Η εφαρμογή της θεωρίας του Κοινοτικού Εποικοδομητισμού

Transcript

1 Η εφαρμογή της θεωρίας του Κοινοτικού Εποικοδομητισμού (Communal Constructivism, C.C.) σε περιβάλλοντα διαδικτυακής εκπαίδευσης. Δρ. Γεώργιος Α. Σαπουντζής, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Περίληψη: Η ιδέα του «κοινοτικού εποικοδομητισμού» απορρέει από πολλές πηγές. Πρόκειται για έναν συνδυασμό μίας ποικιλίας διαφορετικών πετυχημένων τεχνικών, κεντρικών παιδαγωγικών στρατηγικών και των πιο πρόσφατων προόδων στον τομέα των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών, καθώς, επίσης, και στα εικονικά περιβάλλοντα μάθησης. Ειδικότερα, η εκπαίδευση μέσω του Διαδικτύου και του Παγκόσμιου Ιστού προωθεί τις κοινότητες της διανεμημένης γνώσης, εμπλέκει ενεργά τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς στην οικοδόμηση της γνώσης όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά και για τους υπόλοιπους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και την ευρύτερη κοινότητα. Η έμφαση εδώ δίνεται στο πώς οι μαθητές θα αφήσουν το αποτύπωμά τους όχι μόνο στην εξέλιξη του μαθήματος, αλλά και σε όλη την εκπαιδευτική διαδικασία. Λέξεις κλειδιά: κοινοτικός εποικοδομητισμός, οικοδόμηση της γνώσης, εκπαίδευση μέσω του Διαδικτύου, διανεμημένη γνώση, συνεργατική μάθηση. Summary: The idea of communal constructivism results from many sources. It is about a combination of a variety of different successful techniques, central pedagogical strategies and the most recent progress made in the field of Information Technologies and Communication, as well as in virtual learning environments. In particular, the education through the Internet and the World Web promotes the communities of distributed knowledge, and actively involves students and educators in the construction of knowledge not only for themselves but also for other students, educators and the boarder community. The emphasis here is given on how will students leave their imprint in the advancement of the lesson and of the entire educational procedure. Key words: Communal Constructivism, construction of knowledge, education through the Internet, distributed knowledge, synergistic learning. 162

2 Η Bryn Holmes και οι συνεργάτες της (Brendan Tangney, Ann FitzGibbon, Tim Savage και Siobhan Mehan), από το Κέντρο Ερευνών για τις Τεχνολογίες των Πληροφοριών στην Εκπαίδευση στο Trinity College Dublin στην Ιρλανδία, με τον όρο «κοινοτικός εποικοδομητισμός» εννοούν μία προσέγγιση της μάθησης κατά την οποία οι μαθητές όχι μόνο οικοδομούν την ίδια τη γνώση τους (εποικοδομητισμός) ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον τους (κοινωνικός εποικοδομητισμός), αλλά ασχολούνται ενεργά με τη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης για την ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα 1. Η ιδέα του «κοινοτικού εποικοδομητισμού» απορρέει από πολλές πηγές, που περιλαμβάνουν τις επικρατέστερες θεωρίες για τη μάθηση με σχέδια εργασίας (συνθετικές εργασίες project based learning κ.α.), τη διδασκαλία με συνομηλίκους, τον εποικοδομητισμό, τον κοινωνικό εποικοδομητισμό, τη γνωστική μαθητεία 2, καθώς και ιδέες από ένα διαφορετικό πεδίο που περιέχει τις αρχές του Cardinal Newman, το Ιαπωνικό σύστημα «han» και τις πρακτικές που χρησιμοποιήθηκαν από δασκάλους από την Ιρλανδία 3. Ο κοινοτικός εποικοδομητισμός, έχοντας χαρακτηριστεί ως εκπαιδευτική θεωρία, διατυπώνει ως αρχή ότι οι μαθητές όχι μόνο δημιουργούν τη δική τους γνώση ενεργά και κοινωνικά, αλλά, επίσης, είναι δραστήριοι όσον αφορά στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης για την εκπαιδευτική κοινότητα στην οποία ανήκουν, που μπορεί να εκτείνεται και πέρα από τα σύνορα του σχολείου ή της χώρας τους 4. Η προσέγγιση αυτή λαμβάνει σοβαρά υπόψη της τις πιο πρόσφατες προόδους στον τομέα της Τεχνολογίας της Πληροφορίας και των 1 Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan (2001), Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, In J. Price et al. (Eds.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference 2001 (pp ). Chesapeake, VA: AACE. Retrieved from: Προσπελάστηκε: Η «γνωστική μαθητεία υποστηρίζει τη μάθηση σε έναν τομέα, επιτρέποντας στους μαθητές να αποκτούν, να αναπτύσσουν και να χρησιμοποιούν γνωστικά εργαλεία σε αυθεντικές δραστηριότητες του τομέα αυτού» (Wolfson, L. & Willinsky, J., 1998). Στο πλαίσιο της εγκατεστημένης μάθησης, δηλαδή, δίνεται έμφαση στο γεγονός ότι ο πραγματικός κόσμος δεν είναι σα να φοιτά κανείς στο σχολείο. Είναι περισσότερο σαν μια μαθητεία, όπου οι αρχάριοι με την υποστήριξη ενός ειδήμονα κι ενός μοντέλου που τους καθοδηγούν αναλαμβάνουν όλο και περισσότερες ευθύνες μέχρι να έχουν τη δυνατότητα να λειτουργήσουν ανεξάρτητα (Aziz Ghefaili, 2003). 3 Inmaculada Arnedillo Sanchez, Bryn Holmes, Clare Brophy, Liam Benson and Brendan Tangney (2002), A Communal Constructivist Approach to Evaluation of an ICT Intervention, The Centre for Research in I.T. in Education, Trinity College Dublin, Retrieved: Προσπελάστηκε: Pountney Richard, Parr Sadie, Whittaker Vic, Communal Constructivism and networked Learning: Reflections on a Case Study. Retrieved from: papers/30.htm. Προσπελάστηκε:

3 Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.), που αυξάνουν τη δυνατότητα για επικοινωνία και την ικανότητα αποθήκευσης και επεξεργασίας πολύμορφων πληροφοριών 5. Η συμβολή των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στον τομέα της εκπαίδευσης είναι ευρέως γνωστή. Οι πλευρές που είναι σχετικές με την παρεπόμενη συζήτησή μας, αφορούν στη δυνατότητα που έχουν οι μαθητές να είναι όχι απλά δέκτες και καταναλωτές της πληροφορίας, αλλά δημιουργοί και παραγωγοί της γνώσης μέσα από τη χρήση των Τ.Π.Ε. (για παράδειγμα μέσω της επεξεργασίας κειμένου και των εργαλείων συγγραφής, της κατασκευής ιστοσελίδων και της δημιουργίας ή χρήσης πολυμεσικών περιβαλλόντων). Η χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, οι κατάλογοι των χρηστών, τα φόρα συζητήσεων, οι εικονικοί χώροι συνομιλίας, κ.ο.κ. ενισχύουν σημαντικά τις δυνατότητες επικοινωνίας και σβήνουν τις διαχωριστικές γραμμές του χώρου και του χρόνου. Ο ψηφιακός ήχος, το βίντεο, οι δικτυακές κάμερες, οι διαδικτυακές συνδέσεις μπορούν να αιχμαλωτίσουν και να διαδώσουν την εμπειρία που συγκεντρώνεται μέσα σε μία τάξη και να την προσφέρουν για έρευνα ή σκέψη. Οι τράπεζες και τα πακέτα δεδομένων, τα προγράμματα στατιστικής και ανάλυσης, η δυνατότητα διαδικτυακής καταγραφής, τα προσαρμοστικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα επιτρέπουν την αποθήκευση, τη δόμηση και την ανάλυση κάθε είδους πληροφορίας 6. Μεταξύ άλλων, η εκπαίδευση μέσω του Διαδικτύου και του Παγκόσμιου Ιστού δημιουργεί, υποθετικά, ένα μοναδικό αυθεντικό περιβάλλον μεταξύ των μαθητών, εμπλέκοντάς τους ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς η δυνατότητα σύνδεσης των υπολογιστών δίνει στους μαθητές την ευκαιρία να δημοσιεύουν τη δουλειά τους και να τη μοιράζονται στο διαδίκτυο. Η συμμετοχή σε φόρα συζητήσεων και η δυνατότητα συνομιλίας προωθεί τις κοινότητες της διανεμημένης γνώσης 7, με τη συμμετοχή ενός αριθμού μαθητών που διαφέρει στο χώρο και στο χρόνο. Η δυνατότητα σύνδεσης των υπολογιστών προσφέρει, επίσης, ένα ρεαλιστικό πλαίσιο για τις 5 Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan, Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, p Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan (2001), Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, p.3118 Σολομωνίδου Χριστίνα, Νέες τάσεις στην εκπαιδευτική τεχνολογία, Εποικοδομητισμός και σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2006, σ Μια κοινότητα γνώσης ή πρακτικής είναι, σύμφωνα με τους Jean Lave και Etienne Wenger, μια ομάδα ανθρώπων με κοινά ενδιαφέροντα για συγκεκριμένους τομείς ή περιοχές γνώσης. Τα μέλη της κοινότητας μοιράζονται πληροφορίες και εμπειρίες, συνεργάζονται ενεργά, αναπτύσσουν διαπροσωπικές σχέσεις και αναπτύσσονται προσωπικά και επαγγελματικά. Οι κοινότητες μάθησης και πρακτικής μπορούν να διαμορφωθούν σε συνθήκες πραγματικής ζωής ή ψηφιακά. Μάλιστα με τη συνδρομή των νέων τεχνολογιών και ειδικά του Διαδικτύου επεκτείνονται οι δυνατότητες για επικοινωνία και παρέχεται το έδαφος για την ανάπτυξη νέων μορφών κοινοτήτων που στηρίζονται στη διανεμημένη γνώση και πρακτική. 164

4 εκπαιδευτικές δραστηριότητες και επιτρέπει στους μαθητές να έχουν επαφή με ειδήμονες κάθε τομέα. Επιπλέον, η διαδικτυακή εκπαίδευση προσφέρει εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες, με μία ποικιλία μέσων και πηγών και παρέχει στους μαθητές τη δυνατότητα να εξερευνούν μόνοι τους, θέτοντας συγκεκριμένα κριτήρια και στόχους. Μέσα από αυτή τη διαδικασία οι καθηγητές απαλλάσσονται από το ρόλο του «πρωταγωνιστή», παραχωρώντας στους μαθητές τον ανάλογο «χώρο», προκειμένου να αναδειχθούν σε ενεργούς συντελεστές της ίδιας της μάθησής τους 8. Για την Bryn Holmes και τους συνεργάτες της η διαδικτυακή εκπαίδευση θεωρείται ότι προσδίδει κάτι διαφορετικό στην εκπαιδευτική διαδικασία και προτείνουν τον «κοινοτικό εποικοδομητισμό», ως ένα καλύτερο επεξηγηματικό πλαίσιο: Στο εκπαιδευτικό περιβάλλον του κοινοτικού εποικοδομητισμού οι μαθητές καλούνται όχι μόνο να οικοδομήσουν ενεργά και κοινωνικά τη δική τους γνώση, αλλά και να συμμετάσχουν ενεργά στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης για ένα ευρύτερο σύνολο ανθρώπων. Η έμφαση εδώ δίνεται στο πώς οι μαθητές θα αφήσουν το σημάδι τους σε ένα μάθημα και σε ένα συγκεκριμένο ακαδημαϊκό πεδίο, ως ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα της εκπαίδευσής τους. Οι μαθητές καλούνται να αφήσουν το στίγμα τους στην εξέλιξη του μαθήματος και, ιδεατά, στην ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία. Επομένως, η λέξη «κοινοτικός» περιλαμβάνει σημασίες που δεν εμπεριέχονται στη λέξη κοινωνικός έννοιες περιεκτικότητας και συνεργασίας για το κοινό καλό 9. Ο κοινοτικός εποικοδομητισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία παιδαγωγική θεωρία που σχεδιάστηκε για την αναγνώριση αποτελεσματικών και διαδικαστικά αποδεκτών τρόπων χρήσης της συνεργατικής μάθησης 10. Η Bryn Holmes και οι συνεργάτες της πιστεύουν ότι αυτή η ευκαιρία της συμμετοχής στον εμπλουτισμό του μαθήματος προσφέρει στους μαθητές μία θετική εμπειρία εκπαίδευσης, εφόσον μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες η εργασία τους εκτιμάται και το κίνητρό τους για μάθηση αυξάνεται Pountney Richard, Parr Sadie, Whittaker Vic (2002), Communal Constructivism and networked Learning: Reflections on a Case Study 9 Inmaculada Arnedillo Sanchez, Bryn Holmes, Clare Brophy, Liam Benson and Brendan Tangney, A Communal Constructivist Approach to Evaluation of an ICT Intervention, p.3 Pountney Richard, Parr Sadie, Whittaker Vic (2002), Communal Constructivism and networked Learning: Reflections on a Case Study. 10 Scrimshaw Peter (2001), Communal Constructivist Theory: a response to Leask & Younie, Journal of Information Technology for teacher Education, Vol. 10, Nos 1&2, pp Meehan Siobhan, Holmes Bryn, Tangney Brendan (2001), Who wants to be a teacher? An exploration of the theory of Communal Constructivism at the chalk face, Teacher Development, Volume 5, Number 2, pp , November 2001, p

5 Σύμφωνα με τον κοινοτικό εποικοδομητισμό, οι μαθητές οικοδομούν τη γνώση τους ενεργά μαζί με τους άλλους και για τους άλλους. Ο σκοπός μίας τέτοιου είδους «συνεργατικής διαθεματικής τάσης» είναι να επηρεάσει την ποιότητα της εργασίας όλων και όχι μόνο ενός μεμονωμένα. Η ποιότητα πρέπει να παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα και να βρίσκεται πάνω από συλλογικότητες (πάνω από μαθητές, τάξεις, χρόνια, γενιές). Στην προσέγγιση αυτή το επίκεντρο είναι η ίδια η εκπαιδευτική, αλλά και η ευρύτερη κοινότητα και όχι τόσο ο μαθητής μεμονωμένα. Σύμφωνα με τη Holmes κ.ά. οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί δεν είναι απλώς επιφορτισμένοι με την αξιοποίηση της δικής τους πληροφορίας, αλλά συμμετέχουν ενεργά στην οικοδόμηση της γνώσης που θα ωφελήσει και άλλους μαθητές. Βάσει του μοντέλου αυτού, όταν οι μαθητές συμμετέχουν στο μάθημα δεν βρίσκονται απλά εκεί, αλλά αντιμετωπίζουν συνεχώς την πρόκληση να αφήνουν το αποτύπωμά τους στο μάθημα, στο σχολείο τους ή στο πανεπιστήμιό τους και, ιδεατά, στους τρόπους και στις μεθόδους εκπαίδευσης 12. Ένα ευρύ φάσμα τεχνικών μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τον εμπλουτισμό ενός τέτοιου είδους εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, μέσα στο οποίο το επίκεντρο εντοπίζεται στη μάθηση που οικοδομείται μαζί με τους άλλους, αλλά και για τους άλλους. Η διδασκαλία σε συνομηλίκους και η μάθηση με συνθετικές εργασίες είναι οι πιο προφανείς τεχνικές, ενώ προωθούνται ιδιαίτερα και οι ιδέες της γνωστικής μαθητείας, της δημοσίευσης της πληροφορίας, της ευελιξίας στο χρονοδιάγραμμα και μία ριζοσπαστική ματιά στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η αξιολόγηση. Η αναλογία του σωλήνα και του ποταμού, που χρησιμοποιούν οι εισηγητές της παιδαγωγικής αυτής προσέγγισης, αναφερόμενοι στη συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία, προέρχεται από την παρατήρηση ότι μεγάλο τμήμα των γνώσεων που λαμβάνει ένας μαθητής κατά τη διάρκεια ενός έτους μαθημάτων στο σχολείο χάνεται τον επόμενο χρόνο. Ο σωλήνας δεν μπορεί να εμπλουτιστεί από το νερό που περνάει από μέσα του, ενώ από την άλλη χρειάζεται επισκευές κατά διαστήματα. Αντιθέτως, το νερό που διαρρέει ένα ποτάμι αφήνει πλούσια μεταλλικά κοιτάσματα και μακροπρόθεσμα επηρεάζει και τη ροή του ποταμού. Μπορεί, βέβαια, οι μαθητές να μαθαίνουν αρκετά κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στο σχολείο και οι εκπαιδευτικοί, ενδεχομένως, να μαθαίνουν κι αυτοί μαζί με τους μαθητές τους, αλλά υπάρχει στοιχειώδης μεταφορά γνώσεων μεταξύ των μαθητών, η οποία 12 Fountain M.B. Renee, Conceptual Enhancement via textual plurality: A pedagogical Wiki Towards collaborative structuration, Proceedings of the 2007 international symposium on Wikis ACM, New York, NY, USA, 2007, ISBN: , p

6 δεν οικοδομείται χρόνο με το χρόνο. Εάν οι εκπαιδευτικές διαδικασίες που αναπτύσσονται και η δουλειά, καθώς και τα προϊόντα μάθησης των μαθητών που παράγονται μπορούσαν να κατακτηθούν από αυτούς, τότε με τα σχολικά μαθήματα η γνώση όχι απλά θα επιδιορθωνόταν, αλλά θα κτιζόταν ενεργά και μακροπρόθεσμα. Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος όπου οι μαθητές θα αφήνουν το σημάδι τους στο μάθημα και στον επιστημονικό τους τομέα, κάτι το οποίο θα είναι συνυφασμένο με την εκπαίδευσή τους, όχι μόνο ωφελεί τη δική τους μάθηση, αυτή των συναδέλφων τους στην τάξη και αυτών που θα ακολουθήσουν, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι δημιουργείται ένας πολύ μεγάλος αριθμός αποφοίτων που θα γνωρίζουν τη σημασία της διδασκαλίας και της μάθησης. Κατ αυτόν τον τρόπο ο κοινοτικός εποικοδομητισμός παρέχει μία διδακτική μαθητεία για όλους όσοι περνούν από το εκπαιδευτικό σύστημα 13. Πολλές από τις διαστάσεις του κοινοτικού εποικοδομητισμού δεν είναι καινούριες, όπως έχουμε ήδη σημειώσει. Πρόκειται για έναν συνδυασμό μίας ποικιλίας διαφορετικών πετυχημένων τεχνικών, κεντρικών παιδαγωγικών στρατηγικών και των δυνατοτήτων από τη χρήση των Τ.Π.Ε. Οι βασικότερες από τις διαστάσεις της προσέγγισης αυτής είναι οι εξής: -Διδασκαλία σε συνομηλίκους: Θεωρείται ένα ισχυρό εργαλείο, όχι μόνο για την υποστηρικτική ικανότητα του, αλλά, επίσης, και για τη δυνατότητα που προσφέρει στους μαθητές να κατακτούν τις διαδικασίες και τα «προϊόντα» της μάθησης τους. Η μάθηση δε χάνεται από τη μία χρονιά στην άλλη αντιθέτως, χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός βασικού κορμού γνώσης. -Δημοσίευση: Η Holmes και οι συνεργάτες της ισχυρίζονται ότι η διαδικτυακή εκπαίδευση είναι σημαντική τόσο για την πρόσληψη και «κατανάλωση» όσο και για την δημιουργία και παραγωγή της πληροφορίας. Το Διαδίκτυο γίνεται ένα μέσο με το οποίο η δουλειά των μαθητών μπορεί να κατακτηθεί και κατόπιν να διαδοθεί σε ένα ευρύτερο κοινό. Αυτό έχει παρατηρηθεί ότι αυξάνει την αξία της δημοσίευσης τόσο για τους μαθητές, οι οποίοι παράγουν την εκάστοτε εργασία, όσο και για τους υπόλοιπους που την απορροφούν 14. -Ρόλος των εκπαιδευτικών: Οι εκπρόσωποι της προσέγγισης αυτής θεωρούν ότι οι εκπαιδευτικοί, αλλά κι αυτοί που τους εκπαιδεύουν πρέπει να συμμετέχουν, επίσης, στη διαδικασία οικοδόμησης της γνώσης, εφόσον η οικοδόμηση θεωρείται κοινή υπόθεση όλων των συντελεστών 13 Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan, Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, p Meehan Siobhan, Holmes Bryn, Tangney Brendan, Who wants to be a teacher? An exploration of the theory of Communal Constructivism at the chalk face Pountney Richard, Parr Sadie, Whittaker Vic, Communal Constructivism and networked Learning: Reflections on a Case Study

7 της μάθησης. Η ομαδική εργασία στα σχολεία, στις ανώτερες σχολές και μεταξύ των ακαδημαϊκών κρίνεται σημαντική. Η επαφή και συνεργασία με εκπροσώπους διαφόρων οργανισμών και φορέων, κάθε ηλικίας, θεωρούνται απαραίτητες 15. -Ρόλος των μαθητών: Η προσέγγιση της Bryn Holmes και των συνεργατών της προϋποθέτει ότι οι μαθητές από την αρχή ακόμη βλέπουν τον εαυτό τους όχι ως απλό αποδέκτη, αλλά ως δημιουργό και παραγωγό της πληροφορίας. Ο ρόλος τους είναι ενεργός και σημαντικός. Οι μαθητές παρακινούνται να διεκπεραιώνουν ερευνητικές εργασίες με την καθοδήγηση των καθηγητών τους και να παρουσιάζουν τη δουλειά τους στους συνομηλίκους τους, αλλά και να τη δημοσιεύουν στο Διαδίκτυο, ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους μαθητές που θα ακολουθήσουν, αλλά να εξετάζεται και από την ευρύτερη κοινωνία 16. Ο κοινοτικός εποικοδομητισμός δίνει το δικαίωμα στο μαθητή να διεκδικεί ένα ρόλο στη δική του εκπαίδευση. Το πλεονέκτημα για το μαθητή έγκειται στο ότι μπορεί να συμμετέχει σε μια διαδικασία που έχει νόημα γι αυτόν και στο ότι του επιτρέπεται να διαδραματίζει ένα ρόλο στην κοινωνία κατά τη διάρκεια της τρυφερής ηλικίας του, οπότε και διαπλάθεται ο χαρακτήρας και η προσωπικότητά του. Η ανάθεση ευθυνών εκπαιδεύει, επιπλέον, τους μαθητές, ώστε να γίνονται υπεύθυνοι και ενεργοί πολίτες. Η Bryn Holmes και οι συνεργάτες της θεωρούν ότι οι μαθητές πρέπει να ακούγονται από τους άλλους και να είναι σημαντικοί γι αυτούςˑ πρέπει να είναι χρήσιμοι και να έχουν προσωπική άποψη για όσα συμβαίνουν γύρω τους. Όλοι οι μαθητές έχουν ανάγκη να νιώθουν σημαντικοί και η δουλειά τους να εκτιμάται από τους άλλους. Έχουν ανάγκη να τους δίνεται το δικαίωμα να αισθάνονται αναγκαίοι. Γι αυτό οι εργασίες και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες θα πρέπει να τους κινητοποιούν και να καλύπτουν τις παραπάνω ανάγκες τους 17. -Αξιολόγηση: Στην περίπτωση της αξιολόγησης η προσέγγιση αυτή υπογραμμίζει ότι όλοι οι συμμετέχοντες και αυτοί που αξιολογούν, αλλά και αυτοί που αξιολογούνται εργάζονται μαζί για μια συνεταιριστική οικοδόμηση μιας διαδικασίας από την οποία μπορούν όλοι να επωφεληθούν για να σκεφτούν, να μάθουν και να ωριμάσουν. Για τη διαδικασία αυτή είναι σημαντική η χρήση της Τεχνολογίας της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών. Η αξιολόγηση εδώ έχει υποστεί μία πάρα πολύ σημαντική μετατροπή, από μονοσήμαντη σε πολλαπλή διαδικασία, με πολλαπλές 15 Pountney Richard, Parr Sadie, Whittaker Vic, Communal Constructivism and networked Learning: Reflections on a Case Study 16 Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan, Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, p Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan, Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, p

8 μεθόδους, πολλαπλά μέτρα, πολλαπλά κριτήρια, πολλαπλές προοπτικές, πολλαπλά κοινά, ακόμη και πολλαπλό ενδιαφέρον. Ενδεχομένως, η πιο σημαντική μετατροπή είναι η πιο ανεκτική ατμόσφαιρα, η οποία δημιουργείται από τον εκ νέου σχηματισμό των μεθοδολογιών αξιολόγησης. Αυτό το νέο περιβάλλον προωθεί την υιοθέτηση προσεγγίσεων που απορρέουν από ένα πλήθος μεθόδων με σκοπό την αύξηση της εγκυρότητας και της αξιοπιστίας δεδομένων που αφορούν στη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία 18. Αυτού του είδους η αξιολόγηση υποστηρίζει ένα ευρύτερο και πλουσιότερο εκπαιδευτικό προϊόν απ ό, τι είναι οι εξετάσεις, μέσω της εστίασης της προσοχής σε ερευνητικές εργασίες με τη χρήση χαρτοφυλακίου και μέσω του υπολογισμού των θετικών παραγόντων της εκπαίδευσης με τη βοήθεια ποικίλων μεθόδων και πρακτικών που αφορούν στα γνωστικά στυλ όλων των μαθητών. Η έμφαση, επίσης, δίνεται περισσότερο σε ποιοτικές περιγραφές και λιγότερο σε ποσοτικές μετρήσεις 19. -Εκπαίδευση εκπαιδευτικών: Ο κοινοτικός εποικοδομητισμός υποστηρίζει τη μαθητεία για όλους όσοι εμπλέκονται ή ανήκουν στην εκπαιδευτική διαδικασία 20. Σημαντική και άκρως απαραίτητη θεωρείται η δια βίου εκπαίδευση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών ως μια διαδικασία διαρκούς μαθητείας. Όπως έχει γίνει ήδη φανερό, ο κοινοτικός εποικοδομητισμός ανασύρει στην επιφάνεια μια δύναμη που δεν είχε προηγουμένως θεωρηθεί ως σημαντική, την οικοδόμηση της γνώσης με βάση τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τις ανάγκες και την ενέργεια αυτών που πρωταγωνιστούν στο σχολικό σύστημα 21. Σημαντικό ρόλο εδώ διαδραματίζει η κοινοποίηση των προϊόντων εργασίας των μαθητών και η ενεργή και πολύπλευρη επικοινωνία τους με συμμαθητές, εκπαιδευτικούς, εκπροσώπους διαφόρων φορέων της κοινωνίας, ενεργούς πολίτες και ειδικούς από διαφορετικούς τομείς. Η Bryn Holmes και οι συνεργάτες της εστιάζουν τις έρευνες τους στην ανάπτυξη ενός δυναμικού περιβάλλοντος με εργαλεία, τα οποία θα υποστηρίζουν τη διαδραστική διδασκαλία και μάθηση. Πιστεύουν ότι το γεγονός πως οι υπολογιστές υπάρχουν πλέον παντού θα διευκολύνει την 18 Inmaculada Arnedillo Sanchez, Bryn Holmes, Clare Brophy, Liam Benson and Brendan Tangney, A Communal Constructivist Approach to Evaluation of an ICT Intervention 19 Pountney Richard, Parr Sadie, Whittaker Vic, Communal Constructivism and networked Learning: Reflections on a Case Study Meehan Siobhan, Holmes Bryn, Tangney Brendan, Who wants to be a teacher? An exploration of the theory of Communal Constructivism at the chalk face, p.187 Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan, Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, p Meehan Siobhan, Holmes Bryn, Tangney Brendan, Who wants to be a teacher? An exploration of the theory of Communal Constructivism at the chalk face, pp Σολομωνίδου Χριστίνα, Νέες τάσεις στην εκπαιδευτική τεχνολογία, Εποικοδομητισμός και σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2006, σ

9 εφαρμογή των ιδεών του κοινοτικού εποικοδομητισμού στις αίθουσες διδασκαλίας. Όταν όλοι οι μαθητές θα έχουν προσωπικούς, ασύρματους φορητούς υπολογιστές, οι οποίοι θα είναι συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο, τότε θα μπορούν να ψάχνουν, να ανακαλύπτουν και να κατεβάζουν πλήθος πληροφοριακού υλικού, να επισκέπτονται διάφορες πηγές και να ανταλλάσσουν πληροφορίες, ενώ θα δουλεύουν συνεργατικά, διεξάγοντας ερευνητικές εργασίες ή συμμετέχοντας στις διαλέξεις των μαθημάτων τους 22. Μέσα από ενεργητικές μαθησιακές διαδικασίες, οι μαθητές συνειδητοποιούν όλες τις διεργασίες που συντελούνται κατά τη διάρκεια της μάθησης τους, οικοδομώντας προσωπικά τη γνώση τους και προσφέροντάς την δημιουργικά στους άλλους (συμμαθητές, εκπαιδευτικούς, ευρύτερη κοινωνία). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Fountain M.B. Renee (2007), Conceptual Enhancement via textual plurality: A pedagogical Wiki Towards collaborative structuration, Proceedings of the 2007 international symposium on Wikis ACM, New York, NY, USA, ISBN: Ghefaili Aziz, Cognitive Apprenticeship, Technology, and the Contextualization of learning Environments, Journal of Educational Computing, Online learning, Volume 4, Fall Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan (2001), Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, In J. Price et al. (Eds.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference 2001 (pp ). Chesapeake, VA: AACE. Retrieved from: Προσπελάστηκε: Inmaculada Arnedillo Sanchez, Bryn Holmes, Clare Brophy, Liam Benson and Brendan Tangney (2002), A Communal Constructivist Approach to Evaluation of an ICT Intervention, The Centre for Research in I.T. in Education, Trinity College Dublin. Retrieved from: /publications/techreports/reports.02/tcd-cs pdf. Προσπελάστηκε: Leask Marilyn, Younie Sarah (2001), Communal Constructivist Theory: information and communications technology pedagogy and 22 Holmes Bryn, Tangney Brendan, FitzGibbon Ann, Savage Tim, Megan Siobhan, Communal Constructivism: Students constructing learning for as well as with others, p

10 internationalisation of the curriculum, Journal of Information Technology for teacher Education, Vol. 10, Nos 1&2, pp McGuirk Ronan, Donnelly Alexis, Communal Constructivism and its potential for inclusion of students with Visual Impairment. Retrieved from: E9/$File/ParB2.htm. Προσπελάστηκε: Meehan Siobhan, Holmes Bryn, Tangney Brendan (2001), Who wants to be a teacher? An exploration of the theory of Communal Constructivism at the chalk face, Teacher Development, Volume 5, Number 2, p , November Pountney Richard, Parr Sadie, Whittaker Vic (2002), Communal Constructivism and networked Learning: Reflections on a Case Study. Retrieved from: / proceedings/papers/30.htm. Προσπελάστηκε: Scrimshaw Peter (2001), Communal Constructivist Theory: a response to Leask & Younie, Journal of Information Technology for teacher Education, Vol. 10, Nos 1&2, pp Σολομωνίδου Χριστίνα (2006), Νέες τάσεις στην εκπαιδευτική τεχνολογία, Εποικοδομητισμός και σύγχρονα περιβάλλοντα μάθησης, Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα, ISBN: Wolfson, L. & Willinsky, J. (1998), What service learning can learn from situated learning, Michigan Journal of Community Service learning, v.5, pp.22-31, Retrieved from: Προσπελάστηκε: