας κυκλοφορίας). Προβλεπόµενα χαρακτηριστικά του Άξονα, για τα τµήµατα που κατασκευάζονται ή πρόκειται να κατασκευαστούν στο µέλλον. Χρονικός ορίζοντας περάτωσης των έργων για την εξέλιξη του Άξονα Χ. Στο τέλος του πίνακα δίδονται πληροφορίες για όλο το οδικό δίκτυο του Άξονα Χ (κύριο τµήµα και κλάδοι). Συγκεκριµένα: Συνολικό µήκος Άξονα: 2258,4km Χαρακτηριστικά υπάρχουσας κατάστασης του Άξονα: - Το 53,2% (1201,5km) του Άξονα είναι αυτοκινητόδροµος (4 και άνω λωρίδες κυκλοφορίας µε διαχωριστικό στηθαίο). - Το 8,9% (201km) του Άξονα είναι οδός ταχείας κίνησης (3 λωρίδες κυκλοφορίας µε διαχωριστικό στηθαίο). - Το 32,6% (736,2km) του Άξονα είναι οδός ταχείας κίνησης (2 λωρίδες κυκλοφορίας). - Το 5,3% (119,7km) του Άξονα χαρακτηρίζεται ως κύρια οδός (2 λωρίδες κυκλοφορίας). Προβλεπόµενα χαρακτηριστικά µελλοντικής κατάστασης του Άξονα: - Το 89,9% (2061,5km) του Άξονα θα είναι αυτοκινητόδροµος.

30 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 30 - Το 0,4% (9,2km) του Άξονα θα είναι οδός ταχείας κίνησης (3 λωρίδες κυκλοφορίας µε διαχωριστικό στηθαίο). - Το 7,5% (172km) του Άξονα θα είναι οδός ταχείας κίνησης (2 λωρίδες κυκλοφορίας). - Το 2,2% (50,5km) του Άξονα θα είναι κύρια οδός Το 2006 είναι ο χρονικός ορίζοντας περάτωσης του 97,5% (2235,9km) των έργων για την αναβάθµιση, ενώ για το 2,5% (57,3km) δεν υπάρχουν πληροφορίες για τον χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης των έργων. Πίνακας 2.6: Γενική περιγραφή του οδικού Άξονα Χ κατά χώρα Φυσικά χαρακτηριστικά και προοπτική εξέλιξης Completion Section Length Characteristics Development (estimated (km) (existing situation) year) Austria 232 Salzburg Villach Karavanke (Austrian/ Slovenian border) 187 Motorway n.a. n.a. Branch A: Graz Spiefeld (Austrian/ Slovenian border) 45 Motorway n.a. n.a. Slovenia 239,3 Jesenice (Austrian/ Slovenian Motorway (55,6%) border) Kranj Ljubljana Visnja 182,1 Motorway 2004 Highway (44,4%) Gora (Slovenian/ Croatian border) Branch A: (Austrian/ Slovenian border) Sentilji Maribor Motorway (44%) Motorway (68,5%) 57,2 Gruskovje (Slovenian/ Croatian Highway (56%) Highway (31,5%) 2001 border) Croatia 364,7 Obrezje (Slovenian/ Croatian border) Motorway Motorway (78,1%) Zagreb Novska Lipovac (78,1% existing, 303,6 Semi-motorway (4,3%) (Croatian/ Yugoslavian border) 21,9% n.a. the year of Highway (17,6%) completion) n.a. Branch A: Gruskovje (Slovenian/ Motorway (54,3%) Motorway (86,1%) Croatian border) Zagreb 61,1 Semi-motorway (13,9%) Semi-motorway (13,9%) Highway (31,8%) 2005 Hungary 167 Branch B: Budapest Kecskernet Motorway Kiskunfelegyhaza Szeged Roske Motorway (58,1%) (91,7% in 2005, 167 (Hungarian/ Yugoslavian border) Main road (41,9%) 8,3% n.a. the year of n.a. completion)

31 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 31 Completion Section Length Characteristics Development (estimated (km) (existing situation) year) Yugoslavia 780,6 493 Tovarnik (Batrovci: Yugoslavian/ (+46,8: Croatian border) Beograd Nis Belgrade Motorway (75,7%) Sopot (Yugoslavian/ F.Y.R.O.M. bypass Highway (24,3%) Motorway 2005 border) under constr.) Branch B: Subotica (Yugoslavian/ Hungarian border) Novi Sad 179 Semi-motorway Motorway 2002 Beograd Branch C: Nis Dimitrovgrad Motorway (4,2%) 108,6 (Yugoslavian/ Bulgarian border) Highway (95,8%) Motorway 2006 Bulgaria 83 Branch C: Kalotina (Bulgarian / Highway (39,6%) No further improvement Yugoslavian border) Dragoman 83 Main road (60,4%) until 2005 Sofia - F.Y.R.O.M. 300,8 Tabanovce (F.Y.R.O.M./ Yugoslavian border) Skopje Motorway (50,4%) 175,7 Veles Bogorodica (F.Y.R.O.M./ Highway (49,6%) Motorway 2005 Greek border) Branch D: Veles Bitola - Medzitlija (F.Y.R.O.M./ Greek border) 125,1 Highway - - Greece 91 Idomeni (Greek/ F.Y.R.O.M. border) Motorway (41,6%) 77 Thessaloniki Highway (58,4%) Motorway 2006 Branch D: Mesonision (Greek/ F.Y.R.O.M. border) Florina 14 Highway Rehabilitation is planned n.a. Motorway (53,2%) Motorway (89,9%) 97,5%: 2006 CORRIDOR X TOTAL 2258,4 Semi-motorway (8,9%) Highway (32,6%) Semi-motorway (0,4%) Highway (7,5%) 2,5%: n.a. the year of Main road (5,3%) Main road (2,2%) completion Παρακάτω ακολουθούν πίνακες που παρουσιάζουν συγκεντρωτικά τα φυσικά χαρακτηριστικά και την προβλεπόµενη εξέλιξη του οδικού Άξονα Χ, δίνοντας πληροφορίες για χρηµατοδοτήσεις που έχουν εξασφαλιστεί για την κατασκευή ή ανακατασκευή τµηµάτων του Άξονα. Έτσι, ο Πίνακας 2.7 αναφέρεται στο σύνολο του Άξονα (κύριο τµήµα και κλάδοι του), ο Πίνακας 2.8

32 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 32 αναφέρεται σε κάθε χώρα και ο Πίνακας 2.9 αναφέρεται χωριστά στο κύριο τµήµα του Άξονα και σε κάθε κλάδο του. Αναλυτικότερα, οι πληροφορίες που δίδουν οι εν λόγω πίνακες είναι: Προσδιορισµός τµήµατος αναφοράς (σύνολο Άξονα, χώρα, κύριο τµήµα του Άξονα ή κλάδος του) και µήκος του. Στοιχεία υπάρχουσας κατάστασης του Άξονα, για το υπό εξέταση τµήµα του (οδός δύο λωρίδων κυκλοφορίας ή αυτοκινητόδροµος τεσσάρων ή περισσότερων λωρίδων κυκλοφορίας), δίνοντας το µήκος και το ποσοστό που αντιστοιχεί στο τµήµα αυτό. Μήκη και ποσοστά που αντιστοιχούν σε περατωθείσες µελέτες (σκοπιµότητας και τεχνικής φύσεως νέα χάραξη οδού δύο λωρίδων κυκλοφορίας ή αυτοκινητόδροµου), εκ των οποίων τα ποσοστά αναφέρονται στο σύνολο του υπό εξέταση τµήµατος. Μήκη και ποσοστά που αντιστοιχούν σε µελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη (τεχνικής φύσεως νέα χάραξη οδού δύο λωρίδων κυκλοφορίας ή αυτοκινητοδρόµου) καθώς και για τµήµατα που βρίσκονται υπό κατασκευή (νέας οδού δύο λωρίδων κυκλοφορίας ή αυτοκινητοδρόµου), εκ των οποίων τα ποσοστά αναφέρονται στο σύνολο του υπό εξέταση τµήµατος. Γι' αυτές τις θεµατικές ενότητες δίνονται πληροφορίες για τη χρηµατοδότηση (εξασφαλισµένοι πόροι και φορέας / οργανισµός που χρηµατοδοτεί την κατασκευή) και ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσής τους. Όπως φαίνεται για το σύνολο του Άξονα (κύριο τµήµα και κλάδοι του Πίνακας 2.7), το 46,8% (1057km) του συνολικού µήκους του (2258,4km) είναι οδός δύο λωρίδων κυκλοφορίας και το 53,2% (1201,4km) αυτοκινητόδροµος τεσσάρων ή περισσότερων λωρίδων κυκλοφορίας. Όσον αφορά τις περατωθείσες µελέτες για το σύνολο του Άξονα, για 475km (20,7%) υπάρχουν µελέτες σκοπιµότητας, για 588,9km (25,7%) υπάρχουν τεχνικές µελέτες για χάραξη νέου αυτοκινητοδρόµου, ενώ δεν υπάρχουν διαθέσιµες πληροφορίες για περατωθείσες τεχνικές µελέτες χάραξης οδών δύο λωρίδων κυκλοφορίας. Υπάρχουν επίσης µελέτες τεχνικής φύσεως που εκπονούνται σήµερα, χάραξης οδού δύο λωρίδων κυκλοφορίας και αυτοκινητοδρόµου σε τµήµατα 14km (0,6%) και 95,4km (4,2%) αντίστοιχα. Η µελέτη χάραξης οδού δύο λωρίδων κυκλοφορίας πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2001, ενώ οι µελέτες για τα τµήµατα αυτοκινητοδρόµου θα ολοκληρωθούν το 2002 σε ποσοστό 69,2% (66km), ενώ για το υπόλοιπο 30,8% (29,4km) δεν υπάρχουν διαθέσιµες πληροφορίες.

33 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 33 Τα τµήµατα που βρίσκονται υπό κατασκευή (νέα χάραξη) ή ανακατασκευή οδού δύο λωρίδων κυκλοφορίας, στο σύνολο του Άξονα, έχουν µήκος 106,6km (4,6%), ενώ δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για το χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης της κατασκευής τους. Για τα τµήµατα αυτά και για ποσοστό 18,9% (20,1km) έχει εξασφαλιστεί χρηµατοδότηση (δηµόσια επένδυση, εθνική και διεθνής, στην οποία εµπλέκονται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης EBRD και η Παγκόσµια Τράπεζα WB), για ποσοστό 68% (72,5km) δεν έχει εξασφαλιστεί χρηµατοδότηση και για ποσοστό 13,1% (14km) δεν υπάρχουν διαθέσιµες πληροφορίες χρηµατοδότησης. Στο σύνολο του οδικού Άξονα Χ κατασκευάζονται ή ανακατασκευάζονται τµήµατα αυτοκινητοδρόµου µήκους 861,7km (37,6%). Το 3,8% (32,7km) αυτών προβλέπεται να ολοκληρωθούν το 2001, το 25,1% (216,3km) το 2002, το 16,9% (144,8km) το 2004, το 31% (267,1km) το 2005, το 16,6% (143km) το 2006 και για το 6,7% (57,7km) δεν υπάρχουν διαθέσιµες πληροφορίες για το χρονικό ορίζοντα υλοποίησής τους. Για το 85,1% (733,3km) των τµηµάτων αυτών έχει εξασφαλιστεί χρηµατοδότηση (εθνική και διεθνής επένδυση, στην οποία εµπλέκονται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης EBRD, η Παγκόσµια Τράπεζα WB, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων EIB και οι Κοινοτικές Πρωτοβουλίες Phare και Phare CBC), για το 5% (43,1km) δεν έχει ακόµα εξασφαλιστεί χρηµατοδότηση (πιθανή χρηµατοδότηση από Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων EIB), για το 5,3% (45,7km) δεν έχει εξασφαλιστεί χρηµατοδότηση, ενώ για το 4,6% (39,6km) δεν υπάρχουν πληροφορίες χρηµατοδότησης.

34 Τεχνική υποστήριξη της διεθνούς συνεργασίας για τον Πανευρωπαϊκό Άξονα Χ 34 Πίνακας 2.7: Φυσικά χαρακτηριστικά και προοπτική εξέλιξης του οδικού Άξονα Χ στο σύνολό του MAIN AXIS & BRANCHES (2258,4km) LENGTH (km) PERCENTAGE FINANCES FOR IMPLEMENTATION SECURED COMPLETION (ESTIMATED Single carriageway ,8% - - Multi-lane motorway (4 lanes or more) Existing YEAR) 1201,4 53,2% - - Feasibility study ,7% - - Technical study (new single carriageway design) Technical study (new multi-lane motorway design) n.a. n.a ,9 25,7% - - Under study for single carriageway 14 0,6% Under study for multi-lane motorway Single carriageway/ new construction or Multi-lane motorway/ new construction or 95,4 4,2% - 106,6 4,6% 861,7 37,6% 6,3%: Yes/ EBRD 6,3%: Yes/ World Bank 6,3%: Yes/ National & International investment 68%: No 13,1%: n.a. 11,2%: Yes/ EIB 9,5%: Yes/ EBRD 1%: Yes/ World Bank 60,6%: Yes/ National & International investment 1%: Yes/ Phare 1,8%:Yes/ Phare CBC 5%: No/ Possibly EIB 5,3%: No 4,6%: n.a. 69,2%: ,8%: n.a. n.a. 3,8%: ,1%: ,8%: %: ,6%: ,7%: n.a.