Οικονομικά της εκπαίδευσης. Θεωρία και πράξη

Transcript

1 Οικονομικά της εκπαίδευσης Θεωρία και πράξη Λευκωσία 20 Απριλίου 2005

2 Economics of education New field (1960) University of Chicago Generated Nobels Schultz h (1979) Becker (1992) Lucas (1995) -1-

3 Θεωρία ανθρωπίνου κεφαλαίου Εκπαιδευτικές δαπάνες είναι και επένδυση $ High S ++ Low S - Age -2-

4 Core concepts Expenditure on education is investment t Education investment builds human capital Human capital investment yields returns Education returns accrue to individuals Education returns accrue to the country -3-

5 International findings Returns to education > returns to physical capital Private Pi t returns to education > social returns Returns diminish by educational level Returns to general education > returns to vocational Returns to women s education > returns to men Returns in developing countries > returns in industrial countries Education investment explains large portion of output growth -4-

6 Latest World averages -5-

7 Το «κατώφλι» της εκπαίδευσης Αποδοτικότητα B B' A A' 6 Έτη σπουδών -6-

8 Γιατί σε μερικές χώρες η εκπαίδευση συμβάλλει περισσότερο στην ανάπτυξη από άλλες ; Σημασία του θεσμικού πλαισίου: ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ! ΠΟΙΟΤΗΤΑ! -7-

9 Τρόποι μέτρησης της εκπαίδευσης - Έτη σπουδών (S) Denison, Mincer - Κόστος σπουδών (C) Schultz - Ποιότητα; -8-

10 είκτες εκπαιδευτικής ποιότητας Παλαιάς γενιάς (input) - απάνη ανά μαθητή - Μαθητές ανά τάξη Νέας γενιάς (output) - Μάθηση, επίδοση - Προστιθέμενη επίδοση ανά $ -9-

11 Συνάρτηση εκπαιδευτικής παραγωγής Επίδοση = f(κτίρια, διδάσκοντες, βιβλία, προφίλ μαθητών, Ζ) (επίδοση) = β βιβλίων (βιβλία) β βιβλίων Cost-effectiveness ti = Κόστος βιβλίων ($) -10-

12 Εκπαιδευτικός συγκεντρωτισμός και επίδοση στην ανάγνωση (PISA) Επίδοση στην ανάγν νωση (PISA A) Ιρ λα ν δία Αγγλία Σουηδία Αυστρία Γαλλία Αμερική Δανία Ισ π α νία Ιτ α λία Γερμα νία Ελλάδα Πορτογαλία Συγκεντρωτισμός εκπαιδευτικών αποφάσεων (%) -11-

13 Εκπαιδευτικός συγκεντρωτισμός και επίδοση στα μαθηματικά (PISA) στην στα μαθημα ανάγν νωση ατικά (PISA A) Επίδοση Ιρ λα ν δία Αγγλία Αγγλία Σουηδία Σουηδία Δαν ία Αυστρία Γ αλλία Αυστρία Ιρλα ν δία Αμερική Γαλλία Αμερική Γερμανία Δανία Ισ π α νία Ιτ α λία Ισπαν ία Γερμα νία Ελλάδα Ιταλία Πορτογαλία Πορτογαλία Ελλάδα Συγκεντρωτισμός εκπαιδευτικών αποφάσεων (%) -12-

14 Επίδοση στα δημόσια και ιδιωτικά λύκεια Private Public 9 7 Math Greek History Physics -13-

15 Ποιότητα πανεπιστήμιου Αριθμός Νόμπελ Αναφορές σε δημοσιεύσεις Απασχόληση αποφοίτων Αμοιβές μ β ς πτυχιούχων χ -14-

16 Κορυφαία Πανεπιστήμια στον κόσμο No. 1 No. 2 No. 3. No. 5. No. 8 Harvard Stanford Cambridge MIT Oxford No Πανεπ. Αθηνών, Θεσσαλονίκης -15-

17 Private share of tertiary education financing 100% United States Australia, Japan United Kingdom, Spain. Most of continental Europe 0% Greece -16-

18 ημοσιεύσεις ανά Καθηγητή Οικονομικά Τμήματα Πανεπιστήμιο Αθηνών Οι ικονομικό Παν. Αθηνών Πανεπιστήμιο Πειραιά Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Αριστοτέλειο Παν. Θεσσαλονίκης Πανεπιστήμιο Πάτρας Πανεπιστήμιο Κρήτης Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πανεπιστήμιο Κύπρου -17-

19 Άρθρο 16 του Συντάγματος «Η τέχνη και η επιστήμη, η έρευνα και η διδασκαλία είναι ελεύθερες η ανάπτυξη και η προαγωγή τους αποτελεί υποχρέωση του Κράτους». «Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια». «Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα ρμ που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου υπό την εποπτεία του Κράτους». «Οι καθηγητές των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων είναι δημόσιοι λειτουργοί [και] δεν μπορούν να παυθούν». «Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται». -18-

20 Τα προβλήματα άρθρου 16 Μονοπώλιο Υψηλό κόστος, χαμηλή ποιότητα Σε βάρος του χρήστη, φοιτητή, απόφοιτου, φορολογούμενου Μονιμότητα, καταστροφή κινήτρων ωρεάν, κατ ευφημισμό Ενίσχυση ανισοτήτων -19-

21 Quantity vs. quality Numbers enrolled Education quality -20-

22 Αποτέλεσμα Παγκόσμιο ρεκόρ φοιτητών εξωτερικού (60.000) Ιδιωτικό κόστος για κάθε φοιτητή 13,000 Ετήσια εκροή συναλλάγματος 1 δις -21-

23 Φοιτητές ανά εκατ. πληθυσμού Ελλάδα Μαλαισία Κορέα Γαλλία Ιταλία Τουρκία Γερμανία Ιαπωνία Κίνα Ινδία Ε -22-

24 Κατολίσθηση προβλημάτων στη δευτεροβάθμια Αδυναμία κρατικής χρηματοδότησης όλης της ζήτησης Προκρούστιες εξετάσεις, βάσεις Φροντιστήριαή Παπαγαλία και έλλειψη κρίσης -23-

25 Ισότητα ; - Ιδιωτική δαπάνη > δημόσια δαπάνη - Regressivity δημόσιας δαπάνης -24-

26 Γιατί; Cherchez l Etat! Κυρίαρχος ρόλος του κράτους στη χρηματοδότηση και στην παροχή -25-

27 The difference between public and private systems Public University System Producer Financier Student Private University System Student Financier Producer -26-

28 Εναλλακτική ροή χρηματοδότησης Κράτος Φοιτητής Πανεπιστήμιο -27-

29 Ο ρόλος του κράτους Μακρο-οικονομική σταθερότητα Μεγιστοποίηση γενικών ικανοτήτων έναντι εξειδικευμένων Τεχνική Τ ή εξειδίκευση έξω από τον κύριο σχολικό κορμό στην εργασία σε εξειδικευμένες τεχνικές σχολές ιαχωρισμός χρηματοδότησης από παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών Αναδιανομή κρατικών πόρων προς τους φτωχότερους -28-

30 Επιπτώσεις για τη χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής - Πρώτα αλλαγή θεσμών - Μετά τα χρήματα -29-

31 εν είναι μόνο θέμα πόρων! - Πως χρησιμοποιούνται οι πόροι; - Μεγάλοι πόροι ίσως σπατάλη - Αποτελεσματικότητα παρόντων πόρων; - Κριτήρια αποτελεσματικότητας; -30-

32 Ισότητα ευκαιριών ιαφορετικές επιπτώσεις πολιτικής: Αντιστάθμισμα για χαμηλή κοινωνικο-οικονομική προέλευση Επιλογή εισακτέων με κλήρωση (Ολλανδία) Φοιτητικά δάνεια (Αγγλία, Νέα Ζηλανδία) -31-

33 Historical Landmarks 1940 s 1950 s Planning (Soviet, French) 1960 s 1970 s Manpower forecasting Human capital theory 1973 Post mortem of forecasts 1980 s World Bank, ILO 1990 s - present Educational policy -32-

34 What most Education Ministries do - Free provision of education, while lowering its quality - Heavier subsidization of higher education, benefiting the rich - Limited offering of student loans, the most efficient and equitable way of financing higher education - Prohibition of private schools and/or regulation of their fees - Prohibition of vouchers - Regulation of university places - Central control of the school curriculum and books - Underpayment of teachers and professors - Concern for quantity rather than quality - Doubtful training programs for the unemployed - Education budgeting by inertia - Fear of competition (GATS) -33-

35 International Organizations Unesco UNICEF UNDP World Bank ILO OECD European Union -34-

36 Quo vadis Ευρώπη? Απουσία ενιαίας εκπαιδευτικής πολιτικής (Συνθήκη της Ρώμης) ΕΕ βραδεία στις αποφάσεις πράξεις Λισσαβόνα, Μπολόνια: Εξωπραγματικοί στόχοι ια βίου εκπαίδευση: Φαντασία -35-