ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ. Τέλος, ευχαριστώ τους γονείς μου, την αδελφή μου και την ανιψιά μου την Ελεάννα.

Transcript

1 1

2 Στον πατέρα μου 2

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ευχαριστώ τον επιβλέποντα καθηγητή μου κύριο Ματσίνο Ιωάννη, τον κύριο Οικονόμου Χρήστο και τον κύριο Κοντό Θεμιστοκλή για την βοήθεια και τη συμπαράσταση τους. Ευχαριστώ τους κύριους, Δημητρακόπουλο Παναγιώτη και Τρούμπη Ανδρέα που μου έκαναν τη τιμή να είναι μέλη της τριμελούς επιτροπής αξιολόγησης, της παρούσας διατριβής. Ευχαριστώ τους φίλους μου, Ζευγώλη Ιωάννη, Κακαρώνη Γεώργιο, Τσιρίδη Λάζαρο, Πατέρα Αναστασία για τη συμπαράσταση και τη βοήθεια, καθώς και τους Μπαρκούτσο Παναγιώτη και Μανιατόπουλο Αναστάσιο για την ψυχολογική υποστήριξη εξ αποστάσεως. Τέλος, ευχαριστώ τους γονείς μου, την αδελφή μου και την ανιψιά μου την Ελεάννα. 3

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η οδηγία 2002/49/ΕΚ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χαρακτηρίζει σαν περιβαλλοντικό θόρυβο τους ανεπιθύμητους ή επιβλαβείς θορύβους που δημιουργούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Η ύπαρξη ήσυχων περιοχών οριοθετημένων από το κράτος, που δεν ξεπερνούν μια τιμή ενός δείκτη θορύβου, είναι απαραίτητη. Πραγματοποιήθηκαν δύο σειρές μετρήσεων σε 25 σημεία ελέγχου, για τη διερεύνηση της ακουστικής κατάστασης ενός πολεοδομικού συγκροτήματος. Από κοινωνιολογική έρευνα που διεξάχθηκε για τον υπολογισμό της οριακής τιμής του δείκτη θορύβου για τις ήσυχες περιοχές, βρέθηκε ότι το όριο της ησυχίας είναι τα L eq 56,82 db(a). Έπειτα πραγματοποιήθηκε ακουστικός περίπατος με σκοπό, την εύρεση των θορύβων που διαμορφώνουν θετικά ένα ηχοτοπίο και την μελέτη των χαρακτηριστικών του ηχοτοπίου που προτιμήθηκε από τους περιπατητές. Συνδυάζοντας τα ποσοτικά δεδομένα που προέκυψαν από τις ηχητικές μετρήσεις με τα ποιοτικά που προέκυψαν από την κοινωνιολογική έρευνα και τον ακουστικό περίπατο, συμπεραίνουμε ότι βασικό χαρακτηριστικό των ήσυχων περιοχών πολεοδομικού συγκροτήματος, δεν είναι μόνο τα χαμηλά επίπεδα ενός δείκτη θορύβου, αλλά και η αρμονική συνύπαρξη των βιοήχων, των γεωήχων και των ανθρωποήχων. ABSTRACT The EU directive 2002/49/EC characterizes environmental noise as the unwanted or harmful noise created by human activities. The existence of quiet areas, delimited by the state, which are not exposed to a value of a noise indicator, is essential. Noise measurements were made in 25 checkpoints, for the investigation of the acoustic quality in an agglomeration. The threshold value for quiet areas in an agglomeration was fount through a survey. The results were L eq 56, 82 db (A). A soundwalk was conducted in order to find the positive sounds of a soundscape and to study the characteristics of the area that was preferred by the sound walkers. Combining the quantitative data that was collected by the acoustic measurements and the qualitative ones that were collected from the survey and the soundwalk we conclude that the basic characteristics of a quiet area in an agglomeration are not only the low levels of a noise indicator, but also the harmonious coexistence of the biophony, geophony and anthrophony. 4

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΥΣΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΗΨΗ 6 ΤΟΥ ΘΟΡΥΒΟΥ 1.2. ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΟΡΥΒΟ ΔΕΙΚΤΕΣ ΘΟΡΥΒΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ 8-10 ΤΟ ΘΟΡΥΒΟ ΕΠΙΤΡΕΠΤΑ ΟΡΙΑ ΘΟΡΥΒΟΥ ΣΤΗΝ 10 ΕΥΡΩΠΗ 1.3. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΗΣΥΧΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ 13 ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ 2.1. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΗΧΗΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ 2.2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗΣ 17 ΕΡΕΥΝΑΣ 2.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΗΧΗΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3.3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΣΕΩΝ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΠΑΤΟ 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ 4.2. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 4.3. ΗΣΥΧΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΠΑΤΟΥ 5. ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 59 ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ 60 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

6 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΕΛΙΔΑ Πίνακας 1, Διαφορά μεταξύ L den και Μ.Ο. 50 L eq Πίνακας 2, Ήσυχες περιοχές σύμφωνα με την 52 άποψη των κατοίκων Πίνακας 3, Ήσυχες περιοχές Μυτιλήνης 53 Εικόνα 1. Σχεδιάγραμμα περιοχών 14 δειγματοληψίας Εικόνα 2, Χάρτης διαδρομής περιπάτου 39 (Πηγή Google Earth) Εικόνα 3, Κατηγορία θορύβου που κυριαρχεί 42 Εικόνα 4, Χρήση του χώρου της κάθε στάσης 43 Εικόνα 5, Ποιότητα του θορύβου σε κάθε 44 στάση Χάρτης 1, Περιοχές ελέγχου 16 Χάρτης 2, Ήσυχες περιοχές Μυτιλήνης 54 (Πηγή Google Earth) 6

7 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑ ΣΕΛΙΔΑ Διάγραμμα 1, Ηχητική κατάσταση 31 Μυτιλήνης Διάγραμμα 2, Ηχητική κατάσταση γειτονιάς 32 Διάγραμμα 3, Βαθμός ενόχλησης στο σπίτι 33 Διάγραμμα 4, Πηγή θορύβου που ενοχλεί 34 περισσότερο Διάγραμμα 5α, Σημαντικότητα ησυχίας στο 34 σπίτι Διάγραμμα 5β, Σημαντικότητα ησυχίας στη 35 γειτονιά Διάγραμμα 5γ, Σημαντικότητα ησυχίας στην 35 πόλη Διάγραμμα 6, Ήσυχες περιοχές σύμφωνα με 36 την άποψη των κατοίκων Διάγραμμα 7, Αίσθηση ασφάλειας σε ήσυχες 37 περιοχές Διάγραμμα 8, Συνήθειες για αποφυγή πίεσης 38 της καθημερινότητας Διάγραμμα 9, Αντοχές σύμφωνα με ηχητικό 38 παράδειγμα Διάγραμμα 10, Αρέσκεια ζωής στην πόλη και 40 ηχητική κατάσταση της πόλης Διάγραμμα 11, Ψυχολογικές επιπτώσεις λόγο 41 της ζωής στην πόλη Διάγραμμα 12, Διεξαγωγή περιπάτου 46 Διάγραμμα 13, Χαρακτηριστικά καλύτερης 47 στάσης Διάγραμμα 14, Χαρακτηριστικά χειρότερης 47 στάσης Διάγραμμα 15, Επίπεδα θορύβου στάσεων 48 περιπάτου 7

8 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ένα μεγάλο κομμάτι πλέον του παγκόσμιου πληθυσμού, ζει σε αστικές περιοχές. Η καθημερινότητα σε ένα αστικό περιβάλλον, συνεπάγεται την έκθεση σε θόρυβο. Η ησυχία είναι δυσεύρετη και συχνά θεωρείται πολυτέλεια. Μια σύγχρονη όμως πόλη, πρέπει να προσφέρει στους κατοίκους της περιοχές, όπου η ηχητική τους κατάσταση είναι διαφορετική. Η ζωντάνια μιας πόλης και ο πανταχού παρών θόρυβος, θα πρέπει να εναλλάσσονται με την ηρεμία και τα χαμηλά επίπεδα θορύβου. Η δυσκολία στον καθορισμό της ησυχίας είναι αναντίρρητη, καθώς πολλοί παράγοντες παίζουν αρνητικό ρόλο στις προσπάθειες διερεύνησης της υποκειμενικότητας της. Ο τρόπος με τον οποίο ένας άνθρωπος, αντιλαμβάνεται το περιβάλλον του, είναι φαινομενολογικός, διερευνώντας την κάθε κατάσταση ενσυνείδητα, με πράγματα που γίνονται αντιληπτά. Η κατάσταση αυτή, καθιστά την αντίληψη του θορύβου και συνεπώς της ησυχίας, γεγονός υποκειμενικό. Σημαντικό βήμα προς την συνειδητοποίηση της ησυχίας και την εύρεση των περιοχών που την προσφέρουν, είναι η κατανόηση των χαρακτηριστικών του θορύβου κατά την παραγωγή, τη διάδοση και την αποδοχή του από ένα δέκτη Φυσική διάσταση και αντίληψη του θορύβου Η επιστήμη της ακουστικής, ασχολείται με την ποσοτικοποίηση της παραγωγής, της μετάδοσης και της λήψης του ήχου. Μια διαταραχή σε ένα ελαστικό υλικό, προκαλεί αλλαγές στην πίεση και μετατοπίσεις στα σωματίδια του. Όταν οι μεταβολές αυτές γίνονται αντιληπτές από ένα πρόσωπο ή από ένα μέσο, τότε ένας ήχος υφίσταται (Beranek, 1993, σελ.3). Ο ήχος δηλαδή, είναι το αποτέλεσμα ενός κύματος που δημιουργείται από τη δόνηση αντικειμένων. Τα είδη του θορύβου ποικίλουν, λόγω πηγής, διάδοσης και τρόπου αποδοχής. Ο ήχος πρόσκρουσης (Impact noise), είναι θόρυβος που παράγεται όταν δύο στερεά σώματα όπως δύο τμήματα μιας μηχανής έρχονται σε ξαφνική επαφή μεταξύ τους. Όταν ένα σώμα χτυπήσει ένα άλλο με ορισμένη ταχύτητα και τα δύο θα παραμορφωθούν ελαστικά. Αυτές οι απότομες αλλαγές στο σχήμα ή τον όγκο ενός ή δύο σωμάτων, είναι μια αιτία δημιουργίας ήχου. Ένα άλλο είδος θορύβου, είναι ο θόρυβος ροής (Flow noise), πηγή του οποίου είναι η ροή υγρών ή αερίων. Ο όρος κρουστικό κύμα (Shock wave), υποδηλώνει μια επιφάνεια, για παράδειγμα ένα αεροπλάνο, κατά μήκους του οποίου, η πίεση, η θερμότητα και η θερμοκρασία, υποβάλλονται σε ξαφνική αλλαγή. Ένα κρουστικό κύμα που εξαπλώνεται σε ένα σταθερό μέσο, ταξιδεύει με ταχύτητα που υπερβαίνει την ταχύτητα του ήχου. Στο ανθρώπινο αυτί, γίνεται αντιληπτή ως μια απότομη έκρηξη (Kuttruff, 2004, σελ ). 8

9 1.2. Θεσμικό πλαίσιο για το θόρυβο Σύμφωνα με την οδηγία 96/61/ΕΚ όταν ένας θόρυβος σαν αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας, είναι επιβλαβής για την ανθρώπινη υγεία και την ποιότητα του περιβάλλοντος, τότε αποτελεί ρύπο (Οδηγία 96/61/ΕΚ για την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης, Άρθρο 2, διαθέσιμη στο Για να επιτευχθεί ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος, έπρεπε να παρθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου ρύπου. Η οδηγία 2002/49/ΕΚ, χαρακτηρίζει τον ρύπο αυτό σαν περιβαλλοντικό θόρυβο και τονίζει την ανάγκη προστασίας από αυτόν. Περιβάλλων θόρυβος σύμφωνα με την οδηγία, είναι οι ανεπιθύμητοι ή επιβλαβείς θόρυβοι στην ύπαιθρο, που δημιουργούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένων των θορύβων που εκπέμπονται από μεταφορικά μέσα, από οδικές, σιδηροδρομικές και αεροπορικές μεταφορές και από χώρους βιομηχανικής δραστηριότητας (Οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, άρθρο 3, διαθέσιμη στο Είναι φανερό, ότι ο ορισμός αυτός, αφορά τις συνέπειες ανθρώπινων δραστηριοτήτων στον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά και στο περιβάλλον του, στα πλαίσια του θορύβου. Ένας τρόπος προστασίας του ανθρώπου από τον περιβαλλοντικό θόρυβο, είναι η ύπαρξη ήσυχων περιοχών. Σύμφωνα με την οδηγία 2002/49/ΕΚ για την αξιολόγηση και διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου, υπάρχουν δύο ειδών ήσυχες περιοχές. Οι ήσυχες περιοχές υπαίθρου, που είναι περιοχές οριοθετημένες από την αρμόδια αρχή, οι οποίες δεν διαταράσσονται από θορύβους κυκλοφορίας, βιομηχανικών δραστηριοτήτων και δραστηριοτήτων αναψυχής. Περιοχές δηλαδή, που χαρακτηρίζονται από την απουσία ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η δεύτερη περίπτωση ήσυχης περιοχής, είναι οι ήσυχες περιοχές πολεοδομικού συγκροτήματος. Είναι περιοχές οριοθετημένες από την αρμόδια αρχή, οι οποίες δεν εκτίθενται σε τιμή ενός δείκτη θορύβου, μεγαλύτερη μιας τιμής που έχει καθοριστεί από το κράτος μέλος, ανεξαρτήτου ηχητικής πηγής. Δείκτης θορύβου, είναι ένα φυσικό μέγεθος για την περιγραφή ενός περιβαλλοντικού θορύβου (Οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, άρθρο 3, διαθέσιμη στο Δείκτες θορύβου Η ανάγκη της ύπαρξης ενός δείκτη, σχετίζεται με την ανάγκη κατανόησης του μεγέθους του θορύβου από τον άνθρωπο και τις επιβλαβείς επιδράσεις σε αυτόν. Ο άνθρωπος, ακούει το θόρυβο λογαριθμικά. Οι λογάριθμοι, εκφράζουν το επίπεδο του θορύβου σε decibels. Η μέτρηση της έντασης του θορύβου είναι αδιάστατη και για να διευκρινιστεί η αξία του, αντιστοιχίζεται με τη μονάδα bel (Alexander Graham Bell). Όταν η ένταση εκφράζεται σε bels, το εύρος των τιμών είναι μικρό. Για ευκολία συνήθως εκφράζεται σε τιμές decibel που είναι το 9

10 1/10 του bel (Everest, 2009, σελ. 21). Ένας δείκτης θορύβου, είναι η ισοδύναμη συνεχής στάθμη θορύβου L eq (Equivalent Continuous Sound Level), που εκφράζει το σταθερό επίπεδο θορύβου μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, που παράγει την ίδια ενεργειακή ισοδυναμία, όπως το κυμαινόμενο επίπεδο θορύβου που πραγματικά συμβαίνει (Pathak, 2008, σελ. 3893). Όλες οι κινήσεις ταλάντωσης, περιέχουν κινητική ενέργεια. Το ίδιο ισχύει και για την κίνηση των σωματιδίων σε ένα ηχητικό κύμα. Το ενεργειακό περιεχόμενο ενός ηχητικού κύματος, ανά μονάδα όγκου, ονομάζεται ενεργειακή πυκνότητα. Επειδή το κύμα οδεύει διαμέσου ενός μέσου, μεταφέρει την ενέργεια που αυτό περιέχει. Η ροή αυτή ενέργειας, χαρακτηρίζεται σαν ένταση ήχου (Kuttruff, 2004, σελ ). Ο καλύτερος λοιπόν τρόπος, για την αποτύπωση της έντασης του θορύβου, ιδιαίτερα όταν αυτός προέρχεται από πολλαπλές πηγές, γίνεται με τη χρήση του δείκτη L eq της ενεργειακής ισοδυναμίας. Στην οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, παρουσιάζονται οι δείκτες L day, L evening, L night και ο δείκτης για τη συνολική ενόχληση L den (day, evening,night). Ο δείκτης της βραδινής περιόδου L night, αφορά την ενόχληση και την διαταραχή του ύπνου (Οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, άρθρο 3, διαθέσιμη στο Ελληνικό θεσμικό πλαίσιο για το θόρυβο Η οδηγία 96/61/ΕΚ του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου της 24 ης Σεπτεμβρίου 1996, σχετίζεται με την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης. Στο άρθρο 2 της οδηγίας, αναφέρεται η έννοια της ρύπανσης, ως αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας, ουσιών, κραδασμών, θερμότητας ή θορύβου, στον αέρα στο νερό ή το έδαφος, που μπορεί να είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία και την ποιότητα του περιβάλλοντος (Οδηγία 96/61/ΕΚ για την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης, Άρθρο 2, διαθέσιμη στο Η αναγνώριση του θορύβου σαν ρύπο και η ανάγκη λήψης μέτρων, είχε σαν αποτέλεσμα τη θέσπιση της οδηγίας για τον περιβαλλοντικό θόρυβο. Η οδηγία 2002/49/ΕΚ του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του συμβουλίου της 25 ης Ιουνίου 2002, σχετίζεται με την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου (Οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, διαθέσιμη στο Η οδηγία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό θεσμικό πλαίσιο με την ΚΥΑ 13586/724 (ΦΕΚ Β 384/ ), περί καθορισμού μέτρων, όρων και μεθόδων, για την αξιολόγηση και τη διαχείριση του θορύβου στο περιβάλλον (Υ.Α /724/2006, Συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2002/49/ΕΚ, διαθέσιμη στο Στόχος της οδηγίας αποτελεί ο καθορισμός μιας κοινής προσέγγισης για την αποφυγή, πρόληψη ή περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένης και της ενόχλησης, από έκθεση στον περιβαλλοντικό θόρυβο. Επίσης, η οδηγία αποσκοπεί στην παροχή βάσης για την ανάπτυξη κοινοτικών μέτρων για τον περιορισμό του θορύβου. 10

11 Βασική προϋπόθεση για την ορθή αντιμετώπιση του περιβαλλοντικού θορύβου, αποτελεί η δημιουργία και η εφαρμογή, επιτρεπτών ορίων. Τα όρια αυτά, επιβάλλονται σε πηγές θορύβου, μη επιτρέποντας τες να εκπέμπουν θόρυβο μεγαλύτερης έντασης μιας συγκεκριμένης τιμής. Μερικές από τις βασικές πηγές θορύβου στις οποίες έχουν επιβληθεί όρια στην Ελλάδα, είναι αυτές των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και αυτές που προέρχονται από την κυκλοφορία σε οδικά και συγκοινωνιακά έργα. Επίσης, όρια εκπομπής, έχουν επιβληθεί σε μια μεγάλη γκάμα μηχανοκίνητων οχημάτων. Το προεδρικό διάταγμα 1180/1981 (ΦΕΚ 293/Α/81), συζητά για τα θέματα ιδρύσεως και λειτουργίας βιομηχανιών, βιοτεχνιών και πάσης φύσεως μηχανολογικών εγκαταστάσεων. Στο άρθρο 2, παράγραφος 5 (Π.Δ. 1180/1981 για θέματα ιδρύσεως και λειτουργίας βιομηχανιών, άρθρο 2, παράγραφος 5, διαθέσιμο στο ), παρατίθενται τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπής, σε διαφορετικές μεταξύ τους περιοχές, όσον αφορά το βαθμό εκβιομηχάνισης τους. Σε καθαρά βιομηχανικές περιοχές, τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπής είναι τα 70 db. Σε περιοχές που το επικρατέστερο στοιχείο είναι το βιομηχανικό, είναι τα 65 db. Σε περιοχές με εξίσου βιομηχανικό και αστικό στοιχείο, τα επιτρεπόμενα όρια είναι τα 55 db. Τέλος, σε περιοχές με επικρατέστερο το αστικό στοιχείο τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπής, είναι τα 50 db. Σε μια κατοικημένη δηλαδή περιοχή, μια ή περισσότερες βιομηχανικές μονάδες, μπορούν να εκπέμψουν θόρυβο της τάξης των 50 db, χωρίς όμως να αποσαφηνίζεται ο δείκτης θορύβου που χρησιμοποιήθηκε. Η υπουργική απόφαση 17252/92 (ΦΕΚ 395/Β/19/6/92) αφορά τον καθορισμό δεικτών και ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων θορύβου που προέρχονται από την κυκλοφορία σε οδικά και συγκοινωνιακά έργα (Υ.Α /92 για τον καθορισμό δεικτών και ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων θορύβου που προέρχονται από την κυκλοφορία σε οδικά και συγκοινωνιακά έργα, διαθέσιμο στο ). Το πεδίο εφαρμογής αυτής της απόφασης, αφορά τους αυτοκινητοδρόμους που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη ή ίση των 200 μέτρων από το κοντινότερο όριο εγκεκριμένου σχεδίου πόλης. Ο δείκτης θορύβου που χρησιμοποιείται για να τεθούν τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπής, είναι η ισοδύναμη συνεχής στάθμη θορύβου L eq (Equivalent Continuous Sound Level), που εκφράζει το σταθερό επίπεδο θορύβου μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, που παράγει την ίδια ενεργειακή ισοδυναμία, όπως το κυμαινόμενο επίπεδο θορύβου που πραγματικά συμβαίνει. Τα ανώτατα επιτρεπόμενα όρια του κυκλοφοριακού θορύβου, σύμφωνα με τις παραπάνω προϋποθέσεις, είναι της τάξης των 67 db(a). Τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπής μηχανοκίνητων οχημάτων ποικίλλουν ανά κατηγορία οχήματος. Στην υπουργική απόφαση 25006/2234/93 (ΦΕΚ 523/Β/13/7/1993), (Υ.Α /2234/93 για την αποδεκτή ηχοστάθμη και στις διατάξεις εξατμίσεως των οχημάτων με 11

12 κινητήρα, διαθέσιμο στο ), παρουσιάζονται τα αποδεκτά επίπεδα εκπομπής θορύβου καθώς και οι προδιαγραφές των οχημάτων. Τα οχήματα που προορίζονται για τη μεταφορά προσώπων, μέχρι εννέα θέσεων συμπεριλαμβανομένου και του οδηγού, έχουν δικαίωμα εκπομπής μέχρι 74 db(a). Ενώ τα οχήματα της ίδιας κατηγορίας συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας μεταφοράς εμπορευμάτων, με κινητήρα ισχύος τουλάχιστον 150kW έχουν δικαίωμα εκπομπής 80 db(a). Στην ίδια υπουργική απόφαση δίνονται αναλυτικές οδηγίες για τη μέτρηση της ηχοστάθμης των οχημάτων εν κινήσει, αλλά και εν στάση. Σύμφωνα με την υπουργική αυτή απόφαση, η μέγιστη αποδεκτή ηχοστάθμη ενός οχήματος, που κυκλοφορεί σε οδούς, με ή χωρίς οδόστρωμα, είναι τα 80 db(a) Επιτρεπτά όρια θορύβου στην Ευρώπη Αντίστοιχες νομοθεσίες και επιτρεπτά όρια εκπομπής θορύβου έχουν και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Στη Φινλανδία συνιστάται ένα επιτρεπτό όριο θορύβου της τάξεως των 55dB (Ιστοσελίδα περιβαλλοντικής διοίκησης Φινλανδίας, διαθέσιμη στο ). Στη Νορβηγία τα επιτρεπτά όρια θορύβου είναι 50dB(Α) ενώ στην Ιταλία γίνεται ένας διαχωρισμός σε όρια θορύβου μέρας και νύχτας, με 50 db(a) και 40 db(a) αντίστοιχα. Στην Ελβετία, το επιτρεπτό όριο εκπομπής θορύβου την ημέρα είναι 60 db(a) και τη νυχτερινή περίοδο 50 db(a). Τέλος στη Δανία, προτείνετε ένα όριο της τάξης των 45 db(a) δείκτη L eq. (Booi, 2012, σελ. 1032). Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (WHO), έχει δώσει κατευθυντήριες γραμμές για το θόρυβο σε κοινότητες (Guidelines for community noise, διαθέσιμο στο ). Τα όρια του θορύβου που προτείνει σαν τα ανεκτά για την ανθρώπινη υγεία είναι 55 db(a) για την περίοδο της ημέρας και 45 db(a) για τη νύχτα Ακουστική κατάσταση και ήσυχες περιοχές Μυτιλήνης Σαν αστικές ορίζονται οι περιοχές, που περιέχουν ανθρώπινες κατασκευές και υψηλή πυκνότητα ανθρώπινου πληθυσμού (Warren, 2006, σελ. 492). Πιο συγκεκριμένα, κατά την οδηγία 2002/49/ΕΚ, πολεοδομικό συγκρότημα, είναι μια περιοχή με πληθυσμό μεγαλύτερο των ατόμων και πυκνότητα πληθυσμού τέτοια, που το εκάστοτε κράτος εκτιμά ότι αποτελεί αστικοποιημένη ζώνη (Οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, άρθρο 3, διαθέσιμη στο Σύμφωνα με τα προσωρινά αποτελέσματα της απογραφής του μόνιμου πληθυσμού της Ελλάδας το 2011, στο Δήμο Λέσβου κατοικούν άτομα, με πυκνότητα πληθυσμού ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο 52,26 (Ελληνική στατιστική αρχή, διαθέσιμη στο Η Μυτιλήνη, πρωτεύουσα του δήμου Λέσβου, μπορεί να έχει πληθυσμό μικρότερο από τα πρότυπα που χαρακτηρίζουν ένα πολεοδομικό συγκρότημα, οι 12

13 συνθήκες της ζωής όμως σε αυτήν, δεν διαφέρουν σε τίποτα από αυτές μιας μεγαλύτερης πόλης. Ένας λόγος που οι πόλεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνονται όλο και περισσότερο θορυβώδεις, είναι η αύξηση ροής της οδικής κυκλοφορίας (Raimbault, 2005, σελ.339). Οι θόρυβοι σε μια πόλη, μπορεί να παρέχουν πληροφορίες, βοηθώντας στη συνειδητοποίηση του περιβάλλοντος. Εύκολα όμως ένας θόρυβος, από πληροφοριακός ή ακόμη και ευχάριστος, όταν ξεπερνά το επίπεδο της άνεσης, μετατρέπεται σε ρύπο (The EU policy on environmental noise, διαθέσιμο στο Υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία, ότι η συνεχής έκθεση σε θόρυβο μπορεί να προκαλέσει ενόχληση, διαταραχές ύπνου, μειωμένες σχολικές επιδώσεις, προβλήματα ακοής, ακόμη και στεφανιαία νόσο (Passchier-Vermeer, 2000, σελ. 123). Η ανάγκη λοιπόν για προστασία από τον περιβαλλοντικό θόρυβο και προώθηση των ήσυχων περιοχών, είναι αναντίρρητη. Η έρευνα για τις ήσυχες περιοχές της Ελλάδας και των υπόλοιπων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι πολλά υποσχόμενη. Οι ήσυχες περιοχές υπαίθρου της Ελλάδας, μελετήθηκαν έχοντας ως κριτήριο, την απόσταση διάδοσης του θορύβου από την πηγή προέλευσης του. (Votsi, 2011,σελ. 281). Βασικές πηγές θορύβου όπως το οδικό και το σιδηροδρομικό δίκτυο, τα αεροδρόμια, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οι εγκαταστάσεις αναψυχής, καθώς και τα λιμάνια, αναγνωρίστηκαν σε πανελλαδικό επίπεδο. Με κριτήριο την απόσταση εξάπλωσης του θορύβου, αναγνωρίστηκαν οι ήσυχες περιοχές υπαίθρου. Εμπόδιο στην ακρίβεια των αποτελεσμάτων, ήταν η έλλειψη των μετρήσεων. Οι ήσυχες περιοχές πολεοδομικού συγκροτήματος της Ολλανδίας, μελετήθηκαν με μια κοινωνιολογική έρευνα σκοπός της οποίας ήταν ο διαχωρισμός των ευχάριστων ήχων, από τους θορύβους που προκαλούν δυσφορία (Booi, 2012, σελ.1033). Περιοχές όπου οι φυσικοί θόρυβοι κυριαρχούν, χώροι πρασίνου σε μια πόλη ή στην εξοχή και ήσυχες κατοικημένες περιοχές, είχαν τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για να θεωρηθεί μια περιοχή ήσυχη. Για την δημιουργία μιας πιλοτικής μεθοδολογίας εύρεσης ήσυχων περιοχών, συγκεντρώθηκαν ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα στην πόλη της Μυτιλήνης. Για την μελέτη της υφιστάμενης ηχητικής κατάστασης της Μυτιλήνης, πραγματοποιήθηκαν ηχητικές μετρήσεις. Σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία των αποτελεσμάτων, ήταν η δημιουργία ενός πρωτοκόλλου δειγματοληψιών (Παράρτημα 1), τόσο χωρικά, όσο και χρονικά. Ο ορισμός για τις ήσυχες περιοχές πολεοδομικού συγκροτήματος, συζητά για την ύπαρξη μιας οριακής τιμής ενός δείκτη θορύβου, η υπέρβαση της οποίας, συνεπάγεται με την απόρριψη μιας περιοχής ως ήσυχη. Η έλλειψη της οριακής αυτής τιμής, καθώς και ενός δείκτη που καθορίζει τα επιτρεπόμενα όρια εκπομπής θορύβου στο αστικό περιβάλλον, αποτελεί εμπόδιο στην εύρεση των ήσυχων περιοχών, αλλά και στην ορθή διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου. 13

14 Επίσης, πραγματοποιήθηκε κοινωνιολογική έρευνα (Παράρτημα 2) που μελετά την άποψη και τις προτιμήσεις των κατοίκων της Μυτιλήνης, σχετικά με τις ήσυχες περιοχές και την ευαισθησία τους στο θόρυβο, με σκοπό τη διαχείριση του προβλήματος της έλλειψης ορίων. Για την μελέτη των ευχάριστων θορύβων και αυτών που προκαλούν δυσφορία, πραγματοποιήθηκε ένας ακουστικός περίπατος (Soundwalk). Ακουστικός περίπατος, είναι μια οποιαδήποτε εξόρμηση με σκοπό τη μελέτη της ακουστικής διάστασης μιας περιοχής με συνολικό τρόπο (Positive soundscapes διαθέσιμο στο Τα απαραίτητα δεδομένα συγκεντρώθηκαν με χρήση ερωτηματολογίων (Παράρτημα 3), που συμπληρώθηκαν κατά τη διάρκεια του περιπάτου. Ο ακουστικός περίπατος, αποτελεί εργαλείο, για το σχεδιασμό μιας πόλης ή μιας συνοικίας και είναι ένα σημαντικό βήμα, ως προς το ζήτημα της αντίληψης του θορύβου. Η ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για τους αστικούς δημόσιους χώρους, είναι μια πολύπλοκη διαδικασία και ένας ακουστικός περίπατος, είναι σε θέση να δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες για μια επιθυμητή ακουστική κατάσταση σε ένα χώρο (Rychtáriková, 2011, σελ. 2). Ο συνδυασμός των ποσοτικών και των ποιοτικών δεδομένων που συγκεντρώθηκαν, από τις μετρήσεις, την κοινωνιολογική έρευνα και τον ακουστικό περίπατο, έδωσαν επαρκή στοιχεία, στην έρευνα για τις ήσυχες περιοχές της Μυτιλήνης και τα χαρακτηριστικά τους. Μελετήθηκε η έννοια των ήσυχων περιοχών καθώς και τα επίπεδα άνεσης σε αυτές, σε σχέση με τα επίπεδα της έντασης του θορύβου. Τέλος, συζητήθηκε η εφαρμογή της μεθοδολογίας των μετρήσεων, της κοινωνιολογικής έρευνας και του περιπάτου, με σκοπό την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου με ολοκληρωμένο τρόπο. 14

15 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ 2.1. Μεθοδολογία ηχητικών μετρήσεων Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν με χρήση του ηχομέτρου Pro-DX Vocis της Castle group. Το ηχόμετρο, έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιούνται οι αντανακλάσεις. Με χρήση φιλτραρίσματος η στάθμιση ηχητικής πίεσης (SPL) έχει τροποποιηθεί. Στη συγκεκριμένη περίπτωση τροποποιήθηκε με στάθμιση Α (decibels A weighted) όπου είναι και η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη. Ο λόγος είναι ότι αποδίδει (αντανακλά) την απόκριση της ανθρώπινης ακοής, με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο. Το ηχόμετρο Pro-DX Vocis μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις καιρικές συνθήκες γεγονός που το καθιστά, ιδανικό εργαλείο μέτρησης περιβαλλοντικού θορύβου. Η απλότητα της χρήσης του, ο στιβαρός τρόπος κατασκευής του και η δυνατότητα καταγραφής και αποθήκευσης δεδομένων, σημαίνουν ότι μπορεί να πραγματοποιηθούν μεγάλης γκάμας μετρήσεις. Επιτόπιοι έλεγχοι περιβαλλοντικού θορύβου, βιομηχανικού θορύβου, οδικής κυκλοφορίας, ενόχλησης, θόρυβοι ψυχαγωγίας, είναι μόνο μερικές από τις δυνατότητες μέτρησης του ηχομέτρου. Πριν την έναρξη των μετρήσεων, το ηχόμετρο βαθμονομήθηκε σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του ( Οι μετρήσεις, δεν έγιναν ούτε με τυχαίο, ούτε με στοχευόμενο τρόπο. Οι περιοχές δειγματοληψίας ανήκουν σε τρείς κατηγορίες. Σε αυτές που σύμφωνα με την οδηγία 2002/49/ΕΚ είναι απαραίτητες για την δημιουργία ενός στρατηγικού χάρτη θορύβου, σε περιοχές που είναι γενικού ενδιαφέροντος και ευαίσθητες στο θόρυβο και σε αυτές που προέκυψαν από την κοινωνιολογική έρευνα,που αφορά τις ήσυχες περιοχές σύμφωνα με τις προτιμήσεις των κατοίκων της Μυτιλήνης. Σύμφωνα με την οδηγία 2002/49/ΕΚ για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, οι στρατηγικοί χάρτες θορύβου, πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο θόρυβο που εκπέμπεται από την οδική κυκλοφορία, τη σιδηροδρομική κυκλοφορία, τα αεροδρόμια και χώρους βιομηχανικών δραστηριοτήτων συμπεριλαμβανομένων των λιμένων. Στη περίπτωση της Μυτιλήνης, τα σημεία που επιλέχθηκαν για την καταγραφή του επιπέδου θορύβου που εκπέμπεται από την οδική κυκλοφορία, είναι περιοχές που οι οδηγοί χρησιμοποιούν αναπόφευκτα. Ένα σημαντικό κομμάτι του οδικού άξονα της Μυτιλήνης, διαπερνά κατοικημένες περιοχές, με συνέπεια ένα μέρος του πληθυσμού της, να εκτίθεται σε περιβαλλοντικό θόρυβο. Τα σημεία, χώρος στάθμευσης, Βουρνασών (Νησίδα), Κουντουριώτη, Πλατεία αλυσίδας (Νησίδα) και Στάδιο, ήταν οι περιοχές που επιλέχθηκαν για την καταγραφή του επιπέδου θορύβου που εκπέμπεται από την οδική κυκλοφορία. Όσον αφορά τους χώρους βιομηχανικών δραστηριοτήτων, ιδανικά σημεία ελέγχου, ήταν το λιμάνι και το εργοστάσιο της ΔΕΗ. Οι τελευταίες μετρήσεις που ήταν βασική προϋπόθεση για τη 15

16 δημιουργία στρατηγικού χάρτη, ήταν αυτές του αεροδρομίου, καθώς η Μυτιλήνη, δεν διαθέτει σιδηροδρομικό άξονα. Οι ευαίσθητες στο θόρυβο και γενικού ενδιαφέροντος περιοχές, έχουν οικολογική, ανθρωποκεντρική και οικονομική αξία. Το νοσοκομείο, μερικά από τα σχολεία, το πανεπιστήμιο, πάρκα με πλούσια φυτοκάλυψη, χαρακτηριστικά σημεία της πόλης όπως οι κεντρικές πλατείες και η αγορά, καθώς και οι αρχαιολογικοί χώροι, είναι αντιπροσωπευτικές περιοχές γενικού ενδιαφέροντος. Τέλος, μετρήσεις έγιναν και σε περιοχές, που είχαν προταθεί από τους κατοίκους της Μυτιλήνης, σε έρευνα που αφορά τις ήσυχες περιοχές της πόλης. Πολλές περιοχές έχουν διπλή ιδιότητα και αναφέρθηκαν σε παραπάνω από μια κατηγορίες (Εικόνα 1). Οι περιοχές ελέγχου, απεικονίζονται σε χάρτη (Χάρτης 1), που δημιουργήθηκε σε περιβάλλον Arc10 ESRI με χρήση ορθοφωτογραφιών του κτηματολογίου ( Εικόνα 1. Σχεδιάγραμμα περιοχών δειγματοληψίας Σύμφωνα με την οδηγία 2002/49/ΕΚ, παράρτημα ΙΙ παράγραφος 3, για τον περιβαλλοντικό θόρυβο, οι μετρήσεις που γίνονται μπροστά σε κτήρια, ή σε άλλα στοιχεία αντανάκλασης, πρέπει να διορθώνονται. Η αφαίρεση της συμβολής της αντανάκλασης κατά γενικό κανόνα συνεπάγεται σε 3 db, σε περίπτωση μέτρησης. Οι μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν άνοιξη και καλοκαίρι (1 Μαΐου Ιουλίου 2012) σε 25 περιοχές ελέγχου. Σε κάθε περιοχή έγιναν τρείς μετρήσεις την ίδια μέρα ( , και ).Το ύψος των σημείων ελέγχου, ήταν σε όλες τις περιπτώσεις, πάνω από 1,5 μέτρο. Ξεχωριστές περιπτώσεις, όπως σαββατοκύριακα και άλλες αργίες δεν συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα. Για μεγαλύτερη ακρίβεια στα αποτελέσματα, πραγματοποιήθηκαν δύο επαναληπτικές μετρήσεις. Το φυσικό μέγεθος για την περιγραφή του περιβάλλοντος θορύβου που συνήθως χρησιμοποιείται, είναι ο 16

17 δείκτης L den (day-evening-night, επίπεδο ημέρας-απογεύματος-νύχτας). Καθώς όμως ο συγκεκριμένος δείκτης απαιτεί μετρήσεις διάρκειας ενός έτους, ο δείκτης που χρησιμοποιήθηκε ήταν ο L eq, που αποτελεί το σταθερό επίπεδο θορύβου μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, που παράγει την ίδια ενεργειακή ισοδυναμία, όπως το κυμαινόμενο επίπεδο θορύβου που πραγματικά συμβαίνει. Στην 3 η παράγραφο του πρώτου παραρτήματος της οδηγίας για την διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου (2002/49/ΕΚ), ορίζεται η έννοια της φράσης ηχητικό γεγονός. Ο θόρυβος που διαρκεί λιγότερο από 5 λεπτά, όπως ένα διερχόμενο όχημα, είναι ένα ηχητικό γεγονός. Τα 25 σημεία ελέγχου, ποικίλουν όσον αφορά το επίπεδο της έντασης του θορύβου σε αυτά αλλά και τη χρήση τους. Τα διάφορα ηχητικά γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια των μετρήσεων καθόρισαν και τα αποτελέσματα της κάθε μέτρησης. Τέλος με χρήση του προγράμματος spss, έγινε στατιστική σύγκριση των αποτελεσμάτων των μετρήσεων. 17

18 Χάρτης 1, Περιοχές ελέγχου 18

19 2.2. Μεθοδολογία κοινωνιολογικής έρευνας Μια κοινωνιολογική έρευνα, για κατοίκους περιοχών της Μυτιλήνης, που υφίστανται από διαφορετικά επίπεδα περιβαλλοντικού θορύβου, ανέδειξε τις ήσυχες περιοχές προτίμησης τους και γενικά την ευαισθησία τους στο θόρυβο. Συμπληρώθηκαν 55 δομημένα ερωτηματολόγια, με ερωτήσεις διαβαθμισμένες σε μια κλίμακα απαντήσεων. Ποιοι είναι οι θόρυβοι που ενοχλούν περισσότερο, ο βαθμός ευαισθησίας σε αυτόν και η σημαντικότητα της ησυχίας, είναι τα θέματα που μελετήθηκαν. Ένας επιπλέον διαχωρισμός, όσον αφορά τον περιβαλλοντικό θόρυβο, έγινε ανάμεσα σε τρείς διαφορετικές καταστάσεις. Η ενόχληση και η σημαντικότητα της ησυχίας, συζητήθηκαν σε επίπεδο σπιτιού, γειτονιάς και πόλης. Έπειτα, ζητήθηκε από τους κατοίκους της Μυτιλήνης, να αναδείξουν περιοχές που σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους θεωρούνται ήσυχες και να σημειώσουν τις συνήθειες τους, όταν θέλουν να ξεφύγουν από την πίεση της καθημερινότητας. Τέλος, με χρήση ενός ηχητικού παραδείγματος, η ένταση του οποίου μετρήθηκε στα 80 db(a), καθορίστηκαν οι αντοχές των κατοίκων όσον αφορά την ένταση του θορύβου. Ανακοινώνοντας, ότι η ένταση του παραδείγματος που άκουσαν κυμαίνεται στα 80 db(a), ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να προτείνουν το ανεκτό για αυτούς επίπεδο θορύβου, κάνοντας έτσι μια αρχή στον καθορισμό του επιτρεπτού ορίου εκπομπής, σε μια κατοικημένη περιοχή Μεθοδολογία ακουστικού περιπάτου Ένας ακουστικός περίπατος (soundwalk) για τη μελέτη της ακουστικής διάστασης μιας περιοχής με συνολικό τρόπο, πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Μυτιλήνης με σκοπό την αναγνώριση των θορύβων που προκαλούν δυσφορία και των θορύβων που διαμορφώνουν με θετικό τρόπο τη συνολική εικόνα ενός χώρου ( Η διαδρομή που επιλέχθηκε (Εικόνα 2) για τον περίπατο, περιέχει χώρους διαφορετικούς μεταξύ τους, όσον αφορά τα ακουστικά, αλλά και τα οπτικά χαρακτηριστικά τους. Τέσσερις στάσεις είχαν προεπιλεχθεί κατά μήκος της διαδρομής, που αντιπροσωπεύουν διαφορετικά μεταξύ τους ηχοτοπία. Πριν την έναρξη του περιπάτου, οι περιπατητές κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις (Pre-soundwalk questions) που αφορούσαν τις προσδοκίες που μπορεί να έχουν για τον ήχο σε ένα αστικό τοπίο. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής, οι περιπατητές έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στα ηχητικά και οπτικά ερεθίσματα που συνάντησαν. Κατόπιν, απάντησαν σε ερωτήσεις που αφορούσαν το συγκεκριμένο τοπίο (Location specific questions). Η διαδικασία αυτή, επαναλήφθηκε για όλες τις στάσεις του περιπάτου. Με τη λήξη του περιπάτου, για ακόμη μια φορά, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο (Post-soundwalk questions) που αφορούσε τη συνολική τους εμπειρία. Μια στάση ενός λεπτού σε κάθε ηχοτοπίο, ήταν 19

20 αφιερωμένη στην παρατήρηση του. Όλη η διαδικασία έγινε σιωπηλά. Σε κάθε στάση του περιπάτου, με χρήση ηχομέτρου, έγιναν μετρήσεις, για τη σύγκριση των ποσοτικών και των ποιοτικών δεδομένων. Δέκα στο σύνολο περιπατητές, συμπλήρωσαν τα απαραίτητα δομημένα ερωτηματολόγια. Η κατηγοριοποίηση του θορύβου ανάλογα από την πηγή προέλευσής του, η ποιότητα του θορύβου που κυριαρχεί σε κάθε στάση, η ανάδειξη των θορύβων που άρεσαν και αυτών που δεν άρεσαν, ήταν τα θέματα που συζητήθηκαν από τους περιπατητές. Τέλος, στο μετά περιπάτου ερωτηματολόγιο, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες, να θυμηθούν και να αναφέρουν τους θορύβους που έκαναν εντύπωση κατά τη διάρκεια της διαδρομής και να σημειώσουν με σειρά προτίμησης, τις 4 στάσεις που πραγματοποιήθηκαν. 20

21 3. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 3.1. Αποτελέσματα ηχητικών μετρήσεων ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ 1 Μαΐου-15 Ιουνίου 2012 ΠΕΡΙΟΧΗ Σημείο ελέγχου Χώρος στάθμευσης Βουρνασών (Νησίδα) 2 ο Γενικό λύκειο (Δημοτικός Κήπος) Πλατεία αλυσίδας (Νησίδα) Πλατεία Σαπφούς Κουντουριώτ η (Καφετέριες) Λιμάνι 3 ο Γενικό Λύκειο (Αστυνομικό τμήμα) Νοσοκομείο Στάδιο Ημέρα Φορτοεκφορτώσε ις σε καταστήματα Έντονη κίνηση, φορτηγά αυτοκίνητα δίτροχα Έντονη κίνηση, φορτηγά, αυτοκίνητα, δίτροχα, φωνές μαθητών Έντονη κίνηση, αυτοκίνητα, δίτροχα, φωνές από καφενεία Λεωφορεία, αυτοκίνητα, δίτροχα Λεωφορεία, αυτοκίνητα, δίτροχα Φορτηγά, βόμβος από καράβι Μαθητές που φωνάζουν, δίτροχα Αυτοκίνητα σε ανηφόρα, πουλιά σε δέντρα Αυτοκίνητα, δίτροχα L eq 69, 5 72, 8 67, 8 72, 8 66, 2 66, 2 66, 9 63, 6 70, 8 66, 4 ΗΧΗΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ/L eq Απόγευμα L eq Νύχτα Αυτοκίνητα δίτροχα Έντονη κίνηση, αυτοκίνητα δίτροχα Έντονη κίνηση, φορτηγά, αυτοκίνητα, δίτροχα Έντονη κίνηση, αυτοκίνητα, δίτροχα Κόσμος σε καφετέριες Λεωφορεία Αυτοκίνητα, δίτροχα Βόμβος από καράβι, κόσμος πηγαίνει στο φάρο Λίγη κίνηση αυτοκίνητα, παιδιά παίζουν Ομιλίες, δίτροχα Αυτοκίνητα, δίτροχα 58, 7 69, 9 70, 1 74, 8 69, 9 63, 4 67, 8 62, 4 60, 8 61, 3 Λίγα αυτοκίνητα Λιγότερη κίνηση αυτοκίνητα Λιγότερη κίνηση, μουσική από αυτοκίνητα Αυτοκίνητα που σταματούν σε εστιατόρια Αυτοκίνητα, δίτροχα, κόσμος Δυνατή μουσική από L eq 54, 1 67, 4 67, 8 67, 4 66, 4 75, 3 καφετέριες Λίγη κίνηση 52, 1 Ελάχιστη κίνηση Εξαερισμός, λιγότερη κίνηση Λιγότερη κίνηση 68, 8 64, 5 55, 6 L eq Μ.Ο. 60, ,5 71,5 67,5 78,3 62,2 64,9 65,3 61,1 Πάρκο Αγίου Κωνσταντίνο υ (Στάδιο) Πουλιά στα πολλά δέντρα, αυτοκίνητα στο 57 Ομιλίες, πουλιά 51, 4 Ελάχιστος απομακρυσμέν ος θόρυβος 51, 2 53,2 21

22 Πάρκο Αγίας Ειρήνης Αρχαίο θέατρο Πεζόδρομος (Ερμού) Φάρος Άγαλμα Ελευθερίας βάθος Παιδιά που παίζουν, κίνηση από τον δρόμο 61, 6 Πουλιά 52, 9 Δίτροχα, ομιλίες κόσμου, μουσική Θόρυβος από διερχόμενα πλοιάρια Φωνές ανθρώπων, αυτοκίνητα, θόρυβοι από λιμάνι 66, 3 52, 3 55, 9 Παιδιά που παίζουν, κίνηση από τον δρόμο Δυνατός αέρας, θρόισμα φύλλων Δίτροχα, αυτοκίνητα Λίγος κόσμος συζητά 58, 6 51, 6 64, 9 51, 7 Ομιλίες 54, 1 Κάστρο Αραιή κίνηση 48, 5 Λίγα δίτροχα 45, 6 Τσαμάκια Ομιλίες, πουλιά, 59, Ομιλίες 52, (Πάρκο) σκυλιά 6 4 Επάνω Αυτοκίνητα 56 Αυτοκίνητα 58, Σκάλα 2 Συνοικισμός Αυτοκίνητα, 54, Λίγη κίνηση 50, (8 ο δίτροχα σε 9 6 Δημοτικό) χαμηλή ταχύτητα Πανεπιστήμι ο Εργοστάσιο ΔΕΗ Αυτοκίνητα, αεροπλάνο δίτροχα Έντονη κίνηση από διερχόμενα οχήματα, βόμβος από εργοστάσιο 58, 6 Παναγιούδα Λίγη κίνηση 59, 5 Αεροδρόμιο Βαρειά- Νεάπολη Αυτοκίνητα, λεωφορεία, κόσμος, μικρό αεροπλάνο Κίνηση από διερχόμενα οχήματα Αραιή κίνηση 51, 2 70 Κίνηση, αυτοκίνητα, δίτροχα 61, 2 66, 5 Ελάχιστες δραστηριότητ ες Ελάχιστες δραστηριότητ ες Κίνηση από διερχόμενα οχήματα 66, 3 50, 1 Άδειο πάρκο, απομακρυσμέν ος θόρυβος Ελάχιστοι απομακρυσμέν οι θόρυβοι Αραιά, αλλά θορυβώδη δίτροχα Ελάχιστοι απομακρυσμέν οι θόρυβοι Λίγοι άνθρωποι συζητούν Καμία δραστηριότητα Μουσική, αυτοκίνητα Ελάχιστη κίνηση Καμία δραστηριότητα Καμία δραστηριότητα Έντονη κίνηση από διερχόμενα οχήματα Θόρυβος από εστιατόρια, αυτοκίνητα 56 Αυτοκίνητα, εξαερισμός 68, 5 Κίνηση από διερχόμενα οχήματα 53, 4 50, 7 63, 5 49, 1 51, 2 42, 8 60, 8 50, 1 45, 1 43, 4 75, 1 58, 5 62, 1 67, 4 57,8 51,7 64, ,7 45,6 57,6 54,7 50,2 50,4 68, ,7 67,4 22

23 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ 18 Ιουνίου-30 Ιουλίου 2012 Για μεγαλύτερη ακρίβεια στα αποτελέσματα, πραγματοποιήθηκε μια επαναληπτική δειγματοληψία. Οι μετρήσεις έγιναν με την ίδια σειρά και είναι φανερό ότι τα επίπεδα του θορύβου αλλά και τα ηχητικά γεγονότα που συνέβησαν, ήταν παρόμοια. ΠΕΡΙΟΧΗ Σημείο ελέγχου Χώρος στάθμευσης Βουρνασών (Νησίδα) 2 ο Γενικό λύκειο (Δημοτικός Κήπος) Πλατεία αλυσίδας (Νησίδα) Πλατεία Σαπφούς Κουντουριώτ η (Καφετέριες) Λιμάνι 3 ο Γενικό Λύκειο (Αστυνομικό τμήμα) Νοσοκομείο Ημέρα Φορτηγά, αυτοκίνητα, δίτροχα Έντονη κίνηση, κόρνες L eq 68, 5 72, 3 Έντονη κίνηση 68, 8 Έντονη κίνηση, αυτοκίνητα, δίτροχα, φωνές από καφενεία Λεωφορεία, αυτοκίνητα, δίτροχα Λεωφορεία, αυτοκίνητα, δίτροχα Φορτηγά, βόμβος από καράβι Δίτροχα, περιπολικά Αυτοκίνητα, δίτροχα σε ανηφόρα 75, 9 62, 8 69, 8 ΗΧΗΤΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ/L eq Απόγευμα L eq Νύχτα Αυτοκίνητα, ομιλίες Κίνηση σε χαμηλή ταχύτητα Έντονη κίνηση, φορτηγά, αυτοκίνητα, δίτροχα Έντονη κίνηση, αυτοκίνητα, δίτροχα Κόσμος σε καφετέριες Λεωφορεία Αυτοκίνητα, δίτροχα 59 Βόμβος από καράβι, κόσμος αναχωρεί 61, 1 71, 9 Πουλιά, λίγη κίνηση Ομιλίες, πουλιά 59, 6 62, 3 72, 3 71, 7 71, 3 58, 9 61, 2 55, 8 59, 6 Αυτοκίνητα, δίτροχα Λιγότερη κίνηση αυτοκίνητα, ασθενοφόρο Λιγότερη κίνηση, παρουσία αστυνομίας Αυτοκίνητα που σταματούν σε εστιατόρια Αυτοκίνητα, δίτροχα, κόσμος, ποδηλάτες Δυνατή μουσική από καφετέριες L eq 75, 9 70, 6 69, 7 68, 3 77, 5 76, 9 L eq Μ.Ο ,4 70,2 71,9 70,5 68,5 Λίγη κίνηση 62 60,7 Ελάχιστη κίνηση, γάβγισμα σκύλου Εξαερισμός, αυτοκίνητα 59, 7 67, 3 58,8 66,2 23

24 Στάδιο Πάρκο Αγίου Κωνσταντίνο υ (Στάδιο) Πάρκο Αγίας Ειρήνης Αρχαίο θέατρο Πεζόδρομος (Ερμού) Φάρος Άγαλμα Ελευθερίας Αυτοκίνητα, δίτροχα Πουλιά στα πολλά δέντρα, αυτοκίνητα στο βάθος Παιδιά που παίζουν, κίνηση από τον δρόμο 69, 9 55, 1 59, 7 Πουλιά 50, 2 Δίτροχα, ομιλίες κόσμου, μουσική Ελάχιστες δραστηριότητε ς Φωνές ανθρώπων, αυτοκίνητα, θόρυβοι από λιμάνι 66, 5 50, 1 58, 9 Κάστρο Αραιή κίνηση 45, 3 Τσαμάκια Γάβγισμα 60, (Πάρκο) σκύλων, 7 Επάνω Σκάλα Συνοικισμός (8 ο Δημοτικό) Πανεπιστήμι ο Εργοστάσιο ΔΕΗ Παναγιούδα ομιλίες Λίγα αυτοκίνητα Αυτοκίνητα, δίτροχα σε χαμηλή ταχύτητα Αυτοκίνητα, ομιλίες Έντονη κίνηση από διερχόμενα οχήματα, βόμβος από εργοστάσιο Κίνηση αυτοκίνητα 59, 3 55, 8 58, 9 75, 3 61, 3 Αυτοκίνητα, δίτροχα Ομιλίες, πουλιά, φωνές παιδιών Παιδιά που παίζουν, έντονη κίνηση από τον δρόμο, έντομα, κόρνες Δυνατός αέρας, θρόισμα φύλλων Δίτροχα, αυτοκίνητα Λίγος κόσμος συζητά, θόρυβος από λιμάνι Ομιλίες, αυτοκίνητα 60, 7 58, 3 65, 3 Λιγότερη κίνηση Ελάχιστος απομακρυσμένο ς θόρυβος Άδειο πάρκο, απομακρυσμένο ς θόρυβος 52 Ελάχιστοι απομακρυσμένο ι θόρυβοι 68, 8 53, 1 63, 1 Λίγα δίτροχα 44, 7 Ομιλίες 55, 3 Αυτοκίνητα 57, 7 Λίγη κίνηση 51, 1 Αραιή κίνηση 55, 4 Κίνηση, 65, αυτοκίνητα, 4 δίτροχα Ελάχιστες δραστηριότητε ς 53, 8 50, 1 55, 3 Δυνατές φωνές 69, 9 Ελάχιστοι απομακρυσμένο ι θόρυβοι Λίγοι άνθρωποι συζητούν Καμία δραστηριότητα Μουσική, αυτοκίνητα Ελάχιστη κίνηση Καμία δραστηριότητα Καμία δραστηριότητα Έντονη κίνηση από διερχόμενα οχήματα 51 Θόρυβος από εστιατόρια, αυτοκίνητα 61,4 54,5 60, ,7 68, ,4 Αεροδρόμιο Αυτοκίνητα, 66, Ελάχιστες 58, Αυτοκίνητα, 65, 63,6 55, 4 43, 1 63, 7 51, 3 46, 7 49, 3 78, 5 63, 7 59,1 44,3 59,9 56,1 51,2 54, ,6 24

25 Βαρειά- Νεάπολη λεωφορεία, κόσμος, αεροπλάνο Κίνηση από διερχόμενα οχήματα 7 δραστηριότητε ς 65, 8 Κίνηση από διερχόμενα οχήματα 9 εξαερισμός, κόσμος που αναχωρεί 57, 1 Κίνηση από διερχόμενα οχήματα 4 71, 8 64,9 Από τα αποτελέσματα των δυο περιόδων δειγματοληψίας, προκύπτει ο μέσος όρος του κάθε σημείου ελέγχου. ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Σημείο ελέγχου L eq Πρώτη μέτρηση L eq Δεύτερη L μέτρηση eq Μ.Ο. Χώρος στάθμευσης 60, ,3 Βουρνασών 70 68,4 69,2 (Νησίδα) 2 ο Γενικό λύκειο 68,5 70,2 69,3 (Δημοτικός Κήπος) Πλατεία αλυσίδας 71,5 71,9 71,7 (Νησίδα) Πλατεία Σαπφούς 67,5 70,5 69 Κουντουριώτη 78,3 68,5 73,4 (Καφετέριες) Λιμάνι 62,2 60,7 61,4 3 ο Γενικό Λύκειο 64,9 58,8 61,8 (Αστυνομικό τμήμα) Νοσοκομείο 65,3 66,2 65,7 Στάδιο 61,1 61,4 61,2 Πάρκο Αγίου 53,2 54,5 53,8 Κωνσταντίνου (Στάδιο) Πάρκο Αγίας 57,8 60,1 59,2 Ειρήνης Αρχαίο θέατρο 51,7 50,7 51 Πεζόδρομος 64,9 68,4 67,2 (Ερμού) Φάρος 51 51,4 51,2 Άγαλμα Ελευθερίας 53,7 59,1 56,4 25

26 Κάστρο 45,6 44,3 44,9 Τσαμάκια (Πάρκο) 57,6 59,9 58,7 Επάνω Σκάλα 54,7 56,1 55,4 Συνοικισμός (8 ο 50,2 51,2 50,7 Δημοτικό) Πανεπιστήμιο 50,4 54,5 52,4 Εργοστάσιο ΔΕΗ 68, ,9 Παναγιούδα 56 58,6 57,3 Αεροδρόμιο 59,7 63,6 61,6 Βαρειά-Νεάπολη 67,4 64,9 66,1 Αντίστοιχα προκύπτουν και οι μέσοι όροι της νυχτερινής περιόδου. ΠΕΡΙΟΧΗ Αποτελέσματα νυχτερινής περιόδου Σημείο ελέγχου L eq Πρώτη μέτρηση L eq Δεύτερη μέτρηση L eq Μ.Ο. Χώρος στάθμευσης 54,1 75,9 65 Βουρνασών 67,4 70,6 69 (Νησίδα) 2 ο Γενικό λύκειο 67,8 69,7 68,7 (Δημοτικός Κήπος) Πλατεία αλυσίδας 67,4 68,3 67,8 (Νησίδα) Πλατεία Σαπφούς 66,4 77,5 71,9 Κουντουριώτη 75,3 76,9 76,1 (Καφετέριες) Λιμάνι 52, ο Γενικό Λύκειο 68,8 59,7 64,2 (Αστυνομικό τμήμα) Νοσοκομείο 64,5 67,3 65,9 Στάδιο 55,6 53,8 54,7 Πάρκο Αγίου Κωνσταντίνου 51,2 50,1 50,6 26

27 (Στάδιο) Πάρκο Αγίας 55,1 55,3 55,2 Ειρήνης Αρχαίο θέατρο 50, Πεζόδρομος 66,3 69,9 68,1 (Ερμού) Φάρος 49, Άγαλμα Ελευθερίας 51,2 55,4 53,3 Κάστρο 42,8 43,1 42,9 Τσαμάκια (Πάρκο) 60,8 63,7 62,5 Επάνω Σκάλα 50,1 51,3 50,7 Συνοικισμός (8 ο 45,1 46,7 45,9 Δημοτικό) Πανεπιστήμιο 43,4 49,3 46,3 Εργοστάσιο ΔΕΗ 75,1 78,5 76,8 Παναγιούδα 58,5 63,7 61,1 Αεροδρόμιο 62,1 65,4 63,7 Βαρειά-Νεάπολη 67,4 71,8 69,6 Από τους παραπάνω πίνακες, προκύπτουν τα παρακάτω διαγράμματα που δείχνουν την ποικιλία των επιπέδων του θορύβου, σε όλα τα σημεία ελέγχου, παράλληλα με τα επίπεδα της νυχτερινής περιόδου. 27

28 ,3 69, ,3 68,7 71,7 67, ,9 Leq ΣΥΝΟΛΙΚΟ Leq ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ,1 73,4 64,2 65,9 61,4 61,8 65, ,2 54, Leq ΣΥΝΟΛΙΚΟ Leq ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 28

29 ,8 59,2 55,2 50, ,2 68,1 51,2 50 Leq ΣΥΝΟΛΙΚΟ Leq ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ,4 53,3 62,5 58,7 44,9 42,9 55,4 50,7 50,7 45, Leq ΣΥΝΟΛΙΚΟ Leq ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ,4 46,3 70,9 76,8 61,1 57,3 61,6 63,7 66,1 69,6 Leq ΣΥΝΟΛΙΚΟ Leq ΝΥΧΤΕΡΙΝΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 29

30 Στατιστική ανάλυση Χρησιμοποιήθηκε παραμετρικό t-test, μια στατιστική τεχνική η οποία χρησιμοποιείται για σύγκριση δύο μέσων πληθυσμού στην περίπτωση δύο δειγμάτων που συσχετίζονται. Το συνολικό επίπεδο L eq ημέρας, βραδιού και νύχτας θα συγκριθεί με το επίπεδο θορύβου L eq νύχτας. Για να χρησιμοποιηθεί το παραμετρικό t-test για τον έλεγχο της διαφοράς των μέσων των δύο ομάδων μετρήσεων, θα πρέπει οι μετρήσεις της κάθε ομάδας να προέρχονται από κανονική κατανομή. Συνεπώς, ο πρώτος έλεγχος, είναι ο έλεγχος κανονικότητας. Tests of Normality Kolmogorov-Smirnov a Shapiro-Wilk Statistic df Sig. Statistic df Sig. Leq συνολικό,092 25,200 *,968 25,599 Leq νυχτερινής περιόδου,116 25,200 *,954 25,304 Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας (Sig.), ορίζεται συνήθως ίσο με 0,05 ή 5%. Παρατηρείται η πιθανότητα η τιμή του ελέγχου, να πάρει μια τιμή τόσο ακραία κάτω από τη μηδενική υπόθεση. Επειδή και οι δύο τιμές είναι μεγαλύτερες του 0,05, σημαίνει ότι ισχύει η μηδενική υπόθεση, δηλαδή και οι δύο ομάδες δεδομένων ακολουθούν κανονική κατανομή επομένως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το παραμετρικό t-test για ζευγαρωτές παρατηρήσεις. Στη συνέχεια κατασκευάσθηκε ένα 95% διάστημα εμπιστοσύνης. 30

31 Τα διαγράμματα των διαστημάτων εμπιστοσύνης για τις δύο ομάδες παρατηρήσεων δείχνουν αρκετά μεγάλη επικάλυψη, οπότε αναμένουμε οι μέσοι των δυο ομάδων να μην έχουν στατιστικά σημαντική διαφορά. Ακολουθεί περιγραφική στατιστική των δύο μεταβλητών. Paired Samples Statistics Mean N Std. Deviation Std. Error Mean Pair 1 Leq συνολικό 60, ,7105 1,5421 Leq νυχτερινής περιόδου 60, ,8187 1,9637 Έπειτα παρατηρούμε τη συσχέτιση μεταξύ των δεδομένων των δύο ομάδων μετρήσεων. Pair 1 Paired Samples Correlations N Correlation Sig. Leq συνολικό & Leq 25,949,000 νυχτερινής περιόδου Συμπεραίνουμε ότι τα δεδομένα, έχουν μεγάλη συσχέτιση (Sig. = << 0.5) και μάλιστα παρουσιάζουν πολύ υψηλό συντελεστή γραμμικής συσχέτισης (0.949). 31

32 Τέλος, παρατηρούμε τα αποτελέσματα των ζευγαρωτών δειγμάτων. Paired Samples Test Paired Differences PLeq συνολικό - Leq aνυχτερινής περιόδου i r Std. Std. Error 95% Confidence Interval of the Difference Mean Deviation Mean Lower Upper t df Sig. (2-tailed),6720 3,4983,6997 -,7720 2,1160,960 24,346 1 Παρατηρούμε ότι το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας (Sig.), είναι μεγαλύτερο του 0,05 που σημαίνει ότι δεν απορρίπτεται η αρχική υπόθεση της ισότητας των δύο μέσων. Ο πίνακας του τεστ δείχνει ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων μετρήσεων Αποτελέσματα κοινωνιολογικής έρευνας Οι κάτοικοι της Μυτιλήνης όπως και κάθε άνθρωπος, αντιλαμβάνονται το θόρυβο με διαφορετικό τρόπο. Η πηγή του θορύβου, η ένταση με την οποία εκπέμπεται, η ποιότητα του και άλλα στοιχεία, είναι χαρακτηριστικά που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο ένας ήχος γίνεται αποδεκτός. Η χρονική στιγμή, ο χώρος στον οποίο ένας ήχος γίνεται αντιληπτός, ακόμη και η ψυχολογική κατάσταση του ανθρώπου τη στιγμή εκείνη, είναι παράγοντες που επηρεάζουν την αποδοχή ή μη, του θορύβου. Απαντώντας σε 9 ερωτήσεις, 55 κάτοικοι της Μυτιλήνης μετέφεραν τη δική τους άποψη, όσον αφορά το βαθμό ευαισθησίας τους στο θόρυβο και τη σημαντικότητα της ησυχίας σε διαφορετικούς χώρους. Οι συμμετέχοντες, χωρίστηκαν σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με την ηλικιακή τους κλάση. Η πρώτη κλάση συμπεριλάμβανε κατοίκους από χρονών, η δεύτερη και η τρίτη από 40 χρονών και πάνω. Το 25% του δείγματος, άνηκε στην πρώτη κλάση, το 46% στη δεύτερη, ενώ το 29% στην τρίτη. Οι 32

33 απαντήσεις ήταν χωρισμένες σε κλίμακες, καλύπτοντας με αυτό τον τρόπο, ευρύ φάσμα πιθανοτήτων. Η πρώτη ερώτηση αφορούσε την ηχητική κατάσταση της Μυτιλήνης και οι πιθανές απαντήσεις ήταν: Πολύ ήσυχη Ήσυχη Ανάλογα με την περίπτωση (Ουδέτερη στάση) Θορυβώδης Πολύ θορυβώδης Το 57% των ερωτηθέντων (Διάγραμμα 1), απάντησε πως η Μυτιλήνη είναι θορυβώδης πόλη, ενώ το 11% πιστεύει ότι είναι ήσυχη. Η πόλη της Μυτιλήνης είναι: Πολύ θορυβώδης 16% Θορυβώδης 57% Ήσυχη 11% Ανάλογα με την περίπτωση 16% Διάγραμμα 1, Ηχητική κατάσταση Μυτιλήνης Η δεύτερη ερώτηση, αφορούσε την ηχητική κατάσταση της γειτονιάς του ερωτηθέντος. Οι πιθανές απαντήσεις ήταν: Πολύ ήσυχη Ήσυχη Ανάλογα με την περίπτωση (Ουδέτερη στάση) Θορυβώδης Πολύ θορυβώδης Το 37% των ερωτηθέντων (Διάγραμμα 2), απάντησε ότι κατοικεί σε μια ήσυχη γειτονιά, ενώ μόνο ένα 7% ζει σε μια γειτονιά πολύ θορυβώδη. 33

34 Πολύ θορυβώδης 7% Η γειτονιά μου είναι: Πολύ ήσυχη 18% θορυβώδης 29% Ανάλογα με την περίπτωση 9% Ήσυχη 37% Διάγραμμα 2, Ηχητική κατάσταση γειτονιάς Η τρίτη ερώτηση αφορούσε τον βαθμό ενόχλησης στο σπίτι. Οι πιθανές απαντήσεις ήταν: Δεν ενοχλούμαι ποτέ Σπάνια ενοχλούμαι Ανάλογα με την περίπτωση (Ουδέτερη στάση) Ενοχλούμαι συχνά Ενοχλούμαι πάντα ποτέ. Το 42% των ερωτηθέντων ενοχλείται συχνά (διάγραμμα 3), ενώ το 6% δεν έχει ενοχληθεί 34

35 Ενοχλούμαι πάντα 9% Στο σπίτι μου: Δεν ενοχλούμαι ποτέ 6% Ενοχλούμαι συχνά 42% Σπάνια ενοχλούμαι 27% Ανάλογα με την περίπτωση 16% Διάγραμμα 3, Βαθμός ενόχλησης στο σπίτι Οι πιθανές απαντήσεις για τον θόρυβο που ενοχλεί περισσότερο τους κατοίκους της Μυτιλήνης, ήταν: Θόρυβος οδικής κυκλοφορίας Θόρυβος αεροσκαφών Άνθρωποι στο δρόμο Γείτονες Βιομηχανικός θόρυβος Ο διαχωρισμός μεταξύ γειτόνων και ανθρώπων στο δρόμο, έγινε διότι όπως φαίνεται στο άρθρο 2 της οδηγίας 2002/49/ΕΚ, το πεδίο εφαρμογής, δεν είναι οι θόρυβοι που προκαλούνται από τους γείτονες του εκτεθειμένου προσώπου. Σκοπός του διαχωρισμού αυτού, ήταν η διερεύνηση του εύρους της ενόχλησης μιας πηγής θορύβου, που σύμφωνα με την οδηγία, δεν είναι περιβαλλοντικός θόρυβος. Το 49% των ερωτηθέντων απάντησε ότι ενοχλείται από θορύβους οδικής κυκλοφορίας (Διάγραμμα 4), το 40% από τους γείτονες του, ενώ το 4% από θορύβους αεροσκαφών. 35

36 Με ενοχλεί: Γείτονες 40% Θόρυβος οδικής κυκλοφορίας 49% Άνθρωποι στο δρόμο 7% Θόρυβος αεροσκαφών 4% Διάγραμμα 4, Πηγή θορύβου που ενοχλεί περισσότερο Η ερώτηση που αφορούσε τη σημαντικότητα της ησυχίας, ήταν χωρισμένη σε τρία σκέλη. Μελετήθηκε, η σημαντικότητα της ησυχίας στο σπίτι, στη γειτονιά και στην πόλη. Οι πιθανές απαντήσεις και στις τρείς περιπτώσεις, ήταν: Καθόλου σημαντική Ανάλογα με την περίπτωση Πολύ σημαντική Το 98% δήλωσε ότι είναι πολύ σημαντική (Διάγραμμα 5α), ενώ για μόλις το 2% του δείγματος δεν είναι καθόλου. Πόσο σημαντική είναι η ησυχία στο σπίτι; Καθόλου 2% Πολύ 98% Διάγραμμα 5α, Σημαντικότητα ησυχίας στο σπίτι Το 84% των ερωτηθέντων, πιστεύει ότι η ησυχία στη γειτονιά είναι πολύ σημαντική (Διάγραμμα 5β), ενώ το 7% πιστεύει πως δεν είναι καθόλου. 36

37 Πόσο σημαντική είναι η ησυχία στη γειτονιά; Καθόλου 7% Ανάλογα με την περίπτωση 9% Πολύ 84% Διάγραμμα 5β, Σημαντικότητα ησυχίας στη γειτονιά Τέλος, το 62% του δείγματος, απάντησε ότι η ησυχία στην πόλη είναι πολύ σημαντική (Διάγραμμα 5γ), ενώ το 27% κράτησε μια ουδέτερη στάση, διστάζοντας να απαντήσει κατηγορηματικά. Πόσο σημαντική είναι η ησυχία στην πόλη; Καθόλου 11% Πολύ 62% Ανάλογα με την περίπτωση 27% Διάγραμμα 5γ, Σημαντικότητα ησυχίας στην πόλη Ζητήθηκε από τους κατοίκους, να αναδείξουν μια περιοχή της πόλης τους, που σύμφωνα με την άποψη τους είναι ήσυχη. Συνολικά, αναφέρθηκαν 10 περιοχές-σημεία, που διαφέρουν μεταξύ τους όσον αφορά την ακουστική διάσταση και τη χρήση τους. Οι δέκα αυτές περιοχέςσημεία είναι: Συνοικισμός Νοσοκομείο Φάρος Κάστρο 37

38 Πάρκο Αγίας Ειρήνης Βαρειά-Νεάπολη Λιμάνι Πεζόδρομος (Ερμού) Πανεπιστήμιο Παναγιούδα Νεάπολη τις λιγότερες. Ο φάρος, αναφέρθηκε τις περισσότερες φορές (Διάγραμμα 6), ενώ οι περιοχές Βαρειά- Βαρειά- Νεάπολη 4% Πανεπιστήμιο 7% Πεζόδρομος (Ερμού) 5% Πάρκο Αγίας Ειρήνης 6% Ήσυχη περιοχή είναι: Παναγιούδα 11% Λιμάνι 11% Κάστρο 9% Συνοικισμός 16% Νοσοκομείο 7% Φάρος 24% Διάγραμμα 6, Ήσυχες περιοχές σύμφωνα με την άποψη των κατοίκων Μετά από μια σύντομη συζήτηση για τις ήσυχες περιοχές, οι κάτοικοι της Μυτιλήνης απάντησαν στην ερώτηση για το αν νιώθουν ασφάλεια σε αυτές. Οι τρείς πιθανές απαντήσεις ήταν: Δεν νιώθω ασφάλεια Ανάλογα την ώρα Νιώθω ασφάλεια Το 47% των ερωτηθέντων, δεν νιώθει ασφάλεια (Διάγραμμα 7), ενώ το 35% το αντίθετο. 38