Πίνακας περιεχοµένων. Πρόλογος Ευχαριστίες Πίνακας περιεχοµένων Περίληψη Abstract... 13

Transcript

1 Πρόλογος Η παρουσία ενός µεγάλου έργου στην πόλη µου, της κατασκευής του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης και η σηµασία του έργου αυτού στη διαµόρφωση του περιβάλλοντος και η αλληλεπίδρασή του µε αυτό αποτέλεσε το κίνητρο να γνωρίσω από κοντά την εξέλιξη του έργου. Η µορφοποίηση ενός χρονοδιαγράµµατος, των δραστηριοτήτων του έργου για την παρακολούθηση της οικονοµικής και χρονικής του διαχείρισης, ώστε να υπάρχει η εποπτεία και ο έλεγχος, αποτελεί το στόχο κάθε υπεύθυνου διαχειριστή έργου. Η συνθετικότητα, δυναµική και πολυµορφία του αντικειµένου ενός συστήµατος, όπως το έργο ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης, απαιτεί συνεχή και επαναληπτική τροφοδοσία µε νέες διορθωτικές προτάσεις και παραµέτρους που επηρεάζουν τα στοιχεία και τις φάσεις των δραστηριοτήτων του χρονοδιαγράµµατος του έργου. Στα πλαίσια της χρονικής και οικονοµικής παρακολούθησης ενός τµήµατος του σταθµού Νέος Σιδηροδροµικός Σταθµός (Ν.Σ.Σ) του Επιστάθµου (forestation) εκπονήθηκε η παρούσα εργασία, αφού έλαβε υπόψη της την εξέλιξη των διαφόρων δραστηριοτήτων του έργου σε πραγµατικό χρόνο και µε συστηµατική παρακολούθηση. Η εκπόνηση της διπλωµατικής εργασίας έγινε υπό την καθοδήγηση του Αναπληρωτή Καθηγητή κ. Κωνσταντίνου Π. Αναγνωστόπουλου. Χαράλαµπος Α. Τζιώγας Ξάνθη

2 Ευχαριστίες Οφείλω να ευχαριστήσω θερµά για τη βοήθεια που µου προσέφεραν στα πλαίσια της παρούσας διπλωµατικής εργασίας: Τον καθηγητή µου κ. Κωνσταντίνο Π. Αναγνωστόπουλο, Αναπληρωτή καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του ηµοκρίτειου Πανεπιστηµίου Θράκης, που µου υπέδειξε το θέµα της εργασίας και µε καθοδήγησε κατά τη διάρκεια της συγγραφής της. Τον καθηγητή µου κ. Στέφανο Κατσαβούνη, Επίκουρο καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής του ηµοκρίτειου Πανεπιστηµίου Θράκης για τις υποδείξεις του σε θέµατα χρονικού προγραµµατισµού και χρήσης λογισµικού πακέτου MS Project. Τον κ. Θωµά Αναστασίου Αναπληρωτή Γενικού ιευθυντή Έργου ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης AIASA, που µου παρέσχε την δυνατότητα επισκέψεών µου στο εργοτάξιο του έργου. Τον κ. Ιωάννη Μερτέκα Πολιτικό Μηχανικό, υπεύθυνο εργοταξιάρχη του έργου του σταθµού Νέος Σιδηροδροµικός Σταθµός, που µου παρέσχε την αµέριστη και καθηµερινή ενασχόλησή του για απορίες, διευκρινήσεις, πληροφοριακό υλικό και επεξηγήσεις των διαφόρων φάσεων κατασκευής του έργου. Τους γονείς µου για την ηθική και την συναισθηµατική υποστήριξη που µου προσέφεραν, ώστε απερίσπαστα και απρόσκοπτα να ασχοληθώ στην εκπόνηση της παρούσας διπλωµατικής εργασίας. 2

3 Αφιερώνεται στον πατέρα µου

4 Πίνακας περιεχοµένων Πρόλογος... 1 Ευχαριστίες... 2 Πίνακας περιεχοµένων... 4 Περίληψη Abstract ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΠΑΚΕΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ MS PROJECT ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΟΥ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΡΓΩΝ ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΑΣΕΩΝ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΟΥ (W.B.S) ΙΕΡΓΑΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΟΥ

5 ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ / ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΧΕ ΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΡΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ MS PROJECT ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ PROJECT ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ PROJECT ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Ν.Σ.Σ ΕΡΓΑ Π/Μ ΣΤΟΝ ΣΤΑΘΜΟ "ΝΕΟΣ ΣΙ ΗΡΟ ΡΟΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ" ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΙ ΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΗΡΑΓΓΕΣ ΣΤΑΘΜΟΙ, ΦΡΕΑΤΑ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΗΡΑΓΓΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΤΥΠΩΝ ΤΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΒΑΣΙΚΗ ΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕ ΑΘΗΝΩΝ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΤΑΘΜΟY Ν.Σ.Σ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΗΡΑΓΓΑ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΦΡΕΑΡ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Ι ΥΜΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΤΒΜ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Ν.Σ.Σ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Ν.Σ.Σ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΘΟ ΗΓΗΣΗΣ...0 5

6 ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΘΟ ΗΓΗΣΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΤΗΡΙ ΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ Ο ΗΓΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΣΚΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΕΤΑΣΜΑΤΟΣ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΙΧΟΥ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΕΙΣΡΟΗΣ ΝΕΡΩΝ ΣΤΟ ΟΡΥΓΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΙΓΜΑ ΜΠΕΤΟΝΙΤΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΚΑΜΜΑΤΟΣ ΟΠΛΙΣΗ ΚΑΙ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΤΑΣΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΣΣΑΛΩΝ ΙΑΤΟΜΗΣ Φ ΕΚΣΚΑΦΕΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ 1η ΣΤΑΘΜΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 1ου ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 1ου ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΑΓΚΥΡΩΣΕΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ 2ης ΦΑΣΗΣ ΕΚΣΚΑΦΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΚΤΟΞΕΥΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΟΚΙ ΩΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗΣ ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΠΙΧΩΣΗ ΑΥΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗΣ ΕΚΣΚΑΦΗ TOP DOWN ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕ ΤΟ MS PROJECT ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΩΣΗ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΟΜΑ ΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ (CONSTRAINS) ΕΠΙ ΤΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ.61 6

7 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΟΥ (WBS) ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΠΑΡΑΚΑΜΨΕΙΣ ΙΚΤΥΩΝ ΙΚΤΥΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΙΚΤΥΑ Υ ΡΕΥΣΗΣ ΙΚΤΥΑ.Ε.Η ΙΚΤΥΑ Ο.Τ.Ε ΙΚΤΥΑ.Ε.Π.Α ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ Α ΦΑΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ Β ΦΑΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ Γ ΦΑΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΦΑΣΗΣ ΜΟΝΙΜΗ Ή ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΣΣΑΛΩΝ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ Φ800 ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΑ ΤΟΥ ΚΙΒΩΤΙΟΥ ΤΩΝ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΕΚΣΚΑΦΕΣ 1ης ΚΑΙ 2ης ΣΤΑΘΜΗΣ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΚΣΚΑΦΗ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΕΣ ΑΓΚΥΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΕΑΡ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ 1ης ΣΤΑΘΜΗΣ ΕΚΣΚΑΦΗ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ 2ης ΣΤΑΘΜΗΣ

8 ...6. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΚΤΟΞΕΥΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ (GUNITE) ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 1 ΓΙΑ ΕΚΣΚΑΦΕΣ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΙΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΤΥΠΩΝ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ ΕΠΙΧΩΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 1 ΚΑΙ 2 ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΕΚΣΚΑΦΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ο ΕΠΙΠΕ Ο ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΙΣ 2η ΦΑΣΗ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΕΣ ΑΓΚΥΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΕΑΡ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ (ο ΚΑΙ 4ο ΕΠΙΠΕ Ο) ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΑΣΗ ΕΚΣΚΑΦΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 2 ΕΠΙΠΕ Α ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΑΓΚΥΡΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΦΡΕΑΡ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ (5ο ΚΑΙ 6ο) ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΣ 107 ΚΑΙ 108 ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΣΥΣΤΟΙΧΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΣΣΑΛΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΟΥ ΦΡΕΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΗΡΑΓΓΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗΣ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΙΩΝ ΦΡΕΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΛΑΚΑΣ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ 2ου ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΦΑΤΝΩΜΑΤΩΝ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ

9 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΑΥΤΩΝ ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΠΙΧΩΣΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ, ΕΠΙΤΟΠΟΥ ΟΚΙΜΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΕΖΟΜΕΤΡΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΟΚΙΜΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ, Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΕΚΘΕΣΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (Ε.Γ.Α) ΑΝΑ ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΟΥ ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ: ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΗΣ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ: ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ ΩΣ ΤΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΕΡΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΡΟΜΟΥ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΡΟΜΟΥ ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Ο ΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΩΝ ΠΕΖΟ ΡΟΜΙΩΝ ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΙΑ ΡΟΜΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΌΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ Ή ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΩΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ (ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΜΕΘΟ Ο) ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΟΥ

10 ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΕΓΧΥΤΟΥ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΥΛΙΚΑ ΑΠΑΝΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΜΠΕΝΑΣ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΕΛΑΣΤΙΧΟΦΟΡΟΥ ΓΕΡΑΝΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ BETON ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΣΕΝΑΡΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ C0/7 ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΙ ΠΛΑΚΩΝ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΠΑΣΣΑΛΩΝ Φ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΧΑΛΥΒ ΙΝΩΝ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΩΝ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΑΓΚΥΡΩΣΕΩΝ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΚΤΟΞΕΥΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚΣΚΑΦΩΝ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗΣ ΠΛΑΚΩΝ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΠΑΝΕΠΙΧΩΣΗΣ (BACKFILLING) ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ (ΟΚΤΩΒΡΙΟ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007) ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΑ (ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ) ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΤΥΠΟΥ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: ΣΧΕ ΙΑ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β: ΣΧΕ ΙΑ ΜΕΤΡΟΠΟΝΤΙΚΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ: Α.ΤΕ.Ο ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΑΠΟ ΟΧΩΝ

11 Περίληψη Αντικείµενο της εργασίας αυτής είναι η χρονική και οικονοµική διαχείριση ενός από τα τρία τµήµατα του σταθµού του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης Νέος Σιδηροδροµικός Σταθµός, του Επιστάθµου, από τη φάση έναρξης µέχρι την ολοκλήρωσή της σε έργα πολιτικού µηχανικού. Η αποτύπωση της διαχείρισης επιχειρήθηκε να γίνει µέσα και από το πακέτο λογισµικού Ms Project χρησιµοποιώντας την κοστολογική ανάλυση των µηχανηµάτων παραγωγής που συµµετέχουν στο έργο και επισηµαίνοντας τη χρονική εξέλιξη των διεργασιών µε τις υπάρχουσες περιοριστικές παραµέτρους. Στο Κεφάλαιο 1 αναλύονται οι έννοιες του έργου, διαχείρισης, προγραµµατισµού, χρονοδιαγράµµατος, καθώς και ο τρόπος µε τον οποίο αξιοποιήθηκε το πακέτο του λογισµικού Ms Project για την καλύτερη και άµεση εποπτεία των διαφόρων φάσεων κατασκευής του έργου. Στο Κεφάλαιο 2 παρουσιάζεται το έργο του ΜΕΤΡΟ και των τριών τµηµάτων κατασκευής του σταθµού Νέος Σιδηροδροµικός Σταθµός. Ειδικότερα παρουσιάζεται το χρονοδιάγραµµα των φάσεων κατασκευής του Επίσταθµου. Αναλύεται ο τρόπος κατασκευής της σήραγγας, ήτοι η κατασκευή διαφραγµατικών τοίχων κιβωτίου σήραγγας και οι φάσεις διαδοχικών εκσκαφών µε παράλληλη εξωτερική αντιστήριξη µε συστοιχία πασσάλων. Στο Κεφάλαιο αναλύεται χρονολογικά το έργο µέσα από το πακέτο λογισµικού Ms Project. Παρουσιάζονται οι δυνατότητες του προγράµµατος και η εικόνα των περιορισµών που χρησιµοποιήθηκαν, γνωρίζοντας το χρόνο έναρξης των εργασιών, 11

12 στοχεύοντας στην απόδοση της καταληκτικής ηµεροµηνίας του και στην εποπτική παρουσίαση των φάσεων κατασκευής. Γίνεται πλήρης ανάλυση της συνδεσµολογίας των διαφορετικών δραστηριοτήτων µεταξύ τους κατά το χρονοδιάγραµµα εργασιών. Στο Κεφάλαιο 4 αναλύονται κοστολογικά τα διάφορα χαρακτηριστικά συγκροτήµατα, που συµβάλλουν στην κατασκευή του έργου. Εκτιµάται η ανά ώρα λειτουργία απόδοσης προσεγγιστικά βάσει της εµπειρίας του εργοταξιάρχη και µε τη γερµανική µέθοδο, σύµφωνα µε την εγκύκλιο 44/7 του Υ.ΠΕ.ΧΩ. Ε της νέας Α.ΤΕ.Ο. Συµπληρωµατικά χρησιµοποιούνται οι πιστοποιήσεις και τα ποσοστά αποπληρωµής των εργασιών για την αναγωγή και εύρεση των ποσοστών των διαφόρων εργασιών που εκτελέσθηκαν και δίνεται παράδειγµα κοστολόγησης κατασκευής των διαφραγµατικών τοίχων. Καταληκτικά η εργασία αποκαλύπτει τα πλεονεκτήµατα κατασκευής των διαφραγµατικών τοίχων, µε τη µέθοδο κατασκευής του έργου (Cover & Cut). Παράλληλα εµφανίζει τις ευφυείς τεχνικές για την κατασκευή της πλάκας οροφής της σήραγγας και τα πλεονεκτήµατα της επανεπίχωσης. Αποδεικνύει εν τέλει, ότι η εικόνα που δίνουµε στις διαδοχικές διεργασίες κατασκευής του έργου, µε την απεικόνιση των σηµαντικότερων φάσεών τους, επαληθεύει τη σύγκλιση και αλληλεξάρτησης θεωρίας και πράξης. Λέξεις Κλειδιά: Επίσταθµος χρονική και οικονοµική διαχείριση Ms Project διαφραγµατικοί τοίχοι σήραγγα Cover & Cut Επανεπίχωση κοστολόγηση απόδοσης µηχανηµάτων ΝΕΑ Α.ΤΕ.Ο. 12

13 Abstract TIME AND COST MANAGEMENT: CONSTRUCTING THE FORESTATION OF THESALLONIKI METRO S STATION NEW RAILWAY STATION. Thesis submitted to the Department of Production and Management Engineering, School of Engineering, Democritus University of Thrace, Greece, on February 2008 for the degree Diploma in Production and Management Engineering (Dip. Eng.) Supervisor: Assist. Prof. K. P. Anagnostopoulos, Dip.Eng., B.A., DEA, MSc., PhD. In this Diploma Project we try to determine the time and construction management of the Forestation, one of the three sections of the currently under construction Station of the Thessaloniki s METRO called New Railway Station from its initial to its final phase, as far as the tasks of the civil engineer goes. Our endeavor was to reconstruct the management by utilizing the "Ms Project" software package, by undertaking a cost analysis of the production machinery involved in the project and by tracing the time development of the constituent operations in compliance with given delimiting parameters. Chapter 1 deals with such project notions as "management", "programming", and "timetable"; it also specifies how we utilized the Ms Project software package, whose purpose is to help in better and immediately supervising the various construction phases of the project. Chapter 2 presents the METRO project and of its three sections that of the under construction Station called New Railway Station. More specifically, we argue why we only try to present the timetable of the construction phases of the Forestation. We present an analysis of the construction mode of the tunnel i.e. in succession: the construction of the diaphragm walls of the tunnel bin and the execution of a series of excavations while simultaneously building an external abutment by means of a peg battery. Chapter is an attempt at a time analysis of the project by utilizing a specified software package, Ms Project. Some of the potentials of the program were then 1

14 presented, always in the given limitations, which were: the time of the beginning of the project was a given known to us, and so was the obligation (a) to comply with a predetermined completion date, and (b) to present all construction phases in a manner as comprehensive and illustrative as possible. We also had to fully present the various activities and operations entirely interconnected and set against a timetable proper to fit them all. Chapter 4 comprises a cost analysis of the various characteristic blocks of operations contributing to the production of the project. We arrive at an estimate of the per hour efficiency by using a rough estimate method, drawn from the experience of the work superintendent according to the German method, and in accordance to the encyclical 44/7 issued by the Hellenic Ministry for the Environment Physical Planning and Public Works of the new A.TE.O. We also use accounts and percentages of operations paid off in order to determine, by way of reduction, the percentages to which the various operations or processes were accomplished. By way of an example, it was by this method that we were able to determine the construction cost of the diaphragm walls. Finally, this Diploma Project reveals the advantages of building diaphragm walls through the Cover & Cut method of project construction. At the same time it reasserts some technical innovations in building the ceiling plate of the tunnel, and the advantages of the method of backfilling. It finally proves that the comprehensive picture of the successive, construction stages, as given in this Diploma Project, through the depiction of the most important phases, verifies the convergence and interdependence between theory and practice. Keywords: Forestation - time and cost management - Ms. Project -diaphragm wall - tunnel - Cover & Cut - Backfilling - cost determining of machine efficiency - new A.TE.O. 14

15 15

16 1

17 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ ΠΑΚΕΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ MS PROJECT 1.1. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΟΥ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Στη βιβλιογραφία, το Έργο (Project) ορίζεται συνοπτικά ως «µία προσωρινή (µέσα σε προκαθορισµένα χρονικά πλαίσια) προσπάθεια που αναλαµβάνεται για την παραγωγή ενός µοναδικού αποτελέσµατος». Πιο συγκεκριµένα, Έργο υφίσταται µόνον αφού ληφθεί απόφαση να αντιµετωπιστεί µία συγκεκριµένη ανάγκη. Παράλληλα πρέπει να υπάρξει διαθέσιµη χρηµατοδότηση για να υποστηρίξει την εκτέλεσή του. Συγχρόνως να υπάρξουν καλώς ορισµένοι µετρήσιµοι σκοποί και στόχοι. Ένα Έργο έχει µία καθορισµένη αρχή (την έγκριση, ή απόφαση να προχωρήσει) και ένα καθορισµένο τέλος (την επίτευξη των σκοπών και στόχων). Είναι µία µοναδική («µια κι έξω») δραστηριότητα και κατά κανόνα δεν επαναλαµβάνεται ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΡΓΩΝ Τα έργα σύµφωνα µε το D. Lock (1992) θα µπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν σε τέσσερις οµάδες: Έργα πολιτικού µηχανικού, κατασκευαστικά, πετροχηµικά, µεταλλευτικά, λατοµεία: Τα έργα αυτής της κατηγορίας έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πραγµατοποιούνται σε κάποιο εργοτάξιο, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι σε εξωτερικούς χώρους και συνήθως µακριά από τα κεντρικά γραφεία του κατασκευαστή τους. Βιοµηχανικά έργα: Τα βιοµηχανικά έργα έχουν στόχο την παραγωγή ενός τεµαχίου εξοπλισµού ή µηχανήµατος πλοίου, αεροσκάφους, οχήµατος ή 1

18 κάποιου άλλου αντικειµένου που απαιτεί ειδικό σχεδιασµό. Το τελικό προϊόν µπορεί να είναι για κάποιον συγκεκριµένο πελάτη, ή µπορεί να δηµιουργείται και να χρηµατοδοτείται από κάποια εταιρία µε στόχο τη µαζική παραγωγή και πώληση. Τα έργα αυτά συνήθως πραγµατοποιούνται µέσα σε κάποιο εργοστάσιο ή εσωτερικό χώρο όπου η επίβλεψη γίνεται άµεσα και επί τόπου. ιοικητικά έργα: Αυτά είναι τα έργα που προκύπτουν όταν µία επιχείρηση αλλάζει έδρα ή µετακοµίζει, αναπτύσσει ή εισάγει ένα καινούριο λογισµικό, ετοιµάζεται για µία έκθεση, ετοιµάζει µια µελέτη σκοπιµότητας ή οποιαδήποτε άλλη µελέτη, οργανώνει µία παρουσίαση, γενικά εµπλέκεται σε µία διαδικασία όπου απαιτείται διαχείριση και συντονισµός κάποιων δραστηριοτήτων για να παραχθεί ένα τελικό αποτέλεσµα το οποίο δεν µπορεί να χαρακτηριστεί ως προϊόν ή κατασκευή. Ερευνητικά έργα: Τα έργα που αφορούν καθαρή έρευνα µπορεί να δαπανήσουν πάρα πολλά χρήµατα, να διαρκέσουν πάρα πολλά χρόνια και να λήξουν µε αποτελέσµατα που µπορεί να προκαλέσουν χαρά, έκπληξη, απογοήτευση, ή να παράγουν κάτι µηδενικής αξίας. Τα έργα αυτά εµπεριέχουν το µεγαλύτερο κίνδυνο γιατί επιχειρούν να σπάσουν τα σύνορα της υπάρχουσας γνώσης της επιστήµης. Σε αντίθεση µε όλα τα προηγούµενα είδη έργων στα ερευνητικά έργα είναι δύσκολο εξαρχής να οριστεί το αποτέλεσµα και η ηµεροµηνία λήξης τους ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ Όλα τα Έργα είναι διαφορετικά, ωστόσο έχουν ορισµένα κοινά χαρακτηριστικά που είναι κρίσιµης σηµασίας για την επιτυχία τους, και ειδικότερα πρέπει να έχουν: Ένα σαφές και πλήρως ορισµένο αντικείµενο που µπορεί να επιτευχθεί µέσα σε συγκεκριµένα περιορισµένα χρονικά πλαίσια. Μία σαφή και συµφωνηµένη χρονική προθεσµία για την επίτευξη των αποτελεσµάτων (κύκλο ζωής έργου). Πόρους που καθίστανται διαθέσιµοι για την επίτευξη των αποτελεσµάτων του Έργου. Έναν Ιδιοκτήτη του Έργου ο οποίος προσδοκά την έγκαιρη, εντός της συµφωνηµένης προθεσµίας, παροχή των αποτελεσµάτων, είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση της επένδυσης, αναλαµβάνει όλα τα σχετικά έξοδα και είναι υπεύθυνος για την ασφαλή λειτουργία του Έργου. Μία πεπειραµένη Οµάδα Έργου και ιδιαίτερα έναν Υπεύθυνο Συντονιστή, οι ικανότητες του οποίου είναι ανάλογες της πολυπλοκότητας του Έργου. 2

19 Καθορισµένες διαδικασίες που υπόκεινται σε σαφή διαχείριση και είναι κατάλληλες για την κλίµακα και την πολυπλοκότητα του Έργου ΚΥΚΛΟΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Ο Κύκλος Ζωής Έργου (Project Life Cycle) συνίσταται σε ακολουθία δραστηριοτήτων για την επίτευξη και ολοκλήρωση του έργου. Κάθε έργο χαρακτηρίζεται ανεξάρτητα από το αντικείµενό του, κατά τη διάρκεια της ζωής του από µία διαδοχή φάσεων. Εποπτικά, ο Κύκλος Ζωής Έργου παρουσιάζεται στην βιβλιογραφία και στην πράξη από τέσσερις βασικές βάσεις µε το παρακάτω διάγραµµα: [Πηγή: Σχήµα 1.1: Εποπτικός Κύκλος Ζωής Έργου

20 ιαγραµµατικά ο Κύκλος Ζωής του Έργου µπορεί να παρασταθεί σε συνάρτηση µε το επίπεδο προσπάθειας παραγωγής έργου σε κάθε φάση του στο παρακάτω σχήµα: [Πηγή: Rory Burke, ιαχείριση Έργου 2002] Σχήµα 1.2: ιαγραµµατική καµπύλη Κύκλου ζωής έργου **Σηµείωση** Ο κύκλος ζωής συνοδεύεται από την διαγραµµατική αναπαράσταση του επιπέδου της προσπάθειας (Σχήµα 1.2). Το επίπεδο της προσπάθειας εκφράζεται µε βάση τις εργατοώρες που δαπανήθηκαν ή το κόστος. Από την διαγραµµατική αναπαράσταση φαίνεται ότι η προσπάθεια αυξάνεται, αλλά µε αργό ρυθµό στις αρχικές φάσεις καθώς το έργο σχεδιάζεται και αναπτύσσεται. Αυτή η σταδιακή αύξηση επιταχύνεται στη φάση της υλοποίησης και φθάνει σε ένα µέγιστο καθώς προχωρούν οι εργασίες, για να καταλήξει σε µία απότοµη πτώση όταν οι εργασίες έχουν πλέον ολοκληρωθεί. Είναι φανερό ότι η προσπάθεια είναι εντονότερη κατά την φάση της υλοποίησης, άρα είναι λογικό να συµπεράνουµε ότι αυτή είναι και η σηµαντικότερη φάση του έργου η οποία καθορίζει και την επιτυχία του ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΦΑΣΕΩΝ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ Με τον όρο φάση έργου (project phase) εννοούµε τον χρόνο µέσα στον οποίο ολοκληρώνεται ένα ή περισσότερα παραδοτέα (deliverables). Τα παραδοτέα είναι συγκεκριµένα και κατάλληλα επικυρωµένα παράγωγα εργασίας, όπως πχ. µελέτη, ολοκληρωµένο σχέδιο, πρωτότυπο. 4

21 Στα σχήµατα 1.1 και 1.2 περιγράφονται οι φάσεις του κύκλου ζωής ενός έργου: ΦΑΣΗ 1 η Σύλληψη και Έναρξη: Αναγνωρίζονται οι ανάγκες και εντοπίζονται τα πιθανά προβλήµατα της κατάστασης η οποία προκαλείται απ τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Έτσι παράγεται η έκθεση επιχειρησιακής σκοπιµότητας έργου. Στη συνέχεια συλλαµβάνεται η ιδέα και προκαθορίζονται οι στόχοι του έργου. Εξετάζεται η ιδέα και οι στόχοι του έργου στα πλαίσια της στρατηγικής του οργανισµού. Αναλύεται η πιθανή συσχέτιση του έργου µε τα εκτελεσθέντα ή τρέχοντα έργα. Έτσι, συντάσσεται έκθεση επιχειρησιακής σκοπιµότητας έργου και εκπονούνται µελέτες ανάλυσης κόστους, οφέλους και σκοπιµότητας για τον προσδιορισµό εναλλακτικής λύσης µε το µέγιστο καθαρό όφελος. Παράλληλα διερευνάται ο βαθµός στον οποίο κάθε εναλλακτική λύση αντιµετωπίζει το επιχειρησιακό πρόβληµα. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται µία αρχική προσέγγιση καθοριστική της τεχνική και οικονοµικής σκοπιµότητας του έργου. Αποτέλεσµα της έκθεσης της επιχειρησιακής σκοπιµότητας είναι η πρόταση για την τελική συνιστώµενη λύση. Τέλος αποφασίζεται η υλοποίηση του έργου, επιλέγεται ο Manager και η οµάδα του έργου και συντάσσεται το Τεχνικό δελτίο του έργου. Αυτό περιγράφει συνοπτικά αντικείµενο, στόχους, δραστηριότητες, δοµή, προϋπολογισµό χρονοδιάγραµµα υλοποίησης, κινδύνους, περιορισµούς και σχέδια εργασίας για το έργο. ΦΑΣΗ 2 η Σχεδιασµού/Προγραµµατισµού και Ανάπτυξης: Καθορίζονται οι απαιτήσεις επίδοσης του έργου. Περιγράφονται αναλυτικά και προσδιορίζονται τα παραδοτέα του έργου. ιαχωρίζεται το έργο σε οµάδες (υποέργα) και δραστηριότητες και συγχρόνως καθορίζεται οι ακολουθίες (interfaces) µεταξύ τους. Συγχρόνως, καθορίζονται και οι επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος. ιαµορφώνεται ο χρονικός προγραµµατισµός του έργου δηµιουργώντας χρονοδιάγραµµα δραστηριοτήτων. Στη συνέχεια προσδιορίζονται οι πόροι που απαιτούνται για τις υποστηρικτικές λειτουργίες των δραστηριοτήτων, δηµιουργώντας έτσι το σχέδιο διαχείρισης πόρων (Project resource sheet). Έπειτα, καθορίζονται οι απαιτήσεις κόστους, επισηµαίνονται τα εσωτερικά και εξωτερικά µεγέθη κόστους και του χρόνου εµφάνισής τους, διαµορφώνοντας το πρόγραµµα κόστους (Cost Plan). Γίνεται η προεκτίµηση των περιοχών κινδύνου για τις επόµενες διαδοχικές φάσεις επισηµαίνοντας τις πιθανότητες εµφάνισης αυτών και προτείνοντας ενέργειες για την ελαχιστοποίησή τους, διαµορφώνοντας το σχέδιο διαχείρισης κινδύνων. Τέλος προετοιµάζονται τα τελικά σχέδια προγραµµατισµού για την υλοποίηση και καθορίζονται παράλληλα οι πολιτικές δράσεων, διαδικασιών, κλπ για τις υπόλοιπες φάσεις. 5

22 ΦΑΣΗ η Εκτέλεση και Έλεγχος: Επαληθεύεται η ικανοποίηση των προκαθορισµένων απαιτήσεων (specifications) από το έργο και συγχρόνως γίνεται διαχείριση / συντονισµός των πόρων για την υλοποίησή του. Παράγονται τα παραδοτέα του έργου και πραγµατοποιούνται δοκιµές και έλεγχοι ικανοποίησης των προκαθορισµένων απαιτήσεων επίδοσης. ηµιουργούνται τεχνικά εγχειρίδια τεκµηρίωσης των δραστηριοτήτων, ολοκληρώνοντας το έργο στις υπάρχουσες ή σε καινούργιες οργανωτικές δοµές. Τέλος ελέγχεται η χρήση και η λειτουργία του έργου. Ο Φορέας Υλοποίησης φέρει την πλήρη ευθύνη για την επίτευξη όλων των αποτελεσµάτων του Έργου. Ωστόσο, σε περίπτωση που ένας Φορέας Υλοποίησης αποφασίζει να αναθέσει µε υπεργολαβία την εκτέλεση τµηµάτων ή του συνόλου του Έργου, αναλαµβάνει την ευθύνη παρακολούθησης και ελέγχου των αναδόχων. ΦΑΣΗ 4 η Κλείσιµο και Παράδοση: Αξιολογείται η τεχνική, οικονοµική και κοινωνική απόδοση του έργου σε συνθήκες πραγµατικής λειτουργίας και δίδεται η παροχή πληροφοριών ανάδρασης στην οµάδα εκτέλεσης του έργου που αφορά στα λάθη, προβλήµατα, παραλήψεις, επεκτάσεις του συστήµατος. Κατά αυτόν τον τρόπο αναλύονται προβλήµατα και οι µέθοδοι µε τις οποίες αντιµετωπίστηκαν. Τέλος συντάσσονται συστάσεις για ανάπτυξη και διαχείριση µελλοντικών έργων ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΟΥ Η φάση αυτή περιλαµβάνει όλες τις δραστηριότητες και τις εργασίες που διασφαλίζουν την πλήρη αποπεράτωση του Έργου και το σωστό «κλείσιµο» της σύµβασης. Επίσης, περιλαµβάνει την αξιολόγηση των διαδικασιών που χρησιµοποιήθηκαν στο Έργο και των αποτελεσµάτων που επιτεύχθηκαν. Γενικά, η σύναψη και εκτέλεση δηµοσίων συµβάσεων αποτελεί µέρος του κύκλου ζωής Έργου, συνεπώς οι σχετικές διεργασίες είναι στενά συνδεδεµένες µε εκείνες της ιαχείρισης Έργου και ακολουθούν τους περιορισµούς που ορίζονται από το πλαίσιο Έργου. Η «διαχείριση έργου», γνωστή στα Αγγλικά µε τον όρο «Project Management», προσπαθεί να δώσει απαντήσεις σε ερωτήσεις που αφορούν στα «γιατί», «τι», «πώς», «ποιος», «πόσο κοστίζει» και «πότε» ενός έργου (κατασκευαστικού, πληροφορικής, ανάπτυξης νέου προϊόντος κ.λπ.) από την εποχή σύλληψης της αναγκαιότητάς του µέχρι την καταστροφή, εγκατάλειψη ή αντικατάστασή του. Σε περίπτωση που ένα Έργο εκτελείται αποκλειστικά από 6

23 εξωτερικούς πόρους (πόρους που δεν ανήκουν στην Αναθέτουσα Αρχή), η σύναψη και εκτέλεση δηµοσίων συµβάσεων µπορεί να εκλαµβάνεται ως «το Έργο» και ως τέτοιο διέρχεται από όλες τις φάσεις του κύκλου ζωής Έργου. Σε κάθε περίπτωση, τα άτοµα που εµπλέκονται στη σύναψη και εκτέλεση δηµοσίων συµβάσεων πρέπει να γνωρίζουν τον τρόπο διαχείρισης ενός Έργου καθ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικοί ορισµοί για την έννοια της ιαχείρισης Έργου. Ανεξάρτητα από τη διατύπωσή τους, όλοι στηρίζονται σε µία κοινή βάση, που είναι ο τρόπος διαχείρισης των διεργασιών για την επιτυχή ανάληψη ενός Έργου ως προς το αντικείµενο, το χρόνο, τα χρήµατα και τους πόρους. Έτσι, αν θέλαµε να δώσουµε έναν γενικό ορισµό της ιαχείρισης Έργου, θα µπορούσαµε να πούµε ότι: «ιαχείριση Έργου είναι η εφαρµογή δεξιοτήτων, εργαλείων, τεχνικών και διεργασιών για τον προγραµµατισµό, το συντονισµό, την υλοποίηση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο ενός Έργου µε επιτυχία». Είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι πολλές από τις διεργασίες στα πλαίσια της διαχείρισης Έργου είναι επαναληπτικής φύσης. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ύπαρξη και την αναγκαιότητα µίας προοδευτικής ανάπτυξης καθ όλο τον κύκλο ζωής του Έργου. Αυτό σηµαίνει ότι όσο περισσότερα γνωρίζει κανείς για το Έργο, τόσο καλύτερα µπορεί να το διαχειριστεί ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΡΓΟΥ Για τον σωστό προγραµµατισµό και έλεγχο του έργου είναι απαραίτητη η ακριβής εκτίµηση του. Για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητο το µοντέλο που θα δηµιουργηθεί να προσεγγίζει τις πραγµατικές συνθήκες του έργου. Η ποιότητα και η ακρίβεια στην εκτίµηση βελτιώνονται σταδιακά καθώς αρχίζει να εκτελείται το έργο λόγω του ότι στη φάση αυτή συγκεντρώνονται λεπτοµερέστερες και ακριβέστερες πληροφορίες (Σχήµα: 1.) 7

24 [Πηγή: Rory Burke, ιαχείριση Έργου 2002 Σχήµα 1. Η µετάβαση από εκτίµηση σε κοστολόγηση ΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΟΥ (W.B.S) Αποτελεί τη δοµή του έργου (όπως ο ιδιοκτήτης, µηχανικός ή ανάδοχος το φαντάζεται) και έχει σαν σκοπό την υποδιαίρεση του αντικειµένου του έργου στα διάφορα επίπεδα εργασιών ταξινοµηµένα ανά επίπεδο, φάση, φύση, τοποθεσία, κλπ. Αποτελεί, δηλαδή, έναν ιεραρχηµένο πλάνο που αναλύει την πολυπλοκότητα του έργου για να καταλήξει σε οδηγούς που θα διευκολύνουν τη διαχείριση του έργου. Τα κύρια σηµεία της δοµικής ανάλυσης έργου (Work Breakdown Structure) είναι: οµή: Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι να δοµηθεί ένα έργο, να παρουσιαστεί δηλαδή είτε διαγραµµατικά µε τετραγωνάκια είτε ως κείµενο διαφορετικής στοίχισης. Σχήµα 1.4 Σχηµατική αναπαράσταση της W.B.S 8

25 Μέθοδοι υποδιαίρεσης του αντικειµένου των δραστηριοτήτων: οµική ανάλυση προϊόντος (PBS, Product Breakdown Structure) οµή της οργανωτικής κατάτµησης (OBS, Organization Breakdown Structure) οµική ανάλυση της κατανοµής κόστους (CBS, Cost Breakdown Structure) οµική ανάλυση της κατανοµής συµβάσεων (CBS, Contract Breakdown Structure) οµική ανάλυση της χωρικής κατανοµής του έργου (Location Breakdown Structure) οµική ανάλυση µεταφορών οµική ανάλυση συστηµάτων οµική ανάλυση του κύκλου ζωής του έργου Επίπεδα της W.B.S: Επιλέγεται µικρό αριθµός επιπέδων ανάλυση για τον προγραµµατισµό και εκλογή ενός έργου. Τα πολλά επίπεδα και η προσθήκη καθιστούν δύσχρηστη την W.B.S. Αρίθµηση: Το σύστηµα αρίθµησης είναι και ένα από τα σηµαντικότερα πλεονεκτήµατα της (W.B.S) αφού δίνει την δυνατότητα για προσδιορισµό µε αριθµητικό και απολύτως λογικό τρόπο όλων των επιµέρους εργασιών. Η κωδικοποίηση µπορεί να γίνεται µε αλφαβητικό, αριθµητικό και αλφαριθµητικό τρόπο. Ανακύκληση: Η τεχνική αυτή χρησιµοποιείται για την συγκέντρωση των στοιχείων κόστους του έργου ώστε να είναι δυνατή η κατάρτιση και ο έλεγχος του προϋπολογισµού ΙΕΡΓΑΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΟΥ Η διεργασία διαχείρισης έργου υπόκειται σε ορισµένες επιρροές ή εισροές (επιχειρησιακές ανάγκες, προβλήµατα ή ευκαιρίες) και περιορισµούς (χρόνο, κόστος, ποιότητα, συνθήκες κοινωνικές πολιτικές περιβαλλοντικές, νοµικούς περιορισµούς, κλπ.). Παράλληλα χρησιµοποιεί κατάλληλους µηχανισµούς (τεχνικές, εργαλεία, οργάνωση, εξοπλισµούς / µηχανήµατα, ανθρώπινους πόρους, κλπ), για να παράγει ένα συγκεκριµένο αποτέλεσµα (παραδοτέα του έργου). Η όλη διεργασία απεικονίζεται στο παρακάτω σχήµα: 9

26 [Πηγή: Σχήµα 1.5 Η ιεργασία ιαχείρισης Έργου Η ορθολογική διαχείριση έργου δηµιουργεί πρότυπες διεργασίες και διαδικασίες στην αντιµετώπιση των προβληµάτων και συντελεί στην εξάλειψη των καθυστερήσεων των δραστηριοτήτων, στην µείωση των υπερβάσεων του προϋπολογισµού. Οδηγεί στην σύγκλιση των διεργασιών και διαδικασιών που χρησιµοποιούνται από διαφορετικούς managers. Ελαχιστοποιεί τις ανορθόδοξες µεθόδους υλοποίησης του έργου εξαιτίας των υψηλών επιπέδων πίεσης, του σηµαντικού όγκου των υπερωριών και της καλής απόδοσης ορισµένων µόνο ατόµων. Παράλληλα προβλέπει τις επιπτώσεις που µπορεί να προκύψουν από εσωτερικά ή εξωτερικά γεγονότα στο έργο ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΡΓΟΥ Ένα έργο προσδιορίζεται από τρείς βασικούς αλληλοεξαρτώµενους άξονες: I. Τον χρόνο II. Την ποιότητα III. Τον προϋπολογισµό Αυτό σηµαίνει ότι η µεταβολή του ενός επηρεάζει και µεταβάλλει αυτόµατα τις τιµές των άλλων δύο. [Πηγή: Σχήµα 1.6 Το «µαγικό τρίγωνο» ενός Έργου Έτσι, για παράδειγµα προκειµένου να διατηρηθεί η ποιότητα µειωµένου του χρόνου θα πρέπει να αυξηθεί ο προϋπολογισµός. 10

27 Με βάση τους παραπάνω άξονες διαχείρισης έχουµε τις παρακάτω κύριες κατηγορίες: Οικονοµική ιαχείριση ιαχείριση Ελέγχου Προόδου Εργασιών ιαχείριση Ποιοτικού Ελέγχου ιαχείριση Μελετών ιαχείριση Κατασκευών ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ / ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Εντάσσεται στη δεύτερη φάση του κύκλου ζωής του έργου (βλ. Σχήµα: 1.1). Αφετηρία εκκίνησης είναι η υπογραφή του Τεχνικού ελτίου έργου από τους εκπροσώπους του ιδιοκτήτη του έργου. Οι διεργασίες διαχείρισης που εφαρµόζονται στη φάση αυτή περιλαµβάνουν τον εµπεριστατωµένο καθορισµό των εργασιών του έργου µέχρι την ολοκλήρωσή του προκαθορίζοντας παράλληλα και το σύστηµα ελέγχου των µεταβολών στο αντικείµενο των εργασιών, εξασφαλίζοντας συνθήκες εύρυθµης και απρόσκοπτης ολοκλήρωσης του έργου. Στο σχεδιασµό του έργου εντάσσονται: Το χρονοδιάγραµµα διεργασιών (Activities Schedule) Το σχέδιο διαχείρισης πόρων (Resource Plan) Το πρόγραµµα κόστους (Cost Plan) ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΙΕΡΓΑΣΙΩΝ Η εφαρµογή των διεργασιών σύµφωνα µε προσδιορισµένο χρονοδιάγραµµα διασφαλίζει την έγκαιρη εκτέλεσή του. Το χρονοδιάγραµµα αναφέρεται στον ορισµό των δραστηριοτήτων, την διαδοχή των εργασιών και του τρόπου αλληλουχίας αυτών. Εκτιµά τη συνολική διάρκεια της εκάστης, χωριστά δραστηριότητας και του έργου συνολικά, οριστικοποιεί το ηµερολόγιο των εργάσιµων ηµερών και τέλος ελέγχει το χρόνο στη λίστα του χρονοδιαγράµµατος. [Πηγή: Joseph Phillips, P.M.P Study Guide 2004] Σχήµα 1.7 ιαχείριση Χρόνου του έργου 11

28 Ορισµός ραστηριότητας ραστηριότητα στη διαχείριση έργου ονοµάζουµε οποιοδήποτε καθήκον, εργασία, ή λειτουργία που πρέπει να εκτελεστεί για την ολοκλήρωση µιας οµάδας εργασιών ή του έργου όπου ανήκει και αναπαρίσταται στο διάγραµµα του δικτύου µε ένα τετράγωνο στο οποίο αντιστοιχεί ένας κωδικός ταυτότητος (ID). Βήµατα ανάπτυξης χρονοδιαγράµµατος δραστηριοτήτων Σε συνάρτηση µε το παραπάνω διάγραµµα διαχείρισης του χρόνου (βλ Σχήµα 1.7) και εξασφαλίζοντας σαφές πλαίσιο εργασιών του έργου, επιχειρείται η παρακάτω δοµική εικόνα ανάπτυξης των διαδοχικών βηµάτων, όπως εµφανίζονται σε σειριακή µορφή για εποπτεία. [Πηγή: Σχήµα ΣΧΕ ΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΡΩΝ Πόροι είναι το σύνολο των µέσων που απαιτείται για την υλοποίηση µιας εργασίας. Η κατανοµή των πόρων είναι διαδικασία µε την οποία προσδιορίζονται τα απαραίτητα µέσα για την εκτέλεση και υποστήριξη των δραστηριοτήτων του έργου. Το σχέδιο διαχείρισης πόρων προσδιορίζει και προγραµµατίζει τους πόρους κατά την περίοδο υλοποίησης του έργου. ιαµορφώνεται µε την παράλληλη ανάπτυξη χρονοδιαγράµµατος δραστηριοτήτων, αφού ο καθορισµός των απαιτήσεων σε πόρους επηρεάζει άµεσα στην εκτίµηση της διάρκειας των δραστηριοτήτων. Βήµατα προγραµµατισµού πόρων Η ανάπτυξη του σχεδίου διαχείρισης πόρων µπορεί εποπτικά να παρασταθεί στην παρακάτω διαδοχική σειρά βηµάτων: [Πηγή: Σχήµα

29 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΟΣΤΟΥΣ Περιλαµβάνει µία εκτίµηση και ένα χρονοδιάγραµµα των στοιχείων κόστους που θα προκύψουν προκειµένου να ολοκληρωθούν οι δραστηριότητες και εργασίες του έργου. Συνήθως καταρτίζεται µετά την ανάπτυξη του χρονοδιαγράµµατος δραστηριοτήτων και του σχεδίου διαχείρισης πόρων, καθότι προϋποθέτει εισαγωγή δεδοµένων από τα προαναφερθέντα. Με βάση τις πληροφορίες για το έργο που είναι γνωστές είδη από τη δοµική του ανάλυση (W.B.S), ο manager του έργου λαµβάνοντας υπόψη το χρονοδιάγραµµα και το σχέδιο πόρων, µπορεί να βελτιώσει τον αρχικό προϋπολογισµό (προϋπολογισµός προσφοράς) που απαιτείται για την ολοκλήρωση του έργου. Για τον προϋπολογισµό προσφοράς αξιοποιούνται δύο (2) µέθοδοι εκτίµησης: Από πάνω προς τα κάτω Αποτελεί ένα κατά προσέγγιση υπολογισµό, παρά µία εκτίµηση, γιατί υπολογισµοί έχουν νόηµα µόνο σαν αρχικά νούµερα, παρά σαν τελικός προϋπολογισµός. Η µέθοδος αυτή αξιοποιεί την πείρα και προηγούµενα δεδοµένα. Τέλος Θα πρέπει να αναµένεται µεγάλη αβεβαιότητα η οποία πρέπει να αναφέρεται και στους υπολογισµούς σαν +/- %. Από κάτω προς τα πάνω Εφαρµόζεται αφού ολοκληρωθεί η αναλυτική µορφή του έργου και έχουν προσδιοριστεί οι πηγές / πόροι που θα απαιτηθούν. Στη διαδικασία αυτή υπολογίζεται το κόστος για κάθε εργασία (σαν συνιστώσα των πόρων και των παραγόντων αβεβαιότητος της συγκεκριµένης εργασίας) και ακολούθως προστίθενται συγκεντρωτικά για το συνολικό κόστος του έργου. Ο επιµερισµός σε µικρές εργασιακές µονάδες συντελεί στην ακρίβεια και στη σύγκλιση µε τις θεωρητικές εκτιµήσεις µας. ηµιουργούνται έτσι άρθρα και υποάρθρα της προσφοράς. Σε αντίθεση µε την παραπάνω µέθοδο η πιθανή απόκλιση αβεβαιότητος στη εκτίµηση του κόστους του έργου είναι +/- 10%. Βήµατα ανάπτυξης προγράµµατος κόστους Η ανάπτυξη του προγράµµατος κόστους µπορεί εποπτικά να παρασταθεί στο παρακάτω σχήµα: 1

30 [Πηγή: Σχήµα ΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Αποτελούν την τρίτη και µεγαλύτερη σε διάρκεια φάση του κύκλου ζωής διαχείρισης έργου στην οποία χρησιµοποιούνται και οι περισσότεροι πόροι. Είναι η φάση κατά τη διάρκεια της οποίας τα παραδοτέα παράγονται και παρουσιάζονται στην Αναθέτουσα Αρχή προς αποδοχή. Για να εξασφαλίζεται η ικανοποίηση των απαιτήσεων του Έργου, ο Υπεύθυνος Συντονιστής παρακολουθεί και ελέγχει τις δραστηριότητες, τους πόρους και το κόστος που απαιτούνται για την παραγωγή των παραδοτέων καθ όλη τη διάρκεια της φάσης εκτέλεσης. Σε αυτή τη φάση, όλα τα σχέδια/ προγράµµατα, τα χρονοδιαγράµµατα, οι διαδικασίες και τα υποδείγµατα που διαµορφώθηκαν κατά τη Φάση Προγραµµατισµού χρησιµοποιούνται για να εξασφαλίζεται ότι το Έργο προχωρά σύµφωνα µε τον προγραµµατισµό. Από την άποψη αυτή, εφαρµόζονται οι ακόλουθες διεργασίες διαχείρισης : Σχήµα 1.11 Οι ιεργασίες Εκτέλεσης & Ελέγχου 1.2. ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ MS PROJECT ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ PROJECT ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και η εφαρµογή αναλόγων προγραµµάτων (πακέτων) λογισµικού είναι απαραίτητη στη διαχείριση έργων για να υπάρχει ολοκληρωµένη εικόνα των χρονικών και οικονοµικών φάσεων παραγωγής του. Τα προβλήµατα στον προγραµµατισµό και έλεγχο της υλοποίησης των έργων, γίνονται περισσότερο σύνθετα, όταν εξετάζονται και οι απασχολούµενοι πόροι, η ένταξη των οποίων στα διάφορα προγράµµατα λογισµικού προϋποθέτει διαδοχικές στοχαστικές (iteration) προσεγγίσεις της χρονοϊστορίας των φάσεων παραγωγής, προσπάθεια, η οποία στο πλείστον των περιπτώσεων των δηµοσίων έργων, όπως 14

31 δηµοπρατούνται και εκτελούνται καθίσταται δυσχερής και µερικές φορές ανέφικτη. Τα γνωρίσµατα του MS Project, είναι τα εξής: Φιλικά στους χρήστες, επιτρέποντας την επισκόπηση του χαρτοφυλακίου εργασίας για καλύτερη ανάλυση και λήψη αποφάσεων. Παρακολουθούν συνεπείς επιχειρηµατικούς υπολογισµούς µέσω µιας προσαρµόσιµης προβολής καρτέλας προόδου των δραστηριοτήτων. Αξιολογούν, διαµορφώνουν και επιλύουν ταχύτατα χρονοδιαγράµµατα Επιτρέπει την πολλαπλή εισαγωγή δεδοµένων, ώστε να επιτευχτεί καλύτερη πρόβλεψη του έργου. Μειώνουν τον φόρτο εργασίας διαχείρισης και διατηρούν παράλληλα ενηµερωµένες και ακριβείς πληροφορίες κατάστασης για τα χρονοδιαγράµµατα και τους προϋπολογισµούς έργων µέσω των αναφορών χρόνων που βασίζονται στο διαδίκτυο. Βελτιώνουν το συντονισµό µεταξύ των οµάδων µέσα από πύλες και αυτοµατοποιηµένες ειδοποιήσεις για πιο αποδοτικούς πόρους. Ενοποιεί τις βασικές προβολές του Project Server στην προβολή πινάκων εργαλείων για όλες τις πληροφορίες ζωτικής σηµασίας του έργου. Προσοµοιώνουν οποιαδήποτε σενάρια των έργων, επιτρέποντας έτσι διάφορες τροποποιήσεις. Το MS Project θεωρείται το δηµοφιλέστερο λογισµικό, βάση πρόσφατων ερευνών του Project Management Institute (PMI), λόγο της αµεσότητας και του φιλικού του περιβάλλοντος προς το χρήστη. εύτερο στην κατάταξη έρχεται το Primavera Project Planner που χρησιµοποιείται για µεγάλης διάρκειας και κλίµακας έργα, λόγω των περισσότερων δυνατοτήτων ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ PROJECT ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Ν.Σ.Σ. Η χρήση του MS Project στο συγκεκριµένο έργο έγινε µε επιλεκτικό χαρακτήρα κυρίως για την εποπτική παρουσίαση ενός χρονοδιαγράµµατος δραστηριοτήτων του έργου, εφαρµόζοντας σε αυτό πραγµατικούς χρόνους κατασκευής της κάθε δραστηριότητας που παρακολουθήθηκε επί εξάµηνο. Η αδυναµία ενός πλήρους χρονοπρογραµµατισµού δραστηριοτήτων του έργου µε βάση το πρόγραµµα οφείλονταν στους παρακάτω λόγους: εν υπήρχε η δυνατότητα πλήρως και σαφούς γνώσης για το σύνολο των πόρων που συνέβαλαν, συµβάλουν και θα µετέχουν στην ολοκλήρωση των 15

32 διαφορετικών φάσεων κατασκευής του έργου. Αν και έγινε ανάλυση για ορισµένους πόρους, η εναλακτικότητα και η πολυµορφία τους δεν επέτρεψε την αξιόπιστη εισαγωγή τους ως δεδοµένα που θα οδηγούσε σε πραγµατικά αποτελέσµατα. Παρουσιάστηκαν κατασκευαστικά προβλήµατα στο στάδιο των εκσκαφών µε την αποκάλυψη αρχαιολογικών ευρηµάτων (ρωµαϊκοί τάφοι εποχής 2 ου και ου µ.χ αιώνα), µε αποτέλεσµα τη στρέβλωση του αρχικού χρονικού προγραµµατισµού και την αλλαγή της αλληλουχίας των δραστηριοτήτων. Η απαίτηση ολοκλήρωσης των εργασιών σε συγκεκριµένο τοµέα του σταθµού εντός προκαθορισµένου χρονικού διαστήµατος, είχε σαν αποτέλεσµα την ανακατανοµή και επικέντρωση των πόρων σε ορισµένες δραστηριότητες µε την υπεραπασχόληση αυτών (over allocation). Οι παραπάνω περιορισµοί δεν εµπόδισαν στην επιλεκτική χρήση του MS Project. Η προσπάθεια αυτή έγινε µε πόρους που επιλέξαµε και αναλύσαµε για να προσδιορίσουµε τους χρόνους των εκάστοτε δραστηριοτήτων. Στη συνέχεια εισάγαµε τους χρόνους αυτούς στο πρόγραµµα κατά αναλογικό τρόπο µε τη φάση εκτέλεσης των δραστηριοτήτων που παρακολουθήσαµε. ηµιουργήσαµε µε τη µέθοδο αυτή ένα χρονοδιάγραµµα του έργου στο πρόγραµµα και παράλληλα προσπαθήσαµε να παράγουµε µια εικόνα αλληλουχίας των φάσεων και προσδιορισµού των χρόνων, για την παρουσίαση µιας κρίσιµης διαδροµής 1 του έργου (βλ. Κεφ ). Επιπλέον, στην προσπάθειά µας αυτή βοήθησε και η ολοκλήρωση εργασιών που προηγήθηκαν και έτσι λαµβάνοντας υπόψη το κόστος των εργασιών αυτών προσδιορίσαµε τα ποσοστά των έργων και τα εισάγαµε στο πρόγραµµα. Η προσπάθειά µας αυτή στόχο είχε να δώσει την εποπτική εικόνα της συνδεσµολογίας των φάσεων των διαφόρων δραστηριοτήτων µεταξύ τους και να µας βοηθήσει να επαληθεύσουµε τη διαδικασία διαχείρισης του έργου. 1 Κρίσιµη διαδροµή (critical path): Είναι η σειρά εργασιών οι οποίες αν καθυστερήσουν θα παρατείνουν την ηµεροµηνία τέλους του έργου. Μία εργασία βρίσκεται στην κρίσιµη διαδροµή όταν το συνολικό περιθώριο (total slack: ο χρόνος που µπορεί να καθυστερήσει µία εργασία, συµβάλλοντας στην καθυστέρηση του έργου) χρόνου της είναι µικρότερο από µία ορισµένη τιµή, συνήθως την τιµή µηδέν (0). 16

33 ΕΡΓΑ Π/Μ ΣΤΟΝ ΣΤΑΘΜΟ ΝΕΟ ΣΙ ΗΡΟ ΡΟΜΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ 2.1. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΧΕΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Το σύστηµα του ΜΕΤΡΟ σχεδιάστηκε και διαστασιολογήθηκε για να καλύψει κίνηση κατ ελάχιστον δεκαοκτώ χιλιάδων (18.000) επιβατών ανά ώρα και ανά διεύθυνση µε χρονοαπόσταση 90 δευτερολέπτων. Ο σχεδιασµός του έργου λαµβάνει υπόψη του τους προβλεπόµενους αριθµούς επιβατικής κίνησης σε κάθε σταθµό σύµφωνα µε ανάλογες µελέτες συγκοινωνιακού φόρτου. Σηµειώνεται, ότι για τις προβλέψεις της επιβατικής κίνησης έχουν ληφθεί υπόψη και οι µελλοντικές επεκτάσεις του συστήµατος που είναι: Προς Σταυρούπολη κοντά στο σταθµό Πλατεία ηµοκρατίας Προς Καλαµαριά κοντά στο σταθµό Πατρικίου Το σύστηµα έχει στον άξονά του δεκατρείς (1) επιβατικούς σταθµούς φόρτωσης εκφόρτωσης επιβατών µε διαφορετικού τύπου χαρακτηριστικά για τον καθένα απ αυτούς, που περιγράφονται αναλυτικά σε ειδικό τεύχος περιγραφών τεχνικών εκθέσεων και σχεδίων. Οι σταθµοί αυτοί είναι: 1. Νέος Σιδηροδροµικός Σταθµός (Ν.Σ.Σ) 2. Πλατεία ηµοκρατίας. Βενιζέλου 17

34 4. Αγίας Σοφίας 5. Συντριβάνι 6. Πανεπιστήµιο 7. Παπάφη 8. Ευκλείδη 9. Φλέµινγκ 10. Ανάληψη 11. Πατρικίου 12. Βούλγαρη 1. Νέα Ελβετία ΕΙ ΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η αρχαία πόλη της Θεσσαλονίκης, κάτω από το έδαφός της και στην επιφάνεια παρουσιάζει αρκετά σηµαντικά µνηµεία κατά µήκος της γραµµής του ΜΕΤΡΟ, όπως οι δυο βασικές πύλες, δύο µεγάλα νεκροταφεία, το συγκρότηµα και την αψίδα του Γαλερίου, την αψίδα του Οκταβιανού και Αντωνίου, ιερά, ρωµαϊκή αγορά, λουτρά, οδούς, οικίες, δηµόσια κτήρια, συστήµατα ύδρευσης, βυζαντινούς ναούς και µουσουλµανικά µνηµεία. Η πυκνότητα των µνηµείων αυτών και η συνάφεια µεταξύ τους εντός της ζώνης επιρροής των έργων απαιτούν ειδική προσοχή και προστασία. Η ύπαρξη του κεντρικού αποχετευτικού αγωγού (Κ.Α.Α) της πόλης απαιτεί ειδική µελέτη γιατί οι σήραγγες του ΜΕΤΡΟ διέρχονται κάτω από τον αγωγό κοντά στους σταθµούς Συντριβάνι και Ευκλείδη ΕΡΕΥΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΕΣ Για το σύνολο του έργου έχουν εκτελεσθεί εκπονηθεί και εκτελούνται εκπονούνται ακόµη οι παρακάτω οµάδες ερευνών µελετών: Τοπογραφικές εργασίες κτηµατολογικά διαγράµµατα. Γεωλογικές υδρολογικές και γεωτεχνικές έρευνες µελέτες. Έρευνες και έλεγχος για τη θέση και τη µελέτη των εκτροπών δικτύων οργανισµών κοινής ωφέλειας (.Ο.Κ.Ω). Μελέτες κυκλοφοριακών παρακάµψεων. Μελέτες εκσκαφής προσωρινών και µόνιµων αντιστηρίξεων. Μελέτες ειδικής τρωτότητας και σχετική επικινδυνότητα κτηρίων και κατασκευών. 18

35 Μελέτες για µέτρα προστασίας κτηρίων και κατασκευών και ειδικές µελέτες ευαίσθητων κτηρίων κατασκευών, µνηµείων, κτηρίων δηµόσιας χρήσης, κλπ. Μελέτη κατασκευή φρεάτων ή /και σηράγγων για τη δοµητική παρακολούθηση και υποστήριξη όπως απαιτείται του Κ.Α.Α κατά την διέλευση των ΕΡΒ ΤΒΜ κάτωθεν αυτού και αποκατάσταση αυτών των φρεάτων σηράγγων µετά το πέρας των εργασιών στην πρότερα κατάσταση. Μελέτες γεωµηχανικής και δοµητικής παρακολούθησης. Μελέτη αντιπληµµυρικής προστασίας κατά την κατασκευή και λειτουργία του έργου. Μελέτη θορύβου και δονήσεων κατά την κατασκευή και λειτουργία του έργου. Μελέτες αρχιτεκτονικές, ηλεκτροµηχανολογικές, σιδηροδροµικών συστηµάτων και συντονισµού µεταξύ των έργων πολιτικού µηχανικού, ηλεκτροµηχανολόγου και ηλεκτρονικού σιδηροδροµικών συστηµάτων. Μητρώο του έργου. Ανάλυση λειτουργίας του συστήµατος και των απαιτήσεων συντήρησης αυτού. Μελέτες αξιοπιστίας, διαθεσιµότητας, συντηρησιµότητας και ασφάλειας (RAMS) µε ανάλυση των κινδύνων. Σχέδια φακέλων ασφάλειας και υγιεινής Μελέτη για την ορθολογική χρήση και εξοικονόµηση ενέργειας. Μελέτη και οργάνωση κέντρου ελέγχου λειτουργίας αµαξοστασίου και κέντρου διακίνησης ΣΗΡΑΓΓΕΣ Οι σήραγγες του ΜΕΤΡΟ θα κατασκευαστούν µε τις παρακάτω µεθόδους: Υπόγεια µηχανική διάνοιξη µε µηχανήµατα ολοµέτωπης κοπής εξισορροπητικής πίεσης µετώπου EPB TBM µεταξύ των σταθµών Ν.Σ.Σ και Νέα Ελβετία. Υπόγεια διάνοιξη µε συµβατικά µηχανικά µέσα σε δύο τµήµατα της σήραγγας περί την Χ.Θ: κοντά στον σταθµό Πατρικίου και στην διασταύρωση της χάραξης µε την Νέα Εγνατία στην Χ.Θ:

36 Μέθοδοι ανοιχτού ορύγµατος µεταξύ του σταθµού Νέα Ελβετία και του αµαξοστασίου µε εξαίρεση τη διασταύρωση της Νέας Εγνατίας. Η εκσκαφή θα ξεκινήσει µε τους δύο µετροπόντικες (TBM) από το φρέαρ των ΤΒΜ του Ν.Σ.Σ στις δύο χωριστές σήραγγες, θα προχωρήσει µέχρι το σταθµό Πανεπιστήµιο και όλα τα προϊόντα εκσκαφής θα µεταφέρονται στον σταθµό αυτό υπογείως. Από εκεί µε φορτηγά θα εναποτίθενται σε συγκεκριµένους χώρους υποδοχής τους, όπως π.χ. στον 5 ο ή 6 ο προβλήτα του λιµανιού ΣΤΑΘΜΟΙ, ΦΡΕΑΤΑ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ Οι σταθµοί είναι κεντρικής αποβάθρας και προσβάσιµοι σε άτοµα µε ειδικές ανάγκες, περιλαµβάνοντας εισόδους / εξόδους, εξόδους κινδύνου, χώρους υποδοχής επιβατών (έκδοσης και ελέγχου εισιτηρίων), αποβάθρες, αίθουσες ηλεκτροµηχανολογικού εξοπλισµού. Στα κελύφη των σταθµών / διασταυρώσεων τροχιογραµµών ενσωµατώνονται δύο φρέατα εκτόνωσης. Πρόσθετα φρέατα εξαερισµού κατασκευάζονται στα σηµεία: Αρχή του επίσταθµου του Ν.Σ.Σ. Στο µέσον περίπου της σήραγγας ανοιχτού ορύγµατος µεταξύ του σταθµού Νέα Ελβετία και αµαξοστασίου. Οι κατασκευαστικές µέθοδοι των σταθµών, διασταυρώσεων και φρεάτων περιλαµβάνουν τις παρακάτω τεχνικές: Μέθοδο ανοιχτού ορύγµατος (Cut & Cover) Μέθοδοι επικάλυψης και εκσκαφής (Cover & Cut) Οι περιοχές διασταυρώσεων των σιδηροτροχιών και εναπόθεσης συρµών θα κατασκευασθούν στα παρακάτω σηµεία: Χώρος εναπόθεσης συρµών, αναφερόµενος επίσης ως επίσταθµος εµπρός από τον σταθµό Ν.Σ.Σ. ιασταύρωση αµέσως µετά από τον σταθµό Ν.Σ.Σ. ιασταύρωση µεταξύ των σταθµών Συνριβάνι και Πανεπιστηµίου. ιασταύρωση αµέσως µετά το σταθµό Ανάληψη. ιασταύρωση πριν από το σταθµό Νέα Ελβετία. ύο (2) διασταυρώσεις στη σήραγγα ανοιχτού ορύγµατος διπλής τροχιάς µεταξύ του σταθµού Νέα Ελβετία και του αµαξοστασίου. 20

37 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΣΗΡΑΓΓΩΝ Οι σήραγγες του ΜΕΤΡΟ µεταξύ των σταθµών Ν.Σ.Σ και Νέα Ελβετία θα είναι δίδυµες (δύο σήραγγες µονής τροχιάς) και θα κατασκευασθούν µε τη χρήση καινούργιων µηχανηµάτων ΕΡΒ ΤΒΜ. Η ελάχιστη ονοµαστική διάµετρος των σηράγγων είναι 5,25 µέτρα συµπεριλαµβανοµένης της κατασκευαστικής ανοχής των 75mm. Τα µηχανήµατα που χρησιµοποιούνται είναι Ιταλικής προέλευσης και ανήκουν στην εταιρία SELI. Η διάνοιξη των σηράγγων θα εκτελείται πάντοτε σε κλειστό τρόπο λειτουργίας (closed mode) και θα εφαρµόζει τις βέλτιστες ρυθµίσεις στο µηχάνηµα ώστε να εξασφαλίζεται συνεχώς η απαιτούµενη υποστήριξη µετώπου (required face support) µπροστά από την κεφαλή και γύρω από την ασπίδα. Τα έργα εκκίνησης των Τ.Β.Μ θα κατασκευαστούν στη διασταύρωση τροχιογραµών µετά το Ν.Σ.Σ, ενώ η ίδια περιοχή θα χρησιµοποιηθεί για τις εργοταξιακές εγκαταστάσεις υποστήριξης και λειτουργίας των µηχανηµάτων (τροφοδότηση µε προκατασκευασµένα στοιχεία επένδυσης σήραγγας, αποκοµιδή προϊόντων εκσκαφής, κλπ) ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΤΥΠΩΝ ΤΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ Οι σταθµοί του ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης έχουν σχεδιαστεί µε ενιαία και τυποποιηµένη διάταξη, αλλά διαφοροποιούνται ανάλογα µε τον επιβατικό φόρτο, την θέση του σταθµού στην πόλη και την χάραξη της γραµµής και το βάθος των αποβάθρων από το υπερκείµενο έδαφος. Έτσι, δηµιουργούνται τρεις () βασικοί τύποι σταθµών: 1... Σταθµοί µε πλάτος χρήσης αποβάθρας 10 µέτρων και µε δύο (2) διαδροµές κυλιοµένων κλιµάκων ανά διεύθυνση εισόδου εξόδου (7 σταθµοί: Πλατεία ηµοκρατίας, Βενιζέλου, Αγίας Σοφίας, Συντριβάνι, Πανεπιστήµιο, Ευκλείδη, Βούλγαρη) 2... Σταθµοί µε πλάτος χρήσης αποβάθρας 8,10 µέτρων και µε µία διαδροµή κυλιοµένων κλιµάκων ανά διεύθυνση εισόδου εξόδου ( σταθµοί: Παπάφη, Φλέµινγκ, Πατρικίων)... Σταθµοί µε πλάτος χρήσης αποβάθρας 6 µέτρων σε επαφή µε όρυγµα για διασταύρωση τροχιών και µε µία διαδροµή κυλιοµένων κλιµάκων ανά διεύθυνση εισόδου εξόδου, οι οποίες κλίµακες στον τύπο αυτό τοποθετούνται εκτός του καθορισµένου µήκους αποβάθρας ( σταθµοί: Ν.Σ.Σ, Ανάληψη, Νέα Ελβετία). Όλοι οι τύποι των σταθµών έχουν κοινή αποβάθρα για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επιβατών και την ελαχιστοποίηση των κυλιοµένων κλιµάκων ανελκυστήρων. 21

38 Χαρακτηριστικό των σταθµών είναι η δηµιουργία ενός κεντρικού πυρήνα κίνησης κοινού, που περιλαµβάνει το επίπεδο έκδοσης εισιτηρίων, το επίπεδο αποβάθρας, τα κλιµακοστάσια και τον ανελκυστήρα. Έχουν πετάσµατα θύρες αποβάθρων, αύξηση ωφέλιµου χώρου αποβάθρων και χώρων διέλευσης καλωδίων, µείωση αναγκών αερισµού απαγωγής καπνού µε επίπτωση τόσο στον όγκο των σταθµών όσο και στην επέµβαση των οδών, µείωση των τελειωµάτων των τοίχων, καθώς και δυνατότητα κλιµατισµού όλων των δηµόσιων χώρων του σταθµού. Κατασκευάζονται µε διαφραγµατικούς τοίχους ελάχιστου πάχους 0,80 µέτρων. Εκατέρωθεν του κεντρικού χώρου του σταθµού τοποθετούνται τα φρέατα εξαερισµού της σήραγγας και σε µία ενδιάµεση ζώνη τα κλιµακοστάσια που εξασφαλίζουν πρόσβαση στα επίπεδα των ανεµιστήρων και του σταθµού και τα οποία µπορεί να λειτουργούν σαν έξοδοι κινδύνου στους σταθµούς που ο επιβατικός φόρτος το απαιτεί. Οι σταθµοί αναπτύσσονται στα ακόλουθα επίπεδα: Επίπεδο δρόµων (Ε. ) Επίπεδο έκδοσης εισιτηρίων (Ε.Ε.Ε) Ένα ή δύο µηχανολογικούς ορόφους (Ε.Μ.Χ) Επίπεδο αποβάθρας (Ε.Α) ΒΑΣΙΚΗ ΙΑΦΟΡΑ ΜΕΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΕ ΑΘΗΝΩΝ Η µεθοδολογία κατασκευής του METRO Θεσσαλονίκης, είναι τελείως διαφορετική από την αντίστοιχη των Αθηνών. Αυτό οφείλεται κυρίως στην διαφορετική φύση και ποιότητα του εδαφικού υλικού εκσκαφής, δηλαδή το έδαφος των Αθηνών συνίσταται από σχιστολιθικά πετρώµατα, οπότε δεν απαιτήθηκε η κατασκευή διαφραγµατικών τοίχων και το πλάτος της σήραγγας είναι για µονής διεύθυνσης εκσκαφής ενός TBM (Tunnel Boring Machine), ήτοι για πλάτος σήραγγας 10,90 µέτρων. Το υπέδαφος για την κατασκευή του METRO Θεσσαλονίκης είναι χαµηλής αντοχής και κακής ποιότητας λόγω προσχώσεων και των επάλληλων στρώσεων των αρχαιότερων οικισµών και του δοµικού αρχαίου επιχωµένου υλικού της πόλης, µε αποτέλεσµα να επιλεγεί η διπλής κατεύθυνσης εκσκαφής των TBM και σε πλάτος 14,50 µέτρα. Το γεγονός αυτό επέβαλε την κατασκευή τόσο διαφραγµατικών τοίχων, όσο και σε συνδυασµό µε αυτούς κατασκευή πασσάλων αντιστήριξης ή και συστοιχίας πασσάλων στη βάση της πλάκας του πυθµένα της σήραγγας και σε ορισµένες περιπτώσεις και την κατασκευή προεντεταµένων αγκυρίων µεταξύ των εξωτερικών πασσάλων αντιστήριξης µε χρήση εκτοξευµένου σκυροδέµατος (Gunite). 22

39 ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΤΑΘΜΟY Ν.Σ.Σ Ο σταθµός είναι τύπου τρία (). Κατασκευάζεται νοτιοδυτικά του νέου σιδηροδροµικού σταθµού του Ο.Σ.Ε, παράλληλα µε τον άξονα της οδού Μοναστηρίου. Βορειοδυτικά του σταθµού κατασκευάζεται η σήραγγα του επιστάθµου, ενώ νοτιοανατολικά κατασκευάζεται όρυγµα διασταύρωσης τροχιών. Στο πρώτο (1 ο ) επίπεδο αυτών των σηράγγων αναπτύσσονται οι χώροι προσωπικού, καθώς και οι ηλεκτροµηχανολογικοί χώροι. Ο σταθµός έχει δύο (2) εισόδους, µία εκατέρωθεν της οδού Μοναστηρίου. Η µία (1) είσοδος έχει δύο (2) κυλιόµενες κλίµακες (µία εισόδου, µία εξόδου), δίπλα στην κύρια είσοδο του σταθµού του Ο.Σ.Ε, ανελκυστήρα και µία σταθερή κλίµακα προς τις αφετηρίες των αστικών λεωφορείων. Η διάταξη των πεζοδροµίων και των αφετηριών των αστικών λεωφορείων προσαρµόζονται στην τοποθέτηση των κλιµακοστασίων αυτών, καθώς και πυραµίδας (φωταγωγός) που βρίσκεται στην συµβολή των δύο αυτών κλιµακοστασίων. Η άλλη είσοδος τοποθετείται στη συµβολή των οδών Αναγεννήσεως και Μοναστηρίου και έχει δύο κυλιόµενες κλίµακες. Ο σταθµός έχει δύο (2) επίπεδα και βάθος σιδηροτροχιών 1,45 µέτρα από τη στάθµη του εδάφους. Το επίπεδο αποβάθρας συνδέεται µε το επίπεδο έκδοσης εισιτηρίων µε ένα ζεύγος κυλιοµένων κλιµάκων και µία σταθερά κλίµακα στο βορειοδυτικό άκρο της αποβάθρας και µία σταθερή και έναν ανελκυστήρα στο νοτιοδυτικό. Οι ηλεκτροµηχανολογικοί χώροι εξυπηρετούνται από ένα κλιµακοστάσιο που καταλήγει στο χώρο στάθµευσης του Ο.Σ.Ε. Τα φρέατα του σταθµού βρίσκονται στο χώρο στάθµευσης του Ο.Σ.Ε, στο χώρο των αφετηριών των αστικών λεωφορείων και στη νησίδα της οδού Μοναστηρίου. Ο σταθµός αποτελείται από τρία () τµήµατα από: Τον Επίσταθµο (Forestation), που είναι το πρώτο προς τα νοτιοδυτικά τµήµα, από την Χ.Θ. (0+249,09) έως τη Χ.Θ (0+28,5) Τον Κυρίως Σταθµό (Main Station), που είναι το µεσαίο τµήµα µεταξύ των θέσεων από την Χ.Θ (0+28,5) έως την Χ.Θ 0+91,05 Το Φρέαρ εγκατάστασης των ΤΒΜ µε τις ιασταυρώσεις (TBM Crossover), από την Χ.Θ 0+91,05, έως το άκρο του φρέατος των ΤΒΜ, την Χ.Θ 0+186,25. Μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου του 2008, ο σταθµός έχει µελετηθεί για τα δύο ακραία τµήµατα αυτού (Forestation / TBM Crossover) και εφαρµόζεται σ αυτά σταδιακά. εν έχουν ολοκληρωθεί οι µελέτες για το κεντρικό τµήµα του σταθµού (Main Station) γιατί υπάρχει δυσκολία υλοποίησης τόσο λόγω των διελεύσεων κίνησης των λεωφορείων από την πλατεία του Ο.Σ.Ε προς τις οδούς Μοναστηρίου και 2

40 Αναγεννήσεως, όσο και εξαιτίας των αρχαιολογικών ερευνών και ευρηµάτων στο τµήµα αυτό ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΗΡΑΓΓΑ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ Σχήµα 2.1 Κάτοψη Επιστάθµου (τµήµα Ι) Το τµήµα του επιστάθµου ξεκινάει από τη χιλιοµετρική απόσταση Χ.Θ: (-0+249,09) µέτρα έως ( ,5) µέτρα και περιορίζεται µόνο στο κιβώτιο αυτής, δηλαδή περιλαµβάνει 2 πλάκες (οροφής επικάλυψης και βάσεως πυθµένα). Επί της πλάκας επικάλυψης γίνεται επίχωση ύψους 5,00 µέτρων περίπου, ενώ το βάθος εκσκαφής των διαφραγµατικών πανέλων από την επιφάνεια του καταστρώµατος των δρόµων και των πεζοδροµίων είναι 26, 57 µέτρα (λόγω των γεωτεχνικών ερευνών και µελετών). ε σκυροδετείται το διαφραγµατικό τοιχίο µέχρι την επιφάνεια, αλλά περίπου 7 µέτρα κάτω από το κατάστρωµα. Το υπόλοιπο τµήµα των 7 µέτρων γεµίζει µε σκυρόδεµα χαµηλής ποιότητας (C8/10) ή µε πλαστικό σκυρόδεµα µέχρι την σταδιακή εκσκαφή της σήραγγας, την κατασκευή ης 1 ης στάθµης των χαλύβδινων αντιστηρίξεων και τη συνέχεια των εκσκαφών µέχρι τη δεύτερη στάθµη. Είναι υποχρεωτική η κατασκευή, περιµετρικά και εξωτερικά των διαφραγµατικών τοίχων, συστοιχίας πασσάλων διατοµής Φ800. Η κατασκευή αυτών σε συνδυασµό µε την 1 η στάθµη των χαλύβδινών αντιστηρίξεων και την κατασκευή στο εσωτερικό της επιφάνειας των πασσάλων τοιχίου από εκτοξευόµενο σκυρόδεµα, αντιστηρίζει το επάνω εξωτερικό κατάστρωµα των πεζοδροµίων και δρόµων. 2 Στο τµήµα αυτό που αναφέρεται στην κατασκευή από τη Χ.Θ 091,05 έως την Χ.Θ. 186,25, αναλύονται όλες οι δραστηριότητες που αφορούν στα έργα του πολιτικού µηχανικού. Η διαφορετικότητα στον τρόπο λειτουργίας και κατασκευής του τµήµατος αυτού από το αντίστοιχο της σήραγγας του επίσταθµου εστιάζεται στις παρακάτω διαφορές. 24

41 Η κατασκευή της πλάκας οροφής προηγείται των εργασιών εκσκαφής του κιβωτίου της σήραγγας. Αυτή εδράζεται και συνδέεται µε την στέψη των διαφραγµατικών τοίχων. Η µορφή αυτής είναι δοκιδωτή. Η επίχωση της πλάκας οροφής (Cover & Cut) και η σταδιακή εκσκαφή της σήραγγας συνδέεται µε την κατασκευή µιας δεύτερης στάθµης χαλύβδινων αντιστηρίξεων η οποία ενισχύεται στις περιοχές που αφήνονται δύο ανοίγµατα (είσοδοι) για την πορεία των εργασιών. Τέλος, ακολουθεί η κατασκευή του πυθµένα µετά την υδατοστεγάνωση ΦΡΕΑΡ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Ι ΥΜΩΝ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ Σχήµα 2.2 Κάτοψη διασταυρώσεων και φρέατος ΤΒΜ (τµήµα ΙΙΙ) Το τµήµα αυτό ξεκινάει από τη χιλιοµετρική απόσταση Χ.Θ: (0+091,05) µέτρα έως (0+186,25) µέτρα. Στον τοµέα αυτό η σήραγγα έχει δύο επίπεδα λειτουργίας: ένα για την κυκλοφορία των συρµών που είναι το χαµηλότερο επίπεδο και ένα δεύτερο για την κίνηση των ατόµων και την τοποθέτηση των µηχανολογικών εγκαταστάσεων. Αποτελείται δηλαδή, εκτός των δύο πλακών οροφής και πυθµένα και από µία ενδιάµεση πλάκα που βρίσκεται σε βάθος περίπου 6,65 µέτρα η επιφάνειά της από την επάνω στάθµη του καταστρώµατος των οδών και πεζοδροµίων. Το βάθος εκσκαφής των διαφραγµατικών τοίχων είναι 24, 15 µέτρα από την επιφάνεια του καταστρώµατος ( λόγω των γεωτεχνικών ερευνών και µελετών), σκυροδετείται όµως σε µεγαλύτερο βάθος, φτάνοντας έτσι πολύ ψηλότερα από αυτά του επιστάθµου. Το σκυροδετηµένο τµήµα των διαφραγµατικών πανέλων έχει βάθος 22,60 µέτρα. Η στέψη των διαφραγµατικών τοίχων βρίσκεται 1,5 µε 2,00 µέτρα κάτω από την επάνω επιφάνεια των δρόµων και των πεζοδροµίων. Επίσης, δεν απαιτείται εξωτερικά του διαφραγµατικού τοιχίου αντιστήριξη µε συστοιχία πασσάλων. 25

42 Σκάβεται σταδιακά µέχρι τη βάση του πυθµένα η σήραγγας, σε βάθος 16, 15 µέτρα από την επιφάνεια του καταστρώµατος. Η µέθοδος αυτή του ανοιχτού ορύγµατος (Cut & Cover) απαιτεί εκτός των µονίµων αντιστηρίξεων των διαφραγµατικών τοίχων και προσωρινές αντιστηρίξεις των διαφραγµατικών τοίχων σε πολλαπλά επίπεδα και αρκετά ισχυρές. Έτσι, διαµορφώνεται η σταδιακή εκσκαφή σε τρεις () στάθµες µε αντίστοιχα επίπεδα χαλύβδινων αντηρίδων τοποθετηµένες 0,80 µέτρα πάνω από τις αντίστοιχες στάθµες εκσκαφών. Λόγω του ανοιχτού ορύγµατος απαιτούνται για την εξασφάλιση της άνωσης της πλάκας του πυθµένα ως προς τις πλευρικές πλάγιες ωθήσεις των γαιών από το µεγάλο βάθος των 16,50 µέτρων εκσκαφής να κατασκευασθούν εσωτερικά του πλάτους της σήραγγας, συστοιχίες πασσάλων αγκύρωσης του πυθµένα, διατοµής Φ800. Οι συστοιχίες αυτές των πασσάλων στο τµήµα του Crossover είναι διπλές και στο φρέαρ του ΤΒΜ λόγω µεγαλύτερου πλάτους του φατνώµατος είναι τριπλές. Τέλος, προκειµένου να γίνει η κατασκευή και της ενδιάµεσης πλάκας απαιτείται κατασκευή εσωτερικού ισχυρού µεταλλικού ικριώµατος του οποίου συνδέεται µε τα επίπεδα των αντιστηρίξεων και αποτελεί παράλληλα τη βάση εργασίας για την κατασκευή των ξυλοτύπων της ενδιάµεσης πλάκας και της πλάκας οροφής. Οι πλάκες αυτές είναι συµπαγείς και όχι δοκιδωτές. Ουσιαστικά η κατασκευή των πλακών της σήραγγας στο τµήµα αυτών ξεκινά από τον πυθµένα προς την επιφάνεια εντός ανοιχτού ορύγµατος, σε αντίθεση µε εκείνη του επιστάθµου που ξεκινά από την οροφή προς τον πυθµένα ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Σχήµα 2. Κάτοψη κυρίου σταθµού (main station) τµήµα ΙΙ Το τµήµα αυτό βρίσκεται µεταξύ του τµήµατος του επιστάθµου και των διασταυρώσεων µε χιλιοµετρική απόσταση Χ.Θ: (- 0+95,22) µέτρα έως (0+091,05) µέτρα. Το τµήµα ΙΙ του Ν.Σ.Σ θα κατασκευαστεί µε εκσκαφή και επανεπίχωση. Η προσωρινή αντιστήριξη του ορύγµατος εκσκαφής θα γίνει µε διαφραγµατικούς τοίχους σε συνδυασµό µε τρεις σειρές από οριζόντιες αντηρίδες. Οι διαφραγµατικοί τοίχοι εκτός από προσωρινή αντιστήριξη κατά τη φάση εκσκαφής χρησιµοποιούνται και ως µόνιµα τοιχώµατα µετά το πέρας των εργασιών κατασκευής. 26

43 Η παραπάνω µέθοδος κατασκευής, µε τη χρήση διαφραγµατικών τοίχων, περιορίζει τον καταβιβασµό του υδροφόρου ορίζοντα και εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση των οριζόντιων και κατακόρυφων µετακινήσεων στην επιφάνεια. Οι διαφραγµατικοί τοίχοι κατασκευάζονται από επί µέρους φατνώµατα µήκους 2.8 έως 6.8 m περίπου. Με τη διαδικασία αυτή δηµιουργείται διαφραγµατικός τοίχος κατάλληλου µήκους όπως και στη διαδικασία κατασκευής των διαφραγµατικών τοίχων του επιστάθµου (forestation) και διασταυρώσεων (crossover). Στη συνέχεια γίνεται σταδιακή εκσκαφή και τοποθέτηση των αντηρίδων στις απαιτούµενες από τη µελέτη στάθµες. Μετά την ολοκλήρωση των εκσκαφών µέχρι το κατάλληλο βάθος, θα κατασκευαστεί η πλάκα του πυθµένα (θεµελίωση) η οποία θα συνδεθεί µε τα διαφράγµατα µέσω couplers. Την πλάκα του πυθµένα ακολουθεί η ενδιάµεση πλάκα η οποία και αυτή συνδέεται µέσω couplers µε τα διαφράγµατα. Τέλος κατασκευάζεται η πλάκα οροφής η οποία στηρίζεται στο πάνω µέρος των διαφραγµάτων διαµορφώνοντας κόµβο. Αναλυτικότερα, οι φάσεις κατασκευής του τµήµατος ΙΙ του Ν.Σ.Σ είναι οι εξής: κατασκευή οδηγών τοιχωµάτων και αντιστήριξη µε ξύλινες ή µεταλλικές αντηρίδες. κατασκευή διαφραγµατικών τοίχων. εκσκαφή µέχρι τη στάθµη τοποθέτησης της πρώτης αντηρίδων και τοποθέτηση αυτών. επανάληψη προηγούµενου βήµατος µέχρι την τοποθέτηση όλων των αντηρίδων και εκσκαφή µέχρι την τελική στάθµη. κατασκευή της πλάκας του πυθµένα και σύνδεση µε τα διαφράγµατα, σε εσοχές βάθους 10 cm, µέσω συνδέσµων επέκτασης οπλισµού (couplers). αφαίρεση αντηρίδων στάθµης - για την εξυπηρέτηση της διάνοιξης των σηράγγων. κατασκευή της ενδιάµεσης πλάκας µε σύνδεση στα διαφράγµατα σε εσοχές βάθους 10 cm µέσω συνδέσµων επέκτασης οπλισµού (couplers) και αφαίρεση των αντηρίδων στο επίπεδο -2. κατασκευή της πλάκας οροφής µε κατάλληλη διαµόρφωση κόµβου στη σύνδεση µε τα διαφράγµατα και αφαίρεση των αντηρίδων του επιπέδου -1. Στη φάση εκσκαφής θα πραγµατοποιούνται τµηµατικές αρχαιολογικές εκσκαφές µέχρι το µέγιστο βάθος στο οποίο αναµένεται να συναντηθούν πιθανά ευρήµατα (περίπου 7-8m από την επιφάνεια). 27

44 ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΤΒΜ ΚΑΙ ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Ν.Σ.Σ Για την κατασκευή της σήραγγας και του φρέατος των TBM, όπου το πλάτος της σήραγγας είναι 19,10 µέτρα, εφαρµόστηκε η µέθοδος των cut & cover, ή του ανοιχτού ορύγµατος. Λόγω του σταθµού των TBM, όπου είναι η αφετηρία και το στήσιµο των µηχανών εκσκαφής της σήραγγας σύνδεσης υπογείως των διαφορετικών στάσεων σταθµών κατά µήκος του άξονα χάραξης της σήραγγας του METRO, επιλέχθηκε αναγκαστικά η µέθοδος του ανοιχτού ορύγµατος µε το σύστηµα των εσωτερικών µεταλλικών αντιστηρίξεων σε διαφορετικά επίπεδα και διαφορετικές χρονικές φάσεις. Με την ίδια µέθοδο του ανοιχτού ορύγµατος υλοποιήθηκε και η σήραγγα του Crossover, που αποτελεί συνέχεια του σταθµού των TBM και σε πλάτος σήραγγας 14,50 µέτρα. ηλαδή πρώτα υλοποιήθηκαν οι διαφραγµατικοί τοίχοι και στη συνέχεια κατασκευάστηκαν οι διπλές συστοιχίες πασσάλων διατοµής Φ800 στο εσωτερικό του πλάτους του ορύγµατος και κάτω από το βάθος της πλάκας του πυθµένα της σήραγγας (στην σήραγγα του TBM οι συστοιχίες των πασσάλων Φ800 αγκύρωσης της πλάκας πυθµένα είναι τριπλές)). Κατόπιν µε διαδοχικές φάσεις σταδιακών εκσκαφών, σε διαφορετικά βάθη και µε την εφαρµογή, σε διαφορετικά επίπεδα και βάθη, µεταλλικών αντιστηρίξεων πραγµατοποιείται η εκσκαφή της σήραγγας σε ανοιχτό όρυγµα µέχρι την κατασκευή της πλάκας του πυθµένα. Για την κατασκευή της σήραγγας του επιστάθµου δεν ακολουθείται η προηγούµενη µέθοδος του ανοιχτού ορύγµατος (cut & cover). Και εδώ πραγµατοποιείται η κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων όπως και στο υπόλοιπο του έργου, αλλά κατασκευάζονται εξωτερικά και εκατέρωθεν των διαφραγµατικών τοίχων συστοιχία µονής σειράς πασσάλων (Φ800) αντιστήριξης. Στη συνέχεια γίνεται η πρώτη φάση εκσκαφής σε βάθος,40 µέτρα από την επιφάνεια του δρόµου και τοποθετείται ένα επίπεδο εσωτερικών µεταλλικών αντιστηρίξεων σε συνδυασµό µε περιµετρική δοκό που στη συνέχεια τοποθετείται στη συστοιχία των πασσάλων Φ800. Η διαφοροποίηση µε την προηγούµενη µέθοδο, είναι ότι αφού υλοποιηθεί και η δεύτερη φάση εκσκαφής σε βάθος περίπου 6,0 µέτρων από τη στάθµη του δρόµου (µετά την ολοκλήρωση του εσωτερικού επιπέδου των αντιστηρίξεων, περίπου σε ύψος 2,20 µέτρων από την στάθµη του δρόµου), κατασκευάζεται η πλάκα οροφής επικάλυψης της σήραγγας που εδράζεται στην στέψη των διαφραγµατικών τοίχων. Αφήνονται κατά την διαµήκη έννοια της πλάκας επικάλυψης ελεύθερα ανοίγµατα όσο το πλάτος της σήραγγας και σε µήκη 9,00 και 10,50 µέτρα, µέσα από τα οποία γίνεται η εκσκαφή και η κατασκευή της σήραγγας στο τελικό βάθος του πυθµένα (cover & 28

45 cut), ενώ συγχρόνως επιχωµατώνεται το υπόλοιπο τµήµα πάνω από την πλάκα επικάλυψης της σήραγγας. Η µέθοδος αυτή (cover & cut) αποδείχτηκε οικονοµικότερη και προσφορότερη από την προηγούµενη (cut & covet ανοιχτού ορύγµατος) για τους παρακάτω λόγους: εν απαιτούνται πολλαπλά () επίπεδα εσωτερικών µεταλλικών αντιστηρίξεων όπου χρησιµοποιούνται µεγάλης διατοµής διπλές (διµελείς) χαλύβδινες ράβδοι (λόγω των µεγάλων πλευρικών δυνάµεων γαιών). Σηµειωτέον ότι το κόστος των µεταλλικών αντιστηρίξεων στο τµήµα της σήραγγας του crossover ανήλθε στο ποσό του 1,5 εκατ/ρίου (ευρώ). Η επαναχρησιµοποίηση (µετά την κατασκευή της σήραγγας) του υλικού των χαλύβδινων διατοµών και η µεταφορά τους έχει κόστος, γιατί θα πρέπει να αποκοπούν και να γίνουν από διµελείς, απλές διατοµές προκειµένου να είναι εύχρηστες και αξιοποιήσιµες. Λόγω της κατασκευής της πλάκας επικάλυψης πρώτα και της επανεπίχωσης του υλικού µέχρι της ανάκτησης του δρόµου, µπορεί να τεθεί σε κυκλοφορία το τµήµα του δρόµου και το σύστηµα των αποχετεύσεων και απορροής των οµβρίων πριν την κατασκευή της σήραγγας. Η αντιστήριξη των διαφραγµατικών τοίχων που πραγµατοποιείται µε την κατασκευή της πλάκας επικάλυψης, σε αρχικό στάδιο, ανακουφίζει τις πλευρικές µεγάλες ωθήσεις γαιών και τις ανοδικές πιέσεις επί της εδαφόπλακας του πυθµένα της σήραγγας, µε αποτέλεσµα να µην απαιτείται η εσωτερική διπλή συστοιχία πασσάλων Φ800 αγκύρωσης αυτής. εν απαιτείται η κατασκευή εσωτερικά µεταλλότυπου σκαλωσιάς και ξυλότυπου για την πλάκα οροφής επικάλυψης, δεδοµένου ότι η κατασκευή αυτής εφαρµόζεται επί εδαφικού υλικού διαµορφωµένου κατάλληλα και ως εκ τούτου είναι σηµαντικά µικρότερου κόστους από την κατασκευή σκαλωσιάς και ξυλότυπων, η οποία εφαρµόζεται στην περίπτωση του ανοιχτού ορύγµατος στο φρέαρ του TBM και στο τµήµα της σήραγγας του crossover ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Ν.Σ.Σ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ Η διπλωµατική εργασία ασχολείται µε τα έργα κατασκευής του πολιτικού µηχανικού, που αφορούν αποκλειστικά τον επίσταθµο. Η ενασχόληση µε το τµήµα αυτό του σταθµού, προκλήθηκε από το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η µέθοδος κατασκευής του επίσταθµου (Cover & Cut), τη µεθοδολογία κατασκευής την οποία παρουσιάζουµε στη συνέχεια. Και στις δύο µεθόδους κατασκευής υπάρχουν 29

46 εργασίες, για τις οποίες η µέθοδος κατασκευής είναι η ίδια (διαφραγµατικοί τοίχοι, χαλύβδινες αντιστηρίξεις) ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΘΟ ΗΓΗΣΗΣ Για την κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων απαιτείται καταρχήν κατασκευή τοίχων καθοδήγησης από έγχυτο σκυρόδεµα. Οι τοίχοι καθοδήγησης είναι µια προσωρινή κατασκευή για την καθοδήγηση της εκσκαφής, την υποστήριξη της ανώτερης εδαφικής περιοχής, την εξισορρόπηση των διακυµάνσεων της στάθµης του υποστηρικτικού υγρού κ.α. Για την αντιστήριξή τους τοποθετούνται αντηρίδες ανά αποστάσεις. Η κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων αποτελεί και την ιεραρχικά πρωτεύουσα φάση εργασιών κατασκευής των πλευρικών τοιχωµάτων της σήραγγας, µετά ασφαλώς την χάραξη των οδηγών των διαφραγµατικών και την κατασκευή αυτών επί της επιφάνειας του δρόµου και των πεζοδροµίων. Οι οδηγοί χάραξης των διαφραγµατικών τοίχων πληροφοριακά συνίστανται στις ακόλουθες εργασίες (οι εργασίες αυτών των οδηγών στο τµήµα του επιστάθµου έχουν ολοκληρωθεί κατά 100%): Με άξονα χάραξης της σήραγγας και εκατέρωθεν αυτού, χαράσσονται τα κανάλια εκσκαφής των διαφραγµατικών τοίχων επί της επιφανειακής στάθµης και σε ελεύθερο µεταξύ τους άνοιγµα πλάτους: L=14,50 µέτρα. Στις χαράξεις εφαρµόζονται τοπογραφικές µελέτες µε ηλεκτρονικά τοπογραφικά όργανα και µετρήσεις. Ακολουθεί εκσκαφή µε εκσκαπτικά µηχανήµατα των διδύµων καναλιών ελαχίστου πλάτους στην επιφάνεια B o = 1,45 1,50 µέτρα και µέχρι βάθους 1,50 µέτρα και ελάχιστο πλάτος πυθµένα B u = 1,5 µέτρα. Λόγω του κάδου του εκσκαπτικού µηχανήµατος τα πρανή των καναλιών τάφρων δεν είναι κατακόρυφα, αλλά έχουν µία µικρή κλίση ως προς την κατακόρυφο i 1/10 προς τα έξω. Στη συνέχεια και άµεσα µετά την εκσκαφή, τοποθετούνται ξυλότυποι ή µεταλλότυποι στο εσωτερικό των τάφρων, αντιστηριζόµενοι εσωτερικά µεταξύ τους µε ξύλινες ή µεταλλικές αντηρίδες. Η τοποθέτηση αυτών γίνεται µε τοπογραφικά όργανα, ελέγχοντας την χάραξη των τοιχωµάτων της σήραγγας αφενός για την ευθυγράµµιση των εσωτερικών παρειών των τάφρων και αφετέρου για την εξασφάλιση σταθερού πλάτους καναλιών (b o =0,85µέτρα). 0

47 Σχήµα 2.4 Ενδεικτική τοµή τοιχίου καθοδήγησης για την κατασκευή του διαφραγµατικού τοίχου στον επίσταθµο Κατασκευάζεται και τοποθετείται στη συνέχεια ο σιδηροπλισµός των πλευρικών τοιχωµάτων οδηγών των τάφρων, στο µεταξύ των ξυλοτύπων µεταλλοτύπων και των πρανών του εδάφους των τάφρων. Σκυροδετούνται τα τοιχώµατα οδηγοί των καναλιών τάφρων µε σκυρόδεµα, που µεταφέρεται σε βαρέλες και διαστρώνεται µε σέσουλες γιατί δεν απαιτούνται αντλίες. Το υλικό του σκυροδέµατος είναι ποιότητας αντοχής C16/20 (όριο διαρροής (f yc )= 16MPa και όριο θραύσης (f uc )=20MPa). Τέλος αποµακρύνονται οι εσωτερικοί τύποι (ξυλότυποι / µεταλλότυποι και αντηρίδες) και δίδεται ελευθερία στον εργολάβο των διαφραγµατικών τοίχων να προχωρήσει στην εκσκαφή τους µε οδηγούς τις παραπάνω κατασκευασθείσες τάφρους. 1

48 Σχήµα 2.5 Ενδεικτική τοµή τοιχίου καθοδήγησης για την κατασκευή του διαφραγµατικού τοίχου στα σύνορα του επιστάθµου µε το Main Station Το βάθος των τάφρων (h=1,50µέτρα) και το εσωτερικό ελεύθερο άνοιγµά τους (b o =0,85 µέτρα), προσδιορίστηκε για να είναι σε θέση το εκσκαπτικό µηχάνηµα ο κάδος της µπένας της εκσκαφής του διαφραγµατικού τοίχου να εισχωρεί ακριβώς µε ανοχή των 5 εκατοστών για την διέλευσή του αφενός και αφετέρου να µην εκτρέπεται από την πορεία της χάραξης του τοίχου. Παράλληλα το βάθος ορίζει το στέλεχος το σταθερό της µπένας, µετά το οποίο εισέρχονται οι κοπτήρες και ανοίγουν για την εκσκαφή και όταν κλείνουν να µην επιτρέπουν την κοπή σε έκκεντρη καθ ύψος διεύθυνση. Εποµένως οι διαστάσεις κατασκευή µεθοδολογία χάραξης των διαφραγµατικών τοίχων προσδιορίζεται εξαρχής από την ορθή εκτέλεση των οδηγών τάφρων καναλιών, για τα οποία ο έλεγχος και ο υπολογισµός τους ακολουθεί παρακάτω ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΘΟ ΗΓΗΣΗΣ Οι τοίχοι καθοδήγησης διαστασιολογούνται να αναλαµβάνουν τις ουδέτερες γεωστατικές δράσεις και επιπλέον τις επιφανειακές επιφορτίσεις (DIN 4126). Κατά τη διαστασιολόγηση λαµβάνεται υπόψη ότι πρόκειται για προσωρινή κατασκευή η οποία καταπονείται για µικρό χρονικό διάστηµα και η ρηγµάτωσή της δεν επιφέρει αρνητικές συνέπειες. Έτσι, θεωρείται µειωµένος συντελεστής ασφαλείας φορτίου ίσος µε

49 Για συντελεστή Κ = 0.40, µέση επιφανειακή επιφόρτιση p = 25 kpa και ύψος οδηγού τοιχώµατος h = 1.50m, οι ωθήσεις που αναπτύσσονται στον τοίχο είναι: Ε = 0.5 x 19 x 0.40 x 1.5 x x 0.40 x 1.5 = = 2.55 kn/m. Γίνεται ο έλεγχος των οδηγών τοιχωµάτων σε κάµψη λόγω της εγκάρσιας φόρτισης κατά τη φάση κατασκευής διαφραγµατικού τοίχου πλάτους 6.8m. Το µοντέλο υπολογισµού αποτελείται από τη δοκό (οδηγό τοίχο) εδρασµένη επί ελαστικών στηρίξεων (ξύλινες αντηρίδες). Το άνοιγµα της δοκού προσοµοιώθηκε 7.0m. Το γεωστατικό φορτίο κατανέµεται οµοιόµορφα σε όλο το µήκος της δοκού ενώ για το κινητό θεωρείται η περίπτωση εφαρµογής είτε σε όλο το µήκος της δοκού είτε στην περιοχή του ανοίγµατος ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΤΗΡΙ ΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗΣ Ο ΗΓΩΝ ΤΟΙΧΩΝ Για την αντιστήριξη των οδηγών τοίχων θα απαιτηθούν ξύλινες αντηρίδες. Ο έλεγχος τους γίνεται βάσει του EC5 (Ευρωκώδικας 5 για ξύλινες Κατασκευές). H διατοµή των αντηρίδων είναι τετραγωνικής διατοµής διαστάσεων 100 x 100 mm. Από τα αποτελέσµατα του υπολογισµού του παραρτήµατος Α προκύπτει µέγιστη δύναµη στήριξης ίση µε 175kN. Τοποθετούνται δύο αντηρίδες καθ ύψος των οδηγών τοίχων (κατά µήκος απόσταση τοποθέτησης 2.0m). Εποµένως ανά αντηρίδα η δύναµη είναι 88 kn ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ Μετά την κατασκευή των οδηγών τοιχωµάτων ακολουθεί η κατασκευή των πετασµάτων / φαντωµάτων του διαφραγµατικού τοίχου. Κατά την εκσκαφή για την κατασκευή ενός πετάσµατος η αντιστήριξη των παρειών της εκσκαφής γίνεται µε υποστηρικτικό υγρό (εναιώρηµα µπετονίτη ή µίγµα πολυµερών). Η στάθµη του αιωρήµατος δεν πρέπει να πέφτει κάτω από την απαιτούµενη στάθµη που εξασφαλίζει την ευστάθεια της εκσκαφής. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο διαφραγµατικός τοίχος αποτελείται από επιµέρους φατνώµατα. Για τη διαµόρφωση των αρµών µεταξύ τους χρησιµοποιούνται προκατασκευασµένα τεµάχια από λαµαρίνα. Τα τεµάχια από λαµαρίνα είναι

50 διαµορφωµένα ώστε επιτρέπουν την τοποθέτηση και την προστασία κατακόρυφων στεγανωτικών αρµοταινιών (water stop) µεταξύ των φατνωµάτων. Για την όπλιση των πετασµάτων χρησιµοποιούνται προκατασκευασµένοι κλωβοί. Ιδιαίτερη µέριµνα λαµβάνεται στη διαµόρφωση του οπλισµού στις περιοχές των εσοχών σύνδεσης µε τους οριζόντιους φορείς (πλάκες). Στις περιοχές αυτές ο οπλισµός φέρει τα κατάλληλα παρεµβλήµατα για την επιµήκυνση του οπλισµού στη φάση κατασκευής των πλακών. Λαµβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις των DIN 4126 και EN 158. Η σκυροδέτηση των διαφραγµάτων θα γίνεται µε σκυρόδεµα κατηγορίας C0/7 και σύµφωνα µε τις κατασκευαστικές απαιτήσεις των DIN 4126 και EN 158. Οι διαφραγµατικοί τοίχοι είναι πάχους 0.80m, ενώ το βάθος έµπηξης είναι 6.0m από την τελική στάθµη εκσκαφής. Σχήµα 2.6 Κατά πλάτος τοµή σήραγγας επιστάθµου - 1 η Φάση κατασκευής διαφραγµατικών τοίχων Για τη διαστασιολόγηση των διαφραγµάτων έγιναν όλοι οι απαιτούµενοι στατικοί έλεγχοι του φορέα ώστε να ληφθούν υπόψη τα εντατικά µεγέθη σε όλο το φορέα αλλά και στις θέσεις σύνδεσης των διαφραγµάτων µε τις πλάκες και να τοποθετηθούν οι αναγκαίες αναµονές (couplers). 4

51 Όσον αφορά τα διαφράγµατα αντιµετωπίζονται τα εξής: η χάραξη και οι διαστάσεις των επιµέρους φατνωµάτων των διαφραγµατικών τοίχων. η στατική επάρκεια των διαφραγµάτων. η στεγάνωση µεταξύ φατνωµάτων διαφραγµατικών τοίχων. η µελέτη διάταξης των οπλισµών σε όλο το ύψος του διαφράγµατος, η διάταξη των οπλισµών στην περιοχή στήριξης των πλακών και οι διαστάσεις των κλωβών οπλισµού η λεπτοµέρεια σύνδεσης των πλακών µε τα διαφράγµατα Για την κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων απαιτούνται τα εξής: Σχήµα 2.7 Λειτουργία µπένας κατά την εκσκαφή Συγκρότηµα µηχανής διαφράγµατος (µπένα), που αποτελείται από: o Ένα ελαστιχοφόρο γερανό τοποθέτησης του οπλισµού των κλωβών των διαφραγµάτων (τύπου KRUPP 4MK 045). o Μία διαφραγµατική µηχανή από: ΜΠΕΝΑ LIEBHERR(τύπου HS 850) o Βοηθητικά µηχανήµατα διαχωριστών (desauders) που περιλαµβάνουν: 5

52 5 αντλίες 5HP κόσκινα HP ίκτυα (αντλητικά συγκροτήµατα) + ηλεκτροσυγκολλήσεις εξαµενές (για την συγκέντρωση του µπετονίτη) συνολικής χωρητικότητας 00m. Ο µπετονίτης είναι υλικό που εισάγεται κατά τη διάρκεια της εκσκαφής από την µπένα της τάφρου και γεµίζει το κενό, έτσι ώστε να εξισορροπεί τις εδαφικές πλευρικές εδαφοπιέσεις αφενός και αφετέρου λόγω της ουδέτερης αντίδρασής του µε το εδαφικό υλικό των πρανών (είναι αλκαλικής σύνθεσης) δηµιουργεί µία, εσωτερικά σταθερή λεία διεπιφάνεια. Έχει προηγηθεί ο έλεγχος ευστάθειας του ορύγµατος κατά την κατασκευή πετάσµατος διαφραγµατικού. Για τους ελέγχους λαµβάνονται υπόψη οι γεωτεχνικές τοµές. Εξετάζονται για κάθε γεωτεχνική τοµή οι έλεγχοι που αφορούν την ευστάθεια θεωρώντας τη στάθµη του Υ.Ο. στο -7.0m από της επιφάνεια του εδάφους ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΣΚΑΜΜΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΕΤΑΣΜΑΤΟΣ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΙΧΟΥ Για την ευστάθεια του σκάµµατος κατά τη κατασκευή ενός πετάσµατος διαφραγµατικού τοίχου θα χρησιµοποιείται µείγµα µπετονίτη ή πολυµερών. Ο έλεγχος ευστάθειας του σκάµµατος γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις των DIN 4126 και του ΕΝ 158. ιεξάγονται τριών ειδών έλεγχοι: α) έλεγχος έναντι εισροής νερών στο όρυγµα και στο µίγµα µπετονίτη, β) έλεγχος έναντι τοπικής αποκόλλησης κόκκων εδάφους και γ) έλεγχος έναντι συνολικής αστάθειας του σκάµµατος ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΕΙΣΡΟΗΣ ΝΕΡΩΝ ΣΤΟ ΟΡΥΓΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΙΓΜΑ ΜΠΕΤΟΝΙΤΗ Ο απαιτούµενος συντελεστής ασφαλείας είναι Ο συντελεστής ασφαλείας ορίζεται σαν ο λόγος της πίεσης του µπετονίτη προς το λόγο της πίεσης του νερού σε κάθε βάθος. Ο έλεγχος αυτός διασφαλίζεται σε περιπτώσεις που η στάθµη του 6

53 µείγµατος µπετονίτη δεν βρίσκεται κάτω από τη στάθµη του υδροφόρου ορίζοντα. Στην περιοχή του Νέου Σιδηροδροµικού σταθµού η στάθµη του Υ.Ο. βρίσκεται περίπου 7.0m κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, ενώ η στάθµη του µπετονίτη βρίσκεται σχεδόν στη στάθµη του εδάφους. Εποµένως, διασφαλίζεται η περίπτωση εισροών νερού στο όρυγµα ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΤΟΥ ΣΚΑΜΜΑΤΟΣ Σύµφωνα µε τον DIN 4126 ο απαιτούµενος συντελεστής ασφαλείας είναι 1,0. Από τις κοκκοµετρίες για την περιοχή του Επίσταθµου η µέγιστη τιµή είναι d10=0.5mm. Θεωρώντας ότι το όριο ροής του υποστηρικτικού υγρού είναι 0Ν/m2, προκύπτει: α) επίσταθµος: fso = 2 x 0 / 5e-6 =12000kN/m2 >> 200kN/m2 Για την περίπτωση του επίσταθµου αντί της αποµείωσης στην πίεση υποστήριξης, µπορεί εναλλακτικά να γίνει προσαύξηση του συντελεστή ασφαλείας από 1.0 σε 1.50 (DIN 4126 παράγραφος ). Οι παραπάνω συντελεστές ασφαλείας υπεισέρχονται στον υπολογισµό µέσω της εφαπτοµένης της εσωτερικής γωνίας τριβής, δηλαδή tanφ/fφ, όπου Fφ είναι ο συντελεστής ασφαλείας (1.0 ή 1.50). Για τη συνοχή λαµβάνεται συντελεστής ασφαλείας Fc = 1.50 βάσει του DIN. Συνοπτικά, έχουµε τον παρακάτω πίνακα µε τους υιοθετούµενους συντελεστές ασφαλείας. Συντελεστές ασφαλείας Fφ Fc Επίσταθµος Υιοθετούµενοι συντελεστές ασφαλείας βάσει DIN ΟΠΛΙΣΗ ΚΑΙ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΤΑΣΜΑΤΟΣ Το σκυρόδεµα που χυτεύεται µετά την τοποθέτηση του κλωβού του οπλισµού εξωθεί τον µπετονίτη στην επιφάνεια, λόγω µικρότερου ειδικού βάρους. Στη συνέχεια αντλείται µε λάστιχα και επανατοποθετείται στις δεξαµενές. Εξαιτίας δε της αλκαλικής του σύνθεσης δεν αντιδρά µε το σκυρόδεµα του διαφραγµατικού τοίχου. Ο 7

54 διαφραγµατικός τοίχος κατασκευάζεται τµηµατικά καθ ύψος, µε την τοποθέτηση των κλωβών της κάτω στάθµης και την σκυροδέτηση αυτής και συνέχεια της παράθεσης των νέων κλωβών καθ ύψος και σκυροδέτησης κ.ο.κ, στο ίδιο τµήµα και ίδιο κατακόρυφο επίπεδο. Μέσα δε στον κάθε κλωβό σιδηροπλισµών έχουν τοποθετηθεί και σταθεροποιηθεί σε ορισµένες θέσεις ( σύµφωνα µε τις µελέτες) οι σιδηροπλισµοί σύνδεσης (αναβολείς couplers) µε τους αντίστοιχους οπλισµούς στο πάχος της πλάκας του πυθµένα της σήραγγας. Ένας φορτωτής τύπου CATERPILLAR (CAT 90B) o Φορτηγά αυτοκίνητα για την αποµάκρυνση των προϊόντων εκσκαφής. o Βαρέλες σκυροδέµατος των 9µ. o Προσωπικό από χειριστές των µηχανηµάτων, βοηθούς και εργάτες. Η κοστολόγηση του εγχύτου διαφράγµατος µε σκυρόδεµα ποιότητας αντοχής C0/7 (όριο διαρροής (fyc)= 0MPa και όριο θραύσης (fuc)=7mpa) και µε τα υπόλοιπα υλικά που χρησιµοποιούνται αναλύεται τόσο µε χονδροειδή µέθοδο εκτίµησης, όσο και µε τη Γερµανική µέθοδο αιτιολογηµένη σύµφωνα µε τη ΝΕΑ Α.Τ.Ε.Ο του ΥΠ.Ε.ΧΩ. Ε, εγκύκλιο 44. Σχήµα 2.8 Σκυροδέτηση διαφραγµατικού τοιχίου µε βαρέλες 8

55 Τα τµήµατα των διαφραγµατικών τοίχων, κατασκευάζονται χωριστά καθ ύψος σε πλάτη διακυµαινόµενα (από 2,50µέτρα(ελάχιστη διάσταση µήκους) µέχρι 6,50 µέτρα(µέγιστη διάσταση µήκους)), η δε σύνδεση µεταξύ τους στην κατεύθυνση του µήκους του διαφράγµατος γίνεται µε βάση την µελέτη, αφού εξασφαλισθεί η τοποθέτηση των κατάλληλων σωληνώσεων και στεγανωτικών (water stops) µεταξύ των τµηµάτων τους. Είναι 14 διαφορετικοί τύποι πανέλων διαφραγµάτων (έχουν διαφορετικά µήκη και άκρα σύνδεσης µεταξύ τους). Η απόδοση εργασίας ανάγεται σε µία µέση τιµή κατασκευής διαφραγµατικού τοίχου ( µεταξύ του ελάχιστου των 2,50µέτρων και του µεγίστου τµήµατος των 6,50µέτρων) 2 µ έτρα επιφάνεια τοίχου, από την κοστολόγηση του οποίου ηµ έ ρα ηµέρα σε ( ) εκτιµάται και η ηµερήσια δαπάνη αυτού. Σχήµα 2.9 Καταστροφή και αποµάκρυνση τοιχίων οδηγών και στέψης διαφραγµατικού τοίχου Το βάθος των διαφραγµατικών τοίχων φθάνει µέχρι την στάθµη -20,41 µέτρα και µέχρι στάθµης απόλυτου υψόµετρου +0,70 µέτρα, συνολικού βάθους 21,11 µέτρα. Το τελευταίο τµήµα της στέψης, είναι χαµηλότερης ποιότητας σκυρόδεµα αναµεµειγµένο µε µπετονίτη και εδαφικό υλικό (ποιότητας περίπου: C12/15: f yc =12MPa, f uc =15MPa) σε ύψος στέψης 0,50 µέτρα. Αυτό καθαιρείται, αποκαλύπτονται οι υπάρχοντες σιδηροπλισµοί και διαµορφώνονται κατάλληλα αν 9

56 έχουν παραµορφωθεί κατά την φάση των κατεδαφίσεων µε τα κοµπρεσέρ. Η κατεδάφιση αυτού του τµήµατος επιβάλλεται αφενός για την καθαίρεση της χαµηλής ποιότητας αντοχής υλικό στέψης, αφετέρου για την αποκάλυψη του σιδηροπλισµού που θα αγκυρωθεί για να συνεργαστεί µε την επικαθήµενη πλάκα επικάλυψης και να καθοριστεί επακριβώς η τελική στάθµη οροφής, γιατί µε την σκυροδέτηση του διαφράγµατος σε βάθος δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί αυτό εξαρχής επακριβώς, λόγω του τρόπου εκσκαφής µε την µπένα. Μετά την κατασκευή των διαφραγµάτων ακολουθεί η κατασκευή των πασσάλων αντιστήριξης Φ ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΣΣΑΛΩΝ ΙΑΤΟΜΗΣ Φ800 Οι πάσσαλοι Φ800 κατασκευάζονται σε απλή συστοιχία παράλληλα µε τους άξονες των διαφραγµατικών τοίχων και σε απόσταση 0,85 µέτρα από την εξωτερική παρειά του διαφραγµατικού τοίχου. Στόχος της κατασκευής της πασσαλοσυστοιχίας είναι να αντιστηριχτεί το µέτωπο των πρανών και των πλευρικών καταστρωµάτων κυκλοφορίας της οδού Μοναστηρίου και των παράπλευρων οδών, όταν θα ακολουθήσει η φάση των εκσκαφών του φατνώµατος (ανοίγµατος) του πλάτους της σήραγγας (εκσκαφή ανοιχτού ορύγµατος αρχικά). 40

57 Σχήµα 2.10 Κατά πλάτος τοµή σήραγγας µε κατασκευασµένα διαφράγµατα πασσάλους και 1 η στάθµη εκσκαφής και χαλύβδινης αντιστήριξης Σύνολο πασσάλων στο τµήµα όπου κατασκευάζεται πλήρης πλάκα επικάλυψης: 12, µήκος πασσάλων: L=10,50 µέτρα. Σύνολο πασσάλων στο τµήµα του κλιµακοστασίου όπου αφήνεται κενό για την Cover & Cut (εκσκαφή χωρίς πλάκα): 24, µήκος πασσάλων: 20,00 µέτρα. 41

58 Σχήµα 2.11 Σιδηροπλισµός πασσάλων διατοµής Φ800 Η σκοπιµότητα κατασκευής εξωτερικά των διαφραγµάτων και περιµετρικά αυτών πασσάλων αντιστήριξης σε βάθος 10,50 µέτρα από την επιφάνεια του εδάφους, στόχο έχει την µη κατασκευή διαφραγµατικών τοίχων µέχρι την επιφάνεια, δεδοµένου ότι µε την µέθοδο cover and cut (ή up down εκσκαφή) και επίχωσης επί της πλάκας επικάλυψης της σήραγγας, µειώνεται το κοστολόγιο των διαφραγµατικών τοίχων από 2 στάθµης +5,15 µέτρα έως +0,70, δηλαδή 4,45 µ λιγότερα. Το κέρδος µέτρο µήκους που αποφέρει η µέθοδος αυτή είναι σηµαντικό, γιατί η κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων έχει µεγαλύτερο κοστολόγιο από την κατασκευή των πασσάλων Φ800 και είναι ταχύτερη χρονικά η κατασκευή των πασσάλων από την αντίστοιχη των διαφραγµάτων. Την συστοιχία των πασσάλων, στη στέψη τους συνδέει µία κεφαλοδοκός διατοµής Bo= 0,80 µέτρα (πλάτος) * Do= 1,0 µέτρα (ύψος) κατάλληλα οπλισµένη µε ποιότητα υλικού κατασκευής σκυρόδεµα αντοχής C20/25 και δοµικού χάλυβα (Β500C). Για την κατασκευή των πασσάλων διατοµής Φ800 απαιτούνται: Ένα συγκρότηµα διατρητικής µηχανής των πασσάλων Φ800 ανά 2,50 µέτρα βάθος διάτρησης µε χάλυβα Β500C σε ποσότητα 100 kgr σκυροδέµατος m πασσάλου και σε βάθος από 0 έως 10µέτρα βάθος εκσκαφής, το οποίο αποτελείται από τα παρακάτω µηχανήµατα: 42

59 o Ένα διατρητικό µηχάνηµα τύπου BG-14 Bauer µε όλα τα παρελκόµενα του εξοπλισµού του Καζάνι Κουβάδες Αρίδα o Ένα µικρό γερανό τύπου PPM 580A o Ένα φορτωτή (loader) τύπου CATERPILLAR, ελαστιχοφόρο CAT90B. o Φορτηγά µεταφοράς των προϊόντων εκσκαφής από τη διάτρυση του εδάφους (τετραξονικά) των 16µ. o Προσωπικό χειρισµού του µηχανηµάτων και της κατασκευής/τοποθέτησης σιδηροπλισµού και διάστρωσης/δόνησης του σκυροδέµατος από τεχνίτες, βοηθούς και εργάτες. Σχήµα 2.12 ιατρητικό µηχάνηµα κατασκευής πασσάλων και εκσκαπτικό µηχάνηµα ΕΚΣΚΑΦΕΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ 1η ΣΤΑΘΜΗ Στη συνέχεια γίνεται εκσκαφή µέχρι τη στάθµη +,46 µέτρα από την επιφάνεια του δρόµου. Για το σύνολο των εκσκαφών (µέχρι τελικής στάθµης πυθµένα) 4

60 χρησιµοποιείται συγκρότηµα εκσκαφής, που είναι το ίδιο ή µε παραλλαγές σεναρίων αυτού. Το συγκρότηµα αποτελείται: **1o σενάριο** Έναν εκσκαφέα (tunneling excavator), τύπου LIEBHERR R92T (ίσως και CATERPILLAR, CAT96G) Έναν φορτωτή (loader) CATERPILLAR, CAT966FII. Μία τσάπα (truck excavator) τύπου CATERPILLAR CAT0BLN. Μία µπουλντόζα (dozer) τύπου KOMATSU DGSP **2 ο σενάριο** LIEBHERR R92T (tunneling excavator) Έναν ερπυστιοφόρο φορτωτή τύπου CATERPILLAR, CAT69C (crawler loader) Ένα ελαστιχοφόρο φορτωτή τύπου CATERPILLAR, CAT 950G (wheel loader) Μία τσάπα, τύπου CATERPILLAR, CAT0BLN (truck excavator) Μία µπουλντόζα(dozer) τύπου KOMATSU DG5P. Τα υλικά µεταφέρονται µε φορτηγά τετραξονικά των 16µ και αποτίθενται σε χώρο υποδοχής προϊόντων εκσκαφής στην 5 η προβλήτα Θεσσαλονίκης. Το εργατικό δυναµικό των εκσκαφών αποτελείται από χειριστές µηχανηµάτων, βοηθό και εργάτη ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 1ου ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΩΝ Παράλληλα σχεδόν µε την 1 η φάση των εκσκαφών και στη συνέχεια των τµηµάτων που εκσκάφθησαν, µεταφέρονται στο εργοτάξιο από την υπεργολάβο εταιρεία κατασκευής µόρφωσης των χαλύβδινων φορέων του 1 ου επιπέδου της µεταλλικής αντιστήριξης, τα φέροντα δοµικά χαλύβδινα στοιχεία των δοκών (διµελείς διατοµές 2HEB20 οριζόντια µεταξύ της συστοιχίας των πασσάλων, εγκάρσιες αντηρίδες CHS457x16 ανά 5,0 µέτρα κυκλικής διατοµής κυλοδοκοί) Η προµήθεια του υλικού γίνεται για κάθε τύπο δοµικού στοιχείου, ήτοι κοιλοδοκό κυκλικής διατοµής από τη Σωληνουργία Θηβών. Για τις διαµήκεις δοκούς έδρασης των κοιλοδοκών αντηρίδων, για 5 φορές µεταφορά στο εργοτάξιο, η προµήθεια του υλικού γίνεται από τη ΤΕ.Μ.ΚΑ (τελικός κατασκευαστής). Για την τοποθέτηση των µεταλλικών αντηρίδων θα χρησιµοποιηθεί και ανυψωτικός γερανός. 44

61 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 1ου ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΑΓΚΥΡΩΣΕΩΝ ** (Σύνολο Αγκυρώσεων: 28, Χ.Θ (0+249, 89)) ** Σηµείωση: Στην περιοχή των κλιµακοστασίων και του κενού που θα αφεθεί στην πλάκα επικάλυψης της σήραγγας για την υπόλοιπη εκσκαφή cover &cut και στο άκρο του επιστάθµου. Οι προεντεταµένες αγκυρώσεις εφαρµόζονται σε ύψος 2,0 µέτρων από την επιφάνεια του εδάφους, διατρυπώντας κάθε πάσσαλο υπό γωνία 15 ο (µοιρών) ως προς τον ορίζοντα και στον άξονα κάθε πασσάλου αντιστοιχεί µία αγκύρωση. Η διάτρηση συνεχίζεται και στο όπισθεν του πασσάλου εδαφικό υλικό µέχρι βάθους 9,0µέτρα, µε αρίδα σωλήνα διατοµής Φ4 (=10,16 εκατοστά). Μετά το καθάρισµα των διατρηµάτων και την εισαγωγή των σωλήνων µε τους τένοντες προέντασης, γίνεται η τσιµεντένεση του σωλήνα των καλωδίων προέντασης µε ειδικό ισχυρό τσιµεντένεµα αγκύρωσης και εφαρµόζεται δύναµη µέγιστης προέντασης max z = 20KN (µέγιστο φορτίο θραύσης : Z u =498ΚΝ) εξασφαλίζοντας µε αυτόν τον τρόπο την πάκτωση τάνυση. Σχήµα 2.1 οκιµές διάτρησης µε Wagon drill, µηχάνηµα διάτρησης εδάφους για την κατασκευή των προεντεταµένων αγκυρώσεων Για την εφαρµογή των διατρηµάτων και των προεντεταµένων αγκυρώσεων των καλωδίων χρησιµοποιείται διατρητικό συγκρότηµα µε τα παρακάτω µηχανήµατα: Ένα διατρητικό CMV και Bauer UVW085 (wagon drill), το οποίο είτε ελαστιχοφόρο, είτε ερπυστιοφόρο. 45

62 o Συνοδευτικά εξαρτήµατα : Μακάπια Στελέχη Γαρύφαλα Μούφες (συνδετικά σωλήνων) o Κεφαλή διάτρησης: down the hall, κλπ o Τένοντες προέντασης (BSt160/180, ποιότητας ειδικού χάλυβα) o Μηχάνηµα τσιµεντενέµατος o Προσωπικό από ένα χειριστή και ένα βοηθό ΕΚΤΕΛΕΣΗ 2ης ΦΑΣΗΣ ΕΚΣΚΑΦΩΝ Αποτελεί συνέχεια της 1 ης στάθµης εκσκαφής και εκσκάπτεται το πλάτος της σήραγγας που έρχεται σε επαφή µε την εσωτερική παρειά του µετώπου των πασσάλων Φ800. Το βάθος εκσκαφής της στάθµης είναι στο +0,20 µέτρα απόλυτο υψόµετρο, δηλαδή 6,96 µέτρα κάτω από την επιφάνεια των καταστρωµάτων των δρόµων και πεζοδροµίων και 0,5 µέτρα κάτω από τη στέψη των διαφραγµάτων Στη φάση αυτή των εργασιών χρησιµοποιούνται τα ίδια µηχανήµατα εκσκαφής µε τα αντίστοιχα της 1 ης στάθµης εκσταφών ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΚΤΟΞΕΥΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ Για την σταθεροποίηση του εδαφικού υλικού σε οποιεσδήποτε εδαφικές ωθήσεις και για τη διευκόλυνση των συνεργείων κατασκευής της πλάκας επικάλυψης, επιβάλλεται η κατασκευή µανδύα πάχους 12 εκατοστών από εκτοξευµένο σκυρόδεµα. Ο οπλισµός του αποτελειται από δύο (2) πλέγµατα Τ188 αγκυρωµένα στο εδαφικό υλικό µε καρφιά ράβδους Φ2 ανά 1 µέτρο και σε βάθος 2,50 µέτρα. Τα διατρύµατα έχουν διατοµή σωλήνα Φ80 µέτρα, ενώ οι δε ράβδοι είναι Φ24 µε τσιµεντένεµα, οι οποίοι έχουν την ικανότητα αγκύρωσης για εξόλκευση 10TN ( 110KN). Με τον τρόπο αυτό ντύνεται όλη η επιφάνεια του εδαφικού υλικού και η εσωτερική επιφάνεια (κυλινδρική επιφάνεια) των πασσάλων µε τοιχίο πάχους 12 εκατοστών, κατακόρυφο και ευθυγραµµισµένο για να µπορεί να δουλέψει το προσωπικό χωρίς µικροαποκολλήσεις εδαφικού υλικού. Για την µηχανή παραγωγής του εκτοξευµένου σκυροδέµατος (shotcrete) απαιτούνται: Προµήθεια υλικού σκυροδέµατος, ποιότητας C0/7. Μηχανή εκτόξευσης σκυροδέµατος τύπου Putzmeister ή Meyca 46

63 Μία aliva (αναµείκτης) Ένας αεροσυµπιεστής 600 Atm και άνω. Εξαρτήµατα Εξοπλισµού: o Λάστιχα o Κανόνι εκτόξευσης o Πλάκες, λάστιχα µύλου o Αντλίες γλυκερίνης Προσωπικό χειρισµού του µηχανήµατος από 2 χειριστές και ένα εργάτη. Τοποθέτηση σιδηροπλισµού πλεγµάτων 2Τ188 Η διαδικασία της κατασκευής τοποθέτησης των πλεγµάτων, είναι µεταγενέστερη της κατασκευής των διατρηµάτων των καρφιών (bolting), στερέωση αυτών επί του υλικού. Για την εφαρµογή των καρφιών απαιτούνται: Ράβδοι οπλισµού Φ24, ποιότητας B500C, µήκους 2,50 µέτρων. ιαµόρφωση αυτών και µεταφορά τους στο εργοτάξιο. ιατρητικός εξοπλισµός ανάλογος µε τις προεντεταµένες αγκυρώσεις Προσωπικό για την εφαρµογή των διατρηµάτων και την τοποθέτηση του σιδηροπλισµού και του ενέµατος (τσιµεντενέµατος) αγκύρωσης στο έδαφος υπό γωνία 15 ο (µοιρών) ως προς τον ορίζοντα που αποτελείται από δύο (2) χειριστές µηχανήµατος, έναν (1) βοηθό και έναν (1) εργάτη. Η κατασκευή τοίχου αντιστήριξης µε εκτοξευµένο σκυρόδεµα επιταχύνει τη διαδικασία του έργου, διότι αφενός η κατασκευή των αγκυρίων καρφιών και η γρήγορη εκτέλεση εφαρµογής του σκυροδέµατος και σιδηροπλισµού χωρίς ξυλότυπο και έγχυτο σκυρόδεµα µε πρόσθετες εσωτερικές αντιστηρίξεις επιβαρύνει κοστολογικά και χρονικά το έργο. Η φάση αυτή των εργασιών δεν έχει αρχίσει ακόµη να υλοποιείται κατά τη συγγραφή της παρούσας εργασίας ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΟΚΙ ΩΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗΣ Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του εκτοξευµένου σκυροδέµατος για την διαµόρφωση των πρανών του σκάµµατος γίνεται η επεξεργασία της στάθµης αναµονής του εδάφους για να δεχτεί την πλάκα επικάλυψης της σήραγγας. Πριν την διαµόρφωση κατεδαφίζεται η στέψη των διαφραγµατικών τοίχων σε ύψος 50 47

64 εκατοστών, αφενός για την αποκάλυψη των σιδηροπλισµών των διαφραγµατικών τοίχων, ώστε να αγκυρωθούν και να συνεργασθούν µε τους οπλισµούς των δοκίδων της πλάκας που θα κατασκευασθεί, αφετέρου και να αποµακρυνθεί το τελευταίο χαλαρό υλικό σκυροδέµατος, που είναι χαµηλής ποιότητος ( C12/15) λόγω ανάµειξης µε αµµοχάλικο, εδαφικό υλικό και µπετονίτη. Η διατοµή των δοκίδων είναι: b o =0,80(πλάτος) * d o =2,00(ύψος) και το πάχος της πλάκας είναι 0 εκατοστά. Εποµένως η κρέµαση των δοκίδων κάτωθεν της πλάκας είναι 1,70 µέτρα ύψος. Το ελεύθερο διάστηµα µεταξύ των δοκίδων είναι 1,00µέτρα. Συµπυκνώνεται το εδαφικό υλικό µε δονητικό µηχάνηµα σε βάθος 40 εκατοστών και στη συνέχεια διαστρώνεται η στάθµη µε Gross beton (σκυρόδεµα καθαριότητας ποιότητας C8/10 και σε πάχος 8 εκατοστά έως 10 εκατοστά). Σχήµα 2.14 Κατά µήκος τοµή σήραγγας επιστάθµου µε τη θέση του ενδιάµεσου ανοίγµατος στην δοκιδωτή πλάκα οροφής Επί του σκυροδέµατος καθαριότητας (στάθµη +0,20) τοποθετούνται οι δίδυµοι ξυλότυποι από µπετοφόρµ των δοκίδων της πλάκας ανατιστηριζόµενοι µεταξύ του και φθάνουν µέχρι ύψος 1,70 µέτρα. Προτιµήθηκε ο τρόπος αυτός των διπλών εκατέρωθεν των παρειών των δοκίδων ξυλοτύπων, από την εσωτερική αρθρωτή µεταλλική σκαλωσιά, η οποία εφαρµόσθηκε για το METRO των Αθηνών, γιατί ο µεταλλικός αρθρωτού τύπου φορέας της σκαλωσιάς παρουσίασε ανοχές και προβλήµατα στην ευθυγράµµιση των δοκίδων. 48

65 Μετά τη χύτευση και αποµάκρυνση των ξυλοτύπων (εκατέρωθεν πλαϊνών) των δοκίδων, κατασκευάζονται πρόπλακες που εδράζονται σε διαµορφωθείσες πατούρες στο άνω µέρος των δοκίδων, πάχους 7 εκατοστών. Αυτές αποτελούν και τον ξυλότυπο έδρασης της πλάκας επικάλυψης. Πάνω στις πρόπλακες κατασκευάζεται ο σιδηροπλισµός αντοχής της πλάκας επικάλυψης και συνεργάζεται µε τις αναµονές του σιδηροπλισµού (συνδετήρες και άνω οπλισµού) των δοκίδων. Στη συνέχεια σκυροδετείται και η πλάκα επικάλυψης συνολικού πάχους µαζί µε την πρόπλακα 0 εκατοστών. Η σκυροδέτηση της πλάκας επικάλυψης γίνεται διαδοχικά και σταδιακά διατηρώντας κατάλληλους κατασκευαστικούς αρµούς λόγω της συνέχειας του µήκους και της µεγάλης ποσότητας του διαστρωµένου σκυροδέµατος σε µία σκυροδέτηση ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΕΠΙΚΑΛΥΨΗΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΠΙΧΩΣΗ ΑΥΤΗΣ Η στεγανοποίηση της άνω παρειάς της πλάκας επιτυγχάνεται µε την εξισωτική στρώση σκυροδέµατος κλίσεων ποιότητας C12/15, στη συνέχεια τοποθέτηση χονδρού γεωϋφάσµατος 500 gr 2 m µεµβράνης FLAGON BSL πάχους 2,5mm (PVC πλαστικό) και στη συνέχεια β στρώση γεωύφασµα 500 gr 2 m, επί του οποίου τοποθετείται σε πάχος 25 εκατοστών χαλίκι. Προδιαγραφές για το είδος στεγανοποίησης οριζόντιων επιφανειών, αλλά και των περιµετρικών κατακόρυφων τοιχίων (Gunite), πριν την επίχωση αναφέρονται παρακάτω. 49

66 Σχήµα 2.15 Στεγανοποίηση πλάκας οροφής ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗΣ Στεγανοποίηση οριζόντιων επιφανειών Τοποθέτηση γεωυφάσµατος STRATUM 500 gr 2 m µε ελεύθερη διάστρωση, επικάλυψη φύλλων κατά 20 εκατοστά και µηχανική στήριξη µε µεταλλική ροδέλα και ειδικό καρφί. Τοποθέτηση µεµβράνης FLAGON BSL 2,5 χιλιοστών µε επικάλυψη των φύλλων κατά 10 εκατοστά. Η κόλληση των ραφών στα οριζόντια τµήµατα θα γίνει µε το ειδικό µηχάνηµα SALDAMAX 1000 διπλής ραφής και δηµιουργίας πυρήνα για τον έλεγχο της συγκόλλησης. 50

67 Στεγανοποίηση κατακόρυφων περιµετρικών τοιχίων (gunite) Τοποθέτηση γεωυφάσµατος STRATUM 500 gr 2 m και µηχανική στήριξη επί του υπάρχοντος υποστρώµατος µε χρήση ροδελών PVC (σηµειακή στήριξη). Η στερέωση των ροδελών γίνεται µε ειδικά καρφιά και µεταλλική ροδέλα. Τοποθέτηση µεµβράνης FLAGON BSL 2,5 χιλιοστών καθ' όλο το ύψος των περιµετρικών τοιχείων (GUNITE). Τα φύλλα της µεµβράνης στηρίζονται µε θερµοσυγκόλληση πάνω στις ήδη τοποθετηµένες ροδέλες PVCοι οποίες και τεµ άχιο τοποθετούνται µε πυκνότητα 1,5 m 2 κατ' ελάχιστον. Η επικάλυψη των φύλλων των µεµβρανών είναι 10 εκατοστά. Η µεταξύ τους συκόλληση γίνεται µε το ειδικό µηχάνηµα SALDAMAX 1000 διπλής ραφής και δηµιουργίας πυρήνα για τον έλεγχο της συγκόλλησης. Όπου η συγκόλληση µεταξύ των φύλλων των µεµβρανών δεν είναι δυνατόν να γίνει µε το ειδικό µηχάνηµα SALDAMAX 1000, οι συγκολλήσεις γίνονται µε τη χρήση ειδικού µηχανήµατος χειρός TRIAC S της εταιρίας LEISTER και δηµιουργία µονής ραφής πλάτους 4 εκατοστών. Σε περίπτωση προβλήµατος στη διπλή ραφή η συγκόλληση γίνεται καθ' όλο το µήκος µε τη χρήση ειδικού µηχανήµατος χειρός TRIAC S της εταιρίας LEISTER Έλεγχος ραφών συγκολλήσεων Ο έλεγχος των διπλών ραφών γίνεται µε εισαγωγή αέρα υπό πίεση 2,0 bar και η συγκόλληση θεωρείται επιτυχής αν µε την πάροδο 10 χιλιοστών η πίεση δεν ελαττωθεί περισσότερο από 20%. Ο έλεγχος των µονών ραφών γίνεται µε µηχανικό τρόπο και µε χρήση ειδικής κατασκευής εργαλείων ακίδας χιλιοστών. ιαµερισµατοποίηση Σε περίπτωση αστοχίας του στεγανωτικού θύλακα το νερό κυκλοφορεί ελεύθερα πίσω από την µεµβράνη και µπορεί να εµφανιστεί οπουδήποτε. Με την διαµερισµατοποιηση, ο χώρος που περικλείει η στεγάνωση περιορίζεται σε 51

68 τµήµατα ώστε µια τυχαία διαρροή εντοπίζεται µέσα στο περίγραµµα (διαµέρισµα) του τµήµατος που εµφανίσθηκε. Η διαµερισµατοποιηση γίνεται µε τη χρησιµοποίηση λωρίδων ειδικού προφίλ από διαφανές PVC τύπου WATERSTOP, που επικολλώνται επάνω στη στεγανωτική µεµβράνη και αγκυρώνονται στο οπλισµένο σκυρόδεµα µε τη χύτευση. Σε κάθε διαµέρισµα που δηµιουργείται τοποθετούνται τουλάχιστον δύο κώνοι ενέσεων, οι οποίοι θερµοκολούνται σηµειακά επάνω στην µεµβράνη και στους οποίους ενσωµατώνεται ένας σωλήνας αναµονής ο οποίος προεξέχει από την τελική επένδυση ιαστάσεις µεµβράνης Τα φύλλα της µεµβράνης FLAGON BSL έχουν πλάτος 2,10 µέτρα Αποκατάσταση τυχόν τραυµατισµών της µεµβράνης Σε περίπτωση τυχόν τραυµατισµών της µεµβράνης κατά τη διάρκεια των εργασιών τοποθετούµε επιπλέον κοµµάτι από την ίδια τη µεµβράνη (patch). Σηµειώνεται ότι η µεµβράνη έχει διαφορετικό χρώµα από τις δύο πλευρές της (signal layer) για τον εύκολο και γρήγορο εντοπισµό τυχόν αστοχιών. Σε ότι αφορά την επανεπίχωση του επιστάθµου ( m ), στην φάση αυτή πριν την πλήρη εκσκαφή της σήραγγας, σκοπό έχει να µπορεί να λειτουργήσει ο χώρος του εργοταξίου του επιστάθµου στη στάθµη της επιφάνειας άνετα για να δεχθεί και τις υπόλοιπες δραστηριότητες όπως π.χ. σιδηροπλισµοί κλωβοί διαφραγµάτων main station, χαλύβδινες διατοµές αντιστηρίξεων, ευκολότερη διακίνηση µηχανηµάτων γερανών/φορτωτών. Για τις επιχώσεις και διαστρώσεις του υλικού επανεπίχωσης και σε µεταφορά υλικού έως 50 µέτρα απαιτούνται τα παρακάτω µηχανήµατα: Ένας προωθητής (µπουλντόζα dozer) τύπου KOMATSU D65P (ισοδύναµο µε το D6 της CATERPILLAR) Ένα γκρέϊτερ CATERPILLAR (CAT 14G) Ένας οδοστρωτήρας τύπου BOMAG 216 PH το οποίο στόχο έχει να διαστρώνει 700 m ηµ έρα 52

69 8 φορτηγά των 15 m φορτοϊκανότητας το καθένα Βυτίο νερού (µισθωµένο) για τη διαβροχή του υλικού πριν την και κατά τη διάρκεια της συµπύκνωσης ΕΚΣΚΑΦΗ TOP DOWN ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Η εκσκαφή της σήραγγας και η µεταφορά του υλικού που γίνεται µέσα από τα ανοίγµατα της πλάκας επικάλυψης, πραγµατοποιείται σε δύο (2) στάδια. 1 ο ΣΤΑ ΙΟ: Μέχρι στάθµης -5,44 µ. Ακολουθεί η αντιστήριξη µε την τοποθέτηση των χαλύβδινων αντηρίδων και περιµετρικών στα διαφράγµατα διµελών διατοµών (2HEB500) δοκών για την στήριξη των αντηρίδων (Κοιλοδοκοί κυκλικής διατοµής CH5 610/20/ ανά 500 µ στη στάθµη -4,64µ. 2 ο ΣΤΑ ΙΟ: Μετά την αντιστήριξη στη στάθµη -4,64µ γίνεται εκσκαφή µέχρι στάθµης -9,41µ µε την ίδια είσοδο και τα ίδια µηχανήµατα εκσκαφής όπως και στη Α φάση και Β φάση εκσκαφών. Σχήµα 2.16 Τελευταία φάση εκσκαφών, αντιστήριξης και κατασκευής πυθµένα 5

70 Για τις εκσκαφές θα χρησιµοποιηθούν τα παρακάτω µηχανήµατα: 1 Liebherr R 92T ή 902Τ (µικρότερο) µε σπαστό βραδίονα που να σκάβει και σε οριζόντιο επίπεδο (tunneling excavator ) ή και της CATERPILLAR CAT 96C. 1 φορτωτής (loader) της CATERPILLAR 966FII 1 τσάπα της CATERPILLAR CAT0BLN 1 µικρός φορτωτής BOBCAT (εναλλακτικός) 1 µπουντόζα (dozer) KOMATSU D65P Τετραξονικά φορτηγά των 15 µ ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Το τελικό στάδιο ολοκλήρωσης της σήραγγας είναι η συνολική διαµόρφωση πυθµένα µε γεωϋφάσµατα διπλά των 500 gr 2, αµµοχάλικο και 4 σε πάχος στρώσεων των m 25 εκατοστών (2 στρώσεις) και κατασκευή 2 προσωρινών φρεατίων ανά 10 µέτρα µήκους εύρους 50 εκατοστών για τη διευθέτηση των υδάτων. Στην κάτω στρώση, επί του εδάφους θα τοποθετηθεί και PVC πάχους 10 mm FLAGON BSL για την πλήρη στεγάνωση του πυθµένα. Ανάλογη επεξεργασία θα γίνει και στη σύνδεση της πλάκας πυθµένα/διεπιφάνεια επαφής µε τους διαφραγµατικούς τοίχου, όπου θα τοποθετηθούν κατάλληλα water stop και στεγανωτική µεµβράνη σύµφωνα µε τις µελέτες και σχέδια λεπτοµερειών. Η κατασκευή της πλάκας του πυθµένα της σήραγγας επικάλυψης και το κλείσιµο των κενών της πλάκας επικάλυψης της σήραγγας ( µετά την σκυροδέτηση της πλάκας πυθµένα και την αποµάκρυνση της αντηρίδωσης στάθµης -4,64µ) ουσιαστικά κλείνει το πρόγραµµα των έργων του πολιτικού µηχανιού για την κατασκευή της σήραγγας του επιστάθµου. 54

71 Σχήµα 2.17 Στεγανοποίηση πυθµένα 55

72 ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕ ΤΟ MS PROJECT Όπως αναπτύχθηκε παραπάνω, προκειµένου να διαµορφώσουµε χρονολογικά ένα πλήρες διάγραµµα του έργου που να είναι παράλληλα ελέγξιµο και εποπτικό, χρειάστηκε να λυθούν υπόψη τα παρακάτω: 1... Η καταγραφή και η κατηγοριοποίηση των διαφορετικών δραστηριοτήτων που συντελούν στην ολοκλήρωση του έργου Η ένταξη των διαφορετικών δραστηριοτήτων κάθε οµάδας εργασίας στο γενικό πλάνο εργασίας του έργου, για την κατάστρωση της συνολικά δοµικής ανάλυσης έργου (WBS).... Συνεχής παρακολούθηση των φάσεων του έργου, βασική παράµετρος που συντελεί στον προσδιορισµό της εύρεσης ορθολογικής αλληλουχίας στη σύνδεση των διαφόρων δραστηριοτήτων µεταξύ τους Χρονολογική αξιολόγηση και δεσµευτική συνάρτηση που διακρίνει την ίδια δραστηριότητα και τη συναρτά µε τις λοιπές δραστηριότητες του έργου, ενώ παράλληλα γίνεται η καταγραφή, η αξιολόγηση και η δυναµική απόδοση των µηχανηµάτων Ο χρόνος έναρξης του έργου ως αφετηρία εκκίνησης του χρονοδιαγράµµατος των διεργασιών, στοχεύοντας στην απόδοση καταληκτικής ηµεροµηνίας του έργου. 56

73 .1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ.1.1. ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η αφετηρία έναρξης του έργου ορίζεται και καταχωρείται (σχήµα.2) ως η 5 Απριλίου του 2006, ηµεροµηνία έγκρισης των µελετών για τις παρακάµψεις των δικτύων αποχέτευσης και ύδρευσης. Επίσης, επιλέγουµε τη µεθοδολογία προγραµµατισµού του έργου από την αρχή (Schedule from: Project Start Date) Σχήµα.1 Περιβάλλον MS Project 200 και καταχώρηση έναρξης έργου Σχήµα.2 Καρτέλα πληροφοριών έργου 57

74 .1.2. ΚΑΤΑΣΤΡΩΣΗ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ Ορίζουµε το τυπικό (standard) ηµερολόγιο, µε απασχόληση εργασίας επί έξη (6) ηµέρες την εβδοµάδα, από ευτέρα µέχρι Σάββατο, από τις 8 το πρωί, έως τις 5 το απόγευµα µε διακοπή µιας ώρας το µεσηµέρι. Έτσι ορίζουµε την εβδοµάδα σαράντα οχτώ (48) ώρες απασχόλησης και το µήνα εικοσιπέντε (25) µέρες απασχόλησης. Ο καθορισµός ενός τέτοιου ηµερολογίου το οποίο λαµβάνει υπόψη του και όλες τις επίσηµες αργίες σύµφωνα µε το νόµο του κράτους, µας διευκόλυνε στην κατάστρωση του χρόνου των δραστηριοτήτων αν και υπήρχαν χρονικές αιχµές εργασίας µε επέκταση του ωραρίου και τις απογευµατινές βραδινές ώρες (περίοδοι σκυροδέτησης διαφραγµάτων). Επίσης, επιλέχτηκε το Σάββατο ως ηµέρα εργάσιµη, γιατί στην πράξη τη µέρα αυτή εκτελούνταν οι περισσότερες µεταφορές υλικών και µηχανηµάτων Σχήµα. Καταχώρηση εβδοµαδιαίου εργασιακού προγράµµατος 58

75 Σχήµα.4 Επιθυµητές αλλαγές στο ηµερήσιο πρόγραµµα αν αυτές απαιτούνται. Στο δικό µας πρόγραµµα δεν έχουν γίνει αλλαγές, τηρούνται οι καθορισµού (default) ρυθµίσεις..1.. ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΚΑΙ ΟΜΑ ΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Σύµφωνα µε τις µελέτες, την πορεία των εργασιών και την αξιολόγησή τους µε προσωπική παρακολούθηση αυτών έγινε καταχώρηση, οµαδοποίηση, και εκτιµήθηκε η χρονική διάρκειά τους. Εισάγαµε στην κάθε δραστηριότητα την ηµεροµηνία αρχής και την ηµεροµηνία τέλους ώστε να προκύψει για κάθε οµάδα εργασίας ο συνολικός χρόνος διάρκειας αυτής (duration) ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Για τον προσδιορισµό της χρονικά εξελικτικής πορείας του έργου µετά την καταχώρηση και οµαδοποίηση των εργασιών, εισάγαµε τις σχέσεις αλληλουχίας µεταξύ των δραστηριοτήτων στις οµάδες εργασίας, όπου το κρίναµε απαραίτητο. Η δηµιουργία της σύνδεσης των διαφόρων δραστηριοτήτων µεταξύ τους µπορεί να επιτευχθεί µε τους εξής τρόπους: Μέσω του βοηθού (wizard) 59

76 Μέσω της γενικής καρτέλας δραστηριοτήτων, από την οποία µπορούµε να ρυθµίσουµε και την απαιτούµενη χρονική διαφορά µεταξύ των εργασιών µας. Σαν παράδειγµα αναφέρουµε ενδεικτικά την δραστηριότητα Μελέτη Κατασκευή Μεταλλικής Αντιστήριξης. Σχήµα.5 1 ος τρόπος: Μέσω της χρήσης του βοηθού (wizard) Σχήµα.6 2 ος τρόπος: Μέσω της γενικής καρτέλας δραστηριοτήτων ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Οι διάφοροι τύποι συνδεσµολογίας των εργασιών παρουσιάζονται παρακάτω (πχ δραστηριότητα 1 και δραστηριότητα 2): Finish to Start (FS): Η δραστηριότητα 2 δεν µπορεί ν αρχίσει αν δε τελειώσει η δραστηριότητα 1 Start to Finish (SF): εν τελειώνει η δραστηριότητα 2 αν δεν ξεκινήσει η δραστηριότητα 1. Start to Start(SS): εν µπορεί να ξεκινήσει η δραστηριότητα 2 αν δεν αρχίσει η δραστηριότητα 1 60

77 Finish to Finish (FF): Η δραστηριότητα 2 δε µπορεί να τελειώσει αν δεν τελειώσει η δραστηριότητα 1. **Παράδειγµα** Σειρά 18 Successors: 22;41FS-1month Η κατασκευή πασσάλων Φ800 πρέπει να ολοκληρωθεί για να ξεκινήσει η εκσκαφή της σήραγγας της 1 ης στάθµης (22FS). Επίσης, παράλληλα πρέπει να παρακολουθείται η εξέλιξη των εργασιών της κατασκευής των πασσάλων, να οριστικοποιηθεί η µεταξύ τους απέναντι απόσταση, να γίνουν επιτόπου µετρήσεις προς επαλήθευση της διάστασης της αντηρίδας και να ακολουθήσει η οριστική µελέτη αντιστήριξης της 1 ης στάθµης προκειµένου να συνεχιστεί η εκσκαφή της σήραγγας της 2 ης στάθµης, γι αυτό σηµειώνεται 41 FS -1month (ένα µήνα πριν την ολοκλήρωση των εργασιών των πασσάλων) ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ (CONSTRAINS) ΕΠΙ ΤΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Οι περιορισµοί προβάλουν την ευελιξία προγραµµατισµού και δυνατότητα προγραµµατισµού που επισηµαίνονται στην αντίστοιχη δραστηριότητα. Η ενέργεια αυτή της προσθήκης των περιορισµών επιτρέπει τον έλεγχο έναρξης και τέλος της δραστηριότητα, µέσα στα δεδοµένα χρονικά της πλαίσια και τις συγκεκριµένες δεσµεύσεις. Η πράξη έχει συνέπειες στην αλληλεπίδραση των δραστηριοτήτων και εποµένως επηρεάζει την εξέλιξη του χρονικού προγραµµατισµού του έργου. Σχήµα.7 Παράθυρο πληροφοριών του έργου. Ρυθµίσαµε το πρόγραµµα να δέχεται αυτόµατα τον περιορισµό All tasks begin as soon as possible 61

78 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ As Late As Possible (ALAP) Προγραµµατίζει τη διεργασία όσο το δυνατόν αργότερα χωρίς να προκαλείται καθυστέρηση σε επόµενες δραστηριότητες. εν πρέπει να εισάγεται συγκεκριµένη ηµεροµηνία σ αυτόν τον περιορισµό. Τέτοιος τύπος περιορισµού στο πρόγραµµα µας δεν θα τα σκόπιµος, αφού θα διαταράσσονταν η γενικότερη εποπτεία του χρονοδιαγράµµατος. As Soon As Possible (ASAP) Προγραµµατίζει τη δραστηριότητα να ξεκινήσει όσο το δυνατος νωρίτερα και είναι ο αυτόµατος (default) περιορισµός των δραστηριοτήτων. εν είναι δόκιµη η εισαγωγή περιοριστική ηµεροµηνίας. Το πνεύµα και ο στόχος του προγράµµατος και η εφαρµογή στην πράξη για τη ολοκλήρωση του έργου µας ( ηµόσια Έργα) στηρίζεται κυρίως στην περιοριστική αυτή αρχή. Finish No Earlier Than (FNET) Προγραµµατίζει τη δραστηριότητα αυτή να µη τελειώσει αργότερα από την καθορισµένη ηµεροµηνία που δόθηκε σ αυτή. Χρησιµοποιείται για να εξασφαλίσει ότι η δραστηριότητα αυτή δεν τελειώνει πριν από τη συγκεκριµένη ηµεροµηνία. Αυτού του είδους οι περιορισµοί είναι συγκεκριµένοι και µικρού αριθµού στο χρονοδιάγραµµά µας. Finish No Later Than (FNLT) Προγραµµατίζει τη δραστηριότητα αυτή να µην τελειώσει νωρίτερα από την καθορισµένη ηµεροµηνία που δόθηκε σ αυτή. Χρησιµοποιείται για να εξασφαλίσει ότι η δραστηριότητα αυτή δεν τελειώνει πριν από τη συγκεκριµένη ηµεροµηνία. Ο περιορισµός αυτός χρησιµοποιήθηκε 2 φορές στο χρονοδιάγραµµά µας( στις εργασίες των δικτύων αποχέτευσης και ύδρευσης) και επηρέασε την κρίσιµη διαδροµή. Start No Earlier Than (SNET) Προγραµµατίζει τη δραστηριότητα να ξεκινήσει όχι αργότερα από την συγκεκριµένη ηµεροµηνία. Χρησιµοποιείται για να προγραµµατίσει δραστηριότητες που δεν πρέπει να ξεκινήσουν πριν από µια καθορισµένη ηµεροµηνία. Τον περιορισµό αυτό τον χρησιµοποιήσαµε συχνά µέσα στο πρόγραµµα σύµφωνα µε την καθηµερινή παρακολούθηση. Start No Later Than (SNLT) Προγραµµατίζει τη δραστηριότητα να ξεκινήσει πριν τη συγκεκριµένη ηµεροµηνία. Η χρήση αυτής της δραστηριότητας δεν αρχίζει µετά την καθορισµένη ηµεροµηνία. Ο περιορισµός αυτός δε χρησιµοποιήθηκε δεδοµένου ότι στα ηµόσια Έργα δεν υπάρχουν συγκεκριµένες χρονικές αφετηρίες. Must Finish On (MFO) Προγραµµατίζει η δραστηριότητα να τελειώσει τη συγκεκριµένη ηµεροµηνία. 62

79 Must Start On (MSO) Προγραµµατίζει η δραστηριότητα να αρχίσει τη συγκεκριµένη ηµεροµηνία. Σχήµα.8 Ενδεικτικό παράδειγµα καταχώρησης περιορισµών, καθώς και διαφόρων ρυθµίσεων Σχήµα.9 Τελική µορφή τµήµατος δραστηριοτήτων έργου, µε υποδείξεις στον τρόπο σύνδεσης και στους επιµέρους περιορισµούς **Παρατήρηση** Οι δύο παραπάνω περιορισµοί δε χρησιµοποιήθηκαν στον χρονικό προγραµµατισµό ου έργου λόγω των ιδιαιτεροτήτων αυτού. Επιπρόσθετα, η προσπάθεια εισαγωγής τέτοιου είδους περιορισµών θα οδηγούσε σε µηνύµατα σφάλµατος διατάραξης, όπως φαίνεται και παρακάτω (Σχήµα.7), µη συµβατή επιθυµητή ενέργεια µε την παρακολούθηση εφαρµογή του χρονοδιαγράµµατος. δηµιουργία οροσήµου (milestone), τροποποίηση και ενηµέρωση ηµερολογίου (calendar), καταχώρηση των προθεσµιών διοριών (deadline) 6

80 Σχήµα.10 Μήνυµα ειδοποίησης εµπλοκής διατάραξης στο γενικό τρόπο σύνδεσης του χρονοδιαγράµµατος.1.6. ΕΠΙΛΥΣΗ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (ΕΥΡΕΣΗ ΚΡΙΣΙΜΗΣ ΙΑ ΡΟΜΗΣ (CPM)) Όπως προαναφέρθηκε στο 1 ο κεφάλαιο, δε διαθέταµε την πλήρη γνώση για την χρονική αποτίµηση στην διαµόρφωση ολοκληρωµένης εικόνας των πόρων (resources). εδοµένης της δυναµικής σε εξέλιξη των φάσεων των εργασιών του έργου επιχειρήσαµε να αξιοποιήσουµε τα ποσοστά ολοκλήρωσης των τµηµάτων του έργου βάση των πληρωµών. (Κεφ 4 ο ), (ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΗΡΩΜΗΣ αρ. 10), και λαµβάνοντας υπόψη την παραπάνω ανάλυση σε συνδυασµό µε τις επιθυµητές τροποποιήσεις (Σχήµα.11 &.12), υπολογίστηκε η χρονικά κρίσιµη διαδροµή του έργου. Επιπλέον, επιλέχθηκε να γίνει ο υπολογισµός πολλαπλών κρίσιµων διαδροµών ως εναλλακτικό σενάριο για δραστηριότητες. Με την επιλογή, οι δραστηριότητες που θα είχαν χρονικό περιθώριο µέχρι το τέλος του προγράµµατος (δε θα υπήρχαν διάδοχες εργασίες, ή δε θα εµφάνιζαν περαιτέρω περιορισµούς) το περιθώριο παίρνει τελικά την τιµή µηδέν (0) (default τιµή, αν επιθυµούµε διαφορετική τη δηλώνουµε). Η προσπάθεια αυτή δυσχερέστερη την εξισορρόπηση µεταξύ των δραστηριοτήτων του χρονοδιαγράµµατος αν ενεργοποιήσουµε την επιλογή Level only within available slack. 64

81 Σχήµα.11 Καρτέλα επιλογών προγραµµατισµού Σχήµα.12 Καρτέλα ρυθµίσεων υπολογισµών 65

82 .2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 1 ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΣ ΝΕΟΥ ΣΙ ΗΡΟ ΡΟΜΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ (Χ.Θ - (0+249,09) έως - (0+028,50)) ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑΣ ΦΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Κυκλοφοριακές Παρακάµψεις και Παρακάµψεις ικτύων 1.1 ίκτυα Αποχέτευσης ίκτυα Αποχέτευσης - Φάση Α ίκτυα Αποχέτευσης - Φάση Β 1.1. ίκτυα Αποχέτευσης - Φάση Γ 1.2 ίκτυα Ύδρευσης 1. ίκτυα.ε.η 1.4 ίκτυα Ο.Τ.Ε 1.5 ίκτυα.ε.π.α 1.6 Κυκλοφοριακή Παράκαµψη - Φάση Α 1.7 Κυκλοφοριακή Παράκαµψη - Φάση Β 1.8 Κυκλοφοριακή Παράκαµψη - Γ 1.9 Κυκλοφοριακή Παράκαµψη - Φάση Μόνιµη ή Προσωρινή Αντιστήριξη 2 ( ιαφραγµατικοί Τοίχοι ή ό,τι Απαιτηθεί) 2.1 Εργοταξιακές Εγκαταστάσεις 2.2 Κατασκευή ιαφραγµατικών Τοίχων 2. Κατασκευή Πασσάλων Φ Οριστική Μελέτη Οριστική Μελέτη 2 Εκσκαφές 1ης & 2ης Στάθµης - Αποµάκρυνση και Αποστράγγιση Υδάτων.1 Εργοταξιακές Εγκαταστάσεις.2 Εκσκαφή Σήραγγας Επίσταθµου Προεντεταµένες Αγκυρώσεις στο Φρέαρ. Επίσταθµου (2 Επίπεδα) Αρχή µε Αρχή 1.2 Τέλος µε Αρχή 2.2 Τέλος µε Αρχή 2.1 Τέλος µε Αρχή 1.7 Τέλος µε Τέλος Τέλος µε Αρχή.1 Τέλος µε Αρχή 2.5 Τέλος µε Αρχή.2 Τέλος µε Αρχή.4.2 Μελέτη - Κατασκευή Μεταλλικής Αντιστήριξης Τέλος µε.4.1 1ης Στάθµης αρχή.4.2 Τοποθέτηση Μεταλλικής Αντιστήριξης.4.2 Επίσταθµου 1ης Στάθµης.5 Εκσκαφή Σήραγγας Επίσταθµου 2ης Στάθµης Εργασίες Κατασκευής Εκτοξευόµενου.6 Σκυροδέµατος Τέλος µε Αρχή.5 Τέλος µε Αρχή.6 Τέλος µε Αρχή 5.9 Τέλος (lag -1 month) µε Αρχή 5. Τέλος µε Τέλος.7 Τέλος µε Τέλος.8 Αρχή µε Αρχή 4.4 Τέλος µε Αρχή 4.1 Τέλος µε Αρχή

83 .7 Οριστική Μελέτη 1.8 Οριστική Μελέτη 2 Σκυροδετήσεις Περιλαµβανοµένου του 4 Οπλισµού και των Μεταλλοτύπων 4.1 Εργοταξιακές Εγκαταστάσεις 4.2 Σκυροδέτηση Πλακας Οροφής 4. Υδατοστεγάνωση Πλάκας Οροφής Οριστικές Μελέτες Υδατοστεγάνωσης Πλάκας 4.4 Οροφής 4.5 Επίχωση Πλάκας Οροφής (Backfilling) Οριστικές Μελέτες Σκυροδέτησης Πλάκας 4.6 Οροφής Εκσκαφή Σήραγγας (tunnel) και Τµηµατικές 5 Εκσκαφές Φρέατος Επιστάθµου 5.1 Εργοταξιακές Εγκαταστάσεις 5.2 Εκσκαφή µέχρι την η Στάθµη Μελέτη - Μεταλλικής Αντιστήριξης 2ης 5. Στάθµης Τοποθέτηση - Μεταλλικής Αντιστήριξης 2ης 5.4 Στάθµης Προεντεταµένες Αγκυρώσεις στο Φρέαρ η και 5.5 4η Στάθµη 5.6 Τελική Στάθµη Εκσκαφών Πυθµένα Σήραγγας Τέλος µε Αρχή 4.5 Τέλος µε Τέλος µε Αρχή 10.2 Τέλος 4.4 Τέλος µε Αρχή 5.1 Τέλος µε Αρχή 4.1 Αρχή µε Αρχή 7.1 Τέλος µε Αρχή 5.4 Τέλος µε Αρχή 5.6 Τέλος µε Αρχή 6.1 Τελικές Στάθµες Προεντεταµένων Αγκυρώσεων Τέλος µε 5.7 στο Φρέαρ (5η και 6η) Αρχή 5.8 Κατεδάφιση Πάνελς 107 & 108 και Εξωτερικές 5.8 Συστοιχίας Πασσάλων στο Φρέαρ Αρχή µε 5.9 Οριστικές Μελέτες Εκσκαφής Αρχή Υδατοστεγάνωση Πυθµένα Σήραγγας 6.1 Οριστικές Μελέτες 6.2 Εφαρµογή Υδατοστεγάνωσης 7 Σκυροδέτηση Πλάκας Πυθµένα 7.1 Εργοταξιακές Εγκαταστάσεις Κατασκευή Συµβατικών Τοιχίων Φρέατος Κλιµακοστασίου Τέλος µε Αρχή 6.2 Τέλος µε Αρχή 7.2 Τέλος µε Τέλος 9.7 Τέλος µε 7. Κατασκευή Πλάκας Πυθµένα Αρχή 7.4 Αποµάκρυνση 2ης Στάθµης Μεταλλική 7.4 Αντιστήριξη 8 Σκυροδέτηση Φατνωµάτων Πλάκας Οροφής 8.1 Κατασκευή και Κλείσιµο Φατνωµάτων Οροφής 8.2 Αποµάκρυνση Μεταλλικής Αντιστήριξης Τέλος µε Αρχή 8.2 Τέλος µε Αρχή 8. Τέλος µε Αρχή 5.5 Τέλος µε Αρχή 7. Τέλος µε Τέλος 9.6 Τέλος µε Τέλος

84 8. Υδατοστεγάνωση - Επανεπίχωση Γεωτεχνική Έρευνα - Γεωµηχανική και 9 οµητική Παρακολούθηση Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα: Γεωτρήσεις, Επιτόπου οκιµές και 9.1 Εγκατάσταση Πιεζοµέτρων Τέλος µε Αρχή 10.1 Τέλος µε Αρχή 9.2 Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα: Τέλος µε 9.2 Εργαστηριακές οκιµές Αρχή 9. Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα: 9. Παρουσίαση Αποτελεσµάτων Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα: 9.4 Γεωλογική, Υδρολογική και Γεωτεχνική Μελέτη Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα: Έκθεση 9.5 Γεωτεχνικής Αξιολόγησης (Ε.Γ.Α) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα ( ιαφραγµατικοί τοίχοι) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Συστοιχία πασσάλων Φ800) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα 9.5. (Εκσκαφή σήραγγας 1ης στάθµης) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (1ης στάθµης µεταλλικής αντιστήριξης) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Εκσκαφή σήραγγας 2ης στάθµης) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Πλευρικά τοιχία από εκτοξευόµενο σκυρόδεµα (Gunite)) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Σκυροδέτηση πλάκας οροφής) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Υδατοστεγάνωση πλάκας επικάλυψης) Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή 9.5. Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Επίχωση Αρχή πλάκας επικάλυψης (backfilling)) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Εκσκαφή tunnel (ης φάσης) πιεζοµετρική στάθµη ) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Μεταλλικές αντιστηρίξεις (2ης φάσης)) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Τελική φάση εκσκαφών (µέχρι πυθµένα)) Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Υδατοστεγάνωση πυθµένα) Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή Τέλος µε Αρχή

85 Συµπληρωµατική Γεωτεχνική Έρευνα (Κατασκευή πλάκας πυθµένα σήραγγας) Γεωµηχανική και οµητική Παρακολούθηση: 9.6 Προµήθεια και Εγκατάσταση Οργάνων Γεωµηχανική και οµητική Παρακολούθηση: Μετρήσεις Περιόδου Κατασκευής 9.7 Αντιστηρίξεων 10 Αποκαταστάσεις Στην Επιφάνεια του ρόµου 10.1 Αποκαταστάσεις ρόµων και Καταστρωµάτων Οριστική Μελέτη 1 - Αποκατάστασης Οδών και 10.2 Καταστρωµάτων Οριστική Μελέτη 2 - Αποκατάστασης Οδών και 10. Καταστρωµάτων 69

86 .2.1. ΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΡΓΟΥ (WBS) 70

87 .. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝ ΕΣΜΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ..1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΠΑΡΑΚΑΜΨΕΙΣ ΙΚΤΥΩΝ..1.1 ΙΚΤΥΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΕΝΑΡΞΗ: Απρίλιος 2006 ΠΙΘΑΝΟ ΠΕΡΑΣ: Μάϊος 2011 Αφορούν στην: A. Απορροή των οµβρίων υδάτων από την επάνω επιφάνεια των καταστρωµάτων των οδών, των πεζοδροµίων και του πέριξ εδάφους. B. ιευθέτηση και εκτροπή, όπου απαιτείται θέσεις τοµής/συναντήσεις µε το ανοικτό όρυγµα της σήραγγας, του κεντρικού αποχετευτικού δικτύου λυµάτων και οµβρύων των παρακείµενων οικοδοµών τόσο στον άξονα της οδού Μοναστηρίου, όσο και στους άξονες των κάθετων προς αυτή οδών (Μιχαήλ Καλού, Γιαννιτσών, Αγίων Πάντων). C. Απορροή οµβρύων επίχωσης πλάκας επικάλυψης σήραγγας πυθµένα και πλάκας πυθµένα. Σχήµα.1 Συνδέσεις νέων φρεατίων αποχέτευσης µε την παράκαµψη του δικτύου Οι ανωτέρω Α & Β φάσεις ξεκίνησαν τον Απρίλιο 2006 µε µερική ολοκλήρωση της Α φάσης λόγω της εγκάρσιας στον άξονα του έργου κυκλοφορίας των λεωφορείων του Ο.Α.Σ.Θ που σταθµεύουν στον Νέο Σιδηροδροµικό Σταθµό (Ν.Σ.Σ), και διακόπτουν τον άξονα κυκλοφορίας που συνδέει τα τµήµατα της σήραγγας του Επιστάθµου (Forestation) µε την σήραγγα του Main Station. 71

88 Η ολοκλήρωση των εργασιών της φάση Α και αφού τελειώσουν οι εργασίες της φάσης C των δικτύων αποχέτευσης θα γίνει (σύµφωνα µε το χρονοδιάγραµµα της Αττικό ΜΕΤΡΟ) µέχρι τον Μάιο του Καθοριστικό του προσδιορισµού του τελικού χρόνου εκτίµησης για την πλήρως ολοκλήρωση των εργασιών είναι προφανώς η περάτωση των εργασιών της σήραγγας µέσα στα αρχικώς προ εκτιµηµένα όρια ΙΚΤΥΑ Υ ΡΕΥΣΗΣ ΕΝΑΡΞΗ: Απρίλιος 2006 (Συγχρονη εκκίνηση µε τις εργασίες για την αποχέτευση ΠΙΘΑΝΟ ΠΕΡΑΣ: Ιούλιος 2007 Αφορούν στην: A. Εκτροπή του κεντρικού δικτύου ύδρευσης στους άξονες των οδών Αγίων Πάντων και Μοναστηρίου. B. Εκτροπή του κλάδου του δικτύου που υδροδοτεί τον Ν.Σ.Σ. Οι µελέτες και οι παρακάµψεις εκτροπές του δικτύου ύδρευσης στις θέσεις όπου συναντά τον άξονα της σήραγγας του έργου έχουν ξεκινήσει τον ίδιο χρόνο µε τις αντίστοιχες µελέτες παρακάµψεων του δικτύου αποχέτευσης, έχουν όµως ήδη ολοκληρωθεί από τον Ιούλιο του Σχήµα.14 Παρακάµψεις δικτύων ύδρευσης..1.. ΙΚΤΥΑ.Ε.Η Αφορούν στις εκτροπές των: A. ικτύων ρευµατοδότησης των φανοστατών επί της Μοναστηρίου στο δεξιό τµήµα της όπως εξερχόµαστε από την πόλη. B. ικτύων ρευµατοδότησης των οικοδοµών επί του άξονα της οδού Μοναστηρίου. 72

89 C. Καλωδίου µέσης τάσης του κεντρικού δικτύου του άξονα της οδού Μοναστηρίου. Οι µελέτες και οι εργασίες των παρακάµψεων των δικτύων της.ε.η έχουν ξεκινήσει από τον Μάιο του 2006 και έχουν ήδη ολοκληρωθεί µέχρι τον Νοέµβριο του Σχήµα.15 Μεταφορά φανοστάτη.ε.η ΙΚΤΥΑ Ο.Τ.Ε Αφορούν στην εκτροπή των δικτύων Ο.Τ.Ε που διέρχονται από τα πεζοδρόµια της οδού Μοναστηρίου (δεξιό τµήµα προς την έξοδο από την πόλη) µέχρι την οδό Αγίων Πάντων, πριν από την στροφή όπισθεν του Ιερού του Ναού. Οι µελέτες των παρακάµψεων και η εφαρµογή αυτών έχουν ξεκινήσει στον ίδιο χρόνο µε τις αντίστοιχες των δικτύων παράκαµψης της.ε.η, δηλαδή Μάιο 2006 και έχουν ήδη ολοκληρωθεί από τον Ιούνιο του ΙΚΤΥΑ.Ε.Π.Α Αφορούν στην εκτροπή των δικτύων της.ε.π.α, των οποίων οι σωληνώσεις είχαν αρχικά περάσει στο δεξιό τµήµα της οδού Μοναστηρίου και µεταφέρθηκαν στο εσωτερικό της πλατείας του Ν.Σ Σταθµού. Οι µελέτες ξεκίνησαν τον ίδιο χρόνο µε τον αντίστοιχο των προηγούµενων µελετών για τις παρακάµψεις των δικτύων.ε.η και Ο.Τ.Ε και ολοκληρώθηκαν οι παρακάµψεις των δικτύων της.ε.π.α σχεδόν στον ίδιο χρόνο µε αυτές του Ο.Τ.Ε, 7

90 δηλαδή Ιούνιο 2007.Οι κυκλοφοριακές παρακάµψεις αφορούν στο σύνολο του έργου της σήραγγας του Ν.Σ.Σ και για τα τρία () τµήµατά του. Μετά τις µελέτες παρακάµψεων των δικτύων και την σταδιακή υλοποίηση των εργασιών αυτών, ακολουθούν οι µελέτες των κυκλοφοριακών παρακάµψεων διαχωριζόµενες σε τρεις () διαδοχικές µεταξύ τους φάσεις. Σχήµα.17 Παρακάµψεις δικτύων φυσικού αερίου (.Ε.Π.Α) στην πλατεία του Ο.Σ.Ε..1.6 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ Α ΦΑΣΗΣ Αυτή συνίσταται στη µελέτη της κυκλοφοριακής παράκαµψης της οδού Μοναστηρίου στον κόµβο συµβολής του άξονα της σήραγγας της οδού Μοναστηρίου µε τους δρόµους όπισθεν του Ιερού Ναού των Αγίων Πάντων, καθώς και στην διευθέτηση του τρόπου κυκλοφορίας εισόδου και εξόδου των αυτοκινήτων του Ο.Α.Σ.Θ στο σταθµό (Ντεπό) αφετηρίας εκκίνησης των λεωφορείων στην πλατεία του Ν.Σ.Σ προς και από την οδό Μοναστηρίου. Παράλληλα µελετάται η διαµόρφωση κατάλληλου πεζοδροµίου πεζών στην επαφή µε τα πάνελς ασφαλείας του εργοταξίου της σήραγγας και επί του δεξιού καταστρώµατος του πεζοδροµίου της οδού Μοναστηρίου. Η µελέτη της φάσης αυτή ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2006 και έχει ήδη ολοκληρωθεί µέχρι τον Ιούνιο του 2007 σήµανση και εγκατάσταση των πινακίδων και των σηµάτων µε την κατάλληλη και ασφαλή περιµετρικά του εργοταξίου της σήραγγας περίφραξη µε πάνελς και µε πλέγµατα ασφαλείας, σήµατα φωτεινά και µπάρες εισόδου και εξόδου πλευρικά και όπισθεν του εργοταξίου από την πλευρά της πλατείας του Ν.Σ.Σ. 74

91 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ Β ΦΑΣΗΣ Στη συνέχεια και µετά ακριβώς την ολοκλήρωση της προηγούµενης Α φάσης κυκλοφοριακής παράκαµψης, υλοποιείται µε χρόνο εκκίνησης τον Ιούνιο 2007 η κυκλοφοριακή παράκαµψη και σήµανση της οδού Μιχαήλ Καλού στη συµβολή µε την οδό Μοναστηρίου και της οδού Μοναστηρίου στην κατεύθυνση του άξονά της παράλληλα ρυθµίζεται η σηµατοδότηση από την οδό Γιαννιτσών προς την οδό Μοναστηρίου, πλατεία του Ν.Σ.Σ και στην στροφή της οδού Αγίων Πάντων. Η ολοκλήρωση των σηµάνσεων τελειώνει στην κατά το τέλος Φεβρουαρίου Σχήµα.18 Οδοσήµανση για τις κυκλοφοριακές παρακάµψεις ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ Γ ΦΑΣΗΣ Μετά τις σηµατοδοτήσεις και τους φανοστάτες στις συµβολές των κάθετων οδών µε τον άξονα της οδού Μοναστηρίου που αναφέρονται στη Β φάση ακολουθούν οι µελέτες της Γ φάσης, µε χρόνο εκκίνησης το Μάρτιο του Η ολοκλήρωση µελετών γίνεται τον Ιούνιο του 2007 και υλοποιείται τµήµα της σήµανσης. Παράλληλα περιορίζεται η λωρίδα κυκλοφορίας επί της οδού Μοναστηρίου από τη συµβολή της οδού Ταντάλου(πριν το ξενοδοχείο Καψής), η λωρίδα ανόδου της κυκλοφορίας της οδού Μιχαήλ Καλού από την οδό Μοναστηρίου προς την οδό Λαγκαδά ενώ διαπλατύνεται η λωρίδα κυκλοφορίας καθόδου της οδού Μιχαήλ Καλού από την οδό Λαγκαδά προς τον άξονα κυκλοφορίας στην οδό Μοναστηρίου ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΦΑΣΗΣ Η ολοκλήρωση των έργων αυτών γίνεται µέχρι τον Ιανουάριο του Το σύνολο των εργασιών των κυκλοφοριακών ρυθµίσεων της Γ φάσης, που αποτελεί και την τελική αποκατάσταση της κυκλοφορίας των οδών, τόσο του κυρίως άξονα της οδού Μοναστηρίου όσο και των αξόνων των οδών που συµβάλουν σ αυτή (παράλληλα µε 75

92 την τελική ρύθµιση αποκατάστασης της κυκλοφορίας στον σταθµό αφετηρίας των αυτοκινήτων Ο.Α.Σ.Θ της πλατείας του Ν.Σ.Σ) θα γίνει µε το πέρας των εργασιών της σήραγγας τον Οκτώβριο του Στο γενικό πλάνο µελετών και παρουσίασης του χρονικού διαγράµµατος της Αττικό ΜΕΤΡΟ για τις κυκλοφοριακές παρακάµψεις η Γ φάση εµφανίζεται να εκκινά τον Μάρτιο του 2007 και να ολοκληρώνεται µετά το πέρας της κατασκευής της σήραγγας (Οκτώβριο 2011). Για να µπορέσουµε να ανεξαρτητοποιήσουµε τις εργασίες που συντελούνται στις κυκλοφοριακές παρακάµψεις της Α φάσης ώστε να µην επιδρούν στη εξέλιξη των κυρίων εργασιών της σήραγγας, γιατί δεν έχουν τον ουσιαστικό ρόλο στις βασικές διεργασίες του έργου διακριτοποιούµε αυτές σε δύο µέρη ώστε να διευκολύνεται η παρουσίαση των δραστηριοτήτων του προγράµµατος. Το πρώτο µέρος χαρακτηρίζεται ως κυκλοφοριακή παράκαµψη Γ που ολοκληρώνεται τον Ιανουάριο 2008 και το άλλο ως κυκλοφοριακή παράκαµψη φάσης που εκκινά παράλληλα και µετά τις αποκαταστάσεις στην επιφάνεια του δρόµου, Ιούνιο του 2011 και ολοκληρώνεται αρχές Αυγούστου 2011 µετά το πέρας των εργασιών αποκατάστασης της επιφάνειας της οδού Μοναστηρίου...2. ΜΟΝΙΜΗ Ή ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Η µελέτη των εργοταξιακών εγκαταστάσεων ξεκινά σχεδόν παράλληλα µε την µελέτη της κυκλοφοριακής παράκαµψης των φάσεων Α και Β τον Οκτώβριο του 2006, ενώ η εγκατάσταση του εργοταξίου που συνορεύει άµεσα µε τις εγκαταστάσεις του κέντρου των επιχειρήσεων της εταιρείας για το σύνολο του έργου ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης, στην πλατεία και στο πίσω τµήµα του Ν.Σ.Σ µεταξύ της οδού Μιχαήλ Καλού και της οδού στην στροφή του Ιερού Ναού Αγίων Πάντων, ξεκινά µε την ολοκλήρωση των εργασιών παράκαµψης των δικτύων της.ε.π.α και του Ο.Τ.Ε (Μάιο 2007) Οι εργοταξιακές εγκαταστάσεις συνίστανται στον περιορισµό και πλήρη ασφάλιση του χώρου που περιορίζεται νοτιοδυτικά από το πεζοδρόµιο της οδού Μοναστηρίου βορειοανατολικά από την πλατεία του Ν.Σ.Σ και την αφετηρία των λεωφορείων του ΟΑΣΘ, δυτικά από τη στροφή των οδών παραπλεύρως του Ιερού του Ναού Αγίων Πάντων και ανατολικά από την διέλευση δρόµο σύνδεση µε τους φανοστάτες της πλατείας µε τον άξονα της οδού Μοναστηρίου. 76

93 Η εξασφάλιση της περιµέτρου του εργοταξιακού αυτού γηπέδου, τα όρια του οποίου περιγράφηκαν παραπάνω, γίνεται µε κυµατοειδή λαµαρίνα στερεωµένη σε κατακόρυφα µεταλλικά πασσαλάκια σε όλο το µέτωπο των πεζοδροµίων του άξονα της οδού Μοναστηρίου και στροφής Ιερού Ναού Αγίων Πάντων φθάνει µέχρι ύψος 2,00µέτρα από τη στάθµη πεζοδροµίου και συγκλίνει στο βορειοδυτικό τµήµα στην πίσω πλευρά της πλατείας. Οµοίως διακόπτεται πλήρως η προσπελασιµότητα και στη βορειοδυτική πλευρά µέχρι τη συµβολή του µε την οδό Μοναστηρίου, από ίδιο υλικό και ενισχυµένο µε πλέγµα Τ11 STIV. Η ολοκλήρωση των εργοταξιακών εγκαταστάσεων εντός του ανωτέρω γηπέδου, συντελείται σε διάφορες φάσεις µε την εγκατάσταση των µηχανηµάτων παραγωγής σκυροδέµατος για την κατασκευή των οδηγών τοιχίων καναλιών χάραξης των διαφραγµατικών τοίχων, µε µονάδα από τσιµέντο, µε µονάδες δεξαµενών παραγωγής και ανανέωσης (2 σε αριθµό) του µπετονίτη και µε τον καθαρισµό του χώρου εναπόθεσης, κατασκευής και διαµόρφωσης των κλωβών σιδηροπλισµού των διαφραγµατικών τοίχων. Ο µετασχηµατισµός του χώρου σε ό,τι αφορά στις θέσεις των διαφόρων εγκαταστάσεων κίνησης των εκσκαπτικών µηχανηµάτων, η δυνατότητα προσπέλασης (εισόδου και εξόδου των οχηµάτων - φορτηγών από την ανατολική είσοδο παράπλευρα της διόδου κίνησης διέλευσης των λεωφορείων από την πλατεία και η µεταφορά των υλικών, αντλιών και πρέσσας) ακολουθεί τη συνεχή διευθέτηση και εναλλαγή µελέτης εφαρµογής ανάλογα µε τις ανάγκες των φάσεων της κατασκευής των διαφραγµατικών τοίχων. Σχήµα.19 Προκατασκευασµένες βάσεις από σκυρόδεµα για την έδραση πάκτωση των µεταλλικών πανέλων περίφραξης του εργοταξιακού χώρου Σηµειώνεται, ότι κατά την πορεία και των επόµενων φάσεων κατασκευής της σήραγγας, εκσκαφές / αντιστηρίξεις και µετέπειτα κατασκευής πλάκας επικάλυψης, 77

94 επανεπίχωσης, ο µετασχηµατισµός του χώρου που περικλείεται στο ανωτέρω γήπεδο κάθε φορά ανανεώνεται και διαµορφώνεται σύµφωνα µε τις ανάγκες της κάθε φάσης. Η διαφοροποίηση γίνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αναπτύσσεται ελεύθερος χώρο κίνησης στα µηχανήµατα, το προσωπικό, τα φορτηγά και υλικά για να διευκολύνεται η µεταφορά τους. Γι αυτό σε κάθε φάση που σηµειώνεται στο γενικό χρονοδιάγραµµα, προτάσσεται η εργασία διαµόρφωσης (µελέτη υλοποίηση) της εργοταξιακής εγκατάστασης κάθε φορά που εισάγονται νέα στοιχεία στο χώρο του γηπέδου και εµφανίζεται στο πρόγραµµα σαν χωριστό κεφάλαιο: Εργοταξιακές Εγκαταστάσεις. Με βάση λοιπόν την παραπάνω παρατήρηση, η έννοια του όρου χρόνος έναρξης εργοταξιακών εγκαταστάσεων του έργου που αναφέρεται στον καθορισµό µόνο του περιορισµού του γηπέδου εργασιών ταυτίζεται µε τη φάση αυτή. Η ολοκλήρωση των εργασιών των εργοταξιακών εγκαταστάσεων (διαµόρφωση χώρου, µετακίνηση κίνηση υλικών και µηχανηµάτων για την κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων και των πασσάλων αντιστήριξης Φ800) συµπληρώνεται, µετά την ολοκλήρωση των εργασιών των διαφραγµατικών τοίχων και πασσάλων Φ800 και αφορά προφανώς στην εσωτερική οργάνωση των εγκαταστάσεων αυτών, για να δεχτεί την επόµενη φάση (εκσκαφών), τον Αύγουστο του ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ Προκειµένου να γίνει η έναρξη των εκσκαφών, πρέπει να έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί οι εργασίες παράκαµψης του δικτύου ύδρευσης, εποµένως ο χρόνος έναρξης των χαράξεων µετρήσεων µε τοπογραφικά όργανα για την υλοποίηση του εύρους της σήραγγας στην επιφάνεια του καταστρώµατος και των πεζοδροµίων µπροστά από την πλατεία του Ν.Σ.Σ, είναι στις αρχές Ιουλίου Μετά την χάραξη των οδηγών των καναλιών, ακολουθεί η εκσκαφή τους µε εκσκαπτικό µηχάνηµα, τσάπα, πλάτους 80 εκατοστά και σε βάθος εκσκαφής 1,50 µέτρου. Η εκσκαφή και αποκοµιδή των προϊόντων εκσκαφής ολοκληρώνεται στα µέσα Ιουλίου Παράλληλα τοποθετείται ο εσωτερικός ξυλότυπος των τοιχωµάτων των καναλιών, κατασκευάζεται στο χώρο του εργοταξίου ο σιδηροπλισµός των τοιχωµάτων των παρειών πρανών των καναλιών, τοποθετείται από εργατικό δυναµικό στα ανοίγµατα των τοιχωµάτων εκατέρωθεν. Μέχρι τις αρχές Σεπτεµβρίου του 2007 ολοκληρώνεται πλήρως η σκυροδέτηση των τοιχωµάτων των καναλιών, το πρώτο στάδιο εργασιών. Παράλληλα µε την κατασκευή των καναλιών των διαφραγµατικών τοίχων, προγραµµατίζεται η διαδικασία και η σειρά κατασκευής των διαφραγµατικών τοίχων, δηλαδή: 78

95 Εγκαθίσταται η µονάδα παραγωγής του µπετονίτη και οι δύο (2) δεξαµενές του. Εγκαθίστανται τα σιλό του τσιµέντου Εγκαθίσταται η µονάδα παρασκευής σκυροδεµάτων Εγκαθίστανται τα µηχανήµατα των διαφραγµατικών τοίχων ιαµορφώνονται οι σιδηροπλισµοί των τµηµάτων πανέλων των διαφραγµατικών τοίχων, ενσωµατώνονται οι αναβολείς Campers σύνδεσης µε τις αντίστοιχες πλάκες της επικάλυψης και του πυθµένα της σήραγγας και οµαδοποιούνται σε στίβες ντάνες σε προκαθορισµένες θέσεις και διατάξεις µέσα στο χώρο του εργοταξίου. Σχήµα.20 Συνδυασµός εκσκαπτικού µηχανήµατος µπένας και τηλεσκοπικού γερανού Με τον όρο κατασκευή ή έναρξη κατασκευής των διαφραγµατικών τοίχων χαρακτηρίζουµε συµβατικά (το συγκρότηµα κατασκευής των διαφραγµατικών 79

96 τοίχων) την έναρξη εκσκαφής τους µε την µπένα και τα µηχανήµατα που συνοδεύουν. Από προηγούµενα προκύπτει ότι έχει προηγηθεί και είναι ενσωµατωµένος µέσα στο γενικό χρονοδιάγραµµα της δραστηριότητας αυτής ο χρόνος προεργασίας κατασκευής των κλωβών σιδηροπλισµού τους. Συνεπώς η εκσκαφή των διαφραγµατικών τοίχων που είναι µε προγραµµατισµένη αφετηρία από το µέτωπο το παράλληλα σε επαφή µε το πεζοδρόµιο της οδού Μοναστηρίου, ξεκινά αρχές Σεπτεµβρίου 2007 µε την αρίθµηση του πανέλου αρ.126 (βλ. κάτοψη µε το χρονοδιάγραµµα κατασκευής των διαφραγµατικών τοίχων του επιστάθµου) και ολοκληρώνεται µέχρι το τέλος Σεπτεµβρίου 2007, µε την κατασκευή του πανέλου 115. Σηµειώνεται ότι κατά την φάση εκσκαφής, µέχρι το απαιτούµενο βάθος για κάθε πανέλο του διαφραγµατικού τοίχου, για την ευστάθεια των πρανών του σκάµµατος απαιτείται να γεµίσει το σκάµµα µε µπετονίτη. Τα προϊόντα εκσκαφής αποµακρύνονται µε φορτηγά αυτοκίνητα των 15 µ. Η εκσκαφή του κάθε πανέλου τµήµατος διαφραγµατικού τοίχου γίνεται παράλληλα µε την πλήρωση του κενού που δεν αφήνεται να δηµιουργηθεί µε µπετονίτη. Αυτός διοχετεύεται µε λάστιχα που είναι τυλιγµένα σε µύλο περιστροφής στερεωµένος πάνω στο συγκρότηµα εκσκαφής της µπένας και µε την βοήθεια αντλίας ισχύος 5ΗP µεταφέρεται από τη δεξαµενή του καθαρού υλικού µπετονίτη. Η τοποθέτηση του σιδηροπλισµού γίνεται σταδιακά καθ ύψος µε τη βοήθεια γερανού. Κάθε πανέλο διαφραγµατικού τοίχου χωρίζονται καθ ύψος σε επί µέρος κλωβούς σιδηροπλισµών, οι οποίοι είναι αριθµηµένοι από κάτω (πυθµένα) προς τα πάνω (επιφάνεια) και τοποθετούνται σε στοίβες απλωµένοι στην επιφάνεια του καταστρώµατος εφαρµόζονται επάλληλα ο ένας επί του άλλου µε αντίστροφη αρίθµηση, δηλαδή κάτω στη βάση τοποθετείται το ανώτερο τµήµα προς την επιφάνεια του καταστρώµατος και στο επάνω µέρος της στοίβας το κατώτερο, στη βάση του πυθµένα. Η τοποθέτηση του κλωβού του σιδηροπλισµού και η σκυροδέτηση του πανέλου γίνεται συγχρόνως. Στο κέντρο του κλωβού του σιδηροπλισµού σταθεροποιείται και το λάστιχο µε τον σωλήνα παροχής σκυροδέµατος, ενώ παράλληλα υπάρχει εσωτερικά του κλωβού και το λάστιχο απαγωγής του µπετονιτικού υλικού το οποίο και τυλίγεται στον µύλο περιστροφής της µπένας µέσω του οποίου µεταφέρεται στην δεύτερη συλλέκτρια δεξαµενή µεταχειρισµένου µπετονιτικού υλικού. Η απαγωγή του µπετονιτικού υλικού ξεκινά από την επιφάνεια του πανέλου του διαφραγµατικού τοίχου, µετά την σταθεροποίηση µε τον γερανό του κλωβού του σιδηροπλισµού στη βάση του και την χύτευση του σκυροδέµατος. Με την εισαγωγή του σκυροδέµατος το εκτοπισµένο µπετονιτικό υλικό από την µάζα του σκυροδέµατος πριν να υπερχειλίσει 80

97 από τα χείλη του σκάµµατος, συγκεντρώνεται µε το λάστιχο και την βοήθεια της αντλίας απαγωγής. Σχήµα.21 Συνεργασία γερανών για την τοποθέτηση του κλωβού σιδηροπλισµών διαφραγµατικού πετάσµατος Πρέπει επιπλέον να σηµειωθεί ότι η σκυροδέτηση του διαφραγµατικού τοίχου σταµατά στη στάθµη +0,70, δηλαδή περίπου 6,40 µέτρα κάτω από την άνω επιφάνεια του καταστρώµατος. Το τµήµα του σκαµµένου πανέλου από τη στέψη των διαφραγµατικών τοίχων (στάθµης +0,70) ως τον πυθµένα του καναλιού οδηγού εκσκαφής (στάθµη +5,60 µέτρα) του διαφράγµατος, γεµίζει µε αµµοχάλικο αποµακρύνοντας συγχρόνως µε την επίχωση το µπετονιτικό υλικό που υπερχειλίζει. Με τον ίδιο τρόπο κατασκευάζονται τα τµήµατα του διαφραγµατικού τοίχου µε την αρίθµηση 16, έως 145, µε έναρξη κατασκευής 1/10/2007 και πέρας 22/10/2007, καθώς και των τµηµάτων 14, 15, 146, 147 από 2/10/2007 έως 1/10/2007. Ανάλογα κατασκευάζονται εντός του Νοεµβρίου του 2007 τα τµήµατα του διαφραγµατικού τοίχου 148 έως 155 ολοκληρώνοντας έτσι το µέτωπο του διαφραγµατικού τοίχου σε επαφή και παράλληλα µε το πεζοδρόµιο της οδού Μοναστηρίου και της απέναντι πλευράς. Το περίγραµµα του κιβωτίου των διαφραγµατικών τοίχων στο τµήµα το παράλληλα της οδού όπισθεν του Ιερού Ναού των Αγίων Πάντων, καθώς και το υπόλοιπο τµήµα της απέναντι βόρειας πλευράς του 81

98 διαφραγµατικού τοίχου ολοκληρώνονται εντός του εκεµβρίου του 2007, όπως εµφαίνεται και στη αντίστοιχη κάτοψη µε τους αντίστοιχους χρόνους κατασκευής ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΣΣΑΛΩΝ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ Φ800 ΠΕΡΙΜΕΤΡΙΚΑ ΤΟΥ ΚΙΒΩΤΙΟΥ ΤΩΝ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ Η εγκατάσταση των µηχανηµάτων κατασκευής των πασσάλων εντός του χώρου του εργοταξίου, δηλαδή το µηχάνηµα διάτρησης µε τους σωλήνες Φ800, γίνεται µετά την ολοκλήρωση του τελευταίου τµήµατος των διαφραγµατικών πανέλων του τοίχου προς τη βόρεια πλευρά που εφάπτεται στην πλατεία του Ν.Σ.Σ. Η κατασκευή των πασσάλων ξεκινά κατά το τέλος του εκεµβρίου του 2007 από το µέτωπο του πεζοδροµίου της οδού Μοναστηρίου. Το βάθος της διάτρησης είναι 11,20 µέτρα κάτω από την άνω επιφάνεια του καταστρώµατος και η µεταξύ τους αξονική απόσταση είναι 1,10 µέτρα. Σχήµα.22 Μηχάνηµα κατασκευής πασσάλων και οι σωλήνες (καζάνια) Ήδη από τις αρχές του εκεµβρίου 2007 κατασκευάστηκαν σε χώρο του εργοταξίου ο σιδηροπλισµός των πασσάλων, που διαµορφώνονται σε κυκλική διατοµή µε κυκλικούς συνδετήρες και συσσωρεύονται σε κατάλληλες θέσεις, ώστε να µεταφέρονται άµεσα µε τον γερανό, όταν θα διανοίγονται οι οπές. 82

99 Η διαδικασία διάτρησης των οπών γίνεται µε σωλήνες διατοµής Φ800, στο µέσω των οποίων υπάρχει ο κεντρικός άξονας που φέρει τον περιστροφικά διατρητικό κώνο. Τα µήκη των σωλήνων είναι της τάξεως περίπου 2,50 µέτρων. Κουµπώνει κάθε κύλινδρος πάνω στον άλλο µε µεταλλικούς πείρους στα άκρα στήριξής τους, καθώς προχωρά σε βάθος η διάστρωση και η εκσκαφή του εδάφους. Το εδαφικό υλικό αφαιρείται µε την βοήθεια του κεντρικού περιστροφικού κοχλία άξονα και το προϊόν εκσκαφής φορτώνεται σε φορτηγό χωρητικότητας 15 µ. εν απαιτείται σταθεροποιητικό υλικό για τα πρανή των οπών, γιατί η ύπαρξη των σωλήνων αποτελεί αύτη καθεαυτή την αντιστήριξή τους. Η τοποθέτηση του σιδηροπλισµού γίνεται µε τον γερανό και παράλληλα σκυροδετείτε η διατοµή των πασσάλων µε βαρέλες που ανέρχονται στο χώρο του εργοταξίου και όπου υπάρχει η αντλία σκυροδέτησης. Στη συνέχεια εισάγεται το λάστιχό της στο εσωτερικό της διατοµής του σιδηροπλισµού των πασσάλων µαζί µε τους κατάλληλους δονητές µάζας του σκυροδέµατος. Κατά την φάση της σκυροδέτησης, ανασύρεται σταδιακά και τµηµατικά (πριν την πήξη και σκλήρυνση του υλικού) το περιµετρικό κυλινδρικό κέλυφος. Αυτό αποσυντίθεται στα επιµέρους τµήµατα των µεταλλικών κυλίνδρων καθώς προχωρά ανοδικά η στάθµη της σκυροδέτησης µέσα στη διατοµή της οπής του πασσάλου, µε την ανάσυρση του ανοδικού µεταλλικού κυλίνδρου και την αποµάκρυνση πρώτα του τελευταίου επάνω τµήµατος. Έτσι, µε την ολοκλήρωση της σκυροδέτησης των πασσάλων µέχρι τη στάθµη 1,20 µέτρα κάτω από την επάνω στάθµη του καταστρώµατος, αφαιρείται και το τελευταίο τµήµα (το πρώτο που έχει εισαχθεί) του µεταλλικού κυλίνδρου. Η κατασκευή των πασσάλων αντιστήριξης ολοκληρώνεται µέχρι τις αρχές του Φεβρουαρίου του 2008, πριν την έναρξη του προγράµµατος εκσκαφών του πλάτους της σήραγγας. Στο τµήµα του κλιµακοστασίου (φρέαρ) επιστάθµου, δεν κατασκευάζεται περιµετρικά του κιβώτιο του διαφραγµατικού τοίχου. Αντ αυτού, κατασκευάζεται αρχικά και έξω από το περιτύπωµα. Του τοιχώµατος αυτού, συστοιχία πασσάλων αντιστήριξης, διατοµής Φ800, µε µήκος πασσάλου 20,00 µέτρα γιατί κατεβαίνουν κάτω από το πυθµένα του διαφραγµατικού τοίχου. Οι πάσσαλοι αυτοί είναι 2 στον αριθµό και στα στάδια των εκσκαφών εφαρµόζονται σε αυτούς 6 επίπεδα προεντεταµένων αγκυρίων προκειµένου να κρατήσουν αµετακίνητο το µέτωπο αντιστήριξης και τις γαίες όπισθεν αυτών. Το συµπλήρωµα του κιβωτίου του φρέατος, πάχους 80 εκατοστών κατασκευάζεται συµβατικά µε όπλιση και ξυλότυπο, αντί διαφράγµατος µε µηχάνηµα κατασκευής (µπένας) αυτών. 8

100 ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 1 Η οριστική µελέτη των διαφραγµατικών τοίχων ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2006 και ολοκληρώθηκε πλήρως τον Νοέµβριο του ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 2 Η µελέτη αυτή τροποποιεί τη προηγούµενη και συγχρόνως προωθεί τα κατασκευαστικά σχέδια λεπτοµερειών εφαρµογής, σύµφωνα µε την νέα πρόταση κατασκευής της σήραγγας στο τµήµα του επιστάθµου, αντί της αρχικής µελέτης που είχε αντιµετωπίσει για το συνολικό τµήµα του σταθµού στον Ν.Σ.Σ και για τα τρία επιµέρους τµήµατά του: επίσταθµο (forestation), κυρίως σταθµό (main station) και διακλαδώσεις και το τµήµα εγκαταστάσεων των µηχανηµάτων εκσκαφής της σήραγγας (crossover και tunnel boring machines TBM). Η διαφοροποίηση έγκειται ότι προτείνεται να µη γίνει εκσκαφή µέχρι τη βάση του πυθµένα της σήραγγας µε διαδοχικά επίπεδα εσωτερικών χαλύβδινων αντιστηρίξεων και την κατασκευή διπλής συστοιχίας πασσάλων Φ800 αγκύρωσης της βάσης του πυθµένα της σήραγγας (µέθοδος ανοιχτού ορύγµατος: cut and cover). Η νέα πρόταση, που προτείνεται για την µείωση των κοστολογίων και του χρόνου κατασκευής του έργου, συνίσταται στην κατασκευή της πλάκας επικάλυψης της σήραγγας επί των διαφραγµατικών τοίχων (cover and cut), την επανεπίχωση αυτής για την δηµιουργία ωφέλιµου χώρου εργοταξίου και µέσα από δύο ανοίγµατα στην πλάκα της εκσκαφής της σήραγγας µέχρι τον πυθµένα. Η παραπάνω τροποποίηση της µελέτης, είχε ως αποτέλεσµα την αλλαγή στα ύψη των πανέλων των διαφραγµατικών τοίχων, τον έλεγχο των πλευρικών αυξήσεων των καταστρωµάτων λόγω της α εκσκαφής, την µελέτη για την κατασκευή της συστοιχίας των πασσάλων αντιστήριξης, την µελέτη των προεντεταµένων αγκυρώσεων στους πασσάλους του κλιµακοστασίου του επιστάθµου. Αυτοί οι τελευταίοι κατασκευάζονται βαθύτερα από τους υπόλοιπους και φθάνουν µέχρι βάθους 20,00 µέτρων και κατά τη διάρκεια των διαφόρων φάσεων εκσκαφής εφαρµόζονται 6 επίπεδα προεντεταµένων αγκυρώσεων για την εξασφάλιση των πλευρικών ωθήσεων. Τέλος µέσα στα πλαίσια της µελέτης αυτής, οι αλλαγές στη µελέτη των χαλύβδινων αντιστηρίξεων µεταβλήθηκε, τόσο η διάταξή τους, όσο και οι διατοµές των φορέων (των πλευρικών ζυγών και εσωτερικών αντηρίδων). 84

101 ... ΕΚΣΚΑΦΕΣ 1ης ΚΑΙ 2ης ΣΤΑΘΜΗΣ...1. ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Μετά την ολοκλήρωση πλήρως των περιµετρικών πασσάλων Φ800 αντιστήριξης, διαµορφώνεται ο χώρος του εργοταξίου ώστε να δεχτεί τα µηχανήµατα εκσκαφής της σήραγγας µέχρι την 1 η στάθµη, δηλαδή τις τσάπες εκσκαφής, τους φορτωτές και το φορτηγό αποκοµιδής των προιόντων εκσκαφής κατασκευάζοντας κατάλληλη ράµπα εισόδου εξόδου οχηµάτων και µηχανηµάτων από το παράπλευρο τµήµα που επικοινωνεί µε το χώρο όπου και κινούνται και τα λεωφορεία του Ο.Α.Σ.Θ. Ο χρόνος διαµόρφωσης των εργοταξιακών εγκαταστάσεων εκτιµάται στο τέλος Φεβρουαρίου του ΕΚΣΚΑΦΗ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ (Εκσκαφή µέχρι την 1η στάθµη +,46 µε απόλυτο υψόµετρο περίπου,80 µέτρα κάτω από την επιφάνεια του καταστρώµατος) Κατά τη φάση αυτή των εργασιών, που εκτιµάται να ξεκινήσει τον Μάρτιο του 2008, εισέρχονται µηχανήµατα καταστροφής (demolition) των αρχικά κατασκευασµένων καναλιών οδηγών των διαφραγµατικών τοίχων. Τα µηχανήµατα είναι αερόσφυρα µε αεροσυµπιεστή (π.χ. της Atlas Copco) ή και τσάπα µε προσαρτηµένο εξάρτηµα θραύσης. Η θραύση των τοιχίων των καναλιών γίνεται επί τύπου του έργου, χρησιµοποιείται παράλληλα και τσάπα αποκοµιδής των προϊόντων κατεδάφισης και φορτηγά χωρητικότητας των 15 µ για την αποκοµιδή τους. Μετά την καθαίρεση των τοιχίων των καναλιών, γίνεται η εκσκαφή της σήραγγας ξεκινώντας από την άκρη του κιβωτίου, προς την πλευρά του δρόµου όπισθεν του Ιερού του Ναού των Αγίων Πάντων και το πλάτος εκσκαφής φθάνει µέχρι την αποκάλυψη των κυλινδρικών επιφανειών των πασσάλων αντιστήριξης, δηλαδή σε πλάτος 17,0 µέτρων. Η εκσκαφή συνεχίζεται σε επίπεδα µέχρι τη στάθµη +,46 µέτρα (απόλυτο υψόµετρο) ή περίπου,80 µέτρα από την άνω επιφάνεια καταστρώµατος πέριξ δρόµων πεζοδροµίων και καταλήγει στην απέναντι πλευρά µε ράµπα εισόδων εξόδου οχηµάτων και εκτιµάται ότι ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΕΣ ΑΓΚΥΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΕΑΡ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ Ήδη µετά την ολοκλήρωση του 1 ου επιπέδου εκσκαφής της σήραγγας και του φρέατος του επιστάθµου, κατά το τέλος Απριλίου 2008, εγκαθίσταται το µηχάνηµα κατασκευής των προεντεταµένων αγκυρώσεων, περιµετρικά του φρέατος και εφαρµόζονται σε κάθε πάσσαλο αυτού, οι οποίοι έχουν βάθος 20,0 µέτρα. Η διαδικασία είναι η ακόλουθη: 85

102 ιανοίγονται οπές µε το Wagon drill, ειδικό µηχάνηµα διάτρησης στον άξονα κάθε πασσάλου και σε συγκεκριµένη στάθµη άνωθεν της 1 ης εκσκαφής. Οι διατρύσεις έχουν διάµετρο Φ10 και φθάνουν µέσα στο περιµετρικό έδαφος σε βάθος 9,00 µέτρων. Στη συνέχεια διέρχεται µέσα από το διάτρυµα ο σωλήνας της προέντασης µε τα ανάλογα καλώδια οπλισµούς, οι οποίοι αγκυρώνονται επί του µετώπου του πασσάλου, προς την πλευρά του σκάµµατος. Η αγκύρωση των σιδηροπλισµών επιτυγχάνεται µε την έγχυση υπό πίεση ειδικού τσιµεντενέµατος στο σωλήνα της προέντασης για την πάκτωση των οπλισµών. Μετά την σκλήρυνσή του ενέµατος εφαρµόζεται δύναµη προέντασης στα καλώδια οπλισµούς. Το µηχάνηµα εφαρµόζει τη δύναµη προέντασης από την πλευρά του µετώπου του σκάµµατος επί των πασσάλων και αυτή είναι της τάξεως των 20 ΚΝ µε όριο θραύσης για κάθε καλώδιο τα 498 ΚΝ. Σηµειώνεται, επίσης ότι η διεύθυνση των διατρυπηµάτων και των σωλήνων είναι 15 ο ως προς το οριζόντιο επίπεδο, για να είναι σε θέση αφενός να χυτεύεται µε βαρύτητα το τσιµεντένεµα και αφετέρου να ασκηθεί και µία επιπλέον κατακόρυφη συνιστώσα στο µέτωπο των πασσσάλων. Το πρώτο επίπεδο των προεντεταµένων αγκυρώσεων εκτιµάται ότι ολοκληρώνεται τέλος Απριλίου του 2008 και αµέσως µετά συνεχίζεται η εκσκαφή της σήραγγας µέχρι το 2 ο επίπεδο εκσκαφής όπου ακολουθείται η ίδια διαδικασία εφαρµογής των προεντεταµένων αγκυρώσεων στους πασσάλους του φρέατος για να υλοποιηθεί και το και στο 2 ο επίπεδο των προεντεταµένων αγκυρώσεων. Η ολοκλήρωση των εργασιών και της φάσης αυτής εκτιµάται κατά το τέλος Μαΐου του Οι οριστικές µελέτες για τις προεντεταµένες αγκυρώσεις του φρέατος του επιστάθµου έχουν ήδη ολοκληρωθεί από τον Φεβρουάριο του ΜΕΤΑΛΛΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ 1ης ΣΤΑΘΜΗΣ Αναφέρεται στην κατασκευή των χαλύβδινων φορέων, δηλαδή των ζυγών 2HEB 20 (διπλές διατοµές) που σταθεροποιούνται αγκυρωµένες µε χηµικά ειδικά βύσµατα επί των κυλινδρικών από µπετόν επιφανειών των πασσάλων Φ800 αντιστήριξης, καθώς και των εγκάρσιων σωλήνων (αντηρίδων) διατοµής Φ457 και πάχους 16mm τοποθετηµένες ανά 5,00 µέτρα µεταξύ τους, που αρχίζουν να κατασκευάζονται στα εργοστάσια και µηχανουργεία της υπεργολάβου εταιρείας για το έργο των αντιστηρίξεων, τον Νοέµβριο του Μετά το πέρας των εκσκαφών της 1 ης στάθµης που εκτιµάται ότι ολοκληρώνεται τον Απρίλιο του 2008 γίνεται η τοποθέτηση των χαλύβδινών αντιστηρίξεων στο εργοτάξιο της σήραγγας. 86

103 Σχήµα.2 Χαλύβδινοι φορείς της αντιστήριξης (1 ης στάθµης) Προκειµένου να τοποθετηθούν οι οριζόντιοι ζυγοί των 2HEB20, κατασκευάζονται αρχικά τα χαλύβδινα στηρίγµατα αγκύρωσης (µε πλάκες έδρασης πάχους 4,00mm και αντίστοιχα χηµικά βύσµατα Μ24 ή Μ27 επί της σήραγγας των πασσάλων µετρώντας ακριβώς µε τοπογραφικά όργανα τις αποστάσεις µεταξύ των απέναντι αγκυρόπλακων. Γίνεται εγκατάσταση στο εργοτάξιο 2 γερανών για τη ανέγερση των χαλύβδινων διατοµών, τόσο των ζυγών που σταθεροποιούνται στις αγκυρόπλακες επί των πασσάλων, όσο και των εγκάρσιων σωληνωτών αντηρίδων. Η διαδικασία µεταφοράς τους µε πλατφόρµες όσο και η ανέγερση εγκατάσταση σταθεροποίηση έλεγχο µε τη βοήθεια οργάνων και τηλεσκοπικών γερανών (2), εκτιµάται ότι θα ολοκληρωθεί στα µέσα του Ιουνίου Οι διορθώσεις στα µήκη των χαλύβδινων φορέων των αντιστηρίξεων, όσο και στην επακριβώς κοπή αυτών στο εργοστάσιο µηχανουργείο, γίνονται µετά την πλήρη εκσκαφή της 1 ης στάθµης, την χάραξη των σηµείων έδρασης και την εγκατάσταση των αγκυρόπλακων, που θα πρέπει να προηγηθούν της µεταφοράς και τοποθέτησης των φορέων αντιστήριξης. 87

104 ...5. ΕΚΣΚΑΦΗ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ 2ης ΣΤΑΘΜΗΣ Μετά την πλήρη ολοκλήρωση της αντιστήριξης της 1 ης στάθµης, στο απόλυτο υψόµετρο +4,16 µέτρα, 70 εκατοστά πάνω από την 1 η στάθµη εκσκαφών της σήραγγας, ακολουθεί η β φάση εργασιών εκσκαφής αυτής, µε εκτίµηση εγκατάστασης των µηχανηµάτων εκσκαφής αρχές Ιουνίου 2008, πχ Liebher 902, tunneling excavator, εκσκαπτικό µηχάνηµα µε σπαστό βραχίονα εκσκαφής όχι µόνο σε κατακόρυφο επίπεδο, αλλά και σε οριζόντιο. χρησιµοποιούνται Παράλληλα φορτωτές µικροί (bobcats), οι οποίοι κατέρχονται µε γερανό µεγάλο στην στάθµη εκσκαφής για τη µεταφορά των προϊόντων εκσκαφής, τη συσσώρευση αυτών για τη δυνατότητα αποκοµιδής τους µε τσάπες µε µεγάλους βραχίονες και από εκεί σε φορτηγά αυτοκίνητα χωρητικότητας 15 µ το καθένα. Η συγκέντρωση σε σωρούς και αποκοµιδή των προϊόντων εκσκαφής γίνεται ανάµεσα στα κενά των εγκάρσιων µεταλλικών αντηρίδων. Το καταπληκτικό υψόµετρο της 2 ης στάθµης εκσκαφής είναι το 0,0 µέτρα (απόλυτο υψόµετρο), περίπου 7,10 µέτρα περίπου κάτω από την άνω επιφάνεια του καταστρώµατος των πέριξ οδών και πεζοδροµίων. Οι εργασίες της φάσης αυτής εκτιµάται ότι θα ολοκληρωθούν πλήρως κατά το τέλος Αυγούστου του ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΚΤΟΞΕΥΜΕΝΟΥ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ (GUNITE) Όταν ολοκληρωθεί η β φάση των εκσκαφών, αυτό που θα βλέπει κάποιος παρατηρητής που θα βρίσκεται στο εσωτερικό του σκάµµατος της σήραγγας, θα είναι το µέτωπο των γαιών που θα διακόπτεται από τις κυλινδρικές από σκυρόδεµα επιφάνειες των πασσάλων αντιστήριξης Φ800 σε µεταξύ τους απόσταση 17,0 µέτρων. 88

105 Επίσης θα είναι ορατή η στέψη των διαφραγµατικών τοίχων, σε ύψος 1,00 µέτρο περίπου από την 2 η στάθµη εκσκαφής και θα βρίσκεται εσωτερικά του µετώπου των πασσάλων αντιστήριξης, µε ελεύθερη εσωτερική απόσταση των απέναντι τοίχων 14,50 µέτρα. Πριν την ολοκλήρωση της φάσης εκσκαφών, εγκαθίστανται µηχανήµατα αεροσυµπιεστές και µε γερανό κατεβαίνουν και αερόσφυρες καθώς και µικρά JGB, µε βελόνια για την καθαίρεση καταστροφή (demolition) της στέψης των διαφραγµατικών τοίχων. Η καθαίρεση του ανωτέρου τµήµατος του διαφράγµατος που συντίθεται από µπαζοχάλικο επίχωσης, µπετονιτικό υλικό και σκυρόδεµα, είναι χαµηλής ποιότητας σκυρόδεµα και πρέπει να καθαιρεθεί µέχρι βάθους 50 εκατοστών από την στέψη του. Παράλληλα αποκαλύπτονται οι σιδηροπλισµοί των κλωβών διαφραγµατικών πανέλων, έτσι ώστε να αποτελέσουν την εξασφάλιση αγκύρωσης και συνεργασίας µε την µετέπειτα δοκιδωτή πλάκα επικάλυψης της σήραγγας, η οποία θα εδρασθεί στη στέψη αυτών. Όπως προαναφέρθηκε στο κεφάλαιο κατασκευής της συστοιχίας των περιµετρικών πασσάλων Φ800, η µεταξύ του απόσταση είναι 1,50 µέτρο, δηλαδή το µεταξύ των κενό, που πληρώνεται µε εδαφικό υλικό των παρειών είναι 70 εκατοστά. Λόγω όµως των πλευρικών ωθήσεων τόσο της κυκλοφορίας των οδών, όσο και του εδαφικού υλικού σε υψοµετρική διαφορά 7,00 µέτρων, απαιτείται να διαµορφωθεί εσωτερικό τοιχίο σταθεροποίησης του εδαφικού υλικού που να αντιστηρίζεται στη συστοιχία των πασσάλων. Η µελέτη και η κατασκευή της 1 ης σειράς των χαλύβδινων αντιστηρίξεων, σκοπό έχει τη µη παραµορφωσιµότητα και ενδοσιµότητα των πασσάλων. Επειδή όµως το µέτωπο εργασίας ευρίσκεται στη στάθµη 0,0 και χαµηλότερα της στάθµης αντιστήριξης, ενώ το εδαφικό υλικό λόγω κυκλοφοριακής κίνησης στα καταστρώµατα και πιθανών εδαφικών διεγέρσεων σε οποιαδήποτε καταναγκασµούς (µικροσεισµούς, κλπ) θα πρέπει να εξασφαλίσει την πλήρη ασφάλεια του εργατοτεχνικού προσωπικού και των µηχανηµάτων, σε µικροπεριπτώσεις απαιτείται η σταθεροποίηση του µε τοιχίο σκυροδέµατος πάχους 12 εκατοστών. Η πλέον οικονοµικότερη πρόταση για την κατασκευή του, χωρίς την κατασκευή ξυλότυπου που αυξάνει την ηµερήσια δαπάνη αυτού ανά µ, είναι του εκτοξευµένου σκυροδέµατος (gunite), ανεξάρτητα αν υπάρχει απώλεια και µέχρι 40% κατά την εφαρµογή στο εκτοξευµένο υλικό σκυρόδεµα. Η ταχύτητα εφαρµογής και η καλύτερη πρόσφυση καθώς και η συνεργασία µε το εδαφικό κατακόρυφο profils και το µέτωπο της συστοιχίας των πασσάλων το καθιστούν περισσότερο ελκυστικό από τη συµβατική λύση του έγχυτου σκυροδέµατος. 89

106 Για τη συνεργασία και πρόσφυση των σιδηροπλισµών του τοιχίου από εκτοξευµένο σκυρόδεµα, εισάγονται ράβδοι οπλισµού διατοµής Φ24 σε βάθος 2,50 µέτρων στο έδαφος εντός εδαφικών οπών όπου εφαρµόζονται και τσιµεντενέµατα. Η εργασία των καρφιών ράβδων, γίνεται µε αντίστοιχο µηχάνηµα διάτρησης (Wagon drill) το οποίο κατεβαίνει στον πυθµένα εργασίας και υλοποιεί τις οπές µε αρίδα 2 1 '' 2 εφαρµόζοντας συγχρόνως και τα ενέµατα. Οι οπλισµοί του τοιχίου, που είναι διπλό πλέγµα Τ188 ποιότητας SΤIV, συνδέονται µε τα ανωτέρω καρφιά ράβδους σιδηροπλισµού και µε εποξειδικά βλήτρα στην κυλινδρική επιφάνεια των πασσάλων. Έτσι επιτυγχάνεται ενιαίο σταθερό µέτωπο σύνδεσης εδαφικό υλικού συστοιχίας πασσάλων, επί των οποίων µε εκτόξευση σε επάλληλες στρώσεις των 4 εκατοστών εφαρµόζεται το σκυρόδεµα (gunite) µε συνολικό πάχος 12 εκατοστών. Έτσι εξασφαλίζεται ενιαίο µέτωπο τοιχίου, στεγανό και σταθερό από οποιεσδήποτε πλευρικές ωθήσεις και εξωτερικές πιέσεις λόγω οµβρίων, αλλά και εξαιτίας του ανοιχτού ορύγµατος και των βροχοπτώσεων τις µικροκαταρρεύσεις του εδαφικού υλικού και την αποµάκρυνση των πλευρικών υδάτων και των οµβρίων των καταστρωµάτων. Η ολοκλήρωση των εργασιών εκτιµάται ότι θα συντελεστεί µέχρι τέλος Σεπτεµβρίου του ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 1 ΓΙΑ ΕΚΣΚΑΦΕΣ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΙΣ Η µελέτη της φάσης αυτής των εκσκαφών και των αντιστηρίξεων (1 ο επίπεδο χαλύβδινων αντιστηρίξεων και εφαρµογή του εκτοξευµένου σκυροδέµατος) ουσιαστικά ξεκινά από τον Ιούνιο του 2007 µετά την οριστικοποίηση των παρακάµψεων δικτύων της.ε.π.α και την εγκατάσταση του εργοταξίου για την κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων και ολοκληρώνεται πλήρως µε την εφαρµογή (έναρξη) της 1 ης στάθµης των χαλύβδινων αντιστηρίξεων, δηλαδή εκτιµάται µετά το πέρας της 1 ης στάθµης των εκσκαφών, δηλαδή τον Απρίλιο του ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 2 Η µελέτη αυτή έχει τον ίδιο χρόνο εκκίνησης µε την προηγούµενη οριστική µελέτη, γιατί συµπεριλαµβάνει και τις µελέτες αποστράγγισης των υδάτων, τον έλεγχο του δείκτη πίεσης πόρων του εδαφικού υλικού µεταξύ της πασσαλοσυστοιχίας και προφανώς οριστικοποιείται µετά το πέρας των εργασιών µέχρι και την 2 η στάθµη του επιπέδου των εκσκαφών (απόλυτο υψόµετρο 0,0 µέτρα), δηλαδή εκτιµάται κατά τον Αύγουστο του 2008, πριν την εγκατάσταση των µηχανηµάτων παραγωγής του εκτοξευµένου σκυροδέµατος. Εκτιµώνται οι εδαφικές παράµετροι από το τελικό µέτωπο εκσκαφής του εδαφικού υλικού, πιθανά υπόγεια νερά ή ροές από τα ανάντη των καταστρωµάτων και οριστικοποιείται η µελέτη των αγκυρίων καρφιών Φ24 90

107 στο εδαφικό υλικό σε συνάρτηση µε τα πάχη του εκτοξευόµενου σκυροδέµατος (τελικό πάχος) καθώς και το ποσοστό σιδηροπλισµού του τελικού τοιχίου...4. ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟΤΥΠΩΝ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Στις εργοταξιακές εγκαταστάσεις συµπεριλαµβάνεται το σύστηµα παραγωγής σκυροδεµάτων για την πλάκα επικάλυψης της σήραγγας, αφού προηγουµένως προηγηθεί η διαµόρφωση του πυθµένα (συµπυκνώνεται το εδαφικό υλικό και επιστρώνεται σε ζώνη πάχους 15 εκατοστών µε 4 και συγχρόνως διαβρέχεται). Επιπλέον, διαµορφώνεται στο µέσον του εύρους της σήραγγας προσωρινή στραγγιστική τάφρος για την απορροή των οµβρύων. Τέλος επιστρώνεται σε πάχος 10 εκατοστών µπετόν καθαριότητας (Gross Beton ) ποιότητας C12/15, ώστε να εξασφαλίζεται µία ενιαία επίπεδη επιφάνεια, η οποία οριζοντιώνεται (κοινή αλφαδιά ) (προέχει η ελαχιστοποίηση των υψοµετρικών διαφορών, έτσι ώστε όλα τα σηµεία της, να βρίσκονται σε ένα ενιαίο επίπεδο).επί της επιφάνειας αυτής µεταφέρονται τα υλικά των ξυλοτύπων µεταλλοτύπων και της παραγωγής των σκυροδεµάτων. Η έναρξη των εγκαταστάσεων αυτών εκτιµάται ότι θα αρχίσει µετά την διαµόρφωση του πυθµένα στη βάση εκσκαφής της 2 ης φάσης δηλαδή κατά τα µέσα Οκτωβρίου 2008 και µετά την κατασκευή του εκτοξευόµενου σκυροδέµατος (Gunite) των πλευρικών τοιχίων του σκάµµατος ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ ΤΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Του γενικού αυτού τίτλου προηγείται µια σειρά εργασιών που αφορά αρχικά τον επιµερισµό των εργασιών σχετικά µε το τελικό αποτέλεσµα, που είναι ασφαλώς η σκυροδέτηση της πλάκας επικάλυψης της σήραγγας και διακρίνεται: Στην τοποθέτηση των ειδικών ξυλότυπων των δοκίδων της πλάκας. Σηµειώνεται, ότι η πλάκα είναι δοκιδωτή, αποτελείται από δοκίδες πλάτους 0,80 µέτρα και ύψους 2,00 µέτρα συµπεριλαµβανοµένου και του πάχους της πλάκας σύζευξης αυτών. Η µεταξύ των δοκίδων απόσταση (ελεύθερο φάτνωµα) είναι 1,00 µέτρο. Στο µεταξύ των κενών των δοκίδων, τοποθετείται ξυλότυπος από µπετοφόρµ (πλακάζ αντιστηριζόµενα µεταξύ τους. Η τοποθέτηση αυτών γίνεται µε τη βοήθεια τοπογραφικού οργάνου και σηµειώνονται οι θέσεις τους επί του µπετόν καθαριότητας. Οι δίδυµες αυτές συστοιχίες του µπετοφόρµ σταθεροποιούνται και εδράζονται στη στέψη των διαφραγµατικών τοίχων της σήραγγας εκατέρωθεν. 91

108 Στην κατασκευή του σιδηροπλισµού των δοκίδων, η οποία εκτελείται από συνεργεία, παράλληλα µε την τοποθέτηση των ξυλότυπων των µπετοφόρµ, στον χώρο του εργοταξίου (στη στάθµη +0,20 µέτρα) όπου δε θα κατασκευασθούν δοκίδες και πλάκα επικάλυψης (τµήµατα µέσα από τα οποία θα γίνει η εκσκαφή της σήραγγας στο επόµενο στάδιο εργασιών). Εναλλακτική πρόταση για την κατασκευή του σιδηροπλισµού των δοκίδων είναι η πλήρης κατασκευή τους, σε εξωτερικά εργοτάξια (µάντρες), ολόκληρου του σιδηροπλισµού των δοκίδων, µαζί µε τη συνδετήρωσή τους, την φόρτωσή τους σε πλατφόρµα και την τοποθέτησή τους µε γερανό µέσα στις ήδη τοποθετηµένες συστοιχίες των ξυλοτύπων των µπετοφόρµ. Στην σκυροδέτηση των δοκίδων µε βαρέλες, που σταθµεύουν στην επιφάνεια των καταστρωµάτων πέριξ του σκάµµατος της σήραγγας και την παρουσία αντλίας πρέσσας σκυροδέµατος. Η σκυροδέτηση των δοκίδων σταµατά 0 εκατοστά κάτωθεν της άνω στάθµης της πλάκας, αφήνοντας τους οπλισµούς της άνω παρειάς και της απόληξης των συνδετήρων ακάλυπτους από το σκυρόδεµα (για µήκος αγκύρωσης αυτών µέσα στην πλάκα επικάλυψης 25 εκατοστά). Στο ξεκαλούπωµα των πλαϊνών των δοκίδων από µπετοφόρµ µετά την σκλήρυνση του σκυροδέµατος των δοκίδων. Η επιφάνεια των δοκίδων διαβρέχεται και συντηρείται για να διατηρεί και να επαυξάνει την αντοχή του το σκυρόδεµα. Στην τοποθέτηση πρόπλακας από οπλισµένο σκυρόδεµα µεταξύ του φατνώµατος των δοκίδων, οπλισµένη κατάλληλα µε πλέγµα Τ188 και σε πάχος 7 εκατοστά, εδραζόµενη στη στέψη των ήδη σκυροδετηµένων δοκίδων. Οι πρόπλακες που εδράζονται στις δοκίδες και καλύπτουν τα φατνώµατα των 2 δοκών, είναι διαστάσεων 1,10*14,55 µ. Η κατασκευή τους γίνεται σε εξωτερικά συνεργεία και σε άλλα εργοτάξια, µεταφέρονται σε πλατφόρµες και τοποθετούνται µε γερανό επί τόπου του έργου στα χείλη των εγκοπών των δοκίδων, στα φατνώµατα αυτών. Στην κατασκευή του σιδηροπλισµού της πλάκας επικάλυψης µετά την τοποθέτηση των πρόπλακων, των οποίων η άνω η επιφάνεια χρησιµοποιείται σαν δάπεδο εργασίας. Στην σκυροδέτηση της πλάκας επικάλυψης, µε την µεταφορά του σκυροδέµατος από άλλα εργοτάξια (π.χ σταθµός Βενιζέλου) µε βαρέλες και τη διάστρωση αυτού µε αντλίες πρέσες. Λόγω της µεγάλης ποσότητας διάστρωσης χρησιµοποιούνται επιβραδυντές, χηµικά πρόσµικτα του σκυροδέµατος που προσωρινά αναστέλουν την άµεση πήξη του υλικού, ώστε 92

109 να υπάρχει οµοιόµορφη συµπεριφορά στην διαστρωµένη µάζα του σκυροδέµατος ως προς τις συστολές ξήρανσης, κατά την σκλήρυνση του σκυροδέµατος. Στην συντήρηση της επιφάνειας που σκυροδετήθηκε, ανάλογα µε τις καιρικές συνθήκες του περιβάλλοντος (διαβροχή, µε νερό ή ψεκασµό µε ειδικά αντιεξατµιστικά υλικά, ή επικάλυψη µε νάιλον πάχους 2,5mm.) Η έναρξη εργασιών του σταδίου αυτού, εκτιµάται ότι ξεκινά κατά τα µέσα Οκτωβρίου 2008 και θα ολοκληρωθεί στα µέσα Ιανουαρίου του Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ Αρχίζει αµέσως µετά την σκλήρυνση του σκυροδέµατος της πλάκας επικάλυψης και εκτιµάται κατά τις 20 Ιανουαρίου του Αυτή ολοκληρώνεται µε την τοποθέτηση των µεµβρανών και γεωυφασµάτων επί της πλάκας στις αρχές Φεβρουαρίου του ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ Η οριστική µελέτη των φάσεων αυτών των µελετών εκτιµάται ότι ξεκινά µε την κατασκευή του εκτοξευµένου σκυροδέµατος, στα µέσα Αυγούστου 2008 και ολοκληρώνονται µε την κατασκευή της πλάκας, στα µέσα Ιανουαρίου του ΕΠΙΧΩΣΗ ΤΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ {backfilling εκτός του τµήµατος που θα αφεθεί για την εκσκαφή της σήραγγας (Cover & Cut)} Οι εργασίες της επανεπίχωσης έχουν διπλό στόχο: Στην επιφόρτιση της πλάκας επικάλυψης της σήραγγας και την ανακουφιστική επιρροή του αξονικού φορτίου επί των διαφραγµατικών τοίχων, στην µετέπειτα εκσκαφή της σήραγγας στις πλευρικές ωθήσεις γαιών. Στην δηµιουργία ελεύθερου χώρου εργοταξίου στην επιφάνεια του καταστρώµατος των δρόµων, για την άνετη µεταφορά οχηµάτων, µηχανηµάτων, υλικών και γερανών. Η διαδικασία της επανεπίχωσης, ακολουθεί τις αρχές της οδοποιίας και στην περιοχή που δεν έχει σκυροδετηθεί η πλάκα επικάλυψης, ακολουθείται η αρχή δηµιουργίας σε δύο (2) επίπεδα και τα κατά κλίσεις διαµορφωµένα πρανή, λόγω της υψοµετρικής διαφοράς των 7,00 µέτρων περίπου της στάθµης καταστρώµατος από την επιφάνεια της 2 ης στάθµης εκσκαφής. Οι εργασίες της επίχωσης εκτιµάται ότι αρχίζουν µετά την ολοκλήρωση των εργασιών υδατοστεγάνωσης (αρχές Φεβρουαρίου 2009) και ολοκληρώνονται κατά το τέλος Μαρτίου του

110 Προηγουµένως αποµακρύνονται οι αντηρίδες και οι ζυγοί του 1 ου επιπέδου της µεταλλικής αντιστήριξης και µεταφέρονται σε άλλη θέση του έργου προκειµένου να αξιοποιηθεί το υλικό και οι φορείς τους ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 1 ΚΑΙ 2 ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗΣ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ Η εκκίνηση της οριστικής µελέτης του σταδίου αυτού έγινε στις αρχές Ιουνίου 2007 παράλληλα µε τις µελέτες εκσκαφών της σήραγγας για τα 1 α και 2 α επίπεδα και για το 1 ο επίπεδο των χαλύβδινων αντιστηρίξεων και ολοκληρώνονται µε τη δηµιουργία των εργοταξιακών εγκαταστάσεων πριν την έναρξη εργασιών σκυροδέτησης, αρχές Οκτωβρίου ΕΚΣΚΑΦΗ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΣΚΑΦΕΣ ΦΡΕΑΤΟΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Μετά την επανεπίχωση (backfilling) της πλάκας επικάλυψης και την διαµόρφωση των παρανών σε δύο (2) διαδοχικά επίπεδα µέχρι την στάθµη εκσκαφής (απόλυτο υψόµετρο 0,0 µέτρα) 2 ης φάσης εκσκαφών, εγκαθίστανται τα µηχανήµατα εκσκαφής της σήραγγας (εκτιµούνται αρχές Απριλίου 2009) όπως και διαµορφώνεται κατάλληλα ο εργοταξιακός χώρος. Σχήµα.24 Ενδεικτικές θέσεις των ανοιγµάτων στην πλάκα οροφής για την εκσκαφή της σήραγγας 94

111 ΕΚΣΚΑΦΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ο ΕΠΙΠΕ Ο Η εκσκαφή εκτελείται µε µηχανήµατα εκσκαφής σηράγγων (tunneling excavators) όπως π.χ. τα Liebher 902, 922, 92 σε διάφορα µεγέθη µε σπαστούς βραχίονες για δυνατότητα εκσκαφής και σε οριζόντιο επίπεδο, εκτός του κατακόρυφου. Η αποκοµιδή των υλικών γίνεται µε bobcats, µικρούς ευέλικτους φορτωτές και τα χώµατα φορτώνονται µε τη βοήθεια µεγάλης τσάπας που τοποθετείται στα χείλη του ανοίγµατος. Αυτή µεταφέρει τα προϊόντα εκσκαφής στο πρώτο επίπεδο του πρανώς και στη συνέχεια στην επιφάνεια του καταστρώµατος, από όπου φορτώνονται σε φορτηγά αυτοκίνητα. Η στάθµη της ης φάσης εκσκαφής είναι στα 5,44 µέτρα απόλυτο υψόµετρο, περίπου 12,25 µέτρα κάτω από την επιφάνεια του καταστρώµατος και των πέριξ της σήραγγας οδών. Η έναρξη των εργασιών εκσκαφής εκτιµάται στα τέλη του Απριλίου του 2009 και η ολοκλήρωση µέχρι το επιθυµητό επίπεδο στάθµης κατά µέσα Αυγούστου του ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΙΣ 2η ΦΑΣΗ Η µελέτη των φορέων της αντιστήριξης και η κατασκευή αυτών (της 2 ης φάσης) έχει ξεκινήσει από τις αρχές του Ιανουαρίου του 2008 σε άλλα εργοστάσια και µηχανουργεία, π.χ της εταιρείας Τ.Ε.Μ.Κ.Α, η οποία έχει αναλάβει και τις χαλύβδινες αντιστηρίξεις της 1 ης φάσης και του σταθµού T.B.M. Η µεταφορά των διδύµων ζυγών (2HEB 550), οι οποίες τοποθετούνται και στηρίζονται στα διαφραγµατικά τοιχία στη στάθµη µε απόλυτο υψόµετρο 4,64 µέτρα, όπου πακτώνονται στο επίπεδο των διαφραγρατικών τοίχων µέσω χηµικών αγκυρίων βλήτρων, υλοποιείται µε πλατφόρµες. Με µεγάλους δίδυµους γερανούς εκατέρωθεν των χειλιών της σήραγγας, στο άνοιγµα εισόδου εξόδου κατεβαίνουν στο tunnel, το οποίο σηµειωτέον φωτίζεται µε προσωρινή εγκατάσταση φωτισµού από γεννήτρια. Η ακριβής τοποθέτηση και η πάκτωση των ζυγών 2HEB 550 επί των διαφραγµατικών τοίχων γίνεται µε τοπογραφικό όργανο και χρησιµοποιούνται ειδικά σφραγιστικά ενέµατα. Στη συνέχεια µεταφέρονται οι χαλύβδινες αντηρίδες, οι οποίες έχουν µήκη όσο το πλάτος της σήραγγας, διέρχονται µέσω του ανοίγµατος εκσκαφής µε τη βοήθεία των δίδυµων γερανών και είναι σωλήνες (CH5) διατοµής 610 mm µε πάχος κελύφους 20 mm. Στη φάση αυτή ενισχύονται µε αντηρίδες τα χείλη των οπών (στην πλάκα επικάλυψης): Ένα µπροστά από το φρέαρ του επιστάθµου. Το άλλο στο µέσον περίπου του άξονα του τµήµατος της σήραγγας 95

112 Οι αντηρίδες µπροστά από το φρέαρ του επιστάθµου εκατέρωθεν των χειλέων του φατνώµατος είναι διατοµής 2HEB900. Οι αντηρίδες στο άλλο φάτνωµα είναι διατοµής 2HEB 700 (δίδυµες δοκοί). Η έναρξη των εργασιών µεταφοράς και τοποθέτησης των αντιστηρίξεων της 2 ης φάσης στο εργοτάξιο, εκτιµάται κατά τα µέσα Αυγούστου 2009 και η ολοκλήρωση των εργασιών τους µέχρι το τέλος του Νοεµβρίου του ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΕΣ ΑΓΚΥΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΕΑΡ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ (ο ΚΑΙ 4ο ΕΠΙΠΕ Ο) Παράλληλα µε τις εκσκαφές της σήραγγας µέχρι το ο επίπεδο ( - 5,44 µέτρα) υλοποιείται και η εκσκαφή στο φρέαρ του επιστάθµου, που φτάνει στο ίδιο απόλυτο υψόµετρο. Όπως και στην κατασκευή των προεντεταµένων αγκυρώσεων του 1 ου και 2 ου επιπέδου, ακολουθείται ακριβώς ανάλογα η ίδια διαδικασία, µε εκτίµηση της έναρξης των εργασιών των διατρήσεων µε το Wagon drill στα µέσα Αυγούστου του 2009 (µετά το πέρας των εργασιών εκσκαφής) και την ολοκλήρωση των εργασιών της τάνυσης των καλωδίων προέντασης στις αρχές Οκτωβρίου του ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΦΑΣΗ ΕΚΣΚΑΦΩΝ Στη συνέχεια των εργασιών, αρχές εκεµβρίου του 2009 εγκαθίστανται µηχανήµατα Liebherr 902 και 922, στη στάθµη της ης φάσης εκσκαφών, µε απόλυτο υψόµετρο 5,44 µέτρα. Οι εργασίες εκσκαφής της τελικής φάσης της σήραγγας υλοποιούνται µε ακριβώς ανάλογη µέθοδο εκσκαφής και αποκοµιδής των προϊόντων εκσκαφής µέσα από το άνοιγµα της πλάκας επικάλυψης και µε διαδοχικές µεταφορές και συγκέντρωσης των υλικών από µικρούς φορτωτές κ.λ.π. Η τελική στάθµη εκσκαφής, στο 9,41 µέτρα απόλυτο υψόµετρο, δηλαδη 16,50 µέτρα κάτω από την άνω επιφάνεια του καταστρώµατος πεζοδροµίων και πέριξ οδών, εκτιµάται να ολοκληρωθεί µέχρι τα µέσα Φεβρουαρίου του ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 2 ΕΠΙΠΕ Α ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΑΓΚΥΡΩΣΕΩΝ ΣΤΟ ΦΡΕΑΡ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ (5ο ΚΑΙ 6ο) Παράλληλα µε τις εκσκαφές της σήραγγας, εκσκάπτεται µέχρι την τελική στάθµη του πυθµένα και το φρέαρ του επιστάθµου του οποίου η εκσκαφή ολοκληρώνεται στα µέσα Φεβρουαρίου του Στη συνέχεια ακριβώς κατέρχεται στο πυθµένα το µηχάνηµα (Wagon drill) και υλοποιεί τα επίπεδα των διατρήσεων (5 ο και 6 ο ). Η κατασκευή των προεντεταµένων αγκυρώσεων, επίπεδο σωλήνων προέντασης, καλωδίων, ενέµατος, σκλήρυνση ενέµατος, έλεγχος πάκτωσης καλωδίων προέντασης 96

113 και τάνυση οπλισµού, ολοκληρώνεται κατ εκτίµηση σύµφωνα µε το γενικό πρόγραµµα εργασιών µέχρι το τέλος του Μαρτίου του ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΝΕΛΣ 107 ΚΑΙ 108 ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΣΥΣΤΟΙΧΙΑΣ ΤΩΝ ΠΑΣΣΑΛΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΤΟΥ ΦΡΕΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΗΡΑΓΓΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ Μετά την κατασκευή των προεντεταµένων αγκυρώσεων του 5 ου και 6 ου επιπέδου, ξεκινά κατά τα τέλη Μαρτίου 2010 η κατεδάφιση του διαφραγµατικού τοίχου και της συστοιχίας αντιστήριξης των πασσάλων για την εξασφάλιση της επικοινωνίας του φρέατος µε τα επίπεδα της σήραγγας. Η κατεδάφιση γίνεται µε αερόσφυρες και JGB που κατέρχονται µέχρι και την στάθµη του πυθµένα της σήραγγας και του φρέατος εκατέρωθεν των πάνελς. Η σταδιακή κατεδάφιση και πλήρης αποµάκρυνση των προϊόντων κατεδάφισης ολοκληρώνεται κατά τα τέλη Απριλίου Σχήµα.25 Τοµή κλιµακοστασίου επικοινωνία µε σήραγγα ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΚΣΚΑΦΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ (ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑ ΙΟ) Οι οριστικές µελέτες έχουν ήδη ολοκληρωθεί µε την δηµιουργία του χώρου των εργοταξιακών εγκαταστάσεων στο δάπεδο µε απόλυτο υψόµετρο (+ 0,20µέτρα), δηλαδή µέχρι τέλος Μαρτίου του 2009, µε αφετηρία εκκίνησης τον Οκτώβριο του

114 ..6. Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Μετά την πλήρη εκσκαφή της σήραγγας µέχρι την στάθµη 9,41 µέτρα (απόλυτο υψόµετρο), γίνεται τελική έρευνα στη γεωσύσταση του εδαφικού προφίλ και εκτιµώνται τόσο οι εδαφολογικοί παράµετροι, όσο και η ύπαρξη τυχόν υπόγειων ροών, κατόπιν µετρήσεων. Οι µελέτες έχουν ξεκινήσει από τον Οκτώβριο του 2008, παράλληλα µε τις οριστικές µελέτες των εκσκαφών της τελικής φάσεως της σήραγγας και ολοκληρώνονται στα µέσα Φεβρουαρίου του 2010, συγχρόνως µε την ολοκλήρωση των εργασιών εκσκαφής ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗΣ Οι εργασίες ξεκινούν µετά την ολοκλήρωση των εκσκαφών και την κατασκευή στο εσωτερικό του πυθµένα της σήραγγας δίδυµων φρεατίων συµµετρικά κατασκευασµένων ως προς τον άξονα της σήραγγας σε βάθος 1,50 µέτρων και διαµέτρου 0,50 µέτρων τα οποία γεµίζουν µε θραυστό υλικό αδρανών ή κροκάλες. Τα προσωρινά αυτά φρεάτια κατασκευάζονται ανά 10,00 µέτρα κατά το µήκος του άξονα της σήραγγας και στόχο έχουν στην υποβάθµιση και συλλογή των οµβρίων υδάτων στη φάση εργασιών της υδατοστεγάνωσης. Στη συνέχεια τοποθετείται στη βάση του πυθµένα στεγανωτική µεµβράνη πάχους 2,5 mm από PVC και επ αυτής διαστρώνεται γεωύφασµα των 500 gr 2. Επ αυτού και σε m πάχους 50 εκατοστά, µεταφέρεται θραυστό υλικό διαβαθµισµένο, το οποίο διαστρώνεται σε επάλληλες στρώσεις των 20 εκατοστών από χοντρά αδρανή (5Α), 20 εκατοστά Α και αµµοχάλικο και Α σε πάχος 10 εκατοστά, εφαρµόζοντας τις προδιαγραφές οδοποιίας µε σύγχρονη διαβροχή και συµπύκνωση µε δονητικό µηχάνηµα κύλινδρο των 8tn. Τέλος, επί της τελικής διαµορφωµένης επιφάνειας όπου µε τοπογραφικό όργανο καθαρίζεται η τελική υψοµετρική στάθµη, διαστρώνεται γεωύφασµα των 98

115 500 gr 2 m και επ αυτού σκυροδετείται µπετόν καθαριότητας πάχους 10 εκατοστών και ποιότητας C12/15. Η στεγανωτική µεµβράνη από PVC της βάσης, αγκαλιάζει και στην περίµετρο τους διαφραγµατικούς τοίχους, ώστε να µην επιτρέπεται ανοδική υγρασία από την περίµετρο στην διεπιφάνεια επαφής. Επιπλέον σκάπτεται στη βάση του και σε βάθος 10 εκατοστών µέσα από διάφραγµα (έχει γίνει εξαρχής στη φάση κατασκευής, στο συγκεκριµένο υψόµετρο στην επαφή και στο ύψος της πλάκας του πυθµένα η κατά µήκος τοποθέτηση µεταλλικών κιβωτίων οδηγών) κανάλι µε αερόσφυρα και σε ύψος 1,25 µέτρα από την πλάκα δαπέδου του σκυροδέµατος καθαριότητας. ιαµορφώνονται έτσι εκατέρωθεν σε κάθε διαφραγµατικό τοιχίο της σήραγγας κανάλι οδηγός, πάχους 10 εκατοστά και ύψους 1,25 µέτρα, στην εσωτερική επιφάνεια του οποίου τοποθετείται ειδική στεγανωτική µεµβράνη και Water stop, το οποίο διογκώνεται και έτσι σφραγίζει το οποιοδήποτε υπάρχον κενό σε περίπτωση διέλευσης ανοδικής υγρασίας από τον πυθµένα της σήραγγας, µεταξύ του διαφραγµατικού τοίχου και της σκυροδετηµένης στη συνέχεια πλάκας του πυθµένα. Η ολοκλήρωση των ανωτέρω εργασιών υδατοστεγάνωσης του πυθµένα εκτιµάται να γίνουν µέχρι το τέλος Απριλίου του ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΠΛΑΚΑΣ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο χώρος των εργοταξιακών εγκαταστάσεων έχει ήδη διαµορφωθεί µε την κατασκευή της υδατοστεγάνωσης του πυθµένα και είναι δεδοµένος µε την η φάση των εκσκαφών ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΙΩΝ ΦΡΕΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΟΥ Μετά την καταστροφή των εσωτερικών πάνελς των διαφραγµάτων και των πασσάλων στο τµήµα επικοινωνίας µε την σήραγγα, κατασκευάζονται οι σιδηροπλισµοί των τοιχίων του φρέατος, που τοποθετούνται µε συνεργεία σιδεράδων επί τόπου αφού προηγουµένως κατασκευασθεί κατάλληλη σκαλωσιά εντός του φρέατος. 99

116 Οι σιδηροπλισµοί που συνίστανται από τριπλές σχάρες συνδέονται µε βλήτρα και µε τους εξέχοντες οπλισµούς προέντασης στις πλάκες αγκύρωσης προέντασης στη συστοιχία των περιµετρικών πασσάλων αντιστήριξης. Στη συνέχεια κατασκευάζεται στην εσωτερική επιφάνεια του φρέατος ξυλότυπος ή µεταλλότυπος και παράλληλα και ο ξυλότυπος µαζί µε τους οπλισµούς του κλιµακοστασίου, η βαθµιδοφόρος του οποίου στηρίζεται (πακτώνεται) στο συµβατικό τοίχωµα του φρέατος. Μετά το πέρας των εργασιών ξυλοτύπου, ή µεταλλοτύπου και σκυροδετείται το φρέαρ (τοιχώµατα και βαθµιδοφόροι κλιµακοστασίου), σταδιακά από κάτω (πυθµένα) προς τα πάνω (επιφάνεια) σε διαδοχικά επίπεδα κατασκευής. Εκτιµάται ότι η ολοκλήρωση των εργασιών αυτών γίνεται στις αρχές Ιουνίου 2010, µε ηµεροµηνία εργασιών έναρξης στο τέλος Απριλίου ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΛΑΚΑΣ ΠΥΘΜΕΝΑ ΣΗΡΑΓΓΑΣ Η έναρξη των εργασιών κατασκευής των σιδηροπλισµών του πυθµένα αρχίζει στην επιφάνεια του καταστρώµατος του εργοταξίου από τα τέλη Απριλίου του 2010, µετά την ολοκλήρωση της πλευρικής στεγάνωσης στη βάση του διαφραγµατικού τοιχίου και στην επαφή µε το πάχος της πλάκας του πυθµένα και την αποκάλυψη των προστατευτικών επενδύσεων στις µούφες των σιδηροπλισµών των διαφραγµατικών τοίχων (couplers), ώστε να συνδεθούν και να αγκυρωθούν µε τους σιδηροπλισµούς της πλάκας του πυθµένα. Η µεταφορά του σιδηροπλισµού, η τοποθέτηση αυτού επί του δαπέδου εργασίας του στο µπετόν καθαριότητας και η τελική διαµόρφωσή αυτού µε τη βοήθεια αποστατών και οδηγών για την κατασκευή της τελικής άνω στρώσης του σιδηροπλισµού γίνεται µε τοπογραφικό όργανο. Στη συνέχεια η σκυροδέτηση της πλάκας του πυθµένα (όπου έχουν αφεθεί κατάλληλοι αρµοί συστολής) µε προσοχή στην υδατοστεγάνωση αυτών και την όπλισής τους, υλοποιείται µε βαρέλες, που µεταφέρουν το υλικό στην επιφάνεια του καταστρώµατος και η άντληση του σκυροδέµατος γίνεται µε αντλίες στο βάθος των 16,50 µέτρων από το κατάστρωµα. Το πάχος της πλάκας είναι 1,20 µέτρα και δεν απαιτείται ξυλότυπος, αλλά ελέγχεται και διαµορφώνεται η τελική στάθµη µε κατάλληλους επιβραδυντές µάζας. Η ολοκλήρωση των εργασιών σκυροδέτησης εκτιµάται ότι γίνεται µέχρι τα µέσα Ιουλίου του

117 ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΟΥ 2ου ΕΠΙΠΕ ΟΥ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ Μετά την σκλήρυνση του διαστρωµένου σκυροδέµατος στην πλάκα του πυθµένα της σήραγγας, δηλαδή στις αρχές Αυγούστου του 2010, δεν απαιτείται πλέον το 2 ο επίπεδο της χαλύβδινης αντηρίδωσης, γιατί η ίδια η πλάκα πυθµένα λειτουργεί και σαν ελκυστήρας, σαν αντηρίδα κλείνοντας έτσι µόνιµα το κιβώτιο των διαφραγµατικών τοίχων. Το υλικό των χαλύβδινων αντηρίδων καθώς και οι φορείς των δίδυµων ζυγών µεταφέρεται σε άλλα σηµεία (σταθµούς) του έργου, όπου και µπορεί να αξιοποιηθεί κατάλληλα. Η αποµάκρυνση της αντιστήριξης (εκτος του τµήµατος της αντιστήριξης που εξακολουθεί να παραµένει περιµετρικά των χειλέων του φατνώµατος ανοίγµατος των εισόδων στην πλάκα επικάλυψης), ολοκληρώνεται στο τέλος Αύγουστο του ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΦΑΤΝΩΜΑΤΩΝ ΠΛΑΚΑΣ ΟΡΟΦΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΝΟΙΓΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΑΥΤΩΝ Κατασκευάζεται µεταλλότυπος σκαλωσιά που εδράζεται στην πλάκα του πυθµένα προκειµένου να δηµιουργηθεί επίπεδο εργασίας στην στάθµη της βάσης των δοκίδων της πλάκας επικάλυψης (+ 0,20 µέτρα απόλυτο υψόµετρο). ιαµορφώνεται και κατασκευάζεται επί του δαπέδου αυτού το σύστηµα των µπετοφόρµ που αντιστηρίζονται µεταξύ τους στο ελεύθερο άνοιγµα των δοκίδων. Κατασκευάζονται οι οπλισµοί των δοκίδων και τοποθετούνται ανάµεσα στους ξυλότυπους των µπετοφόρµ αγκυρούµενοι στην στέψη και στους οπλισµούς στέψης των διαφραγµατικών τοίχων. Σκυροδετούνται οι δοκοί και ολοκληρώνεται η κατασκευή τους µε ανάλογο τρόπο κατασκευής όπως κατασκευάσθηκαν και οι υπόλοιπες δοκίδες της πλάκας επικάλυψης. Για την κατασκευή της πλάκας επικάλυψης ακολουθείται η ίδια µέθοδος όπως και για την υπόλοιπη πλάκα, µε τις πρόπλακες στα κενά των δοκίδων, την όπλιση της πλάκας και την τελική σκυροδέτηση. Επιπλέον εργασίες εκτελούνται εκατέρωθεν των χειλέων, κατά την διεύθυνση του άξονα της σήραγγας, στις επαφές µε την υπάρχοντα πλάκα: Τοπικές καθαιρέσεις σκυροδέµατος µε κοµπρεσέρ σε πλάτος 70 εκατοστών (µέχρι την περιοχή των αντηρίδων) Ενώσεις υπάρχοντος σιδηροπλισµού µε νέους οπλισµούς πλάκας φατνώµατος. 101

118 Επάλειψη µε εποξειδικά γαλακτώµατα της επιφάνειας αναµονής του παλιού σκυροδέµατος για τη συγκόλληση µε το νέο, 1 ώρα πριν την 2 σκυροδέτηση της πλάκας. Οι εργασίες εκτιµάται ότι θα αρχίσουν κατά τέλη Αυγούστου 2010 και θα ολοκληρωθούν στα τέλη Σεπτεµβρίου 2010 και για τα δύο φατνώµατα εισόδου (ένα µπροστά από το φρέαρ και ένα περίπου στο µέσον της πλάκας) ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ Μετά την σκλήρυνση του σκυροδέµατος, εισάγεται µέσα από το άνοιγµα του φρέατος αναβατόριο και µικρός γερανός για την αποσύνδεση των χαλύβδινων αντηρίδων από τα χείλη των φατνωµάτων της πλάκας επικάλυψης της σήραγγας. Η αποµάκρυνση των αντηρίδων γίνεται µέσα από το άνοιγµα του φρέατος και στη συνέχεια από το ίδιο άνοιγµα µεταφέρεται ο µεταλλότυπος και οι σκαλωσιές. Η χρησιµοποίηση των υλικών και των φορέων της αντιστήριξης γίνεται ανάλογα µε τις ανάγκες του έργου. Η ολοκλήρωση των εργασιών (που ξεκινούν κατά τα µέσα Οκτωβρίου) γίνεται στο τέλος Οκτωβρίου Υ ΑΤΟΣΤΕΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΠΙΧΩΣΗ Μετά την αποµάκρυνση των χαλύβδινων αντηρίδων των φατνωµάτων, κατά τα µέσα του Οκτωβρίου 2010, αµέσως εκκινά η υδατοστεγάνωση των επιφανειών αυτών συνδέοντας αυτή µε την υπόλοιπη υδατοστεγάνωση της πλάκας επικάλυψης. Στη συνέχεια επανεπιχώνεται και όλο το τµήµα και τα κενά πληρώνονται µέχρι την επιφάνεια του καταστρώµατος κατά τα τέλη Νοεµβρίου ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ, ΕΠΙΤΟΠΟΥ ΟΚΙΜΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΙΕΖΟΜΕΤΡΩΝ Όπως ορίζει και ο τίτλος, εκτός των γεωτεχνικών µελετών, που υπήρχαν για κάθε τµήµα του άξονα της σήραγγας από το 1999, η διαφοροποίηση των στοιχείων τόσο των αρχαιολογικών ευρηµάτων (επαλλήλων στρώσεων) όσο και της γεωσύστασης των εδαφικών στρώσεων, απαίτησε συµπληρωµατική γεωτεχνική έρευνα. Αυτή είναι που διαφοροποίησε τελικά και την αρχική χάραξη του έργου τόσο σε βάθος, όσο και στη βασική φιλοσοφία σχεδιασµού. Οδήγησε δηλαδή σε πλήρη ανασχεδιασµό της µελέτης της σήραγγας. Έτσι από τις αρχές Ιουλίου του 2006 έγιναν συµπληρωµατικές γεωτρήσεις µε επιτόπου δοκιµές για την πληρέστερη εικόνα των εδαφικών παραµέτρων σε 102

119 µεγαλύτερο βάθος, που οδήγησε στο νέος σχεδιασµό της χάραξης της σήραγγας ΜΕΤΡΟ Θεσσαλονίκης. Μέσα στις γεωτρήσεις, οι οποίες έφτασαν και µέχρι 5 µέτρα από την επιφάνεια του καταστρώµατος, κατά µήκος του άξονα της σήραγγας τοποθετήθηκαν πιεζοµετρικοί σωλήνες, µε σκοπό να παρακολουθούνται οι µεταβολές της στάθµης του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. Οι γεωτρήσεις αυτές και η εγκατάσταση των πιεζοµέτρων ολοκληρώθηκαν µέχρι τα µέσα Αυγούστου του ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΟΚΙΜΕΣ Μετά την λήψη των δοκιµίων (εδαφικών πυρήνων) και την κατάλληλη συντήρηση αυτών στο εργαστήριο, υπόκεινται αυτά σε κατάλληλες δοκιµές διάτµησης, θλίψης (αρχή Coulomb) προσδιορίζονται τα όρια Atterberg (όρια πλαστικότητας), ο δείκτης πόρων του εδάφους και όλοι οι εδαφικοί παράµετροι ϕ, C (γωνία τριβής, συνοχή), καθώς και ο δείκτης συµπίεσης του εδάφους. Η µεταφορά των δοκιµίων µετά την λήψη τους από τα γεωτρύπανα που βρίσκονται in site στο έργο (άξονα οδού), στις εγκαταστάσεις των πιστοποιηµένων από το κράτος Γεωτεχνικών Εργαστηρίων, έγινε σύµφωνα µε τις ενδεδειγµένες διατάξεις, κανονισµούς και προφυλάξεις συντήρησής τους. Αυτή άρχισε στις αρχές Αυγούστου του Η ολοκλήρωση όλων των εργαστηριακών δοκιµών συντελέστηκε στα µέσα Σεπτεµβρίου ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Μετά την ολοκλήρωση των εργαστηριακών δοκιµών, κατά τα µάσα Σεπτεµβρίου του 2006, εντός µας βδοµάδας καταγράφηκαν και παρουσιάσθηκαν τα αποτελέσµατα αυτών σε χωριστά γεωτεχνικά φύλλα (µέχρι τέλος Σεπτεµβρίου του 2006) ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΓΕΩΛΟΓΙΚΗ, Υ ΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Εκτός των γεωτεχνικών αποτελεσµάτων µετρήσεων των εργαστηριακών ερευνών, µε βάση τους πιεζοµετρικούς δείκτες σωλήνες στις αντίστοιχες γεωτρήσεις, παρακολουθείται η υδρολογική επιρροή στην δια του πορώδους µέσου (εδαφικό υλικό) ροή και αξιολογούνται σε ειδικό τεύχος µελέτης τα αποτελέσµατα των άλλων γεωτεχνικών µελετών σύµφωνα µε το άρθρο 2.4 για γεωτεχνικές µελέτες έργου Π.Μ. Ο έλεγχος της πιεζοµετρικής στάθµης και η ενηµέρωση σε όλα τα γεωτεχνικά υδρολογικά φύλλα καταγραφής γίνεται σε κάθε φάση και χρονική περίοδο d d 10

120 κατασκευής του έργου µε αφετηρία εκκίνησης την εργοταξιακή εγκατάσταση για την κατασκευή των διαφραγµατικών τοίχων, αρχές Ιουνίου Η συµπλήρωση και η ολοκλήρωση των γεωτεχνικών µελετών γίνεται µε την κατασκευή της πλάκας πυθµένα και την συµπλήρωση των έργων πολιτικού µηχανικού που αφορούν στη κατασκευή του tunnel (κιβώτιο της σήραγγας, δηλαδή στα µέσα Αυγούστου 2010) ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ: ΕΚΘΕΣΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (Ε.Γ.Α) ΑΝΑ ΤΜΗΜΑ ΕΡΓΟΥ Παρουσιάζεται η Ε.Γ.Α σε κάθε κοµµάτι του έργου, σύµφωνα µε τις φάσεις εργασιών: ιαφραγµατικοί τοίχοι πιεζοµετρική στάθµη (8/ 07 8/ 08) Συστοιχία πασσάλων Φ800 πιεζοµετρική στάθµη (9/07 2/ 08) Εκσκαφή σήραγγας 1 ης στάθµης πιεζοµετρική στάθµη (/ 08 5/ 08) 1 ης στάθµης µεταλλικής αντιστήριξης πιεζοµετρική στάθµη (5/ 08 6/ 08) Εκσκαφή σήραγγας 2 ης στάθµης πιεζοµετρική στάθµη (6/ 08 8/ 08) Πλευρικά τοιχία από εκτοξευόµενο σκυρόδεµα (Gunite) πιεζοµετρική στάθµη (8/ 08 10/ 08) Σκυροδέτηση πλάκας οροφής πιεζοµετρική στάθµη (10/ 08 1/ 09) Υδατοστεγάνωση πλάκας επικάλυψης πιεζοµετρική στάθµη (1/ 09 2/ 09) Επίχωση πλάκας επικάλυψης (backfilling) πιεζοµετρική στάθµη (2/ 09 4/ 09) Εκσκαφή tunnel ( ης φάσης) πιεζοµετρική στάθµη (4/ 09 8/ 09) Μεταλλικές αντιστηρίξεις (2 ης φάσης) πιεζοµετρική στάθµη (8/ 09 11/ 09) Τελική φάση εκσκαφών (µέχρι πυθµένα) πιεζοµετρική στάθµη (11/ 09 2/ 10) Υδατοστεγάνωση πυθµένα πιεζοµετρική στάθµη (2/ 10 5/ 10) Κατασκευή πλάκας πυθµένα σήραγγας 104

121 πιεζοµετρική στάθµη (5/ 10 8/ 10) ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ: ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΡΓΑΝΩΝ Αφορά στην εγκατάσταση επιταχυνσιογράφου στην περιοχή του έργου (υπόγειο του Ν.Σ.Σ) στην αρχική φάση κατασκευής πριν την φάση εκσκαφών και µεταφορά του δικτύου µε την εγκατάσταση νέου επιταχυνσιογράφου στο φρέαρ του επιστάθµου µετά την κατασκευή του κλιµακοστασίου του φρέατος (αρχές Ιουλίου 2010) ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ: ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΚΑΙ ΜΟΝΙΜΗΣ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ Μετά την κατασκευή της 1 ης φάσης της µεταλλικής αντιστήριξης, στο τµήµα που συνορρεύει µε το φρέαρ του επίσταθµου σε κάθε αντηρίδα που αντιστηρίζει τους απέναντι διαφραγµατικούς τοίχους εφαρµόζεται δύναµη προέντασης 00 ΚΝ και τοποθετείται όργανο µέτρησης των παραµορφώσεων µετακινήσεων της πασσαλοσυστοιχίας µέχρι την κατασκευή της πλάκας επικάλυψης και της τοποθέτησης της 2 ης αντηρίδωσης. Οι µετρήσεις για την 1 η περίοδο εκκινούν µετά το πέρας της 1 ης αντηρίδωσης (µέσα Ιουνίου 2008) και ολοκληρώνονται µε τις εργασίες αφαίρεσης αυτής, πριν την επανεπίχωση (µέσα Ιανουαρίου 2009). Άλλο τµήµα του έργου που απαιτείται παρακολούθηση σε παραµορφώσεις µετακινήσεις είναι και στο φρέαρ του επιστάθµου µετά την κατασκευή της 1 ης στάθµης εκσκαφής και την εφαρµογή του 1 ου επιπέδου των προεντεταµένων αγκυρώσεων. Σε τρεις πασσάλους, ένας σε κάθε πλευρά από τα τρία αντιστηριζόµενα προς το πέριξ έδαφος πρανή, τοποθετούνται µηκυνσιόµετρα στο θύσανο (οι εξέχοντες οπλισµοί προέντασης από την πλάκα αγκύρωσης επί του πασσάλου) των οπλισµών στη θέση αγκύρωσης επί των πασσάλων. Χρόνος τοποθέτησης των οργάνων αρχές Ιουνίου Η αποµάκρυνση των οργάνων γίνεται πριν την ολοκλήρωση των συµβατικών τοιχωµάτων του φρέατος του επιστάθµου και του κλιµακοστασίου, όπως σκυροδετούνται αυτά από τον πυθµένα προς την επιφάνεια στις αρχές του Ιουνίου Τέλος, γίνεται η παρακολούθηση των µετακινήσεων παραµορφώσεων του διαφραγµατικού τοίχου, µετά την τοποθέτηση της 2 ης αντηρίδωσης και την αντιστήριξη πέριξ των χειλέων των ανοιγµάτων µπροστά από το φρέαρ όπως και στο 105

122 άλλο άνοιγµα εισόδου. Οι µετρήσεις καταγράφονται από την ηµεροµηνία κατασκευής της πλάκας επικάλυψης και µετά την επανεπίχωσή της και συµπληρώνονται µέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής της πλάκας του πυθµένα της σήραγγας. Εφαρµόζεται επί της ακραίας αντηρίδωσης των χειλέων (επί των 2HEB 900) της αντηρίδωσης στο άνοιγµα µπροστά στο φρέαρ και επί των 2HEB 700 της αντηρίδωσης στο άλλο άνοιγµα της εισόδου εφαρµοσµένη δύναµη προέντασης 100 ΚΝ και 80 ΚΝ αντίστοιχα και ελέγχονται οι πιθανές χαλαρώσεις στα αντίστοιχα µηκυνσιόµετρα. Η εγκατάσταση των µηκυνσιοµέτρων εκτιµάται ότι θα γίνει µετά την ολοκλήρωση του 2 ου επιπέδου αντηρίδωσης (αρχές εκεµβρίου 2009) και η αποµάκρυνση των οργάνων θα γίνει µετά και την κατασκευή της πλάκας του πυθµένα (Αύγουστο του 2010) ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΚΑΙ ΟΜΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ: ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ ΩΣ ΤΟ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΕΡΑΣ ΤΩΝ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Αναφέρεται στην παρακολούθηση του επιταχυνσιογράφου του φρέατος του επιστάθµου που θα παραµείνει συνδεµένος µε το δίκτυο των επιταχυνσιογράφων που θα εγκατασταθούν και στα λοιπά τµήµατα της σήραγγας του Ν.Σ.Σ (Τ.Β.Μ. και Main Station) µέχρι να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει το τροχαίο υλικό. Η επιλογή διατήρησης στο έργο κάποιων επιταχυνσιογράφων θα αποτελέσει µελλοντική απόφαση της εταιρίας ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΡΟΜΟΥ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΟΥ ΡΟΜΟΥ Μετά την πλήρη αποκατάσταση του καταστρώµατος µε την επανεπίχωση, στις αρχές Νοεµβρίου του 2010, ακολουθούν οι εργασίες αποκατάστασης των δρόµων και πεζοδροµίων (έργα οδοποιίας, κρασπέδων) και τα έργα απορροής των οµβρίων, κατασκευής φρεατίων και σύνδεσης µε τα δίκτυα αποχέτευσης. Γίνεται και η σύνδεση µε τα υπόλοιπα παράλληλα τµήµατα του Ν.Σ.Σ της σήραγγας (µε το κυρίως σταθµό, τις διασταυρώσεις και το φρέαρ των Τ.Β.Μ). Επιπλέον αποκαθίστανται οι σηµάνσεις των δρόµων, φανοστάτες και αποµάκρυνση εργοταξιακών εγκαταστάσεων. Η ολοκλήρωση των εργασιών αυτών, που είναι και συνάρτηση της παράλληλης εξελικτικής πορείας εργασιών και στα υπόλοιπα τµήµατα του έργου του σταθµού αυτού, εκτιµάται ότι θα ολοκληρωθεί στα τέλη Ιουλίου του

123 ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Ο ΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΩΝ ΠΕΖΟ ΡΟΜΙΩΝ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 1: Οι οριστικές µελέτες που έχουν ήδη ολοκληρωθεί µε την πρώτη φάση επανεπίχωσης της πλάκας επικάλυψης της σήραγγας (αρχή εκκίνησης µελετών: Αύγουστος 2008) ένα τµήµα τους µελετάται πριν την επανεπίχωση (Ιανουάριος 2009) ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 2: Η οριστική φάση των µελετών συµπληρώνεται µε την ολοκλήρωση της σκυροδέτησης των ανοιγµάτων εισόδου της πλάκας επικάλυψης (αρχές Σεπτεµβρίου 2010). 107

124 .4. ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΣΤΑΘΜΟΥ 108

125 109

126 110

127 111

128 .4.2. ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΠΟΣΟΣΤΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΚΡΙΣΙΜΗ ΙΑ ΡΟΜΗ Για την εποπτεία του προγράµµατος και σύµφωνα µε την πραγµατική πορεία των εργασιών, όσες δραστηριότητες έχουν ολοκληρωθεί ή µέρος άλλων δραστηριοτήτων που εκτελέσθηκαν, σύµφωνα πάντα µε τα προγράµµατα εκτέλεσης των εργασιών της εταιρείας που κατασκευάζει το έργο και από προσωπική εκτίµηση, εντάξαµε τα ποσοστά εκτέλεσης στο πρόγραµµα για κάθε δραστηριότητα χωριστά. Η κρίσιµη διαδροµή που εµφανίζεται στο γενικό προγραµµατισµό, αναφέρεται ότι επηρεάζεται από την ολοκλήρωση των δικτύων αποχέτευσης. Όπως είναι φυσικό, άλλωστε, η σύνδεση των φρεατίων αποχέτευσης για τις αποκαταστάσεις των δικτύων αποχέτευσης στα καταστρώµατα των οδών µε την απορροή των οµβρύων υδάτων συναρτώνται άµεσα µε την τελική εικόνα ολοκλήρωσης του έργου και φυσικά προσδιορίζουν και την κρίσιµη διαδροµή. Αυτό όµως, είναι θεωρητική µόνο αποτίµηση του προγράµµατος, χωρίς να προσδίδεται το άµεσο ενδιαφέρον για την πραγµατική κρίσιµη διαδροµή των κυρίων φάσεων εργασιών του επιστάθµου. Το τελευταίο εµφαίνεται µε σαφήνεια, στην παρουσίαση ως κρίσιµης διαδροµής, µε την κατασκευή του πυθµένα της σήραγγας. Πράγµατι στην εικόνα των εργασιών στον επίσταθµο, όπως δοµήθηκε το πρόγραµµα και όπως εκτελούνται οι εργασίες του έργου µε την µέθοδο cover & cut (εκσκαφή και επίχωση), καθοριστικό παράγοντα στην τήρηση των χρονικών προθεσµιών για την ολοκλήρωση των εργασιών του επιστάθµου είναι η συντόµευση και η όσο το δυνατόν νωρίτερα εκτέλεση των εργασιών της πλάκας του πυθµένα, µε σύγχρονο περιορισµό του εύρους των εργασιών υδατοστεγάνωσης αυτού. Το τελευταίο αποτελεί και την έµπρακτη απόδειξη ότι συµβαδίζει µε την πραγµατική εξέλιξη των εργασιών και αποτελεί τον δείκτη πάνω στον οποίο πρέπει να επικεντρωθεί η προσπάθεια των κατασκευαστών. 112

129 11

130 114

131 115

132 ΚΟΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Οι κοστολογήσεις για τις διάφορες εργασίες βασίζονται στην παρακάτω µεθοδολογία: Υπολογίζονται από προµετρήσεις οι εκάστοτε ποσότητες για κάθε επιµέρους εργασία σύµφωνα µε τις οριστικές µελέτες. Γίνεται ανάλυση των ποσοτήτων αυτών σε ειδικά φύλλα προµετρήσεων. Προσδιορίζονται οι δαπάνες που απαιτούνται για να εκτελεσθεί κάθε επιµέρους εργασία λαµβανοµένου υπόψη της οικονοµικής απόδοσης του εργατοτεχνικού προσωπικού (από πίνακες ηµεροµισθίων προσωπικού από το λογιστήριο της εταιρίας) και της αντίστοιχης συναρτώµενης µε την εργασία οικονοµικής απόδοσης των µηχανηµάτων, που απαιτούνται να χρησιµοποιηθούν για την εκτέλεση αυτής της εργασίας. Ο προσδιορισµός του κόστους του µηχανήµατος, ή του συγκροτήµατος µηχανηµάτων που απαιτούνται να χρησιµοποιηθούν στο έργο, αναλύεται για κάθε ώρα λειτουργίας του µε δύο µεθόδους: Τις χονδροειδούς εκτίµησης του από τον εργοταξιάρχη, σύµφωνα µε την προηγούµενη εµπειρία του για παρόµοια έργα (π.χ ΑΤΤΙΚΟ METRO ΑΘΗΝΩΝ) Της Γερµανικής µεθόδου, που περιγράφεται αναλυτικά στην εγγύκλιο 44 του Υ.ΠΕ.ΧΩ. Ε και στους πίνακες της νέας ΑΤΕΟ (Αναλυτιικές Τιµές Έργων Οδοποιίας) Συγκεντρώνονται οι προσφορές των διαφόρων υπεργολάβων εταιριών οι οποίες συνεκτιµούν µαζί µε το εργολαβικό όφελος και τα γενικά τους έξοδα από τις οριστικές µελέτες και τις προµετρήσεις το κόστος της εργασίας. 116

133 Λαµβάνεται από την εταιρία η χαµηλότερη προσφορά από τη µειοδότη υπεργολάβο εταιρία, η οποία και προκαθορίζει το κόστος της εργασίας, ελεγχόµενο σύµφωνα µε το πρόγραµµα του έργου η κάθε φάση εκτέλεσής της από την κατασκευάστρια εταιρία στους χρόνους εκτέλεσης και στους ρυθµούς εκταµίευσης των πόρων. Σηµειώνεται ότι όλες οι αναλύσεις έγιναν µε βάση την οικονοµική µονάδα (δρχ) ακολουθώντας τις προδιαγραφές της νέας Α.ΤΕ.Ο της εγκυκλίου 44 του Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΌΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ Ή ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΩΡΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ (ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΜΕΘΟ Ο) Αρχική αξία µηχανήµατος: Συµβολίζεται µε C i. Στην αξία συµπεριλαµβάνονται όλα τα µηχανήµατα που συµµετέχουν στο συγκρότηµα µηχανής και αναφέρονται το καθένα χωριστά. 1. Ωριαίο κόστος αποσβέσεων και τόκων Κατά τα Γερµανικά δεδοµένα µία δοµική µηχανή εργάζεται 200 ώρες µ ήνα ή 2.400ώρες έτος. h b =συντελεστής απασχόλησης µηχανής (από πίνακες). Γενικώς για δοµικές µηχανές εκτός πλωτών εκσκαφέων/γερανών/ρυµουλκών, ο συντελεστής αυτός είναι 0,60. Εποµένως: 2.400* h b = ώρες έτος < ώρες έτος, σύµφωνα µε την εγκύκλιο 44 του ΥΠΕΧΩ Ε για εργάσιµες ώρες το χρόνο, χωρίς να περιλαµβάνεται η αξιοπιστία, αλλά µόνο ο συντελεστής απασχόλησης του µηχανήµατος. 2. Με βάση τον τύπο: f PR n i(1 + i) = n (1- i) -1 Όπου f PR το ποσοστό της αρχικής αξίας Ci της καινούργιας µηχανής και που εκφράζει τις ετήσιες αποσβέσεις και τόκους αυτής µε i = 5%(συνήθως) το επιτόκιο (από τον τρέχον πίνακα του ΑΤΕΟ) και µε n = οικονοµικό χρόνο ζωής σε έτη (από πίνακες 2,,4 του ΑΤΕΟ εγκύκλιο 44 ΥΠΕΧΩ Ε). 117

134 Π.χ. n=n'-n'', n'=8, 10 ή 12 χρόνια οικονοµικής ζωής µηχανήµατος από πίνακες n''=πραγµατοποιηµένος προηγούµενος χρόνος λειτουργίας n = 10 5 = 5 Εποµένως: D=f *C PR i. Το ωριαίο κόστος αποσβέσεων προκύπτει σύµφωνα µε τον τύπο: D h D D = = 2.400* h 2.400* 0, 60 b δρχ. ώρες. 4. Κόστος συντήρησης µηχανήµατος: D = h * D = 0, 66* D rh r h h δρχ. ώρες. λαµβάνεται h r =0,66 ή 66% του κόστους αποσβέσεων και τόκων και µπορεί να αναλυθεί: 0% ή 0,0 εργατικά 6% ή 0,6 ανταλλακτικά, έξοδα συνεργείων, κλπ. Κόστος λειτουργίας: Σύµφωνα µε την εγκύκλιο 44 του ΥΠΕΧΩ Ε, ΑΤΕΟ, δρχ. γίνεται η αιτιολόγηση ωριαίας δαπάνης ώρες και διαχωρισµού σε: ΩΡΙΑΙΑ ΑΠΑΝΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΚΙΝΗΤΗΡΕΣ δρχ. LH = 1,10*( N * be * f * Cb ), όπου: ώρες 1,10= συντελεστής δαπάνης λιπαντικού Ν=ισχύς µηχανήµατος(-ων) σε HP ή PS ή KW 1HP = 0, 746KW Μετατροπή: 1PS 0, 75KW = 1HP = 0,84Kgr b e =συντελεστής ειδικής κατανάλωσης καυσίµου=0,2 (πίνακες Β ΑΤΕΟ) f = συντελεστής χρησιµοποίησης b µηχανήµατος h u (από πίνακες: 0,7< h u <0,9 (πίνακες Β ΑΤΕΟ) C = a = τιµή λιπαντικού + καυσίµου (π.χ. 248,75 δρχ. λίτρο ) b e * f = b m, δηλώνει τη µέση κατανάλωση καυσίµου (λαµβάνεται από πίνακες για κάθε τύπο ισχύος µηχανήµατος) ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΕΣ N * f * ce δρχ Lh = 1,10* n ώρα,όπου: 1,10=συντελεστής δαπάνης λιπαντικού. Ν= ισχύς µηχανήµατος(-ων) σε KW f =συντελεστής χρησιµοποίησης µηχανήµατος(-ων)= h u (πίνακες Β ΑΤΕΟ) c e = κόστος ηλεκτρικής ενέργειας δρχ KWh n = µέσος συντελεστής απόδοσης ηλεκτροκινητήρα (λαµβάνεται 0,75) **Παρατήρηση** (πχ. ce 0 5 δρχ ώρα, το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας σε µηχανήµατα σκυροδέµατος, µπετονίτη, κλπ. 118

135 **Σηµείωση** Στη Γερµανική µέθοδο συνήθως χρησιµοποιείται: D o = 1,2* D, όπου: D = C * b * N e e b m Και υποδηλώνουν το συνολικό κόστος ενέργειας των δοµικών µηχανών. 5. Κόστος εργατικών: Για κάθε τύπο µηχανηµάτων (ή συγκρότηµα µηχανηµάτων) χρειάζεται η οµάδα των ανθρώπων από τεχνίτες/βοηθούς/εργάτες που θα τα χειρίζεται. Από πίνακα του τελαυταίου τριµήνου ή από το λογιστήριο της εταιρίας τα ωροµίσθια αυτών(σε δρχ.) είναι: τεχνίτης: D τεχν = δρχ h βοηθός: D βοηθ = δρχ DEh = ( p1* D τεχν * p2* D βοηθ * p* D εργ ) h εργάτης: D εργ =.500 δρχ h όπου: p1, p2, p οι προσωπικοί αριθµοί για κάθε ειδικότητα 6. Κόστος συναρµολόγησης αποσυναρµολόγησης Το κόστος συναρµολόγησης ή αποσυναρµολόγησης µίας δοµικής µηχανής δίδεται από τον τύπο: D = h* W * D h, όπου: σ σ W=βάρος σε τόνους (tn) της δοµικής µηχανής h= απαιτούµενος αριθµός ωροµισθίων ανά τόνο (λαµβάνεται από πίνακα η µέση τιµή της στήλης συναρµολόγησης και της αντίστοιχης αποσυναρµολόγησης D σh = κόστος ωροµισθίου αυναρµολόγησης ή αποσυναρµολόγησης ανηγµένο ανά ώρα εργασίας της µηχανής Dk(κόστος προσωπικού ώρες από πίνακες - δρχ ώρα) Dσ h = h * W ( τόνοι )* τόνο 8( ώρες )* p ( ηµ έρες ) 7. Κόστος µεταφορών (ανάγεται σε κόστος εργασίας/ώρα): D D µ µ h =, όπου: th D µ = συνολικό κόστος µεταφορών (µίσθωση) 119

136 t h = χρόνος εργασίας µηχανής σε ώρες στο εργοτάξιο (8h*ηµέρες (πχ.100 ηµέρες)) **Σηµείωση** Στην φορτοεκφόρτωση αυτοκινήτου ή νταλίκας συνυπολογίζεται και το κόστος απασχόλησης προσωπικού κατά την διαδικασία αυτή θεωρώντας ότι ανάγεται στο προηγούµενο κόστος συναρµολόγησης αποσυναρµολόγησης, αλλά µε διαφορετική τιµή D για το ωροµίσθιο απασχόλησης του προσωπικού. k p D ' δρχ k h h Dαπασχό ληση = Da = 2 * np* W * tn 8 h *1 ηµ έρα i i= 1 h = 2 άδειασµα + φόρτωση Έτσι: np = αριθµός αυτοκινήτων p όπου : np* Wi = συνολικό βάρος αυτοκινήτων i= 1 Dk ' = κόστος προσωπικού απασχόλησης αναγόµενοσε οκτάωρη απασχόληση για κάθε µέρα. D D, όπου: Έτσι, το κόστος µεταφοράς θα είναι: = Da + µ µ h th t=8h, h=(π.χ. 100 ηµέρες) 8. Κόστος ασφαλειών, φόρων αποθηκεύσεων κ.λ.π. (4% κατ έτος) Υπολογίζεται το ετήσιο (µέσο) κόστος µηχανής για τον υπολειπόµενο χρόνο της οικονοµικής ζωής του µηχανήµατος βάση του τύπου: Ci Dm =, όπου: n=n'-n'' n 4 Dt = Dm * 100 Dt δρχ Dt = h 2.400* hb h όπου:h =0,60 b και ανάγεται σε δρχ ( ώρα εργασίας) µηχανής στο εργοτάξιο 9. Αποκοµιδή µπαζών (συνήθως µε φορτηγό) (αναγόµενο σε δρχ h ) 120

137 D ah ϕ Dα * nq = 8h (ώρες την ηµερα) όπου : nq = 0,50 για φορτηγο 1 0,90 για νταλίκα ϕ Dα = δρχ. για φορτηγο δρχ.για νταλίκα 10. Κοπτικά και εξαρτήσεις: (αναγόµενο σε δρχ h ) D kh Dok = 8 h* n a όπου: D ποσό κοπτικών ok = εξαρτήσεις na =ηµέρες απασχόλησης µηχανήµατος Συνεπώς το τελικό ωριαίο κόστος δοµικής µηχανής (ή συγκροτήµατος) είναι: d = D+ D + L + D + D + D + D + D + D M h h r h E σ µ t a k h h h h h h 4.2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΟΥ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΕΓΧΥΤΟΥ ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΜΕ ΥΛΙΚΑ ΑΠΑΝΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΜΠΕΝΑΣ h **Χονδροειδής εκτίµηση** Αξία ελαστιχοφόρου Γερανού για τοποθέτηση κλωβών (π.χ.krupp KMK 045) ( (για µεταφορικά)) δρχ Αξία διαφραγµατικής µηχανής (Μπένας + LIEBHERR HS 850) Βοηθητικά µηχανήµατα (διαχωριστές) Αντλίες, δίκτυα, δεξαµενές, ηλεκτροκολλήσεις Φορτωτής CAT 90 B ( ) Σύνολο: δρχ δρχ δρχ δρχ 121

138 1... ικαίωµα ιδιοκτήτου δρχ/ηµ 1000ηµ 2... Συντήρηση/επισκευή δρχ/ηµ... απάνες λειτουργίας Καύσιµα, λιπαντικά, κλπ δρχ/ηµ (50% * ) 4... Κοπτικά και εξαρτήσεις δρχ/ηµ 40ηµ 5... Εργατικά µε επιβαρύνσεις 2χειριστές(µπένας και γερανού/φορτωτού) 1Β χειριστής εργάτες Άρα: 2 * * * δρχ/ώρα Ηµεροµίσθια: * δρχ/ηµ 6... Προσκοµίσεις ηµ 7... Αποκοµιδή Προϊόντων εκσκαφών µε Φορτηγό 84*1,5 11,4µ 11/16 7δροµολόγια Απόδοση εργασίας: δρχ/ηµ δρχ/ηµ 2,5(µ. µήκος)*2(µ. βάθος) = 57,5µ 2 (min) ή 6,5* 2* 0,75(συντ. απόδοσης) = 112µ 2 (max) 84µ 2 /ηµ Συνεπώς η ηµερήσια δαπάνη συγκροτήµατος ανέρχεται στις: δρχ 8... απάνη ανά µ δρχ δρχ/µ µ 9... Μερική δαπάνη εισαγωγής οπλισµού και σκυροδέµατος Εργατικά: *0, δρχ Αλλά: δρχ/µ 2 84 µ *0,8µ ( ) Προστίθεται ΓΕ και ΟΕ 20% *0, 2 0, δρχ/µ Απ όπου: /µ 40,75 Εάν η απόδοση πέσει στο µισό 45 µ 2 /ηµ τότε: απάνη ανά µ δρχ/µ 2 45 Προστίθεται ΓΕ και ΟΕ 20% 122

139 *0,2 0, δρχ/µ Συνεπώς η νέα τιµή εφαρµογής για το συγκρότηµα τις µπένας ορίζεται στις: , δρχ/µ ή 84,5 /µ **Γερµανική Μέθοδος** Η αξία εξοπλισµού, µεταχειρισµένος 5ετίας ανέρχεται στις δρχ. 1. Ωριαίο κόστος αποσβέσεων και τόκων fp R = 0,197 D = 0,197* = δρχ. και δρχ Dh = = * 2.400*0,6 h * συντελεστής απασχόλησης 2. Κόστος συντήρησης δρχ Dr = 0, 66* D 0, 66* h h = = h. Κόστος λειτουργίας (καύσιµα + λιπαντικά) (σύµφωνα µε την εγκύκλιο 44/ Υ.ΠΕ.ΧΩ. Ε (αιτιολόγηση)) L = 1,1* N * b * f * C h e b Για τα µηχανήµατα: CAT90 N :120 f : 0, Γερανός µικρός N :194 f : 0,15 be = 0, 2 (65S) HS850 LIEBHER N : 20 f : 0, 6 δρχ Lh = 1,1*0, 2* 248, 75*(120*0, + 194* 0, * 0, 6) h 4. Κόστος εργατικών (µε τις επιβαρύνσεις) Το group αποτελείται από: 2χειριστές(µπένας + γερανού/φορτωτού)+εργάτες+1β χειριστής. Συνεπώς δρχ απαιτούνται h δρχ 5. Κόστος συναρµολόγησης αποσυναρµολόγησης h δρχ 6. Κόστος µεταφοράς h 7. Κόστος ασφαλειών, φόρων αποθήκευση, κλπ (4% κατ έτος) 12

140 Dm = = δρχ. * 6 *υπόλοιπο οικονοµικής ζωής δρχ Dt = * = ή Dt = = 757 h * 0, 6 h 8. Αποµάκρυνση προϊόντων εκσκαφής µε φορτηγό: δρχ δρχ = h h 9. Κοπτικά και εξαρτήσεις: δρχ δρχ = h h Συνεπώς το συνολικό ωριαίο κόστος ανέρχεται στις: ΣΥΝΟΛΙΚΑ : ή δρχ απάνη ανά µ δρχ 84* 0,8 µ 11. Μερική δαπάνη εισαγωγής οπλισµού και σκυροδέµατος: δρχ µ 12. Προστίθεται Γενικά έξοδα και το Όφελος Εργολάβου 20% ( )*0, δρχ µ Απ όπου η τιµή εφαρµογής είναι: δρχ µ ή ,59 40,75 µ 124

141 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΕΛΑΣΤΙΧΟΦΟΡΟΥ ΓΕΡΑΝΟΥ **Ανυψωτική ικανότητα tn** **Γερµανική Μέθοδος** Αγορά Γερανού Μεταχειρισµένου Πχ: PPM 580A/1989 KRUPP 4055/1989 FAON RTF 40-/90 LIEBHERR LTM 1040/ tn 60tn 40tn 40tn ή * 40, δρχ. Μεταφορά από Helsinki (6.000 *40,75) δρχ. Συνολικά: δρχ. C.1 Ωριαίο κόστος αποσβέσεων και τόκων για n i(1 + 1) FPR = n (1 + i) 1 (n=5 υπόλοιπο οικονοµικής ζωής) (i=5% επιτόκιο) 5 0, 05*(1, 05) F PR = = = (1,05) Απ όπου D=F PR *Ci ή D=0.209* = δρχ και D δρχ Dh = = = * h 2.400* 0.6 h h b b = 0.6 o συντελεστής απασχόλησης C.2 Κόστος συντήρησης δρχ Drh = 0, 66* Dh = 0, 66*6.8 = 4.18 h C. Κόστος Λειτουργίας (Καύσιµα + λιπαντικά) L = 1,1* N * b * f * Cbή h e δρχ Lh = 1,1*0, 2* 0, 4* 248, 75*62 = 9.11 h LTM 1040/205 KW LTM 1045/270KW ή 62HP 1HP=0,746KW µε συντελεστή απασχόλησης 0,6 δρχ Άρα: 9.11*0,6 5,468 h 125

142 C.4 Κόστος Εργατικών (µε τις επιβαρύνσεις) Από στοιχεία λογιστηρίου προκύπτει ότι ο µέσος χειριστής πληρώνεται δρχ h C.5 Κόστος ασφαλειών, τελών κλπ. (4% κατά έτος) Dm = = δρχ * 5 * υπόλοιπο οικονοµικής ζωής και δρχ Dt = * ή Dth = 219, * 0, 6 h Άρα ωριαίο κόστος: C C C C C δρχ δρχ Συνολικά: ή 26.74* h ηµερα ή , (τιμή εφαρμογής) ημέρα ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ BETON (µε βαρέλες και αντλίες) * (παραδοχή απόσβεσης σε 7 έτη) **Χονδροειδής Εκτίµηση** Αξία συγκροτήµατος Από αρχείο Γ.Ματσακά TSEKOYRAS Από µεταχειρισµένα από Γερµανία µε και σκαφτική µ δυνατότητα 100. h Άρα: *40, δρχ. η συνολική αξία Βαρέλες 9µ τετραξονικές 5ετίας από REMMEL Gmbh/Germany ΜAN, MERCEDES, SCANIA Άρα: 10(τεµάχια)*80.000( )*40, δρχ. Αντλίες σκυροδέµατος 126

143 Schwing 2 και 4 µέτρα και σε αυτοκίνητο MERCEDES Άρα 2(τεµάχια) ή ( )*40, δρχ. Βοηθητικά Εγκατάστασης γεώτρηση βυτίο φορτωτής 950G ( * 40,75) = δρχ. φορτηγά pick-up οικίσκος περίφραξη δρχ. Μεταφορές από Γερµανία: Βαρέλες 12* G µε τραίνο ή πλοίο (5.000 ) Συγκρότηµα µε πλοίο Άρα αξία εξοπλισµού Μεταχειρισµένος(ετίας 4ετίας) δρχ δρχ δρχ δρχ. Αποδόσεις µηχανηµάτων: ικαίωµα ιδιοκτήτου 200( ηµ )*7έτη δρχ ηµ έρα Συντήρηση επισκευή 0,79* ,85 0,79 51, δρχ ηµ απάνες λειτουργίας (καύσιµα, κλπ.) δρχ h δρχ ηµ Λάστιχα αντλίας / σωλήνες: *10% 00ηµ Εργατικά µε τις επιβαρύνσεις: 17, ,8 Μέσος χειριστής: 2 h δρχ ηµ ή 19,965*40,75= 6.80 δρχ h 127

144 β χειριστής:15,86 δρχ ή h h 8, ,04 δρχ µέσος εργάτης ΕΓΣΣΕ: ή 9,16*40,75= h h µέσος οδηγός: 14,75 h ή 5.022δρχ h οδηγοί µπετονιέρας: 10(οδηγοί)*5.022( δρχ h )*8(h)= δρχ. χειριστές = συγκρότηµα + ϕορτωτής + β ' χειριστής + 2αντλίες + πρόσθετα = ( ) (4* )*8= δρχ. Άρα ηµερησίως: Προσκοµίσεις και αποξηλώσεις: δρχ ηµ ή δρχ ηµ συγκρότηµα beton γερανοί αντλίες, δεξαµενές εγκατάσταση τσιµέντου τοιχεία, γερανοί αποξηλώσεις Βαρέλες, πρέσες: 500 kgr δρχ * kgr 70 ώρα h *1(βαρέλες + πρέσες + φορτωτής) δρχ δρχ ηµ *7χρόνια ηµ Άρα η ηµερήσια δαπάνη ανέρχεται στις: δρχ ηµ απάνη ανά µ είναι: δρχ ηµ δρχ.168 και για συνολικά µ BETON: µ µ 600 ηµ Άρα για C0/ από προηγούµενη ανάλυση Έχω: µ 609 µ 200 ηµ *5έτη ηµ Συνεπώς µε κέρδος 20%(για Γενικά έξοδα και Όφελος εργολάβου) 19.44*20% 2.2 δρχ µ 128

145 Και τιµή εφαρµογής , 47 40, 75 µ µ Συνεπώς για 670 ηµ οδηγούµαστε σε τιµή εφαρµογής 67,0 µ **Γερµανική Μέθοδος** (παραδοχή απόσβεσης σε επτά (7) έτη και δέχοµαι n=7 και επιτόκιο i=5%) Η αξία του εξοπλισµού ανέρχεται στα δρχ. ο οποίος είναι µεταχειρισµένος (ετίας 4ετίας) 1. Ωριαίο κόστος αποσβέσεων και τόκων D D h = 2.400*h PR D όπου: D=f *C i n i(1 + i) και fpr = n (1 + i) 1 Κανονικά για φορτηγά και αναµικτήρες σκυροδέµατος έχω n=8 έτη, για συγκροτήµατα beton n=10 έτη, όπου n είναι η διάρκεια της οικονοµικής ζωής ως καινούργιο. 7 0, 05(1 + 0, 05) 0, 0705 f PR = = = 0, , , απ'όπου: D=0,17*51, εκάτ.=88,8 εκάτ και Dh = = δρχ 2.400*0,6 h όπου 0,6: ο συντελεστής για δοµικες µηχανές 2. Κόστος συντηρήσεων D =0,66* δρχ. r h. Κόστος λειτουργίας (καύσιµα και λιπαντικά) L =1,1*b *C *f*n h e b 1,1 συντελεστής δαπάνης λιπαντικών b e ειδική κατανάλωση καυσίµου:0,2 HP*h δρχ C b=248,75 πετρέλαιο κίνησης lt f : συντελεστής φόρτισης από τον πίνακα 1 της νέας ΑΤΕΟ Ν: ισχύς του µηχανήµατος σε HP lt 129

146 απ ' όπου : L h = 1,1*0,2*248,75*(1010) = 6.56 δρχ h N t βαρέλες :10*400*0, 2 = 800 πρέσες : 2*50*0,2 = 400 ϕορτωτής :175*0, 4 = 70 N = 1010 HP και για το σκυρόδεµα beton: N * f * Lh = 1,1* n N=ισχύς σε KW C e t δρχ h f = συντελεστής φορτίσεως από πίνακα 1 ΑΤΕΟ = 0,5 n = συντελεστής απόδοσης του ηλεκτροκινητήρα (ως τιµή λαµβάνουµε τη µέση τιµή = 0,75) 1,1 = συντελεστής δαπάνης λιπαντικών δρχ Ce = κόστος της ηλεκτρικής ενέργεια: 0 εώς 5 ή 0,092 KWh KWh 10( KW )*0,5*2 δρχ ( KWh) Lh = 1,1* = 050 δρχ 0,75 h ισχύς σε KW για συγκρότηµα: ELBA EBCS 105 m 97 h ELBA EBCB 120 m 114 h ELBA EBCD 10 m 16 h ORU / IMER 98 m 160 h Άρα το συνολικό κόστος πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας είναι: Κόστος εργατικών Κόστος συναρµολόγησης αποσυναρµολόγησης και µεταφορικών: Κόστος ασφαλειών (4% κατ έτος) δρχ h δρχ δρχ h h 10

147 Dm = υπόλοιπο οικονοµικής ζωής n=7 4 Dt = * Dt h = δρχ 2.400*0,6 h 7. Λάστιχα αντλιών, σωλήνες, πρέσες, κλπ δρχ 8 h Συνεπώς το συνολικό ωριαίο κόστος ανέρχεται στις: δρχ ή *8= ή h δρχ ηµ Επίσης, η δαπάνη ανά µ είναι: =.467 δρχ 600 µ Άρα για C0/7 έχω.467, όπου το είναι από προηγούµενη ανάλυση Προσθέτοντας τα γενικά έξοδα και τα οφέλη εργοδότη (κέρδος 20%), έχουµε: 20 Τιµή εφαρµογής * δρχ ή 69, µ µ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ Προσκοµίσεις και αποξηλώσεις: (συγκροτήµατα και µηχανήµατα) δρχ 200*7 Άρα ηµερήσια απάνη = δρχ. Απόδοση Εργασίας: Από ΜΕΤΡΟ της Αθήνας 2 συγκροτήµατα µε 4 πρέσες και 20 βαρέλες τετραξονικές 9 µ µ ηµ ανάλογα µε το πρόγραµµα, ή συντηρητικά 1200 δρχ Συνεπώς η δαπάνη ανά µ ηµ είναι: = δρχ µ µ 600 ηµ µ ηµ ή 600 µ το ένα συγκρότηµα. ηµ 11

148 Συνθέσεις * 1 µ 1 µ 1 µ C0/7 C20/25 C16/20 Τιµές σε Τσιµέντο I 42, tn Τσιµέντο II 2, tn Glenium 12,85 1,20 0,65 kgr Pozolith 14 1,2 0,90 1,20 0,4 kgr Αδρανή Άµµος Υλικά Γαρµπίλι Χαλίκι Total <Weight> kgr 2.26 kgr * Τιµές τσιµέντου από ΤΙΤΑΝ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ(στην κοστολόγηση του συγκροτήµατος ΒΕΤΟΝ) Κύκλος Βαρέλας: 9µ Φόρτωση 0,09h µ = 100 h Μετάβαση επιστροφή (απόσταση 10km) * + 2* = 0,48h Άδειασµα (ως απόδοση αντλίας (10 λεπτά τα 9µ )) 9µ 0, 214 hή 0,784 h µ + 60 = δροµολόγιο 55 h Με συντελεστή απόδοσης 0,92 (6ετών): 0,784 0,852h 0,92 Άρα για 1µ 0,852 0,095h 9 Συνολικά απαιτούνται: Πλάκες NewRailwayStation: Πλάκες FORESTATION: Platform & Accesses: Inverfilling: Συνολικά: µ Συνεπώς απαιτούνται και: 24.81*0,095=2.16 h (βαρέλας και οδηγού) µ Ώρες αντλίας 55 και µε συντελεστή απόδοσης 0,92 (6 ετών) h 12

149 Προκύπτει: 55*0,92=50, µ 482 h( αντλία χειριστής βοηθός ) h µ = ,6 h µ ή Κύκλος Βαρέλας: 8µ Φόρτωση 0,12h µ = 65 h Μετάβαση επιστροφή (απόσταση 10km) * + 2* = 0,48h Άδειασµα (ως απόδοση αντλίας (10 λεπτά τα 9µ )) 8µ 0, 217 hή 0,82 h µ + 60 = δροµολόγιο 48 h Με συντελεστή απόδοσης 0,64: 0,82 1,28h 0,64 Άρα για 1µ 1,28 = 0,16h 8 Συνεπώς απαιτούνται και: *0,16=2.800 h (βαρέλας και οδηγού) µ Ώρες αντλίας 48 και µε συντελεστή απόδοσης 0,675 (6 ετών) h µ Προκύπτει: 50*0,64=50,6 ή h µ = 547 h( αντλία + χειριστής + βοηθός ) µ 2 h µ = *5 ηµ Συνεπώς οι συνολικές ώρες της βαρέλας είναι: * 0, 095 7,2h 8( h)*200( ηµ )*5( έτη ) 1

150 αντλίας είναι: µ 100 (2 αντλίες) h µ = 6091,5h απ' όπου = 0, 76 ή 76% απασχόληση µ h και 8h*200ηµ*5έτη=8.000h Κατασκευή ιαφραγµατικών Τοίχων, Πλακών, κλπ. a. Ι /42,5 200 * 0,094 kgr * 40,75 δρχ δρχ µ b. ΙΙ/2,5 150 * 0,076 kgr * 40,75 δρχ c. Clenium 12,85(kgr) * 0,65 kgr * 40,75 δρχ d. Pozolinth 14 1,2 * 0,4 kgr * 40,75 δρχ e. Άµµος * 0,00775 kgr * 40,75 δρχ f. Γαρµπίλι (θραυστό) 44 * 0,00747 kgr * 40,75 δρχ g. Χαλίκι (θραυστό) 85 * 0,00749 kgr * 40,75 δρχ.884 δρχ µ 85 δρχ µ 167 δρχ µ δρχ µ δρχ µ 98 δρχ µ Σύνολο δρχ µ Άρα έχουµε: ( *0,2) , όπου η τιµή είναι οι γενικές δαπάνες του εργοταξίου. Συνεπώς η τιµή εφαρµογής ανέρχεται στις: δρχ µ ή 6,9 µ ΣΕΝΑΡΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ C0/7 ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΙΧΩΝ ΚΑΙ ΠΛΑΚΩΝ **Χονδροειδής Εκτίµηση** Ι/42,5 200*0,094 kgr *40,75 δρχ 6.406δρχ µ ΙΙ/2,5 150*0,076 kgr *40,75 δρχ.884δρχ µ Clenium 12,85*0,65 kgr *40,75 δρχ 85δρχ µ Pozolith 14 1,2*0,4 kgr *40,75 δρχ 167δρχ µ Άµµος 1.081*0,00775 kgr *40,75 δρχ 2.855δρχ µ Γαρµπίλι 44*0,00747 kgr *40,75 δρχ 1.127δρχ µ Θραυσµένο 85*0,00749 kgr *40,75 δρχ 98δρχ µ 14

151 Χαλίκι Άρα ( (Γενικές δαπάνες εργοταξίου)*0,2) δρχ Συνεπώς η τιµή εφαρµογής είναι: ή µ 40,75 6,9 μ Παρασκευή Σκυροδέµατος Σενάριο Ι δρχ δρχ α + β + γ + δ + 0,8*( ε + στ + ζ ) µ µ 11.10δρχ 0,8*4.965= ,*1,2=60,9 µ Σενάριο ΙΙ δρχ δρχ α + β + γ + δ + 0,8*( ε + στ + ζ ) µ µ 11.10δρχ 0,9*4.965= ,79*1,2=62,16 µ ή 50, µ ή ή 51,79 µ ή ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΠΑΣΣΑΛΩΝ Φ800 **Χονδροειδής Εκτίµηση** Έχουµε Φ800mm/2,5µ µε StIV 100kgr/µ και βάθος 0 10µ στον επίσταθµο και 0 12µ στο ACCESS. *Αξία συγκροτήµατος µηχανής πασσάλων* (από αρχείο Γ. Ματσακά BG-14 Bauer σε άριστη κατάσταση µε τα παρελκόµενα) Βοηθητικά,κουβάδες, αρίδα Γερανός µικρός Πχ. PPM 580A/45tn ( µεταφορά) Φορτωτής CAT 90B ικαίωµα ιδιοκτήτου 15,7 εκατ / ρια 1000 ηµερ. Σύνολο: δρχ δρχ δρχ δρχ δρχ δρχ Συντήρηση/επισκευή ως δρχ/ηµ 15

152 ... απάνες λειτουργίας (καύσιµα + λιπαντικά) δρχ/ηµ 50% * Κοπτικά, νύχια, βίδια και εξαρτήσεις δρχ/ηµ ηµερ 5... Εργατικά µετά των επιβαρύνσεων group 2χειριστές (Bauer και φορτηγού/γερανού) + 2ελεγκτές 2 * = δρχ/ώρα (στοιχεία λογιστηρίου) Άρα ηµερήσια 22676* δρχ/ηµ 6... Προσκοµίσεις δρ χ δρχ/ηµ 100η µ 7... Αποµάκρυνση Προϊόντων εκσκαφής µε φορτηγό 2 2 π d,14*0,8 8τεµάχια * 10µ * = 8 * 10 * = 40,2µ 4 4 Ή µε επίπλυσµα 40,2 * 1,5 = 54, µ Το φορτηγό ηµερήσια βγάζει Άρα /2 Και τελικά η συνολική ηµερήσια δαπάνη είναι: απάνη ανά δρχ/µ.µήκους (Απόδοση 80 µ /ηµ) δρχ µ 80 ηµ απάνη ισχνού σκυροδέµατος Σπάσιµο 16µ *7δροµολόγια 8µ 1, δρχ/ηµ δρχ/ηµ δρχ/µ.µήκους 0, 25* δρχ/µ.µήκους d 0,8 π * h =,14* *0,5 = 0, 25µ Εργατικά καθαρισµού 7.500/ δρχ/µ.µήκους Μερική δαπάνη εισαγωγής και τοποθέτησης χάλυβος οπλισµού 8τεµ * 10µ εντός 1µ *40%( συντ. µερικής χρέωσης ) 8( πάσσαλοι )*10( µ. βάθος ) Άρα έχουµε τιµή εφαρµογής: απάνη Μπετόν [C20/25].250 δρχ/µ.µήκους δρχ/µ.µήκους 2 d π *1+ απώλειες 5% 4 2 0,8,14 *1+ 0, ,527µ 4 16

153 50,62 /µ προσφορά TITAN ή δρχ/µ Απ όπου 0,5 * δρχ/µ.µήκους απάνη κλωβών ως άρθρο 1.Β.1 08δρχ/kgr*(0,5(µ / µ.µήκους) *110kgr/µ ) δρχ/µ.µήκους Άρα η τιµή εφαρµογής είναι: = 41.2 δρχ/µ.µήκους ή 121, / µ.µήκους **Γερµανική Μέθοδο** Από την προηγούµενη ανάλυση λαµβάνουµε ως δεδοµένο ότι η αξία εξοπλισµού του συγκροτήµατος (µεταχειρισµένος 5ετίας) µε οικονοµική ζωή 10 ετίας ανέρχεται στις C = Λαµβάνοντας παράλληλα ότι µία δοµική µηχανή κατά τα i Γερµανικά πρότυπα εργάζεται 200 ώρες το µήνα, δηλαδή ώρες ετησίως, συνεχίζουµε την παρακάτω ανάλυση: 1. Ωριαίο κόστος αποσβέσεων και τόκων n=6, κανονικά n'=10 διάρκεια οικονοµικής ζωής ως καινούργιο ι=5% επιτόκιο, n''=4 n=n'-n''=10-6=4 f PR 6 0, 05( ) = = 0, ,05 1 D = f * C = 0,197* = D h PR i D D δρχ. = = = = h 2.400*0, * 0.60 h b hb = 0, 60 (συντελεστής απασχόλησης) 2. Κόστος συντήρησης ( δρχ ) h Drh = 0, 66* Dh = 0, 66* = δρχ h Συντελεστής µε το κόστος απασχόλησης: 0,66 Dh. Κόστος λειτουργίας ( δρχ ) (Ντιζελοµηχανές, C 248,75 h b = δρχ ) lit L = 1,1* N * b * f * C = 1,10* 248, 75*0, 2*(125*0, * 0, * 0,85) h e b Για τη µηχανή: CAT928G N:125HP f=0,20 Γερανός µικρος N:280HP f=0,20 be = 0, 2 (PPM580A) BG - 14 N=208HP f=0,85 Άρα : L h = 1,1*0, 2* 248, 75*(257,8) = δρχ h 17

154 4. Κόστος εργατικών ( δρχ ) h Το συγκρότηµα αποτελεί οµάδα από: 2χειριστές(τεχνίτες) + 1βοηθό χειριστή(βοηθός) + 1εργάτη D Eh = 2* δρχ h 5. Κόστος συναρµολόγησης αποσυναρµολόγησης: Από πίνακες Tonnage Μηχανηµάτων (W) h BG tn h=6,5 t Γερανός 50tn W = 100tn = δρχ Βοηθητικά 15tn Dk = h (κάδος, κοπίδια) p = 100ηµ δρχ h h δρχ Dσ = 6,5 *100* h t 8 h*100ηµ h Σηµείωση: Για κάθε τονο έχω 6,5 ώρες εργατικών D k=κόστος προσωπικού W= total weight 6. Κόστος µεταφορών ( νταλίκες) Βάρος κάθε νταλίκας: W i =24tn Σ W i =*24=72tn Από πίνακες προκύπτει: µ = δρχ, άρα συνολικά: D ( νταλ ί κας ) Σ = * = δρχ D D D µ a k δρχ ( h ) h = 2 *(*24)* = δρχ t 8h = 5.400(ωροµίσθιο φορτοεκφόρτωσης δρχ h ) ( ) Συνεπώς, συνολικά έχουµε: Dµ δρχ Dµ = D h a + h = = 609 th 8 h*100ηµ h 7. Κόστος ασφαλειών, φόρων αποθηκεύσεων, κλπ (4% κατ έτος) Dm = δρχ * 6 *υπόλοιπο οικονοµικής ζωής 4 Dt = * = ή δρχ Dt = 712 h 2.400*0, 6 h 8. Κόστος αποκοµιδής µπαζών (χρήση φορτηγού) 18

155 D Από πίνακες: ηµεροµίσθιο φορτηγού a = δρχ n = 0, *0,50 D ah = δρχ 8h h 9. Κοπτικά και εξαρτήσεις (Χρήση κοµπρεσέρ για καθαίρεση κεφαλών πασσάλων κλπ.) κατ'εκτίµηση: Do k = δρχ. n a=απασχόληση µηχανηµάτων=400ηµ D kh = = 625 δρχ 8 h*400ηµ h Συνεπώς, το τελικό ωριαίο κόστος συγκροτήµατος δοµικών µηχανών πασσάλων Φ800 είναι: M dh = I + II +... IX = δρχ h ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΚΟΣΤΟΣ (8ωρο) M 8* dh = *8 = δρχ ηµ έ ρα απάνη ανά µέτρο µήκους: δρχ 8.56 µ 80 µ. µ ήκους ωρ δρχ απάνη ισχνού σκυροδέµατος ως προηγούµενο: 558 µ. µ ή κους Εργατικά καθαρισµού: δρχ = µ. µ ήκους Γενικά έξοδα και όφελος υπεργολάβου 20%: δρχ ( )*0, µ. µ ή κους δρχ Άρα έχουµε τιµή εφαρµογής και η τιµή που παράγεται µ. µ ή κους είναι: δρχ ή 122,75 µ. µ ήκους 40, 75 μ.μήκους ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΧΑΛΥΒ ΙΝΩΝ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΕΩΝ 1. Προµήθεια υλικού (χρήση 5 φορές) για Φ55cm διάµετρο, πάχος 12,7 mm µε 145 /µ 2 ελικοειδή ραφή από σωληνουργία Θηβών έχω βάρος: 19

156 2 π r * h*7850 kgr µ =2*,14*0,262*0,0127*7850=165kgr/µ2 Όµως: 165kgr/µ /µ 2 1kgr x; X= 145 =0,88 /kgr ή 00δρχ/kgr 165 Κόψιµο, κολλήσεις, φλάντζες (µε τις επιβαρύνσεις) 00*0,1= 9δρχ/kgr 2. Μεταφορές 2φορές * 0,15/2 (λόγω όγκου) * 00 = 45 δρχ/kgr * ( ως Γ εραν ς ) ό. Ανύψωση 10,77 kgr 5 τεµαχ *1, 5 µ *165 2 µ * Από πίνακα µίσθωσης γερανών ΚΟΥΠΚΑ Συνολικά: 11 δρχ/kgr 95 δρχ/kgr Σχήµα 4.2 Πίνακας προσφοράς γερανών 140