ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ LPG KATA ΕΛΟΤΕΝ / Μ

Transcript

1 ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ LPG KATA ΕΛΟΤΕΝ / Μ 1

2 ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ LPG ΕΛΟΤΕΝ / Μ Xαλυβδοσωλήνες κατά ΕΛΟΤ EN / 2005 σειρά M κατάλληλοι για κοχλιοτόµηση (κοπή σπειρώµατος) και συγκόλληση (καταργεί τα προηγούµενα πρότυπα ΕΛΟΤ 269/1986 και DIN 2440) DN inch d a [mm] s [mm] DN inch d a [mm] s [mm] 15 ½ 21,3 2, ½ 76,1 3,6 20 ¾ 26,9 2, ,9 4, ,7 3, ,3 4, ¼ 42,4 3, ,7 5, ½ 48,3 3, ,1 5, ,3 3,6 d a = εξωτερικέςδιάµετροι, s = πάχητοιχώµατος (σε mm) 2

3 ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΛΟΤΕΝ / Μ ΣύγκρισηΠροτύπωνΕΛΟΤ 269 / ΕΛΟΤΕΝ / 2005 ΕΛΟΤ 269 ΕΛΟΤ ΕΝ Μηχανικές οκιµές και Χηµικές Αναλύσεις στα Τελικά Προϊόντα οκιµή Εφελκυσµού οκιµή Κάµψης οκιµή Επιπέδωσης Ηλεκτροµαγνητικός Έλεγχος Στεγανότητας ή Υδραυλική οκιµή ΤονέοπρότυποΕΛΟΤΕΝ ορίζειυποχρεωτικέςδοκιµέςεφελκυσµού, κάµψηςκαιεπιπέδωσηςπουστοπρότυποελοτ 269 δενπροβλέπονται. Αυτό σηµαίνει αυστηρότερους καταστροφικούς ελέγχους για τον έλεγχο ποιότητας. 3

4 EΙ Η ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι χαλυβδοσωλήνες κατά EN κατασκευάζονται από χάλυβα S195Τ µε πιστοποιηµένο όριο ροής ReHmin = 195 MPa (N/m2) Μπορούν, άρα, ναχρησιµοποιηθούνάνεταγιαπιέσειςµέχρι 12 bar 4 3

5 ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΛΟΤΕΝ / Μ ΣύγκρισηΠροτύπωνΕΛΟΤ 269 / ΕΛΟΤΕΝ / Ποιότητα Χάλυβα ΕΛΟΤ 269 ΕΛΟΤ ΕΝ Άνθρακας (C) Φώσφορος (P) Θείο (S) Μαγγάνιο (Mn) Max 0,060 % Max 0,060 % Max 0,200 % Max 0,035 % Max 0,030 % Max 1,400 % Ελάχιστη Επιµήκυνση 15 % 20 % Οιαυξηµένεςποσότητες C, P, S στοχάλυβαστοπρότυποελοτ 269 δίνουν χάλυβα µε αυξηµένη ψαθυρότητα, ευθραυστότητα και µικρότερη συγκολλησιµότητα. Στο νέο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ η σηµαντική µείωση (περίπου 50%) των ανωτάτων επιτρεπόµενων ορίων των C, P, S εξασφαλίζουν ανώτερης ποιότητας χάλυβα και ύψηλότερο δείκτη ασφαλείας του χαλυβδοσωλήνα. 5

6 ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΛΟΤΕΝ / Μ ΣύγκρισηΠροτύπωνΕΛΟΤ 269 / ΕΛΟΤΕΝ / Συγκόλληση - Εσωτερική Κρέµαση (Γρέζι) Ποιοτικές Προδιαγραφές Ποσοτικές Προδιαγραφές ΕΛΟΤ 269 ΕΛΟΤ ΕΝ Γρέζι Χωρίς Άγρια Επιφάνεια ή Πόρους Max Ύψος Γρεζιού 0,3mm x 0,05 T Στο πρότυπο ΕΛΟΤ 269 δεν υπάρχει απαίτηση ποιότητας και µεγέθους για την εσωτερική κρέµαση της συγκόλλησης (γρέζι). Στο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ορίζεται η ποιότητα και το µέγεθος της εσωτερικής κρέµασης της συγκόλλησης (γρέζι). Π.χ. για χαλυβδοσωλήνα ½ x 2,6 mm το µέγιστο µέγεθοςτηςκρέµασηςορίζεται 0,91 mm χωρίςάγριαεπιφάνειαήπόρους. ΟνέοςχαλυβδοσωλήναςτηςΣΙ ΕΝΟΡ, SD TUBE ΙΒΣ - TUBO TYPE, παράγεται µε 100% αφαίρεση της εσωτερικής κρέµασης (γρέζι) που επιφέρει σηµαντική βελτίωση των εσωτερικών τριβών του σωλήνα. 6

7 ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΛΟΤΕΝ / Μ ΣύγκρισηΠροτύπωνΕΛΟΤ 269 / ΕΛΟΤΕΝ / ιαστάσεις -Πάχος -Μάζα -Ανοχές ΕΛΟΤ 269 ΕΛΟΤ ΕΝ Ανοχή Πάχους Ανοχή Μάζας 5. Ισχύς Προτύπου - 12,5 % ± 10 % ανάσωλήνα ± 7,5 % ανά 10 ΤΝ ± 10 % ± 7,5 % ανά 10 ΤΝ Το πρότυπο ΕΛΟΤ 269 αποσύρεται υποχρεωτικά το αργότερο µέχρι τον Μάιο 2006 καθώς αντικαθίσταται από το νέο πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ το οποίο είναι σε ισχύ από 24/02/2005 και γίνεται υποχρεωτικό τον Μάιο

8 ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΕΣ ΓΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ Oι σωλήνες κατά EΛOT 269 γενικά επιτρεπόταν να κάµπτονται εν ψυχρώµεκατάλληλοκουρµπαδόροµεελάχιστεςακτίνες r min : -γιαονοµαστικήδιάµετροµέχρικαι DN 25: r min =3xd a -γιαονοµαστικήδιάµετροµέχρικαι DN 50: r min =3,5xd a, όπου d a η -εξωτερικήδιάµετρος Tο νέο ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΛΟΤ EN προβλέπει ελάχιστες ακτίνες r min γιακάµψηενψυχρώπερίπουίδιες: DN r min [mm] Eπειδή οι ακτίνες καµπυλότητας είναι µεγάλες, για την αλλαγή πορείας χρησιµοποιούµε τυποποιηµένες γωνίες, αν προβλέπονται µικρότερες ακτίνες. 8

9 ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ ΧΑΛΥΒ ΟΣΩΛΗΝΩΝ Oι χαλυβδοσωλήνες µπορούν να συνδέονται µε: Κοχλιωτές συνδέσεις, Φλαντζωτές συνδέσεις και Συγκολλητές συνδέσεις. 9

10 ΚΟΧΛΙΩΤΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ Oι κοχλιωτές συνδέσεις στο υγραέριο χρησιµοποιούνται σε χαλυβδοσωλήνες µέσου τύπου κατά ΕΛΟΤ ΕΝ σειρά Μ για πιέσειςλειτουργίαςέως 1 bar γιαονοµαστικήδιάµετροµέχρι DN 50 (2"). Στις κοχλιωτές συνδέσεις χρησιµοποιούνται: -Eξαρτήµατααπόµαλακτικοποιηµένοχυτοσίδηροκατά EΛOT EN Xαλύβδινα εξαρτήµατα (fittings) µε σπείρωµα κατά EN

11 ΚΟΧΛΙΩΤΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ Rp = κυλινδρικό εσωτερικό σπείρωµα R = κωνικό εξωτερικό σπείρωµα Tα σπειρώµατα πρέπει να ικανοποιούν το EN (παλιό EΛOT 267.1, ISO 7.1) σπειρώµατα Whitworth. Η κοχλιωτή σύνδεση πρέπει γίνεται µε: - Κυλινδρικό εσωτερικό σπείρωµα στα εξαρτήµατα (σύµβολο Rp) και -Κωνικόεξωτερικόσπείρωµαστοσωλήνα (σύµβολο R). Tο κωνικό εξωτερικό σπείρωµα έχει κλίση 1:16. 11

12 ΚΟΧΛΙΩΤΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ Τοκυλινδρικόεσωτερικόσπείρωµακόβεταιαπότονκατασκευαστή. Το κωνικό εξωτερικό σπείρωµα κόβεται από τον εγκαταστάτη µε τη βοήθεια χειροκίνητηςήηλεκτροκίνητηςφιλιέρας. ΜΗΚΗ ΚΟΧΛΙΩΣΗΣ (παράδειγµα για R1) Μην σφίγγετε µέχρι το τελείωµα του σπειρώµατος 1. Μήκοςκοχλίωσηςµετοχέρι 2. Μήκος κοχλίωσης µε εργαλείο 3. Τελείωµα σπειρώµατος 4. Χρήσιµο µήκος κοχλίωσης 12

13 ΚΟΧΛΙΩΤΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ MΗΚΗ ΚΟΧΛΙΩΣΗΣ [mm] DN 15 DN 20 DN 25 DN 32 DN 40 DN 50 DN 65 DN 80 DN 100 σπείρωµα R 1 /2 R 3 /4 R1 R1 1 /4 R1 1 /2 R2 R2 1 /2 R3 R4 χρήσιµο µήκος 15,0 16,3 19,1 21,4 21,4 25,7 30,2 33,3 39,3 µήκος κοχλίωσης µε το χέρι 10,0 11,3 12,7 15,0 15,0 18,2 21,0 24,1 28,9 στροφές µε εργαλείο 2 3 /4 2 3 /4 2 3 /4 2 3 /4 2 3 /4 3 1 / /2 µήκος κοχλίωσης µε το εργαλείο 5,0 5,0 6,4 6,4 6,4 7,5 9,2 9,2 10,4 13

14 ΛΑΘΗ ΣΕ ΚΟΧΛΙΩΤΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ Για κάθε διάµετρο σπειρώµατος αντιστοιχεί ένα χρήσιµο µήκος σπειρώµατος. Mικρότερα ή µεγαλύτερα µήκη κοχλίωσης δηµιουργούν προβλήµατα. 14

15 ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ιάβρωση λόγω πολλής κάναβης Χρησιµοποιούνται κατάλληλα συνθετικά στεγανοποιητικά ή κατάλληλες ταινίες. Tα στεγανοποιητικά πρέπει να ικανοποιούν - το πρότυπο EN (σκληρυνόµενα στεγανοποιητικά) ή -τοπρότυπο EN τηςκλάσης ARp (µη σκληρυνόµενα στεγανοποιητικά) ή -τοπρότυπο EN στιςκλάσεις FRp ή GRp (ταινίες τεφλόν PTFE) και να φέρουν Σήµα Eλέγχου αναγνωρισµένου Oργανισµού Πιστοποίησης κράτους µέλους της Eυρωπαϊκής 'Eνωσης. Τα σκληρυνόµενα στεγανοποιητικά κατά EN και οι ταινίες ΤΕΦΛΟΝ κατά EN στο φυσικό αέριο χρησιµοποιούνται έως την ονοµαστική διάµετρο DN 50. Ταµησκληρυνόµεναστεγανοποιητικάσπειρωµάτωνκατά EN είναιυγράήπαχύρευστακλάσης ARp. Το σύµβολο A υποδεικνύει τη χρήση κάναβης ή άλλου πρόσθετου. 15

16 ΣΥΓΚΟΛΛΗΤΕΣ ΣΥΝ ΕΣΕΙΣ Επιτρέπονται συνδέσεις µε: -Εσωρραφές (πρόσωποµεπρόσωπο) - Εξωρραφές σε ραφές µε µούφα, σπανίως πλέον Πρέπει να χρησιµοποιούνται εξαρτήµατα για συγκολλητές συνδέσεις κατά EN Oι συγκολλητές συνδέσεις χρησιµοποιούνται σε όλα τα είδη χαλυβδοσωλήνων και σε όλεςτιςδιαµέτρους. Ολες οι συνδέσεις σε θαµµένες σωληνώσεις να είναισυγκολλητές. εν επιτρέπονται κολλήσεις. ενεπιτρέπεταιηκατασκευήεξαρτηµάτων. Oι συγκολλήσεις γίνονται από πιστοποιηµένο προσωπικό (κατά EΛOT EN 287-1). Σύµφωναµεταπρότυπα: - EΛOT EN (γενικά) και - EΛOT EN ειδικά για ηλεκτροσυγκολλήσεις. 16

17 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΚΡΩΝ Tαάκρατωνσωλήνωνκαιτωνλοιπώνστοιχείωνπου συγκολλούνταιπρέπειναυφίστανταικατάλληληπροετοιµασία, πίνακας 6, ήκατά EΛOT EN Σταµικράπάχηµέχρι 3 mm έχουµεραφές I, ενώστα µεγαλύτερα ραφές V. 17

18 ΜΕΘΟ ΟΙ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ Στις εφαρµογές χαµηλών πιέσεων χρησιµοποιούνται βασικά: - Συγκόλληση αερίου ή αυτογενής συγκόλληση (G), κοινώς οξυγονοκόλληση, και -Ηλεκτροσυγκόλληση (E). Mπορούν να χρησιµοποιηθούν ακόµη: - Συγκόλληση βολφραµίου-αδρανούς αερίου (WIG ή TIG) - Συγκόλληση µετάλλου-αδρανούς αερίου (MIG) - Συγκόλληση µετάλλου-ενεργού αερίου (MAG) 18

19 ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (οξυγονοκόλληση) Είναι κατάλληλη για τις µικρές διαµέτρους, σε όλες τις θέσεις συγκόλλησης. Χρησιµοποιείταιασετυλίνη (ακετυλένιο C 2 H 2 ) -οξυγόνο (θερµοκρασία φλόγας περίπου 3200 C). Ράβδοισυγκόλλησηςκατά EN κλάσης O III (παλιό DIN κλάσης G III) Επιλέγεταιφλόγιστρο: - 2 έως 4 γιαδιάµετροµέχρι DN έως 6 γιαδιάµετρο > DN 100 έως DN 150 Ρύθµιση φλόγας ουδέτερη, µε αναλογία οξυγόνου ασετυλίνης 1:1 H ράβδος συγκόλλησης (πρόσθετο υλικό) που ακολουθεί τη φλόγα, κάνει κυκλικές κινήσεις. O συγκολλητήςναβλέπειτηρίζατηςραφής. Για σωλήνα µέχρι 3,6 mm γίνεται ένα πέρασµα. Γενικά συνιστάται να γίνονται δύο τουλάχιστον περάσµατα. 19

20 H ηλεκτροσυγκόλληση, γίνεται µε τη βοήθεια ηλεκτρικού ρεύµατοςκαιαναπτύσσονταιθερµοκρασίες 3800 έως 4200 C, στις οποίες λιώνουν το υλικό του σωλήνα και το ηλεκτρόδιο. Συγκόλληση µε επενδυµένο ηλεκτρόδιο ΗΛΕΚΤΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗ 1. βασικό υλικό 2. ραφή 3. τήγµα 4. ηλεκτρόδιο 5. επένδυση 6. στερεή σκουριά 7. υγρή σκουριά 8. τόξο, σταγόνες 9. αέρια Tο ηλεκτρικό τόξο δηµιουργείται µεταξύ του ηλεκτροδίου και του συγκολλούµενου τεµαχίου. Χρησιµοποιούνται κυρίως ηλεκτρόδια µε κεραµική επένδυση ή σπανιότερα εφαρµόζεται µέθοδος συγκόλλησης µε προστατευτικόαέριο. Oι συγκολλήσεις µε τόξο πρέπει να εκτελούνται τουλάχιστον µε δύο περάσµατα. Tα πρόσθετα υλικά των συγκολλήσεων πρέπει να είναι ίδιας αντοχής και 20 συµβατάτόσοπροςτοβασικόυλικό, όσοκαιµεταξύτους.

21 ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΟ ΙΩΝ Σήµανσητυποποίησηςκατάτοπρότυπο EN 499: Hλεκτρόδιο EN E 35 0 R 31 - Tο E σηµαίνει ηλεκτροσυγκόλληση - Oι αριθµοί 35 0 καθορίζουν αντίστοιχα τις τιµές αντοχής του υλικού: 35 αντοχήεφελκυσµού 440 έως 570 N/mm 2, ελάχιστοόριοροής 355 N/mm 2 0 ελάχιστο έργο κρουστικής δοκιµής 47 J: στους 0 C Tο R ορίζει το είδος του περιβλήµατος (ρουτίλιο λεπτής επένδυσης), O αριθµός 3 καθορίζειτοπάχοςεπένδυσηςκαιείδοςτου ρεύµατος: µέσο πάχος µε εξωτερική διάµετρο > % του σύρµατος και εναλλασσόµενο ή συνεχές ρεύµα O αριθµός 1 καθορίζει τη θέση συγκόλλησης: εδώ όλες οι θέσεις. Σήµανσηηλεκτροδίουκατά DIN 1913 Teil 1 Hλεκτρόδιο DIN E R2 Tοηλεκτρόδιοέχειαντίστοιχησήµανσηκατά ISO 2560 Hλεκτρόδιο ISO E 43 3 R 15 21

22 ΦΛΑΝΤΖΕΣ Oιφλαντζωτέςσυνδέσειςθεωρούνταιλυτές. Χρησιµοποιούνται µόνο για εγκατάσταση οργάνων ή συσκευών και όχι για σύνδεσησωλήνων. Mπορούν να χρησιµοποιηθούν βασικά φλάντζες κατά EN ή -Συγκολλητέςφλάντζεςµε λαιµόκατά DIN 2631 (PN 6) και -Συγκολλητέςφλάντζεςµε λαιµόκατά DIN 2632 (PN 10), και σε ειδικές περιπτώσεις -Ελεύθερεςφλάντζεςκατά DIN 2641 (PN 6) ή -Ελεύθερεςφλάντζεςκατά DIN 2673 (PN 10). Συγκολλητές φλάντζες κατά DIN 2631, PN 6 Στην φλαντζωτή σύνδεση χρησιµοποιούνται στεγανοποιητικοίδακτύλιοι (παρεµβύσµατα) από ελαστοµερή: -Ανησωλήνωσηείναιθαµµένητότετα παρεµβύσµατα πρέπει να ικανοποιούν το EN 682, ενώ - Αν είναι ακάλυπτη τότε τα παρεµβύσµατα 22 πρέπει να ικανοποιούν το EN 549.

23 ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΙΑΒΡΩΣΗΣ O χάλυβαςπρέπεισεκάθεπερίπτωσηναπροστατεύεται. Oι σωληνώσεις φυσικού αερίου πρέπει να προστατεύονται εξωτερικά έναντι διάβρωσης, ενώ δεν προβλέπεται εσωτερική αντιδιαβρωτικήπροστασία. Οι σωληνώσεις νερού πρέπει να προστατεύονται έναντι διάβρωσης εξωτερικά και εσωτερικά. Oι σωληνώσεις, οι οποίες εγκαθίστανται µέσα στο έδαφος ή σε δοµικά υλικά διατρέχουν αυξηµένο κίνδυνο διάβρωσης. H προστασία είναι µπορεί παθητική και ενεργητική. Mε την παθητική προστασία παρεµποδίζεται η άµεση επαφή τουχαλυβδοσωλήναµετοέδαφοςήηέκθεσητουστις επιδράσειςτουπεριβάλλοντος (οξυγόνο, υγρασίαοξέακλπ). Aυτό επιτυγχάνεται µε ένα περίβληµα του σωλήνα από οργανικέςήανόργανεςεπιστρώσεις. 23

24 ΑΚΑΛΥΠΤΕΣ ΣΩΛΗΝΩΣΕΙΣ Εξωτερικές H ίδια προστασία για θαµµένους αγωγούς µπορεί να εφαρµοσθεί στις ακάλυπτες εξωτερικές σωληνώσεις. Στις ακάλυπτες εξωτερικές σωληνώσεις επιτρέπονται ακόµη: - Επιψευδαργυρώσεις - Επιστρώσεις (βαφές) για προστασία έναντι διάβρωσης. Εσωτερικές Στις εσωτερικές ακάλυπτες σωληνώσεις µπορούν να χρησιµοποιηθούνγαλβανισµένοιχαλυβδοσωλήνες. Mπορούνναχρησιµοποιηθούνκαιόλοιοιτρόποιπροστασίας, οι οποίοι επιτρέπονται για εξωτερικές σωληνώσεις. 24