ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΠΡΟΟΠΣΙΚΩΝ ΑΝΑΚΣΗΗ ΤΛΙΚΩΝ ΜΔΩ ΣΗ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΑΣΙΚΩΝ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ: ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟ ΓΗΜΟ ΝΔΑΠΟΛΔΩ ΤΚΔΩΝ

Transcript

1 ΑΡΙΣΟΣΔΛΔΙΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΔΡΓΑΣΗΡΙΟ ΜΔΣΑΓΟΗ ΘΔΡΜΟΣΗΣΑ ΚΑΙ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΜΗΥΑΝΙΚΗ Γ/ΝΣΗ: ΚΑΘΗΓΗΣΗ ΝΙΚΟΛΑΟ ΜΟΤΙΟΠΟΤΛΟ ΓΙΠΛΩΜΑΣΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΠΡΟΟΠΣΙΚΩΝ ΑΝΑΚΣΗΗ ΤΛΙΚΩΝ ΜΔΩ ΣΗ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΑΣΙΚΩΝ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ: ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟ ΓΗΜΟ ΝΔΑΠΟΛΔΩ ΤΚΔΩΝ ΑΝΑΣΑΙΟ ΜΑΝΣΑΓΑΡΗ Α.Δ.Μ.: 3330 ΔΠΙΒΛΔΠΩΝ: ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΚΑΘΗΓΗΣΗ ΑΒΡΑΑΜ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΓΗ ΑΡΜΟΓΙΟ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ: ΥΡΗΣΟ ΚΑΡΚΑΝΙΑ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012

2 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ ii

3 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ ΑΡΙΣΟΣΔΛΔΙΟ ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ ΣΜΗΜΑ ΜΗΥΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΔΝΔΡΓΔΙΑΚΟ ΣΟΜΔΑ ΔΡΓΑΣΗΡΙΟ ΜΔΣΑΓΟΗ ΘΔΡΜΟΣΗΣΑ ΚΑΙ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΜΗΥΑΝΙΚΗ Τπεύζπλνο: Αξκόδηνο Παξαθνινύζεζεο: Αλαπιεξσηήο Καζεγεηήο Καξαγηαλλίδεο Αβξαάκ Τπνςήθηνο Γηδάθησξ Καξθαληάο Υξήζηνο Σίηινο Δξγαζίαο: ΓΙΔΡΔΤΝΗΗ ΠΡΟΟΠΣΙΚΩΝ ΑΝΑΚΣΗΗ ΤΛΙΚΩΝ ΜΔΩ ΣΗ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΩΝ ΑΣΙΚΩΝ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ: ΔΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟ ΓΗΜΟ ΝΔΑΠΟΛΔΩ ΤΚΔΩΝ Ολνκαηεπώλπκν θνηηεηή: ΑΝΑΣΑΙΟ ΜΑΝΣΑΓΑΡΗ Θεκαηηθή πεξηνρή: ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ Ηκεξνκελία έλαξμεο: 5/12/2011 Πεξίιεςε: Αληηθείκελν ηεο παξνύζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη ε κειέηε ηεο δηαρείξηζεο ησλ Αζηηθώλ ηεξεώλ Απνβιήησλ, θαη εηδηθόηεξα ε εθαξκνγή ζελαξίσλ νξζνινγηθώλ ηξόπσλ δηαρείξηζήο ηνπο ζην Γήκν Νεάπνιεο- πθεώλ ηνπ Ννκνύ Θεζζαινλίθεο. Αξρηθά, παξνπζηάδεηαη ε παξνύζα θαηάζηαζε δηαρείξηζεο ησλ Αζηηθώλ ηεξεώλ Απνβιήησλ (ραξαθηεξηζηηθά, ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο, θνξείο), θαζώο θαη ε εμέιημε ηνπ λνκνζεηηθνύ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη ηε δηαρείξηζή ηνπ ηόζν ζηελ Διιάδα όζν θαη ζηελ Δπξώπε. Αξηζκόο κεηξώνπ: 3330 Ηκεξνκελία παξάδνζεο: Αξηζκόο εξγαζίαο: 15/10/2012 ηνηρεία εξγαζίαο: Αξ. ειίδσλ: 155 Αξ. Δηθόλσλ: 8 Αξ. Γηαγξακκάησλ: 47 Αξ. Πηλάθσλ: 27 Αξ. ρεκάησλ: 0 Αξ. Παξαξηεκάησλ: 4 Αξ. Παξαπνκπώλ: 18 ηε ζπλέρεηα, αλαιύνληαη νη νξζνινγηθνί ηξόπνη δηαρείξηζεο ησλ ηεξεώλ Απνβιήησλ, όπσο ε πξόιεςε, ε νηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε, ε επαλαρξεζηκνπνίεζε, ε δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε, ε αλαθύθισζε, ε κεραληθή θαη βηνινγηθή επεμεξγαζία θαη ε ελεξγεηαθή αμηνπνίεζή ηνπο (ζεξκηθή επεμεξγαζία, αλαεξόβηα ρώλεπζε, εθκεηάιιεπζε βηναεξίνπ από ΥΤΣΑ). Αθνινπζεί πεξηγξαθή ηνπ Πεξηθεξεηαθνύ ρεδηαζκνύ Γηαρείξηζεο ησλ ηεξεώλ Απνβιήησλ ζηελ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο. Καηόπηλ, παξνπζηάδεηαη ε πθηζηάκελε θαηάζηαζε ζύζηαζεο, παξαγσγήο θαη δηαρείξηζεο ησλ Αζηηθώλ ηεξεώλ Απνβιήησλ ζπγθεθξηκέλα ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεώλ. Λέμεηο θιεηδηά: Αζηηθά ηεξεά Απόβιεηα, Οξζνινγηθνί Σξόπνη Γηαρείξηζεο ηεξεώλ Απνβιήησλ, Αλαθύθισζε, Οηθηαθή Κνκπνζηνπνίεζε, Γεκνηηθή Κνκπνζηνπνίεζε ρόιηα: Σέινο, δηαηππώλνληαη ελάξηα Οξζνινγηθώλ Σξόπσλ Γηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζην ζπγθεθξηκέλν Γήκν, ζηα νπνία αλαιύνληαη πνζόηεηεο θαη θόζηε γηα ην θάζε έλα. Η εξγαζία θιείλεη αλαθέξνληαο ηα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνθύπηνπλ από ηελ αλάιπζε θαη ηε ζύγθξηζε ησλ ζελαξίσλ απηώλ. πκπιεξσκαηηθέο Παξαηεξήζεηο: Βαζκόο: iii

4 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ ARISTOTLE UNIVERSITY OF THESSALONIKI DEPARTMENT OF MECHANICAL ENGINEERING ENERGY SECTOR LABORATORY OF HEAT TRANSFER AND ENVIRONMENTAL ENGINEERING Supervisor: Karagiannidis Avraam Undergraduate dissertation title: ASSESSING RECOVERY OPTIONS IN THE FRAME OF SUSTAINABLE URBAN WASTE MANAGEMENT FOR THE MUNICIPALITY OF NEAPOLI - SYKIES Student name: ANASTASIOS MANTAGARIS Topic area: WASTE MANAGEMENT Start date: 5/10/2011 Presentation date: 15/10/2012 Abstract: The objective of this dissertation is the study of Municipal Solid Waste Management issue and more specifically the implementation of different scenarios of rational ways of their management in the Municipality of Neapoli-Sykies, Thessaloniki. Firstly, a presentation of the current situation regarding the Municipal Solid Waste management (features, systems of management, state) take place in the study in Greece as well as Europe. Furthermore, rational ways of Solid Waste management are analyzed including the prevention, home composing, reuse, municipal composing, recycling, mechanical and biological treatment and their energetic utilization (thermic treatment, anaerobic digestion, exploitation of biogas from landfills). Moreover, the Regional Planning on Solid Waste Management in Central Macedonia, is analysed. Additionally, a presentation of the current situation regarding the Municipal Solid Waste Management take place in the study in Municipality of Neapoli- Sykies. Finally, different scenarios of Rational Ways of Waste Management with cost and quantity are calculating to the specific Municipality. Student Registration No: 3330 Dissertation No: The dissertation comprises of: No. of pages: 155 No. of pictures: 8 No. of figures: 47 No. of tables: 27 No. of annexes: 4 No. of references: 18 Keywords: Municipal Solid Waste, Alternative Ways of Managing Solid Waste, Recycling, Home Composting, Municipal Composting Comments: In the conclusion, a comparison between the above scenarios takes place and the relative findings are mentioned. Additional notes: Grade: iv

5 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ ΠΡΟΛΟΓΟ ηηο κέξεο καο, είλαη πεξηζζόηεξν επίθαηξε από πνηέ ε εληαηηθνπνίεζε ησλ πξνζπαζεηώλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Η δηαρείξηζε ησλ Αζηηθώλ ηεξεώλ Απνβιήησλ απνηειεί πξσηεύσλ δήηεκα πνπ ρξήδεη άκεζεο αληηκεηώπηζεο από ηνπο αξκόδηνπο θνξείο, νη νπνίνη είλαη νη Γήκνη. Δίλαη απαξαίηεην, ινηπόλ, λα εθαξκνζηνύλ νξζνινγηθνί ηξόπνη δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ, όπσο ε πξόιεςε, ε επαλαρξεζηκνπνίεζε, ε αλαθύθισζε θαη ε νηθηαθή θαη ε δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε. Δμάιινπ, θαη από νηθνλνκνηερληθή ζθνπηά, είλαη πξνο ην ζπκθέξνλ ησλ Γήκσλ λα ζηξαθνύλ πξνο απηήλ ηελ θαηεύζπλζε. Βέβαηα, εμέρνπζαο ζεκαζίαο είλαη ε επαηζζεηνπνίεζε ησλ πνιηηώλ θαη ε δεκηνπξγία νηθνινγηθήο θνπιηνύξαο ζε απηνύο. Πξώηα απ όια, γηα ηελ εθπόλεζε ηεο δηπισκαηηθήο κνπ εξγαζίαο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ηνλ επηβιέπνληα θύξην Αβξαάκ Καξαγηαλλίδε, αλαπιεξσηή θαζεγεηή ηνπ Σκήκαηνο Μεραλνιόγσλ Μεραληθώλ ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο θαζώο θαη ηνλ ππεύζπλν παξαθνινύζεζεο θύξην Υξήζην Καξθαληά, ππνςήθην δηδάθηνξα. Δπίζεο ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ ην πξνζσπηθό ηνπ Σκήκαηνο Αλάπηπμεο ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεώλ θαη ηδηαίηεξα ηελ θπξία Διέλε Ληαλνύ θαη ηνλ θύξην Γήκν Λπκπνύδε γηα ηελ επγέλεηα θαη ηελ πνιύηηκε βνήζεηά ηνπο ηόζν θαηά ηε δηάξθεηα ελεκέξσζεο ησλ δεκνηώλ όζν θαη γηα ηα πνζνηηθά ζηνηρεία πνπ κνπ παξαρώξεζαλ. Η ζπκπαξάζηαζε ησλ θίισλ κνπ ζε όιεο ηηο δύζθνιεο ζηηγκέο κνπ ήηαλ πνιύηηκε θαη ηνπο επραξηζηώ, όπσο θαη ηελ Σίθια. Σέινο, νθείισ ηδηαίηεξε επγλσκνζύλε ζηελ νηθνγέλεηά κνπ γηα όιε ηνπο ηε βνήζεηα, ππνζηήξημε θαη αγάπε θαζ όιε ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδώλ κνπ. Θεζζαινλίθε, Οθηώβξηνο 2012 v

6 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ vi

7 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΔΙΑΓΩΓΗ 1 2. ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ ΣΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Πνζνηηθά θαη Πνηνηηθά Υαξαθηεξηζηηθά Αζηηθώλ ηεξεώλ Απνβιήησλ Πνζνηηθή αλάιπζε ησλ ηεξεώλ Απνβιήησλ Πνηνηηθή αλάιπζε ησλ ηεξεώλ Απνβιήησλ Δγθεθξηκέλα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο πζθεπαζηώλ θαη Άιισλ Πξντόλησλ Διαρηζηνπνίεζε ηεξεώλ Απνβιήησλ θαη ε Έλλνηα ηνπ «Zero Waste» Ννκνζεηηθό Πιαίζην ζηελ Δπξώπε Ννκνζεηηθό Πιαίζην ζηελ Διιάδα ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΡΟΠΟΙ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ Πξόιεςε Δμνηθνλόκεζε ραξηηνύ Οηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε Δπαλαρξεζηκνπνίεζε Γεκνηηθή Κνκπνζηνπνίεζε Αλαθύθισζε Μεραληθή Βηνινγηθή Δπεμεξγαζία Μεραληθή επεμεξγαζία Βηνινγηθή επεμεξγαζία Δλεξγεηαθή Αμηνπνίεζε Απνβιήησλ Θεξκηθή επεμεξγαζία Αλαεξόβηα ρώλεπζε Δθκεηάιιεπζε βηναεξίνπ από ΥΤΣΑ Παξάκεηξνη Τινπνίεζεο Δλαιιαθηηθώλ Μνξθώλ Γηαρείξηζεο ΑΑ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑΚΟ ΥΔΓΙΑΜΟ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΣΔΡΔΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΑ ΚΔΝΣΡΙΚΗ ΜΑΚΔΓΟΝΙΑ 38 vii

8 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ 5. ΓΗΜΟ ΝΔΑΠΟΛΗ ΤΚΔΩΝ Πιεζπζκηαθά Γεδνκέλα Πνζνηηθά Γεδνκέλα θαη ύζηαζε ησλ Παξαγόκελσλ Απνξξηκκάησλ Μειινληηθέο Δθηηκήζεηο Παξαγσγήο Απνξξηκκάησλ Τπάξρνλ ύζηεκα Γηαρείξηζεο ΑΑ Δμνπιηζκόο απνζήθεπζεο, ζπιινγήο θαη κεηαθνξάο Σνκείο - πξνγξάκκαηα απνθνκηδήο Οηθνλνκηθά Γεδνκέλα Γηαρείξηζεο ΑΑ ΔΝΑΡΙΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΣΩΝ ΓΗΜΟΤ ΝΔΑΠΟΛΗ ΤΚΔΩΝ Οξζνινγηθά κέηξα δηαρείξηζεο Γξάζεηο ελεκέξσζεο πνιηηώλ Πεξηγξαθή ζελαξίσλ ΠΔΡΙΠΣΩΗ Ι: 0% αύμεζε πιεζπζκνύ / 3% - 1% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ ΠΔΡΙΠΣΩΗ ΙΙ: 0% αύμεζε πιεζπζκνύ / 5% - 3% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ ΠΔΡΙΠΣΩΗ ΙΙΙ: 1% κείσζε πιεζπζκνύ / 3% - 1% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ ΠΔΡΙΠΣΩΗ ΙV: 1% κείσζε πιεζπζκνύ / 5% - 3% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ Αλάιπζε Οθέινπο ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ ΑΚΡΩΝΤΜΙΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 107 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ι. ΥΑΡΣΔ ΓΗΜΟΤ ΝΔΑΠΟΛΗ ΤΚΔΩΝ ΝΟΜΟΤ ΘΔΑΛΟΝΙΚΗ 110 ΙΙ. ΔΓΚΔΚΡΙΜΔΝΑ ΤΣΗΜΑΣΑ ΓΙΑΥΔΙΡΙΗ ΤΚΔΤΑΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩN 111 viii

9 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ ΙΙΙ. ΦΤΛΛΑΓΙΟ ΔΝΗΜΔΡΩΗ ΓΗΜΟΣΩΝ 112 IV. ΔΤΡΩΠΑΪΚΟ ΚΑΣΑΛΟΓΟ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ 114 ix

10 ΕΜΘΠΜ/ΑΠΘ x

11 1. ΔΗΑΓΧΓΖ χκθσλα κε ηηο ζχγρξνλεο θνηλσληθννηθνλνκηθέο ζπλζήθεο είλαη απνιχησο απαξαίηεηε ε ιήςε κέηξσλ θαη δξάζεσλ γηα ηελ αλάπηπμε νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ Αζηηθψλ ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΑΑ) απφ κέξνπο ησλ Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο (ΟΣΑ). Αθελφο νη αξλεηηθέο θνηλσληθέο πξνεθηάζεηο ηεο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ πνπ πεξηιακβάλνπλ ηνπο Υψξνπο Αλεμέιεγθηεο Γηάζεζεο Απνβιήησλ (ΥΑΓΑ), ηε ξχπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηε κφιπλζε ηνπ πδξνθφξνπ νξίδνληα θαζψο θαη ηελ αηζζεηηθή ξχπαλζε θαη αθεηέξνπ ην ηεξάζηην νηθνλνκηθφ θφζηνο δηαρείξηζήο ηνπο πνπ βαξαίλεη ηνπο ΟΣΑ θαη εηδηθφηεξα ηνλ εθάζηνηε Γήκν επηβάιινπλ δξάζεηο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο ησλ δεκνηψλ κε ζθνπφ ηελ αχμεζε ηεο πνζφηεηαο ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ θαζψο θαη ηε ζπκκεηνρή ηνπο ζε δξάζεηο νηθηαθήο θαη δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Ζ αλάγθε κείσζεο ησλ απνβιήησλ γίλεηαη επηηαθηηθφηεξε χζηεξα απφ ηελ ςήθηζε ηνπ Ν. 4042/2012 θαζψο, ζχκθσλα κε ην άξζξν 43, ην θφζηνο δηάζεζεο ησλ απνβιήησλ ζηνπο ΥΤΣΑ απμάλεηαη έληνλα κέζσ ηνπ εηεζίσο απμαλφκελνπ ηέινπο ηαθήο. Ζ Μειέηε Οξζνινγηθήο Γηαρείξηζεο Απνξξηκκάησλ (Zero Waste Master Plan) ζηεξίδεηαη ζε ηξεηο ππιψλεο: (i) Γίλεηαη ιεπηνκεξήο θαηαγξαθή ησλ δεδνκέλσλ δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζηνλ εθάζηνηε δήκν (Waste Audit). Λακβάλεη ρψξα κία ζπλνιηθή απνηχπσζε ησλ πνζνηήησλ ησλ ΑΑ, ησλ γεσξγνθηελνηξνθηθψλ, ησλ βηνκεραληθψλ, αδξαλψλ θαη κπαδψλ θαη κπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ δηαγξάκκαηα φπνπ ζα θαηαγξάθνληαη νη ζεκεξηλέο πνζφηεηεο θαη ζα γίλνληαη εθηηκήζεηο απηψλ γηα ηα επφκελα ρξφληα. (ii) ην δεχηεξν ζηάδην πξνηείλνληαη θάπνηεο δξάζεηο ηνπηθνχ ραξαθηήξα πνπ κπνξνχλ λα πινπνηεζνχλ ζηνλ ελδηαθεξφκελν Γήκν. Μεξηθέο απφ απηέο είλαη: Σνπηθή νηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε Κνκπνζηνπνίεζε «γεηηνληάο» Κεληξηθή δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε γηα θιαδέκαηα Δπαλαρξεζηκνπνίεζε (reuse) Βειηηζηνπνίεζε απνθνκηδήο χζηεκα νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο γηα κπάδα θαη αδξαλή Σνπηθά δηαρεηξηζηηθά (π.ρ. αλαεξφβηα ρψλεπζε θνπξηάο) Δθαξκνγή ζπζηήκαηνο «Πιεξψλσ φζν πεηάσ» πλέξγεηεο κε άιια δεκνηηθά έξγα 1

12 Βειηηζηνπνίεζε δξνκνινγίσλ απνθνκηδήο (iii) ε Σξίηε θάζε ιακβάλνπλ ρψξα δξάζεηο ελεκέξσζεο επαηζζεηνπνίεζεο θνηλσληθψλ νκάδσλ πάλσ ζε ζέκαηα νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο απνβιήησλ κε ζθνπφ ηελ ελεξγή ζπκκεηνρή ηνπο ζηα πξνγξάκκαηα ηνπ Γήκνπ. Παίξλεη δηάθνξεο κνξθέο, φπσο ζεκηλάξηα θαη ελεκέξσζε πφξηα πφξηα. ηελ παξνχζα δηπισκαηηθή εξγαζία κειεηάηαη ε εθαξκνγή ζελαξίσλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ ηνπ Ννκνχ Θεζζαινλίθεο. Σα ζελάξηα απηά, ρξεζηκνπνηψληαο ζηνηρεία πνπ δφζεθαλ απφ ην Γήκν θαη πην ζπγθεθξηκέλα απφ ην Σκήκα Αλάπηπμεο ηεο Αληηδεκαξρείαο Καζαξηφηεηαο, δίλνπλ εθηηκήζεηο πνζνηήησλ ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ θαζψο θαη ζηνηρεία θφζηνπο ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ κέρξη ην έηνο 2030, ελψ σο έηνο αλαθνξάο θαζνξίζηεθε ην 2011 βάζεη ησλ δεδνκέλσλ πνπ παξαρσξήζεθαλ απφ ην ζπγθεθξηκέλν Γήκν. Σα ζελάξηα απηά πξνυπέζεζαλ δξάζεηο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο ησλ δεκνηψλ θαζψο θαη ηελ πξνκήζεηα κπιε θάδσλ αλαθχθισζεο θαη θάδσλ νηθηαθήο θαη δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο απφ πιεπξάο ηνπ Γήκνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα αλαπηχρζεθαλ μερσξηζηά ζελάξηα Αλαθχθισζεο, Οηθηαθήο θαη Γεκνηηθήο Κνκπνζηνπνίεζεο. Σέινο, αλαπηχρζεθε έλα ζπλδπαζηηθφ ζελάξην ην νπνίν πεξηιακβάλεη θαη ηνπο ηξεηο απηνχο νξζνινγηθνχο ηξφπνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. 2. ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΣΔΡΔΧΝ ΑΠΟΒΛΖΣΧΝ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ 2.1. Πνζνηηθά θαη Πνηνηηθά Υαξαθηεξηζηηθά Αζηηθώλ ηεξεώλ Απνβιήησλ Πνζνηηθή αλάιπζε ησλ ηεξεώλ Απνβιήησλ Οη πνζφηεηεο θαη ε ζχλζεζε ησλ ΑΑ πνηθίινπλ κεηαμχ πεξηνρψλ θαη πφιεσλ, απφ ρξφλν ζε ρξφλν, θαζψο θαη απφ κήλα ζε κήλα (γεσγξαθηθά, δηαρξνληθά θαη δηεπνρηαθά), θαζψο εμαξηψληαη απφ ηα θνηλσληθννηθνλνκηθά θαη θαηαλαισηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ θαηνίθσλ. Οη δηεπνρηαθέο δηαθνξνπνηήζεηο νθείινληαη ζε δηαθνξέο ζηελ ηξνθή, ζε απφβιεηα θήπσλ, ζηε ρξήζε ππαίζξησλ ρψξσλ θ.ιπ. Οη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηηο πνζφηεηεο ησλ αζηηθψλ ζηεξεψλ απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη ζε θάζε γεσγξαθηθφ δηακέξηζκα είλαη: ην λνηθνθπξηό: αθνξά ζηνηρεία φπσο ηηο ζπλήζεηεο ησλ θαηαλαισηψλ θαη ηνλ ηξφπν δσήο ηνπο, ηνλ αξηζκφ ησλ κειψλ πνπ ην απαξηίδνπλ, θαζψο θαη ην κνξθσηηθφ θαη βηνηηθφ ηνπο επίπεδν. 2

13 ην γεσγξαθηθό δηακέξηζκα θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ, δειαδή ηελ πνιενδνκία ηνπ, ην κέγεζφο ηνπ, ηελ ηνπξηζηηθή θίλεζε θαη ηε ζπρλφηεηα ζπιινγήο ησλ απνξξηκκάησλ. ε καθξννηθνλνκία: αθνξά νηθνλνκηθά ζηνηρεία φπσο ην Αθαζάξηζην Δγρψξην Πξντφλ, ην εηήζην νηθνγελεηαθφ εηζφδεκα, ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε θαη ηηο νηθνλνκίεο θιίκαθαο πνπ δηακνξθψλνληαη ζηελ εθάζηνηε ρψξα. ηα πξντόληα: πεξηιακβάλνπλ ηα πιηθά παξαγσγήο θαη ζπζθεπαζίαο ηνπο, ηε δηάξθεηα δσήο πνπ έρνπλ θαη ην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ είλαη θαηάιιεια γηα ρξήζε θ.ιπ. (Παλαγησηαθφπνπινο, 2002). Δπίζεο, ζα πξέπεη λα πξνζηεζνχλ αθφκε σο παξάγνληεο επεξεαζκνχ ησλ ΑΑ ε επνρή, ε ρξήζε ζθνππηδνθάγσλ, ε έθηαζε ηεο αλαθχθισζεο, νη εθαξκνδφκελεο πνιηηηθέο πξφιεςεο θαη ε λνκνζεζία. ζνλ αθνξά ζηελ πνζφηεηα, ε κέηξεζή ηεο γίλεηαη κε ππνινγηζκφ ηεο κάδαο ησλ ΑΑ. Σν πιενλέθηεκα ζε ζχγθξηζε κε ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ φγθνπ είλαη πσο είλαη πην εχθνινο θ αλεμάξηεηνο απφ ην βαζκφ ζπκπίεζεο. Δπίζεο, πξαγκαηνπνηείηαη κε ην δχγηζκα ησλ απνξξηκκαηνθφξσλ ζηελ είζνδν ησλ Υψξσλ Τγεηνλνκηθήο ηαθήο (ΥΤΣΑ) ή ζε ηαζκνχο Μεηαθφξησζεο Απνβιήησλ (ΜΑ). Οη πνζφηεηεο ησλ ΑΑ αιιά θαη ησλ νηθηαθψλ απνβιήησλ κπνξνχλ ινηπφλ λα εθθξαζηνχλ ζε κνλάδεο βάξνπο αλά θάηνηθν αλά κέξα (kg / άηνκν/ κέξα), δηφηη κε ηελ ηηκή απηή κπνξνχλ λα εθηηκεζνχλ πεξηνδηθέο πνζφηεηεο γηα δηάθνξα κεγέζε πιεζπζκψλ θαη γηα δηαθφξσλ δηαξθεηψλ ρξνληθέο πεξηφδνπο. ε γεληθέο γξακκέο πάλησο ζηελ Διιάδα θαη ηνλ Δπξσπατθφ ρψξν κηα θαιή πξνζέγγηζε γηα ηελ αλά θάηνηθν παξαγσγή ΑΑ. είλαη ε ηηκή 1 kg/θαη./εκέξα, ελψ κεγαιχηεξε παξαγσγή (έσο θαη δηπιάζηα) έρεη παξαηεξεζεί ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο Ακεξηθήο (ΖΠΑ). Πεξίπνπ 5,2 εθ. t νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ παξάγνληαη θάζε ρξφλν ζηελ Διιάδα. Σν 74% δηαηίζεηαη κε πγεηνλνκηθή ηαθή θαη ην 26% δηαηίζεηαη κε νξζνινγηθνχο ηξφπνπο (αλαθχθισζε ζηελ πεγή, κεραληθή δηαινγή ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο παξαγσγήο compost). ε φ,ηη αθνξά ζηε ζχλζεζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, ρξεζηκνπνηείηαη ζπλήζσο ν επηκεξηζκφο ζε πιηθά πνπ αλήθνπλ ζηηο αθφινπζεο βαζηθέο θαηεγνξίεο: ραξηί, πιαζηηθά, ππνιείκκαηα ηξνθψλ, πθάζκαηα θαη δέξκαηα, γπαιί, κέηαιια. Απηφο ν ηξφπνο επηκεξηζκνχ δηεπθνιχλεη ηε κειέηε θαη εθαξκνγή κεζφδσλ αλαθχθισζεο. ην Γηάγξακκα 2.1 θαίλεηαη ε κέζε πνηνηηθή ζχζηαζε (%) ησλ ΑΑ ζηελ Διιάδα κε βάζε ηνλ Δζληθφ ρεδηαζκφ Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ θαη ηελ Διιεληθή Δηαηξεία Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΔΔΓΑ). 3

14 Γηάγξακκα 2.1: Μέζε πνηνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ζηελ Διιάδα κε βάζε ηνλ Δζληθφ ρεδηαζκφ Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ (2003) ( Πνηνηηθή αλάιπζε ησλ ηεξεώλ Απνβιήησλ Πξνθεηκέλνπ λα ζρεδηαζηεί κία βηψζηκε πνιηηηθή δηαρείξηζεο θαη δηάζεζεο ησλ ΑΑ, εθηφο απφ ηελ απιή απφζεζή ηνπο, είλαη αλαγθαίν λα είλαη γλσζηέο νη ηδηφηεηέο ηνπο, νη νπνίεο θαζνξίδνπλ ηελ πνηφηεηα θαη ηε ζχζηαζή ηνπο. Σα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ δηαθξίλνληαη ζε ηέζζεξηο θαηεγνξίεο: (i) θπζηθά, (ii) ρεκηθά, (iii) κηθξνβηνινγηθά θαη (iv) βηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά. Σα θπζηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ΑΑ είλαη ηα αθφινπζα: (i) (ii) Ζ θπζηθή ζύζηαζε, ε νπνία αλαθέξεηαη ζηελ πνζνζηηαία ζχζηαζε ησλ απνβιήησλ ζε επδηάθξηηα πιηθά (ραξηί, πιαζηηθά, κέηαιια, γπαιί θ.ά.) θαη ν πξνζδηνξηζκφο ηεο απνηειείηαη απφ ηξία βαζηθά ζηάδηα: δεηγκαηνιεςία, πξνεπεμεξγαζία δείγκαηνο θαη αλάιπζε. Σν εηδηθό βάξνο (ππθλόηεηα) ησλ απνβιήησλ, ην νπνίν κεηαβάιιεηαη αλάινγα κε ηε θάζε δηαρείξηζήο ηνπο θαη ππνινγίδεηαη είηε ζε ζπκπηεζκέλε κνξθή (ν βαζκφο ζπκπίεζεο εμαξηάηαη απφ ην πιηθφ ηνπ απνβιήηνπ), είηε ζηε κνξθή ζηελ νπνία βξίζθνληαη απηά κέζα ζηνπο θάδνπο. Οη ηηκέο ηνπ εηδηθνχ βάξνπο εμαξηψληαη απφ ηε γεσγξαθηθή ζέζε ηεο πξνο εμέηαζε πεξηνρήο, ηελ επνρή ηνπ έηνπο θαη ην ρξφλν παξακνλήο ησλ απνβιήησλ ζηνπο θάδνπο ζπιινγήο. Ζ ππθλφηεηα είλαη αλαγθαίν λα είλαη γλσζηή, γηαηί είλαη απαξαίηεηε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο ζπλνιηθήο κάδαο ησλ απνβιήησλ θαζψο θαη ηεο πεξηεθηηθφηεηάο ηνπο ζε λεξφ, ζηνηρεία πνπ επεξεάδνπλ ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ηε δηαρείξηζή ηνπο. 4

15 (iii) Ζ πγξαζία, ε νπνία εμαξηάηαη απφ δηάθνξνπο παξάγνληεο, φπσο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο, επνρή ηνπ έηνπο θαη ζχζηαζε ησλ απνβιήησλ. Απνηειεί θαζνξηζηηθφ παξάγνληα γηα ηελ θαηαιιειφηεηα ησλ ΑΑ γηα θαχζε θαη παξαγσγή αηκνχ ή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ελψ ζπγρξφλσο παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θνκπνζηνπνίεζε θαη ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ απνβιήησλ ζηηο αλαεξφβηεο ζπλζήθεο ελφο ΥΤΣΑ. Δπίζεο, είλαη ζεκαληηθφ λα εμαηκηζηεί ην λεξφ, ην νπνίν πξνζζέηεη βάξνο ζηα απφβιεηα κε απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηνπ θφζηνπο κεηαθνξάο ηνπο. (iv) (v) (vi) Σν κέγεζνο ησλ ηεκαρίσλ ησλ ΑΑ, ην νπνίν επεξεάδεη ηελ θαχζε, ηε ζπκπίεζε, ηελ θνκπνζηνπνίεζε, ηε κεραληθή δηαινγή θαη ηελ αλάθηεζε πιηθψλ. Σν κέγεζνο ησλ απνβιήησλ εθθξάδεηαη ζε ζπλάξηεζε κίαο, δχν ή ηξηψλ δηαζηάζεσλ θαη έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ αλάθηεζεο πιηθψλ κε κεραληθά κέζα. Ζ πδξαπιηθή αγσγηκόηεηα ή εηδηθή δηαπεξαηόηεηα ησλ ΑΑ δείρλεη ηελ ηαρχηεηα κε ηελ νπνία ην λεξφ θαη ηα άιια ξεπζηά δηαπεξλνχλ ην πιηθφ (έδαθνο ή ΑΑ) θαη εμαξηάηαη απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ απνβιήησλ, ην πνξψδεο, ηελ θαηαλνκή θαη ηελ πνιππινθφηεηα ησλ πφξσλ θαη απφ ηελ θνθθνκεηξία. Ζ πδξναπνξξνθεηηθόηεηα, ε νπνία εθθξάδεη ηε κέγηζηε πγξαζία πνπ κπνξεί λα ζπγθξαηεζεί ππφ ηελ επήξεηα βαξχηεηαο, εμαξηάηαη απφ ηε ζχλζεζε ησλ ΑΑ, ην βαζκφ ζπκπίεζεο θαη ην βαζκφ βηναπνδφκεζεο θαη επεξεάδεη ηε δεκηνπξγία ζηξαγγηζκάησλ ζην ΥΤΣΑ. Σα ρεκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ΑΑ είλαη ηα αθφινπζα: (i) Ζ νκαδνπνίεζε ησλ ρεκηθώλ ελώζεσλ. Οη ζπλήζεηο νκάδεο ελψζεσλ πνπ αλαθέξνληαη είλαη: Ληπίδηα (ιίπε, έιαηα) Τδαηάλζξαθεο (ζάθραξα, άκπιν) Φπζηθέο θαη ηερλεηέο ίλεο (πθάζκαηα, δέξκαηα) Πξσηεΐλεο πλζεηηθά νξγαληθά πιηθά (πιαζηηθά) Αλφξγαλα πιηθά (γπαιηά, κέηαιια, θεξακηθά, ρψκα, ηέθξα). (ii) Ζ ζηνηρεηαθή αλάιπζε πνπ αλαθέξεηαη ζην πνζνζηφ ηνπ άλζξαθα (C), ηνπ νμπγφλνπ (O), ηνπ πδξνγφλνπ (H), ηνπ αδψηνπ (N) θαη ηνπ ζείνπ (S) πνπ πεξηέρνληαη ζηα ζπζηαηηθά ησλ ΑΑ θαη γίλεηαη κε ζθνπφ λα παξαθξαηεζνχλ ηα παξαγφκελα νμείδηα ζε εηδηθέο ζηήιεο ζηηο νπνίεο αλαιχνληαη θαη θαζνξίδνληαη ηα αληίζηνηρα ρεκηθά ζηνηρεία θαη ε πνζνζηηαία πεξηεθηηθφηεηά ηνπο ζηα αζηηθά ζηεξεά απφβιεηα. 5

16 (iii) Ζ αλάιπζε θαηαιιειόηεηαο γηα θαύζε, ε νπνία αλαθέξεηαη ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ησλ εμήο ραξαθηεξηζηηθψλ: Τγξαζία Σέθξα (ην ππφιεηκκα ηεο θαχζεο ή ηα πιηθά ησλ ΑΑ πνπ δελ θαίγνληαη) Πηεηηθή θαχζηκε χιε (ην % θαηά βάξνο ησλ ΑΑ πνπ κεηαβαίλεη ζε αέξηα κνξθή ζε ζεξκνθξαζία 500 C) Με πηεηηθφο άλζξαθαο (ε κε πηεηηθή νξγαληθή χιε πνπ απνκέλεη κεηά ηελ θαχζε ζηνπο 500 C) (iv) Ζ ζεξκνγόλνο δύλακε, ε νπνία εθθξάδεη ηελ πνζφηεηα ζεξκφηεηαο πνπ εθιχεηαη θαηά ηελ πιήξε θαχζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, εθθξάδεηαη ζε ρηιηνζεξκίδεο αλά θηιφ απνβιήησλ θαη ε βαζηθή πεγή ηεο ζεσξείηαη ε θπηηαξίλε. Ζ ηππηθή ηηκή ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο ησλ ΑΑ θπκαίλεηαη πεξίπνπ ζηηο kcal/kg. ηνλ Πίλαθα 1 αλαθέξνληαη ελδεηθηηθέο ηηκέο ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακεο ησλ νξγαληθψλ ζπζηαηηθψλ ησλ ΑΑ. Πίλαθαο 2.1: Σππηθή ζεξκνγφλνο δχλακε ησλ νξγαληθψλ ζπζηαηηθψλ ησλ ΑΑ (Ακπειηψηεο, 2006). ΤΣΑΣΗΚΟ ΘΔΡΜΟΓΟΝΟ ΓΤΝΑΜΖ (kj/kg) Πιαζηηθά Διαζηηθά Ξχια Υαξηί / Υαξηφλη Τθάζκαηα Απνξξίκκαηα θήπσλ Τπνιείκκαηα ηξνθίκσλ Σα βηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ΑΑ είλαη ηα εμήο: (i) Ζ βηναπνδνκεζηκόηεηα, πνπ εθθξάδεη ηελ ηθαλφηεηα ηνπ νξγαληθνχ θιάζκαηνο ησλ απνβιήησλ λα βηναπνδνκείηαη, δειαδή λα κεηαηξέπεηαη κέζσ βηνινγηθψλ δηεξγαζηψλ ζε αδξαλή νξγαληθά θαη αλφξγαλα ζηεξεά. Οη δηεξγαζίεο απηέ δχλαληαη λα πξαγκαηνπνηεζνχλ ππφ: 6

17 Αλαεξφβηεο ζπλζήθεο, απνπζία νμπγφλνπ, νπφηε είλαη δπλαηή ε παξαγσγή θαη αλάπηπμε εληφκσλ θαζψο θαη δπζάξεζησλ νζκψλ. Αεξφβηεο ζπλζήθεο, παξνπζία νμπγφλνπ, νπφηε παξάγεηαη ην compost, έλα ζηεξεφ πιηθφ πινχζην ζε νξγαληθή χιε, πδαηάλζξαθεο θαη πξσηεΐλεο, ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη σο εδαθνβειηησηηθφ. (ii) Ζ παξαγσγή νζκώλ, ε νπνία νθείιεηαη ζηηο αλαεξφβηεο δηεξγαζίεο πνπ ιακβάλνπλ ρψξα ζηνπο ρψξνπο φπνπ ζπζζσξεχνληαη ηα ΑΑ (θάδνη απνξξηκκάησλ, ρψξνη εδαθηθήο ελαπφζεζεο θ.ιπ.). Σν θαηλφκελν ηεο χπαξμεο δπζάξεζησλ νζκψλ νθείιεηαη ζηηο ελψζεηο ηνπ ζείνπ, φπσο ην πδξφζεην θαη είλαη πην έληνλν ηνπο θαινθαηξηλνχο κήλεο, θαζψο ε πςειή ζεξκνθξαζία δξα σο θαηαιχηεο θαη απμάλεη ηε βηναπνδφκεζε. (iii) Ζ αλάπηπμε εληφκσλ θαη ζπγθεθξηκέλα ηεο θνηλήο κχγαο πνπ αλαπηχζζεηαη ζε 9 11 κέξεο κεηά ηελ παξαγσγή απγψλ θαη απνηειεί ην φξην πνπ πξνζδηνξίδεη ηελ αξρή ηεο βηναπνδφκεζεο ησλ ΑΑ. Σέινο, ηα κηθξνβηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ ΑΑ νξίδνληαη απφ ην πνζνζηφ ησλ κνιπζκαηηθψλ απνβιήησλ ζηελ παξαγφκελε πνζφηεηα Δγθεθξηκέλα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο πζθεπαζηώλ θαη Άιισλ Πξντόλησλ Καηά ην παξειζφλ, ην ζεζκηθφ πιαίζην ηεο νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο ζπζθεπαζηψλ θαη άιισλ πξντφλησλ ξπζκηδφηαλ απφ ην Νφκν 2939/01 πνπ ςεθίζηεθε ηνλ Αχγνπζην ηνπ ινη νη δηαρεηξηζηέο (παξαγσγνί θαη εηζαγσγείο) ήηαλ ππνρξεσκέλνη είηε λα νξγαλψζνπλ είηε λα ζπκκεηέρνπλ ζε ζπζηήκαηα νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο, ψζηε λα επηηπγράλνληαη ζπγθεθξηκέλνη πνζνηηθνί ζηφρνη. Σα ζπζηήκαηα, αηνκηθά ή ζπιινγηθά, αμηνινγνχληαλ θαη εγθξίλνληαλ απφ ην Γξαθείν Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ θαη άιισλ Πξντφλησλ (ΓΔΓΑΠ) ( θαη απφ ηελ Δπηηξνπή Παξαθνινχζεζεο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο (ΔΠΔΓ) κέρξη ην Ννέκβξην ηνπ 2008, νπφηε θαη δεκνζηεχζεθαλ ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο ηα Πξνεδξηθά Γηαηάγκαηα (ΠΓ) 99/2008 (ΦΔΚ154Α/ ), ΠΓ 170/2008 (ΦΔΚ228Α/ ) γηα ηε ζχζηαζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ Δζληθνχ Οξγαληζκνχ Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ θαη Άιισλ Πξντφλησλ (ΔΟΔΓΑΠ). Ο ΔΟΔΓΑΠ, ν νπνίνο ππάγεηαη ζηνλ έιεγρν ηνπ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ (ΤΠΔΥΩΓΔ), είλαη λνκηθφ πξφζσπν ηδησηηθνχ δηθαίνπ κε πιήξε δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή απηνηέιεηα θαη δελ έρεη θεξδνζθνπηθφ ραξαθηήξα. Βαζηθφο ζθνπφο ηνπ είλαη λα ζρεδηάδεη θαη λα εθαξκφδεη ηελ πνιηηηθή γηα ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ ζπζθεπαζηψλ θαη ησλ άιισλ πξντφλησλ. Βάζεη ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Ν.2939/2001 έρνπλ εθδνζεί Πξνεδξηθά Γηαηάγκαηα ζρεηηθά κε ηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο ηεο νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο γηα ηα εμήο πιηθά: 7

18 Υξεζηκνπνηεκέλα ειαζηηθά νρεκάησλ (ΠΓ 109,ΦΔΚ 75Α/5.3.04) Απφβιεηα ιηπαληηθψλ ειαίσλ (ΠΓ 116, ΦΔΚ 64Α/2.3.04) Ορήκαηα ζην ηέινο θχθινπ δσήο (ΠΓ 116, ΦΔΚ 81Α/ Υξεζηκνπνηεκέλεο ειεθηξηθέο ζηήιεο θαη ζπζζσξεπηέο (ΠΓ 115, ΦΔΚ 80Α/ Απφβιεηα ειεθηξηθνχ θαη ειεθηξνληθνχ εμνπιηζκνχ (ΠΓ 117, ΦΔΚ 82Α/5.3.04) Γηα ηελ πιήξε εθαξκνγή ηνπ Ν.2939/01 απαηηείηαη ε έθδνζε ηνπ ΠΓ γηα ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ εθζθαθψλ, θαηεδαθίζεσλ θαη θαηαζθεπψλ, ε έθδνζε ηνπ ΠΓ γηα ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ηνπ Έληππνπ Υαξηηνχ θαζψο θαη ε έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΟΔΓΑΠ. Σα εγθεθξηκέλα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο ζπζθεπαζηψλ θαη άιισλ πξντφλησλ ηα νπνία ιεηηνπξγνχλ ζηελ παξνχζα θάζε (ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ Η) απνβιέπνπλ εηδηθφηεξα: ηελ επηζηξνθή ησλ απνβιήησλ ζπζθεπαζηψλ / άιισλ πξντφλησλ απφ ηνλ θαηαλαισηή ή άιιν ηειηθφ ρξήζηε, πξνθεηκέλνπ λα δηνρεηεχνληαη πξνο ηηο πιένλ ελδεδεηγκέλεο νξζνινγηθέο ιχζεηο δηαρείξηζεο απνβιήησλ. ηελ αμηνπνίεζε, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αλαθχθισζεο, ησλ ζπιιεγνκέλσλ απνβιήησλ κε ηε ρξεζηκνπνίεζε θαζαξψλ ηερλνινγηψλ. Σα παξαπάλσ ζπζηήκαηα εθαξκφδνληαη θαη ζηηο εηζαγφκελεο ζπζθεπαζίεο / άιια πξντφληα κε ζπλζήθεο πνπ λα κελ επηθέξνπλ δηαθξίζεηο. Δηδηθφηεξα ηα ζπζηήκαηα απηά: ζρεδηάδνληαη θαηά ηξφπν ψζηε λα απνθεχγνληαη εκπφδηα ζην εκπφξην ή ζηξεβιψζεηο ζηνλ αληαγσληζκφ ζχκθσλα κε ην εζληθφ θαη θνηλνηηθφ δίθαην θαη ιακβάλνπλ θαηά θχξην ιφγν ππφςε ηηο απαηηήζεηο ζε ζέκαηα πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο, ηεο πγείαο θαη ηεο αζθάιεηαο ησλ θαηαλαισηψλ θαζψο θαη ζε ζέκαηα πξνζηαζίαο ησλ δηθαησκάησλ βηνκεραληθνχ θαη εκπνξηθνχ απνξξήηνπ. πσο αλαθέξζεθε, κέρξη ηελ έλαξμε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΟΔΓΑΠ, νη αξκνδηφηεηεο πνπ αλαηίζεληαη ζε απηφλ κε ηνλ λφκν 2939/01 αζθνχληαη απφ ηε Γεληθή Γηεχζπλζε Πεξηβάιινληνο ηνπ ΤΠΔΥΩΓΔ. Γηα ην ζθνπφ απηφ έρεη ζπζηαζεί ζηε Γεληθή Γηεχζπλζε Πεξηβάιινληνο Γξαθείν Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ / άιισλ πξντφλησλ, ππαγφκελν ζηε Γηεχζπλζε Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ. ην Γξαθείν απηφ αλαηίζεηαη ε επνπηεία θαη ν έιεγρνο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Ν.2939/01. Σν ΓΔΓΑΠ ππνζηεξίδεηαη απφ ηελ επηηξνπή Παξαθνινχζεζεο ηεο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο (ΔΠΔΓ), ε νπνία ζπγθξνηείηαη απφ 16 ζπλνιηθά κε ακεηβφκελνπο εθπξνζψπνπο Τπνπξγείσλ, δηαρεηξηζηψλ ησλ ζπζθεπαζηψλ/ άιισλ πξντφλησλ, παξαγσγψλ πξψησλ πιψλ, δηαθηλεηψλ, νηθνινγηθψλ νξγαλψζεσλ θαη ζπλδέζκσλ θαηαλαισηψλ. πγθεθξηκέλα ην ΓΔΓΑΠ εηζεγείηαη ζηελ ΔΠΔΓ πξνγξάκκαηα νξζνινγηθήο Γηαρείξηζεο, πξφηππα, ηε ιήςε αλαγθαίσλ κέηξσλ γηα ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Νφκνπ, 8

19 γλσκνδνηεί γηα ζέκαηα πνπ παξαπέκπνληαη ζε απηφ, αμηνινγεί ζπζηήκαηα θαη εηζεγείηαη ζρεηηθά ζηελ ΔΠΔΓ, επεμεξγάδεηαη ζρέδηα Πξνεδξηθψλ Γηαηαγκάησλ γηα ηνπο θιάδνπο ηεο νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο, θαηαξηίδεη εθζέζεηο γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (ΔΔ), δεκηνπξγεί ηξάπεδα πιεξνθνξηψλ γηα ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε, ζπκκεηέρεη ζε Δπηηξνπέο ηεο ΔΔ, ζπλεξγάδεηαη κε Τπεξεζίεο ηεο ΔΔ θαη Γηεζλείο Οξγαληζκνχο ζε ζέκαηα αξκνδηφηεηάο ηνπ θαη παξαθνινπζεί θαη ειέγρεη ηα ζπζηήκαηα νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο Διαρηζηνπνίεζε ηεξεώλ Απνβιήησλ θαη ε Έλλνηα ηνπ «Zero Waste» Οη ζχγρξνλεο αληηιήςεηο θαη πξαθηηθέο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ αζηηθψλ ζηεξεψλ απνβιήησλ ππαγνξεχνπλ πιένλ ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινπνίεζε νινθιεξσκέλσλ ζπζηεκάησλ, κε βαζηθνχο ζηφρνπο ηελ αεηθνξία θαη ηελ απνηειεζκαηηθή δηαρείξηζε θαη εμνηθνλφκεζε θπζηθψλ πφξσλ θαη ελέξγεηαο. Σν θέληξν βάξνπο έρεη κεηαηνπηζηεί θαζαξά πξνο ηελ πξφιεςε ηεο παξαγσγήο απνβιήησλ, ηελ αλαθχθισζε θαη ηε κείσζε ησλ επηθίλδπλσλ ζπζηαηηθψλ ησλ απνβιήησλ ( ηφρνο είλαη ε κείσζε ησλ πιηθψλ ζην ζηάδην ηεο παξαγσγήο θαη κεηά ζε εθείλν ηεο θαηαλάισζεο, ε αλάθηεζε θαη επαλαρξεζηκνπνίεζε πιηθψλ θαη κφλν ζην ηέινο απηήο ηεο δηαδηθαζίαο, ε ηαθή ησλ απνβιήησλ. Ήδε πνιιέο επξσπατθέο πφιεηο έρνπλ αλαπηχμεη θαη πηνζεηήζεη πξνγξάκκαηα κε ζηφρν ηε κείσζε ησλ απνβιήησλ ηνπο ζε επίπεδα θάησ απφ ην 20% ηνπ ζεκεξηλνχ. Αληίζηνηρα, ε έλλνηα ηνπ «Zero Waste» ππνδεηθλχεη ηελ αλαγθαία ειαρηζηνπνίεζε ησλ απνβιήησλ. Σα απφβιεηα ζα πξέπεη λα ζεσξνχληαη σο «ππνιεηκκαηηθά πξντφληα» ή σο «πηζαλνί πφξνη» πνπ κπνξνχλ λα επηθέξνπλ κείσζε ηνπ θφζηνπο, αχμεζε ησλ θεξδψλ θαη κείσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ζε πεξηπηψζεηο βηνκεραληθψλ θαη θπζηθψλ ζπζηεκάησλ. Οη ζηξαηεγηθέο Zero Waste εμεηάδνπλ ην ζχλνιν ηνπ θχθινπ δσήο ησλ πξντφλησλ, ησλ δηεξγαζηψλ θαη ησλ ζπζηεκάησλ κε βάζε ηελ αιιειεπίδξαζή ηνπο κε ηε θχζε. Μπνξεί έηζη λα επηηεπρζεί ε πξφιεςε δεκηνπξγίαο απνβιήησλ ή ε δεκηνπξγία απνβιήησλ κε πηζαλέο κειινληηθέο εθαξκνγέο, κέζσ ηεο ρξήζεο αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ, ηεο ρξήζεο ήπησλ θαη κε ηνμηθψλ πιηθψλ, ηελ παξάηαζε ηεο δηάξθεηαο δσήο ησλ πξντφλησλ θαη ηελ επθνιία απνζχλζεζήο ηνπο ζην ηέινο ηεο δσήο ηνπο. Κάζε πξντφλ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηείηαη φζν ην δπλαηφλ απνηειεζκαηηθφηεξα θαη λα επηιέγεηαη έηζη ψζηε λα κπνξεί είηε λα επηζηξέθεη κε αζθάιεηα ζε έλαλ πεξηβαιινληηθφ θχθιν ή λα παξακέλεη βηψζηκν ζε έλαλ βηνκεραληθφ θχθιν. Μέζσ ησλ ζηξαηεγηθψλ πνπ αλαπηχζζνληαη κε βάζε ηελ έλλνηα ηνπ Zero Waste επηηπγράλνληαη θαη νη ηξεηο ζηφρνη πνπ ζπλζέηνπλ ην ζπλνιηθφ ζηφρν ηεο αεηθνξίαο: πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, νηθνλνκηθή επεκεξία θαη θνηλσληθή επεκεξία ( Ζ ινγηθή ηεο πξφιεςεο θαη ησλ ζηξαηεγηθψλ Zero Waste, πνπ ζπλίζηαληαη ζηελ ειαρηζηνπνίεζε ηεο πνζφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ ζηεξεψλ απνβιήησλ απνηειεί ηελ ειθπζηηθφηεξε κέζνδν δηαρείξηζεο (βξίζθεηαη ζηελ πςειφηεξε ζέζε ζηελ ηεξάξρεζε ησλ 9

20 δηαθφξσλ νξζνινγηθψλ κεζφδσλ πνπ πξνηείλνληαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε). Ωζηφζν, ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο, ηα πξαθηηθά κέηξα πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή είλαη είηε αλχπαξθηα ή πνιχ πεξηνξηζκέλα εμαηηίαο ησλ επηπηψζεσλ πνπ ζα έρνπλ ζε έλα επξχ θάζκα εδξαησκέλσλ θνηλσληθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ζρέζεσλ. Ζ κείσζε ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ πξνυπνζέηεη ζεκαληηθέο αιιαγέο φρη κφλν ζηηο θαηαλαισηηθέο ζπλήζεηεο αιιά θαη ζηνπο κεραληζκνχο ιεηηνπξγίαο ηεο αγνξάο, φπσο π.ρ. ηελ επέθηαζε ηεο επζχλεο δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ ζηνπο παξαγσγνχο ή ηελ πηνζέηεζε νξζνινγηθψλ ηξφπσλ ηηκνιφγεζεο ησλ θαηνίθσλ (αληίζηνηρα κε ην πξφηππν Διβεηίαο φπνπ ε ηηκνιφγεζε γίλεηαη βάζεη ηνπ βάξνπο ησλ απνξξηκκάησλ θαη φρη κε βάζε ηα ηεηξαγσληθά ηεο θαηνηθίαο φπσο ζηε ρψξα καο - pay as you throw ) (Karagiannidis et al., 2005; Karagiannidis et al., 2008; Ννκνζεηηθό Πιαίζην ζηελ Δπξώπε ην πιαίζην ηεο επξσπατθήο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο έρνπλ θαζνξηζηεί πέληε βαζηθνί ζηφρνη: Απνθπγή ηεο δεκηνπξγίαο απνβιήησλ κε ηελ πξνψζεζε ηερλνινγηψλ θαη δηαδηθαζηψλ πνπ είλαη θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ θαη δεκηνπξγνχλ ιηγφηεξα απνξξίκκαηα, φπσο επίζεο κε ηελ παξαγσγή πεξηβαιινληηθά αζθαιψλ θαη αλαθπθιψζηκσλ πξντφλησλ. Πξνψζεζε ηεο επαλεπεμεξγαζίαο θαη ηδίσο ηεο αλάθηεζεο θαη επαλαρξεζηκνπνίεζεο απνξξηκκάησλ σο πξψησλ πιψλ. Βειηίσζε ηεο δηάζεζεο απνβιήησλ κε ηελ επηβνιή απζηεξψλ επξσπατθψλ πξνδηαγξαθψλ ζηνλ ηνκέα ηνπ πεξηβάιινληνο, ηδίσο ππφ ηε κνξθή λνκνζεζίαο. Θέζπηζε απζηεξφηεξσλ δηαηάμεσλ γηα ηε κεηαθνξά επηθίλδπλσλ νπζηψλ. Δμπγίαλζε ησλ κνιπζκέλσλ εθηάζεσλ. Οη ζηφρνη απηνί ζα επηηεπρζνχλ κε ηε δηάζεζε ησλ απνβιήησλ ζηελ πιεζηέζηεξε εγθαηάζηαζε ηνπ ηφπνπ παξαγσγήο ηνπο. Κάζε θξάηνο κέινο νθείιεη λα ραξάμεη ζρέδην δηαρείξηζεο απνβιήησλ. Κνηλά εξεπλεηηθά πξνγξάκκαηα ζηνρεχνπλ ζηε κείσζε ησλ πνζνηήησλ κε αλαθπθιψζηκσλ απνβιήησλ θαη ζηε ζέζπηζε δηαδηθαζηψλ γηα ηελ αλαθχθισζε ησλ βηνκεραληθψλ απνβιήησλ θαη ησλ νηθηαθψλ απνξξηκκάησλ θαζψο θαη ηε ρξήζε ησλ απνβιήησλ ζηε γεσξγία ή ζηελ παξαγσγή ελέξγεηαο. Ζ πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε αζθείηαη θπξίσο κέζσ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ ηνπ ιεγφκελνπ παξάγσγνπ δηθαίνπ, δειαδή ηνπο Καλνληζκνχο, ηηο Οδεγίεο θαη ηηο Απνθάζεηο. Οη Καλνληζκνί κφιηο ζεζκνζεηεζνχλ απφ ην πκβνχιην Τπνπξγψλ ηεο Κνηλφηεηαο θαη δεκνζηεπζνχλ ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, έρνπλ άκεζε ηζρχ θαη δελ απαηηείηαη ιήςε λνκνζεηηθψλ κέηξσλ απφ ηα θξάηε κέιε γηα ηελ ελαξκφληζε ηνπ εζληθνχ δηθαίνπ πξνο απηνχο. Οη Οδεγίεο απεπζχλνληαη ζηα θξάηε-κέιε, θαη 10

21 ηα ππνρξεψλνπλ λα ιάβνπλ φια ηα απαξαίηεηα λνκνζεηηθά κέηξα ψζηε λα εθαξκφζνπλ ηηο ππνρξεψζεηο πνπ επηβάιινπλ απηέο. Οη Απνθάζεηο δηαθέξνπλ απφ ηνπο θαλνληζκνχο θαη ηηο νδεγίεο σο πξνο ην φηη ζπλήζσο δελ απεπζχλνληαη ζην επξχ θνηλφ θαη δεζκεχνπλ κφλν ηνπο απνδέθηεο πνπ απηέο νξίδνπλ. πλήζσο αλαθέξνληαη ζηελ θχξσζε Γηεζλψλ πκβάζεσλ, ζηελ αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ κεηαμχ ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο θαη ησλ θξαηψλ κειψλ, θαζψο θαη ζηε ζχζηαζε επηηξνπψλ γηα ηελ αληηκεηψπηζε δηαθφξσλ πξνβιεκάησλ πεξηβάιινληνο. Ζ Κνηλνηηθή πνιηηηθή γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο μεθίλεζε κε ηε χλνδν θνξπθήο ησλ Παξηζίσλ ην Αθνινχζεζαλ ηα πξνγξάκκαηα δξάζεο ηεο Κνηλφηεηαο θαη ήδε απφ ην 1975 πξνβιέπνληαη ζηνλ θνηλνηηθφ πξνυπνινγηζκφ θνλδχιηα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Σν 1981 νη σο ηφηε δηάζπαξηεο πεξηβαιινληηθέο ππεξεζίεο ζπγρσλεχνληαη ζηε Γεληθή Γηεχζπλζε ΥΗ (πεξηβάιινλ, ππξεληθή αζθάιεηα πξνζηαζία πνιηηψλ) θαη ππφ ην πξίζκα ησλ εμειίμεσλ πηνζεηείηαη ε Δληαία Δπξσπατθή Πξάμε (1ε Ηνπιίνπ 1987) σο αλεμάξηεηε πνιηηηθή γηα ην πεξηβάιινλ. Σελ ίδηα ρξνληά πηνζεηείηαη ην 4ν Πξφγξακκα δξάζεο γηα ην πεξηβάιινλ, κε βαζηθφ ζηφρν ηελ απνηειεζκαηηθή εθαξκνγή ηεο θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο γηα ην πεξηβάιινλ απφ ηα θξάηε κέιε. Σν 1991 ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή μεθίλεζε ην πξφγξακκα γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ πξνηεξαηφηεηαο ζηα νπνία πεξηιακβάλνληαλ: απφβιεηα απφ ειεθηξηθφ θαη ειεθηξνληθφ εμνπιηζκφ, απφβιεηα απφ θαηαζθεπέο θαη θαηεδαθίζεηο, νρήκαηα ζην ηέινο θχθινπ δσήο ηνπο, ζπζζσξεπηέο, ειαζηηθά, ζπζθεπαζίεο θαη απνξξίκκαηα ζπζθεπαζηψλ, ρξεζηκνπνηεκέλα νξπθηέιαηα, λνζνθνκεηαθά απφβιεηα θαη PCB s. Αθνινχζεζε ην 5ν Πξφγξακκα Γξάζεσο γηα ην Πεξηβάιινλ πξνο κηα αεηθφξν αλάπηπμε ην νπνίν ζέζπηζε ηηο αξρέο κηαο πην ελεξγεηηθήο Δπξσπατθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ πεξίνδν θαη ζεκαηνδφηεζε ηελ αξρή κίαο νξηδφληηαο θνηλνηηθήο δξάζεσο, ιακβάλνληαο ππφςε φινπο ηνπο παξάγνληεο ξχπαλζεο (βηνκεραλία, ελέξγεηα, ηνπξηζκφο, κεηαθνξέο, γεσξγία). ηε ζπλέρεηα, ην 6ν Πξφγξακκα Γξάζεο γηα ην Πεξηβάιινλ πξνζδηφξηζε γεληθνχο ζηφρνπο θαη θαζφξηζε θαηάινγν πεξηβαιινληηθψλ πξνηεξαηνηήησλ κέρξη θαη ην έηνο Σα βαζηθφηεξα ζεκεία ηεο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο ηεο ΔΔ είλαη ηα αθφινπζα: (i) Ζ πξφιεςε είλαη πξνηηκφηεξε απφ ηε ιήςε δηνξζσηηθψλ κέηξσλ. 11

22 (ii) Σα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη ζηελ πεγή ηνπο. (iii) Ο ξππαίλσλ πξέπεη λα πιεξψλεη ην θφζηνο ησλ κέηξσλ πνπ ζα ιεθζνχλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. (iv) Ζ πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ζθφπηκν είλαη λα απνηειεί ηκήκα ησλ άιισλ πνιηηηθψλ ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο. Οιφθιεξε ε πεξηβαιινληηθή πνιηηηθή ηεο ΔΔ βαζίδεηαη ζηελ αξρή "ν ξππαίλσλ πιεξψλεη". Οη πιεξσκέο κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζνχλ κε ηε κνξθή επελδχζεσλ γηα λα επηηεπρζεί ζπκκφξθσζε πξνο απζηεξφηεξα πξφηππα ή κε ηε κνξθή θφξνπ επηβαιιφκελνπ ζηηο επηρεηξήζεηο ή ζηνπο θαηαλαισηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ κε νηθνινγηθά πξντφληα (π.ρ. νξηζκέλνπο ηχπνπο ζπζθεπαζηψλ). Γηάγξακκα 2.2: Ηεξαξρία δπλαηνηήησλ δηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ. ηαλ νη θίλδπλνη πνπ απεηινχλ ην πεξηβάιινλ είλαη πεξηζζφηεξν δπλεηηθνί παξά απνδεδεηγκέλα ππαξθηνί, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή εθαξκφδεη ηε γλσζηή "αξρή ηεο πξνθχιαμεο", δειαδή πξνηείλεη κέηξα πξνζηαζίαο, αλ ν θίλδπλνο θαίλεηαη πξαγκαηηθφο, αθφκα θαη αλ δελ ππάξρεη απφιπηε επηζηεκνληθή βεβαηφηεηα. Δηδηθφηεξα γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, απηή κε βάζε ηηο θνηλνηηθέο Οδεγίεο ζα πξέπεη λα βαζίδεηαη ζηηο εμήο αξρέο: (i) Αξρή ηεο πξφιεςεο ή / θαη κείσζεο ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ. (ii) Αξρή επαλαρξεζηκνπνίζεο ησλ πιηθψλ. (iii) Αξρή αλαθχθισζεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ πιηθψλ. (iv) Αξρή αλάθηεζεο ελέξγεηαο. (v) Αξρή ηεο αζθαινχο δηάζεζεο. 12

23 Σν Γεθέκβξην ηνπ 2005 αλαθνηλψζεθε απφ ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή ε λέα ζεκαηηθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ πξφιεςε ηεο παξαγσγήο ησλ απνβιήησλ θαη ηελ αλαθχθισζε. ηφρνο ηεο ζηξαηεγηθήο είλαη λα κεησζνχλ νη αξλεηηθέο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζείο ησλ απνβιήησλ θαζ φιν ηνλ θχθιν δσήο ηνπο, απφ ηελ παξαγσγή κέρξη ηελ ηειηθή δηάζεζή ηνπο, κέζσ ηεο αλαθχθισζεο. Ζ πξνζέγγηζε απηή επηηξέπεη λα αληηκεησπίδεηαη θάζε είδνο απνβιήησλ φρη κφλν σο πεγή ξχπαλζεο πνπ επηβάιιεηαη λα κεησζεί, αιιά θαη σο ελδερφκελνο πφξνο πνπ πξνζθέξεηαη γηα εθκεηάιιεπζε. Ζ λέα ζηξαηεγηθή πξνβιέπεη ηελ απινπνίεζε ηεο θείκελεο λνκνζεζίαο απνζθνπψληαο ζηελ ζπγρψλεπζε ηεο νδεγίαο γηα ηα επηθίλδπλα απφβιεηα θαη ηεο νδεγία γηα ηα ρξεζηκνπνηεκέλα νξπθηέιαηα αιιά θαη ζηελ εμάιεηςε ησλ αιιειεπηθαιχςεσλ κεηαμχ ηεο νδεγίαο πιαηζίνπ γηα ηα απφβιεηα θαη ηεο νδεγίαο γηα ηελ νινθιεξσκέλε πξφιεςε θαη ηνλ έιεγρν ηεο ξχπαλζεο. Δπηπξνζζέησο πξνβιέπεη ηελ ελζάξξπλζε ηνπ ηνκέα ηεο αλαθχθισζεο κε ζηφρν ηελ επαλέληαμε, κε ειάρηζην πεξηβαιινληηθφ αληίθηππν, ησλ απνβιήησλ ζηνλ νηθνλνκηθφ θχθιν κε ηε κνξθή πξντφλησλ πνηφηεηαο. Ζ λέα ζηξαηεγηθή πξνβιέπεη θαη άιια κέηξα, φπσο ε αληαιιαγή πιεξνθνξηψλ ζρεηηθά κε ηε θνξνινγία ηεο νξηζηηθήο ελαπφζεζεο ησλ απνβιήησλ ζε εζληθφ επίπεδν θαζψο θαη, καθξνπξφζεζκα, ηε ιήςε κέηξσλ βάζεη ηεο θχζεο ησλ πιηθψλ θαη ελδερνκέλσο κέηξσλ ζπκπιήξσζεο ησλ κεραληζκψλ ηεο αγνξάο, ζε πεξίπησζε πνπ δελ επαξθέζνπλ γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο αλάπηπμεο ηεο αλαθχθισζεο. Ζ Οδεγία πιαίζην 2008/98/EK αληηθαζηζηά ηελ Οδεγία 2006/12/ΔΚ θαηαξγψληαο ηηο Οδεγίεο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ επηθίλδπλσλ απνβιήησλ θαη ησλ ιηπαληηθψλ (75/439/ΔΚ, 91/689/ΔΚ) θαη έπξεπε λα ελζσκαησζεί ζην εζληθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ σο ην Γεθέκβξην ηνπ Ζ αλαζεψξεζε ηεο Οδεγίαο έγηλε ζην πιαίζην πινπνίεζεο ηεο ηξαηεγηθήο γηα ηελ πξφιεςε ηεο παξαγσγήο ησλ απνβιήησλ θαη ηελ αλαθχθισζε κε ζηφρν λα απνζαθελίζεη έλλνηεο φπσο απφβιεην, δηάζεζε, αμηνπνίεζε, λα εληζρχζεη θαη λα πξνσζήζεη ηελ πξφιεςε ηεο παξαγσγήο ησλ απνξξηκκάησλ, λα εηζάγεη ηελ έλλνηα ηεο αλάιπζεο θχθινπ δσήο ζηε ιήςε απνθάζεσλ γηα ηελ δηαρείξηζή ηνπο θαη λα πξνσζήζεη ηελ αλάθηεζε πιηθψλ θαη ελέξγεηαο. Ζ Οδεγία ζεζπίδεη ηελ αθφινπζε ηεξάξρεζε σο πξνηεξαηφηεηα ζηε λνκνζεζία θαη ηελ πνιηηηθή γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ: i) πξφιεςε, ii) αλαθχθισζε, iii) άιινπ είδνπο αλάθηεζε, iv) δηάζεζε. Δπίζεο θαζνξίδεη πφηε ε απνηέθξσζε ησλ απνξξηκκάησλ ζεσξείηαη αλάθηεζε θαη φρη δηάζεζε, ζε ζπκθσλία θαη κε ηα έγγξαθα αλαθνξάο ησλ βέιηηζησλ δηαζέζηκσλ ηερληθψλ γηα ηελ απνηέθξσζε ησλ απνβιήησλ (IPPC Directive). Ζ λέα Οδεγία πξνέβιεπε ηε δεκνζίεπζε θαηεπζχλζεσλ γηα ηα θξηηήξηα ηαμηλφκεζεο ελφο απνβιήηνπ σο πξντφληνο ή φρη, θαζψο θαη ηε ζέζπηζε πνζνηηθψλ ζηφρσλ πξφιεςεο ηεο παξαγσγήο ησλ απνξξηκκάησλ απφ ηα θξάηε κέιε. Έζεηε ζπγθεθξηκέλνπο πνζνηηθνχο ζηφρνπο γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ απνβιήησλ απφ θαηαζθεπέο θαη θαηεδαθίζεηο (70% σο ην 2020), ειάρηζην πνζνηηθφ ζηφρν αλαθχθισζεο ησλ νηθηαθψλ απνβιήησλ (50% σο ην 2020) 13

24 θαη πξνυπέζεηε ηελ μερσξηζηή ζπιινγή ηνπιάρηζηνλ ηνπ ραξηηνχ, κεηάιινπ, πιαζηηθνχ θαη γπαιηνχ κέρξη ην Αλαθνξηθά κε ηε δηαρείξηζε ησλ βηναπνδνκήζηκσλ απνβιήησλ, πξφηεηλε ηελ μερσξηζηή ζπιινγή ηνπο θαη ηε δηεξεχλεζε ηνπ πιαηζίνπ δηαρείξηζήο ηνπο απφ ηελ Δπηηξνπή. ζνλ αθνξά ηελ ηαμηλφκεζε ησλ απνβιήησλ, κε βάζε ηελ πξνζπάζεηα γηα θνηλή ζηξαηεγηθή ζην ζέκα ηεο δηαρείξηζήο ηνπο, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή πηνζέηεζε ηνλ Δπξσπατθφ Καηάινγν Απνβιήησλ (ΔΚΑ) κε ηελ Απφθαζε 94/3/ΔΚ. Ο ΔΚΑ είλαη έλαο ελαξκνληζκέλνο, κε εμαληιεηηθφο θαηάινγνο απνβιήησλ, ν νπνίνο πξφθεηηαη αλά ηαθηά δηαζηήκαηα λα αλαζεσξείηαη θαη εθφζνλ είλαη απαξαίηεην, λα αλαζθεπάδεηαη ζχκθσλα κε ηελ δηαδηθαζία ηεο Δπηηξνπήο. Ο ΔΚΑ απνηειεί ζήκεξα νλνκαηνινγία αλαθνξάο, παξέρνληαο θνηλή γηα φιε ηελ Κνηλφηεηα νξνινγία, κε ζθνπφ ηελ απνηειεζκαηηθφηεξε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ. ζνλ αθνξά ηε κεηαθνξά ησλ απνβιήησλ (Γηαζπλνξηαθή Μεηαθνξά), απηή θαζνξίδεηαη απφ ηνλ Καλνληζκφ 1013/2006 ν νπνίνο θαη αληηθαηέζηεζε ηνλ παιαηφηεξν θαλνληζκφ ηεο ηφηε Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Κνηλφηεηαο (ΔΟΚ) 259/93 ηνλ Ηνχιην ηνπ Ο λένο θαλνληζκφο απνζθνπεί ζηελ ελίζρπζε, ηελ απινπνίεζε θαη ηε δηεπθξίληζε ησλ ήδε πθηζηάκελσλ δηαδηθαζηψλ γηα ηνλ έιεγρν ηεο κεηαθνξάο ησλ απνβιήησλ θαζψο θαη ζηνλ πεξηνξηζκφ ησλ θηλδχλσλ ιφγσ ηεο αλεμέιεγθηεο κεηαθνξάο απνβιήησλ. Παξάιιεια, κε ηνλ ζπγθεθξηκέλν θαλνληζκφ επηδηψθεηαη ε ελζσκάησζε ζηελ θνηλνηηθή λνκνζεζία ησλ ηξνπνπνηήζεσλ ησλ θαηαιφγσλ ησλ απνβιήησλ πνπ επηζπλάπηνληαη ζηε ζχκβαζε ηεο Βαζηιείαο θαζψο θαη ηεο αληίζηνηρεο αλαζεψξεζεο εθ κέξνπο ηνπ Οξγαληζκνχ Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο (ΟΟΑ) ην ηνλ θαλνληζκφ απηφ, νη ηξεηο δηαδηθαζίεο πνπ ίζρπαλ πξνεγνπκέλσο ζε φ,ηη αθνξά ηνλ έιεγρν ηεο κεηαθνξάο ησλ απνβιήησλ αληηθαζίζηαληαη απφ ηηο εμήο: (i) Γηαδηθαζία γξαπηήο θνηλνπνίεζεο θαη ζπγθαηάζεζεο πξηλ απφ ηελ εθηέιεζε ηεο κεηαθνξάο, ε νπνία ηζρχεη γηα ηηο κεηαθνξέο ησλ απνβιήησλ πξνο νξηζηηθή δηάζεζε (εμάιεηςε) θαη ησλ επηθίλδπλσλ θαη ησλ εκηεπηθίλδπλσλ απνβιήησλ πξνο αμηνπνίεζε (αλαθχθισζε) (ii) Γηαδηθαζία γηα ηηο κεηαθνξέο πνπ ζπλνδεχνληαη απφ νξηζκέλεο πιεξνθνξίεο, ε νπνία ηζρχεη γηα ηα απφβιεηα πνπ δελ είλαη επηθίλδπλα ή πξννξίδνληαη γηα αμηνπνίεζε. Παξάιιεια, ν θαλνληζκφο πεξηνξίδεη απφ ηξεηο ζε δχν ηνπο θαηαιφγνπο ησλ απνβιήησλ πξνο κεηαθνξά, ψζηε λα αληαπνθξίλνληαη ζηηο δχν πξναλαθεξφκελεο δηαδηθαζίεο ειέγρνπ. Δλ πξνθεηκέλσ ηα απφβιεηα γηα ηα νπνία επηβάιιεηαη λα ππάξρεη θνηλνπνίεζε θαη ζπγθαηάζεζε αλαθέξνληαη ζηνλ «πνξηνθαιή θαηάινγν» ελψ ηα απφβιεηα γηα ηα νπνία πξέπεη απιψο λα παξέρνληαη πιεξνθνξίεο αλαθέξνληαη ζηνλ «πξάζηλν θαηάινγν». Σα απφβιεηα ησλ νπνίσλ ε κεηαθνξά απαγνξεχεηαη απνηεινχλ αληηθείκελν ρσξηζηψλ θαηαιφγσλ. Οη κεηαθνξέο ησλ απνβιήησλ πξέπεη λα απνηεινχλ αληηθείκελν ζχκβαζεο κεηαμχ ηνπ ππεπζχλνπ γηα ηε κεηαθνξά ή γηα ηελ εθηέιεζή ηεο απφ ηξίηνπο θαη ηνπ 14

25 παξαιήπηε ηνπο. Ζ σο άλσ ζχκβαζε πξέπεη λα ζπλνδεχεηαη απφ ηηο απαξαίηεηεο ρξεκαηννηθνλνκηθέο εγγπήζεηο εθφζνλ αθνξά απφβιεηα γηα ηα νπνία ηζρχεη θαζεζηψο ππνρξεσηηθήο θνηλνπνίεζεο. Οη εγθαηαζηάζεηο ελδηάκεζεο αμηνπνίεζεο ή δηάζεζεο ππφθεηληαη ζηηο ίδηεο ππνρξεψζεηο κε ηηο ηζρχνπζεο γηα ηηο εγθαηαζηάζεηο νξηζηηθήο αμηνπνίεζεο θαη δηάζεζεο. Άδεηα γηα κεηαθνξά απνβιήησλ πξνο ελδηάκεζε επεμεξγαζία (αμηνπνίεζεο ή δηάζεζεο) ρνξεγείηαη κφλν εθφζνλ επηηξέπεηαη ε κεηαθνξά ησλ ελ ιφγσ απνβιήησλ. Δάλ είλαη αδχλαην λα νινθιεξσζεί ε κεηαθνξά (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο αμηνπνίεζεο ή ηεο δηάζεζεο), ν θνηλνπνηψλ έρεη ηελ ππνρξέσζε λα παξαιάβεη εθ λένπ ηα απφβιεηα απηά θαη' αξρήλ κε δηθά ηνπ έμνδα. Ο σο άλσ θαλφλαο ηζρχεη γηα θάζε ηχπν απνβιήησλ. Πξνβιέπνληαη δχν εμαηξέζεηο: ηαλ πθίζηαηαη άιιν κέζν αμηνπνίεζεο ή δηάζεζεο ησλ απνβιήησλ ή φηαλ έρνπλ νξηζηηθά αλακεηρζεί κε άιιεο θαηεγνξίεο απνβιήησλ. ε πεξίπησζε παξάλνκεο κεηαθνξάο, ηα απφβιεηα παξαιακβάλνληαη εθ λένπ θαη απνηεινχλ αληηθείκελν αμηνπνίεζεο ή δηάζεζεο εθ κέξνπο ηνπ θνηλνπνηνχληα ή ηνπ παξαιήπηε, αλαιφγσο κε ην θαηά πφζνλ ε παξάβαζε βαξχλεη ηνλ πξψην ή ηνλ δεχηεξν. Ο θαλνληζκφο πεξηιακβάλεη θαη άιιεο γεληθνχ ραξαθηήξα δηαηάμεηο, φπσο ε απαγφξεπζε ηεο αλάκεημεο ησλ απνβιήησλ θαηά ηε κεηαθνξά ηνπο, ε δένπζα πιεξνθφξεζε ηνπ θνηλνχ θαζψο θαη ε ππνρξεσηηθή δηαηήξεζε ησλ εγγξάθσλ θαη ησλ πιεξνθνξηψλ απφ ηνλ θνηλνπνηνχληα, ηελ αξκφδηα αξρή, ηνλ παξαιήπηε θαη ηηο εκπιεθφκελεο εγθαηαζηάζεηο. Δπηπξνζζέησο, απαγνξεχνληαη νη εμαγσγέο πξνο ηξίηεο ρψξεο απνβιήησλ πνπ πξννξίδνληαη γηα δηάζεζε, εμαηξνπκέλσλ ησλ εμαγσγψλ πξνο ρψξεο ηεο Δπξσπατθήο Εψλεο Διεχζεξσλ πλαιιαγψλ (ΔΕΔ) νη νπνίεο ζπγθαηαιέγνληαη ζηα ζπκβαιιφκελα κέξε ηεο ζχκβαζεο ηεο Βαζηιείαο. Απαγνξεχνληαη επίζεο νη εμαγσγέο επηθίλδπλσλ απνβιήησλ πξνο αμηνπνίεζε, εμαηξνπκέλσλ ησλ εμαγσγψλ πξνο ρψξεο γηα ηηο νπνίεο ηζρχεη ε απφθαζε ηνπ ΟΟΑ, ρψξεο πνπ ζπγθαηαιέγνληαη ζηα ζπκβαιιφκελα κέξε ηεο ζχκβαζεο ηεο Βαζηιείαο θαη ρψξεο πνπ έρνπλ ζπλάςεη δηκεξή ζπκθσλία κε ηελ Κνηλφηεηα. Οη εηζαγσγέο απφ ηξίηεο ρψξεο απνβιήησλ πξνο δηάζεζε ή αμηνπνίεζε ππφθεηληαη ζηνπο ίδηνπο θαλφλεο φπσο θαη νη εμαγσγέο. Σέινο ηα θξάηε κέιε νθείινπλ λα πξνβιέπνπλ ηε δηνξγάλσζε ειέγρσλ θαζ' φιε ηε δηάξθεηα ηεο κεηαθνξάο ησλ απνβιήησλ θαζψο θαη ησλ δηαδηθαζηψλ αμηνπνίεζεο ή δηάζεζήο ηνπο. ζνλ αθνξά ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή ησλ απνβιήησλ, έρεη ζεζπηζηεί ε Οδεγία 1999/31/ΔΚ, ε νπνία ζηνρεχεη ζηελ πξφιεςε ή ζηε κείσζε ησλ αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ηεο ηαθήο απνβιήησλ ζην πεξηβάιινλ, θαη εηδηθφηεξα ζηηο επηπηψζεηο ζηα επηθαλεηαθά χδαηα, ζηα ππφγεηα χδαηα, ζην έδαθνο, ζηνλ αέξα ή ζηελ πγεία ηνπ αλζξψπνπ. H Οδεγία ηαμηλνκεί ηνπο ρψξνπο ηαθήο ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: (i) ρψξνη ηαθήο επηθίλδπλσλ απνβιήησλ, (ii) ρψξνη ηαθήο κε επηθίλδπλσλ απνβιήησλ θαη (iii) ρψξνη ηαθήο αδξαλψλ απνβιήησλ. Γηα ηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ ρψξνπ δηάζεζεο ησλ απνβιήησλ, έρεη δεκνζηεπηεί ε Απφθαζε 2003/33/ΔΚ, ε νπνία θαη θαζνξίδεη ηα θξηηήξηα θαη ηηο δηαδηθαζίεο δηαδηθαζηψλ απνδνρήο ησλ απνβιήησλ ζηνπο ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο ζχκθσλα κε ην άξζξν 16 θαη ην παξάξηεκα ΗΗ ηεο νδεγίαο 15

26 1999/31/ΔΚ. Ζ Οδεγία πεξί πγεηνλνκηθήο ηαθήο ζηνρεχνληαο ζηε δηαζθάιηζε ηεο ειεγρφκελεο δηάζεζεο ησλ απνβιήησλ, απαγνξεχεη ηε δηάζεζε ησλ ειαζηηθψλ, ησλ λνζνθνκεηαθψλ θαη άιισλ ηχπσλ απνβιήησλ θαη θαζνξίδεη ηε δηαδηθαζία γηα ηε ρνξήγεζε αδεηψλ εθκεηάιιεπζεο ρψξσλ ηαθήο. Σέινο ζεζπίδεη ζπγθεθξηκέλνπο πνζνηηθνχο ζηφρνπο γηα ηε κείσζε ηεο πνζφηεηαο ησλ βηναπνδνκήζηκσλ απνβιήησλ πνπ νδεγνχληαη πξνο ηαθή θαη επηβάιεη ηε δηακφξθσζε εζληθήο ζηξαηεγηθήο απφ ηα θξάηε κέιε, γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ παξαπάλσ ζηφρσλ. Αλαθνξηθά κε ηελ απνηέθξσζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, απηή θαιχπηεηαη απφ ηελ Οδεγία 2000/76/ΔΚ, ζηφρνο ηεο νπνίαο είλαη ε πξφιεςε θαη ν πεξηνξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ, απφ ηελ απνηέθξσζε θαη ηε ζπλδπαζκέλε απνηέθξσζε απνβιήησλ, θαζψο θαη ησλ θηλδχλσλ πνπ απνξξένπλ γηα ηελ αλζξψπηλε πγεία. Ζ Οδεγία αθνξά φρη κφλν ηηο πξννξηδφκελεο γηα ηελ απνηέθξσζε απνβιήησλ εγθαηαζηάζεηο («εηδηθεπκέλεο εγθαηαζηάζεηο απνηέθξσζεο»), αιιά θαη ηηο εγθαηαζηάζεηο ζπλδπαζκέλεο απνηέθξσζεο. Οη ηειεπηαίεο είλαη εγθαηαζηάζεηο ησλ νπνίσλ βαζηθφο ζθνπφο είλαη ε παξαγσγή ελέξγεηαο ή πιηθψλ πξντφλησλ θαη νη νπνίεο ρξεζηκνπνηνχλ σο θχξην ή βνεζεηηθφ θαχζηκν ηα απφβιεηα, αθνχ απηά ππνβιεζνχλ ζε ζεξκηθή επεμεξγαζία γηα ηελ ηειηθή δηάζεζή ηνπο. Έρνπλ αθφκε εθδνζεί Κνηλνηηθέο Οδεγίεο (ΚΟ) πνπ αλαθέξνληαη ζηε δηαρείξηζε ζπγθεθξηκέλσλ απνβιήησλ ησλ νπνίσλ ε δηάζεζε απφ θνηλνχ κε ηα νηθηαθά απνξξίκκαηα ζα δεκηνπξγνχζε ζεκαληηθά πξνβιήκαηα. Σα θπξηφηεξα λνκνζεηήκαηα είλαη: Οδεγία 75/439/ΔΟΚ πεξί δηαζέζεσο ησλ ρξεζηκνπνηεζέλησλ νξπθηειαίσλ (θαηαξγείηαη απφ ηε λέα Οδεγία Πιαίζην) Οδεγία 2006/66/ΔΚ γηα ηηο ειεθηξηθέο ζηήιεο θαη ηνπο ζπζζσξεπηέο πνπ πεξηέρνπλ επηθίλδπλεο νπζίεο Οδεγία 94/62/ΔΚ γηα ηηο ζπζθεπαζίεο θαη ηα απνξξίκκαηα ζπζθεπαζίαο Οδεγία 96/59/ΔΚ γηα ηε δηάζεζε ησλ πνιπρισξνδηθαηλπιίσλ θαη ησλ πνιπρισξνηξηθαηλπιίσλ (PCB/PCT) Οδεγία 2000/53/ΔΚ γηα ηα νρήκαηα ζην ηέινο ηνπ θχθινπ δσήο ηνπο Οδεγία 2002/95/ΔΚ ζρεηηθά κε ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ρξήζεο νξηζκέλσλ επηθίλδπλσλ νπζηψλ ζε είδε ειεθηξηθνχ θαη ειεθηξνληθνχ εμνπιηζκνχ Οδεγία 2002/96/ΔΚ ζρεηηθά κε ηα απφβιεηα εηδψλ ειεθηξηθνχ θαη ειεθηξνληθνχ εμνπιηζκνχ (ΑΖΖΔ) Οδεγία 91/689/ΔΟΚ, γηα ηα επηθίλδπλα απφβιεηα (θαηαξγείηαη απφ ηε λέα Οδεγία πιαίζην) 16

27 Οδεγία IPPC 2008/1/EK γηα ηνλ έιεγρν θαη πξφιεςε ηεο ξχπαλζεο (επεξεάδεη ην ζρεδηαζκφ θαη ηε ιεηηνπξγία εγθαηαζηάζεσλ δηάζεζεο θαη επεμεξγαζίαο θαη είλαη ππφ αλαζεψξεζε) Καλνληζκφο 1774/2002/EK, γηα ηελ δηαρείξηζε δσηθψλ ππνπξντφλησλ θαη απνβιήησλ. ηηο 21 Γεθεκβξίνπ ηνπ 2005, ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή πξφηεηλε κηα λέα ζηξαηεγηθή γηα ηελ πξφιεςε ηεο παξαγσγήο ησλ απνβιήησλ θαη ηελ αλαθχθισζε. Ωο πξψην βήκα, ε Δπηηξνπή πξνηείλεη ηελ αλαζεψξεζε ηεο Οδεγίαο - Πιαίζην ηνπ 1975 γηα ηα απφβιεηα (θσδηθνπνηήζεθε κέζσ ηεο Οδεγίαο 2006/12). θνπφο είλαη λα θαζνξηζηνχλ πξφηππα αλαθχθισζεο θαζψο θαη λα ππνρξεσζνχλ ηα θξάηε-κέιε λα θαηαξηίζνπλ εζληθά πξνγξάκκαηα πξφιεςεο ηεο δεκηνπξγίαο απνβιήησλ. Ζ ζεκαηηθή ζηξαηεγηθή γηα ηελ πξφιεςε ηεο παξαγσγήο ησλ απνβιήησλ απνβιέπεη εηδηθφηεξα ζηα εμήο: (i) ζηε κείσζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, (ii) ζηελ πξνψζεζε ηεο πξφιεςεο δεκηνπξγίαο απνβιήησλ, (iii) ζηελ ελίζρπζε ησλ δξαζηεξηνηήησλ αλαθχθισζεο, (iv) ζηνλ εθζπγρξνληζκφ θαη ζηελ απινπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο γηα ηα απφβιεηα θαη (v) ζηε βειηίσζε ηεο εθαξκνγήο ησλ λνκνζεηηθψλ πξάμεσλ ( Ννκνζεηηθό Πιαίζην ζηελ Διιάδα Κάζε θξάηνο κέινο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο νθείιεη λα ελζσκαηψζεη ζηελ εζληθή λνκνζεζία ηνπ ηηο Οδεγίεο πνπ εθδίδεη ην Δπξσπατθφ ζπκβνχιην, φζνλ αθνξά ην πεξηβάιινλ θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ. Οκνίσο ε ειιεληθή λνκνζεζία έρεη δηακνξθσζεί ζχκθσλα κε ηα κέηξα ηηο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Ζ δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ ζηελ Διιάδα μεθίλεζε κε ηε δηάηαμε ΤΑ ΔΗβ/301/64 «πεξί ζπιινγήο, απνθνκηδήο θαη δηάζεζεο απνξξηκκάησλ», ε νπνία θαζφξηδε ηηο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ηε ζπιινγή θαη ηε δηάζεζή ηνπο. χκθσλα φκσο κε ην άξζξν 7, είλαη δπλαηή ε παξέθθιηζε απφ ηα άξζξα ηεο ξχζκηζεο κε απιή απφθαζε πεξηθεξεηάξρε (ΦΔΚ 63/Β/14.02/1964; Αθνινχζεζαλ νη Ννκνζεηηθέο ξπζκίζεηο Ν.Γ. 703/1970, Ν. 25/1975, Ν. 429/1976 θαη Ν. 1080/1980 νη νπνίεο θαζφξηδαλ ηνλ ππνινγηζκφ ησλ δεκνηηθψλ ηειψλ θαζαξηφηεηαο (απνθνκηδή απνξξηκκάησλ) κε βάζε ην εκβαδφλ ηνπ εθάζηνηε νηθήκαηνο. Ωζηφζν αθφκα θαη ζήκεξα νη Καλνληζκνί Καζαξηφηεηαο ησλ Γήκσλ δελ έρνπλ δηαθνξνπνηήζεη ηνλ αλαπνηειεζκαηηθφ ηξφπν θνζηνιφγεζεο ησλ δεκνηηθψλ ηειψλ. Δμαηηίαο απηνχ, ν πνιίηεο είηε δε γλσξίδεη είηε δελ έρεη θίλεηξν λα κεηψζεη ηα παξαγφκελα απφβιεηα. πλεπψο, είλαη αλαγθαίν ε θνζηνιφγεζε λα γίλεηαη βάζεη ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ πνιίηε ή ηεο επηρείξεζεο θαη φρη βάζεη ηεο αληηθεηκεληθήο αμίαο ηνπ αθηλήηνπ θαη ηνπ ζπλνιηθνχ εκβαδνχ ηνπ (ΦΔΚ 17

28 219/Α/ ; ΦΔΚ 74/Α/ ; ΦΔΚ 235/Α/ ; ΦΔΚ 246/Α/ ; Δλ ζπλερεία, ςεθίζηεθε ην 1986 ν Νφκνο 1650 (Ν. 1650/1986) «γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο», ν νπνίνο έζεζε ην γεληθφ πιαίζην, ηνπο ζηφρνπο θαη ηα κέζα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ Πεξηβάιινληνο. Σν άξζξν 12 φξηδε σο αξκφδηνπο θνξείο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ ηνπο ΟΣΑ, νη νπνίνη φκσο κπνξνχζαλ λα κε δηαρεηξίδνληαη απφβιεηα πνπ ιφγσ ηεο ζχζηαζήο ηνπο δελ κπνξνχζαλ λα δηαηεζνχλ καδί κε ηα νηθηαθά απνξξίκκαηα. Γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ απηψλ, αξκφδηα ζχκθσλα κε ην Νφκν ήηαλ ηα θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα απφ ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ νπνίσλ παξάγνληαλ (ΦΔΚ 60/Α/ ; Ζ πξψηε πξνζπάζεηα πξνζαξκνγήο ηεο Διιεληθήο Ννκνζεζίαο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ κε ηελ αληίζηνηρε Κνηλνηηθή έγηλε κε ηελ Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε (ΚΤΑ) 49541/1424/86 «ηεξεά απφβιεηα ζε ζπκκφξθσζε κε ηελ Οδεγία 75/442/ΔΟΚ», κε ηελ νπνία δηαηππψλνληαη νη βαζηθέο αξρέο πνπ πξέπεη λα δηέπνπλ ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ, ψζηε λα κελ ηίζεηαη ζε θίλδπλν, άκεζα ή έκκεζα, ε Γεκφζηα Τγεία θαη λα κελ δεκηνπξγνχληαη βιάβεο ζην πεξηβάιινλ, ελψ πεξηγξάθεηαη γηα πξψηε θνξά ε αλαγθαηφηεηα ζχληαμεο ρεδίσλ Γηαρείξηζεο, θαζψο θαη νη δηαδηθαζίεο πνπ πξέπεη λα ηεξνχληαη. Δπηπιένλ, (i) δίλεηαη ν νξηζκφο ησλ βαζηθψλ ελλνηψλ θαη νξίδνληαη νη θνξείο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ, (ii) θαζνξίδνληαη νη θάζεηο ηνπ ζρεδηαζκνχ δηαρείξηζεο, (iii) ξπζκίδεηαη ην ζέκα ησλ αδεηψλ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, πνπ ρνξεγνχληαη ζε θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα, πέξαλ ησλ ΟΣΑ. Πξνβιέπεηαη επίζεο, ε άζθεζε ειέγρνπ ζηηο εγθαηαζηάζεηο, βηνκεραλίεο θαη επηρεηξήζεηο πνπ δηαρεηξίδνληαη ζηεξεά απφβιεηα. Σέινο, (iv) θαζνξίδνληαη νη ππφρξενη θαηαβνιήο δαπάλεο δηαρείξηζεο θαη αλαθέξνληαη νη θαηά πεξίπησζε θπξψζεηο γηα ηε κε ζπκκφξθσζε ησλ ππφρξεσλ πξνο ηηο νδεγίεο ησλ αξκφδησλ ππεξεζηψλ, νη νπνίεο κπνξεί λα είλαη πνηληθέο, δηνηθεηηθέο ή θαη ρξεκαηηθά πξφζηηκα (ΦΔΚ 444/Β/ ; Σν 1996 εθδφζεθε ε ΚΤΑ 69728/824/1996 ζηελ νπνία θαζνξίδνληαλ νη γεληθέο θαηεπζχλζεηο θαη ε θαηάξηηζε πιαηζίνπ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ, ελψ δφζεθε ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηε ζχληαμε ρεδίσλ Γηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ θαη νξίζηεθαλ νη αξκφδηνη θνξείο ηφζν γηα ηνλ ζρεδηαζκφ, φζν θαη γηα ηελ εθαξκνγή ηνπο. ε επίπεδν Ννκνχ, ε αξκνδηφηεηα αλήθε ζηε Ννκαξρηαθή Απηνδηνίθεζε θαη ζε πεξίπησζε αδπλακίαο ηεο, ζηελ νηθεία Πεξηθέξεηα. Ηδηαίηεξε ζεκαζία δφζεθε επίζεο ζηελ εμπγίαλζε ησλ ρψξσλ δηάζεζεο κεηά ην ηέινο ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο θαη ζηελ απνθαηάζηαζε αλεμέιεγθησλ ρψξσλ δηάζεζεο. Σέινο, πξνζαξηήζεθαλ ζ απηήλ σο παξαξηήκαηα νη Δπξσπατθνί θαηάινγνη απνβιήησλ (ΔΚΑ), φπσο θαηαγξάθνληαλ ζηελ Απφθαζε 94/3/ΔΚ. Ωζηφζν, ε ζπγθεθξηκέλε ΚΤΑ ηειηθά θαηαξγήζεθε. Σν ίδην έηνο εθδφζεθε ε εγθύθιηνο 9/96/ ηνπ ΤΠΔΥΩΓΔ, κε ηελ νπνία θαζνξηδφηαλ πην αλαιπηηθά ην πεξηερφκελν ηνπ θαθέινπ πξνέγθξηζεο ρσξνζέηεζεο 18

29 ησλ εγθαηαζηάζεσλ δηάζεζεο απνξξηκκάησλ (ΦΔΚ 358/Β/ ; Έλα ρξφλν αξγφηεξα, ε έθδνζε ηεο ΚΤΑ /97 γηα ηνλ Δζληθφ ρεδηαζκφ Γηαρείξηζεο ησλ ηεξεψλ Απνβιήησλ, ε νπνία ηειηθά θαηαξγήζεθε θαη ηεο ΚΤΑ /97 γηα ηελ Καηάξηηζε πιαηζίνπ πξνδηαγξαθψλ θαη γεληθψλ πξνγξακκάησλ νδήγεζαλ ζηελ νινθιήξσζε θαη ηελ εμεηδίθεπζε ηνπ λνκνζεηηθνχ πιαηζίνπ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ (ΦΔΚ 1016/Β/ ; Σν 2001, ν Νόκνο 2939/2001 δηακφξθσζε ην ζεζκηθφ πιαίζην γηα ηελ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ζπζθεπαζηψλ θαη άιισλ πξντφλησλ. Με ην λφκν απηφ, ελζσκαηψζεθε ε Οδεγία 94/62/ΔΟΚ ζην Δζληθφ Γίθαην θαη θαζνξίζηεθε ην πιαίζην γηα ηελ πινπνίεζε πξνγξακκάησλ αλαθχθισζεο / επαλαρξεζηκνπνίεζεο / αμηνπνίεζεο ζπζθεπαζηψλ θαη άιισλ πξντφλησλ (κπαηαξίεο, ειεθηξνληθά, ειαζηηθά θ.α.), κε ηε ζέζπηζε ζπγθεθξηκέλσλ πνζνηηθψλ ζηφρσλ θαη ρξνληθψλ νξίσλ γηα ηελ πξνζέγγηζή ηνπο. Δηδηθά, ηα ζρεηηθά πξνεδξηθά δηαηάγκαηα (ΠΓ) θαζφξηδαλ ηνπο επηκέξνπο φξνπο γηα ην θάζε ξεχκα απνβιήηνπ. Ωο ζήκεξα έρνπλ εθδνζεί ηα Π.Γ. 82/2004, 109/2004, 115/2004, 116/ /2004 θαη 15/2006 γηα ηα νξπθηέιαηα, ηα ειαζηηθά, ηηο ειεθηξηθέο ζηήιεο θαη ηνπο ζπζζσξεπηέο, ηα νρήκαηα ζην ηέινο θχθινπ δσήο ηνπο θαη ηα απφβιεηα ειεθηξηθνχ θαη ειεθηξνληθνχ εμνπιηζκνχ αληίζηνηρα. Μέρξη ηελ έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπ Δζληθνχ Οξγαληζκνχ Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ θαη Άιισλ Πξντφλησλ (ΔΟΔΓΑΠ) νη αξκνδηφηεηεο πνπ αλαηέζεθαλ ζε απηφλ κε ην Νφκν 2939, αζθνχληαλ απφ ηε Γεληθή Γηεχζπλζε Πεξηβάιινληνο ηνπ ΤΠΔΥΩΓΔ θαη ζπγθεθξηκέλα απφ ην Γξαθείν Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ / Άιισλ Πξντφλησλ, ην νπνίν ππαγφηαλ ζηε Γηεχζπλζε Πεξηβαιινληηθνχ ρεδηαζκνχ θαη ζην νπνίν είρε αλαηεζεί ε επνπηεία θαη ν έιεγρνο εθαξκνγήο ηνπ Νφκνπ (ΦΔΚ 179/Α/06.08/2001; Μεξηθά ρξφληα αξγφηεξα, κε ηελ ΚΤΑ 29407/3508/2002 θαζνξίζηεθαλ ηα κέηξα θαη νη φξνη γηα ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή απνξξηκκάησλ. πγθεθξηκέλα ζεζπίζηεθαλ απζηεξέο ιεηηνπξγηθέο θαη ηερληθέο απαηηήζεηο γηα ηα απφβιεηα θαη ηνπο ρψξνπο πγεηνλνκηθήο ηαθήο, ελψ ζπγρξφλσο πξνζδηνξίζηεθαλ κέηξα, δηαδηθαζίεο θαη θαηεπζχλζεηο γηα ηελ πξφιεςε ή κείσζε ησλ αξλεηηθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ. ηφρνο ήηαλ ε κείσζε (i) ηεο ξχπαλζεο ησλ επηθαλεηαθψλ θαη ησλ ππφγεησλ πδάησλ, ηνπ εδάθνπο θαη ηεο αηκφζθαηξαο θαζψο θαη ησλ επηπηψζεσλ ζε φιν ην πεξηβάιινλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ θαηλφκελνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη (ii) ησλ πηζαλψλ θηλδχλσλ γηα ηελ αλζξψπηλε πγεία απφ ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή ζε φιν ηνλ θχθιν δσήο ηνπ ρψξνπ ζηνλ νπνίν γίλεηαη (ΦΔΚ 1572/Β/ ; Σν 2003 δεκνζηεχηεθε ε ΚΤΑ 37591/2031/2003 γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ απφ πγεηνλνκηθέο κνλάδεο. Με βάζε απηή, ππνρξεψλνληαη νη Τγεηνλνκηθέο Μνλάδεο (ΤΜ) λα εθπνλήζνπλ Δζσηεξηθφ Καλνληζκφ Γηαρείξηζεο Δπηθίλδπλσλ Ηαηξηθψλ Απνβιήησλ (ΔΗΑ) ελψ απαηηείηαη θαη ε παξάιιειε ελεξγνπνίεζε θαη ζπκκεηνρή ησλ Δπηηξνπψλ Τγηεηλήο θαη 19

30 Αζθάιεηαο ησλ ΤΜ, νη νπνίεο ζα πξέπεη λα παίμνπλ θαζνξηζηηθφ ξφιν ηφζν ζηελ ελεκέξσζε ησλ εξγαδνκέλσλ φζν θαη ζηελ επνπηεία ηεο νξζήο ιεηηνπξγίαο ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο ησλ ΔΗΑ. Σελ ίδηα ρξνληά δεκνζηεχηεθε ε ΚΤΑ 50910/2727/2003 «Μέηξα θαη ξνη γηα ηε Γηαρείξηζε ηεξεψλ Απνβιήησλ. Δζληθφο θαη Πεξηθεξεηαθφο ρεδηαζκφο Γηαρείξηζεο» γηα ηελ πιήξε ζπκκφξθσζε κε ηηο δηαηάμεηο ηεο Οδεγίαο 91/156/ΔΟΚ. ηελ πξναλαθεξζείζα ΚΤΑ θαζνξίδνληαη νη ζηφρνη θαη νη αξρέο ηεο δηαρείξηζεο ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, θαζψο θαη νη πξνδηαγξαθέο ηνπ εζληθνχ ζρεδηαζκνχ (ΔΓΑ) αιιά θαη ησλ πεξηθεξεηαθψλ ζρεδίσλ (ΠΔΓΑ) γηα ηελ νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ. Δπηπιένλ θαζνξίδνληαη νη ππφρξενη θνξείο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ (ΦνΓΑ) θαζψο θαη κέηξα γηα ηελ απνθαηάζηαζε θαη αμηνπνίεζε ησλ ρψξσλ δηάζεζεο. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη κε ηελ πξναλαθεξζείζα ΚΤΑ θαζνξίδνληαη θαηεπζχλζεηο, κέηξα, φξνη θαη δηαδηθαζίεο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ κε ζθνπφ ηελ πξφιεςε ή ηε κείσζε ησλ αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ ψζηε λα εμαζθαιίδεηαη πςειφ επίπεδν πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο δεκφζηαο πγείαο (ΦΔΚ 1419/Β/ ; ΦΔΚ 1909/Β/ ; εκαληηθή επίζεο είλαη ε ΚΤΑ /2004 πνπ αθνξά ζηνλ «Καζνξηζκφ ηνπ χςνπο ησλ αληαπνδνηηθψλ ηειψλ απφ αηνκηθά ή ζπιινγηθά ζπζηήκαηα Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ / Άιισλ Πξντφλησλ (ΔΓΑΠ)», ζε εθαξκνγή ησλ άξζξσλ 7 θαη 17 ηνπ Ν. 2939/2001. Αθφκα, εθαξκφδεηαη ην άξζξν 24 ηνπ ίδηνπ Νφκνπ γηα ηνλ θαζνξηζκφ ηνπ χςνπο ηνπ αληαπνδνηηθνχ ηέινπο, κε βαζηθφ θξηηήξην ηε γεσγξαθηθή έθηαζε πνπ ζα θαιχπηεη ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ αηνκηθνχ ή ζπιινγηθνχ ζπζηήκαηνο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ / Άιισλ Πξντφλησλ (ΦΔΚ 849/Β/ ; Με ηελ ΚΤΑ 22912/1117/2005 θαζνξίδνληαη ηα κέηξα θαη νη φξνη γηα ηελ πξφιεςε θαη ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο ξχπαλζεο ηνπ πεξηβάιινληνο απφ ηελ απνηέθξσζε ησλ απνβιήησλ. Ζ απφθαζε απηή ζηνρεχεη ζηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ησλ άξζξσλ 8, 10, 11 θαη 12 ηνπ Ν. 1650/1986 θαη ζηελ ελαξκφληζε κε ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο 2000/76/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 4 εο Γεθεκβξίνπ 2000 «γηα ηελ απνηέθξσζε ησλ απνβιήησλ». Με ηε ιήςε ησλ ελδεδεηγκέλσλ κέηξσλ θαη κεζφδσλ θαηνξζψλεηαη ε πξφιεςε ή ν πεξηνξηζκφο ηεο ξχπαλζεο ηνπ αηκνζθαηξηθνχ αέξα, ηνπ εδάθνπο, ησλ επηθαλεηαθψλ θαη ππφγεησλ πδάησλ απφ εθπνκπέο θαζψο θαη ησλ επηπηψζεσλ ζηελ αλζξψπηλε πγεία (ΦΔΚ 759/Β/ ; Δπηπιένλ, ζηελ ΚΤΑ 13588/725/2006 «Μέηξα, φξνη θαη πεξηνξηζκνί γηα ηε δηαρείξηζε επηθίλδπλσλ απνβιήησλ» θαζνξίδνληαη νη ηερληθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ επηθίλδπλσλ ζηεξεψλ απνβιήησλ θαζψο θαη ην πεξηερφκελν ηνπ εζληθνχ ζρεδηαζκνχ δηαρείξηζεο επηθίλδπλσλ απνβιήησλ ν νπνίνο εθπνλείηαη απφ ην ΤΠΔΥΩΓΔ. Δπίζεο, θαζνξίδνληαη νη ππνρξεψζεηο ησλ παξαγσγψλ θαη ησλ θνξέσλ δηαρείξηζεο επηθίλδπλσλ απνβιήησλ, ελψ πξνβιέπεηαη θαη ε ζχζηαζε πγεηνλνκηθήο επηηξνπήο, ε νπνία θαη ζα 20

31 γλσκνδνηεί ζηελ αξκφδηα ππεξεζία γηα ηελ ηαμηλφκεζε ελφο απνβιήηνπ σο επηθίλδπλν αθφκα θαη αλ δελ νξίδεηαη έηζη ζηνλ Διιεληθφ Καηάινγν Απνβιήησλ (ΔΚΑ). Ζ ζπγθεθξηκέλε ΚΤΑ εληζρχεη ην ξφιν ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο θαη κεηαθέξεη ζηνπο Γεληθνχο Γξακκαηείο ησλ Πεξηθεξεηψλ νξηζκέλεο αξκνδηφηεηεο ηνπ Ννκάξρε (έθδνζε αδεηψλ, εθζέζεηο θ.α.). Σελ ίδηα ρξνληά εθδφζεθε ε ΚΤΑ 24944/1159/2006 πνπ αθνξά ηελ έγθξηζε ησλ γεληθψλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ επηθίλδπλσλ απνβιήησλ θαηά ην άξζξν 5 ηεο ΚΤΑ 13588/725/2006 θαη ζπκκνξθψλεηαη κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 7 ηεο νδεγίαο 91/156/ΔΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 18 εο Μαξηίνπ Ζ απφθαζε απηή έρεη επίζεο ζθνπφ ηελ εθαξκνγή ησλ άξζξσλ 11 θαη 12 ηνπ Ν. 1650/1986. Σέινο, κε ηελ έγθξηζε ησλ γεληθψλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ επηθίλδπλσλ απνβιήησλ δηαζθαιίδεηαη ε πεξηβαιινληηθά αζθαιήο δηαρείξηζή ηνπο θαη επηηπγράλεηαη ε πξφιεςε ή ε κείσζε ησλ αξλεηηθψλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ θαζψο θαη θάζε θηλδχλνπ γηα ηελ αλζξψπηλε πγεία (ΦΔΚ 383/Β/ ; ΦΔΚ 791/Β/ ; Ζ εθαξκνγή ηεο ΚΤΑ 8668/2007 απνζθνπεί ζηελ εθαξκνγή ησλ άξζξσλ 11 θαη 12 ηνπ Ν. 1650/1986 θαζψο θαη ε εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ 5 ηεο ΚΤΑ 13588/725/2006 κε ηελ νπνία ελζσκαηψζεθε ζην εζληθφ δίθαην ε νδεγία 91/156/ΔΟΚ γηα ηελ ηξνπνπνίεζε ηεο νδεγίαο 75/442/ΔΟΚ γηα ηα ζηεξεά απφβιεηα. Δπίζεο, κε ηελ έγθξηζε ηνπ Δζληθνχ ρεδηαζκνχ Γηαρείξηζεο Δζληθψλ Απνβιήησλ (ΔΓΑ) επηηπγράλεηαη ε νηθνινγηθά νξζνινγηθή θαη βηψζηκε δηαρείξηζή ηνπο ψζηε λα επηηεπρζεί πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο δηακέζνπ κίαο πεξηβαιινληηθά νινθιεξσκέλεο εζληθήο ζηξαηεγηθήο ζηνλ ηνκέα ησλ επηθίλδπλσλ απνβιήησλ. Δπίζεο, ν Νόκνο 3536/2007 κε ην άξζξν 30 ηξνπνπνηεί ην άξζξν 12 ηνπ Ν. 1650/1986 σο πξνο ηνλ νξηζκφ ησλ Φνξέσλ Γηαρείξηζεο ησλ ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΦνΓΑ). χκθσλα κε ηελ ηξνπνπνίεζε απηή, ε πξνζσξηλή απνζήθεπζε, κεηαθφξησζε, επεμεξγαζία αμηνπνίεζε θαη δηάζεζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ ζε θάζε Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο δηελεξγείηαη κε επζχλε ησλ ΦνΓΑ πνπ πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 7 ηεο ΚΤΑ 50910/2727/2003 θαη νη νπνίνη αληηζηνηρνχλ ζηηο δηαρεηξηζηηθέο ελφηεηεο θάζε Πεξηθέξεηαο (ΦΔΚ 287/Β/ ; ΦΔΚ 42/Α/ ; Σν 2008 ςεθίζηεθε ν Ν. 3688/08, ζην άξζξν 15 ηνπ νπνίνπ ζπκπιεξψλνληαη νξηζκέλεο δηαηάμεηο ηνπ Ν.3536/07 γηα ηνπο ΦνΓΑ, πξνβιέπεηαη ε ζχζηαζε εζληθνχ νξγάλνπ ΦνΓΑ, θαζνξίδεηαη ην πιαίζην κεηαηξνπήο πθηζηάκελσλ ζπλδέζκσλ ζε ΦνΓΑ θ.α. Ζ λέα ΚΤΑ γηα ηελ ηηκνινγηαθή πνιηηηθή θαη ηε δηνηθεηηθή νξγάλσζε ησλ ΦνΓΑ, ππνγξάθεθε ζην ηέινο ηνπ 2008 (ΦΔΚ 63/Α/ ; Ο Ν. 3852/2010 «Πξφγξακκα Καλλικράτης» θαη εηδηθφηεξα ην άξζξν 104 πξνβιέπεη ηε ζπγθξφηεζε ελφο Φνξέα Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΦνΓΑ) ζε θάζε Πεξηθέξεηα ηεο ρψξαο. Ο ΦνΓΑ απηφο πξνβιέπεηαη λα έρεη ηε κνξθή εληαίνπ ζπλδέζκνπ (ΝΠΓΓ), ζηνλ 21

32 νπνίν ζα ζπκκεηέρνπλ ππνρξεσηηθά φινη νη δήκνη ηεο Πεξηθέξεηαο. Οη ζχλδεζκνη θαη νη αλψλπκεο εηαηξείεο πνπ έρνπλ ήδε ζπζηαζεί σο θνξείο δηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ (ΦνΓΑ), ππνθαζίζηαληαη απ απηφλ. Οη κελ ζχλδεζκνη ζπγρσλεχνληαη νη δε αλψλπκεο εηαηξείεο ιχνληαη (ΦΔΚ 87/Α/ ; ηηο 2 Φεβξνπαξίνπ 2012 έιαβε ρψξα ε ζπδήηεζε, ζηελ νινκέιεηα ηεο Βνπιήο, ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ γηα ην πιαίζην παξαγσγήο θαη δηαρείξηζεο απνβιήησλ θαη ηελ ελαξκφληζε κε ηελ νδεγία 2008/98/ΔΚ, ην νπνίν πεξηιακβάλεη λέεο ξπζκίζεηο γηα ηνπο ΦνΓΑ. ην κεηαμχ, ην Τπνπξγείν Δζσηεξηθψλ έδσζε γηα δηαβνχιεπζε ζρέδην λφκνπ, κε ηίηιν: «Ρπζκίζεηο γηα ηελ ηνπηθή αλάπηπμε, ηελ απηνδηνίθεζε, ηελ απνθεληξσκέλε δηνίθεζε θαη ηε κεηαλαζηεπηηθή πνιηηηθή Δλζσκάησζε Οδεγίαο 2009/50/ΔΚ», ην επνλνκαδφκελν θαη «Καλλικράτης 2». Έλα ηκήκα ηνπ ζρεδίνπ λφκνπ αθνξά ηνπο πεξηθεξεηαθνχο ζπλδέζκνπο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ, ε ζπγθξφηεζε ησλ νπνίσλ πξνβιεπφηαλ (ζην Ν. 3852/2010 «Πξφγξακκα Καλλικράτης») λα γίλεη κε πξνεδξηθφ δηάηαγκα. χκθσλα κε ην ζπγθεθξηκέλν ζρέδην λφκνπ, επηζεκαίλεηαη ε πινπνίεζε ηεο αξρηθήο πξφβιεςεο ηνπ Ν. 3852/2012 γηα έλα ΦνΓΑ αλά πεξηθέξεηα, ελψ ηίζεηαη σο φξην γηα ηε ζπγθξφηεζή ηνπο νη 6 κήλεο απφ ηελ ςήθηζε ηνπ λφκνπ. Δπίζεο, πξνβιέπεηαη ε δπλαηφηεηα κεηαηξνπήο ησλ πεξηθεξεηαθψλ ζπλδέζκσλ ΦνΓΑ ζε αλψλπκεο εηαηξείεο ηνπ άξζξνπ 265 ηνπ Ν. 3463/2006, εθφζνλ απηφ απνθαζηζηεί απφ φια ηα δεκνηηθά ζπκβνχιηα ησλ δήκσλ κειψλ ηνπ ζπλδέζκνπ ( χκθσλα κε ηελ Διιεληθή Δηαηξία Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΔΔΓΑ), γηα ηελ νινθιήξσζε ηνπ ζεζκηθνχ πιαηζίνπ πνπ δηέπεη ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ ζηελ Διιάδα απαηηνχληαη νξηζκέλεο ζπκπιεξσκαηηθέο δξάζεηο. Δλδεηθηηθά αλαθέξνληαη νη εμήο: Σξνπνπνίεζε ηεο ΚΤΑ /97 (ΦΔΚ 1016/Β/ ) θαη θαηάξηηζε ζχγρξνλσλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ γηα ηε δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ. Γηακφξθσζε πιαηζίνπ πξνδηαγξαθψλ γηα ηα αλαθπθιψζηκα πιηθά. Θέζπηζε ηηκνινγηαθήο πνιηηηθήο κε νξζνινγηθά θξηηήξηα παξαγσγήο απνξξηκκάησλ. Θέζπηζε θξηηεξίσλ απνδνρήο απνβιήησλ γηα ηελ πγεηνλνκηθή ηαθή ησλ απνξξηκκάησλ. Δλζσκάησζε Οδεγηψλ ηεο Δ.Δ., φπσο: Οδεγία 2006/21/ΔΚ ζρεηηθά κε ηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ ηεο εμνξπθηηθήο βηνκεραλίαο θαη ηελ ηξνπνπνίεζε ηεο νδεγίαο 2004/35/ΔΚ. Οδεγία 2006/66/ΔΚ ζρεηηθά κε ηηο ειεθηξηθέο ζηήιεο θαη ηνπο ζπζζσξεπηέο θαη ηα απφβιεηα ειεθηξηθψλ ζηειψλ θαη ζπζζσξεπηψλ θαη κε ηελ θαηάξγεζε ηεο νδεγίαο 91/157/ΔΟΚ. Οδεγία 2005/32/ΔΚ γηα ζέζπηζε πιαηζίνπ γηα ηνλ θαζνξηζκφ απαηηήζεσλ νηθνινγηθνχ ζρεδηαζκνχ φζνλ αθνξά ηα πξντφληα πνπ θαηαλαιψλνπλ ελέξγεηα θαη γηα 22

33 ηξνπνπνίεζε ηεο νδεγίαο 92/42/ΔΟΚ θαη ησλ νδεγηψλ 96/57/ΔΚ θαη 2000/55/ΔΚ ( Σέινο ζηηο 13 Φεβξνπαξίνπ 2012 ςεθίζηεθε ν Ν. 4042, δίλνληαο έκθαζε ζηελ αλάιεςε πξσηνβνπιηψλ γηα δξάζεηο πξφιεςεο. Δπίζεο κεηαμχ άιισλ απνθαζίζηεθαλ: ην άξζξν 27 ε ππνρξεσηηθά ρσξηζηή ζπιινγή ραξηηνχ, γπαιηνχ, κεηάιισλ θαη πιαζηηθψλ κέρξη ην ην άξζξν 41 ε ιήςε κέηξσλ γηα ηε ρσξηζηή ζπιινγή βηνινγηθψλ πιηθψλ, ηελ επεμεξγαζία πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί απμεκέλε πεξηβαιινληηθή πξνζηαζία θαζψο θαη ηε ρξήζε πεξηβαιινληηθά αζθαιψλ πιηθψλ πνπ παξάγνληαη απφ βηνινγηθά απφβιεηα. Ζ θαηαβνιή εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο ησλ απνβιήησλ πξνβιέπεηαη ζην άξζξν 43. Πην ζπγθεθξηκέλα νη νξγαληζκνί ή νη επηρεηξήζεηο πνπ δηαζέηνπλ ζε Υψξν Τγεηνλνκηθήο Σαθήο (ΥΤΣΑ) ηα απφβιεηα πνπ θαηαηάζζνληαη ζηνπο παξαθάησ θσδηθνχο ΔΚΑ: , , , , , , 17 01, 17 02, , , , , ρσξίο λα έρνπλ πξνεγεζεί εξγαζίεο επεμεξγαζίαο (D13, R3, R4, R5, R12) επηβαξχλνληαη, απφ 1 εο Ηαλνπαξίνπ 2014, κε εηδηθφ ηέινο ηαθήο αλά ηφλν απνβιήησλ πνπ δηαηίζεηαη. Σν εηδηθφ ηέινο ηαθήο νξίδεηαη, γηα ην 2014, ζε ηξηάληα πέληε επξψ αλά ηφλν δηαηηζέκελσλ απνβιήησλ θαη απμάλεηαη εηεζίσο θαηά πέληε επξψ αλά ηφλν έσο ηνπ πνζνχ ησλ εμήληα επξψ αλά ηφλν. Ωζηφζν, ηα ππνιείκκαηα ησλ εξγαζηψλ επεμεξγαζίαο, πνπ δηαηίζεληαη ζε Υψξν Τγεηνλνκηθήο Σαθήο (ΥΤΣΑ), δελ επηβαξχλνληαη κε ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο, ην νπνίν θαηαηίζεηαη ζην «Πξάζηλν Σακείν» ηνπ Ν. 3889/2010 (Α 182) θαη δηαηίζεηαη απνθιεηζηηθά γηα ηε ρξεκαηνδφηεζε πξνγξακκάησλ θαη έξγσλ αλάθηεζεο θαη δηάζεζεο απνβιήησλ. 3. ΟΡΘΟΛΟΓΗΚΟΗ ΣΡΟΠΟΗ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΣΔΡΔΧΝ ΑΠΟΒΛΖΣΧΝ Ο φξνο «δηαρείξηζε ζηεξεψλ απνβιήησλ» πεξηιακβάλεη ηε ζπιινγή, ηε κεηαθνξά, ηε κεηαθφξησζε, ηελ πξνζσξηλή απνζήθεπζε, ηελ αμηνπνίεζε θαη ηε δηάζεζε ησλ απνβιήησλ κε ην βέιηηζην δπλαηφ ηξφπν απφ πιεπξάο δεκφζηαο πγηεηλήο, νηθνλνκηθψλ, αηζζεηηθήο, ζπληήξεζεο, κεραληθήο θαη πεξηβαιινληηθψλ ζπλεπεηψλ. ηα παξαπάλσ ζπκπεξηιακβάλνληαη ε επνπηεία ησλ εξγαζηψλ απηψλ θαζψο θαη ε κεηέπεηηα θξνληίδα ησλ ρψξσλ δηάζεζεο. Ο ζρεδηαζκφο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ απνηειεί έλα πνιχπινθν ζχζηεκα θνηλσληθήο, νηθνλνκηθήο, λνκηθήο, πνιηηηθήο, πεξηβαιινληηθήο, ηερληθήο θαη ιεηηνπξγηθήο θχζεσο. Γηα ηε ιήςε θαη ηελ εθαξκνγή νξζνινγηζηηθψλ απνθάζεσλ θαη ηε δεκηνπξγία ελφο απνδνηηθνχ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο πξέπεη λα είλαη δηαζέζηκε κία νινθιεξσκέλε θαη ζαθήο εηθφλα ηφζν 23

34 ηνπ πξνβιήκαηνο ησλ ΑΑ φζν θαη ηεο ηεξαξρηθήο θαηάηαμεο ησλ εκπιεθφκελσλ παξαγφλησλ (Jha et al., 2011; Hadjibiros et al., 2011; Weigand et al., 2003). Κάζε ζχζηεκα δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ είλαη απαξαίηεην λα αθνινπζεί ηηο θπξίαξρεο θαη ζεκειησηηθέο πεξηβαιινληηθέο αξρέο, φπσο ε πξφιεςε ηεο ξχπαλζεο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ε αλάιεςε επζχλεο απφ ην ξππαίλνληα (Hadjibiros et al., 2011; Boemi et al., 2010). Ζ δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ εμειίζζεηαη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξφλνπ. Ο πξψηνο ηζηνξηθά ζηφρνο ηεο δηαρείξηζεο ήηαλ απνθιεηζηηθά ε πξνζηαζία ηεο δεκφζηαο πγείαο, αθνχ απφ παιηά ε δεκφζηα πγεία ζπζρεηηδφηαλ κε ηηο αλεπαξθείο κεζφδνπο δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ, νη νπνίεο ήηαλ ππεχζπλεο γηα ηηο πάζεο θχζεσο αζζέλεηεο θαη ηηο επηδεκίεο. Απφ ηε δεθαεηία ηνπ 1970 άξρηζε λα γίλεηαη έληνλε ε επαηζζεηνπνίεζε γηα ζέκαηα πνπ αθνξνχζαλ ην πεξηβάιινλ θαη πξνβιήκαηα πνπ απηφ αληηκεηψπηδε. Γηα ην ιφγν απηφ, ν αξρηθφο ζηφρνο ηεο δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ εκπινπηίζηεθε κε ηελ απνηξνπή δπζκελψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ, θαζψο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ αέξα, ηνπ λεξνχ θαη ηνπ εδάθνπο. Γηα λα επηηεπρζεί ε εμαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη ηνπ πεξηβάιινληνο, ε πνιηηεία κε εθπξφζσπν ηελ ηνπηθή απηνδηνίθεζε επηθνξηίζηεθε κε ηελ εθαξκνγή θαηάιιεισλ κεζφδσλ δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ, επηκεξίδνληαο ζηνπο πνιίηεο ηηο αλάινγεο δαπάλεο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, ζε πνιιέο ρψξεο ηεο Δπξψπεο, πξνβιήζεθε κε επηηαθηηθφ χθνο ε έλλνηα ηεο δηαρείξηζεο, κε ηδηαίηεξε έκθαζε ηφζν ζηε κείσζε ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ φζν θαη ζηελ αμηνπνίεζή ηνπο. Δθείλε ηελ πεξίνδν παξνπζηάδνληαη επίζεο λέεο αληηιήςεηο ζρεηηθά κε ηελ επζχλε θαη ηελ νξγάλσζε ηεο δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ. Ζ επζχλε ηεο δηαρείξηζεο πεξλάεη πιένλ ζηνπο παξαγσγνχο ησλ απνβιήησλ, γεγνλφο πνπ πεξηνξίδεη αηζζεηά ηελ επζχλε θαη ην ξφιν ηεο πνιηηείαο (Αλδξεαδάθεο, 2000). Έθηνηε, ε αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο ησλ απνβιήησλ αξρίδεη λα απνθηάεη παγθφζκηεο δηαζηάζεηο. Ζ δηαρείξηζή ηνπο ζεσξείηαη πιένλ έλα απφ ηα ζεκαληηθφηεξα πεξηβαιινληηθά ζέκαηα θαη πξνθαιεί ηεξάζηην ελδηαθέξνλ δηεζλψο ( Ζ απμαλφκελε επαηζζεηνπνίεζε θαη ζπλεηδεηνπνίεζε ηφζν ησλ θπβεξλήζεσλ φζν θαη ησλ πνιηηψλ γηα ηα πξνβιήκαηα ηνπ πεξηβάιινληνο νδήγεζε ζηελ αλαδήηεζε λέσλ, νξζνινγηθψλ ηερληθψλ θαη ιχζεσλ πνπ αθνξνχλ κειινληηθά ζπζηήκαηα ζρεηηθά κε ηε δηαρείξηζε ησλ απνβιήησλ ( Ωο ζπλέπεηα, θαζνξίδνληαη θαη δηεμάγνληαη ζε εζληθφ επίπεδν εηδηθέο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο θαη δξαζηεξηφηεηεο πνπ έρνπλ σο ζηφρν ηελ ειάηησζε ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ, ηελ πξνψζεζε ηεο πξνζπάζεηαο γηα αλαθχθισζε θαη ηε δηεμαγσγή εθζηξαηεηψλ επαηζζεηνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ ( Ζ νινθιεξσκέλε δηαρείξηζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ βαζίδεηαη ζηελ αιιεινπρία θαη ηελ αιιειεμάξηεζε ησλ επηκέξνπο ιεηηνπξγηθψλ ζηαδίσλ θαη δξάζεσλ έηζη ψζηε λα νδεγεζνχκε ζηε βέιηηζηε ιχζε. 24

35 3.1. Πξόιεςε Ζ ινγηθή ηεο πξφιεςεο ζπλίζηαηαη ζηε κείσζε ηεο πνζφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ ζηεξεψλ απνβιήησλ. Βαζηθφ δήηεκα ζηελ πξφιεςε παξαγσγήο απνβιήησλ απνηειεί ε εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ απφ ην ζηάδην ηεο εμαγσγήο παξζέλσλ πξψησλ πιψλ, ηεο επεμεξγαζίαο, ηεο κεηαπνίεζεο, ηεο κεηαθνξάο θαη ηεο ρξήζεο. Μέρξη ζήκεξα δελ ππάξρνπλ, ζε αξθεηά παγησκέλε κνξθή, κέζνδνη αλάιπζεο ηνπ θχθινπ δσήο γηα ηα δηάθνξα είδε πξντφλησλ. Δπίζεο, αλ θαη ε πξφιεςε απνηειεί ηελ ειθπζηηθφηεξε κέζνδν δηαρείξηζεο ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ (βξίζθεηαη ζηελ πςειφηεξε ζέζε ζηελ ηεξάξρεζε ησλ δηαθφξσλ ελαιιαθηηθψλ κεζφδσλ πνπ πξνηείλνληαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε), ηα πξαθηηθά κέηξα πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή (ζηηο πεξηζζφηεξεο ρψξεο) είλαη είηε αλχπαξθηα ή πνιχ πεξηνξηζκέλα εμαηηίαο ησλ επηπηψζεσλ πνπ ζα έρνπλ ζε έλα επξχ θάζκα εδξαησκέλσλ θνηλσληθψλ θαη νηθνλνκηθψλ ζρέζεσλ. Ζ κείσζε ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ πξνυπνζέηεη ζεκαληηθέο αιιαγέο φρη κφλν ζηηο θαηαλαισηηθέο ζπλήζεηεο αιιά θαη ζηνπο κεραληζκνχο ιεηηνπξγίαο ηεο αγνξάο, φπσο π.ρ. ηελ επέθηαζε ηεο επζχλεο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζηνπο παξαγσγνχο ή ηελ πηνζέηεζε νξζνινγηθψλ ηξφπσλ ηηκνιφγεζεο ησλ θαηνίθσλ (πξφηππν Διβεηίαο φπνπ ε ηηκνιφγεζε γίλεηαη βάζεη ηνπ βάξνπο ησλ απνξξηκκάησλ θαη φρη κε βάζε ηα ηεηξαγσληθά ηεο θαηνηθίαο φπσο ζηε ρψξα καο - pay as you throw ) (Karagiannidis et al., 2005). Ωζηφζν, έρνπλ ήδε ιεθζεί απνθάζεηο πνπ πινπνηνχληαη είηε κέζσ ρξεκαηνδνηηθψλ πξνγξακκάησλ (π.ρ. LIFE), είηε κέζσ ζεζκνζέηεζεο ηερληθψλ πξνηχπσλ, ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο Σππνπνίεζεο (CEN). ε νξηζκέλεο εηδηθέο πεξηπηψζεηο, ε πξφιεςε κπνξεί λα γίλεηαη κέζσ πεξηνξηζκψλ ή απαγνξεχζεσλ ζηε ρξήζε ζπγθεθξηκέλσλ νπζηψλ (π.ρ. βαξέσλ κεηάιισλ), ψζηε λα πξνιακβάλεηαη ζε κεηαγελέζηεξν ζηάδην ε δεκηνπξγία επηθίλδπλσλ απνβιήησλ. Άιινη ηξφπνη ζπλεηζθνξάο ζηελ πξφιεςε, είλαη ηα πξνγξάκκαηα νηθνινγηθψλ ειέγρσλ, κε παξάιιειε ζέζπηζε θηλήηξσλ ή θαη αληηθηλήηξσλ ζε νηθνλνκηθνχο θνξείο ηνπ Γεκφζηνπ ή ηνπ ηδησηηθνχ ηνκέα (νηθνινγηθφ ζήκα) θαζψο θαη ε ελζάξξπλζε ησλ θαηαλαισηψλ λα ρξεζηκνπνηνχλ θαη λα θαηαλαιψλνπλ πξντφληα πνπ ξππαίλνπλ ιηγφηεξν Δμνηθνλόκεζε ραξηηνύ Ζ θαηαλάισζε ραξηηνχ ζηηο αξρέο ηνπ αηψλα (1915) ήηαλ κφιηο t γηα νιφθιεξν ηνλ πιαλήηε. ήκεξα ε εηήζηα θαηαλάισζε είλαη 40 θνξέο κεγαιχηεξε, μεπεξλψληαο ηνπο t ην ρξφλν. πγθεθξηκέλα ζηελ Διιάδα, ε θαηαλάισζε ραξηηνχ έρεη μεπεξάζεη ηνπο t ην ρξφλν, φηαλ ην 1976 δελ μεπεξλνχζε ηνπο t. Κάζε ρξφλν ζπγθεληξψλνληαη πξνο αλαθχθισζε t ρξεζηκνπνηεκέλνπ ραξηηνχ ( t απφ κεγάινπο παξαγσγνχο, φπσο ζνχπεξ κάξθεη, βηνκεραλίεο, ηππνγξαθεία, βηβιηνδεηεία, επηζηξνθέο εθεκεξίδσλ θαη πεξηνδηθψλ θαη άιινη t απφ ζπίηηα, γξαθεία, θιπ). Σν ραξηί είλαη έλα θπζηθφ πξντφλ. κσο ε παξαγσγή θαη ππεξθαηαλάισζή ηνπ θνζηίδεη ζην πεξηβάιινλ. Πνιιέο είλαη νη δξαζηεξηφηεηεο πνπ επηβαξχλνπλ ην πεξηβάιινλ ζε φιε ηε 25

36 δηάξθεηα δσήο ηνπ ραξηηνχ (Κχθινο Εσήο ηνπ Υαξηηνχ), απφ ηε ζηηγκή δειαδή πνπ θπηεχεηαη κηα θαιιηέξγεηα ή θφβεηαη έλα δάζνο κέρξη λα κεηαηξαπεί ζε ραξηί, λα θηάζεη ζηα ρέξηα ηνπ θαηαλαισηή θαη λα αρξεζηεπζεί ( Ζ νηθνινγηθή ζπλείδεζε επηβάιιεη ηε κείσζε θαηαλάισζεο ραξηηνχ. Ζ πξνζπάζεηα γηα εμνηθνλφκεζε ραξηηνχ βαζίδεηαη αθελφο ζηνλ πεξηνξηζκφ ηεο εθηεηακέλεο ρξήζεο ηνπ, αθεηέξνπ δε ζηελ πιήξε αμηνπνίεζή ηνπ κέρξη λα «απνξξηθζεί» απφ ηνπο θαηαλαισηέο. Γηα ην ζθνπφ απηφ θξίλεηαη αλαγθαία ε επαηζζεηνπνίεζε αιιά θαη ε ελεκέξσζε ησλ πνιηηψλ ζρεηηθά κε πξαθηηθέο νξζήο ρξήζεο ηνπ ραξηηνχ. Οξηζκέλεο απφ απηέο ηηο πξαθηηθέο είλαη νη αθφινπζεο: Παξφηξπλζε γηα ρξήζε θαη ησλ δχν φςεσλ ζηελ εθηχπσζε θαη ηελ θσηναληηγξαθή. Αλαπαξαγσγή εληχπσλ κεηά απφ αθξηβή πξνζδηνξηζκφ αλαγθψλ. Δπέθηαζε ηεο ρξήζεο ηεο ειεθηξνληθήο αιιεινγξαθίαο. Δπαλαρξεζηκνπνίεζε παιαηψλ ραξηηψλ κνλήο φςεο γηα εθηχπσζε πξφρεηξσλ εξγαζηψλ. Ζ εμνηθνλφκεζε ραξηηνχ, πέξα απφ νηθνλνκηθφ φθεινο επηθέξεη θαη πεξηβαιινληηθφ φθεινο θαζψο ε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ραξηηνχ νδεγεί θαη ζε κείσζε ηεο παξαγσγήο ραξηηνχ. Έηζη έρνπκε κείσζε ησλ δέληξσλ πνπ ρξεηάδνληαη γηα ηελ παξαγσγή ραξηηνχ, απνθπγή ρξήζεο ρεκηθψλ νπζηψλ θαηά ηελ επεμεξγαζία ηνπ ραξηηνχ, κείσζε ηεο θαηαλάισζεο λεξνχ θαη ελέξγεηαο θαη κείσζε ησλ παξαγφκελσλ ξχπσλ θαη απνβιήησλ απφ ηελ θαηαλάισζή ηεο ( Οηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε Ο φξνο θνκπνζηνπνίεζε αλαθέξεηαη ζηελ αεξφβηα ζεξκνθηιηθή απνδφκεζε ηνπ νξγαληθνχ θιάζκαηνο ησλ απνβιήησλ κε ηελ ηειηθή παξαγσγή δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, λεξνχ, δηαθφξσλ ελψζεσλ θαη ελφο ζηαζεξνπνηεκέλνπ πιηθνχ (compost), ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη σο βειηησηηθφ εδάθνπο (Αλδξεαδάθεο, 2000). Ζ θνκπνζηνπνίεζε κπνξεί λα ζεσξεζεί σο κηα κνξθή αλαθχθισζεο, απφ ηε ζηηγκή πνπ ν ζθνπφο ηεο είλαη ε κεηαηξνπή ησλ δπκψζηκσλ ησλ απνβιήησλ ζε εδαθνβειηησηηθφ ην νπνίν κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζηε γεσξγία (ζηελ Διιάδα έρεη εθαξκνζζεί ειάρηζηα) (Κνχγθνινο, 2007). ηε δηαδηθαζία ηεο θνκπνζηνπνίεζεο παίξλνπλ κέξνο κηθξννξγαληζκνί (βαθηήξηα, κχθεηεο, πξσηφδσα) ησλ νπνίσλ ε δξαζηεξηφηεηα εμαξηάηαη απφ ηνλ άλζξαθα θαη ην άδσην ησλ απνβιήησλ (ρξεζηκνπνηνχληαη σο πεγή ελέξγεηαο θαη ηξνθήο αληίζηνηρα), ηελ πγξαζία ηνπο, ηελ παξνρή νμπγφλνπ (ψζηε λα δηαηεξείηαη αεξφβηα δηαδηθαζία), ην ph θαη ηε ζεξκνθξαζία. Ζ κέζνδνο απηή απνδίδεη κε ηελ πξνυπφζεζε λα πξνυπάξρεη δηαρσξηζκφο ησλ νξγαληθψλ 26

37 πιηθψλ απφ ηα ππφινηπα ζηεξεά απφβιεηα. Αλ δελ ηεξείηαη απηή ε πξνυπφζεζε, ε πνηφηεηα ηνπ βειηησηηθνχ (compost) είλαη πνιχ ρακειή (Γεσξγφπνπινο, 2004). χκθσλα κε ηα παξαπάλσ, ην compost κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο εδαθνβειηησηηθφ πιηθφ θαη σο ππφζηξσκα γηα ηελ θαιιηέξγεηα θπηψλ θαζψο επίζεο θαη σο βηφθηιηξν θαη ερνκνλσηηθφ πιηθφ, αλάινγα κε ηελ πνηφηεηά ηνπ. Σν βειηησηηθφ εδάθνπο πξέπεη λα είλαη απαιιαγκέλν απφ νγθψδε αληηθείκελα, πιαζηηθά θαη γπαιί θαη λα κελ πεξηέρεη βαξέα κέηαιια θαη παζνγφλνπο κηθξννξγαληζκνχο. Σν βειηησηηθφ ηνπ εδάθνπο δχλαηαη λα απμήζεη ηελ παξαγσγή ιφγσ ησλ εμήο ηδηνηήησλ (θνξδίιεο, 1990): Δκπινπηίδεη ην έδαθνο κε ζξεπηηθέο νπζίεο. Απμάλεη ην πνξψδεο ηνπ εδάθνπο. Γεκηνπξγεί επλντθέο ζπλζήθεο αεξηζκνχ ζην έδαθνο θαη θαηαθξαηεί ηελ πγξαζία. Αλ ζηφρνο ηεο θνκπνζηνπνίεζεο είλαη ε κείσζε ησλ πνζνηήησλ ζην ΥΤΣΑ, ηφηε ε πνηφηεηα ηνπ compost δελ έρεη ζεκαζία. ηελ πεξίπησζε, φκσο, πνπ πξννξίδεηαη γηα θαιιηέξγεηεο, πξέπεη λα θαιχπηνληαη νη απζηεξέο πξνδηαγξαθέο σο πξνο ηελ πεξηεθηηθφηεηα ζε βαξέα κέηαιια θαη ηνμηθέο νπζίεο, θάηη πνπ δχζθνια δηαζθαιίδεηαη ρσξίο δηαινγή ζηελ πεγή, ε πξνθαηάιεςε ησλ αγξνηψλ θαη ην ρακειφ θφζηνο ησλ αληαγσληζηηθψλ ρεκηθψλ εδαθνβειηησηηθψλ. Οη θπξηφηεξεο παξάκεηξνη πνπ επεξεάδνπλ ηελ εθαξκνγή θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο κεζφδνπ είλαη: ε ζχζηαζε ηνπ ππνζηξψκαηνο, ην κέγεζνο ησλ ζπζηαηηθψλ ηνπ ππνζηξψκαηνο, ε θαζαξφηεηα ηνπ ππνζηξψκαηνο (χπαξμε πξνζκίμεσλ), ε πγξαζία ηνπ ππνζηξψκαηνο, ην ph ηνπ ππνζηξψκαηνο, ε ζεξκνθξαζία ηνπ ππνζηξψκαηνο θαη ν αεξηζκφο ηνπ ππνζηξψκαηνο (Μειέηε Ν. Δπβνίαο, 2007). Ωο θπζηθή βηνινγηθή δηεξγαζία, ε θνκπνζηνπνίεζε απαηηεί ζρεηηθά κεγάινπο ρξφλνπο γηα ζηαζεξνπνίεζε θαη σξίκαλζε ησλ ΑΑ θαη ζπλεπψο κεγάινπο ρψξνπο. ε κηθξή θιίκαθα, θνκπνζηνπνίεζε κπνξεί λα γίλεη θαη ζε κεκνλσκέλεο θαηνηθίεο ή ζπγθξνηήκαηα θαηνηθηψλ (κέζα ζε εηδηθνχο θάδνπο ή απιέο ηδηνθαηαζθεπέο) ή ζε κηθξνχο νηθηζκνχο κε δηαινγή ζηελ πεγή θαη απιέο εγθαηαζηάζεηο κε ζεηξάδηα. Ζ θνκπνζηνπνίεζε κηθξήο θιίκαθαο θαζηζηά απνηειεζκαηηθφηεξν ηνλ έιεγρν ηεο πνηφηεηαο θαη ηνπ ζπζηήκαηνο δηάζεζεο ηνπ πξντφληνο. Σν ηειεπηαίν δηάζηεκα, έρεη μεθηλήζεη εθζηξαηεία ελεκέξσζεο - επαηζζεηνπνίεζεο θαη ελεξγνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ κε ζέκα ηελ Οηθηαθή Κνκπνζηνπνίεζε. Ζ θπζηθή δηαδηθαζία 27

38 θαηά ηελ νπνία ηα νξγαληθά απφβιεηα (θξνχηα, ιαραληθά, θχιια, θιαδέκαηα θ.α.) κεηαηξέπνληαη ζε έλα πινχζην νξγαληθφ κίγκα πνπ ιεηηνπξγεί σο εδαθνβειηησηηθφ θαη ιίπαζκα, δειαδή ε θνκπνζηνπνίεζε, κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί πνιχ εχθνια ζηνλ θήπν κε ηε ρξήζε ελφο απινχ θάδνπ θνκπνζηνπνίεζεο. Έηζη ινηπφλ ηζφθιηα απγψλ, ην πεξίζζεπκα ηεο ζαιάηαο, νη θινχδεο απφ ηα θξνχηα θαη ηα ιαραληθά, ην ραξηί θνπδίλαο, ηα θχιια θαη ηα θιαδέκαηα απφ ηνλ θήπν, ηα θίιηξα ηνπ θαθέ, ε ζηάρηε απφ ην ηδάθη θαη πνιιά άιια νξγαληθά ππνιείκκαηα πνπ θαζεκεξηλά πεηάκε ζηα ζθνππίδηα, πνιχ εχθνια κπνξνχλ λα κεηαηξαπνχλ ζε έλα πινχζην νξγαληθφ κίγκα πνπ ιεηηνπξγεί σο ιίπαζκα γηα ηηο γιάζηξεο καο ή σο εδαθνβειηησηηθφ γηα ηνλ θήπν καο. Μέζα ζηνλ θάδν ζπγθεληξψλνπκε ηα νξγαληθά νηθηαθά απφβιεηα, ηα νπνία απνηεινχλ πεξίπνπ ην 40-60% ηνπ ζπλφινπ ησλ απνβιήησλ πνπ παξάγνπκε ζην ζπίηη καο. Απφ απηά ην 70% πεξίπνπ είλαη θνκπνζηνπνηήζηκα. Απηφ ζεκαίλεη φηη θάλνληαο θνκπνζηνπνίεζε κπνξνχκε λα κεηψζνπκε ην ζχλνιν ησλ νηθηαθψλ απνβιήησλ καο θαηά 35% πεξίπνπ ( ε πνιιέο επξσπατθέο ρψξεο ε νηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε έρεη πξνρσξήζεη εδψ θαη ρξφληα θαη ππάξρεη έλα κεγάιν ξεχκα θαηεπζπλφκελν πξνο απηήλ. H νηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε κάιηζηα δελ έξρεηαη ζε αληίζεζε κε θακία άιιε κέζνδν πνπ κπνξεί ελδερνκέλσο λα εθαξκφδεη ηελ ίδηα πεξίνδν ν εθάζηνηε Γήκνο. Με ιίγα ιφγηα είλαη κηα δνθηκαζκέλε θαη πεηπρεκέλε κέζνδνο δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ πνπ ζα ιέγακε φηη επηβάιιεηαη πιένλ λα γίλεη ζεζκφο θαη ζηελ Διιάδα, δεδνκέλνπ ηνπ πςεινχ πνζνζηνχ νξγαληθψλ ζηα απφβιεηά καο, εμαηηίαο ηεο κεζνγεηαθήο δηαηξνθήο καο ( Σν πξψην πηινηηθφ πξφγξακκα έγηλε ζην Μαξνχζη κε ηελ ηνπνζέηεζε 11 θάδσλ. Δλ ζπλερεία, έλα αμηφινγν πηινηηθφ πξφγξακκα έγηλε ζην δήκν Διεπζίλαο κε ηελ ηνπνζέηεζε 60 θάδσλ φπνπ ν δήκνο πιήξσζε ην ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο αγνξάο ηνπο, έλα αληίζηνηρν πξφγξακκα αθνινχζεζε θαη ν δήκνο Άλνημεο, επηδνηψληαο ην 50% ηνπ θφζηνπο, ελψ ζήκεξα ε πιεηνςεθία ησλ ειιεληθψλ δήκσλ ζπκκεηέρνπλ ζε πξνγξάκκαηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Ζ νηθνινγηθή εηαηξεία αλαθχθισζεο εθπαηδεχεη πξνζσπηθφ ησλ δήκσλ γηα λα κπνξέζνπλ κε ηε ζεηξά ηνπο λα ελζαξξχλνπλ ηνπο πνιίηεο πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε ( Δπαλαρξεζηκνπνίεζε Με βάζε ην γεγνλφο φηη ε επζχλε ηεο δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ επηβαξχλεη ηνλ παξαγσγφ ηνπο, θξίλεηαη αλαγθαία ε εμαζθάιηζε ησλ κέζσλ, φρη κφλν γηα ηνλ πεξηνξηζκφ ηεο δεκηνπξγίαο απνβιήησλ (κε ζπλεηή ρξήζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, αλαλεψζηκσλ πξψησλ πιψλ ή κε επηθίλδπλσλ πιηθψλ) αιιά θαη γηα ηε δεκηνπξγία θαηάιιεισλ πξντφλησλ ψζηε λα δηεπθνιχλεηαη ε επαλαρξεζηκνπνίεζε θαη ε αλάθηεζή ηνπο. Ωο επαλαρξεζηκνπνίεζε νξίδεηαη ε αλάθηεζε πξντφλησλ πνπ πξννξίδνληαη γηα ηελ ίδηα ή παξαπιήζηα ρξήζε. Ζ έλλνηα ηεο επαλαρξεζηκνπνίεζεο πεξηιακβάλεη ηελ αλάθηεζε ρξήζηκσλ πξντφλησλ, φπσο έπηπια, βηβιία, παηρλίδηα θαη ζπζθεπέο πνπ ν πξνεγνχκελνο 28

39 ηδηνθηήηεο ηνπο δελ ηηο ήζειε ή δε ηηο ρξεηαδφηαλ. Σν ζηάδην εθείλν ηεο επαλαρξεζηκνπνίεζεο κέζα απφ ην νπνίν θαηνξζψλεηαη ε πνζνηηθή κείσζε ησλ απνξξηκκάησλ αιιά θαη ε δπλαηφηεηα επηζθεπήο θαη ζπλέρηζεο ηνπ θχθινπ δσήο πιηθψλ πξνεγείηαη απηφ ηεο αλαθχθισζεο. Δπηπξφζζεηα, κέζσ ηεο επαλαρξεζηκνπνίεζεο πξντφλησλ ηέινπο δσήο εθηξέπνληαη ζεκαληηθέο πνζφηεηεο πιηθψλ πνπ ζα θαηέιεγαλ ζηνπο ΥΤΣΑ κεηψλνληαο έηζη θαη ην θφζηνο δηαρείξηζήο ηνπο θαη απμάλνληαο ην ρξφλν δσήο ησλ ΥΤΣΑ. πγρξφλσο, δίλεηαη ε επθαηξία ζε πνιίηεο ρακειψλ νηθνλνκηθψλ ζηξσκάησλ λα απνθηήζνπλ αγαζά ζε ρακειφηεξν θφζηνο απφ απηφ πνπ απαηηείηαη ζηελ αγνξά. Δπηηπρεκέλα παξαδείγκαηα Δπξσπατθψλ δήκσλ φπνπ ιεηηνπξγνχλ παξφκνηα θέληξα ζπιινγήο απνηεινχλ ε Μαζζαιία θαη ην Μφλαρν Γεκνηηθή Κνκπνζηνπνίεζε Ζ θνκπνζηνπνίεζε θαη ην compost, δειαδή ην θπηηθφ ιίπαζκα, ην νπνίν παξάγεηαη απφ ηελ απνζχλζεζε ησλ νξγαληθψλ πιηθψλ, είλαη ήδε αξθεηά δεκνθηιή ζε πνιιέο επξσπατθέο ρψξεο θαη ηδηαίηεξα ζηηο ρψξεο ηεο Βφξεηαο Δπξψπεο. Σα νηθηαθά νξγαληθά απφβιεηα απνηεινχλ έλα κεγάιν κέξνο ηνπ ζπλφινπ ησλ απνβιήησλ καο, ελψ κε απηφλ ηνλ ηξφπν πξνζηαηεχνπκε ην πεξηβάιινλ θαη ην compost κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο βειηησηηθφ εδάθνπο κε άξηζηα απνηειέζκαηα γηα φια ηα θπηά. Ζ δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε ησλ νηθηαθψλ απνβιήησλ έρεη ήδε ιεηηνπξγήζεη ζε άιιεο ρψξεο, κε εληππσζηαθά απνηειέζκαηα, σο απνηειεζκαηηθφο ηξφπνο δηαρείξηζεο απηνχ ηνπ είδνπο ησλ απνβιήησλ. Ζ δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε ζηελ Διιάδα θάλεη ηα πξψηα ηεο βήκαηα ζηνπο δήκνπο Αζελαίσλ θαη Κεθηζηάο θαη αθνξά ηα νηθηαθά απφβιεηα ηεο θνπδίλαο. ηελ πξψηε απηή πξνζπάζεηα πεξηιακβάλεηαη κηθξφο αξηζκφο λνηθνθπξηψλ, θαιχπηεηαη πιεζπζκφο θαηνίθσλ ζε θάζε έλαλ απφ ηνπο δήκνπο θαη ζην πξφγξακκα ζπκκεηέρνπλ θαη ν Δληαίνο χλδεζκνο Γήκσλ Κνηλνηήησλ Αηηηθήο (ΔΓΚΝΑ) θαη ην Δζληθφ Μεηζφβην Πνιπηερλείν. Σν παξάδεηγκα ηεο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο αθνινχζεζαλ ζηε ζπλέρεηα κία ζεηξά άιισλ δήκσλ, φπσο γηα παξάδεηγκα νη δήκνη Παιιήλεο, Καιακάηαο, Άλδξνπ, Βφινπ, Ππιαίαο Υνξηηάηε θ.ά Αλαθύθισζε Ο φξνο «αλαθχθισζε» πεξηιακβάλεη ην δηαρσξηζκφ ησλ ΑΑ ζε νκνηνγελείο θαηεγνξίεο ησλ ζπζηαηηθψλ ηνπο, ηελ αλάθηεζε πιηθψλ απφ ηα απφβιεηα θαη ηελ επαλαρξεζηκνπνίεζή ηνπο κεηά απφ ελδηάκεζε επεμεξγαζία (δηαινγή, ζπκπίεζε), κεηαθνξά αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ θαη ηειηθή επεμεξγαζία παξαζθεπή ηειηθνχ πιηθνχ ή πξντφληνο. 29

40 Οη βαζηθέο κέζνδνη αλάθηεζεο πιηθψλ είλαη ε δηαινγή ζηελ πεγή θαη ε κεραληθή δηαινγή, ελψ ζεκεηψλεηαη πσο δελ είλαη φια ηα πιηθά ησλ ΑΑ εμίζνπ εχθνιν λα δηαρσξηζηνχλ, νχηε ε αμηνπνίεζε ηνπο εμίζνπ απνηειεζκαηηθή (Παλαγησηαθφπνπινο, 2002). Σα βαζηθά αλαθπθινχκελα πιηθά πεξηιακβάλνπλ: (i) Υαξηηά, ραξηφληα. (ii) Γπαιηά. (iii) PVC,PET ή άιια πιαζηηθά (iv) Μέηαιια φπσο ζίδεξνο, αινπκίλην, ςεπδάξγπξνο θ.η.ι. (v) Παιηά πθάζκαηα, ξνχρα, θνπξέιηα. (vi) Οξπθηέιαηα. (vii) Βηνκεραληθά απφβιεηα. (viii) Διαζηηθά νρεκάησλ. (ix) Μεγάια απφβιεηα (π.ρ. έπηπια) θ.η.ι. Δπηπξνζζέησο, πξφζθαηα πξνεδξηθά δηαηάγκαηα ξπζκίδνπλ θαη επηβάιινπλ ηελ αλαθχθισζε απηνθηλήησλ, ειεθηξηθψλ/ειεθηξνληθψλ ζπζθεπψλ, πιηθψλ νηθνδνκψλ θαη θαηεδαθίζεσλ θ.ιπ. Καζνξηζηηθνί παξάγνληεο γηα ηελ νηθνλνκηθή βησζηκφηεηα ελφο ζπζηήκαηνο αλαθχθισζεο είλαη ην ζχζηεκα δηαινγήο, ε δηάζεζε ζηελ αγνξά αλαθπθισκέλσλ πξντφλησλ, ην πνζνζηφ αλάθηεζεο πιηθψλ θαη ε νξγαληθή, νηθνλνκηθή θαη ζεζκηθή ζηήξημε. Δπηπιένλ, ε επηηπρία ελφο πξνγξάκκαηνο αλαθχθισζεο εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηελ ζεηηθή ζηάζε ησλ πνιηηψλ κέζσ ηεο ελεξγνχ θαη ζπλερήο ζπκκεηνρήο απηψλ ζηνπο ζσζηνχο ηξφπνπο ρσξηζκνχ θαη απνθνκηδήο θαηά ηε δηαρείξηζε ησλ ΑΑ (Vicente & Reis, 2007). Οη ζηφρνη ηεο αλαθχθισζεο ζε εζληθφ, αιιά θαη ζε παγθφζκην επίπεδν κπνξεί λα είλαη ε εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο απφ ηε κεησκέλε παξαγσγή πξψησλ πιψλ θαη πξντφλησλ (π.ρ. γηα ην γπαιί αγγίδεη ην 90% θαη γηα ην αινπκίλην ην 95%), ε κείσζε ησλ αξλεηηθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ (ηφζν απφ ηελ εμνηθνλφκεζε πξψησλ πιψλ φζν θαη απφ ηε κείσζε ησλ απνβιήησλ), ν δηαρσξηζκφο θαη ε εθηξνπή ζπγθεθξηκέλσλ πιηθψλ (π.ρ. ησλ επηθίλδπλσλ ή ησλ βηναπνδνκήζηκσλ), ε πεξηβαιινληηθή δηαπαηδαγψγεζε θαη ε δηακφξθσζε ζπκπεξηθνξψλ θ.α. (Παλαγησηαθφπνπινο, 2002). Σέινο, ηα πηζαλά νθέιε πνπ επηθέξεη ε δηαδηθαζία ηεο αλαθχθισζεο είλαη ηα αθφινπζα: Ο πεξηνξηζκφο ηνπ φγθνπ ησλ απνβιήησλ πνπ πξέπεη λα κεηαθεξζνχλ ζην ρψξν πγεηνλνκηθήο ηαθήο. Ο πεξηνξηζκφο ηνπ φγθνπ ηεο πγεηνλνκηθήο ηαθήο ησλ ΑΑ κε απνηέιεζκα λα ρξεηάδεηαη ιηγφηεξε γε γηα πγεηνλνκηθή ηαθή. Ζ εμνηθνλφκεζε πνιχηηκσλ πξψησλ πιψλ (π.ρ. ραξηί θ.η.ι.). Ζ χπαξμε θάπνηνπ θέξδνπο απφ ηελ πψιεζε ησλ αλαθπθινχκελσλ πιηθψλ. 30

41 Ζ ηθαλνπνίεζε ηεο πεξηβαιινληηθήο επαηζζεζίαο ησλ πνιηηψλ. Ζ βειηίσζε, ζε θάπνηεο πεξηπηψζεηο, ηνπ ηζνδπγίνπ πιεξσκψλ. Ζ δεκηνπξγία λέσλ ζέζεσλ εξγαζίαο. Μέζσ ησλ παξαπάλσ θαζίζηαηαη απηνλφεηε ε ζεκαληηθφηεηα ηεο αλαθχθισζεο ησλ θαηάιιεισλ πξνο απηήλ ΑΑ, γηα ηελ πξνζηαζία ηφζν ηνπ πεξηβάιινληνο φζν θαη ηεο δεκφζηαο πγείαο (Κνχγθνινο, 2007) Μεραληθή Βηνινγηθή Δπεμεξγαζία Μεραληθή επεμεξγαζία Ζ κεραληθή επεμεξγαζία απαηηεί ηνλ δηαρσξηζκφ ησλ απνβιήησλ ν νπνίνο γίλεηαη κε δηαινγή είηε ζηελ πεγή είηε ζε εηδηθέο εγθαηαζηάζεηο ( Σν Refuse Derived Fuel (RDF) απνηειείηαη απφ απφβιεηα θαηάιιεια επεμεξγαζκέλα, ψζηε λα ρξεζηκνπνηεζεί σο θαχζηκν γηα ηελ παξαγσγή αηκνχ ή ειεθηξηζκνχ, κπνξεί λα ζπλδπαζηεί κε πνζφηεηα θάξβνπλνπ θαη θαίγεηαη ζε ιέβεηεο γεληθήο ρξήζεο ή ζε εηδηθά ζπζηήκαηα θαχζεο. πλήζσο ν φξνο RDF αλαθέξεηαη ζε απφβιεηα πνπ έρνπλ πεξάζεη απφ ην ζηάδην ηεο δηαινγήο, έρεη κεησζεί ην κέγεζφο ηνπο θαη έρνπλ απνκαθξπλζεί ηα άθαπζηα πιηθά πνπ ηπρφλ πεξηείραλ. Θεσξεηηθά σζηφζν, αθφκα θαη ηα απφβιεηα πνπ δελ έρνπλ ππνζηεί θακία επεμεξγαζία νλνκάδνληαη RDF. Γεληθά, πξηλ ην δηαρσξηζκφ ησλ αζηηθψλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, απειεπζεξψλνληαη απφ ηνπο πιαζηηθνχο ζάθνπο ή ηα ραξηφθνπηα πνπ ζπιιέγνληαη θαη ζηε ζπλέρεηα ηεκαρίδνληαη. Αλ ηα απφβιεηα ππνζηνχλ επεμεξγαζία πξηλ ηελ απνηέθξσζή ηνπο, εμαζθαιίδεηαη ε βέιηηζηε κεραληθή ζπκπεξηθνξά ηνπ απνηεθξσηή θαη ηαπηφρξνλα απμάλεηαη ε ζεξκνγφλνο δχλακή ηνπο (Διιεληθφ Αλνηθηφ Παλεπηζηήκην, 2000) Βηνινγηθή επεμεξγαζία Ζ βηνινγηθή επεμεξγαζία ησλ αζηηθψλ ζηεξεψλ απνβιήησλ πξηλ ηελ ηειηθή εδαθηθή ελαπφζεζή ηνπο, απνηειεί κηα βαζηθή ελαιιαθηηθή επηινγή πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο ΑΑ θαη ζηνρεχεη ζηελ εθηξνπή ή / θαη ζηελ αλάθηεζε compost ή / θαη ελέξγεηαο, ζηε κείσζε ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη ζηε κείσζε ζηξαγγηζκάησλ θαη βηναεξίνπ ζηα ΥΤΣΑ. Ζ παξαπάλσ επεμεξγαζία δηαρσξίδεηαη ζε δχν κεγάιεο θαηεγνξίεο, ηελ αεξφβηα (θνκπνζηνπνίεζε), απφ ηελ νπνία παξάγεηαη ην compost θαη ηελ αλαεξφβηα (ρψλεπζε), απφ ηελ νπνία αλαθηάηαη βηναέξην (ζηελ αλαεξφβηα βηνεπεμεξγαζία ππφθεηηαη θαη ην νξγαληθφ θιάζκα ησλ ΑΑ πνπ «ζάβνληαη» ζε ΥΤΣΑ). Πξνυπφζεζε ηεο εθαξκνγήο ηεο βηνινγηθήο επεμεξγαζίαο είλαη ν δηαρσξηζκφο ηνπ βηναπνδνκήζηκνπ θιάζκαηνο ησλ αζηηθψλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, ν νπνίνο γίλεηαη είηε ζηελ 31

42 πεγή, νπφηε ε εγθαηάζηαζε βηνεπεμεξγαζίαο είλαη «απηνδχλακε» ή ζε Δγθαηάζηαζε Μεραληθνχ Γηαρσξηζκνχ, νπφηε απνηειεί ζπλέρεηα ηνπ κεραληθνχ δηαρσξηζκνχ (Παλαγησηαθφπνπινο, 2002) Δλεξγεηαθή Αμηνπνίεζε Απνβιήησλ Θεξκηθή επεμεξγαζία Ζ ζεξκηθή επεμεξγαζία έρεη ζεκαληηθή ζέζε ζην πιαίζην ελφο νινθιεξσκέλνπ ζπζηήκαηνο ζηεξεψλ απνβιήησλ αθνχ απφ ηε κία πιεπξά κεηψλεη ηνλ φγθν ησλ απνβιήησλ θαη απφ ηελ άιιε παξνπζηάδεη ην πιενλέθηεκα ηεο αλάθηεζεο ελέξγεηαο. Ζ ζεξκηθή επεμεξγαζία πεξηιακβάλεη φιεο ηηο δηαδηθαζίεο κεηαηξνπήο ηνπ πεξηερνκέλνπ ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ ζε αέξηα, πγξά θαη ζηεξεά πξντφληα, κε ηαπηφρξνλε ή ζπλεπαθφινπζε απειεπζέξσζε ζεξκηθήο ελέξγεηαο. Γηα ηελ επηηπρή εθαξκνγή ηεο είλαη αλαγθαία ε εμάηκηζε ηεο πγξαζίαο ησλ απνβιήησλ θαζψο θαη ε γλψζε ηεο ζχζηαζεο θαη ηεο ζεξκνγφλνπ δχλακήο ηνπο. Σα ζπζηήκαηα ζεξκηθήο επεμεξγαζίαο δηαρσξίδνληαη κε βάζε ηηο αλάγθεο ηνπο ζε νμπγφλν (αέξα) θαη είλαη ηα αθφινπζα: (i) Καχζε: Ζ θαχζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ είλαη ε νμείδσζε, δειαδή ε έλσζε ησλ ρεκηθψλ ζηνηρείσλ πνπ πεξηέρνληαη ζε απηά κε ην νμπγφλν θαη ζηφρνο ηεο είλαη ε κείσζε ηνπ αξρηθνχ φγθνπ ησλ απνβιήησλ θαηά 80-90%, ε κεηαηξνπή ηνπο ζε κε επηθίλδπλα γηα ηελ πγεία πιηθά θαη ε αλάθηεζε θαη εθκεηάιιεπζε ηεο ελέξγεηαο σο ζέξκαλζε, αηκφ θαη ειεθηξηθφ ξεχκα ( Γηα λα επηηεπρζεί πιήξεο θαχζε ησλ απνβιήησλ απαηηείηαη επαξθήο πνζφηεηα θαχζηκνπ πιηθνχ θαη νμεηδσηηθνχ κέζνπ (O 2 ) ζηελ εζηία θαχζεο, επίηεπμε ηεο επηζπκεηήο ζεξκνθξαζίαο αλάθιεμεο, ζσζηή αλαινγία κίγκαηνο (θαχζηκεο χιεο - νμπγφλνπ), ζπλερήο απνκάθξπλζε ησλ αεξίσλ ηα νπνία παξάγνληαη θαηά ηελ θαχζε θαη ησλ ππνιεηκκάησλ ηεο θαχζεο. Σα πξντφληα ηεο θαχζεο δηαθξίλνληαη ζηηο αέξηεο εθπνκπέο θαη ζηα ζηεξεά ππνιείκκαηα. Σα αέξηα πξντφληα ηεο θαχζεο πεξηέρνπλ κε φμηλα αέξηα (κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, πδξαηκνί), φμηλα αέξηα (δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, νμείδηα ηνπ αδψηνπ, δηνμείδην θαη ηξηνμείδην ηνπ ζείνπ, πδξφζεην, πδξνριψξην) θαη άιιεο επηβιαβείο νπζίεο, φπσο πδξνθζφξην, δηνμίλεο θαη άιινπο πδξνγνλάλζξαθεο (ηνμηθνί ξχπνη), βαξέα κέηαιια (κφιπβδνο, θάδκην, πδξάξγπξνο, θηι.), θαπλφ θαη ζθφλε. Σα ζηεξεά ππνιείκκαηα πνπ αθήλεη ε θαχζε είλαη ε ηέθξα θαη ε ζθνπξηά, πνπ πεξηέρνπλ βαξέα κέηαιια θαη άιιεο επηθίλδπλεο ηνμηθέο νπζίεο, ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζην 20-40% ηνπ βάξνπο ησλ εηζεξρνκέλσλ απνβιήησλ (Παλαγησηαθφπνπινο, 2002; Μειέηε Ν. Δπβνίαο, 2007). 32

43 Σα παξαπάλσ πξντφληα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε κέζνδν ηεο θαχζεο ηελ θαζηζηνχλ άθξσο ξππαληηθή κέζνδν, ελψ νη ηεξάζηηεο πνζφηεηεο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα πνπ παξάγεηαη θαηά ηηο θαχζεηο ζπκβάιινπλ ζην κείδνλ πξφβιεκα ηνπ θαηλνκέλνπ ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Δπίζεο, ηα θίιηξα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα λα παγηδεχνπλ ηελ ηέθξα κεηαζέηνπλ ην πξφβιεκα: αληί λα δηαρέεηαη ζηελ αηκφζθαηξα, ε ηνμηθή ηέθξα ζα πξέπεη λα ελαπνηεζεί ζε θάπνηα ρσκαηεξή. Αθφκε θαη ηα ππνιείκκαηα ηεο θαχζεο θαηαιήγνπλ ηειηθά είηε ζε αλνηρηή ρσκαηεξή είηε ζε ρψξν πγεηνλνκηθήο ηαθήο. Δπνκέλσο ε θαχζε δελ θαηαξγεί ηελ αλάγθε γηα εμεχξεζε ρψξσλ γηα ηειηθή απφξξηςε ησλ ππνιεηκκάησλ (Γεσξγφπνπινο, 2004). Παξ φια απηά, ε κέζνδνο ηεο θαχζεο παξνπζηάδεη θαη νξηζκέλα ζεηηθά ζηνηρεία ηα θχξηα ησλ νπνίσλ είλαη ε ηαρχηεηα ηεο επεμεξγαζίαο, ε κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ ΑΑ κέρξη 90% θαη ηνπ βάξνπο ηνπο κέρξη 70%, ε αλάθηεζε ελέξγεηαο θαη ν κηθξφο απαηηνχκελνο ρψξνο, ζπγθξηηηθά κε ηελ εδαθηθή δηάζεζε ή ηελ θνκπνζηνπνίεζε (Παλαγησηαθφπνπινο, 2002). (ii) Ππξφιπζε: Ο φξνο ππξφιπζε αλαθέξεηαη ζηε ζεξκηθή επεμεξγαζία ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ ππφ πιήξε απνπζία νμπγφλνπ. πγθεθξηκέλα, νη πεξηζζφηεξεο νξγαληθέο νπζίεο είλαη ζεξκηθά αζηαζείο θαη θαηά ηε ζέξκαλζή ηνπο απνπζία νμπγφλνπ δηαρσξίδνληαη κέζσ ελφο ζπλδπαζκνχ ζεξκηθήο δηάζπαζεο θαη ζπκπχθλσζεο ζε αέξηα, πγξά θαη ζηεξεά θιάζκαηα. Ζ ππξφιπζε είλαη κία ηζρπξά ελδφζεξκε αληίδξαζε θαη ζπλεπψο, γηα ηε δηεμαγσγή ηεο απαηηείηαη εμσηεξηθή πεγή ελέξγεηαο. Βαζηθέο παξάκεηξνη γηα ηελ επηηπρή εθαξκνγή ηεο είλαη ε ζχζηαζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, ε ζεξκνγφλνο δχλακή ηνπο, ε πεξηερφκελε πγξαζία θ.η.ι. (Μειέηε Ν.Δπβνίαο, 2007). Σα πξντφληα πνπ παξάγνληαη θαηά ηελ ππξφιπζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ είλαη: Έλα κείγκα αεξηψλ, ε ζχλζεζε ηνπ νπνίνπ εμαξηάηαη απφ ηα νξγαληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ απνβιήησλ θαη απνηειείηαη θπξίσο απφ πδξνγφλν, κεζάλην, κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη δηάθνξα άιια αέξηα. Έλα πγξφ θιάζκα, ειαηψδνπο κνξθήο, κε πςειή ππθλφηεηα θαη ημψδεο, ην νπνίν πεξηέρεη απιά θαξβνμπιηθά νμέα (π.ρ. νμηθφ νμχ), θεηφλεο (π.ρ. αθεηφλε), αιθνφιεο (π.ρ. κεζαλφιε) θαη ζχλζεηνπο νμπγνλσκέλνπο πδξνγνλάλζξαθεο. Με πεξαηηέξσ εηδηθή επεμεξγαζία, ην θιάζκα απηφ δχλαηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί σο ζπλζεηηθφ θαχζηκν. Έλα ζηεξεφ ππφιεηκκα πνπ απνηειείηαη απφ ζρεδφλ θαζαξφ άλζξαθα θαη απφ αδξαλή πιηθά πνπ ππάξρνπλ ζηα ζηεξεά απφβιεηα (Αλδξεαδάθεο, 2000). Δπηπιένλ, ε αηειήο θαχζε ησλ ΑΑ κέζσ ηεο κεζφδνπ ηεο ππξφιπζεο, ζπλεπάγεηαη ηε θπζηθή θαη ρεκηθή απνζχλζεζή ηνπο θαη ηελ παξαγσγή ελφο πιηθνχ πνπ θαίγεηαη εχθνια. Σν παξαγφκελν θαχζηκν κπνξεί αθφκε θαη λα απνζεθεπηεί κέρξη λα θαεί, γεγνλφο πνπ απνηειεί ην πιενλέθηεκα ηεο ππξφιπζεο έλαληη ηεο θαχζεο, θαηά ηελ νπνία ε ελέξγεηα πνπ απειεπζεξψλεηαη πξέπεη λα ρξεζηκνπνηεζεί ηελ ίδηα ζηηγκή. Δπίζεο, ε ππξφιπζε είλαη 33

44 νηθνλνκηθφηεξε θαη ξππαίλεη ιηγφηεξν, απφ ηε ζηηγκή πνπ ηα απαέξηα πνπ απειεπζεξψλνληαη είλαη κηθξφηεξνπ φγθνπ απφ απηά ηεο θαχζεο (Γεσξγφπνπινο, 2004). (iii) Αεξηνπνίεζε Ζ αεξηνπνίεζε απνηειεί θαη απηή κηα κέζνδν ζεξκηθήο επεμεξγαζίαο θαη ζπλίζηαηαη ζηε κεξηθή θαχζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, κε ειάρηζηε πνζφηεηα αέξα, γηα ηελ παξαγσγή ελφο κείγκαηνο αεξίσλ ην νπνίν πεξηέρεη θπξίσο κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα, πδξνγφλν θαη θνξεζκέλνπο πδξνγνλάλζξαθεο, φπσο ην κεζάλην ( Με ηελ αεξηνπνίεζε επηηπγράλεηαη κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ απνβιήησλ θαζψο θαη αλάθηεζε ελέξγεηαο. Σν αέξην πξντφλ ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο ζε θηλεηήξεο εζσηεξηθήο θαχζεο, ελψ ηα ζπζηήκαηα ηεο αεξηνπνίεζεο έρνπλ ην πιενλέθηεκα φηη κπνξνχλ λα απηνζπληεξνχληαη θαη λα ρξεζηκνπνηνχλ αέξα γηα ηε κεξηθή θαχζε. Σα ηειηθά πξντφληα ηεο αεξηνπνίεζεο είλαη: Αέξην πινχζην ζε κνλνμείδην θαη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα, πδξνγφλν θαη θνξεζκέλνπο πδξνγνλάλζξαθεο (θπξίσο κεζάλην), ην νπνίν κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο θαχζηκν. ηεξεφ ππφιεηκκα πνπ απνηειείηαη απφ άλζξαθα θαη αδξαλή πιηθά. πκππθλσκέλν πγξφ ππφιεηκκα κε ζχζηαζε παξφκνηα κε απηή ηνπ πγξνχ θιάζκαηνο πνπ παξάγεηαη θαηά ηελ ππξφιπζε. Παξ φια ηα πιενλεθηήκαηα ηεο ζεξκηθήο επεμεξγαζίαο, ε δηεξγαζία απηή απαηηεί πςειφ θφζηνο επέλδπζεο θαη ιεηηνπξγίαο θαη είλαη αληαγσληζηηθή σο πξνο ηελ αλαθχθισζε, ελψ ε ηέθξα πνπ αθήλεη, πεξηέρεη ηνμηθέο αέξηεο εθπνκπέο θαη επηθίλδπλα ζπζηαηηθά γηα ην πεξηβάιινλ θαη ηελ αλζξψπηλε πγεία Αλαεξόβηα ρώλεπζε Ζ αλαεξφβηα ρψλεπζε είλαη κία ηερλεηά επηηαρπλφκελε δηαδηθαζία πνπ γηα λα εθαξκνζηεί, πξέπεη ηα αζηηθά ζηεξεά απφβιεηα λα είλαη δηαρσξηζκέλα ζηελ πεγή. Καηά ηελ αλαεξφβηα βηνινγηθή επεμεξγαζία (αλαεξφβηα ρψλεπζε), πξαγκαηνπνηείηαη απνδφκεζε ησλ νξγαληθψλ νπζηψλ κε ηε βνήζεηα κηθξννξγαληζκψλ απνπζία νμπγφλνπ. Σν απνηέιεζκα ηεο δηεξγαζίαο είλαη ε παξαγσγή ζηαζεξνπνηεκέλνπ νξγαληθνχ πιηθνχ θαη αεξίνπ πςειήο πεξηεθηηθφηεηαο ζε κεζάλην (CH4), ην νπνίν κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα παξαγσγή ελέξγεηαο φπσο γηα παξάδεηγκα ζε ζπζηήκαηα ζεξκηθήο επεμεξγαζίαο ζηεξεψλ απνβιήησλ. Ζ αλαεξφβηα ρψλεπζε πξαγκαηνπνηείηαη ζε θιεηζηνχο αληηδξαζηήξεο θάησ απφ ειεγρφκελεο ζπλζήθεο, κε ζηφρν ηελ αλάθηεζε ελέξγεηαο, ηε κείσζε ηνπ φγθνπ ησλ ΑΑ θαη ηε βηνινγηθή ζηαζεξνπνίεζή ηνπο. Δπηπξφζζεηα, ε αλαεξφβηα βηνινγηθή επεμεξγαζία έρεη ρξεζηκνπνηεζεί κε επηηπρία γηα ηελ επεμεξγαζία ηεο ιπκαηνιάζπεο θαη δχλαηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ αζηηθψλ απνβιήησλ, ζπλήζσο ζε ζπλδπαζκφ κε ηε ρξήζε ηεο ιπκαηνιάζπεο. 34

45 Σα βαζηθά πξντφληα ηεο αλαεξφβηαο ρψλεπζεο είλαη ην βηναέξην θαη ε ηιχο. Μεηά απφ ειάρηζηε επεμεξγαζία (θπξίσο γηα ηελ απνκάθξπλζε ηεο πγξαζίαο θαη ηνπ πδξφζεηνπ), ην αέξην κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο θαχζηκν γηα ηελ παξαγσγή ζεξκφηεηαο ή/θαη ειεθηξηθήο ελέξγεηαο. Πεξαηηέξσ αλαβάζκηζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ βηναεξίνπ (ψζηε λα επηηεπρζεί ζρεδφλ ην πνηνηηθφ επίπεδν θπζηθνχ αεξίνπ) πξαγκαηνπνηείηαη κε ηελ απνκάθξπλζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (Παλαγησηαθφπνπινο, 2002). Γηα ηελ εθαξκνγή ηεο κεζφδνπ απηήο, απαηηείηαη αξθεηά πςειφ θφζηνο θαη κεγάιε εκπεηξία πάλσ ζηε κεηαβιεηή πξψηε χιε, γεγνλφο πνιιέο θνξέο αλέθηθην. Ωζηφζν, κε ηε κέζνδν απηή, παξάγεηαη ελέξγεηα απφ ην βηναέξην, κεηψλνληαη ηα αέξηα πνπ επζχλνληαη γηα ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ, ε παξαγφκελε ρσλεκέλε ηιχο κπνξεί λα κεηαηξαπεί κέζσ αεξφβηαο επεμεξγαζίαο ζε compost θαη ηέινο, ν απαηηνχκελνο ρψξνο πνπ ιακβάλεη ρψξα ε επεμεξγαζία απηή είλαη κηθξφηεξνο απφ ηνλ αληίζηνηρν ηεο θνκπνζηνπνίεζεο, ζε πνζνζηφ 30 50% πεξίπνπ Δθκεηάιιεπζε βηναεξίνπ από ΥΤΣΑ Οη βηνρεκηθέο δξάζεηο πνπ αλαπηχζζνληαη ζε θάζε ρψξν δηάζεζεο απνβιήησλ, νδεγνχλ, εθηφο απφ ηελ παξαγσγή ζηξαγγηζκάησλ θαη ζηελ παξαγσγή βηναεξίνπ. Ζ δηαδηθαζία παξαγσγήο θαζψο θαη ε ζχζηαζε ηνπ βηναεξίνπ εμαξηάηαη απφ ηελ πνζφηεηα θαη ηε ζχζηαζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, ην ξπζκφ απνδφκεζεο ησλ νξγαληθψλ ελψζεσλ, ηελ ππθλφηεηα ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, ηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο, ην είδνο επηθαιχςεσλ ησλ απνβιήησλ, ηελ πγξαζία, ην ph θαη ηε ζεξκνθξαζία ηνπ ρψξνπ, ηα ιεηηνπξγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ρψξνπ, ηελ αξρηθή ζπκπίεζε ησλ απνβιήησλ, ην βάζνο ζηξψζεσλ, ην ζπλνιηθφ βάζνο ηνπ ρψξνπ δηάζεζεο, ηε κέζε ζεξκνθξαζία αέξνο αιιά θαη απφ άιιεο παξακέηξνπο. πλεπψο είλαη δχζθνιε ε πξφβιεςε ηνπ ξπζκνχ παξαγσγήο ηνπ, ηεο πνζφηεηαο (φγθνπ) ηνπ θαζψο θαη ηεο ζχζηαζήο ηνπ. Σν κφλν ζηνηρείν πνπ είλαη δεδνκέλν είλαη φηη ε πνζφηεηα θαη ν ξπζκφο παξαγσγήο ηνπ βηναεξίνπ απμάλνληαη φζν πξνρσξάεη ε ελειηθίσζε ηνπ ρψξνπ δηάζεζεο θαη θνξπθψλνληαη θαηά ηελ πεξίνδν ιήμεο ηεο απφζεζεο ησλ απνξξηκκάησλ (20 έηε, αλάινγα κε ηνλ πξνβιεπφκελν ρξφλν δσήο ηνπ ρψξνπ δηάζεζεο). Ζ δε παξαγσγή ηνπ βηναεξίνπ ζπλερίδεηαη, κε κεησκέλν ξπζκφ γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα κεηά ηελ νινθιήξσζε ηνπ ρξφλνπ δσήο ηνπ ρψξνπ απφζεζεο. Με βάζε ηελ εκπεηξία θαη ηα βηβιηνγξαθηθά δεδνκέλα, ε παξαγσγή βηναεξίνπ θπκαίλεηαη κεηαμχ m 3 /t απνξξηκκάησλ, ζε κηα ρξνληθή πεξίνδν εηψλ. Σν παξαγφκελν βηναέξην αξρηθά πεξλάεη απφ ζπζηήκαηα ζπιινγήο θαη απαγσγήο θαη ζηε ζπλέρεηα θαηαιήγεη ζε εγθαηαζηάζεηο ηειηθήο ζπιινγήο, νη νπνίεο θαηαζθεπάδνληαη επί ζηαζεξνχ εδάθνπο. Πξνθεηκέλνπ λα θαζνξηζζεί ε βέιηηζηε ηερληθή ηειηθήο δηαρείξηζεο ησλ αεξίσλ θαη ησλ αληίζηνηρσλ εγθαηαζηάζεσλ, απαηηείηαη πξνζδηνξηζκφο ηεο πνηνηηθήο θαη 35

46 πνζνηηθήο ζχζηαζήο ηνπο. ηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο απαηηείηαη ε εγθαηάζηαζε ζπζηεκάησλ δέζκεπζεο επεμεξγαζίαο ησλ αεξίσλ φπσο ζπζηήκαηα πξνζξφθεζεο ζε ελεξγφ άλζξαθα, θαηαηνληζκνχ θ.ιπ. Ωζηφζν, ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ παξάγνληαη κηθξέο πνζφηεηεο βηναεξίνπ (αληηνηθνλνκηθή ε ελεξγεηαθή ή άιιε αμηνπνίεζή ηνπ), ην βηναέξην δηέξρεηαη απφ ππξζφ θαχζεο φπνπ θαίγεηαη. ηελ πεξίπησζε κηθξψλ ρψξσλ, φπνπ ε θαχζε ηνπ βηναεξίνπ είλαη αλέθηθηε ηερληθννηθνλνκηθά, είλαη δπλαηφλ λα ρξεζηκνπνηεζεί παζεηηθφο εμνπιηζκφο κέζσ θαηάιιεια δηακνξθσκέλσλ ηκεκάησλ ηεο επηθαλείαο ηνπ ΥΤΣΑ ή ηελ θαηαζθεπή εηδηθψλ θξεαηίσλ. Δθηφο ηεο εθηίκεζεο ηεο αζξνηζηηθήο παξαγσγήο ηνπ βηναεξίνπ είλαη ζεκαληηθφ λα πξνζδηνξίδεηαη ε ρξνληθή εμέιημε ηεο παξαγσγήο ηνπ, ψζηε λα ππάξρεη επειημία ηνπ ζπζηήκαηνο ζηηο ηπρφλ αιιαγέο ηεο παξαγφκελεο πνζφηεηαο ηνπ. Σα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο ηνπ βηναεξίνπ ζρεδηάδνληαη ζχκθσλα κε ηηο κεγαιχηεξεο ηηκέο παξαγσγήο ηνπ έηνπο πξνζαξκνζκέλεο κε ζπληειεζηή αζθάιεηαο ηνπιάρηζηνλ 1,50. ηελ πεξίπησζε ηεο ελεξγεηαθήο αμηνπνίεζεο ηνπ βηναεξίνπ απαηηείηαη ε εθπφλεζε κειέηεο ε νπνία εμεηάδεη ηελ βησζηκφηεηα ηεο θαηαζθεπήο θαη ιεηηνπξγίαο εγθαηάζηαζεο ελεξγεηαθήο αμηνπνίεζεο ηνπ βηναεξίνπ. Βαζηθά ζηνηρεία πνπ ζα πξέπεη λα ιεθζνχλ ππφςε είλαη ε πνζφηεηα ηνπ παξαγφκελνπ βηναεξίνπ, ην πεξηερφκελφ ηνπ ζε κεζάλην θαη γεληθφηεξα ε ζεξκνγφλνο δχλακή ηνπ, ην είδνο θαη ε πνζφηεηα ησλ άιισλ αεξίσλ πνπ πεξηέρνληαη ζε απηφ, νη πηζαλέο δηαθπκάλζεηο σο πξνο ηελ πνζφηεηα θαη ηε ζχζηαζή ηνπ, νη ελαιιαθηηθέο κνξθέο αμηνπνίεζεο ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο, ε ππνδνκή πνπ απαηηείηαη γηα ηε κεηαθνξά ηεο παξαγφκελεο ελέξγεηαο ζηνπο ρξήζηεο, αλάινγα κε ηε ρξήζε, ε εγγχηεηα ησλ ρξεζηψλ ζηελ εγθαηάζηαζε αμηνπνίεζεο θ.ιπ. Δπηπιένλ, πξέπεη λα κειεηψληαη νη πνζφηεηεο θαη νη ηχπνη ησλ απνβιήησλ πνπ ζα δηαηίζεληαη ζην ΥΤΣΑ θαη λα εθηηκψληαη νη κειινληηθέο πνζφηεηεο βηναεξίνπ πνπ αλακέλεηαη λα παξαρζνχλ ζην ζπγθεθξηκέλν ρψξν. ε θάζε ρψξν δηάζεζεο απνβιήησλ είλαη απαξαίηεηνο ν έιεγρνο γηα ηελ απνθπγή ηεο αλεμέιεγθηεο δηαθπγήο βηναεξίνπ ζηνλ πεξηβάιινληα ρψξν. Οη πην ζεκαληηθνί ιφγνη γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ειέγρνπ απηνχ είλαη: Μεξηθά απφ ηα ζπζηαηηθά πνπ ππάξρνπλ ζην παξαγφκελν βηναέξην, φπσο ην πδξφζεην θαη νη κεξθαπηάλεο, πξνθαινχλ ζνβαξά πξνβιήκαηα δπζνζκίαο ζηηο πεξηνρέο πνπ βξίζθνληαη πιεζίνλ ηνπ ρψξνπ δηάζεζεο θαη έρνπλ δπζκελείο επηπηψζεηο ζηε δεκφζηα πγεία. Τθίζηαηαη πηζαλφο θίλδπλνο ζπκπησκάησλ αζθπμίαο ιφγσ εθηνπηζκνχ ηνπ νμπγφλνπ απφ ην βηναέξην θαζψο θαη παξελεξγεηψλ απφ ηελ εηζπλνή επηθίλδπλσλ νπζηψλ. Ζ παξνπζία κεζαλίνπ ζηνλ αέξα ζε αλαινγία 5-15% νδεγεί ζηε δεκηνπξγία εθξεθηηθνχ κίγκαηνο ελψ ζε αλαινγία κεγαιχηεξε απφ 15% ππάξρεη θίλδπλνο αλάθιεμεο. Ζ πηζαλή ζπγθέληξσζε κεζαλίνπ ζε θνηιψκαηα θαη παξαθείκελνπο αγσγνχο απνρέηεπζεο θαη νκβξίσλ εκπεξηέρεη ηνλ θίλδπλν έθξεμεο. 36

47 Τθίζηαηαη θίλδπλνο γηα ηε ρισξίδα ηνπ πεξηβάιινληνο ρψξνπ ιφγσ ηεο ππφγεηαο κεηαθνξάο ηνπ βηναεξίνπ απφ ηηο ξίδεο ησλ θπηψλ θαη ηε ζπλαθφινπζε εθδίσμε ηνπ νμπγφλνπ θαζψο θαη ιφγσ ηεο πγξνζθνπηθφηεηαο ηνπ κεζαλίνπ. Σν γεγνλφο απηφ έρεη σο απνηέιεζκα ην καξαζκφ θαη ηελ μήξαλζε ησλ θπηψλ. Σν πξφβιεκα γίλεηαη εληνλφηεξν θαηά ηε θάζε απνθαηάζηαζεο, θπζηθήο επαλέληαμεο θαη κεηέπεηηα θξνληίδαο ηνπ ρψξνπ δηάζεζεο. Τθίζηαηαη θίλδπλνο θίλεζεο ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα πξνο ηα θαηψηεξα ζηξψκαηα ηνπ ρψξνπ, ιφγσ ηνπ γεγνλφηνο φηη πξφθεηηαη γηα αέξην ππθλφηεξν ηνπ αέξα θαη ηνπ κεζαλίνπ θαηά 1,5 θαη 2,8 θνξέο αληίζηνηρα. Δπίζεο ππάξρεη ε πηζαλφηεηα πεξαηηέξσ θαηείζδπζήο ηνπ πξνο ηα ππφγεηα χδαηα, επηθέξνληαο αχμεζε ζηελ νμχηεηα θαη ηε ζθιεξφηεηα ησλ ππνγείσλ πδάησλ (ιφγσ ηεο κεγάιεο ηνπ δηαιπηφηεηαο ζην λεξφ). Τθίζηαηαη θίλδπλνο αλεμέιεγθηεο ξχπαλζεο ιφγσ ησλ δηαξξνψλ κέζσ ππνγείσλ ξεγκάησλ, κε ηνπο ζπλεπαγφκελνπο θηλδχλνπο γηα ηηο πιεζίνλ πξνο ην ρψξν δηάζεζεο πεξηνρέο (θαηλφκελν κεηαλάζηεπζεο). Ζ κεηαλάζηεπζε ηνπ βηναεξίνπ πνπ απνηειεί ηνλ πην ζεκαληηθφ θίλδπλν ηεο αλεμέιεγθηεο δηαθπγήο ηνπ εμαξηάηαη απφ πνιιέο παξακέηξνπο, φπσο ηα γεσινγηθά θαη ηα εδαθνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά θαζψο θαη ηηο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο ηνπ ρψξνπ (Boemi et al., 2010; Παξάκεηξνη Τινπνίεζεο Οξζνινγηθώλ Μνξθώλ Γηαρείξηζεο ΑΑ Ζ θάζε ρξεζηκνπνηνχκελε ζήκεξα κέζνδνο δηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ, νξζνινγηθή ή κε, παξνπζηάδεη κεηνλεθηήκαηα θαη πιενλεθηήκαηα ηα νπνία πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε ζηελ επηινγή ηερλνινγίαο ή ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ κεγέζνπο ησλ κνλάδσλ απφ ηνπο αξκφδηνπο θνξείο πνπ ζα θιεζνχλ λα θαηαζθεπάζνπλ θαη λα ιεηηνπξγήζνπλ ηα έξγα. Καηά ζπλέπεηα, δελ ππάξρεη βέιηηζηε ηερλνινγία γηα ην ζχλνιν ησλ πεξηπηψζεσλ δηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ. Κξίζηκεο παξάκεηξνη ζρεδηαζκνχ είλαη ε πνηνηηθή θαη πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ απνβιήησλ αιιά θαη ν βαζκφο αλάπηπμεο ηεο αγνξάο γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ πξντφλησλ (RDF, Compost, αλαθπθιψζηκα), νη δπλαηφηεηεο αμηνπνίεζεο ησλ πξντφλησλ, νη νηθνλνκίεο θιίκαθαο θαη ην θφζηνο επεμεξγαζίαο. Απφ ηηο παξακέηξνπο απηέο εμαξηάηαη ζεκαληηθά ηφζν ε απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο ηερλνινγίαο πνπ ζα επηιεγεί απφ νηθνλνκηθή άπνςε (βησζηκφηεηα ηεο κνλάδαο, θφζηνο δηαρείξηζεο θ.ιπ.) αιιά θαη ε απνδνηηθφηεηα ησλ επηινγψλ απφ ηερληθή θαη πεξηβαιινληηθή άπνςε (κείσζε απνζέζεσλ, βαζκφο αμηνπνίεζεο δεπηεξνγελψλ πξντφλησλ, ηειηθή εθηξνπή απφ Υψξνπο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Τπνιεηκκάησλ (ΥΤΣΤ) θ.η.ι.) ( 37

48 4. ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑΚΟ ΥΔΓΗΑΜΟ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΣΔΡΔΧΝ ΑΠΟΒΛΖΣΧΝ ΠΔΡΗΦΔΡΔΗΑ ΚΔΝΣΡΗΚΖ ΜΑΚΔΓΟΝΗΑ Ο Πεξηθεξεηαθφο ρεδηαζκφο Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΠΔΓΑ) Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο (ΚΜ) εμεηδηθεχεη ηηο γεληθέο θαηεπζχλζεηο ηνπ Δζληθνχ ρεδηαζκνχ Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΔΓΑ) θαη εγθξίζεθε κε ηελ αξ. πξση. 639/ (νξζή επαλάιεςε: ) «Έγθξηζε Πεξηθεξεηαθνχ ρεδηαζκνχ Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ (ΠΔΓΑ) Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο» Απφθαζε ηνπ Γεληθνχ Γξακκαηέα ηεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο. Ζ θαηάξηηζε θαη ε έγθξηζε ηνπ ΠΔΓΑ 1 κεηαθέξζεθε, απφ ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ 2011, απφ ηελ Απνθεληξσκέλε Γηνίθεζε ζηελ νηθεία Πεξηθέξεηα, κε ηελ εθαξκνγή ηνπ Ν. 3852/2010 «Νέα Αξρηηεθηνληθή ηεο Απηνδηνίθεζεο θαη ηεο Απνθεληξσκέλεο Γηνίθεζεο Πξφγξακκα Καιιηθξάηεο» θαη ζπγθεθξηκέλα ηνπ άξζξνπ 186 «Αξκνδηφηεηεο Πεξηθεξεηψλ» (Σ, παξάγξαθνο 29). χκθσλα κε ην Νφκν 4042/ Πνηληθή πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο Δλαξκφληζε κε ηελ Οδεγία 2008/99/ΔΚ Πιαίζην παξαγσγήο θαη δηαρείξηζεο απνβιήησλ Δλαξκφληζε κε ηελ Οδεγία 2008/98/ΔΚ Ρχζκηζε ζεκάησλ Τπνπξγείνπ Πεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο, ε αξκνδηφηεηα ζρεδηαζκνχ θαη θαηάξηηζεο ηνπ ΠΔΓΑ φπσο απηή αλαηέζεθε κε ηνλ «Καιιηθξάηε» - αθαηξείηαη απφ ηελ νηθεία Πεξηθέξεηα θαη αλαηίζεηαη ζηνπο λένπο πεξηθεξεηαθνχο ΦνΓΑ (Φνξείο Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ). Ζ αξκφδηα ππεξεζία (Γηεχζπλζε Πεξηβάιινληνο θαη Υσξηθνχ ρεδηαζκνχ/πκμ) ζα εηζεγείηαη θαη ην ΠΔΓΑ ζα εγθξίλεηαη κε απφθαζε Πεξηθεξεηαθνχ πκβνπιίνπ (Μέξνο Γ, Άξζξν 35). Δπηπιένλ, ν Ν. 4042/2012 αλαθέξεη φηη ε έγθξηζε θαη ν έιεγρνο ηεο πνξείαο πινπνίεζεο ηνπ ΠΔΓΑ ζην πιαίζην ηνπ αληίζηνηρνπ ΔΓΑ απνηειεί αξκνδηφηεηα ησλ πεξηθεξεηψλ (ηξνπνπνηψληαο ην άξζξν 186 ηνπ Ν. 3852/2010). χκθσλα κε ηελ ΚΤΑ 50910/2003 (άξζξν 13), νη Γεληθνί Γξακκαηείο ησλ Πεξηθεξεηψλ ζπληάζζνπλ αλά πεληαεηία εθζέζεηο, ζηηο νπνίεο αλαθέξεηαη ν βαζκφο θαη ν ηξφπνο εθαξκνγήο ησλ θαηεπζχλζεσλ θαη κέηξσλ ησλ ΠΔΓΑ, ηα ελδεδεηγκέλα κέηξα, πξνγξάκκαηα θαη δξάζεηο γηα ηελ απνηειεζκαηηθή πινπνίεζή ηνπ, θαζψο θαη νη εηδηθφηεξνη ιφγνη πνπ ελδερνκέλσο θαζηζηνχλ αλαγθαία ηελ αλαζεψξεζε ηνπ ΠΔΓΑ. Σν ΠΔΓΑ κπνξεί λα αλαζεσξείηαη αλά πεληαεηία εθφζνλ, απφ ηελ αμηνιφγεζε πνπ δηελεξγείηαη θαηά ηελ παξάγξαθν 2 ηνπ άξζξνπ 13, απηφ θξηζεί αλαγθαίν. 1 Άξζξν 186: Σ. Έξγσλ - Υσξνηαμίαο - Πεξηβάιινληνο, ζηνπο νπνίνπο πεξηιακβάλνληαη, ηδίσο: 29. Ζ θαηάξηηζε θαη έγθξηζε ηνπ πεξηθεξεηαθνχ ζρεδηαζκνχ δηαρείξηζεο ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, ζην πιαίζην ηνπ αληίζηνηρνπ εζληθνχ ζρεδηαζκνχ, ν νπνίνο απνζθνπεί, θπξίσο, ζηε κειέηε θαη ηνλ θαζνξηζκφ ησλ κεζφδσλ δηαρείξηζεο, θαζψο θαη ζηε ρσξνζέηεζε ησλ πάζεο θχζεσο ζρεηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ πεξηιακβαλφκελεο θαη ηεο έθδνζεο ησλ θαηά πεξίπησζε αδεηψλ, πνπ πξνβιέπνληαη απφ ηελ θείκελε λνκνζεζία. Καηά ην ζρεδηαζκφ ιακβάλνληαη ππφςε νη θνηλσληθέο, νηθνλνκηθέο, ηερληθέο, πεξηβαιινληηθέο, θαζψο θαη νη εηδηθέο ζπλζήθεο ηεο πεξηνρήο. 38

49 χκθσλα κε ην Ν. 3536/2007, αξκφδηνη θνξείο ηεο πξσηνβάζκηαο απηνδηνίθεζεο γηα ηελ εμεηδίθεπζε θαη πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ θαη ησλ δξάζεσλ ησλ ΠΔΓΑ είλαη νη ΦνΓΑ. Έηζη, κέρξη ζήκεξα, ζπλερίδεηαη ε πξνζσξηλή απνζήθεπζε, κεηαθφξησζε, επεμεξγαζία, αμηνπνίεζε θαη δηάζεζε ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ λα γίλεηαη κε επζχλε ησλ ΦνΓΑ, νη νπνίνη αληηζηνηρνχλ ζηηο Γηαρεηξηζηηθέο Δλφηεηεο θάζε Πεξηθέξεηαο (άξζξν 1). ηνλ Πίλαθα πνπ αθνινπζεί ζπλνςίδνληαη νη δηαρεηξηζηηθέο ελφηεηεο θαη ηα ζπλαθή έξγα δηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ (κεηαθνξάο θαη πγεηνλνκηθήο ηαθήο) φπσο έρνπλ πξνβιεθζεί ζην εγθεθξηκέλν ΠΔΓΑ ΚΜ. Πίλαθαο 4.1: Γηαρεηξηζηηθέο ελφηεηεο θαη ζπλαθή έξγα δηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ (κεηαθνξάο θαη πγεηνλνκηθήο ηαθήο) φπσο έρνπλ πξνβιεθζεί ζην εγθεθξηκέλν ΠΔΓΑ ΚΜ. Πεξηθεξεηαθή Δλόηεηα/Γηαρεηξηζηηθή ΥΤΣΤ/ΥΤΣΑ ΜΑ Δλόηεηα Ζκαζίαο (Μία ΓΔ) Δληαία ΓΔ 1 (ΥΤΣΤ) 2 Θεζζαινλίθεο (Γχν ΓΔ) 1 ε ΓΔ ΒΓ Πνιενδνκηθφ πγθξφηεκα & Δπαξρία Λαγθαδά & Γπηηθή Δπαξρία Θεζζαινλίθεο 2 ε ΓΔ ΝΑ Πνιενδνκηθφ πγθξφηεκα & ππφινηπνη ΟΣΑ Ν. Θεζζαινλίθεο Κηιθίο (Γχν ΓΔ) 1 ε ΓΔ Δπαξρία Παηνλίαο & Γ. Αμηνχπνιεο, Γνπκέληζζαο, Δπξσπνχ, Πνιπθάζηξνπ θαη θνηλ. Ληβαδίσλ 2 ε ΓΔ Κεληξηθή Δπαξρία κε ηνπο ππφινηπνπο Γήκνπο Πέιιαο (Σξείο ΓΔ) 1 ε ΓΔ Πεξηνρή Αικσπίαο 1 2 ε ΓΔ Πεξηνρή Οξνπεδίνπ 1 3 ε ΓΔ Πεδηλή Πεξηνρή 1 39

50 Πηεξίαο (Σξείο ΓΔ) 1 ε ΓΔ Βφξεην & Κεληξηθφ ηκήκα Ννκνχ ε ΓΔ Νφηην ηκήκα Ννκνχ (Γ. Ληηφρσξνπ, Γίνπ, Πέηξαο θαη Αλ. Οιχκπνπ) 1 1 εξξώλ (Μία ΓΔ) Δληαία ΓΔ 1 (ΥΤΣΤ) 2 Υαιθηδηθήο 1 ε ΓΔ Καζζάλδξαο 1 1 (Παιιήλεο) 2 ε ΓΔ Αλζεκνχληα 1 1 (Καιιηθξάηεηαο) 2 ε ΓΔ Αλζεκνχληα 1 1 (Μνπδαληψλ) 4 ε ΓΔ Αλαηνιηθήο Υαιθηδηθήο 1 1 (Ηεξηζζνχ) 5 ε ΓΔ ηζσλίαο 1 1 (Νηθήηεο) ΤΝΟΛΟ χκθσλα κε ην εγθεθξηκέλν ΠΔΓΑ, ν ζρεδηαζκφο γηα ηελ πξνεπεμεξγαζία ησλ ζηεξεψλ απνβιήησλ πξηλ ηελ ηαθή σο δξάζε νπζηαζηηθήο πξνζηαζίαο ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηεο βηψζηκεο δηαρείξηζεο, πξνβιέπεη ηελ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ Γηαινγήο ζηελ Πεγή Τιηθψλ ζπζθεπαζίαο θαη ηελ ιεηηνπξγία Κέληξσλ Γηαινγήο Αλαθπθιψζηκσλ Τιηθψλ (ΚΓΑΤ). Απφ ελλέα (9) ΚΓΑΤ πνπ πεξηιακβάλεη ν ΠΔΓΑ γηα ηελ εμππεξέηεζε ηνπ ζπλφινπ ηεο ΠΚΜ, ηξία (3) ΚΓΑΤ πξνβιέπνληαη γηα ηελ εμππεξέηεζε ηεο Μεηξνπνιηηηθήο Δλφηεηαο Θεζζαινλίθεο θαη έλα (1) γηα θάζε Πεξηθεξεηαθή Δλφηεηα. Παξάιιεια πξνβιέπνληαη επηά (7) Μνλάδεο Μεραληθήο Βηνινγηθήο Δπεμεξγαζίαο (ΜΜΒΔ) (Πίλαθαο 4.2). Πίλαθαο 4.2: Γηαρεηξηζηηθέο ελφηεηεο θαη ζπλαθή έξγα δηαρείξηζεο ζηεξεψλ απνβιήησλ (κνλάδεο κεραληθήο βηνινγηθήο επεμεξγαζίαο) φπσο έρνπλ πξνβιεθζεί ζην εγθεθξηκέλν ΠΔΓΑ ΚΜ. Πεξηθεξεηαθή Δλόηεηα/Γηαρεηξηζηηθή ΚΓΑΤ ΜΜΒΔ Δλόηεηα Ζκαζίαο (Μία ΓΔ) Δληαία ΓΔ

51 Θεζζαινλίθεο (Γχν ΓΔ) 1 ε ΓΔ ΒΓ Πνιενδνκηθφ πγθξφηεκα & Δπαξρία Λαγθαδά & Γπηηθή Δπαξρία Θεζζαινλίθεο 2 ε ΓΔ ΝΑ Πνιενδνκηθφ πγθξφηεκα & ππφινηπνη ΟΣΑ Ν. Θεζζαινλίθεο 1 (Δπθαξπίαο) 1 2 (Σαγαξάδσλ, Θέξκεο) 1 Κηιθίο (Γχν ΓΔ) 1 ε ΓΔ Δπαξρία Παηνλίαο & Γ. Αμηνχπνιεο, Γνπκέληζζαο, Δπξσπνχ, Πνιπθάζηξνπ θαη θνηλ. Λεηβαδίσλ ε ΓΔ Κεληξηθή Δπαξρία κε ηνπο ππφινηπνπο Γήκνπο Πέιιαο (Σξείο ΓΔ) 1 ε ΓΔ Πεξηνρή Αικσπίαο 2 ε ΓΔ Πεξηνρή Οξνπεδίνπ ε ΓΔ Πεδηλή Πεξηνρή Πηεξίαο (Σξείο ΓΔ) 1 ε ΓΔ Βφξεην & Κεληξηθφ ηκήκα Ννκνχ 1 (πξνυθηζηάκελν ηνπ ΠΔΓΑ) 1 2 ε ΓΔ Νφηην ηκήκα Ννκνχ (Γ. Ληηφρσξνπ, Γίνπ, Πέηξαο θαη Αλ. Οιχκπνπ) εξξώλ (Μία ΓΔ) Δληαία ΓΔ 1 1 Υαιθηδηθήο 1 ε ΓΔ Καζζάλδξαο 1 2 ε ΓΔ Αλζεκνχληα 3 ε ΓΔ Πνιπγχξνπ 4 ε ΓΔ Αλαηνιηθήο Υαιθηδηθήο 5 ε ΓΔ ηζσλίαο Έλα ζε ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο ή εμππεξέηεζε απφ ΚΓΑΤ Θέξκεο. Δμππεξέηεζε θαη ηνπ Γ. Καιιηθξάηεηαο απφ κνλάδα ηεο ΝΑ Θεζζαινλίθεο. - 41

52 ΤΝΟΛΟ 9 7 Ζ εθαξκνγή πξνγξακκάησλ Γηαινγήο ζηελ Πεγή πινπνηείηαη ζε φιεο ηηο Πεξηθεξεηαθέο Δλφηεηεο ηεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο (ΠΚΜ). Ζ πνξεία πινπνίεζεο ησλ 8 έξγσλ ΚΓΑΤ παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.3. Πίλαθαο 4.3: Φάζε πινπνίεζεο έξγσλ ΚΓΑΤ ζηελ ΠΚΜ γηα ην έηνο Πεξηθεξεηαθή Δλόηεηα / ΚΓΑΤ Καηάζηαζε ρόιηα Γηαρεηξηζηηθή Δλόηεηα Ζκαζίαο (Μία ΓΔ) Δληαία ΓΔ Πξνβιέπεηαη έλα ΚΓΑΤ γηα φιν ην Ννκφ. Δμππεξέηεζε απφ ΚΓΑΤ Νενρσξνχδαο (ηδησηηθφ). Θεζζαινλίθεο (Γχν ΓΔ) 1 ε ΓΔ Δπθαξπίαο - Έρεη ΑΔΠΟ Γελ πινπνηήζεθε. 2 ε ΓΔ Θέξκεο Λεηηνπξγία Έρεη ΑΔΠΟ γηα επέθηαζε. Σαγαξάδσλ Λεηηνπξγία Έρεη ΑΔΠΟ γηα επέθηαζε. Κηιθίο (Δληαία ΓΔ) Πξνβιέπεηαη έλα ΚΓΑΤ γηα φιν ην Ννκφ. Δμππεξέηεζε απφ ηδησηηθφ ΚΓΑΤ ζηε Θεζζαινλίθε. Πέιιαο (Σξείο ΓΔ) Πξνβιέπεηαη έλα ΚΓΑΤ γηα φιν ην Ννκφ. Τπάξρεη ΑΔΠΟ γηα ην ΚΓΑΤ ζηε 2ε ΓΔ. Δμππεξέηεζε απφ ηδησηηθφ ΚΓΑΤ ζηε Θεζζαινλίθε. Πηεξίαο (Γχν ΓΔ) 42

53 Λεηηνπξγία πλέρηζε θαη επέθηαζε ιεηηνπξγίαο ηνπ ΚΓΑΤ Καηεξίλεο. εξξώλ (Μία ΓΔ) Πξνβιέπεηαη έλα ΚΓΑΤ γηα φιν ην Ννκφ. Δμππεξεηείηαη απφ ηδησηηθφ. Υαιθηδηθήο (Πέληε ΓΔ) Πξνβιέπεηαη έλα ΚΓΑΤ ζε ηνπξηζηηθέο πεξηνρέο ή εμππεξέηεζε απφ ΚΓΑΤ Θέξκεο. Ζ πνξεία πινπνίεζεο ησλ έξγσλ ΚΓΑΤ (Μνλάδσλ Μεραληθήο - Βηνινγηθήο Δπεμεξγαζίαο, ΜΜΒΔ) παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.4 Πίλαθαο 4.4: Φάζε πινπνίεζεο ΜΜΒΔ ζηελ ΠΚΜ γηα ην έηνο Πεξηθεξεηαθή Δλόηεηα / Γηαρεηξηζηηθή Δλόηεηα ΜΜΒΔ Καηάζηαζε / ρόιηα Ζκαζίαο (Μία ΓΔ) Δληαία ΓΔ 2 Γπλακηθφηεηα: ηφλνη/έηνο. Δθδφζεθε ε αλαλεσκέλε ΑΔΠΟ απφ ΔΤΠΔ/ΤΠΔΚΑ. Τπάξρεη πξνζθπγή θαηά ηεο ρσξνζέηεζεο. Θεζζαινλίθεο (Γχν ΓΔ) 1 ε ΓΔ 1 Αδεηνδόηεζε. Γπλακηθφηεηα: ηφλνη/έηνο. χληαμε κειεηψλ. Υξεκαηνδφηεζε: ΓΗΣ. Τπάξρνπλ αληηδξάζεηο απφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο γηα ηελ ρσξνζέηεζε ηνπ έξγνπ. 43

54 2 ε ΓΔ 1 Αδεηνδόηεζε. Γπλακηθφηεηα: ηφλνη/έηνο. Δθδφζεθε ε ΑΔΠΟ απφ ΔΤΠΔ/ΤΠΔΚΑ Τπάξρνπλ αληηδξάζεηο απφ ηνπο θαηνίθνπο ηεο πεξηνρήο γηα ηελ ρσξνζέηεζε ηνπ έξγνπ. εξξώλ (Μία ΓΔ) Δληαία ΓΔ 1 Γπλακηθφηεηα: ηφλνη/έηνο. Δθδφζεθε ε ΑΔΠΟ απφ ΔΤΠΔ/ΤΠΔΚΑ Γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ ηνπ ΠΔΓΑ γηα ην 2013 πξνβιέπνληαη 2 ΜΜΒΔ, ζηελ Πέιια (ζε δηαδηθαζία ηξνπνπνίεζεο ησλ Απνθάζεσλ Έγθξηζεο Πεξηβαιινληηθψλ ξσλ ΑΔΠΟ) θαη ηελ Πηεξία, ελψ κία αθφκε ΜΜΒΔ πξνβιέπεηαη γηα ην Κηιθίο ην χκθσλα κε ηνλ ΠΔΓΑ ΚΜ, κέρξη ην ηέινο ηνπ 2006 έπξεπε λα έρεη νινθιεξσζεί ε δηαδηθαζία παχζεο ιεηηνπξγίαο ησλ Υψξσλ Αλεμέιεγθηεο Γηάζεζεο Απνβιήησλ (ΥΑΓΑ) ηεο Πεξηθέξεηαο ( Σν ζχλνιν ησλ θαηαγεγξακκέλσλ ΥΑΓΑ ζηελ ΠΚΜ είλαη 542. Απφ ην ζχλνιν ησλ 542: 436 ΥΑΓΑ έρνπλ απνθαηαζηαζεί πιήξσο θαη έρνπλ βεβαίσζε πεξαίσζεο εξγαζηψλ. ε 45 εθηεινχληαη έξγα απνθαηάζηαζεο. Γηα 54 έρνπλ θαηαηεζεί πξνηάζεηο γηα έληαμε ζε έξγν ρξεκαηνδφηεζεο γηα ηελ απνθαηάζηαζή ηνπο. 7 είλαη ελεξγνί ζε πεξηνρέο πνπ εθθξεκνχλ έξγα ΥΤΣΤ/ΥΤΣΑ. Ζ θαηαλνκή ηνπο αλά ΠΔ παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 4.5. Πίλαθαο 4.5: πγθεληξσηηθά ζηνηρεία ΥΑΓΑ ζηελ ΠΚΜ ( Πεξηθεξεηαθή Δλόηεηα Απνθαηεζηεκέλνη Παξακέλνληεο κε απόθαζε Γ Πξνο άκεζε απνθαηάζηαζε ύλνιν Ζκαζίαο Θεζζαινλίθεο Κηιθίο

55 Πέιιαο Πηεξίαο εξξψλ Υαιθηδηθήο ΤΝΟΛΟ * ΓΖΜΟ ΝΔΑΠΟΛΖ - ΤΚΔΧΝ 5.1. Πιεζπζκηαθά Γεδνκέλα Ο Γήκνο Νεάπνιεο πθεψλ, κε έδξα ηηο πθηέο, δεκηνπξγήζεθε ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ 2011 απφ ηε ζπλέλσζε ζε εληαίν ΟΣΑ ησλ δήκσλ Αγίνπ Παχινπ, Πεχθσλ, πθεψλ θαη Νεάπνιεο πνπ ζήκεξα απνηεινχλ δεκνηηθέο ελφηεηεο. Δίλαη δήκνο ηεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο, ν νπνίνο εθηείλεηαη ζην βνξεηναλαηνιηθφ άθξν ηνπ πνιενδνκηθνχ ζπγθξνηήκαηνο Θεζζαινλίθεο θαη έρεη ζπλνιηθή έθηαζε ζηξέκκαηα. ην Παξάξηεκα Η παξαηίζεληαη ράξηεο ηνπ Γήκνπ θαη ησλ δεκνηηθψλ ελνηήησλ ηνπ. Απφ ην ζχλνιν ηεο έθηαζεο ηνπ Γήκνπ, ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ (52,6%) αληηζηνηρεί ζηε δαζηθή έθηαζε ηνπ έηρ- νπ, ην νπνίν αλήθεη ζηα δηνηθεηηθά φξηα ηνπ Γήκνπ θαη έρεη έθηαζε ζηξέκκαηα, ελψ ε ππφινηπε έθηαζε, ηεο ηάμεο ησλ ζηξεκκάησλ, θαιχπηεηαη απφ ηνλ νηθηζκφ ησλ πθεψλ. χκθσλα κε ηα πξνζσξηλά απνηειέζκαηα απφ ηελ ηειεπηαία απνγξαθή πιεζπζκνχ θαηνηθηψλ ηελ νπνία δηελήξγεζε ε Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή (ΔΛ.ΣΑΣ.) ην 2011, ν κφληκνο πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ αλέξρεηαη ζηνπο θαηνίθνπο, παξνπζηάδνληαο κείσζε ηεο ηάμεσο ηνπ 2,22% ζε ζρέζε κε ηελ πξνεγνχκελε απνγξαθή ηνπ 2001, νπφηε ν πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ ήηαλ θάηνηθνη, φπσο πξνθχπηεη απφ ην άζξνηζκα ησλ πιεζπζκψλ ησλ ηφηε αλεμάξηεησλ δήκσλ Αγίνπ Παχινπ (7.978 θάηνηθνη), Πεχθσλ (6.434 θάηνηθνη), πθεψλ ( θάηνηθνη) θαη Νεάπνιεο ( θάηνηθνη) (

56 Πίλαθαο 5.1: Πιεζπζκηαθά δεδνκέλα δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. Αλεμάξηεηνη Γήκνη ην 2001 Αξηζκφο Καηνίθσλ ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηεο ΔΛ.ΣΑΣ.(2001) Πνζνζηφ Γήκσλ ζε ζρέζε κε ην χλνιν (%) Αγίνπ Παχινπ ,24 Πεχθσλ ,44 πθεψλ ,28 Νεάπνιεο ,04 ΤΝΟΛΟ Πνζνηηθά Γεδνκέλα θαη ύζηαζε ησλ Παξαγόκελσλ Απνξξηκκάησλ Σα πνζνηηθά δεδνκέλα παξαγφκελσλ απνξξηκκάησλ πνπ δφζεθαλ απφ ην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ αθνξνχλ ζην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2010 κέρξη θαη ηνλ Ηνχλην ηνπ Ζ κεληαία δηαθχκαλζε ησλ πνζνηήησλ ηφζν ηνπ ζπλφινπ ηεο απνθνκηδήο φζν θαη ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ, ησλ νγθσδψλ-αδξαλψλ θαη ησλ απνξξηκκάησλ πνπ ζπιιέγνληαη ζηνπο πξάζηλνπο θάδνπο παξνπζηάδεηαη ζην Γηάγξακκα 5.1. Γηάγξακκα 5.1: Μεληαία δηαθχκαλζε ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. (Γήκνο Νεάπνιεο - πθεψλ, Αληηδεκαξρεία Καζαξηφηεηαο, Σκήκα Αλάπηπμεο) 46

57 ηα Γηαγξάκκαηα 5.2 θαη 5.3 απνηππψλεηαη ε ηξηκεληαία θαη εμακεληαία δηαθχκαλζε ησλ πνζνηήησλ ΑΑ. Γηάγξακκα 5.2: Σξηκεληαία δηαθχκαλζε παξαγφκελσλ ΑΑ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. (Γήκνο Νεάπνιεο πθεψλ, Αληηδεκαξρεία Καζαξηφηεηαο, Σκήκα Αλάπηπμεο) Γηάγξακκα 5.3: Δμακεληαία δηαθχκαλζε ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. (Γήκνο Νεάπνιεο πθεψλ, Αληηδεκαξρεία Καζαξηφηεηαο, Σκήκα Αλάπηπμεο) 47

58 Απφ ηα Γηαγξάκκαηα 5.1, 5.2 θαη 5.3 παξαηεξείηαη φηη ηα αλαθπθιψζηκα θαη ηα νγθψδε αδξαλή πιηθά αθνινπζνχλ αλνδηθή ηάζε, ελψ αληηζέησο ηα απνξξίκκαηα αθνινπζνχλ πησηηθή πνξεία. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε νηθνλνκηθή θξίζε ηελ νπνία αληηκεησπίδεη ε Διιάδα ηα ηειεπηαία ρξφληα έρεη επεξεάζεη αξλεηηθά ηελ θαηαλάισζε πιηθψλ αγαζψλ απφ ηνπο πνιίηεο, ε νπνία είλαη αλάινγε κε ηελ παξαγσγή ΑΑ θαη γηα απηφ παξαηεξείηαη ε πησηηθή πνξεία ησλ απνξξηκκάησλ. Δλδερνκέλσο ζε απηφ ζπληειεί πεξαηηέξσ ε ζηαηηθή ή θαη κεηνχκελε πνξεία ηνπ πιεζπζκνχ ηνπ Γήκνπ ιφγσ εζσηεξηθήο κεηαλάζηεπζεο πξνο ηηο επαξρηαθέο πεξηνρέο θαζψο θαη εμσηεξηθήο κεηαλάζηεπζεο πξνο αλαδήηεζε επθαηξηψλ εξγαζίαο θαη κείσζε ηνπ θφζηνπο δσήο. Ζ ζχζηαζε ησλ παξαγφκελσλ απνξξηκκάησλ δελ έρεη θαζνξηζηεί απφ ην ζπγθεθξηκέλν Γήκν. ην πιαίζην ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο σο ζχζηαζε έρεη ρξεζηκνπνηεζεί ε παλειιήληα ζχζηαζε ΑΑ, ε νπνία ζπλνςίδεηαη ζηνλ Πίλαθα 5.2. Πίλαθαο 5.2: Παλειιήληα ζχζηαζε ΑΑ (%). Επκψζηκα 0,4 Υαξηί / Υαξηφλη 0,29 Πιαζηηθά 0,14 Γπαιί 0,03 Μέηαιια 0,03 Αλαθπθιώζηκα (Μπιε θάδνο) Γέξκα Ξχιν Λάζηηρν 0,02 Αδξαλή 0,03 Τπφινηπα 0,06 ΤΝΟΛΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ 1, Μειινληηθέο Δθηηκήζεηο Παξαγσγήο Απνξξηκκάησλ Με βάζε ηα πνζνηηθά δεδνκέλα ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ, γίλνληαη κειινληηθέο εθηηκήζεηο παξαγσγήο ΑΑ κέρξη θαη ην έηνο 2030 γηα ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο πηζαλέο πεξηπηψζεηο: Η) Ο πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ παξακέλεη ζηαζεξφο ζηελ πάξνδν απηψλ ησλ εηψλ θαη ε παξαγσγή ησλ ΑΑ αθνινπζεί κείσζε θαηά 3% γηα ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη 1% γηα ηα επφκελα ( ). ΗΗ) Ο πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ παξακέλεη ζηαζεξφο θαη ε παξαγσγή ΑΑ αθνινπζεί κείσζε θαηά 5% γηα ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη 3% γηα ηα επφκελα ( ). 48

59 ΗΗΗ) Ο πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ κεηψλνληαη θαηά 1% εηεζίσο ελψ ε παξαγσγή ησλ ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 3% γηα ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη 1% γηα ηα επφκελα ( ). ΗV) Ο πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ κεηψλεηαη θαηά 1% εηεζίσο ελψ ε παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 5% γηα ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη 3% γηα ηα επφκελα ( ). Οη πεξηπηψζεηο απηέο επηιέρζεθαλ έηζη ψζηε λα θαιπθζεί έλα φζν ην δπλαηφλ αληηπξνζσπεπηηθφ εχξνο κειινληηθήο θαηάζηαζεο ησλ ζηνηρείσλ ηνπ πιεζπζκνχ θαη ησλ παξαγφκελσλ πνζνηήησλ ΑΑ ζεσξψληαο ζρεηηθή βειηίσζε ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο κεηά ηελ πάξνδν πέληε εηψλ. Πίλαθαο 5.3: Μειινληηθέο εθηηκήζεηο παξαγσγήο ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ Η 26,63 25,05 23,57 23,10 22,64 22,19 21,75 21,32 20,89 20,48 ΗΗ πλνιηθή 26,08 23,53 24,24 19,98 18,80 17,69 16,65 15,66 14,74 13,87 ΗΗΗ Παξαγσγή ΑΑ (kt) 26,36 24,31 22,42 21,53 20,69 19,87 19,09 18,33 17,61 16,92 IV 25,82 22,84 20,20 18,63 17,18 15,84 14,61 13,47 12,42 11, Τπάξρνλ ύζηεκα Γηαρείξηζεο ΑΑ Δμνπιηζκόο απνζήθεπζεο, ζπιινγήο θαη κεηαθνξάο Ο εμνπιηζκφο ζπιινγήο θαη κεηαθνξάο ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ απνηειείηαη απφ πξάζηλνπο θαη κπιε θάδνπο, φπσο θαη απφ 30 θαλνληθά απνξξηκκαηνθφξα θαη 4 απνξξηκκαηνθφξα αλαθχθισζεο Σνκείο - πξνγξάκκαηα απνθνκηδήο Ο θαιιηθξαηηθφο Γήκνο Νεάπνιεο πθεψλ, φπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζηελ Παξάγξαθν 5.1, πξνήιζε απφ ηε ζπλέλσζε ηεζζάξσλ Γήκσλ, ησλ Γήκσλ πθεψλ, Νεάπνιεο, Πεχθσλ θαη Αγίνπ Παχινπ. ζνλ αθνξά ζηα κε αλαθπθιψζηκα ζηεξεά απφβιεηα (πξάζηλνη θάδνη), νη ηνκείο απνθνκηδήο αθνινπζνχλ απηφ ην δηαρσξηζκφ. Δπηπιένλ, νη ηνκείο απηνί κνηξάδνληαη ζε ππνηνκείο θαη βάζεη απηήο ηεο δηάθξηζεο θαζνξίδνληαη θαη ηα εκεξήζηα δξνκνιφγηα ησλ νρεκάησλ απνθνκηδήο. Έηζη, ππάξρνπλ δψδεθα ππνηνκείο απνθνκηδήο ζην Γεκνηηθφ Γηακέξηζκα πθεψλ, ηέζζεξηο ζην Γεκνηηθφ Γηακέξηζκα Νεάπνιεο, δχν ζην Γεκνηηθφ Γηακέξηζκα 49

60 Πεχθσλ θαη ηέινο, δχν ζην Γεκνηηθφ Γηακέξηζκα Αγίνπ Παχινπ. Οη ππνηνκείο απηνί εμππεξεηνχληαη απφ ηξηάληα ζπλνιηθά απνξξηκκαηνθφξα νρήκαηα, εθ ησλ νπνίσλ ηα δέθα πξαγκαηνπνηνχλ ηελ απνθνκηδή εκεξεζίσο. ηελ πεξίπησζε ηεο απνθνκηδήο ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ (κπιε θάδνη), ν Γήκνο είλαη ρσξηζκέλνο ζε δχν ηνκείο. Ο έλαο απνηειείηαη απφ ηα Γεκνηηθά Γηακεξίζκαηα ησλ πθεψλ θαη ηνπ Αγίνπ Παχινπ θαη ν άιινο απφ ηα Γεκνηηθά Γηακεξίζκαηα ησλ Πεχθσλ θαη ηεο Νεάπνιεο. Οη ηνκείο απηνί εμππεξεηνχληαη απφ ηέζζεξα ζπλνιηθά νρήκαηα απνθνκηδήο Οηθνλνκηθά Γεδνκέλα Γηαρείξηζεο ΑΑ χκθσλα κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα, ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ πνπ πξνέξρνληαη απφ πξάζηλνπο θάδνπο ζην Γήκν Νεάπνιεο - πθεψλ αλέξρεηαη ζε 74 /t. Απφ απηά, ηα 28 /t απνηεινχλ ην ηέινο πχιεο ζην ΥΤΣΑ ηεο Μαπξνξάρεο, φπνπ κεηαθέξνληαη ηα ΑΑ ηνπ Γήκνπ, ελψ ηα 46 /t απνηεινχλ ην θφζηνο απνθνκηδήο. Ζ απνθνκηδή πεξηιακβάλεη ηνπο κηζζνχο ησλ ππαιιήισλ ηεο ζπιινγήο, θαζψο θαη ην θφζηνο θίλεζεο θαη ζπληήξεζεο ησλ απνξξηκκαηνθφξσλ. εκεηψλεηαη φηη ην εηήζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο αλά απνξξηκκαηνθφξν αλέξρεηαη ζε , ελψ θάζε έλα απφ ηα ελ ιφγσ νρήκαηα κεηαθέξεη πνζφηεηεο απνξξηκκάησλ ηεο ηάμεο ησλ t εηεζίσο. ζνλ αθνξά ηα αλαθπθιψζηκα πιηθά απφ ηνπο κπιε θάδνπο, ην θφζηνο δηαρείξηζεο αλέξρεηαη ζε 10 /t. Σν πνζφ απηφ αλαθέξεηαη ζην θφζηνο κφλν ηεο απνθνκηδήο (κηζζνί ππαιιήισλ θαη θφζηνο απνξξηκκαηνθφξσλ), θαζψο ηα ΑΑ απφ ηνπο κπιε θάδνπο αλαθχθισζεο παξέρνληαη ρσξίο ρξέσζε ζε ζπλεξγάηεο ηνπ Γήκνπ. 6. ΔΝΑΡΗΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΑΠΟΡΡΗΜΜΑΣΧΝ ΓΖΜΟΤ ΝΔΑΠΟΛΖ ΤΚΔΧΝ 6.1. Οξζνινγηθά Μέηξα Γηαρείξηζεο Γξάζεηο ελεκέξσζεο πνιηηώλ Μία ζεκαληηθή πξφθιεζε ησλ ΟΣΑ ηεο Διιάδαο γηα ηελ απνδνηηθφηεξε δηαρείξηζε ησλ ΑΑ είλαη ε φζν ην δπλαηφλ θαιχηεξε ζπλεξγαζία κε ηνπο δηάθνξνπο εκπιεθφκελνπο παξάγνληεο (δεκφηεο, Κξαηηθέο Αξρέο, κε Κπβεξλεηηθέο Οξγαλψζεηο θ.η.ι.). Δπνκέλσο, νη δξάζεηο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο πνπ ζα δεκηνπξγήζνπλ ζηνπο δεκφηεο ηελ θαηάιιειε θνπιηνχξα γηα ηελ εθαξκνγή νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ, θαζψο θαη ε 50

61 ρξεκαηνδφηεζε απηψλ ησλ δξάζεσλ, είλαη αλαγθαίν λα απνηειεί πξνηεξαηφηεηα ησλ ΟΣΑ (Zotos et al., 2009). ην πιαίζην ηεο παξνχζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο θαη ζε εθαξκνγή ηνπ «Zero Waste Master Plan» ηνπ Δξγαζηεξίνπ Μεηάδνζεο Θεξκφηεηαο θαη Πεξηβαιινληηθήο Μεραληθήο ηνπ Σκήκαηνο Μεραλνιφγσλ Μεραληθψλ ηεο Πνιπηερληθήο ρνιήο ηνπ Αξηζηνηειείνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαινλίθεο έιαβε ρψξα δξάζε ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ, κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ηε βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο δσήο ησλ δεκνηψλ. Πξαγκαηνπνηήζεθε ελεκέξσζε κε ηε δηαδηθαζία «πφξηα πφξηα» θαη δηαλεκήζεθε έληππν πιηθφ ζπλνιηθά ζε δεκφηεο ζε λνηθνθπξηά θαη επηρεηξήζεηο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δήκνπ. Απφ ηηο ελεκεξψζεηο απηέο, νη 400 πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζηε Γεκνηηθή Δλφηεηα Αγίνπ Παχινπ, νη 500 ζηε Γεκνηηθή Δλφηεηα Πεχθσλ, νη ζηε Γεκνηηθή Δλφηεηα πθεψλ θαη νη ζηε Γεκνηηθή Δλφηεηα Νεάπνιεο. πσο έρεη ήδε αλαθεξζεί, ν ζπγθεθξηκέλνο θαιιηθξαηηθφογδήκνο έρεη έληνλε δηαθνξνπνίεζε ζηελ θαηαλνκή ηνπ πιεζπζκνχ ζηελ γεσγξαθηθή θάιπςε ηνπ Γήκνπ. Ζ Γεκνηηθή Δλφηεηα ησλ Πεχθσλ θαηαιακβάλεη ηε κεγαιχηεξε έθηαζε κε έρνληαο ην κεγαιχηεξν πιεζπζκφ, ζε αληίζεζε κε ηε Γεκνηηθή Δλφηεηα Νεάπνιεο ε νπνία θαηαιακβάλεη ηε κηθξφηεξε έθηαζε θαη έρεη ην κεγαιχηεξν πιεζπζκφ. Ζ ελεκέξσζε πεξηειάκβαλε πέληε ηνκείο νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ: (i) (ii) (iii) (iv) (v) Μπιε Κάδνη (Αλαθχθισζε πζθεπαζηψλ) θαη ηη απνζέηνπκε ζε απηνχο. Αλαθχθισζε Ζιεθηξηθψλ θαη Ζιεθηξνληθψλ πζθεπψλ. Αλαθχθισζε καγεηξηθψλ ειαίσλ (πξνο παξαγσγή βηνθαπζίκνπ γηα ηε ζέξκαλζε ησλ ζρνιείσλ ηνπ Γήκνπ, ζε ζπλεξγαζία κε ην Σ.Δ.Η. Κνδάλεο). Φπηηθά πιηθά Οηθηαθή Κνκπνζηνπνίεζε. Ο Γήκνο δηαζέηεη, θαηφπηλ αίηεζεο ηνπ ελδηαθεξφκελνπ δεκφηε θαη εθ φζνλ ππάξρεη 1 η.κ. ρψκαηνο κε κπαδνκέλνπ ζηελ νηθία ηνπ, θάδν νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Ο δεκφηεο ρξεζηκνπνηεί απηφλνκα ηφζν ηνλ θάδν θνκπνζηνπνίεζεο φζν θαη ην ιίπαζκα πνπ παξάγεηαη απφ απηφλ. Λακπηήξεο θαη Μπαηαξίεο. ζνλ αθνξά ζηελ αλαθχθισζε ιακπηήξσλ, ππάξρνπλ θαηαζηήκαηα ζπκβεβιεκέλα κε ην Γήκν, ηα νπνία δηαζέηνπλ θάδνπο ζπιινγήο απηψλ. Γηα ηελ πεξίπησζε ηεο αλαθχθισζεο κπαηαξηψλ ππάξρνπλ ζηα Γεκνηηθά θηίξηα θαζψο θαη ζηα ζρνιεία εηδηθνί θάδνη ζπιινγήο απηψλ, απφ ηελ εηαηξεία «ΑΦΖ Α.Δ.». Γηα ηηο πεξηπηψζεηο αλαθχθισζεο ησλ καγεηξηθψλ ειαίσλ θαη ησλ θάδσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο, νη δεκφηεο πνπ ελεκεξψλνληαλ είραλ ηε δπλαηφηεηα ζπκπιήξσζεο αίηεζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ελεκέξσζεο γηα ρνξήγεζε απφ ην Γήκν δνρείνπ ζπιινγήο ησλ ρξεζηκνπνηεκέλσλ καγεηξηθψλ ειαίσλ θαζψο θαη ηνπ θάδνπ θνκπνζηνπνίεζεο. 51

62 Ζ επηινγή ησλ λνηθνθπξηψλ θαζψο θαη ησλ επηρεηξήζεσλ πνπ ελεκεξψζεθαλ έγηλε κε ηπραίν ηξφπν θαη κε φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε δηαζπνξά ζηε γεσγξαθηθή έθηαζε ηνπ Γήκνπ. Δπίζεο, νη ελεκεξψζεηο γίλνληαλ ηφζν πξσηλέο φζν θαη απνγεπκαηηλέο ψξεο γηα φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε «ηπραηφηεηα» ζην δείγκα ησλ δεκνηψλ πνπ ζα βξίζθνληαλ ζην λνηθνθπξηφ ή ζηελ επηρείξεζή ηνπο ηελ ψξα ηεο ελεκέξσζεο. Καζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο δξάζεο ελεκέξσζεο ππήξρε ζπλερήο επηθνηλσλία κε ην αξκφδην ηκήκα ηνπ Γήκνπ (Σκήκα Αλάπηπμεο Τπεξεζία Αλαθχθισζεο) γηα ηπρφλ παξαηεξήζεηο ζρφιηα ησλ δεκνηψλ γηα ζέκαηα ζρεηηθά κε ηελ αλαθχθισζε. Οη παξαηεξήζεηο ησλ δεκνηψλ απνηππψλνληαλ επίζεο θαη ζηα έληππα θαηαγξαθήο ηεο ελεκέξσζεο ηα νπνία παξαδίδνληαλ ζην Γήκν. ηηο Δηθφλεο 6.1, 6.2, 6.3, 6.4, 6.5, 6.6, 6.7 θαη 6.8 απνηππψλνληαη νη ράξηεο κε ηα ζηίγκαηα ησλ λνηθνθπξηψλ-επηρεηξήζεσλ ηα νπνία ελεκεξψζεθαλ ζηηο Γεκνηηθέο Δλφηεηεο Αγίνπ Παχινπ, Πεχθσλ, πθεψλ θαη Νεάπνιεο. Δπίζεο, ζην Παξάξηεκα ΗΗΗ παξαηίζεηαη ην θπιιάδην ελεκέξσζεο ην νπνίν δηαλεκήζεθε ζηνπο δεκφηεο. Δηθόλα 6.1: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα Αγίνπ Παχινπ. 52

63 Δηθόλα 6.2: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα Πεχθσλ. Δηθόλα 6.3: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα Πεχθσλ. 53

64 Δηθόλα 6.4: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα πθεψλ. Δηθόλα 6.5: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα πθεψλ. 54

65 Δηθόλα 6.6: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα Νεάπνιεο. Δηθόλα 6.7: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα Νεάπνιεο. 55

66 Δηθόλα 6.8: Υάξηεο ελεκεξψζεσλ ζην Γεκνηηθή Δλφηεηα Νεάπνιεο Πεξηγξαθή ζελαξίσλ Λακβάλνληαο ππφςε ηα ζηνηρεία γηα ηα πνζνηηθά δεδνκέλα ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ πνπ δφζεθαλ απφ ην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ απφ ηα νπνία γίλεηαη αληηιεπηή ε ηάζε κείσζήο ηνπο (Παξάγξαθνο 5.2) κειεηήζεθαλ ηέζζεξηο ελδερφκελεο πεξηπηψζεηο ζε ζρέζε κε ηνλ πιεζπζκφ θαη ηελ παξαγφκελε πνζφηεηα ΑΑ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ Γήκνπ. ηελ πξψηε πεξίπησζε, ν πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ ζεσξείηαη ζηαζεξφο θαη ε παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 3% εηεζίσο θαηά ηα 5 πξψηα ρξφληα ( ) θαη θαηά 1% εηεζίσο απφ ην 2017 έσο θαη ην ηε δεχηεξε πεξίπησζε, ν πιεζπζκφο παξακέλεη θαη πάιη ζηαζεξφο, ελψ ε παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 5% εηεζίσο απφ ην 2012 έσο θαη ην 2016 θαη θαηά 3% εηεζίσο απφ ην 2017 κέρξη θαη ην ηελ ηξίηε πεξίπησζε, ν πιεζπζκφο ζεσξείηαη φηη ζεκεηψλεη κείσζε ηεο ηάμεο ηνπ 1% εηεζίσο ελψ ηα παξαγφκελα ΑΑ κεηψλνληαη θαηά 3% εηεζίσο ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη θαηά 1% εηεζίσο ηα ππφινηπα ( ). Σέινο, ζηελ ηέηαξηε πεξίπησζε, ν πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ ζεσξείηαη φηη κεηψλεηαη θαηά 1% εηεζίσο, ελψ ηα παξαγφκελα ΑΑ κεηψλνληαη θαηά 5% εηεζίσο απφ ην 2012 έσο θαη ην 2016 θαη θαηά 3% εηεζίσο ηα ππφινηπα ρξφληα ( ). Γηα θάζε κία απφ ηηο παξαπάλσ πεξηπηψζεηο αλαιχνληαη ζελάξηα ηφζν πνζνηήησλ παξαγφκελσλ ΑΑ φζν θαη θφζηνπο δηαρείξηζήο ηνπο πνπ αθνξνχλ ηελ Αλαθχθισζε, ηελ 56

67 Οηθηαθή Κνκπνζηνπνίεζε θαη ηε Γεκνηηθή Κνκπνζηνπνίεζε, θαζψο θαη έλα ζπλδπαζηηθφ ζελάξην ην νπνίν πεξηιακβάλεη θαη ηνπο ηξεηο απηνχο νξζνινγηθνχο ηξφπνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. Αθνινπζεί ε πεξηγξαθή θαη ε αλάιπζε ησλ ζελαξίσλ Αλαθχθισζεο, Οηθηαθήο Κνκπνζηνπνίεζεο θαη Γεκνηηθήο Κνκπνζηνπνίεζεο, ηα νπνία αθνξνχλ θαη ηηο ηέζζεξηο πξναλαθεξζείζεο πεξηπηψζεηο δηαθχκαλζεο πιεζπζκνχ θαη παξαγφκελσλ πνζνηήησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. Γηα φινπο ηνπο πνζνηηθνχο ππνινγηζκνχο ρξεζηκνπνηήζεθε σο έηνο αλαθνξάο ην 2011, κε ζπλνιηθή παξαγφκελε πνζφηεηα απνβιήησλ 70 t αλά εκέξα ζηνπο πξάζηλνπο θάδνπο θαη 1.806,44 t αλά εκέξα ζηνπο κπιε θάδνπο αλαθχθισζεο. Σν θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ πνπ θαηαιήγνπλ ζην ΥΤΣΑ Μαπξνξάρεο αλέξρεηαη ζε 74 /t, πνζφ ην νπνίν αλαθέξεηαη ζην άζξνηζκα ηνπ θφζηνπο κεηαθνξάο ησλ απνβιήησλ ζην ΥΤΣΑ (46 /t) θαη ηνπ θφζηνπο ησλ ηειψλ πχιεο ζην ΥΤΣΑ (28 /t). Δπηπιένλ, απφ ην 2014 ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ επηβαξχλεηαη κε ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο, ην νπνίν νξίδεηαη, γηα ην 2014, ζε ηξηάληα πέληε επξψ αλά ηφλν δηαηηζέκελσλ απνβιήησλ θαη απμάλεηαη εηεζίσο θαηά πέληε επξψ αλά ηφλν έσο ηνπ πνζνχ ησλ εμήληα επξψ αλά ηφλν. ελάξηα Αλαθύθισζεο ε φ,ηη αθνξά ζηελ αλαθχθισζε, αλαιχνληαη ηξία ζελάξηα δηαρείξηζεο ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ: ελάξην 1: Τπνζέηνπκε αχμεζε ηεο πνζφηεηαο ησλ απνξξηκκάησλ πνπ θαηαιήγεη ζηνπο ππάξρνληεο κπιε θάδνπο θαηά 1,5% εηεζίσο. ην ζελάξην απηφ δε ιακβάλεηαη ππφςε θακία δξάζε ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ νχηε θαη αχμεζε ηνπ αξηζκνχ ησλ κπιε θάδσλ. Δπνκέλσο ην ζελάξην απηφ πξνζεγγίδεη ηελ θαηάζηαζε κε ιήςεο θακίαο δξάζεο (do nothing). ελάξην 2: Τπνζέηνπκε αχμεζε ηεο πνζφηεηαο ησλ απνξξηκκάησλ πνπ θαηαιήγεη ζηνπο ππάξρνληεο κπιε θάδνπο θαηά επηπιένλ 5% εηεζίσο, κέζσ δξάζεσλ ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ. Σν θφζηνο απηψλ ησλ δξάζεσλ είλαη αλά έηνο. Οη πνιίηεο επαηζζεηνπνηνχληαη ιφγσ ηεο ελεκέξσζεο θαη είλαη πην δξαζηήξηνη ζην ζέκα ηεο αλαθχθισζεο, θάλνπλ θαιχηεξε πξνδηαινγή ησλ απνξξηκκάησλ ηνπο θαζψο θαη θαιχηεξε ρξήζε ησλ δηαζέζηκσλ θάδσλ. ελάξην 3: ην ζελάξην απηφ πξνβιέπεηαη αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ, κε παξνρή 500 θάδσλ απφ ηελ Διιεληθή Δηαηξία Αμηνπνίεζεο Αλαθχθισζεο (ΔΔΑΑ) ην 2012, ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν. Παξάιιεια ζα ππάξρνπλ δξάζεηο ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ, κε θφζηνο αλά έηνο, φπσο ζην ζελάξην 2. Με απηφ ηνλ ηξφπν ππνινγίδεηαη φηη ε αλαθχθισζε ζα απμεζεί θαηά επηπιένλ 10% εηεζίσο. 57

68 Σν θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ αλαθπθιψζηκσλ ΑΑ αλέξρεηαη ζε 10 /t θαη αλαθέξεηαη κφλν ζην θφζηνο κεηαθνξάο απηψλ. ελάξηα Οηθηαθήο Κνκπνζηνπνίεζεο ζν αθνξά ηελ νηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε, παξαθάησ αλαιχνληαη 2 ζελάξηα δηαρείξηζεο ησλ Βηναπνηθνδνκήζηκσλ Αζηηθψλ Απνβιήησλ (ΒΑΑ): ελάξην Α: Σν ζελάξην απηφ πξνβιέπεη ηελ πξνκήζεηα απφ ην Γήκν θάδσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο ηκεκαηηθά. 500 θάδνπο αλά ηεηξαεηία, ήηνη ην 2012, 2016, 2020, 2024 θαη ελάξην Β: Σν ζελάξην απηφ πξνβιέπεη ηελ πξνκήζεηα θάδσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο ηκεκαηηθά θάδνπο ην 2012, 2016, 2020, 2024 θαη Σν ζπλνιηθφ θφζηνο ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο πεξηιακβάλεη αθελφο εηεζίσο γηα δξάζεηο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο ησλ δεκνηψλ θαη αθεηέξνπ ην θφζηνο πξνκήζεηαο ησλ θάδσλ θνκπνζηνπνίεζεο, ην νπνίν αλέξρεηαη ζε 50 έθαζηνο. ελάξην Γεκνηηθήο Κνκπνζηνπνίεζεο Ζ δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε κπνξεί λα επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηελ πνζφηεηα ησλ ΑΑ πνπ θαηαιήγνπλ εθηφο ησλ ηεηρψλ ηνπ Γήκνπ. Μπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί ζε δεκνηηθφ ρψξν, ελψ πξνηείλεηαη ε εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηελ επξχηεξε έθηαζε ηεο πεξηνρήο ησλ Πεχθσλ. χκθσλα κε ηελ παξνχζα θαηάζηαζε δελ ππάξρεη δηάθξηζε θαη δηαρείξηζε ησλ θιαδεκάησλ μερσξηζηά απφ ηα ππφινηπα ΑΑ πνπ θαηαιήγνπλ ζηνπο πξάζηλνπο θάδνπο. Με ηελ εθαξκνγή πξνγξάκκαηνο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο ππνζέηνπκε φηη ζα ππάξρεη εθηξνπή, πξνο ηνπο θάδνπο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο, t θιαδεκάησλ εηεζίσο. Σν θφζηνο εθαξκνγήο ηνπ πξνγξάκκαηνο εθηηκάηαη ζε /έηνο, ελψ εθηηκάηαη φηη ζα θνζηίζεη ην κεράλεκα αλάδεπζεο ησλ θιαδεκάησλ. πλεπψο, κε ηελ εθηξνπή ησλ απηψλ ηφλσλ θιαδεκάησλ απφ ην ΥΤΣΑ έρνπκε κείσζε δαπαλψλ δηαρείξηζεο θαηά: t/έηνο*74 /t = /έηνο έσο ην έηνο 2014, νπφηε θαη πξνζηίζεηαη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν. 4042). Σν θφζηνο 74 /t, φπσο έρεη ήδε επηζεκαλζεί, αλαθέξεηαη ζην άζξνηζκα ηνπ θφζηνπο απνθνκηδήο θαη κεηαθνξάο ησλ απνβιήησλ ζην ΥΤΣΑ (46 /t) θαη ηνπ θφζηνπο ησλ ηειψλ πχιεο ζην ΥΤΣΑ Μαπξνξάρεο (28 /t). πσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ηα παξαπάλσ απφ ηνλ πξψην ρξφλν εθαξκνγήο ηεο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο ε ζπλνιηθή κείσζε δαπαλψλ ζα θηάζεη ηα: =

69 Ζ ζπλνιηθή κείσζε ησλ δαπαλψλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ιφγσ ηεο εθηξνπήο ησλ θιαδεκάησλ, κε εθαξκνγή δειαδή ηνπ ζελαξίνπ Γεκνηηθήο Κνκπνζηνπνίεζεο, έσο θαη ην έηνο 2030 κεηά ηελ ελζσκάησζε ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο απνηππψλεηαη ζηνλ Πίλαθα 6.1. Πίλαθαο 6.1: πλνιηθή κείσζε δαπαλψλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ κε ηελ εθαξκνγή ηνπ ελαξίνπ Γεκνηηθήο Κνκπνζηνπνίεζεο. Έηνο πλνιηθή κείσζε δαπαλώλ ( ) ΠΔΡΗΠΣΧΖ Η: 0% αύμεζε πιεζπζκνύ / 3% - 1% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ i) Αλαθύθισζε 2 ην Γηάγξακκα 6.1 παξνπζηάδεηαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. Με αθεηεξία δεδνκέλα πνζνηηθά ζηνηρεία γηα ην έηνο αλαθνξάο 2011 εθηηκνχληαη νη πνζφηεηεο ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαζψο θαη ε ζχζηαζή ηνπο κέρξη θαη ην έηνο Γηα ηηο εθηηκήζεηο απηέο ππνζέηνπκε ζηαζεξφ πιεζπζκφ θαη εηήζηα κείσζε ηεο παξαγσγήο ΑΑ θαηά 3% γηα ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη 1% γηα ηα επφκελα ( ). ην Γηάγξακκα 6.1 θαίλνληαη επίζεο νη πνζφηεηεο ησλ αλαθπθιψζηκσλ απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη αθνινπζψληαο μερσξηζηά θάζε έλα ζελάξην. Απφ ην Γηάγξακκα 6.1 είλαη δηαθξηηή ε πησηηθή πνξεία ησλ πνζνηήησλ ησλ ΑΑ πνπ φπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί νθείιεηαη ζηελ επξχηεξε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ε νπνία επηβάιιεη ηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ησλ πνιηηψλ πνπ έρεη σο άκεζε ζπλέπεηα θαη ηε κείσζε ησλ Γεκνηηθψλ απνβιήησλ. Απφ ην 2017 ε θιίζε ηεο θακπχιεο είλαη κηθξφηεξε θαζψο εθηηκάηαη φηη απφ ηφηε ζα ππάξμεη βειηίσζε ηεο νηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ηεο ρψξαο θαη σο ζπλέπεηα απηνχ ν ξπζκφο πηψζεο παξαγσγήο ησλ ΑΑ ζα είλαη ιηγφηεξν έληνλνο απφ ην ξπζκφ ησλ πέληε πξψησλ ρξφλσλ. 2 Σενάριο 1: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 1,5%. Σενάριο 2: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 5% (δράςεισ ενημζρωςησ). Σενάριο 3: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 10% (δράςεισ ενημζρωςησ και αφξηςη των μπλε κάδων). 59

70 Γηάγξακκα 6.1: Πνζνηηθή ζχζηαζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ηνλ Πίλαθα 6.2 παξνπζηάδεηαη πνζνηηθά ην ζχλνιν ησλ απνξξηκκάησλ πνπ θαηαιήγνπλ ζην ΥΤΣΑ αλ απφ απηά αθαηξεζεί ην ζχλνιν ηεο εθηξνπήο ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ γηα ηα ηξία ζελάξηα αλαθχθισζεο. Πίλαθαο 6.2: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 26,63 25,05 23,10 22,64 21,32 20,48 ΔΝΑΡΗΟ 1 24,79 23,16 21,36 20,06 19,06 18,08 ΔΝΑΡΗΟ 2 24,70 23,07 20,99 19,95 18,94 17,96 ΔΝΑΡΗΟ 3 24,50 22,87 20,78 19,73 18,70 17,70 ην Γηάγξακκα 6.2 γίλεηαη ζχγθξηζε ηεο πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο, δειαδή ησλ ζπλνιηθψλ πνζνηήησλ ΑΑ (απνξξίκκαηα πξάζηλσλ θάδσλ θαη αλαθπθιψζηκα πιηθά κπιε θάδσλ) πνπ παξάγνληαη εηεζίσο ρσξίο λα ιεθζεί θακία δξάζε ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ νχηε αχμεζε 60

71 ησλ κπιε θάδσλ, κε ηελ παξαγσγή πνζνηήησλ ΑΑ πνπ πξνθχπηεη κε ηελ εθαξκνγή ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Γηάγξακκα 6.2: πλνιηθή δηαρείξηζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ην Γηάγξακκα 6.3 παξνπζηάδεηαη ην θφζηνο «do nothing», ην νπνίν αληηζηνηρεί ζην θφζηνο ηεο παξνχζαο θαηάζηαζεο, κε ηε δεδνκέλε πνζφηεηα απνβιήησλ πνπ θαηαιήγεη ζην ΥΤΣΑ Μαπξνξάρεο θαζψο θαη ηελ εθηξνπή ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ ζπγθξηηηθά κε ην εθηηκψκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ πνπ ζα επηθέξεη ε εθαξκνγή θαζελφο απφ ηα ηξία παξαπάλσ ζελάξηα αλαθχθισζεο. πσο θαίλεηαη απφ ην Γηάγξακκα 6.3 θαη ηνλ Πίλαθα 6.3, ην ζελάξην 1 δελ επηθέξεη πςειφ επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν απφ ηελ παξνχζα θαηάζηαζε, ελψ ηα ζελάξηα 2 θαη 3 επηβαξχλνπλ ην Γήκν θαηά εηεζίσο έθαζην, πνζφ πνπ απαηηείηαη γηα ηηο δξάζεηο ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ. Ζ αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην ελάξην 3 γίλεηαη ρσξίο θφζηνο γηα ην Γήκν, θαζψο παξέρνληαη απφ ηελ ΔΔΑΑ. Απφ ην Γηάγξακκα 6.3 παξαηεξείηαη φηη ηα θφζηε ησλ ζελαξίσλ 1 θαη 2 έρνπλ πνιχ κηθξή ηφζν απφθιηζε κεηαμχ ηνπο φζν θαη απφ ην θφζηνο «do nothing», ελψ ην θφζηνο ηνπ ζελαξίνπ 3 είλαη ρακειφηεξν απφ ηα άιια δχν. Απηφ εμεγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ην επηπιένλ θφζηνο ησλ αλά έηνο ηνπ δεχηεξνπ ζελαξίνπ θαιχπηεηαη απφ ηελ αχμεζε ηεο εθηξνπήο απνβιήησλ πξνο ηνπο κπιε θάδνπο, ελψ ζην ηξίην ζελάξην ζεκεηψλεηαη πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο εθηξνπήο 61

72 ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν. Ζ έληνλε αχμεζε ηνπ θφζηνπο πνπ ζεκεηψλεηαη ζηηο θακπχιεο θαη ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ νθείιεηαη ζην επηπιένλ θφζηνο πνπ επηθέξεη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν.4042). Απφ ην 2019 φπνηε θαη ζηαζεξνπνηείηαη απηφ, ην θφζηνο αθνινπζεί ζηαζεξφ πησηηθφ ξπζκφ. Γηάγξακκα 6.3: Κφζηνο δηαρείξηζεο ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Πίλαθαο 6.3: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΚΟΣΟ ( ) ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ πσο ζπκπεξαίλεηαη ζπλνιηθά απφ ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα ε αλάπηπμε ηεο αλαθχθισζεο επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε απνξξίκκαηα ζηνπο ΥΤΣΑ, εηδηθφηεξα ζην ζελάξην 3. Δπηπξνζζέησο, ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζην ζελάξην 3 παξακέλεη ζρεηηθά ρακειφ δεδνκέλνπ φηη νη θάδνη παξέρνληαη απφ ηελ ΔΔΑΑ ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν. 62

73 ii) Οηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε 3 Αληίζηνηρα κε ηελ πεξίπησζε ηεο Αλαθχθισζεο, ζην Γηάγξακκα 6.4 παξνπζηάδεηαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. Ξεθηλψληαο κε δεδνκέλα πνζνηηθά ζηνηρεία γηα ην έηνο αλαθνξάο 2011 εθηηκνχληαη νη πνζφηεηεο ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαζψο θαη ε ζχζηαζε ηνπο έσο θαη ην έηνο Γηα ηηο εθηηκήζεηο απηέο ππνζέηνπκε φηη ν πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ παξακέλεη ζηαζεξφο ελψ ε εηήζηα παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 3% απφ ην 2012 έσο θαη ην 2016 θαη θαηά 1% απφ ην 2017 έσο θαη ην ην Γηάγξακκα 6.4 θαίλνληαη επίζεο νη πνζφηεηεο ησλ δπκψζηκσλ (βηναπνηθνδνκήζηκσλ) απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη αθνινπζψληαο μερσξηζηά θάζε έλα απφ ηα δχν ζελάξηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Σν ζχλνιν ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ ρσξίο ηελ εθηξνπή ησλ βηναπνηθνδνκήζηκσλ πιηθψλ παξνπζηάδεηαη ζηα Γηαγξάκκαηα 6.4 θαη 6.5 θαζψο θαη ζηνλ Πίλαθα 6.4. Γηάγξακκα 6.4: Πνζνηηθή ζχζηαζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. 3 Σενάριο Α: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. Σενάριο Β: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. 63

74 Πίλαθαο 6.4: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 26,63 25,05 23,10 22,64 21,32 20,48 ΔΝΑΡΗΟ Α ΔΝΑΡΗΟ Β Γηάγξακκα 6.5: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ην Γηάγξακκα 6.5 γίλεηαη ζχγθξηζε ηεο θαηάζηαζεο «do nothing» παξαγσγήο ΑΑ κε ηελ παξαγσγή πνζνηήησλ ΑΑ πνπ πξνθχπηεη κε ηελ εθαξκνγή ησλ δχν ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Ζ κηθξή αζπλέρεηα πνπ παξαηεξείηαη ζηελ θακπχιε ηνπ ελαξίνπ Β θαη ζπλεπψο ζηελ αχμεζε παξαγσγήο ησλ δπκψζηκσλ απνξξηκκάησλ νθείιεηαη ζηελ πξνκήζεηα θάδσλ θνκπνζηνπνίεζεο αλά ηέζζεξα ρξφληα (2016, 2020, 2024, 2028). Ζ αζπλέρεηα απηή είλαη επηφηεξε θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ελαξίνπ Α, θαζψο πξαγκαηνπνηείηαη ε πξνκήζεηα ησλ κηζψλ θάδσλ απφ φηη ζην ελάξην Β. 64

75 ην Γηάγξακκα 6.6 παξνπζηάδεηαη ζπγθξηηηθά ην εθηηκψκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο - πθεψλ κε ηελ εθαξκνγή ησλ παξαπάλσ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Γηάγξακκα 6.6: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Απφ ην Γηάγξακκα 6.6 ζπκπεξαίλεηαη φηη ε εθαξκνγή νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο είλαη απφιπηα ζπκθέξνπζα γηα ην Γήκν, ζε νπνηνδήπνηε απφ ηα δχν ζελάξηα, θαζψο επηθέξεη αηζζεηή κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. πγθξίλνληαο ηα δχν ζελάξηα κεηαμχ ηνπο, παξαηεξείηαη φηη ε εθαξκνγή ηνπ ελαξίνπ Β (πξνκήζεηα θάδσλ) επηθέξεη πςειφηεξε κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ απφ φηη ε εθαξκνγή ηνπ ελαξίνπ Α (πξνκήζεηα θάδσλ). πσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο αλαθχθισζεο, ην έληνλν άικα πνπ ζεκεηψλεη ηφζν ζην «do nothing» θφζηνο φζν θαη ζην θφζηνο θαη ησλ δχν ζελαξίσλ νθείιεηαη ζην επηπιένλ θφζηνο πνπ επηθέξεη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν.4042), ην νπνίν πξνζηίζεηαη ην 2014 θαη ζηαζεξνπνηείηαη ην Γηα ην ιφγν απηφ, απφ ην 2019 θαη κεηά ν ξπζκφο ηνπ θφζηνπο κεηψλεηαη ζηαζεξά. 65

76 Πίλαθαο 6.5: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΚΟΣΟ ( ) DO NOTHING ΔΝΑΡΗΟ Α ΔΝΑΡΗΟ Β πσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα θαη πίλαθεο, ε αλάπηπμε ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε ζηνπο ΥΤΣΑ απνξξίκκαηα αλ θαη κηθξφηεξε ζπγθξηηηθά κε απηή ηεο αλαθχθισζεο. Ωζηφζν, ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ παξακέλεη ζρεηηθά πςειφ ππνινγίδνληαο θαη ην θφζηνο αγνξάο ησλ θάδσλ θνκπνζηνπνίεζεο. iii) Γεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε 4 Σν θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ κε ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο παξνπζηάδεηαη ζην Γηάγξακκα 6.7. Απφ ην Γηάγξακκα 6.7 θαίλεηαη φηη ην πξφγξακκα δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ απφ ηνλ πξψην θηφιαο ρξφλν εθαξκνγήο ηνπ. πσο θαη ζηηο πξνεγνχκελεο θακπχιεο θφζηνπο, ε έληνλε αχμεζε πνπ παξαηεξείηαη ην 2014 νθείιεηαη ζην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν. 4042). Δπίζεο, ζην Γηάγξακκα 6.7, φπσο θαη ζε φια ηα δηαγξάκκαηα ησλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο θαη νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο, παξαηεξείηαη αιιαγή ηεο θιίζεο ηεο θακπχιεο θαηά ην έηνο Απηφ ζπκβαίλεη δηφηη, φπσο έρεη επηζεκαλζεί θαη παξαπάλσ, εθηηκάηαη φηη ε επξχηεξε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ηεο ρψξαο θαη θαη επέθηαζε ησλ πνιηηψλ ηεο, ζα ζεκεηψζεη βειηίσζε κεηά απφ δηάζηεκα πέληε εηψλ. Μεηά απφ ηα πέληε απηά ρξφληα, ζεσξείηαη φκσο φηη ε νηθνλνκηθή ζπγθπξία ζα ζπλερίδεη λα επηηάζζεη κείσζε ηεο θαηαλάισζεο πξντφλησλ, άξα θαη κείσζε ησλ ΑΑ, ελψ είλαη πηζαλφ θαη ε θαηαλαισηηθή θνπιηνχξα ησλ πνιηηψλ (επαλαρξεζηκνπνίεζε, πηψζε θαηαλάισζεο) λα έρεη κεηαβιεζεί θαη λα ζπληειεί ζε απηή ηε κείσζε. πλεπψο, θαηά ηα πέληε πξψηα ρξφληα, δειαδή απφ ην 2012 έσο θαη ην 2016, νη παξαγφκελεο πνζφηεηεο ΑΑ κεηψλνληαη θαηά 3%, ελψ απφ ην 2017 έσο ην 2030 ε κείσζε γίλεηαη 1%. 4 Σενάριο Δημοτικήσ Κομποςτοποίηςησ: Εκτροπή προσ τουσ κάδουσ δημοτικήσ κομποςτοποίηςησ t κλαδεμάτων ετηςίωσ. 66

77 Γηάγξακκα 6.7: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίνπ δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. iv) πλδπαζηηθό ζελάξην Σν ζελάξην απηφ πεξηιακβάλεη ηελ εθαξκνγή φισλ ησλ παξαπάλσ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο, νηθηαθήο θαη δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ην Γηάγξακκα 6.8 παξνπζηάδεηαη ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο-πθεψλ. Σν «do nothing» θφζηνο πνπ αλαθέξεηαη ζην δηάγξακκα αληηζηνηρεί ζην θφζηνο κε ιήςεο δξάζεσλ, κε ηε δεδνκέλε πνζφηεηα απνβιήησλ πνπ θαηαιήγεη ζην ΥΤΣΑ Μαπξνξάρεο θαζψο θαη ηελ εθηξνπή ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ. πγθεθξηκέλα, ζην Γηάγξακκα 6.8 απνηππψλνληαη ην ζελάξην εθαξκνγήο πξνγξάκκαηνο αλαθχθισζεο, ην ζελάξην εθαξκνγήο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαη ην ζελάξην πινπνίεζεο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Σέινο, παξνπζηάδεηαη ν ζπλδπαζκφο φισλ ησλ παξαπάλσ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. 67

78 Γηάγξακκα 6.8: πλδπαζηηθφ ζελάξην θφζηνπο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο). Γηάγξακκα 6.9: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /t). 68

79 ην Γηάγξακκα 6.9 παξνπζηάδεηαη ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζε /t γηα ηε ζπλδπαζηηθή εθαξκνγή φισλ ησλ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ ζπγθξηηηθά κε ην θφζηνο ζε /t ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο γηα θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά έηε. πγθεθξηκέλα, ηα έηε απηά είλαη ην 2013, πξηλ ηελ επηβνιή ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο, ην 2014, έηνο επηβνιήο ηνπ, ην 2019, έηνο ζηαζεξνπνίεζήο ηνπ θαη κεξηθά ρξφληα κεηά ηε ζηαζεξνπνίεζή ηνπ (2025, 2030). πσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ηα Γηαγξάκκαηα 6.8 θαη 6.9, ε κε εθαξκνγή νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ΑΑ ζα επηθέξεη ζεκαληηθή αχμεζε ζην θφζηνο δηαρείξηζεο γηα ην Γήκν, πνπ φπσο θαίλεηαη απφ φιεο ηηο θακπχιεο θφζηνπο επηβαξχλεηαη έληνλα ην έηνο 2014, ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο. Αθνινπζεί επηφηεξε αχμεζε έσο θαη ην 2019, νπφηε ην ηέινο ζηαζεξνπνηείηαη θαη ην θφζηνο ζεκεηψλεη ζηαδηαθή κείσζε. Αληηζέησο ν ζπλδπαζκφο εθαξκνγήο φισλ ησλ παξαπάλσ κέηξσλ ζα έρεη σο απνηέιεζκα αθελφο ηε κεγάιε κείσζε ησλ απνξξηπηφκελσλ πξνο ΥΤΣΑ απνβιήησλ θαη αθεηέξνπ ηελ πνιχ ζεκαληηθή κείσζε ηνπ θφζηνπο ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΗΗ: 0% αύμεζε πιεζπζκνύ / 5% - 3% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ i) Αλαθύθισζε 5 Οη πνζφηεηεο ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαζψο θαη ε ζχζηαζή ηνπο κέρξη θαη ην έηνο 2030 εθηηκνχληαη βάζεη πνζνηηθψλ δεδνκέλσλ γηα ην έηνο αλαθνξάο ηελ πεξίπησζε απηή, ν πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ ζεσξείηαη ζηαζεξφο ελψ ε παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 5% εηεζίσο ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη θαηά 3% εηεζίσο ηα ππφινηπα, δειαδή απφ ην 2017 έσο θαη ην ην Γηάγξακκα 6.10 απεηθνλίδεηαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ θαζψο θαη νη πνζφηεηεο ησλ αλαθπθιψζηκσλ απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη αθνινπζψληαο μερσξηζηά θάζε έλα ζελάξην αλαθχθισζεο. ε αλαινγία κε ηελ πξψηε πεξίπησζε πνπ αλαιχζεθε παξαπάλσ, απφ ην Γηάγξακκα 6.10 είλαη νξαηή ε εληνλφηεξε πησηηθή πνξεία ησλ πνζνηήησλ ησλ ΑΑ απφ ην 2012 κέρξη θαη ην 2016 θαη ιηγφηεξν έληνλε θαηά ηα επφκελα ρξφληα ( ) θάηη ην νπνίν απνδίδεηαη αθελφο ζηελ επξχηεξε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θαη ζπλεπψο ζηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ησλ πνιηηψλ πνπ έρεη σο άκεζε ζπλέπεηα θαη ηε κείσζε ησλ Γεκνηηθψλ απνβιήησλ θαη αθεηέξνπ ζηελ εθηίκεζε πσο ε νηθνλνκηθή απηή θαηάζηαζε ζα ζεκεηψζεη ζρεηηθή βειηίσζε κεηά ηελ πάξνδν πέληε εηψλ. 5 Σενάριο 1: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 1,5%. Σενάριο 2: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 5% (δράςεισ ενημζρωςησ). Σενάριο 3: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 10% (δράςεισ ενημζρωςησ και αφξηςη των μπλε κάδων). 69

80 Δπίζεο, ην ζχλνιν ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ αλ απφ απηά αθαηξεζεί ε εθηξνπή ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ γηα ηα ηξία ζελάξηα αλαθχθισζεο παξνπζηάδεηαη αξηζκεηηθά ζηνλ Πίλαθα 6.6. Γηάγξακκα 6.10: Πνζνηηθή ζχζηαζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Πίλαθαο 6.6: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 26,08 23,53 19,98 17,69 15,66 13,87 ΔΝΑΡΗΟ 1 24,24 21,64 17,98 15,56 13,40 11,46 ΔΝΑΡΗΟ 2 24,15 21,55 17,88 15,45 13,29 11,34 ΔΝΑΡΗΟ 3 23,96 21,35 17,66 15,23 13,05 11,09 ην Γηάγξακκα 6.11 γίλεηαη ζχγθξηζε ηεο «do noyhing» θαηάζηαζεο, δειαδή ησλ πνζνηήησλ ΑΑ πνπ παξάγνληαη εηεζίσο ρσξίο λα ιεθζεί θακία δξάζε ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ νχηε 70

81 αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ, κε ηελ παξαγσγή πνζνηήησλ ΑΑ πνπ πξνθχπηεη κε ηελ εθαξκνγή ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Γηάγξακκα 6.11: πλνιηθή δηαρείξηζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Σν εθηηκνχκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ πνπ επηθέξεη ε εθαξκνγή ησλ ηξηψλ παξαπάλσ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο απνηππψλεηαη ζην Γηάγξακκα Γηάγξακκα 6.12: Κφζηνο δηαρείξηζεο ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. 71

82 Απφ ην Γηάγξακκα 6.12 αιιά θαη ηνλ Πίλαθα 6.7 ζπκπεξαίλεηαη φηη ην ζελάξην 1 δελ επηθέξεη πςειφ επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν απφ ηελ «do nothing» θαηάζηαζε, αληίζεηα κε ηα ζελάξηα 2 θαη 3 πνπ επηβαξχλνπλ ην Γήκν θαηά εηεζίσο έθαζην, πνζφ πνπ απαηηείηαη γηα ηηο δξάζεηο ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ. Ζ αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην ζελάξην 3 δελ επηβαξχλεη νηθνλνκηθά ην Γήκν, θαζψο παξέρνληαη απφ ηελ ΔΔΑΑ. Απφ ην Γηάγξακκα 6.12 παξαηεξείηαη επίζεο φηη ηα θφζηε ησλ ζελαξίσλ 1 θαη 2 έρνπλ πνιχ κηθξή απφθιηζε κεηαμχ ηνπο, ελψ ην θφζηνο ηνπ ζελαξίνπ 3 είλαη ρακειφηεξν απφ ηα άιια δχν. Απηφ εμεγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ην επηπιένλ θφζηνο ησλ αλά έηνο ηνπ δεχηεξνπ ζελαξίνπ θαιχπηεηαη απφ ηελ αχμεζε ηεο εθηξνπήο απνβιήησλ πξνο ηνπο κπιε θάδνπο, ελψ ζην ηξίην ζελάξην ζεκεηψλεηαη πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο εθηξνπήο ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν. Ζ έληνλε αχμεζε ηνπ θφζηνπο πνπ ζεκεηψλεηαη ζηηο θακπχιεο θαη ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ νθείιεηαη φπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί ζην επηπιένλ θφζηνο πνπ επηθέξεη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν.4042). Απφ ην 2019 φπνηε θαη ζηαζεξνπνηείηαη απηφ, ην θφζηνο αθνινπζεί ζηαζεξφ πησηηθφ ξπζκφ. Πίλαθαο 6.7: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΚΟΣΟ ( ) ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ Μειεηψληαο ζπλνιηθά ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα, παξαηεξείηαη φηη ε εληνλφηεξε ζπκκεηνρή ησλ δεκνηψλ ζε πξνγξάκκαηα αλαθχθισζεο επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε απνξξίκκαηα ζηνπο ΥΤΣΑ, θάηη πνπ είλαη ηδηαηηέξσο αληηιεπηφ ζην ζελάξην 3. Δπηπιένλ, ην γεγνλφο φηη νη θάδνη παξέρνληαη απφ ηελ ΔΔΑΑ ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν ζπλεπάγεηαη φηη ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην ζελάξην 3 παξακέλεη ζρεηηθά ρακειφ. ii) Οηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε 6 Αληίζηνηρα κε ηελ πεξίπησζε ηεο Αλαθχθισζεο, ζηα Γηαγξάκκαηα 6.13 θαη 6.14 θαζψο θαη ζηνλ Πίλαθα 6.8 παξνπζηάδεηαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ θαζψο θαη νη πνζφηεηεο ησλ δπκψζηκσλ (βηναπνηθνδνκήζηκσλ) απνβιήησλ πνπ 6 Σενάριο Α: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. Σενάριο Β: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. 72

83 παξάγνληαη αθνινπζψληαο μερσξηζηά θάζε έλα απφ ηα δχν ζελάξηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Οη πνζφηεηεο ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαη ε ζχζηαζή ηνπο έσο θαη ην έηνο 2030 εθηηκνχληαη μεθηλψληαο κε πνζνηηθά δεδνκέλα γηα ην έηνο αλαθνξάο Γηα ηηο εθηηκήζεηο απηέο ππνζέηνπκε ζηαζεξφ πιεζπζκφ θαη κείσζε ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαηά 5% απφ ην 2012 έσο ην 2016 θαη θαηά 3% απφ ην 2017 έσο θαη ην Πίλαθαο 6.8: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 26,08 23,53 19,98 17,69 15,66 13,87 ΔΝΑΡΗΟ Α 25,95 23,42 19,79 17,43 15,35 13,52 ΔΝΑΡΗΟ Β 25,82 23,30 19,59 17,16 15,04 13,18 Γηάγξακκα 6.13: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. 73

84 ην Γηάγξακκα 6.14 γίλεηαη ζχγθξηζε ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο παξαγσγήο ΑΑ κε ηα παξαγφκελα ΑΑ πνπ πξνθχπηνπλ εθαξκφδνληαο ηα δχν ζελάξηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Γηάγξακκα 6.14: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Σν Γηάγξακκα 6.15 απεηθνλίδεη ζπγθξηηηθά ην εθηηκψκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο - πθεψλ κε ηελ εθαξκνγή ησλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Απφ ην Γηάγξακκα 6.15 είλαη πξνθαλέο φηη, ζε νπνηνδήπνηε απφ ηα δχν ζελάξηα, ε εθαξκνγή νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη αηζζεηή κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. πγθξίλνληαο ηα δχν ζελάξηα κεηαμχ ηνπο, ζπκπεξαίλεηαη φηη ε εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ Β (πξνκήζεηα θάδσλ) επηθέξεη πςειφηεξε κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ελαξίνπ Α (πξνκήζεηα θάδσλ). πσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο αλαθχθισζεο, ην έληνλν άικα πνπ ζεκεηψλεη ηφζν ην «do nothing» θφζηνο φζν θαη ην θφζηνο θαη ησλ δχν ζελαξίσλ νθείιεηαη ζην επηπιένλ θφζηνο πνπ επηθέξεη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν.4042). 74

85 Γηάγξακκα 6.15: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Πίλαθαο 6.9: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΚΟΣΟ ( ) DO NOTHING ΔΝΑΡΗΟ Α ΔΝΑΡΗΟ Β Σα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα θαη νη παξαπάλσ πίλαθεο δείρλνπλ φηη ε αλάπηπμε ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη ζεκαληηθή κείσζε ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε ζηνπο ΥΤΣΑ απνξξίκκαηα κέζσ ηεο εθηξνπήο ησλ δπκψζηκσλ πξνο ηνπο θάδνπο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Ωζηφζν, ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ παξακέλεη ζρεηηθά πςειφ ππνινγίδνληαο θαη ην θφζηνο αγνξάο ησλ θάδσλ θνκπνζηνπνίεζεο. 75

86 iii) Γεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε 7 ην Γηάγξακκα 6.16 παξνπζηάδεηαη ην θφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ εθαξκφδνληαο ην ζελάξην δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Γηάγξακκα 6.16: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίνπ δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. πσο γίλεηαη αληηιεπηφ απφ ην Γηάγξακκα 6.16, ην πξφγξακκα δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ήδε απφ ηνλ πξψην ρξφλν εθαξκνγήο ηνπ. πσο θαη ζηηο πξνεγνχκελεο θακπχιεο θφζηνπο, ε έληνλε αχμεζε πνπ παξαηεξείηαη ην 2014 νθείιεηαη ζην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν. 4042). 7 Σενάριο Δημοτικήσ Κομποςτοποίηςησ: Εκτροπή προσ τουσ κάδουσ δημοτικήσ κομποςτοποίηςησ t κλαδεμάτων ετηςίωσ. 76

87 iv) πλδπαζηηθό ζελάξην Σν ζπλδπαζηηθφ ζελάξην πεξηιακβάλεη ηελ εθαξκνγή φισλ ησλ παξαπάλσ ζελαξίσλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ (αλαθχθισζεο, νηθηαθήο θαη δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο). ην Γηάγξακκα 6.17 απνηππψλεηαη ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο-πθεψλ. Σν «do nothing» θφζηνο πνπ αλαθέξεηαη ζην δηάγξακκα αληηζηνηρεί ζην θφζηνο ηεο θαηάζηαζεο κε ιήςεο δξάζεσλ, κε ηε δεδνκέλε πνζφηεηα απνβιήησλ πνπ θαηαιήγεη ζην ΥΤΣΑ Μαπξνξάρεο θαη ηελ εθηξνπή ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ζην Γηάγξακκα 6.17 παξνπζηάδνληαη ηα ζελάξηα εθαξκνγήο πξνγξάκκαηνο αλαθχθισζεο, νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαη δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Παξνπζηάδεηαη, επίζεο, ν ζπλδπαζκφο φισλ ησλ παξαπάλσ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. Γηάγξακκα 6.17: πλδπαζηηθφ ζελάξην θφζηνπο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο). ην Γηάγξακκα 6.18 παξνπζηάδεηαη ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζε /t γηα ηε ζπλδπαζηηθή εθαξκνγή φισλ ησλ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο πνπ αλαθέξζεθαλ 77

88 παξαπάλσ ζε ζχγθξηζε κε ην θφζηνο ζε /t ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο, γηα θάπνηα ραξαθηεξηζηηθά έηε (2013, 2014, 2019, 2025 θαη 2030). Γηάγξακκα 6.18: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /t). πσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ηα Γηαγξάκκαηα 6.17 θαη 6.18, ε εθαξκνγή νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ΑΑ είλαη απφιπηα ζπκθέξνπζα γηα ην Γήκν, ελψ ε κε εθαξκνγή ηνπο ζα επηθέξεη ζεκαληηθή αχμεζε ζην θφζηνο δηαρείξηζεο, πνπ φπσο θαίλεηαη απφ φιεο ηηο θακπχιεο θφζηνπο επηβαξχλεηαη έληνλα ην έηνο 2014, ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο. Αθνινπζεί επηφηεξε αχμεζε έσο θαη ην 2019, νπφηε ην ηέινο ζηαζεξνπνηείηαη θαη έπεηηα ην θφζηνο ζεκεηψλεη ζηαδηαθή κείσζε (Ν. 4042). Ο ζπλδπαζκφο εθαξκνγήο φισλ ησλ παξαπάλσ κέηξσλ ζα έρεη σο απνηέιεζκα αθελφο ηε κεγάιε κείσζε ησλ απνξξηπηφκελσλ πξνο ΥΤΣΑ απνβιήησλ θαη αθεηέξνπ ηελ πνιχ ζεκαληηθή κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΗΗΗ: 1% κείσζε πιεζπζκνύ / 3% - 1% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ i) Αλαθύθισζε 8 ην Γηάγξακκα 6.19 παξνπζηάδεηαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. Ξεθηλψληαο απφ ην έηνο αλαθνξάο 2011, κε δεδνκέλα πνζνηηθά ζηνηρεία πνπ 8 Σενάριο 1: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 1,5%. Σενάριο 2: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 5% (δράςεισ ενημζρωςησ). Σενάριο 3: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 10% (δράςεισ ενημζρωςησ και αφξηςη των μπλε κάδων). 78

89 δφζεθαλ απφ ην Γήκν, εθηηκνχληαη νη πνζφηεηεο ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαζψο θαη ε ζχζηαζή ηνπο κέρξη θαη ην έηνο Γηα ηηο εθηηκήζεηο απηέο ππνζέηνπκε εηήζηα κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ θαηά 1%, ελψ ε παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 3% ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη θαηά 1% ηα επφκελα ( ). Δπηπιένλ, ζην Γηάγξακκα 6.19 θαίλνληαη νη πνζφηεηεο ησλ αλαθπθιψζηκσλ απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη αθνινπζψληαο μερσξηζηά θάζε έλα απφ ηα ηξία ζελάξηα αλαθχθισζεο. Γηάγξακκα 6.19: Πνζνηηθή ζχζηαζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Απφ ην Γηάγξακκα 6.19 ζπκπεξαίλεηαη ε πησηηθή πνξεία πνπ αθνινπζνχλ νη πνζφηεηεο ησλ ΑΑ. Απηφ, φπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί, νθείιεηαη ζηελ επξχηεξε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε ε νπνία επηβάιιεη ηε κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ησλ πνιηηψλ θαη θαη επέθηαζε ηε κείσζε ησλ Γεκνηηθψλ απνβιήησλ. ηνλ Πίλαθα 6.10 παξνπζηάδεηαη πνζνηηθά ην ζχλνιν ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ απαιιαγκέλα απφ ηελ εθηξνπή ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ γηα ηα ηξία δηαθνξεηηθά ζελάξηα αλαθχθισζεο. 79

90 Πίλαθαο 6.10: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 26,36 24,31 21,53 19,87 18,33 16,92 ΔΝΑΡΗΟ 1 24,52 22,42 19,52 17,74 16,07 14,52 ΔΝΑΡΗΟ 2 24,43 22,32 19,52 17,63 15,96 14,40 ΔΝΑΡΗΟ 3 24,24 22,12 19,21 17,41 15,72 14,14 ην Γηάγξακκα 6.20 γίλεηαη ζχγθξηζε ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο, δειαδή ησλ πνζνηήησλ ΑΑ πνπ παξάγνληαη εηεζίσο ρσξίο λα ιεθζεί θακία δξάζε ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ νχηε αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ, κε ηελ παξαγσγή πνζνηήησλ ΑΑ πνπ πξνθχπηεη κε ηελ εθαξκνγή ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Γηάγξακκα 6.20: πλνιηθή δηαρείξηζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. 80

91 ην Γηάγξακκα 6.21 παξνπζηάδεηαη ζπγθξηηηθά ην εθηηκψκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ κε ηελ εθαξκνγή ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Γηάγξακκα 6.21: Κφζηνο δηαρείξηζεο ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Απφ ην Γηάγξακκα 6.21 θαη ηνλ Πίλαθα 6.11 θαίλεηαη φηη ην ζελάξην 1 δελ επηθέξεη πςειφ επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν απφ ηελ «do nothing» θαηάζηαζε, ελψ ηα ζελάξηα 2 θαη 3 επηβαξχλνπλ ην Γήκν θαηά εηεζίσο έθαζην, πνζφ πνπ απαηηείηαη γηα ηηο δξάζεηο ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ. Ζ αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην ζελάξην 3 γίλεηαη ρσξίο θφζηνο γηα ην Γήκν, θαζψο παξέρνληαη απφ ηελ ΔΔΑΑ. Απφ ην Γηάγξακκα 6.3 παξαηεξείηαη φηη ηα θφζηε ησλ ζελαξίσλ 1 θαη 2 έρνπλ πνιχ κηθξή απφθιηζε κεηαμχ ηνπο, ελψ ην θφζηνο ηνπ ζελαξίνπ 3 είλαη ρακειφηεξν απφ ηα άιια δχν. Απηφ εμεγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ην επηπιένλ θφζηνο ησλ αλά έηνο ηνπ δεχηεξνπ ζελαξίνπ θαιχπηεηαη απφ ηελ αχμεζε ηεο εθηξνπήο απνβιήησλ πξνο ηνπο κπιε θάδνπο, ελψ ζην ηξίην ζελάξην ζεκεηψλεηαη πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο εθηξνπήο ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν. Ζ έληνλε αχμεζε ηνπ θφζηνπο πνπ ζεκεηψλεηαη ζηηο θακπχιεο θαη ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ νθείιεηαη ζην επηπιένλ θφζηνο πνπ επηθέξεη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν.4042). Απφ ην 2019 φπνηε θαη ζηαζεξνπνηείηαη απηφ, ην θφζηνο αθνινπζεί ζηαζεξφ πησηηθφ ξπζκφ. 81

92 Πίλαθαο 6.11: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΚΟΣΟ ( ) ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ πσο ζπκπεξαίλεηαη ζπλνιηθά απφ ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα ε αλάπηπμε ηεο αλαθχθισζεο επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε απνξξίκκαηα ζηνπο ΥΤΣΑ, εηδηθφηεξα ζην ζελάξην 3. Δπηπξνζζέησο, ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζην ζελάξην 3 παξακέλεη ζρεηηθά ρακειφ. ii) Οηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε 9 ην Γηάγξακκα 6.22 παξνπζηάδεηαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ θαη νη πνζφηεηεο ησλ δπκψζηκσλ (βηναπνηθνδνκήζηκσλ) απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη αθνινπζψληαο μερσξηζηά θάζε έλα απφ ηα δχν ζελάξηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Ξεθηλψληαο κε δεδνκέλα πνζνηηθά ζηνηρεία γηα ην έηνο αλαθνξάο 2011 εθηηκνχληαη νη πνζφηεηεο ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαζψο θαη ε ζχζηαζε ηνπο έσο θαη ην έηνο Γηα ηηο εθηηκήζεηο απηέο ππνζέηνπκε εηήζηα κείσζε ηνπ πιεζπζκνχ θαηά 1%, ελψ ε παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 3% ηα πέληε πξψηα ρξφληα ( ) θαη θαηά 1% ηα επφκελα ( ). Σν ζχλνιν ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ αθαηξψληαο ηελ εθηξνπή ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο γηα θάζε έλα απφ ηα δχν ζελάξηα παξνπζηάδεηαη ζηα Γηαγξάκκαηα 6.22 θαη 6.23 θαζψο θαη ζηνλ Πίλαθα Πίλαθαο 6.12: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 26,36 24,31 21,53 19,87 18,33 16,92 ΔΝΑΡΗΟ Α 26,23 24,18 21,30 19,54 19,91 16,41 ΔΝΑΡΗΟ Β 26,10 24,06 21,07 19,21 17,49 15,90 9 Σενάριο Α: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. Σενάριο Β: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. 82

93 Γηάγξακκα 6.22: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Γηάγξακκα 6.23: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. 83

94 ην Γηάγξακκα 6.23 γίλεηαη ζχγθξηζε ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο παξαγσγήο ΑΑ κε ηελ παξαγσγή πνζνηήησλ ΑΑ πνπ πξνθχπηεη κε ηελ εθαξκνγή ησλ δχν ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. Ζ κηθξή αζπλέρεηα πνπ παξαηεξείηαη ζηελ θακπχιε ηνπ ζελαξίνπ Β θαη ζπλεπψο ζηελ αχμεζε παξαγσγήο ησλ δπκψζηκσλ απνξξηκκάησλ νθείιεηαη ζηελ πξνκήζεηα θάδσλ θνκπνζηνπνίεζεο αλά ηέζζεξα ρξφληα (2016, 2020, 2024, 2028). Ζ αζπλέρεηα απηή είλαη επηφηεξε θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ Α, θαζψο πξαγκαηνπνηείηαη ε πξνκήζεηα ησλ κηζψλ θάδσλ απφ φηη ζην ζελάξην Β. ην Γηάγξακκα 6.24 παξνπζηάδεηαη ζπγθξηηηθά ην εθηηκψκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο - πθεψλ εθαξκφδνληαο ηα παξαπάλσ ζελάξηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Γηάγξακκα 6.24: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Απφ ην Γηάγξακκα 6.24 ζπκπεξαίλεηαη φηη ε εθαξκνγή πξνγξάκκαηνο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο είλαη απφιπηα ζπκθέξνπζα γηα ην Γήκν, θαη ζηα δχν ζελάξηα, θαζψο επηθέξεη αμηνζεκείσηε κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. πγθξίλνληαο ηα δχν ζελάξηα κεηαμχ ηνπο, παξαηεξείηαη φηη ε εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ Β (πξνκήζεηα θάδσλ) είλαη πην ζπκθέξνπζα, θαζψο επηθέξεη πςειφηεξε κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ 84

95 απνξξηκκάησλ απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ Α (πξνκήζεηα θάδσλ). πσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο αλαθχθισζεο, ην έληνλν άικα πνπ ζεκεηψλεη ηφζν ην «do nothing» θφζηνο φζν θαη ην θφζηνο θαη ησλ δχν ζελαξίσλ νθείιεηαη ζην επηπιένλ θφζηνο πνπ επηθέξεη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν.4042), ην νπνίν πξνζηίζεηαη ην 2014 θαη ζηαζεξνπνηείηαη ην Γηα ην ιφγν απηφ, απφ ην 2019 θαη κεηά ν ξπζκφο ηνπ θφζηνπο παξνπζηάδεη ζηαζεξά κεηνχκελε πνξεία. Πίλαθαο 6.13: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΚΟΣΟ ( ) DO NOTHING ΔΝΑΡΗΟ Α ΔΝΑΡΗΟ Β πσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα θαη πίλαθεο, ε αλάπηπμε ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε ζηνπο ΥΤΣΑ απνξξίκκαηα αλ θαη κηθξφηεξε ζπγθξηηηθά κε απηή ηεο αλαθχθισζεο. Ωζηφζν, ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ παξακέλεη ζρεηηθά πςειφ θαζψο ππνινγίδεηαη θαη ην θφζηνο αγνξάο ησλ θάδσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ε φια ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα παξαηεξείηαη αιιαγή ηεο θιίζεο απφ ην 2017 θαη κεηά θαζψο εθηηκάηαη φηη θαηά ηα πέληε πξψηα ρξφληα ηα παξαγφκελα ΑΑ κεηψλνληαη θαηά 3% ελψ ηα ππφινηπα ρξφληα θαηά 1%. iii) Γεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε 10 Σν Γηάγξακκα 6.25 απεηθνλίδεη ην θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ κε ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Απφ ην Γηάγξακκα 6.25 είλαη πξνθαλέο φηη ε εθαξκνγή πξνγξάκκαηνο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη, ήδε απφ ηνλ πξψην ρξφλν εθαξκνγήο ηνπ, κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. πσο θαη ζηηο πξνεγνχκελεο πεξηπηψζεηο, ην 2014 ζεκεηψλεηαη έληνλε αχμεζε ηνπ θφζηνπο ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο (Ν. 4042). 10 Σενάριο Δημοτικήσ Κομποςτοποίηςησ: Εκτροπή προσ τουσ κάδουσ δημοτικήσ κομποςτοποίηςησ t κλαδεμάτων ετηςίωσ. 85

96 Γηάγξακκα 6.25: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίνπ δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. iv) πλδπαζηηθό ζελάξην Σν ζελάξην απηφ πεξηιακβάλεη ηελ εθαξκνγή φισλ ησλ παξαπάλσ ζελαξίσλ (αλαθχθισζεο, νηθηαθήο θαη δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο) ζπλδπαζηηθά. ην Γηάγξακκα 6.26 παξνπζηάδεηαη ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο-πθεψλ. Σν «do nothing» θφζηνο πνπ αλαθέξεηαη ζην δηάγξακκα αληηζηνηρεί ζην θφζηνο ηεο θαηάζηαζεο κε ιήςεο κέηξσλ δειαδή ηεο δεδνκέλεο πνζφηεηαο απνβιήησλ πνπ θαηαιήγεη ζην ΥΤΣΑ Μαπξνξάρεο θαη ηεο πνζφηεηαο ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ. ην Γηάγξακκα 6.26 παξνπζηάδνληαη ζπγθεθξηκέλα ην ζελάξην εθαξκνγήο πξνγξάκκαηνο αλαθχθισζεο, ην ζελάξην εθαξκνγήο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαη ην ζελάξην πινπνίεζεο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο, θαζψο θαη ν ζπλδπαζκφο φισλ ησλ παξαπάλσ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. ην Γηάγξακκα 6.27 παξνπζηάδεηαη ζπγθξηηηθά ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζε /t γηα ηε ζπλδπαζηηθή εθαξκνγή φισλ ησλ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ θαη ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο, γηα νξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά έηε (2013, 2014, 2019, 2025 θαη 2030). 86

97 Γηάγξακκα 6.26: πλδπαζηηθφ ζελάξην θφζηνπο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο). Γηάγξακκα 6.27: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /t). 87

98 πσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ηα Γηαγξάκκαηα 6.26 θαη 6.27, ε κε εθαξκνγή νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ΑΑ ζα επηθέξεη ζεκαληηθή αχμεζε ζην θφζηνο δηαρείξηζεο, πνπ φπσο θαίλεηαη απφ φιεο ηηο θακπχιεο θφζηνπο επηβαξχλεηαη έληνλα ην έηνο 2014, ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο (Ν. 4042). Αληηζέησο, ν ζπλδπαζκφο εθαξκνγήο φισλ ησλ παξαπάλσ κέηξσλ ζα έρεη σο απνηέιεζκα ηφζν ηε ζεκαληηθή κείσζε ησλ απνξξηπηφκελσλ πξνο ΥΤΣΑ απνβιήησλ φζν θαη ηελ έληνλε κείσζε ηνπ θφζηνπο ΠΔΡΗΠΣΧΖ ΗV: 1% κείσζε πιεζπζκνύ / 5% - 3% κείσζε παξαγόκελσλ ΑΑ i) Αλαθύθισζε 11 Με αθεηεξία δεδνκέλα πνζνηηθά ζηνηρεία γηα ην έηνο αλαθνξάο 2011 πξαγκαηνπνηνχληαη εθηηκήζεηο πνπ αθνξνχλ ζηηο πνζφηεηεο ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαζψο θαη ζηε ζχζηαζή ηνπο κέρξη θαη ην έηνο Γηα ηηο εθηηκήζεηο απηέο ζεσξείηαη φηη ν πιεζπζκφο κεηψλεηαη θαηά 1% εηεζίσο θαη ε παξαγφκελε πνζφηεηα ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 5% εηεζίσο. ην Γηάγξακκα 6.28 θαίλνληαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ θαζψο θαη νη πνζφηεηεο ησλ αλαθπθιψζηκσλ απνβιήησλ πνπ παξάγνληαη αθνινπζψληαο μερσξηζηά θάζε έλα ζελάξην αλαθχθισζεο. Γηάγξακκα 6.28: Πνηνηηθή ζχζηαζε ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. 11 Σενάριο 1: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 1,5%. Σενάριο 2: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 5% (δράςεισ ενημζρωςησ). Σενάριο 3: Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 10% (δράςεισ ενημζρωςησ και αφξηςη των μπλε κάδων). 88

99 πσο είλαη δηαθξηηφ απφ ην Γηάγξακκα 6.28 νη πνζφηεηεο ησλ ΑΑ αθνινπζνχλ πησηηθή πνξεία ιφγσ ηεο παξνχζαο θνηλσληθννηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ε νπνία επηβάιιεη ηελ κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ησλ πνιηηψλ πνπ έρεη σο άκεζε ζπλέπεηα θαη ηε κείσζε ησλ Γεκνηηθψλ απνβιήησλ. ηνλ Πίλαθα 6.14 παξνπζηάδεηαη πνζνηηθά ην ζχλνιν ησλ παξαγφκελσλ απνβιήησλ κεηά απφ αθαίξεζε ηεο εθηξνπήο ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ γηα ηα ηξία ζελάξηα αλαθχθισζεο. Πίλαθαο 6.14: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 25,82 22,84 18,63 15,84 13,47 11,46 ΔΝΑΡΗΟ 1 23,98 20,94 16,62 13,71 11,21 9,05 ΔΝΑΡΗΟ 2 23,89 20,85 16,52 13,60 11,10 8,93 ΔΝΑΡΗΟ 3 23,69 20,65 16,31 13,68 10,86 8,68 ην Γηάγξακκα 6.29 πξαγκαηνπνηείηαη ζχγθξηζε ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο, δειαδή ησλ πνζνηήησλ ΑΑ πνπ παξάγνληαη εηεζίσο ρσξίο λα ιεθζεί θακία δξάζε ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ νχηε αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ, κε ηελ παξαγσγή πνζνηήησλ ΑΑ πνπ ζα πξνθχςεη κεηά απφ ηελ εθαξκνγή ησλ ηξηψλ ζελαξίσλ πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. ην Γηάγξακκα 6.30 παξνπζηάδεηαη ζπγθξηηηθά ην εθηηκψκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ κε ηελ εθαξκνγή ησλ ηξηψλ παξαπάλσ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Δπίζεο απφ ην Γηάγξακκα 6.30 θαη ηνλ Πίλαθα 6.15 γίλεηαη αληηιεπηφ φηη ην ζελάξην 1 δελ επηθέξεη πςειφ επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν απφ ηελ «do nothing» θαηάζηαζε, ελψ ηα ζελάξηα 2 θαη 3 επηβαξχλνπλ ην Γήκν θαηά εηεζίσο έθαζην, ιφγσ ησλ δξάζεσλ ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ. Οη κπιε θάδνη αλαθχθισζεο παξέρνληαη απφ ηελ ΔΔΑΑ, νπφηε ε αχμεζή ηνπο πνπ πεξηιακβάλεηαη ζην ζελάξην 3 δελ επηβαξχλεη νηθνλνκηθά ην Γήκν. Δπηπιένλ, απφ ην Γηάγξακκα 6.30 παξαηεξείηαη φηη ηα θφζηε ησλ ζελαξίσλ 1 θαη 2 έρνπλ πνιχ κηθξή απφθιηζε κεηαμχ ηνπο, ελψ ην θφζηνο ηνπ ζελαξίνπ 3 είλαη ειαθξά ρακειφηεξν απφ ηα άιια δχν. Απηφ εμεγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ην επηπιένλ θφζηνο ησλ αλά έηνο ηνπ δεχηεξνπ ζελαξίνπ θαιχπηεηαη απφ ηελ αχμεζε ηεο εθηξνπήο απνβιήησλ πξνο ηνπο κπιε θάδνπο, ελψ ζην ηξίην ζελάξην ζεκεηψλεηαη πεξαηηέξσ αχμεζε ηεο εθηξνπήο ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν. 89

100 Γηάγξακκα 6.29: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. Γηάγξακκα 6.30: Κφζηνο δηαρείξηζεο ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. 90

101 Πίλαθαο 6.15: Κφζηνο δηαρείξηζε ΑΑ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ αλαθχθισζεο. ΚΟΣΟ ( ) ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ ΔΝΑΡΗΟ πλνιηθά απφ ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα ζπκπεξαίλεηαη φηη ε αλάπηπμε ηεο αλαθχθισζεο επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε απνξξίκκαηα ζηνπο ΥΤΣΑ, θάηη πνπ είλαη εληνλφηεξν ζην ζελάξην 3. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην ζελάξην 3 παξακέλεη ζρεηηθά ρακειφ δεδνκέλνπ φηη νη θάδνη παξέρνληαη απφ ηελ ΔΔΑΑ ρσξίο επηπιένλ θφζηνο γηα ην Γήκν. ii) Οηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε 12 Γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαη ηελ εθηίκεζε ησλ πνζνηήησλ ησλ παξαγφκελσλ ΑΑ θαη ηεο ζχζηαζήο ηνπο έσο θαη ην 2030 ρξεζηκνπνηήζεθαλ δεδνκέλα πνζνηηθά ζηνηρεία γηα ην έηνο αλαθνξάο Γηα ηηο εθηηκήζεηο απηέο ππνζέηνπκε φηη ν πιεζπζκφο ηνπ Γήκνπ κεηψλεηαη θαηά 1% εηεζίσο ελψ ε εηήζηα παξαγσγή ΑΑ κεηψλεηαη θαηά 5% εηεζίσο ηα πξψηα πέληε ρξφληα θαη θαηά 3% εηεζίσο ηα ππφινηπα.. ην Γηάγξακκα 6.31 παξνπζηάδεηαη ε πνζνηηθή ζχζηαζε ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ θαζψο θαη νη πνζφηεηεο ησλ δπκψζηκσλ (βηναπνηθνδνκήζηκσλ) απνβιήησλ. Σν ζχλνιν παξαγφκελσλ απνξξηκκάησλ, απαιιαγκέλα απφ ηελ εθηξνπή πνπ ζα επηθέξνπλ ηα ζελάξηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο παξνπζηάδεηαη ζηα Γηαγξάκκαηα 6.31 θαη 6.32 θαζψο θαη ζηνλ Πίλαθα Πίλαθαο 6.16: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ: Αξηζκεηηθή ζχγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΑΑ (t) ΤΝΟΛΟ 25,82 22,84 18,63 15,84 13,47 11,46 ΔΝΑΡΗΟ Α 25,69 22,72 18,43 15,58 13,16 11,11 ΔΝΑΡΗΟ Β 25,56 22,60 18,23 15,31 12,85 10,77 12 Σενάριο Α: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. Σενάριο Β: Προμήθεια κάδων οικιακήσ κομποςτοποίηςησ. 91

102 Γηάγξακκα 6.31: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Γηάγξακκα 6.32: πλνιηθή πνζφηεηα ΑΑ δήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ: χγθξηζε επηδφζεσλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. 92

103 ην Γηάγξακκα 6.32 ζπγθξίλεηαη ε «do nothing» θαηάζηαζε παξαγσγήο ΑΑ κε ηελ παξαγσγή πνζνηήησλ ΑΑ πνπ πξνθχπηεη εθαξκφδνληαο ηα δχν ζελάξηα νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο πνπ πεξηγξάθεθαλ παξαπάλσ. ην Γηάγξακκα 6.33 απνηππψλεηαη ζπγθξηηηθά ην εθηηκψκελν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο - πθεψλ κε ηελ εθαξκνγή ησλ παξαπάλσ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Γηάγξακκα 6.33: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Απφ ην Γηάγξακκα 6.33 θαίλεηαη φηη ε εθαξκνγή νπνηνπδήπνηε ζελαξίνπ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη ζεκαληηθή κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. Μεηά απφ ζχγθξηζε ησλ δχν ζελαξίσλ, ζπκπεξαίλεηαη φηη ην ζελάξην Α (πξνκήζεηα θάδσλ) επηθέξεη ρακειφηεξε κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ απφ φηη ε εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ Β (πξνκήζεηα θάδσλ). Σν έληνλν άικα πνπ ζεκεηψλεη ηφζν ην «do nothing» θφζηνο φζν θαη ην θφζηνο θαη ησλ δχν ζελαξίσλ νθείιεηαη θαη πάιη ζηελ πξνζαχμεζε πνπ επηθέξεη ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο (Ν.4042), ην νπνίν πξνζηίζεηαη ην 2014 θαη ζηαζεξνπνηείηαη ην Γηα ην ιφγν απηφ, απφ ην 2019 θαη κεηά ν ξπζκφο ηνπ θφζηνπο κεηψλεηαη ζηαζεξά. 93

104 Πίλαθαο 6.17: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο. ΚΟΣΟ ( ) DO NOTHING ΔΝΑΡΗΟ Α ΔΝΑΡΗΟ Β πλνιηθά, απφ ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα θαη πίλαθεο ζπκπεξαίλεηαη φηη ε εθαξκνγή πξνγξάκκαηνο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο επηθέξεη ζεκαληηθή εθηξνπή ζηα ζπιιεγφκελα πξνο δηάζεζε ζηνπο ΥΤΣΑ απνξξίκκαηα. Σν ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζήο ηνπο, φκσο, παξακέλεη ζρεηηθά πςειφ σο αξρηθή επέλδπζε, ππνινγίδνληαο θαη ην θφζηνο αγνξάο ησλ θάδσλ θνκπνζηνπνίεζεο. Σν θφζηνο απηφ φκσο απνζβέλεηαη απφ ηα πξψηα έηε ιφγσ ησλ εθηξνπψλ ησλ δπκψζηκσλ απνβιήησλ πνπ δελ θαηαιήγνπλ ζηνπο ΥΤΣΑ. Μειεηψληαο φια ηα παξαπάλσ δηαγξάκκαηα ζελαξίσλ, γίλεηαη ζαθέο φηη ε πηψζε ηφζν ησλ πνζνηήησλ παξαγφκελσλ ΑΑ φζν θαη ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζήο ηνπο είλαη εληνλφηεξε θαηά ηα πέληε πξψηα ρξφληα εθαξκνγήο, θαηά ηα νπνία ε παξαγσγή ησλ ΑΑ ζεσξείηαη φηη κεηψλεηαη θαηά 5% εηεζίσο, ελψ είλαη επηφηεξε θαηά ην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ην 2017 έσο ην 2030, νπφηε εθηηκάηαη φηη ηα παξαγφκελα ΑΑ κεηψλνληαη θαηά 3% εηεζίσο. iii) Γεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε 13 Σν Γηάγξακκα 6.34 απεηθνλίδεη ζρεκαηηθά ην θφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ κε ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Σνλ πξψην ρξφλν ιεηηνπξγίαο, ην θφζηνο απηφ είλαη επηβαξπκέλν θαηά ιφγσ ηεο αξρηθήο επέλδπζεο αγνξάο ηνπ εμνπιηζκνχ ηεο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Ωζηφζν, φπσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ην Γηάγξακκα 6.34 ε εθαξκνγή δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο, φπνπ απηή είλαη δπλαηή, επηθέξεη κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ήδε απφ ηνλ πξψην ρξφλν εθαξκνγήο ηεο. πσο θαη ζε φιεο ηηο πξνεγνχκελεο πεξηπηψζεηο θφζηνπο, ην 2014 ζεκεηψλεηαη έληνλε αχμεζε ηνπ θφζηνπο ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο (Ν. 4042) ελψ απφ ην 2019 νπφηε απηφ ζηαζεξνπνηείηαη ν ξπζκφο κείσζεο ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ αθνινπζεί ζηαδηαθή πηψζε. ; 13 Σενάριο Δημοτικήσ Κομποςτοποίηςησ: Εκτροπή προσ τουσ κάδουσ δημοτικήσ κομποςτοποίηςησ t κλαδεμάτων ετηςίωσ. 94

105 Γηάγξακκα 6.34: Κφζηνο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο) κε ηελ εθαξκνγή ζελαξίνπ δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. iv) πλδπαζηηθό ζελάξην Σν ζελάξην απηφ απνηειεί έλα ζπλδπαζκφ εθαξκνγήο φισλ ησλ παξαπάλσ ζελαξίσλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ (αλαθχθισζεο, νηθηαθήο θαη δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο). ην Γηάγξακκα 6.35 παξνπζηάδεηαη ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο-πθεψλ, ζε ζρέζε κε ην θφζηνο πνπ εθηηκάηαη φηη ζα επηθέξεη θάζε έλαο απφ ηνπο νξζνινγηθνχο ηξφπνπο δηαρείξηζεο. Σν «do nothing» θφζηνο πνπ αλαθέξεηαη ζην δηάγξακκα αληηζηνηρεί ζην θφζηνο ηεο θαηάζηαζεο κε ιήςεο δξάζεσλ, κε ηε δεδνκέλε πνζφηεηα απνβιήησλ πνπ θαηαιήγεη ζην ΥΤΣΑ Μαπξνξάρεο θαζψο θαη ηελ εθηξνπή ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ. πγθεθξηκέλα, ζην Γηάγξακκα 6.35 απεηθνλίδνληαη ην ζελάξην εθαξκνγήο πξνγξάκκαηνο αλαθχθισζεο, ην ζελάξην εθαξκνγήο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαη ην ζελάξην πινπνίεζεο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Δπηπιένλ, παξνπζηάδεηαη ν ζπλδπαζκφο φισλ ησλ παξαπάλσ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. 95

106 Γηάγξακκα 6.35: πλδπαζηηθφ ζελάξην θφζηνπο δηαρείξηζεο απνξξηκκάησλ ( /έηνο). Γηάγξακκα 6.36: Κφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ( /t). 96

107 ην Γηάγξακκα 6.36 απεηθνλίδεηαη ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ζε /t γηα ηε ζπλδπαζηηθή εθαξκνγή φισλ ησλ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο πνπ αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ ζε ζχγθξηζε κε ην θφζηνο ζε /t ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο, γηα νξηζκέλα ραξαθηεξηζηηθά έηε (2013, 2014, 2019, 2025 θαη 2030). πσο ζπκπεξαίλεηαη απφ ηα Γηαγξάκκαηα 6.35 θαη 6.36, ν ζπλδπαζκφο εθαξκνγήο φισλ ησλ παξαπάλσ κέηξσλ ζα έρεη σο απνηέιεζκα αθελφο ηε κεγάιε κείσζε ησλ απνξξηπηφκελσλ πξνο ΥΤΣΑ απνβιήησλ θαη αθεηέξνπ ηελ πνιχ ζεκαληηθή κείσζε ηνπ θφζηνπο, ελψ ε κε εθαξκνγή νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ΑΑ ζα επηθέξεη ζεκαληηθή αχμεζε ζην θφζηνο δηαρείξηζεο. πσο θαίλεηαη απφ φιεο ηηο θακπχιεο θφζηνπο, ην θφζηνο δηαρείξηζεο επηβαξχλεηαη έληνλα ην έηνο 2014, ιφγσ ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο. Αθνινπζεί επηφηεξε αχμεζε έσο θαη ην 2019, νπφηε ην ηέινο ζηαζεξνπνηείηαη θαη ην θφζηνο ζεκεηψλεη ζηαδηαθή κείσζε. 85,96 Γηάγξακκα 6.37: πκκεηνρή θφζηνπο ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ΑΑ θαη θφζηνο δηαρείξηζεο ΑΑ ζε /t. ην Γηάγξακκα 6.37 απνηππψλνληαη νηθνλνκηθά ζηνηρεία νξηζκέλσλ ραξαθηεξηζηηθψλ εηψλ γηα ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε κείσζεο πιεζπζκνχ θαη παξαγφκελσλ ΑΑ, ε νπνία απνηειεί θαη ηε βέιηηζηε απφ πιεπξάο θφζηνπο. Σν έηνο 2013 δελ έρεη επηβιεζεί ην εηδηθφ ηέινο ηαθήο, ην 2014 είλαη ην πξψην έηνο εθαξκνγήο ηνπ, ην 2019 ζηαζεξνπνηείηαη ζηα 60 /t 97

108 θαη ηα επφκελα παξακέλεη ζηαζεξφ. Δπίζεο, ζηα Γηαγξάκκαηα θαίλεηαη ε ζπκκεηνρή θφζηνπο θάζε νξζνινγηθνχ ηξφπνπ δηαρείξηζεο ΑΑ ζε πηζαλή εθαξκνγή ηνπ ζπλδπαζηηθνχ ζελαξίνπ θαζψο θαη ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ηνπ Γήκνπ ζε /t γηα ηα παξαπάλσ ραξαθηεξηζηηθά έηε. Δίλαη αθφκα εκθαλέο φηη ην πνζνζηφ ηνπ θφζηνπο ησλ απνβιήησλ πνπ θαηαιήγνπλ ζηνπο ΥΤΣΑ είλαη εληφλσο ζεκαληηθφηεξν απφ ηα θφζηε ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο, αθνινπζεί ην θφζηνο ηεο αλαθχθισζεο θαη ζηε ζπλέρεηα ηα θφζηε ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαη ηεο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο. Σν πνζνζηφ ζπκκεηνρήο ηνπ θφζηνπο δηάζεζεο ζην ΥΤΣΑ, ηνπ θφζηνπο αλαθχθισζεο, ηνπ θφζηνπο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαη ηνπ θφζηνπο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο ζην ζχλνιν ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ γηα ην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ θαη γηα ηα ραξαθηεξηζηηθά έηε πνπ έρνπκε πξναλαθέξεη (2013, 2014, 2019, 2025 θαη 2030) παξνπζηάδεηαη επίζεο ζηνλ Πίλαθα 6.18 θαη ζηα Γηαγξάκκαηα Γηάγξακκα 6.38: Πνζνζηφ (%) θφζηνπο ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ γηα ην έηνο

109 Γηάγξακκα 6.39: Πνζνζηφ (%) θφζηνπο ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ γηα ην έηνο Γηάγξακκα 6.40: Πνζνζηφ (%) θφζηνπο ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ γηα ην έηνο

110 Γηάγξακκα 6.41: Πνζνζηφ (%) θφζηνπο ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ γηα ην έηνο Γηάγξακκα 6.42: Πνζνζηφ (%) θφζηνπο ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ γηα ην έηνο

111 Πίλαθαο 6.18: Πνζνζηφ (%) θφζηνπο ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο - πθεψλ. % Έηνο % ΑΝΑΚΤΚΛΧΖ 1,36 1,01 1,21 1,89 2,82 % ΥΤΣΑ 97,38 98,06 97,75 96,64 95,15 % ΟΗΚΗΑΚΖ ΚΟΜΠΟΣΟΠΟΗΖΖ % ΓΖΜΟΣΗΚΖ ΚΟΜΠΟΣΟΠΟΗΖΖ 0,63 0,46 0,52 0,74 1,02 0,63 0,46 0,52 0,74 1, Αλάιπζε Οθέινπο Ζ αλάιπζε νθέινπο απνηειεί κία πξνζέγγηζε γηα ηε ζπζηεκαηηθή ζχγθξηζε ησλ απνηειεζκάησλ κίαο ή θαη πεξηζζφηεξσλ δξάζεσλ κε ηνπο απαηηνχκελνπο πφξνπο γηα ηελ πινπνίεζή ηνπο. Ζ αλάιπζε νθέινπο πνπ αθνινπζεί αθνξά θαη ηηο ηέζζεξηο πξναλαθεξζείζεο πεξηπηψζεηο ζηαζεξνχ ή κεηνχκελνπ πιεζπζκνχ θαη ξπζκνχ κείσζεο ησλ ΑΑ 14 θαζψο θαη ζηηο ηέζζεξηο ε ζπκπεξηθνξά ησλ δηαγξακκάησλ είλαη θνηλή. Δπίζεο, ζε φια ηα ζελάξηα θφζηνπο θαη ησλ ηεζζάξσλ πεξηπηψζεσλ παξαηεξείηαη έληνλε αχμεζε ηνπ θφζηνπο θαηά ην έηνο 2014, ιφγσ ηεο επηβνιήο ηνπ εηδηθνχ ηέινπο ηαθήο. Απφ ην 2019, νπφηε ην ηέινο απηφ ζηαζεξνπνηείηαη, νη θακπχιεο θφζηνπο αθνινπζνχλ πησηηθή ηάζε. Καηά ηε ζπγθξηηηθή αλάιπζε ησλ ζελαξίσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ αλαθχθισζε, πξνέθπςε φηη ην ζελάξην 3 (ελεκέξσζε δεκνηψλ παξάιιεια κε αχμεζε ηνπ πιήζνπο ησλ κπιε θάδσλ 15 ) είλαη ην βέιηηζην, θαζψο κε απηφ έρνπκε αθελφο ηε κηθξφηεξε εθηξνπή πξνο ΥΤΣΑ θη αθεηέξνπ ην ρακειφηεξν θφζηνο. Καηά ηε ζπγθξηηηθή αλάιπζε ησλ ζελαξίσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ νηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε, πξνέθπςε φηη είλαη πξνο ην ζπκθέξνλ ηνπ Γήκνπ λα πινπνηήζεη νηνδήπνηε εθ ησλ ζελαξίσλ νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαζψο ην θφζηνο ηνπο είλαη ρακειφηεξν απφ εθείλν ηεο «do nothing» θαηάζηαζεο Περίπτωςη Ι: 0% αφξηςη πληθυςμοφ / 3% - 1% μείωςη παραγόμενων ΑΣΑ Περίπτωςη ΙΙ: 0% αφξηςη πληθυςμοφ / 5% - 3% μείωςη παραγόμενων ΑΣΑ Περίπτωςη ΙΙΙ: 1% μείωςη πληθυςμοφ / 3% - 1% μείωςη παραγόμενων ΑΣΑ Περίπτωςη ΙV: 1% μείωςη πληθυςμοφ / 5% - 3% μείωςη παραγόμενων ΑΣΑ 15 νη θάδνη παξέρνληαη από ηελ ΕΕΑΑ ρσξίο θόζηνο γηα ην Δήκν 16 νξίδεηαη σο ε θαηάζηαζε θαηά ηελ νπνία δελ ππάξρεη πξόβιεςε ιήςεο θαλελόο κέηξνπ πνπ ζα ζπκβάιιεη ζηελ πεξαηηέξσ από 1,5% αύμεζε ηεο αλαθύθισζεο ζε εηήζηα βάζε 101

112 Απφ ηε ζχγθξηζε ησλ ζελαξίσλ Α θαη Β ηεο νηθηαθήο θνκπνζηνπνίεζεο θαζίζηαηαη ζαθέο πσο ε εθαξκνγή ηνπ Β έρεη κελ κηθξφηεξε εθηξνπή πξνο ΥΤΣΑ, κεγαιχηεξν αξρηθφ θφζηνο πινπνίεζεο δε. Ωζηφζν, ζηα πξψηα ρξφληα εθαξκνγήο απηφ ην επηπιένλ θφζηνο απνζβέλεηαη ιφγσ ηεο κεγαιχηεξεο κείσζεο ησλ εθηξνπψλ πξνο ΥΤΣΑ. Άξα είλαη ζηε δηαθξηηηθή επρέξεηα ηνπ Γήκνπ ε επηινγή ζελαξίνπ. Καηά ηε κειέηε ηνπ ζελαξίνπ έληαμεο ηνπ πξνγξάκκαηνο δεκνηηθήο θνκπνζηνπνίεζεο ζηα ζπζηήκαηα νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ΑΑ πξνέθπςε πσο είλαη απνιχησο ζπκθέξνπζα γηα ην Γήκν ε άκεζε εθαξκνγή ηνπ θαζψο ε κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ιακβάλεη ρψξα ήδε απφ ην πξψην έηνο εθαξκνγήο 17. πσο πξνθχπηεη απφ ηελ πινπνίεζε ηνπ ζπλδπαζηηθνύ ζελαξίνπ ιήςεο ησλ νξζνινγηθψλ κέηξσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ (αλαθχθισζε - δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε - νηθηαθή θνκπνζηνπνίεζε), γίλεηαη ζαθέο πσο ζα επηηεπρζεί αθελφο κεγάιε κείσζε ησλ απνξξηπηφκελσλ πξνο ΥΤΣΑ απνβιήησλ θαη αθεηέξνπ πνιχ ζεκαληηθή κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. Σν θφζηνο απηφ, φπσο πξνθχπηεη απφ ηα Γηαγξάκκαηα 6.8, 6.17, 6.26 θαη 6.35 είλαη ρακειφηεξν, ιφγσ κηθξφηεξσλ εθηξνπψλ πξνο ΥΤΣΑ, απφ φια ηα κεκνλσκέλα κέηξα νξζνινγηθήο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ εθηφο απφ απηφ ηεο αλαθχθισζεο. Σέινο, δπλαηφηεηα επηπιένλ κείσζεο ηνπ θφζηνο αλεμαξηήησο εθαξκνγήο ή φρη ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζα κπνξνχζε λα επηθέξεη ε έλαξμε ιεηηνπξγίαο ηνπ ηαζκνχ Μεηαθφξησζεο Απνβιήησλ (ΜΑ) ζηε Νέα Δπθαξπία. Μφλν γηα ην δήκν Νεάπνιεο-πθεψλ, ζχκθσλα κε ζηνηρεία πνπ παξνπζίαζε ν αληηδήκαξρνο Καζαξηφηεηαο ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο - πθεψλ Θ. Κπδηξίδεο, ηα νθέιε πνπ ζα πξνέθππηαλ απφ ηνλ αλαζρεδηαζκφ ηεο απνθνκηδήο θαη κεηαθνξάο απνξξηκκάησλ ζα μεπεξλνχζαλ ηηο επξψ ( Ωζηφζν ππάξρνπλ πξνβιήκαηα θαη θαζπζηεξήζεηο ζηελ νινθιήξσζε ηεο θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ ιφγσ αληηδξάζεσλ ησλ θαηνίθσλ ηεο πεξηνρήο θαη γη απηφ ν ΜΑ δελ έρεη ηεζεί αθφκα ζε ιεηηνπξγία. 7. ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ Λφγσ ηεο θνηλσληθννηθνλνκηθήο θαηάζηαζεο ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ είλαη απνιχησο ζαθέο πσο νη πνζφηεηεο ησλ απνξξηκκάησλ αθνινπζνχλ πησηηθή ηάζε, ηεο ηάμεσο ηνπ 4% γηα ην ζπγθεθξηκέλν δήκν (Γηαγξάκκαηα 5.1, 5.2, 5.3) 17 ζεκεηώλεηαη πσο ην θέξδνο γηα ην Δήκν πξνθύπηεη ήδε από ην πξώην έηνο εθαξκνγήο ηεο ελ ιόγσ δξάζεο 102

113 Οη δεκφηεο ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ είλαη ζε κεγάιν βαζκφ επαηζζεηνπνηεκέλνη ζε ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηνπο νξζνινγηθνχο ηξφπνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ θαη απηφ απνηππψλεηαη απφ ηε κεληαία αχμεζε ησλ πνζνηήησλ ησλ αλαθπθιψζηκσλ πιηθψλ, απφ ην 2010 θαη κεηά νπφηε θαη ππάξρνπλ δεδνκέλα. ην ζπγθεθξηκέλν Γήκν είλαη αξθεηά δχζθνιν λα εθαξκνζηνχλ εληαία κέηξα θαη δξάζεηο ζε φ,ηη αθνξά ζηε δηαρείξηζε ησλ ΑΑ ζηελ επηθξάηεηά ηνπ θαζψο ππάξρνπλ έληνλεο δηαθνξέο ζηελ ππθλφηεηα δφκεζεο. Οη Γεκνηηθέο Δλφηεηεο Νεάπνιεο θαη Αγίνπ Παχινπ είλαη ππθλνθαηνηθεκέλεο, δειαδή θαζαξά αζηηθέο πεξηνρέο, ελψ αληίζεηα ε Γεκνηηθή Δλφηεηα Πεχθσλ έρεη αξαηή δφκεζε. Απηή ε ηδηαηηεξφηεηα επεξεάδεη ηελ νηθηαθή θαη ηε δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε, θαζψο θπξίσο ζην Γεκνηηθφ Γηακέξηζκα Πεχθσλ ππάξρεη θαη ν ρψξνο αιιά θαη ηα θιαδέκαηα γηα λα επδνθηκήζνπλ νη δξάζεηο απηέο. Ζ επηηπρία ή φρη ηεο εθαξκνγήο ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ εμαξηάηαη έληνλα απφ ηε ζρέζε αιιειεπίδξαζεο κεηαμχ ησλ δεκνηψλ θαη ησλ ελεξγεηψλ ηεο δεκνηηθήο αξρήο. Οη δξάζεηο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ κε ην ζχζηεκα πφξηα πφξηα, πέξα απφ θάπνηεο αληηθεηκεληθέο δπζθνιίεο πνπ παξνπζηάδνπλ (π.ρ. πξνζέγγηζε «δχζπηζησλ» δεκνηψλ) είλαη απαξαίηεηεο θαζψο βνεζνχλ ηνπο δεκφηεο λα ελεκεξσζνχλ γηα ηηο δξάζεηο ηνπ Γήκνπ θαη λα απνθηήζνπλ ηελ θνπιηνχξα γηα φζν ην δπλαηφλ κείσζε ηεο ξνήο ησλ απνβιήησλ πξνο ηνπο ΥΤΣΑ, κέζσ ησλ εθηξνπψλ πνπ ζα επηθέξνπλ (επαλαρξεζηκνπνίεζε, αλαθχθισζε, νηθηαθή θαη δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε). Ζ αμηνιφγεζε θαη ε πνζνηηθνπνίεζε ησλ δεδνκέλσλ απφ ηηο ελεκεξψζεηο ησλ δεκνηψλ κπνξεί λα απνηειέζεη αληηθείκελν επφκελεο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. Σν εηδηθφ ηέινο ηαθήο πνπ πξνζηίζεηαη απφ ην 2014 (35 /t ΑΑ ζπλ 5 /t εηεζίσο κέρξη ην πνζφ ησλ 60 /t) απμάλεη έληνλα ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ πνπ θαηαιήγνπλ ζηνπο ΥΤΣΑ θαη απηφ θάλεη εληνλφηεξε ηελ αλάγθε εθηξνπψλ απνβιήησλ κέζσ ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ. πσο θαίλεηαη θαη απφ ην ζελάξην 3 ηεο αλαθχθισζεο 18, γηα νπνηαδήπνηε πεξίπησζε πιεζπζκνχ θαη παξαγφκελσλ ΑΑ, είλαη απνιχησο ζπκθέξνπζεο γηα ην Γήκν νη δξάζεηο ελεκέξσζεο ησλ δεκνηψλ θαζψο θαη ε αχμεζε ησλ κπιε θάδσλ αλαθχθισζεο. Δηδηθφηεξα απφ ην 2019 νπφηε θαη ην ηέινο ηαθήο ζηαζεξνπνηείηαη, ππάξρεη αηζζεηή κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο (Γηαγξάκκαηα 6.3, 6.12, 6.21 θαη 3.30). ζνλ αθνξά ζηελ Οηθηαθή Κνκπνζηνπνίεζε, αλ θαη ην θφζηνο αγνξάο ησλ θάδσλ απφ ην Γήκν είλαη πςειφ, κε ηελ πάξνδν ησλ εηψλ θαη ιφγσ ησλ εθηξνπψλ ησλ Βηναπνηθνδνκήζηκσλ Απνβιήησλ ζε απηνχο, ην θφζηνο ηνπο απνζβαίλεηαη θαη ζε νξίδνληα 20εηίαο ε επέλδπζε είλαη ζπκθέξνπζα. ε απηφ βνεζάεη θαη ην εηδηθφ ηέινο 18 Αφξηςη ανακυκλώςιμων ΑΣΑ κατά 10% (δράςεισ ενημζρωςησ και αφξηςη των μπλε κάδων). 103

114 ηαθήο πνπ απμάλεη ην θφζηνο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ πξνο ΥΤΣΑ (Γηαγξάκκαηα 6.6, 6.15, 6.24 θαη 6.33). Ζ εθαξκνγή πξνγξάκκαηνο Γεκνηηθήο Κνκπνζηνπνίεζεο (πξνηείλεηαη γηα ην Γεκνηηθφ Γηακέξηζκα ησλ Πεχθσλ) κέζσ ηεο εθηξνπήο ησλ θιαδεκάησλ (1000t εηεζίσο) έρεη νηθνλνκηθφ φθεινο γηα ην Γήκν ήδε απφ ηνλ πξψην ρξφλν εθαξκνγήο ηεο. Άξα είλαη ζπκθέξνπζα ε εθαξκνγή ηεο δξάζεο απηήο (Γηαγξάκκαηα 6.7, 6.16, 6.25, θαη 6.34). πσο παξαηεξείηαη απφ ην ζπλδπαζηηθφ - νιηθφ ζελάξην εθαξκνγήο φισλ ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ ζην Γήκν Νεάπνιεο πθεψλ (δξάζεηο ελεκέξσζεο, αχμεζε κπιε θάδσλ, νηθηαθή θαη δεκνηηθή θνκπνζηνπνίεζε), ην ζπλνιηθφ θφζηνο δηαρείξηζεο είλαη ρακειφηεξν απφ ην θφζηνο ηεο θαηάζηαζεο κε ιήςεο δξάζεσλ «do nothing» θαζ φιε ηελ δηάξθεηα ησλ εηψλ έσο ην Απηφ θαίλεηαη απφ ηα Γηαγξάκκαηα 6.9, 6.18, 6.27 θαη 6.36 ηα νπνία απνηππψλνπλ ην θφζηνο «do nothing» δηαρείξηζεο ησλ απνβιήησλ ζπγθξηηηθά κε ην θφζηνο ηνπ ζπλδπαζηηθνχ ζελαξίνπ, εθθξαζκέλα ζε /t. πγθεθξηκέλα γηα ηελ Πεξίπησζε IV, ε νπνία είλαη θαη ε πην ζπκθέξνπζα απφ πιεπξάο θφζηνπο, ε κείσζε ηνπ θφζηνπο δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ κέζσ εθαξκνγήο ηνπ ζπλδπαζηηθνχ ζελαξίνπ θπκαίλεηαη απφ 5,7% ην 2013 έσο 26% ην Βάζεη απηνχ είλαη μεθάζαξν πσο ε εθαξκνγή φισλ ησλ παξαπάλσ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ ΑΑ είλαη πξνο φθεινο ηνπ Γήκνπ, άξα θαη επέθηαζε θαη ησλ δεκνηψλ, απφ δχν ζθνπηέο. Αθελφο πεξηβαιινληηθά, αθνχ κεηψλνληαη νη πνζφηεηεο ΑΑ πνπ θαηαιήγνπλ ζηνπο ΥΤΣΑ θαη αθεηέξνπ νηθνλνκηθά, αθνχ ην θφζηνο δηαρείξηζεο κεηψλεηαη. Σέινο, ην θφζηνο ηειηθήο δηάζεζεο ησλ απνξξηκκάησλ (ΥΤΣΑ) θαηαιακβάλεη ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ ζπλνιηθνχ θφζηνπο δηαρείξηζεο ζην ζπγθεθξηκέλν Γήκν (97% - 95%), θάηη πνπ θαίλεηαη ζην Γηάγξακκα 6.37 θαη ζηνλ Πίλαθα Απηφ θαηαδεηθλχεη φηη κέζσ ησλ νξζνινγηθψλ ηξφπσλ δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ ππάξρεη πνιχ κεγάιν πεξηζψξην κείσζεο ησλ εθηξεπφκελσλ πξνο ΥΤΣΑ απνξξηκκάησλ θαη ε επίηεπμε ηνπ θαιχηεξνπ δπλαηνχ απνηειέζκαηνο, πεξηβαιινληηθά θαη νηθνλνκηθά, βαζίδεηαη αθελφο ζηε βνχιεζε θαη ηε ιήςε κέηξσλ απφ ην Γήκν θαη αθεηέξνπ ζηελ αληαπφθξηζε ησλ επαηζζεηνπνηεκέλσλ δεκνηψλ. ηα παξαπάλσ ζπκπεξάζκαηα δελ έρεη γίλεη μερσξηζηή αλαθνξά ζε θάζε κία απφ ηηο ηέζζεξηο δηαθνξεηηθέο πεξηπηψζεηο ζηαζεξνχ θαη κεηνχκελνπ πιεζπζκνχ θαη κεηνχκελσλ πνζνηήησλ ΑΑ δηφηη θαη νη ηέζζεξηο πεξηπηψζεηο παξνπζηάδνπλ παξαπιήζηα πνηνηηθά ραξαθηεξηζηηθά φζνλ αθνξά ηα ζηνηρεία πνζνηήησλ θαη θφζηνπο. 104

115 8. ΑΚΡΧΝΤΜΗΑ ΑΔΠΟ ΑΖΖΔ ΑΑ BAA Απνθάζεηο Έγθξηζεο Πεξηβαιινληηθψλ ξσλ Απφβιεηα Ζιεθηξηθνχ θαη Ζιεθηξνληθνχ Δμνπιηζκνχ Αζηηθά ηεξεά Απφβιεηα Βηναπνηθνδνκήζηκα Αζηηθά Απφβιεηα ΓΔΓΑΠ Γξαθεία Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ θαη Άιισλ Πξντφλησλ ΓΔ ΔΔ ΔΔΑΑ ΔΔΓΑ ΔΕΔ ΔΗΑ ΔΚΑ ΔΛ.ΣΑΣ. ΔΟΔΓΑΠ ΔΟΚ ΔΠΔΓ ΔΓΑ ΔΓΑΠ ΔΓΚΝΑ ΖΠΑ ΚΓΑΤ ΚΜ ΚΟ ΚΤΑ ΜΜΒΔ ΝΠΓΓ Γηαρεηξηζηηθή Δλφηεηα Δπξσπατθή Έλσζε Διιεληθή Δηαηξία Αμηνπνίεζεο Αλαθχθισζεο Διιεληθή Δηαηξία Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ Δπξσπατθή Εψλε Διεχζεξσλ πλαιιαγψλ Δπηθίλδπλα Ηαηξηθά Απφβιεηα Δπξσπατθφο Καηάινγνο Απνβιήησλ Διιεληθή ηαηηζηηθή Αξρή Δζληθφο Οξγαληζκφο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηψλ θαη Άιισλ Πξντφλησλ Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή Κνηλφηεηα Δπηηξνπή Παξαθνινχζεζεο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο Δζληθφο ρεδηαζκφο Γηαρείξηζεο Απνβιήησλ Δλαιιαθηηθή Γηαρείξηζε πζθεπαζηψλ θαη Άιισλ Πξντφλησλ Δληαίνο χλδεζκνο Γήκσλ-Κνηλνηήησλ Αηηηθήο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο Ακεξηθήο Κέληξν Γηαινγήο Αλαθπθιψζηκσλ Τιηθψλ Κεληξηθή Μαθεδνλία Κνηλνηηθή Οδεγία Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε Μνλάδα Μεραληθήο Βηνινγηθήο Δπεμεξγαζίαο Ννκηθφ Πξφζσπν Γεκνζίνπ Γηθαίνπ 105

116 ΟΟΑ ΟΣΑ ΠΓ ΠΔΓΑ ΠΚΜ ΜΑ ΤΜ ΤΠΔΥΧΓΔ ΦΔΚ ΦνΓΑ ΥΑΓΑ ΥΤΣΑ ΥΤΣΤ Οξγαληζκφο Οηθνλνκηθήο πλεξγαζίαο θαη Αλάπηπμεο Οξγαληζκφο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα Πεξηθεξεηαθφο ρεδηαζκφο Γηαρείξηζεο Απνβιήησλ Πεξηθέξεηα Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο ηαζκφο Μεηαθφξησζεο Απνβιήησλ Τγεηνλνκηθή Μνλάδα Τπνπξγείν Υσξνηαμίαο Πεξηβάιινληνο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ Φχιιν Δθεκεξίδαο ηεο Κπβέξλεζεο Φνξείο Γηαρείξηζεο ηεξεψλ Απνβιήησλ Υψξνο Αλεμέιεγθηεο Γηάζεζεο Απνβιήησλ Υψξνο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Απνβιήησλ Υψξνο Τγεηνλνκηθήο Σαθήο Τπνιεηκκάησλ CEN PCB PCT RDF Δπξσπατθή Αξρή Σππνπνίεζεο Πνιπρισξνδηθαηλχιην Πνιπρισξνηξηθαηλχιην Refuse Derived Fuel 106

117 9. ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Ακπειηψηεο, Κ. (2006), «Γηαρείξηζε πφζηκνπ λεξνχ, ιπκάησλ θαη ζηεξεψλ απνβιήησλ», εκεηψζεηο καζήκαηνο, Υαξνθφπεην Παλεπηζηήκην. Αλδξεαδάθεο, Α. (2000), Γηαρείξηζε ζηεξεψλ απνβιήησλ, εηδηθά έξγα, αζθάιεηα, Β ηφκνο, Διιεληθφ Αλνηρηφ Παλεπηζηήκην, ρνιή Θεηηθψλ Δπηζηεκψλ θαη Σερλνινγίαο, Πάηξα. Γεσξγφπνπινο, Α. (2004), Γε, έλαο κηθξφο θαη εχζξαπζηνο πιαλήηεο, Δθδφζεηο Guttenberg, Αζήλα. Θσκά, Π. (2005), «Γηαρείξηζε ηεξεψλ Απνξξηκκάησλ ζην Γήκν Παηξψλ», Υαξνθφπεην Παλεπηζηήκην, Σκήκα Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο θαη Οηθνινγίαο, Δπηβιέπσλ: Κ. Ακπειηψηεο, Αζήλα Καξαγηαλλίδεο, Α. (2005), «Γηαρείξηζε Απνξξηκκάησλ», εκεηψζεηο καζήκαηνο, Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο, ηκήκα Μεραλνιφγσλ Μεραληθψλ, Θεζζαινλίθε Κνχγθνινο, Α. (2007), Δηζαγσγή ζηελ πεξηβαιινληηθή κεραληθή, Δθδφζεηο Σδηφια, Θεζζαινλίθε. Λχθνπ, Α. (2009), «Γηαρείξηζε ηεξψλ Απνβιήησλ ζηελ Διιάδα. Μειέηε Πεξίπησζεο: «Οη Γήκνη Καληζηξψλ, Κχκεο θαη Απιψλνο, ζηελ Κεληξηθή Δχβνηα»», Υαξνθφπεην Παλεπηζηήκην, Σκήκα Οηθηαθήο Οηθνλνκίαο θαη Οηθνινγίαο, Δπηβιέπσλ: Κ. Ακπειηψηεο, Αζήλα, Ηνχληνο Μειέηε χζηαζεο Φνξέα Γηαρείξηζεο Βφξεηαο Γηαρεηξηζηηθήο Δλφηεηαο Ν. Δπβνίαο (2007), Δηαηξεία πεξηβαιινληηθψλ κειεηψλ. Παλαγησηαθφπνπινο, Γ. (2002), Βηψζηκε δηαρείξηζε αζηηθψλ ζηεξεψλ απνβιήησλ, Δθδφζεηο Επγφο, Θεζζαινλίθε. θνξδίιεο, Α. (1990), Δηζαγσγή ζηελ επεμεξγαζία ησλ απνξξηκκάησλ, κεραληθή δηαινγή, Σερληθφ Δπηκειεηήξην Διιάδνο, Αζήλα. θνξδίιεο, Α. (2006), Διεγρφκελε ελαπφζεζε ζηεξεψλ κγε επηθίλδπλσλ απνβιήησλ, Δθδφζεηο Ίσλ, Αζήλα. Boemi, S., Papadopoulos, A., Karagiannidis, A., Kontogianni, S. (2010), «Barriers on the propagation of renewable energy sources and sustainable solid waste management practices in Greece», Waste Management and Research, 11/28,

118 Hadjibiros, K., Dermatas, D., Laspidou, C. S. (2011), «Municipal solid waste management and landfill site selection in Greece: Irrationality versus Efficiency», Global NEST Journal, 2/13, Jha, A. K., Singh, S. K., Singh, G. P., Gupta, P. K. (2011), «Sustainable municipal solid waste management in low income group of cities: a review», Tropical Ecology, 1/52, Karagiannidis, A., Xirogiannopoulou, A., Moussiopoulos, N. (2005), «Studuing the applicability of variable rate pricing in solid waste management in Greece», International Journal of Environment and Pollution, 2/23, Karagiannidis, A., Xirogiannopoulou, A., Tchobanoglous, G. (2008), «Full cost accounting as a tool for the financial assessment of Pay-As-Yoy-Throw schemes: a case study for the Panorama municipality, Greece», Waste Managament, 12/28, Vicente, P., and Reis, E. (2007), «Factors influencing household s participation in recycling», Waste management and research, 26, Weigand, H., Fripan, J., Przybilla, I., Marb, C. (2003), «Composition and contaminant loads of household waste in Bavria, Germany: Investigation effects of settlement structure and waste management practice», Proc. Of the 9 th International Waste Management and Landfill Symposium, Cagliari. Zotos, G., Karagiannidis, A., Zampetoglou. S., Malamakis, A., Antonopoulos. I. S., Kontogianni. S., Tchobanoglous. G. (2009), «Developing a holistic strategy for integrated waste management within municipal planning: Challenges, policies, solutions and perspectives for Hellenic municipalities in the zero-waste, low-cost direction», Waste management, 29,

119

120 ΠΑΡΑΡΣΖΜΑ I. ΥΑΡΣΔ ΓΖΜΟΤ ΝΔΑΠΟΛΖ ΤΚΔΧΝ ΝΟΜΟΤ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ Δηθόλα 1: Ο δήκνο Νεάπνιεο πθεψλ ηεο Πεξηθέξεηαο Κεληξηθήο Μαθεδνλίαο. Δηθόλα 2: Οη δεκνηηθέο ελφηεηεο Νεάπνιεο, πθεψλ, Πεχθσλ θαη Αγίνπ Παχινπ ηνπ Γήκνπ Νεάπνιεο πθεψλ. 110

121 II. ΔΓΚΔΚΡΗΜΔΝΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΤΚΔΤΑΗΧΝ ΚΑΗ ΑΛΛΧΝ ΠΡΟΨΟΝΣΧΝ ηελ παξνχζα θάζε ιεηηνπξγνχλ ηα παξαθάησ εγθεθξηκέλα ζπζηήκαηα: 1. ύζηεκα πιινγηθήο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηώλ ΔΓ Αλαθύθισζε ( 2. ύζηεκα πιινγηθήο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζθεπαζηώλ Οξπθηειαίσλ ΚΔΠΔΓ ( 3. Αηνκηθό ζύζηεκα ελαιιαθηηθήο δηαρείξηζεο ζπζθεπαζηώλ ηεο Ηδησηηθήο Δηηθέηαο θαη Δηζαγσγήο Πξντόλησλ «ΑΒ ΒΑΗΛΟΠΟΤΛΟ» ( 4. πιινγηθό ύζηεκα Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο Μεηαρεηξηζκέλσλ Διαζηηθώλ «ECO ELASTICA» Α.Δ. ( 5. ύζηεκα πιινγηθήο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο Απνβιήησλ Ληπαληηθώλ Διαίσλ, ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ Α.Δ. ΔΛ.ΣΔ.ΠΔ, ΑΔ. ( 6. πιινγηθό ύζηεκα Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο Ορεκάησλ Διιάδαο κε ην δηαθξηηηθό ηίηιν «ΔΓΟΔ Α.Δ.» ( 7. πιινγηθό ύζηεκα Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο Φνξεηώλ Ζιεθηξηθώλ ηειώλ θαη πζζσξεπηώλ ΑΦΖ ( 8. ύζηεκα Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζζσξεπηώλ Τ.ΓΔ.Τ Α.Δ. 9. πιινγηθό ύζηεκα Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο Απνβιήησλ Ζιεθηξηθνύ θαη Ζιεθηξνληθνύ εμνπιηζκνύ «ΑΝΑΚΤΚΛΧΖ ΤΚΔΤΧΝ Α.Δ.» ( 10. ύζηεκα πιινγηθήο Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο πζζσξεπηώλ Μνιύβδνπ Ομένο Κξήηεο «ΔΓΗ ΚΔΠΔ», κε εκβέιεηα ηελ Πεξηθέξεηα Κξήηεο. 11. πιινγηθό ύζηεκα Δλαιιαθηηθήο Γηαρείξηζεο Απνβιήησλ Φσηηζηηθώλ θαη Λακπηήξσλ, "..Δ.Γ.Α. ΛΑΜΠΣΖΡΩΝ ΚΑΗ ΦΩΣΗΣΗΚΩΝ ΦΩΣΟΚΤΚΛΩΖ ΑΔ", 111

122 III. ΦΤΛΛΑΓΗΟ ΔΝΖΜΔΡΧΖ ΓΖΜΟΣΧΝ 112

123 113