Επανεξέταση των Υφιστάμενων Πολιτικών και Πρακτικών του Ηλεκτρονικού Φακέλου Επιτευγμάτων

Transcript

1 Επανεξέταση των Υφιστάμενων Πολιτικών και Πρακτικών του Ηλεκτρονικού Φακέλου Επιτευγμάτων Κέντρο Τεχνολογιών Πληροφορίας στην Εκπαίδευση (ΚΤΠΕ), Λιθουανία Επιμέλεια: Vaino Brazdeikis & Gintare Valineviciene Το έργο αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση [ανακοίνωση] δεσμεύει μόνο τις απόψεις του συγγραφέα, και η Επιτροπή δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για οποιαδήποτε χρήση που μπορεί να γίνει των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν. 1 Σ ε λ ί δ α

2 Όνομα Έργου Συντομογραφία Έργου Αριθμός Έργου EU Classroom eportfolios EUfolio LLP IE-KA1-KA1ECETB Αριθμός Σύμβασης / Αριθμός Παραδοτέου 8 Δέσμη Εργασίας 3 Υπεύθυνος Δέσμης Εργασίας Επίπεδο διαμοιρασμού Ημερομηνία Παράδοσης 30/04/2015 Κατάσταση Συγγραφέας / Συγγραφείς Συνεισφορά Αναφορά Κέντρο Τεχνολογιών Πληροφορικής στην Εκπαίδευση (ΚΤΠΕ), Λιθουανία Δημόσιο Τελικό Vaino Brazdeikis, Gintare Valineviciene Andrea Ghoneim, Partner Teams V.Brazdeikis, G.Valineviciene (2015).Επανεξέταση των Υφιστάμενων Πολιτικών και Πρακτικών του Ηλεκτρονικού Φακέλου Επιτευγμάτων (EUfolio project). Greek translaton of original Review of Existing eportfolio Policies and Practices Σ ε λ ί δ α

3 Περιεχόμενα Περίληψη... 4 Πρόλογος Θεωρητικό Υπόβαθρο Ορισμός και Λειτουργίες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων Ορισμός του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων Λειτουργίες ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων Περίληψη Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Επιτευγμάτων ως Εργαλείο Ανάπτυξης και Αξιολόγησης των Δεξιοτήτων του 21 ου Αιώνα Οι Δεξιότητες του 21 ου Αιώνα Παγκοσμίως Τάσεις στις ΤΠΕ για την Αξιολόγηση των Ικανοτήτων του 21 ου αιώνα Περίληψη Πλεονεκτήματα και Θέματα Εφαρμογής των Ηλεκτρονικών Φακέλων Επιτευγμάτων.. 33 Πλεονεκτήματα των Ηλεκτρονικών Φακέλων Επιτευγμάτων Ζητήματα Εφαρμογής των Ηλεκτρονικών Φακέλων Επιτευγμάτων Περίληψη Ανασκόπηση της Πολιτικής του Ηλεκτρονικού Φάκελου Επιτευγμάτων Επισκόπηση της ΕΕ Επισκόπηση Εθνικής Πολιτικής Χωρών της ΕΕ Περίληψη Ανασκόπηση στις Πρακτικές του Ηλεκτρονικού Φακέλου Επιτευγμάτων Επίδραση στη μάθηση Πρακτικές Εισηγήσεις Περίληψη Συμπεράσματα και Εισηγήσεις Αναφορές Παραρτήματα Παράρτημα I. Επισκόπηση ορισμών ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων Παράρτημα II. Επισκόπηση Περιπτωσιολογικής Μελέτης Ηλεκτρονικού Φακέλου Επιτευγμάτων Παράρτημα III. Λίστα Ελέγχου Εφαρμογής του Ηλεκτρονικού Φακέλου Επιτευγμάτων Σ ε λ ί δ α

4 Περίληψη Ομάδες από διαφορετικές χώρες (Ιρλανδία, Λιθουανία, Σλοβενία, Κύπρο, Ισπανία, Βουλγαρία) ενώθηκαν για να προβάλουν το έργο EUfolio για το σχεδιασμό και τη δοκιμή καινοτόμων μοντέλων ηλεκτρονικού φάκελου επιτευγμάτων, το οποίο θα υποστηρίξει την εφαρμογή των καινοτόμων περιβαλλόντων μάθησης με τη χρήση των ΤΠΕ σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ένα από τα αποτελέσματα του έργου Επανεξέταση των Υφιστάμενων Πολιτικών ηλεκτρονικού φάκελου επιτευγμάτων και Πρακτικές επιδιώκει να αποδείξει την επιρροή του στη διαδικασία της εφαρμογής ηλεκτρονικού φάκελου επιτευγμάτων στα σχολεία. Μια συστηματική προσέγγιση επανεξέτασης αποσκοπεί στην ανάλυση της βιβλιογραφίας σχετικά με τα επιστημονικά ερωτήματα. Η πολιτική ανασκόπηση έγειρε μερικά βασικά ερευνητικά ερωτήματα σχετικά με τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων: Πώς θα μπορούσε να οριστεί; Πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο Δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα, τα εμπόδια, και οι επιπτώσεις από τη χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων; Ποιες είναι οι αρχές της χρήσης του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων; Ποιες βασικές αποφάσεις πολιτικής και δραστηριότητες εφαρμογής (σχέδια δράσης) σχετικά με τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων γίνονται εντός της ΕΕ; Ποιες είναι οι βασικές προδιαγραφές που απαιτούνται για το σχεδιασμό του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στα σχολεία; Όλα αυτά τα ερωτήματα αναλύονται σε δύο μεγάλα τμήματα καλύπτοντας θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα. Έργα μελετητών έχουν πολλούς ορισμούς του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά βασικά σημεία που καθορίζουν τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων σε όλους τους ορισμούς: η συγγραφή, το οργανωμένο και επιλεκτικό περιεχόμενο, τα καλλιτεχνήματα, ο αναλογισμός, και η ψηφιακή μορφή. Μια ανάλυση των λειτουργιών του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων δείχνει τρεις τύπους ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων: αναπαράσταση της μάθησης (βιτρίνα) διαδικασία της μάθησης (ανάπτυξη) είδη της μάθησης (εκτίμηση). Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων παρέχουν οφέλη σε πολλά σημεία: η δημιουργία ενός ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων εξυπηρετεί στην ανάπτυξη τεχνολογικών δεξιοτήτων πολυμέσων παρέχει μια «πλούσια εικόνα» της εκπαίδευσης και των ικανοτήτων του μαθητή διευκολύνει την ανταλλαγή ιδεών και την ανατροφοδότηση ενθαρρύνει τους μαθητές να αναλογιστούν σχετικά με την εργασία τους, να ενισχύσουν το αίσθημα 4 Σ ε λ ί δ α

5 υπερηφάνειας για την εργασία τους, το αίσθημα προσωπικής ολοκλήρωσης, και το αίσθημα της ικανοποίησης εμπλέκει τους μαθητές στη διαδικασία της εκτίμησης και της αξιολόγησης οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων είναι εύκολο να διατηρηθούν, να επεξεργαστούν και να ενημερωθούν, να μεταφερτούν, να μοιραστούν με άλλους, να οργανωθούν και να αναζητηθούν ανέξοδα, ιδίως για την αναπαραγωγή, έχουν τη δυνατότητα να τυποποιηθούν σε όλες τις περιοχές και τις χώρες μπορούν να περιλαμβάνουν ένα χαρακτηριστικό της ιδιωτικότητας. Έρευνα για τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων παρουσιάζει στοιχεία σχετικά με: την ανάπτυξη εκπαίδευσης και τα κίνητρα των μαθητών σημαντικά υψηλότερο μέσο όρο βαθμολογίας των μαθητών ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων στη διαδικασία αυτο-ανακάλυψη και αυτοαναλογισμό ότι η μάθηση αποκτά νόημα. Έτσι, ο αντίκτυπος των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων για τα κίνητρα των μαθητών για εκπαίδευση είναι εμφανής. Από την άλλη πλευρά, η εφαρμογή έχει επίσης κάποια εμπόδια: την ανάγκη για επαρκή υλικό και λογισμικό για υποστήριξη των τεχνολογικών δεξιοτήτων μεταξύ των μαθητών και του προσωπικού η ανάγκη για υποστήριξη θέματα προβλημάτων με την ασφάλεια, την ιδιοκτησία, την πνευματική ιδιοκτησία και την προστασία ιδιωτικών δεδομένων, και κοινά πρότυπα μεταξύ των διαφόρων συστημάτων ηλεκτρονικού χαρτοφυλακίου. Έχει συμφωνηθεί σε όλο τον κόσμο ότι τα σχολεία θα πρέπει να έχουν την προσοχή σε εγκάρσιες δεξιότητες, όπως η επικοινωνία, ο αναλογισμός, η κριτική σκέψη, η αυτοκατεύθυνση και άλλα, οι λεγόμενες δεξιότητες του 21 ου αιώνα. Από την άλλη πλευρά, οι εκπαιδευτικοί τονίζουν την ανάγκη να βρεθούν νέοι τρόποι ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στη διαδικασία της μάθησης για να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα, μέσα από το αναλυτικό πρόγραμμα. Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων αναφέρονται ως ένα από τα εργαλεία που βασίζονται στα ΤΠΕ για την ανάπτυξη και αξιολόγηση των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα. Ανάλυση των πολιτικών του ηλεκτρονικού φάκελου επιτευγμάτων δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί τους ηλεκτρονικούς φακέλους επιτευγμάτων κυρίως ως εργαλείο για την αξιολόγηση, την επικύρωση και την αναγνώριση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων, ιδιαίτερα για εγκάρσιες ικανότητες (κριτική σκέψη, δημιουργικότητα), ως εργαλεία συνεργασίας, την αυτό-αξιολόγηση και την ετερο-αξιολόγηση. Οι ευρωπαϊκές χώρες σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν το φάκελο επιτευγμάτων, κυρίως για τις ικανότητες και την αξιολόγηση των διαφόρων τύπων των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων: εκπροσώπηση της μάθησης (σχεδιασμός καριέρας, δείχνοντας ικανότητες στη χρήση νέων τεχνολογιών) διαδικασία της μάθησης (επαφές σχολείου-γονέα, την ανταλλαγή γνώσεων με τους συμμαθητές, αυτο-αξιολόγηση), είδη μάθησης (συλλογή των επιτευγμάτων των εκπαιδευομένων, αξιολόγηση των επαγγελματικών προσόντων). 5 Σ ε λ ί δ α

6 Ως αποτέλεσμα της Πολιτικής επανεξέτασης κάποιες πολιτικές συστάσεις διατυπώθηκαν: Ενθάρρυνση της ανάπτυξης των περιβαλλόντων ΤΠΕ και εργαλείων που υποστηρίζουν τα αναλυτικά προγράμματα, επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς, γρήγορα, εύκολα και ευέλικτα να δημιουργήσουν προσαρμοσμένη ηλεκτρονική μάθηση και περιβάλλοντα αξιολόγησης. Ενθάρρυνση δικτύων για ανταλλαγή ορθών πρακτικών. Να δημιουργήσει σενάρια ως εργαλείο για την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, οι διευθυντές, σχεδιαστές των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων κλπ, για την καλύτερη κατανόηση τι μπορεί πραγματικά να γίνει με τους ηλεκτρονικούς φακέλους επιτευγμάτων. Το πλήρες πλεονέκτημα του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν ένα άτομο είναι σε θέση να αναπτύξει και να χρησιμοποιήσει τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων του/της, οπουδήποτε, οποτεδήποτε για οποιονδήποτε σκοπό. Ενώ είναι πολύ πιθανό να αναπτυχθεί ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων σε αποξένωση τα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων είναι περιορισμένα. Σε εφαρμογή των τεχνολογιών για την ένταξη να λάβουν την προσοχή στην τυποποίηση της μορφής των δεδομένων. Σειρά κινήτρων για την έρευνα και την ανάπτυξη των πολλά υποσχόμενων τεχνολογιών για την αξιολόγηση των Βασικών Ικανοτήτων. 6 Σ ε λ ί δ α

7 Πρόλογος Αλλαγές όπως νέα εκπαιδευτικά συστήματα αποτελεσματικότητας, αξιολογήσεις των μαθητών, και η λογοδοσία για την επιτυχία των μαθητών είναι επίσης σε εξέλιξη στα εκπαιδευτικά συστήματα. Τέτοιες αλλαγές επηρεάζουν το τι κάνουν οι εκπαιδευτικοί καθημερινά. Μπορεί να είναι εκπαιδευτικοί οι οποίοι μετατρέπουν τις τάξεις τους στην ενσωμάτωση βαθύτερων στρατηγικών μάθησης, αυξημένης χρήσης της τεχνολογίας, και πιο αυθεντική απόδειξη της μάθησης. Ή είναι διευθυντές και κεντρικό γραφειακό προσωπικό που διευκολύνουν και οδηγούν τις μεταβάσεις οικοδομώντας την κατανόηση των αλλαγών μεταξύ των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των οικογενειών και των κοινοτήτων, και παρέχοντας εξατομικευμένη υποστήριξη σε άτομα ή ομάδες εκπαιδευτικών για να αναπτύξουν την τεχνογνωσία για το σχεδιασμό, την υλοποίηση, και την αξιολόγηση των νέων διδακτικών πρακτικών. Για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτών των αλλαγών, οι περισσότεροι οργανισμοί εκπαίδευσης αναγνωρίζουν την ανάγκη για νέες εκπαιδευτικές πρακτικές και πολιτικές. Η υπόθεση πίσω από αυτό το άρθρο της Αναθεώρησης των Υφιστάμενων Πολιτικών και Πρακτικές ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων (περαιτέρω - αναθεώρηση της πολιτικής) είναι ότι οι καλές πρακτικές και αποδείξεις απόδοσης μπορούν να επηρεάσουν την εφαρμογή διαδικασίας του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στα σχολεία. Οι αποτελεσματικές πρακτικές ενημερώνουν την ανάπτυξη της πολιτικής για την επέκταση και την προώθηση της αποτελεσματικής πρακτικής. «Υψηλής ποιότητας επαγγελματική εξέλιξη μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα της ισχυρής περιφερειακής ή σχολικής ηγεσίας, αλλά είναι πολύ πιο πιθανό να διατηρηθεί αν ενσωματωθεί στη γλώσσα της πολιτικής και των συλλογικών συμβάσεων που οδηγούν στις καθημερινές λειτουργίες των σχολείων και των περιφερειών» (Killion, 2013). Στο πλαίσιο αυτό, η κοινοπραξία εκτιμά ότι η προσέγγιση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων έχει τη δυνατότητα να δράσει ως στρατηγικός καταλύτης για την προώθηση της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στη διδασκαλία και τη μάθηση στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα. Το πρόγραμμα EUfolio και η κοινοπραξία Το έργο EUfolio είναι ένα έργο που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του Προγράμματος Δια Βίου Μάθηση (KA1 - Υλοποίηση των Ευρωπαϊκών στρατηγικών στόχων στον τομέα της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης). Ο στόχος του προγράμματος είναι να σχεδιάσει και να δοκιμάσει καινοτόμα μοντέλα ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, τα οποία θα ενημερώνουν και θα υποστηρίζουν την εφαρμογή των 7 Σ ε λ ί δ α

8 καινοτόμων περιβαλλόντων μάθησης με τη χρήση των ΤΠΕ σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η πολιτική ανασκόπηση συνδέεται με ένα στόχο του προγράμματος: να παραδώσει μια συστηματική ανάλυση των υφιστάμενων προσεγγίσεων πολιτικής και τις εξελίξεις σχετικά με τη χρήση των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της εκτίμησης και της αξιολόγησης των μαθητών, την εκμάθηση προγραμματισμού, και την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών. Τα μέλη της κοινοπραξίας του EUfolio έχουν άμεση εμπειρία της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στη διδασκαλία και τη μάθηση και τη μετατροπή της πρακτικής στην τάξη. Πολλά διαφορετικά πράγματα πρέπει να συνεργαστούν αν μη τι άλλο τα αναλυτικά προγράμματα, οι διδακτικές πρακτικές, η κατάρτιση των εκπαιδευτικών, οι στρατηγικές αξιολόγησης, οι υποδομές ΤΠΕ και οι ψηφιακοί πόροι γενικότερα. Η συστηματική αλλαγή απαιτεί δημιουργική διαχείριση της αλλαγής, λαμβάνοντας υπόψη τη δυναμική των ενδιαφερομένων η οποία διαφέρει σε εθνικό επίπεδο. Η ιδέα του EUfolio προήλθε από το «ΤΠΕ και εκπαίδευση» Ομάδα Εργασίας που συγκροτήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος «Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2020» ένας αριθμός μελών όπως η Ιρλανδία, η Λιθουανία, η Σλοβενία, η Κύπρος και η Βουλγαρία ενώθηκαν με ένα κοινό ενδιαφέρον για την εφαρμογή των ηλεκτρονικών φακέλων ως τμήμα των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική πολιτική ατζέντα σε εθνικό επίπεδο. Η κοινοπραξία του EUfolio συγκεντρώνει 14 ομάδες από 7 Ευρωπαϊκές χώρες σε μια συλλογική έρευνα και διαδικασία εφαρμογής, θεσπίζοντας ένα δίκτυο εμπειρογνωμόνων πολιτικής, ερευνητές, ειδικών σε θέματα εκπαίδευσης και επαγγελματίες. Η Κοινοπραξία περιλαμβάνει ειδικούς στον τομέα της χρήσης του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στην εκπαίδευση, στην έρευνα και εκπαιδευτική πρακτική, και οι ίδιοι ήταν συντονιστές των πρωτοβουλιών του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων. Ανάλυση των στόχων και πεδίο εφαρμογής Υπάρχει μια έλλειψη συνοπτικής και συστηματοποιημένης κριτικής για τη χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στα Κ-12. Σύμφωνα με τον Montes (2013), η χρήση των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων έχει μελετηθεί στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά η χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, ως μέρος της αξιολόγησης στα σχολεία Κ-12 δεν έχει μελετηθεί αρκετά. Αυτή η πολιτική αναθεώρηση αποσκοπεί στο να προσφέρει μια συστηματική ανάλυση των σημερινών προσεγγίσεων πολιτικής και τις εξελίξεις σχετικά με τη χρήση των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων στην εκπαίδευση, συμπεριλαμβανομένης της εκτίμησης και της αξιολόγησης των μαθητών, την εκμάθηση σχεδιασμού, και την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών. Σημαντική προσοχή δόθηκε σε θέματα αξιολόγησης και στην πρακτική εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στους σχολικούς παράγοντες. 8 Σ ε λ ί δ α

9 Μια συστηματική προσέγγιση της επανεξέτασης στο παρόν έγγραφο έχει ως στόχο να παράσχει μια εξαντλητική σύνοψη της βιβλιογραφίας σχετικά με το ερώτημα έρευνας. Η ανάλυση βασίστηκε σε ακαδημαϊκά έγγραφα, περιπτωσιολογικές μελέτες, εκπαιδευτικές πολιτικές και θεσμικά κείμενα. Το πεδίο εφαρμογής των εγγράφων καλύπτει κυρίως τις Ευρωπαϊκές πρακτικές. Στην εργασία αυτή προέκυψαν μερικά βασικά ερευνητικά ερωτήματα: 1. Ποιός είναι ο ορισμός του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων; Ποιές λειτουργίες θα μπορούσε να έχει ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων; 2. Πώς ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την ανάπτυξη και αξιολόγηση των Δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα ; Ποιες είναι οι τάσεις των ΤΠΕ για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα; Ποια είναι η προοπτική του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων; 3. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και οι παρατηρήσεις στην εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων; 4. Ποιες βασικές αποφάσεις πολιτικής και δραστηριότητες εφαρμογής (σχέδια δράσης) που αφορούν τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων γίνονται εντός της ΕΕ; 5. Ποίοι είναι οι κύριοι τομείς πρακτικής που έχουν ήδη ανακαλυφθεί από τη χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στα σχολεία; Όλα αυτά τα ερωτήματα καλύπτονται σε δύο μεγάλα τμήματα καλύπτοντας θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα. Όλη η πολιτική αναθεώρηση τελειώνει με το κεφάλαιο των συστάσεων. Ανάλυση δομής σύντομη επισκόπηση Τμήμα 1. Θεωρητικό Υπόβαθρο Θ Ορισμός και λειτουργίες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων 1.2. Ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων ως εργαλείο για την Ανάπτυξη και την Αξιολόγηση των Δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα 1.3. Πλεονεκτήματα και Εκτιμήσεις της εφαρμογής του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων 2. Επισκόπηση Πρακτικής 2.1. Σκοπός Να βρεθεί ένας σφαιρικός ορισμός του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων και να καθοριστούν οι κύριες λειτουργίες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων. Να αποκαλύψει ποιες νέες προκλήσεις του αιώνα και προβλήματα θα μπορούσαν να επιλυθούν χρησιμοποιώντας τους ηλεκτρονικούς φακέλους επιτευγμάτων. Να αποκαλύψει τα πλεονεκτήματα και τις εκτιμήσεις της εφαρμογής του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στη διαδικασία της μάθησης. 9 Σ ε λ ί δ α

10 Ανασκόπηση Πολιτικής του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων 2.2. Ανασκόπηση Πρακτικών του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων 3. Συμπεράσματα και Συστάσεις Να αναθεωρήσει τις πρακτικές της εφαρμογής του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Να αναθεωρήσει το αντίκτυπο και τις πρακτικές συστάσεις του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στην πράξη. Αναγνωρίσεις Αυτή η αναθεώρηση της πολιτικής διεξήχθη σε στενή συνεργασία με εκπροσώπους από όλες τις ομάδες μέλη της κοινοπραξίας του EUfolio, συμπεριλαμβανομένων των ιδεών και των πρακτικών τους, σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Kaunas (Λιθουανία) ακαδημαϊκή ομάδα. Ιδιαίτερες ευχαριστίες για τη συμβολή των συναδέλφων στο Danube University Krems (Αυστρία), Υπουργείο Παιδείας και Δεξιοτήτων, Η2 (Ιρλανδία), Περιφερειακό Γαλικία Υπουργείο Παιδείας (Ισπανία), Υπουργείο Παιδείας, Επιστήμης, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δημοκρατία της Σλοβενίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, το Κέντρο Ελέγχου και Αξιολόγησης της Ποιότητας στη Σχολική Εκπαίδευση (Βουλγαρία) και τους άλλους συνεργάτες του έργου EU folio. 10 Σ ε λ ί δ α

11 1. Θεωρητικό Υπόβαθρο 1.1. Ορισμός και Λειτουργίες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων Ορισμός του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων. Πριν προσπαθήσουμε να καθορίσουμε τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων είναι πολύ χρήσιμο να κατανοήσουμε το φιλοσοφικό υπόβαθρο που η ακαδημαϊκή βιβλιογραφία αναφέρει για τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων. Ειδικά όταν ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων δεν αναλύεται μόνο στις Επιστήμες της Αγωγής, αλλά φαίνεται να είναι ένα πολύ-πείθαρχο αντικείμενο. Σύμφωνα με τον Barker (2005), η έρευνα δείχνει ότι η ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων συνδέεται στενά με: Την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού και τη Διαχείριση Ανθρώπινου Κεφαλαίου ως μέσο αναγνώρισης και διαχείρισης του τι γνωρίζει και τι μπορεί να κάνει ένα άτομο ή μία ομάδα ατόμων Τη δια βίου μάθηση ως η μέθοδος εντοπισμού και αναγνώρισης της συνεχούς μάθησης, ως κίνητρο για την υποχρέωση της δια βίου μάθησης Την Προηγούμενη Αξιολόγηση Μάθησης (ΠΑΜ) ως το αποτέλεσμα της διαδικασίας ΠΑΜ για τη διερεύνηση και τον προσδιορισμό της μη τυπικής και της άτυπης μάθησης ενός ατόμου Την εκπαίδευση και κατάρτιση σε όλα τα επίπεδα (K-12, PSE και στο χώρο εργασίας) - ως εργαλείο διδασκαλίας (ο αναλογισμός ως βάση για τη μάθηση), ως ένα εργαλείο διαχείρισης της μάθησης (π.χ. μάθηση με βάση το έργο) και ως μια εναλλακτική μορφή μαθησιακής αξιολόγησης Την Ηλεκτρονική Μάθηση ως ένα είδος της Διαχείρισης Γνώσης, ένα μέρος του Συστήματος Πληροφοριών του Μαθητή και μια ενδεχόμενη μορφή του χώρου αποθήκευσης «Ωφέλιμο Αντικείμενο Μάθησης» Τους Οργανισμούς Μάθησης ως μέσο παρακολούθησης και ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου και βοηθώντας την επαγγελματική εξέλιξη των εργαζομένων εντός των οργανισμών σε όλους τους τομείς Την κοινοτική οικονομική ανάπτυξη ως μια απογραφή των προσόντων του συλλογικού κοινοτικού ανθρώπινου κεφαλαίου Τα μελλοντικά συστήματα μάθησης τα οποία βασίζονται λιγότερο σε διαπιστευτήρια και περισσότερο στις ικανότητες. Ένα φαινόμενο ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων είναι σχετικά καινούριο στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία. Οι πρώτοι ορισμοί των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων εμφανίστηκαν το Υπάρχουν ισχυρές σχολές ακαδημαϊκών που αναλύουν τους ηλεκτρονικούς φακέλους επιτευγμάτων στον Καναδά, τη Νέα Ζηλανδία και τη Σκωτία. Ωστόσο, η έκταση της 11 Σ ε λ ί δ α

12 ακαδημαϊκής βιβλιογραφίας σχετικά με τη χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι σχετικά μικρή, σε σύγκριση με τις έρευνες που έγιναν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί ερευνώντας την κουλτούρα. Οι επαγγελματίες στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι περισσότερο ενθουσιώδης να αναλύσουν, να απεικονίσουν και να τεκμηριώσουν την πρακτική τους από τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τον Montes (2013) η κατανόηση του ορισμού του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων απαιτεί γνώση τριών φιλοσοφικών υποθέσεων: ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων είναι μια ιστορία μάθησης ή ζωντανό κείμενο το οποίο «ΑΝΗΚΕΙ στο μαθητή, δομείτε από τον μαθητή, και λέγεται με τη ΦΩΝΗ του μαθητή (κυριολεκτικά και ρητορικά)». ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων ενθαρρύνει τη δια βίου μάθηση συνδέοντας επίσημες και ανεπίσημες μαθησιακές εμπειρίες διαμέσου τοποθετήσεων και υποβάθρων. οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων θα πρέπει να δημιουργούνται σε μια κοινότητα ανταλλαγής μαθητών, η οποία εστιάζει στην ανάπτυξη μιας συλλογικής ευθύνης για την μάθηση όλων. Σε αυτή την κοινότητα των εκπαιδευομένων, οι μαθητές έχουν την δυνατότητα να εξετάσουν την εργασία των άλλων και να τους δώσουν ανατροφοδότηση η οποία προάγει την πνευματική ανάπτυξη. οι μαθητές καταγράφουν, ερμηνεύουν, ενσωματώνουν, και αξιολογούν τη δική τους μάθηση. Ο Barrett εντόπισε πέντε βήματα που συνδέονται με την ανάπτυξη των αποτελεσματικών ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων: 1. Επιλογή: η ανάπτυξη κριτηρίων για την επιλογή στοιχείων για να περιληφθούν στο φάκελο επιτευγμάτων βασισμένη σε καθορισμένους στόχους της μάθησης. 2. Συλλογή: η συλλογή στοιχείων βασισμένη στο σκοπό του φακέλου επιτευγμάτων, το ακροατήριο, και τη μελλοντική χρήση. 3. Αναλογισμός: κατάσταση για τη σημασία κάθε στοιχείου και της συλλογής στο σύνολο της. 4. Κατεύθυνση: μια αναθεώρηση των προβληματισμών η οποία προνοεί και θέτει τους μελλοντικούς στόχους. 5. Σύνδεση: η δημιουργία συνδέσμων υπερκειμένων και δημοσίευση, παρέχοντας τη δυνατότητα για ανατροφοδότηση. Σύμφωνα με την Σκοτσέζικη Αρχή Προσόντων (2012), στοιχεία για αξιολόγηση θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν: γραπτές σημειώσεις, επιστολές ή αναφορές - βασισμένες σε καταμετρήσεις, πειράματα, έρευνες καταχωρήσεις από το ιστολόγιο του μαθητή φωτογραφίες, και σαρωμένα έγγραφα εικόνες, αφίσες, χάρτες, γραφικές παραστάσεις, διαγράμματα διηγήματα τα οποία καταγράφουν στοχαστικούς αναλογισμούς, καταθέσεις μαρτύρων, παρατηρήσεις 12 Σ ε λ ί δ α

13 αξιολογητή και άλλα σχόλια, συζητήσεις και συνεντεύξεις τα οποία έχουν σχέση με την εργασία του Μαθητή ή αποδεικτικά στοιχεία παρουσιαζόμενα ως γραπτά ή ως καταγραφή ήχου / εικόνας παρουσιάσεις με απευθείας σύνδεση στο διαδίκτυο δείχνοντας εικόνες και παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με την εργασία του μαθητή προϊόντα, επιδείξεις, εκδηλώσεις, εκθέσεις καταγραφές συνεισφορών του μαθητή σε ηλεκτρονικά φόρουμ και ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ερωτηματολόγια μέσω διαδικτύου ή έρευνες τα οποία ο εκπαιδευόμενος έχει χρησιμοποιήσει, με περιλήψεις των απαντήσεων συνδέσμους προς άλλες ιστοσελίδες και πόρους που σχετίζονται με την εργασία του μαθητή αποσπάσματα ήχου ή εικόνας των μαθητών εκτελώντας την αξιολογούμενη δραστηριότητα επίσημη ανατροφοδότηση από τους αξιολογητές στις αθροιστικές αξιολογημένες δραστηριότητες. Στην ανασκόπηση αυτή αναλύθηκαν πάνω από 14 ορισμοί του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων από διάφορες πηγές, χώρες και υπόβαθρα. Όλοι οι όροι παρέχονται στο Παράρτημα 1. Η ανάλυση του ορισμού του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων δείχνει, ότι: η βιβλιογραφία αναφέρεται σε διάφορους τύπους του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, σε σχέση με το σκοπό τους θεωρώντας τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων, ως προϊόν και ως διαδικασία κάθε χώρα διαθέτει συγκεκριμένο πλαίσιο και κατανόηση των ορισμών του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, ανάλογα με τις πρακτικές και την εξέλιξη του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων σε αυτή τη χώρα. Κατά τη διάρκεια της ανάλυσης βρέθηκαν μερικοί τύποι των ορισμών, τονίζοντας τρεις τύπους λειτουργιών του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων (βλέπε πίνακα 1). Πίνακας 1. Ορισμοί του Ηλεκτρονικού Φακέλου Επικοινωνίας Ορισμός Έμφαση Πηγή Μια συλλογή από αυθεντικές και ποικίλες ενδείξεις, που προέρχονται από ένα μεγαλύτερο αρχείο που αντιπροσωπεύει το τι ένα άτομο ή οργανισμός έχει μάθει κατά την πάροδο του χρόνου στο οποίο το άτομο ή οργανισμός έχει αναλογιστεί, και έχει σχεδιάσει για παρουσίαση σε ένα ή περισσότερα ακροατήρια για ένα συγκεκριμένο ρητορικό σκοπό» Ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων είναι μια ψηφιακή συλλογή «έργων δεξιοτεχνίας» (καλλιτεχνήματα) από ένα άτομο που θέλει έτσι να τεκμηριώσει και να περιγράψει το προϊόν και τη διαδικασία της ανάπτυξης της εμπειρίας του / της σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και για συγκεκριμένους σκοπούς. Το αντίστοιχο πρόσωπο διάλεξε την επιλογή των καλλιτεχνημάτων αυτόνομα και τα διευθέτησε σύμφωνα με το στόχο μάθησης. Ως ιδιοκτήτης, αυτός / αυτή έχει τον πλήρη έλεγχο. Επιλεγμένες ενδείξεις Καλλιτεχνήματα, γραμμή μάθησης, ιδιοκτησία, διατεταγμένα αυτόνομα Εθνική Μαθησιακή Πρωτοβουλία Υποδομής (2003), που αναφέρεται στον Barker (2005) Hornung- Prähauser (2007) 13 Σ ε λ ί δ α

14 Ένας ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων είναι μια σκόπιμη συνάθροιση ψηφιακών αντικειμένων ιδεών, ενδείξεων, προβληματισμών, ανατροφοδότησης κλπ, η οποία «παρουσιάζει» ένα επιλεγμένο ακροατήριο με στοιχεία μάθησης του ατόμου ή / και ικανότητα. Ο εκπαιδευόμενος ο οποίος διαχειρίστηκε ηλεκτρονική εκμάθηση φακέλων επιτευγμάτων μπορεί να είναι μέρος μιας επίμονης καταγραφής μάθησης και να βοηθήσει τους μαθητές να αναπτύξουν την αυτογνωσία που απαιτείται για να θέσουν τους δικούς τους μαθησιακούς στόχους, να εκφράσουν τις δικές τους απόψεις για τις δικές τους δυνάμεις, τις αδυναμίες και τα επιτεύγματα, και να αναλάβουν την ευθύνη τους. Ένας ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων είναι μια ηλεκτρονική συλλογή ενδείξεων που δείχνουν την εκμάθηση κατά την πάροδο του χρόνου. Ένας ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων παρέχει στους εκπαιδευόμενους με ένα δυναμικό χώρο εργασίας, βάσει του οποίου μπορεί να συλλάβει τη μάθησή τους, τις ιδέες τους, να έχει πρόσβαση στις συλλογές των εργασιών τους, να αντικατοπτρίσει τη μάθησή τους, να μοιραστεί τη μάθησή τους, να θέσει στόχους, να επιδιώξει την ανατροφοδότηση και την ανάδειξη εκμάθησης και επιτευγμάτων. Σκόπιμη συνάθροιση, παρουσίαση Διαχείριση από μαθητή, καταγραφή εκμάθησης, αναπτύσσει την αυτογνωσία Συλλογική ενδείξεων, δείχνοντας την εκμάθηση, ψηφιακή μορφή Sutherland and Powell (2007) Εθνικό Σχέδιο Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας (ΗΠΑ) (2010) Εθνικό Συμβούλιο για το Αναλυτικό Πρόγραμμα & την Αξιολόγηση (Ιρλανδία) (2013) Μια ανάλυση του ορισμού του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων δείχνει ότι ο καθορισμός του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις λειτουργίες και το πλαίσιο το οποίο ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων περιγράφεται. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά βασικά σημεία που καθορίζουν τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων σε όλους τους ορισμούς: Συντάκτη (ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων ανήκει σε αυτόν τον οποίο δημιουργεί τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων, μαθητής ή εκπαιδευτικός) Οργανωμένο περιεχόμενο (το περιεχόμενο του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων είναι οργανωμένο με συγκεκριμένο τρόπο ή στρατηγική) Επιλεκτικό περιεχόμενο (οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων παρέχουν περιεχόμενο που έχει σκόπιμη συνάθροιση) Καλλιτεχνήματα (οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων περιέχουν αυθεντικά καλλιτεχνήματα αποδεικνύοντας τις ικανότητες) Σκέψη (σε οποιοδήποτε τύπο ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων ο μαθητής χρησιμοποιεί τη σκέψη για να οργανώσει το περιεχόμενο) Ψηφιακή μορφή (ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων εκτελείτε σε ψηφιακή μορφή, παρέχοντας τη δυνατότητα χρήσης καλλιτεχνημάτων). Λειτουργίες ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων 14 Σ ε λ ί δ α

15 Σύμφωνα με τον Montes (2013), η συλλογή σε ένα φάκελο επιτευγμάτων επίσης θα πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο σκοπό, καθιστώντας τον κάτι περισσότερο από απλά ένα χώρο στον οποίο συγκεντρώνονται οι εργασίες των μαθητών. Για παράδειγμα, ένας φάκελος επιτευγμάτων μπορεί να συμμεριστεί κατά τη διάρκεια της συνάντησης αξιολόγησης, για να δείξει ότι ένας μαθητής έχει επιτύχει ένα συγκεκριμένο στόχο. Οι μαθητές και οι δάσκαλοι συνήθως αποφασίζουν τι θα πρέπει να περιλαμβάνεται στους φάκελους επιτευγμάτων με βάση το σκοπό του φακέλου επιτευγμάτων (Alper & Mills, 2001). Οι φάκελοι επιτευγμάτων μπορεί να περιλαμβάνουν προϊόντα που σχετίζονται με δεξιότητες όπως κοινωνικές, γνωστικές, συναισθηματικές, δημιουργικές, φυσικές, κινητήριες, και διαβίωσης. Ο σκοπός του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων μπορεί να οριστεί σε συγκεκριμένο πλαίσιο, σύμφωνα με τις ανάγκες του μαθητή. Ο Barker (2005) παρέχει διάφορους πιθανούς σκοπούς του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, π.χ. το φάκελο επιτευγμάτων αναλογισμού, φάκελος επιτευγμάτων αλφαβητισμού, φάκελος επιτευγμάτων της διαδικασίας, φάκελος επιτευγμάτων ικανότητας των μαθητών για ανάγνωση, φάκελος επιτευγμάτων βιτρίνας, φάκελος επιτευγμάτων εξόδου (μεταφορά από το σχολείο στην επαγγελματική ζωή ή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση). Καθώς αναλύει τις χρήσεις στο εκπαιδευτικό περιβάλλον ο Barker (2005) διακρίνει μερικές λειτουργίες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων: 1. στην προϋπηρεσιακή κατάρτιση των εκπαιδευτικών, να ανοίξει το δρόμο για τους εκπαιδευομένους να κατασκευάσουν εναλλακτικές αντιλήψεις της διδασκαλίας, να αναστοχαστεί για τις εμπειρίες σε ένα πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας-μάθησης, να γεφυρώσει «προσωπικά και επαγγελματικά αποθέματα γνώσης 2. στις τάξεις K-12: να αξιολογήσει την μάθηση των μαθητών, να επιτύχει εκπαιδευτικά αποτελέσματα, εκτός από την απόκτηση της γνώσης του περιεχομένου και την ικανοποιητική απόδοση σε τυποποιημένα διαγωνίσματα πολλαπλής επιλογής, π.χ. η ικανότητα να διατυπώνει προτάσεις σχετικά με τις προσωπικές πεποιθήσεις και αξίες, τους στόχους και τις φιλοδοξίες, για τους μαθητές να κοινοποιούν την ιστορία της μάθησης τους στους γονείς τους, ως βάση για τις μεταρρυθμισμένες συνεδρίες γονέων-καθηγητών, να μετατοπίσει μέρος της ευθύνης για την αξιολόγηση από το δάσκαλο στο μαθητή, προς όφελος των μαθητών ειδικής εκπαίδευσης, π.χ. στην εμφάνιση αυθεντικών εργασιών σε προγράμματα αλφαβητισμού, για να αξιολογήσει την ανάγνωση στις αρχικές πρώτες τάξεις. Οι Johnson και Mims-Cox (2006) περιγράφουν τρείς τύπους φακέλων επιτευγμάτων που χρησιμοποιούνται σε ακαδημαϊκά πλαίσια: Μάθηση και διδασκαλία. Στην εκμάθηση και τη διδασκαλία των φακέλων επιτευγμάτων, οι μαθητές 15 Σ ε λ ί δ α

16 αναλογίζονται τη μαθησιακή τους διαδικασία και εξατομικεύουν την εργασία τους. Αυτός ο τύπος φακέλου επιτευγμάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αθροιστική ή ως διαμορφωτική αξιολόγηση. Ανάπτυξη. Ο αναπτυξιακός φάκελος επιτευγμάτων δείχνει την βελτίωση και ανάπτυξη του μαθητή κατά την πάροδο του χρόνου. Κατά την επιλογή του περιεχομένου οι μαθητές μπορούν να αναστοχαστούν με την πρόοδο τους, και με βάση αυτόν τον αναστοχασμό, να επιλέξουν τα καλύτερα παραδείγματα βελτίωσης τους. Όπως συμβαίνει με την περίπτωση της μάθησης και διδασκαλίας των φακέλων επιτευγμάτων, οι αναπτυξιακοί φάκελοι επιτευγμάτων μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν είτε ως αθροιστική ή διαμορφωτική αξιολόγηση. Προθήκης. Οι φάκελοι επιτευγμάτων προθήκης αποδεικνύουν την επιτυχία οι μαθητές επιδεικνύουν την ικανότητα τους και ίσως στοχεύουν να εντυπωσιάσουν τους καθηγητές ή τους συμμαθητές τους (Johnson & Mims-Cox, 2006). Στην περίπτωση των τριών τύπων φακέλων επιτευγμάτων, το περιεχόμενο βασίζεται στις μαθησιακές εμπειρίες των μαθητών και τα επιθυμητά αποτελέσματα. Πιθανά υλικά περιλαμβάνονται, αλλά δεν περιορίζονται σε λίστες ελέγχου, λευκώματα, παρατηρήσεις, σχέδια, λίστες ανάγνωσης, φωτογραφίες, αυτοαξιολογήσεις, αναστοχασμούς, επιστολές, βίντεο, κασέτες ήχου, εκθέσεις προόδου, πρακτικά διαγωνισμάτων, κατ οίκον εργασία, καταλόγους βιβλίων που διαβάστηκαν, κλίμακες αξιολόγησης, παρατηρήσεις συμπεριφοράς, επικεφαλίδες, και ούτω καθεξής. Αυτά τα έγγραφα/ καλλιτεχνήματα μπορούν να αποθηκευτούν σε οποιαδήποτε μορφή, ενός φακέλου αρχείων, ενός αναρτημένου αρχείου, ενός άλμπουμ. Όπως ήδη αναφέρθηκε το περιεχόμενο και η οργάνωση του φάκελου επιτευγμάτων εξαρτώνται από το σκοπό. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η δημιουργία ενός ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων θα πρέπει να είναι μια συνεχής διαδικασία και οι λειτουργίες (και ο σκοπός) του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων ενδέχεται να αλλάξουν. Τα περισσότερα προγράμματα φακέλων επιτευγμάτων αρχίζουν με το φάκελο επιτευγμάτων εργασίας. Με την πάροδο του χρόνου, ένας μαθητής επιλέγει στοιχεία από το φάκελο επιτευγμάτων εργασίας και τα χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει ένα φάκελο επιτευγμάτων εμφάνισης. Τέλος, ο μαθητής αναπτύσσει ένα φάκελο επιτευγμάτων αξιολόγησης, που περιέχει παραδείγματα από τις καλύτερες του ή της εργασίες, καθώς και μια εξήγηση γιατί κάθε εργασία είναι σημαντική. Η εξήγηση, ή αναλογισμός, περιγράφει πώς η συγκεκριμένη εργασία παρουσιάζει κυριαρχία των ειδικών απαιτήσεων του αναλυτικού προγράμματος ή των μαθησιακών στόχων (Brown, 2011, educationworld.com). Ο Himpsl-Gutermann (2012) προτείνει τη δομή τριών στρωμάτων των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων (βλ. Σχήμα 1). Σύμφωνα με τον ίδιο, η διαδικασία της Μάθησης θα πρέπει να τεθεί σε καλπασμό. Οι μαθησιακές ενέργειες 16 Σ ε λ ί δ α

17 του εκάστου εκπαιδευομένου περιλαμβάνουν την αντικατοπτριστική χρήση των πόρων και οδηγεί σε καλλιτεχνήματα. Αυτά τα Είδη Μάθησης - τα οποία συλλέγονται σε ένα χώρο αποθήκευσης - είναι το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας μάθησης που συμβολίζεται στο παρακάτω σχήμα ως κύκλος του σχεδιασμού, της πράξης, και επικύρωσης, ο οποίος απεικονίζει και την συντελεστική μάθηση από ατομική επίλυση των προβλημάτων αλλά και την επικοινωνιακή πράξη. Το ανώτερο στρώμα της δομής ονομάζεται Εκπροσώπηση της Μάθησης. Επιτρέπει τη διορατικότητα στη διαδικασία μάθησης και λειτουργεί ως προθήκη. Διαφορετικές απόψεις μπορούν να προσφερθούν για διαφορετικές ομάδες-στόχους. Μια άποψη αντιστοιχεί σε μία αναπαράσταση της ατομικής μάθησης - όπως ένα στιγμιότυπο από ένα συγκεκριμένο μέρος της ατομικής μαθησιακής βιογραφίας. Σχήμα 1. Δομή τριών στρωμάτων ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων (Himpsl-Gutermann, 2012, p. 243) Στο μοντέλο των τριών στρωμάτων του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων των Himpsl-Gutermann είναι φανερό ότι ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων έχει λειτουργικότητα για να μετατραπεί από διαδικασία μάθησης σε προϊόντα μάθησης ή αναπαράσταση της μάθησης. Είναι συνεχής διαδικασία που περιλαμβάνει διαδρομή αναστοχασμού - σχέδιο, πράξη, επικύρωση και κατόπιν σχέδιο και πάλι. Έτσι ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων θα πρέπει να κατανοηθεί ως ένα εργαλείο για την συνεχής ανάπτυξη, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες της δια βίου μάθησης. Ακόμα και οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων που δημιουργήθηκαν σε 17 Σ ε λ ί δ α

18 επίσημη αξιολόγηση σε σχολικό εκπαιδευτικό περιβάλλον μπορεί να μετατραπούν σε οποιοδήποτε άλλο τύπο ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων, επειδή μπορούν να μοιραστούν τον ίδιο χώρο αποθήκευσης της μάθησης τεχνουργημάτων. Μια δυνατότητα να συλλεγούν, να αποθηκευτούν και να αναδιοργανωθούν τα εν λόγω τεχνουργήματα μάθησης είναι ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς φακέλους επιτευγμάτων. Αλλά ένα από τα πιο σημαντικά πλεονεκτήματα του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων είναι να μετατρέψει τη μάθηση προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες του 21 ου αιώνα. Η αλλαγή ρόλων και σχέσεων δασκάλου-μαθητή επηρεάζουν νέες προσεγγίσεις στα αποτελέσματα αξιολόγησης της μάθησης. Ακόμη και τα μαθησιακά αποτελέσματα ερμηνεύονται με διαφορετικό τρόπο. Για κάποιους είναι ακριβής συγκεκριμένο θέμα το περιεχόμενο, για άλλους - η συνολική εμπειρία και γνώση που αποκτά ο μαθητής. Σύμφωνα με τον Montes (2013), οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές θα πρέπει να συμμετάσχουν σε μια διαδικασία ανάπτυξης ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, από την οποία θα πρέπει να προκύπτει το είδος του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων και οποιονδήποτε ειδικών στόχων που πρέπει να επιτευχθούν. Αυτό σημαίνει ότι ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων ως εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αξιολόγηση βασισμένο στον προγραμματισμένο σκοπό. Παρά το γεγονός ότι στην ακαδημαϊκή βιβλιογραφία, είναι ευρέως αναγνωρισμένο ότι οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων αναπτυσσόμενοι σε μια συνεργάσιμη διαδικασία υποστηρίζουν την αξιολόγηση για μάθηση παρά την αξιολόγηση της μάθησης. Αυτή είναι μια πολύ σημαντική διάκριση για διάφορους λόγους. Ωστόσο, ο Barrett (2007) εναρμονίζει επίσης αυτούς τους δύο σκοπούς στους οποίους «ο αναλογισμός, η τεκμηρίωση και η συνεργασία» τέμνονται. Αυτός ο διπλός στόχος επιτρέπει στους μαθητές να κατέχουν τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων τους, ο οποίος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για υπευθυνότητα (Barrett, 2007). Από την άλλη πλευρά, αυτός ο συμβιβασμός θα μπορούσε να επηρεάσει τη διαδικασία του ηλεκτρονικού φάκελο επιτευγμάτων/αποτελέσματα εάν οι δύο σκοποί δεν είναι καλά ενσωματωμένοι. Όταν ένας ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση, ο σκοπός του έχει επιβληθεί από κάποιο οργανισμό. Ο Barker (2005) αναφέρει ότι η αξιολόγηση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων συνδυάζει πολλές καινοτομίες στην κατάλληλη αξιολόγηση της μάθησης, δηλαδή, εναλλακτική αξιολόγηση, αυθεντική αξιολόγηση, αξιολόγηση βάσει των ικανοτήτων, ευέλικτη αξιολόγηση και αξιολόγηση βάσει προτύπων. Η εναλλακτική αξιολόγηση αναφέρεται σε εναλλακτικούς τρόπους ενίσχυσης της εκπαιδευτικής 18 Σ ε λ ί δ α

19 αξιολόγησης, μέσω, π.χ. της μέτρησης της εμπιστοσύνης, της ανάλυσης αυτογνωσίας, και της αξιολόγησης των επιδόσεων. Η αυθεντική αξιολόγηση περιλαμβάνει εξέταση των βασικών δεξιοτήτων των μαθητών, έλεγχο των πληροφοριών, υψηλό επίπεδο κατανόησης, προσωπικά χαρακτηριστικά και συνήθειες του μυαλού και επιτρέπει στους μαθητές να συμμετέχουν ενεργά στη μάθησή τους. Η αξιολόγηση βάσει των ικανοτήτων είναι η αξιολόγηση της ικανότητας κατά των προτύπων που καθορίζουν τη γνώση και τις δεξιότητες σε ένα συγκεκριμένο χώρο, που συνήθως χρησιμοποιείται στην επαγγελματική εκπαίδευση και τις επαγγελματικές πιστοποιημένες διαδικασίες. Η ευέλικτη αξιολόγηση μπορεί να περιλαμβάνει λίστες ελέγχου, φακέλους αξιολόγησης, εργασίες επιδόσεων, αξιολογήσεις προϊόντων, έργα και προσομοιώσεις παρατήρηση του μαθητή, ερωτήσεις, προφορικές ή γραπτές εξετάσεις και εργασίες, έργα που αναλαμβάνονται σε ομάδες ή ατομικά, παιχνίδια ρόλων, δείγματα εργασίας, αξιολόγηση βασισμένη σε υπολογιστή και η ευέλικτη αξιολόγηση αποσκοπεί στο να ταιριάξει το ρυθμό του μαθητή και το στυλ μάθησης και να αξιολογήσει το άτομο, όταν αυτός / αυτή είναι έτοιμος / η. Η αξιολόγηση βάσει προτύπων προτίθεται για τη μέτρηση των επιτευγμάτων κατά των αναφερομένων μαθησιακών αποτελεσμάτων ή στόχων. Συνδυάζοντας στοιχεία από όλα αυτά, η αξιολόγηση του φακέλου επιτευγμάτων περιλαμβάνει τη χρήση των προϊόντων εντός του φακέλου επιτευγμάτων ως αποδεικτικό στοιχείο της μάθησης για σκοπούς αξιολόγησης. Ο Barrett εντοπίζει τους εξής τύπους αξιολόγησης και έτσι καθιστά τον ίδιο τον φάκελο επιτευγμάτων ένα εργαλείο για αξιολόγηση: Παραδοσιακή Αξιολόγηση, με έμφαση σε βαθμούς και κατατάξεις, γνώση, αναλυτικό πρόγραμμα και δεξιότητες, που υλοποιούνται μέσω των αξιολογήσεων στην τάξη (διαγωνίσματα, κουίζ, εργασίες στο σπίτι), και τυποποιημένα διαγωνίσματα (είτε αναφερόμενα σε κανόνες ή αναφερόμενα σε κριτήρια) Αξιολόγηση Επίδοσης, με έμφαση σε διακριτά αποτελέσματα και πρότυπα, εφαρμογή και μεταφορά, εφαρμοσμένα μέσα από πρότυπα, εργασίες, κριτήρια και επικεφαλίδες βαθμολόγησης. Αξιολόγηση Φακέλου Επιτευγμάτων, με έμφαση στην βελτίωση και την ανάπτυξη κατά την πάροδο του χρόνου, υλοποιημένη μέσω της επιλογής, του αναστοχασμού και της επιθεώρηση της εργασίας στην τάξη, σε συνδυασμό με τον καθορισμό στόχου και την αυτό-αξιολόγηση. Ο Montes (2013) σημειώνει, ότι η υπάρχει μια ποικιλία τύπων αξιολόγησης, αλλά ως επί το πλείστον όλες οι αξιολογήσεις εμπίπτουν σε μια από τις δύο κατηγορίες: αθροιστική ή διαμορφωτική. Η Αθροιστική (προσανατολισμένο προϊόν) και διαμορφωτική αξιολόγηση αναφέρεται στη λειτουργία της αξιολόγησης. Η αθροιστική αξιολόγηση παρέχει πληροφορίες σχετικά με το τι το παιδί έχει μάθει σε ένα συγκεκριμένο σημείο στο χρόνο. 19 Σ ε λ ί δ α

20 Χρησιμοποιείται για να παρέχει μια άθροιση της μάθησης του μαθητή. Η Διαμορφωτική (προσανατολισμένη διαδικασία) αξιολόγηση παρέχει πληροφορίες σχετικά με το πώς ένα παιδί μαθαίνει, ποιές τεχνικές διδασκαλίας λειτουργούν και το ισχυρότερο στυλ μάθησης. Αυτή η πληροφορία χρησιμοποιείται έπειτα για να μεταβάλει τη διαδικασία της διδασκαλίας ή το περιεχόμενο. Η αθροιστική και διαμορφωτική αξιολόγηση μπορεί να είναι επίσημη ή ανεπίσημη. Οι επίσημες αξιολογήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν συνήθως διαγωνίσματα, κουίζ, κ.λ.π., μπορούν να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς να καθορίσουν το τι έχει κατανοηθεί. Οι ανεπίσημες αξιολογήσεις είναι απλές, και περιλαμβάνουν παρατηρήσεις, συζητήσεις, αυτό-αξιολογήσεις, κλπ. Μέτρα αναφερόμενα σε κανόνες και αναφερόμενα σε κριτήρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέρος του προσδιορισμού της επιλεξιμότητας και για τη μέτρηση της προόδου των μαθητών στη μάθηση και τη συνολική ανάπτυξη σε ένα συγκεκριμένο σημείο στο χρόνο. Παρά το γεγονός ότι μέτρα αναφερόμενα σε κριτήρια θα μπορούσαν να θεωρηθούν αθροιστικά, σε ορισμένες περιπτώσεις οι εν λόγω αξιολογήσεις μπορούν να αποφέρουν πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαμορφωτικά. Για παράδειγμα, ένας δάσκαλος μπορεί να χρησιμοποιήσει την επίδοση ενός μαθητή σε ένα τυποποιημένο διαγώνισμα τόσο για τη μέτρηση της προόδου προς την επίτευξη ενός προτύπου μάθησης, όσο και για να εντοπίσει μέρη όπου ο μαθητής έχει ανάγκη από περαιτέρω οδηγίες. Σε αυτή την περίπτωση, το εργαλείο αξιολόγησης είναι αθροιστικό, αλλά οι πληροφορίες που λαμβάνονται χρησιμοποιούνται διαμορφωτικά (Jacobs, Martin, & Otieno, 2008, Taylor, 2006). Το είδος της αξιολόγησης επηρεάζει τη λειτουργία τύπου του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων (αναπαράσταση, διαδικασία, προϊόν) και καθορίζει το ρόλο του δασκάλου και μαθητών στη διαδικασία (βλέπε Πίνακα 2). 20 Σ ε λ ί δ α

21 Πίνακας 2. του Περίληψη ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων Μάθησης, Προθήκης και Αξιολόγησης (Υπουργείο Παιδείας Σιγκαπούρης, 2005) Σύμφωνα με τον Montes (2013), ο διαχωρισμός αθροιστικών και διαμορφωτικών αξιολογήσεων μπορεί να είναι πολύπλοκος. Για παράδειγμα, ένας φάκελος επιτευγμάτων μπορεί να χρησιμεύσει είτε ως αθροιστική ή διαμορφωτική αξιολόγηση, ανάλογα με το σκοπό της αξιολόγησης. Οι διαμορφωτικοί φάκελοι αξιολόγησης είναι έργα σε εξέλιξη (Carmean & 21 Σ ε λ ί δ α

22 Christie, 2006), όπου οι εκπαιδευτικοί αξιολογούν τόσο το περιεχόμενο όσο και τη διαδικασία ανάπτυξης του φακέλου επιτευγμάτων των μαθητών, έτσι παρατηρούν την πρόοδο των μαθητών, ενώ πραγματοποιείται η διαδικασία της μάθησης. Οι αθροιστικοί φάκελοι επιτευγμάτων αξιολόγησης αξιολογούνται συνήθως στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους. Στην περίπτωση αυτή, η διαδικασία εκμάθησης δεν παρατηρείται μόνο το τελικό προϊόν αξιολογείται. Ως εκ τούτου, το είδος αξιολόγησης που χρησιμοποιείται θα καθορίσει αν ένας φάκελος επιτευγμάτων θα αντιμετωπιστεί ως ένα τελικό προϊόν που θα αξιολογηθεί στο τέλος του εξαμήνου ή του έτους (αθροιστική) ή ως ένα συνεχής εργαλείο μάθησης για να βελτιώσει την μάθηση των μαθητών και τις στρατηγικές διδασκαλίας (διαμορφωτική) (βασισμένο στους Beck, Livne, & Bear, 2005 Carmean & Christie, 2006, αναφερόμενους στον Montes, 2013). Ένας ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων συνδυάζει την ατομική εργασία του μαθητή με την αξιολόγηση βάσει προτύπων, καθώς επίσης, οργανώνει και δημιουργεί ευρετήριο των στοιχείων των μαθητών». Τα περιεχόμενα του φακέλου επιτευγμάτων του μαθητή μπορούν να αποδείξουν πως ο μαθητής έχει εκπληρώσει τα πρότυπα χρησιμοποιώντας υπερκειμενικούς συνδέσμους για τη σύνδεση του έργου με τα πρότυπα που ανταποκρίνεται. Ο αναστοχασμός του μαθητή περιλαμβάνει το σκεπτικό για τα καλλιτεχνήματα και πώς επιτυγχάνει τα συγκεκριμένα πρότυπα. Ο δάσκαλος δουλεύει σε συνεργασία με τους μαθητές για να τους βοηθήσει να ανταποκριθούν στα διαφορετικά πρότυπα. Ο φάκελος επιτευγμάτων είναι ένα όχημα για την επίδειξη της προόδου των μαθητών προς συγκεκριμένα πρότυπα, τότε οι καθηγητές πρέπει να δώσουν αρκετές εργασίες οι οποίες αξιοποιούνται μέσω των δεξιοτήτων και των γνώσεων που αντιπροσωπεύονται από κάθε πρότυπο. Ο καθηγητής προσθέτει τη γνώμη του, ως μέρος της αξιολόγησης. Ο διάλογος μεταξύ του δασκάλου και του εκπαιδευόμενου ενισχύει τη διαδικασία μάθησης και αναστοχασμού (Niguidula, 2005). Σύμφωνα με τους Jan van Tartwijk, Erik Driessen (2004), υπάρχουν διάφοροι τύποι ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων: - Φάκελοι επιτευγμάτων Αξιολόγησης. Φάκελοι επιτευγμάτων που χρησιμοποιούνται για σκοπούς αξιολόγησης μόνο συνήθως οργανωμένοι γύρω από στοιχεία όπως τα προϊόντα υποψηφίων, αξιολογήσεις, φωτογραφίες και βίντεο-καταγραφές. Οι αξιολογήσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται φάκελοι επιτευγμάτων διαφέρουν από άλλες αξιολογήσεις, διότι οι υποψήφιοι δεν έχουν δοκιμαστεί, αλλά καλούνται να αποδείξουν την ικανότητά τους. Για να είναι πειστικοί θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες όπως οι αξιολογήσεις των εργοδοτών ή των εποπτικών αρχών και ορισμένων βασικών προϊόντων. - Φάκελοι επιτευγμάτων Βιτρίνας. Όταν τα πρόσωπα συντάσσουν ένα φάκελο επιτευγμάτων είναι ελεύθερα να καθορίσουν το περιεχόμενο του 22 Σ ε λ ί δ α

23 φακέλου επιτευγμάτων τους, τις περισσότερες φορές έχουν την τάση να παρουσιάζουν παραδείγματα από τις καλύτερες εργασίες τους ή αξιολογήσεις του εν λόγω έργου. - Φάκελος επιτευγμάτων Ανάπτυξης. Ένας φάκελος επιτευγμάτων μπορεί επίσης, να σχεδιαστεί ως ένα μέσο για να παρακολουθείτε και να σχεδιάζετε η ανάπτυξη του ιδιοκτήτη. Σε μια τέτοια περίπτωση, αυτό αναφέρεται ως ένας φάκελος επιτευγμάτων ανάπτυξης. Ο όρος Πρόγραμμα Προσωπικής Ανάπτυξης, χρησιμοποιείται συχνά. - Φάκελος επιτευγμάτων Αναστοχασμού. Όταν οι φάκελοι επιτευγμάτων που χρησιμοποιούνται για σκοπούς ελέγχου της ανάπτυξης των ιδιοκτητών, είναι σημαντικό να γνωρίζει πώς αξιολογεί και αναλύει τον εαυτό του. - Συνδυασμοί. Οι φάκελοι επιτευγμάτων χρησιμοποιούνται συνήθως για έναν συνδυασμό διαφορετικών σκοπών και συνδυάζουν χαρακτηριστικά από τον κάθε ένα από τους τυπικούς φακέλους επιτευγμάτων που περιγράφονται παραπάνω. Περίληψη Μια ανάλυση ορισμού του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων δείχνει ότι ο καθορισμός ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις λειτουργίες και το πλαίσιο στο οποίο περιγράφεται ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά βασικά σημεία που καθορίζουν τον ηλεκτρονικό φάκέλο επιτευγμάτων σε όλους τους ορισμούς: Συγγραφή (ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων ανήκει σε αυτόν που δημιουργεί τον ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων, το μαθητή ή τον εκπαιδευτικό) Σκέψη (σε οποιοδήποτε τύπο ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων ο μαθητής χρησιμοποιεί τη σκέψη για να οργανώσει το περιεχόμενο) o Οργανωμένο περιεχόμενο (το περιεχόμενο του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων είναι οργανωμένο με συγκεκριμένο τρόπο ή στρατηγική) o Επιλεκτικό περιεχόμενο (οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων παρέχουν περιεχόμενο που έχει σκόπιμη συνάθροιση) o Καλλιτεχνήματα (οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων περιέχουν αυθεντικά καλλιτεχνήματα αποδεικνύοντας τις ικανότητες) o Σκέψη (σε οποιοδήποτε τύπο ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων ο μαθητής χρησιμοποιεί τη σκέψη για να οργανώσει το περιεχόμενο) o Ψηφιακή μορφή (ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων εκτελείτε σε ψηφιακή μορφή, παρέχοντας τη δυνατότητα χρήσης καλλιτεχνημάτων). 23 Σ ε λ ί δ α

24 Καταλήγοντας με τις λειτουργίες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων θα μπορούσε να ειπωθεί, ότι η χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων εξαρτάται από ένα πλαίσιο ή ανάγκη. Ο σχεδιασμός του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων εξαρτάται από το σκοπό. Ωστόσο, υπάρχουν μερικές βασικές τάσεις: o Αναπαράσταση της μάθησης (βιτρίνα) o Διαδικασία της μάθησης (ανάπτυξη, διαμορφωτική αξιολόγηση), o Προϊόντα μάθησης (μάθηση και διδασκαλία, αθροιστική αξιολόγηση). Ακόμα και οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων που δημιουργήθηκαν σε επίσημη αξιολόγηση σε σχολικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα μπορούν να μετατραπούν σε οποιοδήποτε άλλο τύπο ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, επειδή μπορούν να μοιράζονται τον ίδιο χώρο αποθήκευσης των τεχνουργημάτων μάθησης Ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Επιτευγμάτων ως Εργαλείο Ανάπτυξης και Αξιολόγησης των Δεξιοτήτων του 21 ου Αιώνα Οι Δεξιότητες του 21 ου Αιώνα Παγκοσμίως Σύμφωνα με τον Knight κ.ά. (2005) υπάρχουν πολλές επικρίσεις για τη σύγχρονη εκπαίδευση. Κάποιοι φοβούνται ότι οι μαθητές δεν αναπτύσσουν ικανότητες όπως η επικοινωνία, η κριτική σκέψη, και ανεπτυγμένη αίσθηση της κοινωνικής ευθύνης. Η έκθεση JISC, Η Εκμάθηση του Γραμματισμού στην Ψηφιακή Εποχή (2009) προτείνει ότι, «το μέλλον απαιτεί εξειδικευμένους, με ψηφιακή επίγνωση μαθητές με την ικανότητα συμμετοχής στην εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της ζωής τους, με τη χρήση των τεχνολογιών της επιλογής τους». Σε κάποια ακαδημαϊκή βιβλιογραφία αυτές οι προαναφερθείσες δεξιότητες ονομάζονται δεξιότητες του 21 ου αιώνα. Μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως κινήσεις για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα άρχισε στην κοινοπραξία της Αυστραλίας, της Φινλανδίας, της Πορτογαλίας, της Σιγκαπούρης, της Αγγλίας, των ΗΠΑ, υπό την αιγίδα κολοσσών της βιομηχανίας ΤΠΕ όπως Cisco, Intel και Microsoft. Το έργο που ονομάζεται Η Αξιολόγηση και η Διδασκαλία των Δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα (ATC21S) είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα που προτείνει τρόπους για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα και ενθαρρύνει τη διδασκαλία και την υιοθέτηση αυτών των δεξιοτήτων στην τάξη. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα αυτού του έργου είναι μια νέα εννοιολογική δομή των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα (βλ. Σχήμα 2). Η έννοια αυτή διακρίνει δεξιότητες που είναι απαραίτητες για τη σκέψη, την εργασία και τη διαβίωση ως μια βιώσιμη 24 Σ ε λ ί δ α

25 προσέγγιση για την ατομική ανάπτυξη στην δια βίου μάθηση. Σχήμα 2. Εννοιολογική Δομή των Δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα (Griffin, 2012) Το έργο ATC21S υπογραμμίζει την ανάγκη να βρεθούν νέοι τρόποι ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στη διαδικασία της μάθησης για να εξασφαλιστεί η βιώσιμη ανάπτυξη των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα μέσα από όλα τα αναλυτικά προγράμματα, συνεπώς, υπάρχει η ανάγκη της αλλαγής στον τρόπο μάθησης και διδασκαλίας στα σχολεία. Σε ένα από τα πέντε έγγραφα που είχαν έναρξη κατά τη διάρκεια αυτού του έργου, οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων αναφέρονται ως ένα από τα εργαλεία που βασίζονται στα ΤΠΕ για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα. Αλλά δεν είναι μόνο ο Δυτικός Κόσμος που κατανοεί την ανάγκη για αντιμετώπιση των προκλήσεων της νέας εποχής αναπτύσσοντας ικανότητες. Χώρες της Ασίας το 2008, υποστηριζόμενες από την Οικονομική Συνεργασία Ασίας-Ειρηνικού (ΟΣΑΕ) συμπλέγματος στο 2 ο ΟΣΑΕ Συνέδριο για την Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση ιδρύθηκε το έργο «Εκπαίδευση για την Επίτευξη των Ικανοτήτων και Δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα για όλους: Σεβασμός στο Παρελθόν για να Προχωρήσουμε στο Μέλλον», στο οποίο βασικά θέματα και τομείς προτεραιότητας που πρέπει να επικεντρωθεί ήταν: Εντοπισμός της βασικής γνώσης περιεχομένου και δεξιοτήτων στα μαθηματικά, την επιστήμη, και τις γλώσσες που όλοι οι μαθητές πρέπει να κατέχουν Εντοπισμός της σταδιοδρομίας και των τεχνικών γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούνται στον 21 ο αιώνα στο χώρο εργασίας και Εντοπισμός των εργαλείων ΤΠΕ και συστηματική μεταρρύθμιση υποστηριγμάτων (νέοι τρόποι διδασκαλίας αξιολόγηση και λογοδοσία) αναγκαία για τη διασφάλιση των Δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα για Όλους. Ένας από τους σκοπούς της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης ήταν να συγχωνευθούν οι Δυτικές και 25 Σ ε λ ί δ α

26 Ανατολικές γνώσεις για να δημιουργήσουν ικανότητες του 21 ου αιώνα που πρέπει να αναπτυχθούν στα σχολεία (βλ. Σχήμα 3). Σχήμα 3. Οδεύοντας προς το Μέλλον: Δεξιότητες και Εκπαιδευτικά Συστήματα (ΟΣΑΕ, 2008) Ως αποτέλεσμα αυτού του έργου δόθηκε έμφαση σε τέσσερις βασικές ικανότητες, ως οι πιο σημαντικές για τον 21 ο αιώνα: Ικανότητες δια βίου μάθησης Ικανότητες επίλυσης προβλημάτων Ικανότητες αυτό-κατεύθυνσης Ικανότητες συλλογικής εργασίας. Αυτές οι δεξιότητες στην ακαδημαϊκή λογοτεχνία συχνά ορίζονται ως «ήπιες» δεξιότητες που είναι πιο δύσκολο να μετρηθούν. Έτσι, ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων μπορεί να είναι μία από τις προτεινόμενες μεθόδους για την ανάπτυξη και τη μέτρηση των δεξιοτήτων αυτών. Εν τω μεταξύ, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ευρωπαϊκό πλαίσιο για τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου μάθηση, εντοπίζει και καθορίζει τις βασικές ικανότητες και τη γνώση που ο καθένας χρειάζεται, προκειμένου να επιτύχει την απασχόληση, την προσωπική ολοκλήρωση, την κοινωνική ένταξη και την ενεργό συμμετοχή του ως πολίτης στο σημερινό ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο. Το πλαίσιο περιλαμβάνει ικανότητες σε «παραδοσιακά» μαθήματα, όπως η ανάγνωση της μητρικής γλώσσας, η αριθμητική, η γνώση ξένων γλωσσών, η επιστήμη και δεξιότητες πληροφορικής. Αλλά καλύπτει επίσης και άλλες δεξιότητες, όπως το μαθαίνω πώς να μαθαίνω, κοινωνική ικανότητα και πολιτική αγωγή, η ανάληψη πρωτοβουλιών, η επιχειρηματικότητα, η πολιτισμική συνείδηση και η αυτό-έκφραση. Στο έγγραφο «Βασικές Ικανότητες για τη Δια Βίου Μάθηση: Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Αναφοράς» (2007) αναφέρονται οκτώ βασικές ικανότητες για τον 21 ο αιώνα: 1) Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα 2) Επικοινωνία στις ξένες γλώσσες 3) Μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και την τεχνολογία 4) Ψηφιακή ικανότητα 5) Μαθαίνω πως να μαθαίνω 6) Κοινωνικές ικανότητες και πολιτική αγωγή 26 Σ ε λ ί δ α

27 7) Πρωτοβουλία και η επιχειρηματικότητα 8) Πολιτισμική συνείδηση και έκφραση. Στη συνέχεια σε αυτή την ανάλυση οι εν λόγω οκτώ ικανότητες θα αναλυθούν σε βάθος, παραπέμποντας στη χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στην ανάπτυξη και την πρόσβαση σε αυτές τις ικανότητες σε Κ12 αναλυτικά προγράμματα. Τάσεις στις ΤΠΕ για την Αξιολόγηση των Ικανοτήτων του 21 ου αιώνα Ο Redecker κ.ά. (2013) τονίζουν ότι η αρχική εκπαίδευση θα πρέπει να αντιδράσει πιο αποτελεσματικά και έγκαιρα στην αλλαγή εργασιακών απαιτήσεων και κοινωνικών τάσεων. Θα χρειαστούν για την καλύτερη αντιμετώπιση και τη μείωση του υφιστάμενου χάσματος μεταξύ του κόσμου της εκπαίδευσης και του κόσμου της εργασίας. Στο μέλλον, θα επικρατήσουν στρατηγικές μάθησης με επίκεντρο το μαθητευόμενο, αποκεντρωμένες, και εξατομικευμένες, οι οποίες πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχες παιδαγωγικές και διδακτικές στρατηγικές καθώς και από ευέλικτα αναλυτικά προγράμματα, τροποποιημένη αξιολόγηση και μηχανισμούς επικύρωσης και στενότερη συνεργασία με άλλους κοινωνικούς φορείς. Σήμερα η πληροφόρηση έχει γίνει ένα αγαθό που είναι διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή και οπουδήποτε. Έτσι, ο μελλοντικός ρόλος των σχολείων θα είναι να καθοδηγήσει τους μαθητές στην αναγνώριση και την επιλογή των ευκαιριών μάθησης που ταιριάζουν καλύτερα στη μορφή μάθησης και τους στόχους τους για την παρακολούθηση της προόδου, τον αναπροσδιορισμό των μαθησιακών στόχων και τις επιλογές και να παρεμβαίνει όταν προκύπτουν δυσκολίες και να εφαρμόσει βιώσιμη αξιολόγηση, πιστοποίηση και πιστοποιημένους μηχανισμούς. Ο φάκελος επιτευγμάτων επιτρέπει στους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς να βελτιώσουν την παιδαγωγική ακολουθία κατά τη διαδικασία της. Σύμφωνα με την εποικοδομητική θεωρία μάθησης οι Μαθητές μαθαίνουν καλύτερα μέσα από την ενεργό συμμετοχή στην οικοδόμηση της δικής τους μάθησης, χρησιμοποιώντας τρόπο σκέψης υψηλότερης τάξης, και στοχαστική σκέψη σε ένα συλλογικό και συνεργατικό περιβάλλον. Αυτή η προσέγγιση στη μάθηση εκπροσωπείται περισσότερο στους ηλεκτρονικούς φακέλους επιτευγμάτων. Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων μπορούν να παρέχουν ένα μαθησιακό περιβάλλον στο οποίο οι μαθητές κατασκευάζουν νόημα. Ο φάκελος επιτευγμάτων παρουσιάζει την ανάπτυξη της μάθησης μέσα από μια διαδικασία αναστοχασμού, ανατροφοδότησης και αυτόαξιολόγησης με βάση τεχνουργήματα που επιλέχτηκαν από τον μαθητή για να πληρούν τα κριτήρια ή τα πρότυπα. Η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων χρησιμοποιεί διάφορα τεχνολογικά εργαλεία, όπως τα πολυμέσα, το λογισμικό και το υλικό που είναι ελκυστικό για τους μαθητές και ενισχύει την εμπειρία μάθησης τους. 27 Σ ε λ ί δ α

28 Ο Kimball (2005) υποστηρίζει ότι η καλή παιδαγωγική φακέλου επιτευγμάτων περιστρέφεται γύρω από την προσεκτική συλλογή των στοιχείων, τον αναστοχασμό που επανεξετάζει και φτιάχνει μια ιστορία από τις μαθησιακές εμπειρίες, και κάνοντας συνδέσεις μεταξύ των διαφορετικών ιδεών και δράσεων. Κατά την άποψή του, η παιδαγωγική του φακέλου επιτευγμάτων «επιδιώκει να ενθαρρύνει τους μαθητές να γίνουν δυναμικοί συμμετέχοντες στη δική τους μάθηση, οι μαθητές δεν είναι απλά οι χρήστες του συστήματος είναι, ή θα έπρεπε να είναι, οι συντάκτες του» (Kimball, 2005, σελ.442). Σημαντικά εδώ είναι τα θέματα των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, της πατρότητας και της ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ μαθητών και καθηγητών. Ο Kimball πιστεύει ότι οι φάκελοι επιτευγμάτων μπορούν να βοηθήσουν να αλλάξει αυτή τη δύναμη προς τους μαθητές. Οι McNair και Γαλανούλη (2002) πιστεύουν επίσης ότι η αλλαγή μπορεί να συνεπάγεται με τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπως χαρακτηρίζεται από τη χρήση των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων. Οι τεχνολογικές δεξιότητες δεν πρέπει να θεωρούνται ως ένα διακριτό σύνολο δεξιοτήτων, αλλά μάλλον ως τρόπος ενίσχυσης της μάθησης και της διδασκαλίας. Η εστίαση των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων πρέπει να είναι στην εκμάθηση, όχι στην τεχνολογία που χρησιμοποιείται για τη διευκόλυνση αυτής της μάθησης: Η αυξημένη αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και την επαγγελματική πρακτική φακέλου επιτευγμάτων απαιτεί μια εντελώς νέα προσέγγιση αναλυτικού προγράμματος, όπου οι διδακτικές δραστηριότητες που σχετίζονται σαφώς με την πρακτική των μαθησιακών αποτελεσμάτων και καλλιτεχνημάτων μπορούν να αποθηκευτούν σε έναν ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων. Με την άποψη αυτή, η έρευνα του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων προτείνει την ανάγκη για τους προγραμματιστές των αναλυτικών προγραμμάτων και τους θεσμικούς ηγέτες των σχολείων να ενσωματώσουν επίσης την διδασκαλία και την μάθηση του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων στο αναλυτικό πρόγραμμα, και ιδίως την ανάγκη κατανόησης των αμοιβαίων σχέσεων των μάθησης και του αναστοχασμού. Μόνο εάν υπάρχει πλήρης θεσμική υποστήριξη και υποστήριξη από το αναλυτικό πρόγραμμα σε πρωτοβουλίες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων, η ενίσχυση της αξίας των ΤΠΕ και οι υποστηριζόμενες παιδαγωγικές έννοιες του ηλεκτρονικού φακέλου επιτευγμάτων θα επιτευχθούν. Καθώς οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων είναι εργαλεία επικεντρωμένα στον μαθητευόμενο, ο ρόλος του δασκάλου είναι κυρίως υποστηρικτικός. Ο ρόλος του προπονητή δεν σημαίνει να προσποιείται όλους τους στόχους, αλλά να υποστηρίζει τους μαθητές για την επίτευξη των αυτο-κατευθυνόμενων στόχων με διάφορους τρόπους. Στο μοντέλο της διδασκαλίας με τη χρήση ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων, οι μαθητές θα πρέπει να λαμβάνουν μια δυναμική στάση σχετικά με τη διδασκαλία και τη μάθηση, τόσο για τον εαυτό τους όσο και για τους συμμαθητές τους. Για παράδειγμα, στην 28 Σ ε λ ί δ α

29 ιδανική περίπτωση, οι μαθητές μαθαίνουν πώς να αναλύουν τη διαδικασία της μάθησης τους και των άλλων μαθαίνουν να αναστοχάζονται, να εφαρμόζουν και να εσωτερικεύουν τα κριτήρια και τα πρότυπα αξιολόγησης, τις αποδείξεις. Ο Kimball (2005, σελ. 451) προχωρεί παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι «ούτε η συλλογή ούτε η επιλογή [των κομματιών που θα ενσωματωθούν σε ένα φάκελο επιτευγμάτων ] είναι χρήσιμες εργασίες μάθησης χωρίς βάση στον αναστοχασμό. Ο αναστοχασμός περιζώνει ολόκληρη την παιδαγωγική των φακέλων επιτευγμάτων». Δύο άλλα βασικά στοιχεία των φακέλων επιτευγμάτων είναι ότι μετρούν την μάθηση και την ανάπτυξη κατά την πάροδο του χρόνου (Barrett, 2002), και αυτή είναι η διαδικασία της κατασκευής ενός φακέλου επιτευγμάτων, αντί του τελικού προϊόντος, δηλαδή, όπου η εκμάθηση πραγματοποιείται (Smith & Tillema, 2003). Το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ινστιτούτο Τεχνολογικών Μελετών τον Μάρτιο του 2013 έχει ξεκινήσει το έγγραφο «Η χρήση των ΤΠΕ για την Αξιολόγηση των Βασικών Ικανοτήτων». Αυτό το έγγραφο αποσκοπεί στην επισκόπηση των τάσεων της χρήσης των ΤΠΕ στην αξιολόγηση, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών φακέλων επιτευγμάτων. Σύμφωνα με την Eurydice (2012), «χώρες της Ευρώπης έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στην ενσωμάτωση αυτών των βασικών ικανοτήτων στα εθνικά αναλυτικά προγράμματα και άλλα κατευθυντήρια έγγραφα» (Eurydice, 2012). Ωστόσο, μία από τις βασικές προκλήσεις για τα εκπαιδευτικά συστήματα σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ είναι η αξιολόγηση αυτών των ικανοτήτων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2012). Τα ΤΠΕ προσφέρουν πολλές ευκαιρίες για τη διάταξη των μορφών αξιολόγησης το οποίο συλλαμβάνει πλήρως όλες τις Βασικές Ικανότητες, σεβόμενη τη σημασία των δεξιοτήτων και των στάσεων των διαστάσεων και λογαριάζοντας για τα λιγότερο απτά θέματα που διέπουν όλες τις Βασικές Ικανότητες, όπως η κριτική σκέψη και η δημιουργικότητα. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα των μορφών και των προσεγγίσεων το οποίο μπορεί να ενισχύσει διάφορες πτυχές της ανάπτυξης των βασικών ικανοτήτων και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση των ιδιαιτεροτήτων της κάθε βασικής δεξιότητας με στοχευόμενο τρόπο. Υπάρχει ανάγκη να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που προσφέρουν τα ΤΠΕ, να ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη, την εγκατάσταση και την εφαρμογή σε μεγάλη κλίμακα καινοτόμων μορφών αξιολόγησης στη σχολική εκπαίδευση (Redcker, 2013, σελ. 2). Ο Barker (2005) αναφέρει ότι υπάρχει μία τάση προς την αξιολόγηση της μάθησης με τη βοήθεια της τεχνολογίας σε όλα τα επίπεδα των συστημάτων μάθησης. Τομείς ενδιαφέροντος για παρακολούθηση περιλαμβάνουν: ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων για την Διαμορφωτική Αξιολόγηση (ένας συγκεκριμένος σκοπός) ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων και Αντανακλαστική Μάθηση (αξιολόγηση ενός τύπου μάθησης) 29 Σ ε λ ί δ α

30 ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων ως εργαλείο μετάβασης (μεταξύ των επιπέδων βαθμού) Αξιολόγηση της μάθησης σε όλα τα αντικείμενα Αυτο- αξιολόγηση της μάθησης Αξιολόγηση της δια βίου μάθησης. Το σχήμα 4 απεικονίζει αυτούς τους τομείς εστίασης. Επί του παρόντος, τη δυνατότητα των ΤΠΕ στη συνολική αξιολόγηση των Βασικών Ικανοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των λιγότερο απτών και των γενικών. (Redcker, 2013, σελ.3). Σχήμα 4. Οι τάσεις των ΤΠΕ στην Αξιολόγηση (Redcker, 2013) Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων είναι κατάλληλοι στην αξιολόγηση των συλλογών του παραγόμενου έργου από τους μαθητές και έτσι είναι ιδιαίτερα ισχυρά εργαλεία για την επικοινωνία στη μητρική γλώσσα, την επικοινωνία σε ξένες γλώσσες και την πολιτισμική συνείδηση και έκφραση. Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων χρησιμοποιούνται ήδη ευρέως σε Ευρωπαϊκά σχολεία ως μέσο για τη στήριξη της διαμορφωτικής και συνοπτικής αξιολόγησης των δημιουργικών παραγωγών των μαθητών (βλέπε προσάρτημα 2). Ο Redcker (2013, σ. 4) προτείνει ότι οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων, ως εργαλείο για τις δεξιότητες του 21ου αιώνα είναι πιο κατάλληλο κατά την αξιολόγηση των γλωσσών και της πολιτισμικής συνείδησης και έκφρασης των ικανοτήτων (βλέπε Σχ. 5), αλλά οι ηλεκτρονικοί φάκελοι επιτευγμάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλείο αξιολόγησης σε άλλες ικανότητες αξιολόγησης. 30 Σ ε λ ί δ α

31 Σχήμα 5. Η Χρήση των ΤΠΕ για την Αξιολόγηση των Βασικών Ικανοτήτων (Redcker, 2013) Αν και ο ηλεκτρονικός φάκελος επιτευγμάτων αναφέρεται ως εργαλείο για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων του 21 ου αιώνα έχει περισσότερο αντίκτυπο στις διαδικασίες διδασκαλίας και μάθησης. Ωστόσο, όπως όλες οι τεχνολογίες, έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Περίληψη Η αρχική εκπαίδευση θα πρέπει να αντιδράσει περισσότερο αποτελεσματικά και έγκαιρα στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της εργασίας και των κοινωνικών τάσεων για να περιορίσει το τρέχον χάσμα μεταξύ του κόσμου της εκπαίδευσης και του κόσμου της εργασίας. Στο μέλλον, με επίκεντρο το μαθητευόμενο, αποκεντρωμένες, και ειδικά κατασκευασμένες στρατηγικές μάθησης θα επικρατήσουν, οι οποίες πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχες παιδαγωγικές και διδακτικές στρατηγικές καθώς και ευέλικτα αναλυτικά προγράμματα, τροποποιημένη αξιολόγηση και επικυρωμένους μηχανισμούς και στενότερη συνεργασία με άλλους κοινωνικούς φορείς. Αυξημένη αξιοποίηση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση και την επαγγελματική πρακτική του φακέλου επιτευγμάτων απαιτεί μία εντελώς νέα προσέγγιση αναλυτικού προγράμματος, όπου οι διδακτικές δραστηριότητες που σχετίζονται σαφώς με την πρακτική των μαθησιακών αποτελεσμάτων και των καλλιτεχνημάτων μπορούν να αποθηκευτούν σε έναν ηλεκτρονικό φάκελο επιτευγμάτων. Αλλαγή των ρόλων και των σχέσεων δασκάλουμαθητή επηρεάζουν νέες προσεγγίσεις στα αποτελέσματα αξιολόγησης της μάθησης. Ακόμη και τα μαθησιακά αποτελέσματα ερμηνεύονται με διαφορετικό τρόπο. Για κάποιους είναι ακριβές συγκεκριμένο θέμα το περιεχόμενο, για άλλους - η συνολική εμπειρία και η γνώση που κερδίζει ο μαθητής. 31 Σ ε λ ί δ α