ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΚΤΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΚΤΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ"

Transcript

1 ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΚΤΟΜΩΝ ΣΤΟΝ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΠΗΓΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ, MD ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ Γ ΠΠ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑSTER: ΟΓΚΟΛΟΓΙΑ ΘΩΡΑΚΟΣ: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΛΙΝΙΚΟΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ & ΕΡΕΥΝΑ» 1

2 ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΩΝ/ΝΟΣ ΣΥΡΙΓΟΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ- ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΜΕΛΟΣ: ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΤΟΜΟΣ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΩΡΑΚΟΣ, ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΜΕΛΟΣ: ΑΝΝΑ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. 4: Σελ. 6: Σελ. 7: Σελ. 10: Σελ. 13: Σελ. 15: Σελ. 20: Σελ. 22: Σελ. 25: Σελ. 26: Σελ. 27: Σελ. 29: Σελ. 31: Σελ. 32: Σελ. 34: Σελ. 36: Σελ. 37: Σελ. 39: Σελ. 53: Σελ. 60: Σελ. 63: Σελ. 65: Σελ. 75: Περίληψη Summary Εισαγωγή Διάγνωση και Προεγχειρητική Απεικόνιση Λεμφαδενική Επέκταση Χειρουργική Αντιμετώπιση Επανεμφάνιση της νόσου και επανεπέμβαση Καρκίνος Παχέος Εντέρου Νεφροκυτταρικός Καρκίνος Κακόηθες Μελάνωμα Καρκίνος Κεφαλής και Τραχήλου Καρκίνος του Μαστού Καρκίνος Γεννητικών Κυττάρων Οστεοσάρκωμα Σαρκώματα Μαλακών Μορίων Σκοπός της μελέτης Υλικά, Ασθενείς και Μέθοδος Αποτελέσματα Συζήτηση Συμπέρασμα Περιορισμοί και Προτάσεις για περαιτέρω Έρευνα Βιβλιογραφία Σύνοψη 3

4 Περίληψη Η υποτροπή μιας κακοήθους νόσου με την εμφάνιση πνευμονικής μετάστασης μετά την αρχική αντιμετώπιση της πρωτοπαθούς εστίας, αποτελεί ένα σημαντικό κλινικό πρόβλημα, μιας και ο πνεύμονας αποτελεί συχνό όργανο εμφάνισης απομακρυσμένων μεταστάσεων. Η μεταλλαγή μιας τοπικής νόσου σε συστηματική αποτελεί συνήθως αντένδειξη για χειρουργική παρέμβαση, καθώς η τοπική αντιμετώπιση σε μία συστηματική νόσο δεν ωφελεί τον ασθενή. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί πάντα τον κανόνα, αφού η αντιμετώπιση ασθενών με μεταστασεκτομή μονήρων πνευμονικών μεταστάσεων έχει καταδείξει σημαντική βελτίωση στην επιβίωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Ένας σημαντικός αριθμός εργασιών έχει δείξει ότι η 5ετής επιβίωση κυμαίνεται από 30-50% για διάφορους τύπους πρωτοπαθών όγκων σε επιλεγμένους ασθενείς. Αυτά τα ποσοστά επιβίωσης είναι πολύ υψηλότερα από οποιαδήποτε άλλη θεραπευτική προσέγγιση με αποτέλεσμα την αποδοχή και ευρεία κλινική πρακτική της μεταστασεκτομής μονήρων πνευμονικών μεταστάσεων. Σκοπός της εργασίας είναι να παρουσιάσει την εμπειρία της Θωρακοχειρουργικής κλινικής του 401ΓΣΝΑ στην αντιμετώπιση ασθενών με μονήρη πνευμονική μετάσταση. Κατά την χρονική περίοδο αντιμετωπίστηκαν 34 ασθενείς με μονήρεις πνευμονικές μεταστάσεις και υποβλήθηκαν σε μεταστασεκτομή. Σε αυτή τη μελέτη περιγράφονται τα σημερινά δεδομένα όσον αφορά τις πνευμονικές μεταστασεκτομές καλύπτοντας την προεγχειρητική προσέγγιση των ασθενών, τις διάφορες χειρουργικές προσεγγίσεις καθώς και την εξέλιξη από την μεταστασεκτομή μέσω της κλασσικής ανοικτής θωρακοτομής στην θωρακοσκοπική 4

5 αντιμετώπιση των ασθενών. Περιγράφονται οι τύποι της αρχικής κακοήθους νεοπλασίας που εμφάνισαν πνευμονικές μεταστάσεις, οι προγνωστικοί παράγοντες με ιδιαίτερο βάρος στην επιβίωση καθώς και ο ρόλος της μεταστασεκτομής ως τρόπος θεραπείας τους. Τέλος αναλύονται τα αποτελέσματα ενός θωρακοχειρουργικού κέντρου συγκριτικά με τα διεθνή δεδομένα και πρότυπα. 5

6 Summary Background: The recognition of pulmonary metastases from an extrathoracic primary tumor is a dramatic change in the care of the cancer patient. The change from locoregional to systemic disease usually renders the patient beyond surgical treatment. However, this is not always the case, as it has been demonstrated that the resection of isolated lung metastases is associated with prolonged survival and improved quality of life. A retrospective study of lung metastasectomy was conducted to review the clinical, radiological and pathological features, the preoperative assessment of these patients, as well as the early and long-term results of surgical management. Methods: All patients with isolated pulmonary metastases were evaluated by the Thoracic Surgery Department from 2000 to 2013 were studied. The patient's age, sex, symptoms, radiologic evaluation, surgical procedure, pathologic diagnosis and follow-up were assessed. Results: 34 patients underwent pulmonary metastasectomy. Preoperative assessment of these patients and different surgical strategies are covered, from the typical posterolateral thoracotomy to VATS. Also, we review some of the common primary tumors that metastasize to the lungs, the prognostic factors with impact on survival and the role of metastasectomy in their treatment. Conclusions: Numerous studies have demonstrated 5-year survival rates of 30 50% for a large variety of primary tumors in highly selected patients. Resection of pulmonary metastasis is generally indicated provided that the primary tumor is controlled and all resectable disease is removed. 6

7 Εισαγωγή Η ικανότητα μιας κακοήθους νόσου να μεθίσταται αποτελεί ένα από τα βασικά εμπόδια όταν αντιμετωπίζουμε ασθενείς με καρκίνο. Οι πνεύμονες αποτελούν ένα από τα συχνότερα όργανα στα οποία μεθίσταται ο καρκίνος, ενώ περίπου 30% όλων των ασθενών με καρκίνο θα αναπτύξουν κάποια στιγμή μετάσταση στους πνεύμονες[1]. Η μεταλλαγή μιας τοπικής νόσου σε συστηματική αποτελεί συνήθως αντένδειξη για χειρουργική παρέμβαση, καθώς η τοπική αντιμετώπιση με χειρουργική θεραπεία σε μία συστηματική νόσο δεν ωφελεί τον ασθενή. Επί της παρουσίας συστηματικής νόσου, η χημειοθεραπεία αποτελεί την θεραπεία εκλογής με την ακτινοθεραπεία ή/και την χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου να χρησιμοποιούνται περισσότερο ως παρηγορητικές θεραπείες. Ωστόσο, αυτό δεν αποτελεί πάντα τον κανόνα. Η πνευμονική μεταστασεκτομή εκτελείται εδώ και δεκαετίες, η πρώτη περίπτωση πνευμονικής μεταστασεκτομής αποδίδεται στον Γερμανό χειρουργό Weinlechner ο οποίος το 1882 αφαίρεσε δύο πνευμονικά οζίδια κατά τη διάρκεια αφαίρεσης τμήματος θωρακικού τοιχώματος για την αντιμετώπιση μεταστατικού σαρκώματος. Την επόμενη χρονιά ο Kronlein παρουσίασε τον πρώτο ασθενή με απώτερη μακροχρόνια επιβίωση μετά από πνευμονική μεταστασεκτομή. Σ αυτήν την περίπτωση είχε αφαιρεθεί ένα μικρό μεταστατικό πνευμονικό οζίδιο από ασθενή με υποτροπή σαρκώματος θωρακικού τοιχώματος και ο ασθενής επιβίωσε 7 χρόνια υποκύπτοντας τελικά λόγω υποτροπής της πνευμονικής νόσου. Οι Alexander and Haight [2] εξέδωσαν τις πρώτες σειρές ασθενών με πνευμονικές μεταστασεκτομές το 1947 και πρότειναν τα πρώτα κριτήρια 7

8 επιλογής ασθενών υποψήφιων για χειρουργική αντιμετώπιση σε έδαφος πνευμονικών μεταστάσεων. Ο Thomford [3] τα αναθεώρησε το 1965 και έκτοτε παραμένουν τα ίδια, με ορισμένες τροποποιήσεις και αλλαγές. Τα κριτήρια για την χειρουργική αντιμετώπιση ασθενών με πνευμονικές μεταστάσεις είναι τα παρακάτω: 1. Η αντιμετώπιση αρχικά της πρωτοπαθούς εστίας 2. Η μη ύπαρξη εκτός θώρακα άλλων μεταστάσεων ( με εξαίρεση της ηπατικές μεταστάσεις όταν αυτές είναι δυνατό να εξαιρεθούν μαζί με τις πνευμονικές ) 3. Οι μεταστάσεις να είναι τεχνικά εξαιρέσιμες 4. Οι γενικοί και λειτουργικοί χειρουργικοί κίνδυνοι να είναι αποδεκτοί. Από τότε, ένας σημαντικός αριθμός εργασιών έχουν δείξει ότι η πενταετής επιβίωση κυμαίνεται από 30-50% για διάφορους τύπους πρωτοπαθών όγκων σ 'επιλεγμένους ασθενείς. Αυτά τα ποσοστά επιβίωσης είναι πολύ υψηλότερα από οποιαδήποτε άλλη θεραπευτική προσέγγιση. Η εργασία ορόσημο στο συγκεκριμένο ζήτημα θεωρείται αυτή της International Registry of Lung Metastases, η οποία μελέτησε 5206 ασθενείς με διαφορετικούς ιστολογικούς τύπους πρωτοπαθών εστιών στους οποίους εκτελέστηκε πνευμονική μεταστασεκτομή, από 18 κέντρα Θωρακοχειρουργικής της Ευρώπης, της Αμερικής και του Καναδά. Η επιβίωση μετά την πλήρη μεταστασεκτομή στα 5, 10 και 15 χρόνια ήταν 36%, 26% και 22% αντίστοιχα, ενώ η επιβίωση μετά από μη πλήρη μεταστασεκτομή ήταν 13% στα 5 έτη και 7% στα 10 έτη. Η διακριτική δύναμη 8

9 της ανωτέρω εργασίας είναι η επιβεβαίωση ότι η πνευμονική μεταστασεκτομή αποτελεί δυνητική θεραπεία. Επιπροσθέτως, πολυπαραγοντική ανάλυση των αποτελεσμάτων ανέδειξε ότι το διάστημα ελεύθερο νόσου (Disease Free Interval - DFI) <36 μήνες και η μη μονήρης μεταστατική εστία αποτελούν ανεξάρτητους παράγοντες κινδύνου. Ένας μεγάλος αριθμός εργασιών που ακολούθησαν υποστηρίζουν τα παραπάνω ευρήματα. Καμία προοπτική, τυχαιοποιημένη μελέτη δεν έχει εκδοθεί ενώ οι περισσότερες σειρές συγκρίνουν ειδικά επιλεγμένους ασθενείς έναντι ασθενών με ανεγχείρητη νόσο. 9

10 Διάγνωση και Προεγχειρητική Απεικόνιση Μία αλλοίωση στο πνευμονικό παρέγχυμα σε ασθενή με ιστορικό καρκίνου μπορεί συχνά να αποτελεί μεταστατική νόσο. Θα πρέπει πάντοτε να διερευνάται, ενώ μπορεί να αποτελεί και πρωτοπαθή εστία στον πνεύμονα και επομένως να χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης. Στην προεγχειρητική εκτίμηση του ασθενούς με κάποια ύποπτη πνευμονική σκίαση πιθανή για πνευμονική μετάσταση, η Αξονική Τομογραφία (Computed Tomography - CT) αποτελεί την εξέταση εκλογής. Με την είσοδο της Αξονικής Τομογραφίας Υψηλής Ευκρίνειας (HRCT) έγινε δυνατή η απεικόνιση πνευμονικών οζιδίων μεγέθους 3mm, με την ευαισθησία όμως σε αυτό το μέγεθος να ελαττώνεται. Oι Margaritora et al. [4] αξιολόγησαν την ακρίβεια της συμβατικής CT με την HRCT και βρήκαν ότι η ευαισθησία τους είναι 100% για οζίδια τουλάχιστον 10mm. Όμως η ευαισθησία ελαττώνεται για οζίδια κάτω από 6mm στο 62% για την κλασική CT και στο 48% για την HRCT. Η συνολική ευαισθησία για τις πνευμονικές μεταστάσεις φτάνει στο 82,1%. Oι Diedrich et al. [5] αναφέρουν ευαισθησία η οποία φτάνει στο 69% για οζίδια κάτω από 6mm με την ελικοειδή CT σε τομές 5mm. Για οζίδια πάνω από 6mm, η ευαισθησία ήταν στο 95%. Οι Pfannschmidt et al.[6] αξιολόγησαν το πάχος των τομών της ελικοειδούς CT και βρήκαν ότι ελαττώνοντας το πάχος των τομών από τα 5 mm στα 3mm κατάφεραν στατιστικά να αναγνωρίσουν περισσότερες αλλοιώσεις κατά τη διάρκεια προεγχειρητικής απεικόνισης συγκριτικά με χειρουργικά εκταμειθέντες αλλοιώσεις με συνολική ευαισθησία 88,8% για τις τομές 3mm και 83,7% για τις τομές των 5mm. H 10

11 ευαισθησία για την ανίχνευση οζιδίων τα οποία κυμαίνονται μεταξύ 1-4mm ήταν 74,7% για τις τομές των 3mm και 64% για τις τομές των 5mm. Με την τεχνολογική πρόοδο των διαγνωστικών μεθόδων, η ανάγκη για αμφίχειρη ψηλάφηση έχει αρχίσει να τίθεται υπό αμφισβήτηση. Παρόλα αυτά, η ελάττωση της ευαισθησίας όσο ελαττώνεται και το μέγεθος του οζιδίου, επιτρέπει στην αμφίχειρη ψηλάφηση κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης να έχει θέση στην αναγνώριση μικρών οζιδίων τα οποία δεν έχουν απεικονιστεί προεγχειρητικά. Η Ποζιτρονική Υπολογιστική Τομογραφία (positron emission tomography scan - PET scan) χρησιμοποιείται πλέον ευρέως στην εκτίμηση ασθενών με καρκίνο λόγω της διακριτικής της ικανότητας να ανιχνεύει την κακοήθη νόσο. Η πρόσληψη του αναλόγου 18 F-σημασμένης γλυκόζης είναι αυξημένη στα κύτταρα με υψηλή μεταβολική δραστηριότητα και γι αυτό το λόγο συγκεντρώνεται περισσότερο στα κακοήθη κύτταρα συγκριτικά με τα κύτταρα του φυσιολογικού ιστού. Σε μία έρευνα από τους Fortes et al. [7] βρέθηκε ότι η συνολική ευαισθησία είναι 67,5% για την PET scan όσον αφορά την ανίχνευση των πνευμονικών μεταστάσεων. Αν το οζίδιο είναι μεγαλύτερο από 10mm, τότε η ευαισθησία φτάνει στο 87,8%. Για οζίδια μικρότερα από 10mm, η ευαισθησία ήταν μόλις 29,6%. Το ποσοστό της ευαισθησίας μεταβάλλεται ανάλογα τον ιστολογικό τύπο του πρωτοπαθούς όγκου. Στις μεταστάσεις των σαρκωμάτων η ευαισθησία είναι μόνο 44% σε αντίθεση με το 93% που επιτυγχάνεται στα καρκινώματα εκ πλακωδών κυττάρων. Βάσει των ανωτέρω ο συγγραφέας θεωρεί ότι η PET scan δεν μπορεί να αποτελέσει την εξέταση εκλογής στην ανίχνευση των πνευμονικών 11

12 μεταστάσεων μεγέθους κάτω από 1cm, αλλά μπορεί να λειτουργήσει επικουρικά στην CT. Τέλος, μπορεί να αποκλείσει την εξωθωρακική νόσο στην επιλογή των ασθενών για χειρουργική αντιμετώπιση. 12

13 Λεμφαδενική Επέκταση Το ερώτημα της λεμφαδενικής επέκτασης της νόσου, της εκτομής λεμφαδένων ή του λεμφαδενικού καθαρισμού παραμένει αμφιλεγόμενο. Η εκτέλεση λεμφαδενικού καθαρισμού κατά τη διάρκεια πνευμονικής μεταστασεκτομής διαφέρει και μεταβάλλεται μεταξύ των διαφόρων κέντρων. Από όλους τους ασθενείς στο International Registry of Lung Metastases, μόνο στο 4,6% εκτελέστηκε λεμφαδενικός καθαρισμός. Σε μία πρόσφατη έρευνα των Internullo et al [8] μεταξύ των μελών της European Society of Thoracic Surgeons, το 55% εκτέλεσε λεμφαδενικό καθαρισμό των λεμφαδένων του μεσοθωρακίου ενώ το 33% δεν πήρε ούτε δειγματοληπτικά λεμφαδένες. Το ποσοστό των λεμφαδενικών μεταστάσεων ποικίλλει ανάλογα τον ιστολογικό τύπο του πρωτοπαθούς όγκου. Οι Pfannschmidt et al [9] εκτέλεσαν πλήρη λεμφαδενικό καθαρισμό σε συνδυασμό με πνευμονική μεταστασεκτομή σε 245 ασθενείς με μεταστάσεις από καρκίνο παχέος εντέρου, νεφροκυτταρικό καρκίνο και από σαρκώματα. H λεμφαδενική συμμετοχή ήταν συχνότερη στις μεταστάσεις από νεφροκυτταρικό καρκίνο (42,4%) και από καρκίνο παχέος εντέρου (31,3%) απ ότι στα σαρκώματα (20,3%). Αρκετές εργασίες έχουν καταδείξει την παρουσία θετικών ενδοθωρακικών λεμφαδένων ως δυσοίωνο προγνωστικό παράγοντα. Οι Ercan et al [10] βρήκαν πως η 3ετής επιβίωση είναι στο 69% για ασθενείς με αρνητική λεμφαδενική συμμετοχή ενώ ελαττώνεται στο 38% για τους ασθενείς με θετικούς ενδοθωρακικούς λεμφαδένες. Οι Saito et al [11] αναφέρουν 5ετή επιβίωση στο 53,6% για ασθενείς χωρίς πυλαίους ή μεσοθωρακικούς λεμφαδένες έναντι του 6,2% στα 4 έτη για ασθενείς με θετικούς τους αντίστοιχους λεμφαδένες. 13

14 Παραμένει ασαφές κατά πόσο ο λεμφαδενικός καθαρισμός σχετίζεται με αύξηση της επιβίωσης ή απλώς συμβάλλει στην καλύτερη μετεγχειρητική σταδιοποίηση με σκοπό την καλύτερη ογκολογική θεραπευτική αντιμετώπιση. 14

15 Χειρουργική Αντιμετώπιση Η κλασική χειρουργική αντιμετώπιση των πνευμονικών μεταστασεκτομών περιλαμβάνει την ταυτόχρονη αμφοτερόπλευρη θωρακοτομή ή την θωρακοτομή σε 2 χρόνους, έναν για κάθε ημιθωράκιο. Η οπισθοπλάγια θωρακοτομή προσφέρει εξαιρετικό χειρουργικό πεδίο όλου του πνευμονικού παρεγχύματος ακόμα και για μη εντοπισμένα οζίδια από την προεγχειρητική απεικόνιση. Το βασικό μειονέκτημα αυτής της προσπέλασης είναι ο μετεγχειρητικός πόνος και οι δυνητικές επιπλοκές από το αναπνευστικό σύστημα (πχ αναπνευστική ανεπάρκεια). Η πλάγια mini θωρακοτομή, με διήνηση των μυϊκών ινών και με τη διατήρηση ανέπαφου του πλατέος ραχιαίου, αποτελεί μία εναλλακτική της οπισθοπλάγιας θωρακοτομής, η οποία παρέχει τα πλεονεκτήματα της οπισθοπλάγιας και ελαττώνει κατά πολύ τις δυνητικές επιπλοκές και το μετεγχειρητικό άλγος. Η μέση στερνοτομή, η οποία χρησιμοποιείται κατά κόρον στην καρδιοχειρουργική προσφέρει προσπέλαση και στους δύο πνεύμονες ενώ παράλληλα ελαττώνει την υψηλή νοσηρότητα με την οποία σχετίζεται η θωρακοτομή. Από τη άλλη πλευρά όμως, η μέση στερνοτομή δεν παρέχει ευχερή πρόσβαση στα οπίσθια βρογχοπνευμονικά τμήματα και ιδιαίτερα στον αριστερό κάτω λοβό, με επακόλουθο εστίες οι οποίες εντοπίζονται σε αυτά τα τμήματα να είναι πολύ δύσκολο τεχνικά να εξαιρεθούν. Η αμφοτερπλευρη θωρακοστερνοτομ (τομή clamshell), έχει επίσης χρησιμοποιηθεί στις πνευμονικές μεταστασεκτομές και παρότι προσφέρει πολύ καλή πρόσβαση και στα δύο ημιθωράκια, συνδυάζει την χειρότερη μέθοδο θωρακοτομήςστερνοτομής όσον αφορά τη μετεγχειρητική νοσηρότητα. 15

16 Η ανάγκη για αμφοτερόπλευρη διερεύνηση των πνευμόνων βασίζεται στην υπόθεση ότι οι πνευμονικές μεταστάσεις αντικατοπτρίζουν μία εκδήλωση μίας συστηματικής νόσου με υψηλή πιθανότητα αμφοτερόπλευρης επέκτασης, ακόμα και όταν οι μεταστάσεις δεν έχουν απεικονισθεί προεγχειρητικά. Συνεπώς, η ετερόπλευρη διερεύνηση μπορεί να οδηγήσει σε μη πλήρη εκτομή των μεταστάσεων, λόγο των πιθανών εστιών του άλλου ημιθωρακίου οι οποίες κάποιες φορές δεν είναι δυνατό να απεικονισθούν. Αυτό αμφισβητήθηκε με επιτυχία από τους Roth et al. [12] οι οποίοι έδειξαν ότι η αμφοτερόπλευρη διερεύνηση μέσω στερνοτομής δεν προσέφερε στο προσδόκιμο επιβίωσης συγκριτικά με την ετερόπλευρη θωρακοτομή. Σε μία πιο πρόσφατη εργασία, οι Younes et al. [13] ερεύνησαν την ανάγκη για αμφοτερόπλευρη διερεύνηση σε ασθενείς με διάφορους πρωτοπαθείς όγκους. Εκτέλεσαν 179 ετερόπλευρες θωρακοτομές σε ασθενείς με νόσο που περιοριζόταν στο ένα ημιθωράκιο απεικονιστικά και σε 88 αμφοτερόπλευρες θωρακοτομές για αμφοτερόπλευρη νόσο και παρακολούθησαν συγκριτικά τους ασθενείς όσον αφορά το DFI αλλά και τη συνολική επιβίωση. Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας έδειξαν ότι δεν υπάρχει στατιστικώς σημαντική διαφορά στην επιβίωση μεταξύ των ασθενών με νόσο του ενός ημιθωρακίου με επανεμφάνιση στον άλλο πνεύμονα, με τους ασθενείς οι οποίοι υποβλήθησαν σε αμφοτερόπλευρη θωρακοτομή. Κατέληξαν λοιπόν στο συμπέρασμα πως καθυστερώντας τη θωρακοτομή στο άλλο ημιθωράκιο μέχρι η νόσος να γίνει απεικονιστικά ορατή δεν επιβαρύνεται το προσδόκιμο επιβίωσης και επομένως δεν έχει ένδειξη η αμφοτερόπλευρη θωρακοτομή για ετερόπλευρη νόσο. 16

17 Η πιο πρόσφατη χειρουργική προσέγγιση στην πνευμονική μεταστασεκτομή είναι η χρήση της θωρακοσκοπικής χειρουργικής (Video Assisted Thoracoscopic Surgery VATS). Αυτή η ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, συγκριτικά με την κλασική οπισθοπλάγια θωρακοτομή) προσφέρει εξαιρετική πρόσβαση σε όλο το πνευμονικό παρέγχυμα, ελαττώνει το χειρουργικό τραύμα, ελαχιστοποιεί τον μετεγχειρητικό πόνο, προσφέρει γρηγορότερη κινητοποίηση για τον ασθενή και ελαττώνει την παραμονή του στο νοσοκομείο. Οι πνευμονικές μεταστάσεις είναι συχνά μικρά οζίδια εντοπισμένα στην περιφέρεια του πνεύμονα, σε θέση ικανή για σφηνοειδή εκτομή (wedge) με αυτόματο συρραπτικό μέσω της VATS. To βασικότερο μειονέκτημα είναι η μη δυνατότητα ψηλάφησης του παρεγχύματος, με επακόλουθο την πιθανότητα να μην εξαιρεθούν οζίδια τα οποία δεν έχουν απεικονισθεί. Συνεπώς, η ποιότητα της προεγχειρητικής απεικόνισης παίζει μείζονα ρόλο στην επιτυχία της θεραπείας μέσω της VATS. Oι McCormack et al.[14] έθεσαν το παραπάνω ζήτημα. Αναδρομικά επανεξέτασαν 72 ασθενείς, στους οποίους είχε γίνει πνευμονική μεταστασεκτομή μέσω θωρακοτομής. Στην συνέχεια συγκρίθηκαν ο αριθμός των μεταστάσεων που αφαιρέθηκαν χειρουργικά, με τον αριθμό των μεταστάσεων που είχαν εντοπιστεί απεικονιστικά και βρέθηκε 42% ποσοστό σφάλματος και ότι η CT υποδιάγνωσε τον αριθμό των εντοπίσεων στο 25% των ασθενών. Σε μια άλλη μελέτη, προοπτικά συνέκριναν αποτελέσματα από CT scan, VATS και επιβεβαιωτική ανοιχτή θωρακοτομή με αμφίχειρη ψηλάφηση και αποδείχτηκε 56% ποσοστό αποτυχίας της CT και της VATS να εντοπίσουν όλες τις πνευμονικές μεταστάσεις [15]. Η μελέτη τερματίστηκε προληπτικά λόγω του μεγάλου ποσοστού αποτυχίας και τέθηκε το συμπέρασμα ότι η VATS θα 17

18 πρέπει να εκτελείται μόνο για διαγνωστικούς σκοπούς. Παρόλα αυτά, αυτές οι μελέτες περιορίζονταν από τη χρήση των παλιότερων Αξονικών Τομογράφων. Πιο πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ίδια προσδόκιμα επιβίωσης της VATS συγκριτικά με την ανοιχτή θωρακοτομή. Οι Landreneau et al.[16] προέβησαν σε 80 VATS επεμβάσεις και αναφέρουν 5ετή επιβίωση στο 30,8% για ασθενείς με εξαιρεθείσες πνευμονικές μεταστάσεις σε έδαφος καρκίνου παχέος εντέρου. Οι Mutsaerts et al.[17] δεν βρήκαν σημαντική διαφορά στο προσδόκιμο επιβίωσης μεταξύ ασθενών που αντιμετωπίστηκαν με VATS και στους οποίους στη συνέχεια έγινε επιβεβαιωτική θωρακοτομή. Στην παραπάνω έρευνα πήραν μέρος μόνο ασθενείς με μονήρη, περιφερικό όζο, κάτω από 3cm, o οποίος είχε εντοπιστεί προεγχειρητικά μέσω CT. Σε μία άλλη μελέτη των Mutsaerts et al.[18] με επεμβάσεις VATS οι οποίες ακολουθήθηκαν από επιβεβαιωτικές θωρακοτομές βρέθηκε, ότι οι ασθενείς στους οποίους έχει εντοπιστεί μόνο μία εστία προεγχειρητικά με CT, είχαν αρνητικές τις επιβεβαιωτικές θωρακοτομές όσον αφορά τις δευτεροπαθείς εντοπίσεις. Οι Gossot et al. [19] διερεύνησαν την VATS ως χειρουργική προσέγγιση σε ασθενείς με 2 ή λιγότερες πνευμονικές μεταστάσεις λόγω σαρκώματος και βρήκαν το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης στο 52,5%. Δεν τίθεται υπό συζήτηση το γεγονός ότι η ανοιχτή χειρουργική διερεύνηση μπορεί να εντοπίσει εστίες οι οποίες διαφεύγουν της προεγχειρητικής απεικόνισης. Μολαταύτα, απόδειξη για παράταση του προσδόκιμου επιβίωσης με την εκτομή μικροοζιδίων 1-2mm, τα οποία δεν έχουν εντοπιστεί από την CT και έχουν αναγνωρισθεί διεγχειρητικά με ψηλάφηση, δεν υπάρχει. Η υπόθεση που τίθεται γύρω από το ζήτημα είναι πως η εξαίρεση οζιδίων 1-2mm οδηγεί σε αύξηση της επιβίωσης ενώ η μη 18

19 αναγνώριση οζιδίων της τάξεως των 0,5mm δεν επηρεάζει το προσδόκιμο επιβίωσης. Μία εστία αυτού του μεγέθους δεν θα εντοπιζόταν προεγχειρητικά, ακόμα με έναν σύγχρονο Αξονικό Τομογράφο. Ένα επιπλέον πλεονέκτημα της VATS είναι η δυνατότητα που προσφέρει για επανεγχειρήσεις. Η VATS δημιουργεί λιγότερες μετεγχειρητικές συμφύσεις από την θωρακοτομή καθώς και λιγότερες δυνητικές επιπλοκές από την επανεπέμβαση με νέα θωρακοτομή [20]. Μέχρι σήμερα, καμία τυχαιοποιημένη μελέτη η οποία να συγκρίνει τη VATS με την ανοιχτή θωρακοτομή δεν έχει ανακοινωθεί. Επί του παρόντος, φαίνεται ότι η VATS μπορεί να χρησιμοποιηθεί διαγνωστικά αλλά και για πνευμονική μεταστασεκομή παρουσία μικρών και περιφερικά στο πνευμονικό παρέγχυμα ευρισκόμενων οζιδίων. Σε περιπτώσεις αμφιβολίας μεταξύ των προεγχειρητικών απεικονιστικών ευρημάτων και των διεγχειρητικών ευρημάτων ή σε περιπτώσεις που δεν μπορούν να επιτευχθούν υγιή χειρουργικά όρια, η μετατροπή σε ανοιχτή θωρακοτομή πρέπει να θεωρείται επιτακτική. 19

20 Επανεμφάνιση της νόσου και επανεπέμβαση Η επανεμφάνιση της νόσου μετά από πνευμονική μεταστασεκτομή δεν είναι σπάνια. Στο International Registry of Lung Metastases [21], το ποσοστό επανεμφάνισης της νόσου ήταν στο 53% επί του συνόλου των ασθενών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε εκτεταμένη πνευμονική μεταστασεκτομή. Το ποσοστό επανεμφάνισης ποικίλει μεταξύ των διαφόρων πρωτοπαθών όγκων, με τα σαρκώματα και μελάνωμα να αποτελούν τους συχνότερους όγκους (64%) συγκριτικά με τους επιθηλιακούς όγκους (46%). Η περιοχή επανεμφάνισης επίσης διέφερε, με το σάρκωμα (66%) να αποτελεί το πιο συχνό αίτιο ενδοθωρακικής υποτροπής, συγκριτικά με το μελάνωμα το οποίο σε ποσοστό 73% επανεμφανίζεται εκτός του θώρακα. Η 5ετής επιβίωση για όλους τους ασθενείς οι οποίοι υποβλήθηκαν σε επανεπέμβαση ήταν στο 44%. Αρκετές νεώτερες μελέτες έχουν ερευνήσει και επιβεβαιώσει τις επιπτώσεις που έχει στην επιβίωση η επανεμφάνιση της νόσου και η επανεπέμβαση με νέα εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων. Σε ασθενείς με επανεμφάνιση πνευμονικών μεταστάσεων από καρκίνο του παχέος εντέρου, οι μελέτες των Pfannschmidt [22], Welter [23], and Ogata [24] αναφέρουν 5ετή επιβίωση με ποσοστά 54,6%, 46% και 33% αντίστοιχα. Για τα σαρκώματα, οι μελέτες των Briccoli [25], Harting [26] και Rehders [27] κατέδειξαν 5ετή επιβίωση σε ποσοστά 32%, 22,6% και 36% αντίστοιχα. Οι Jaklitsch et al. [28] μελέτησαν τη σημασία της επακόλουθης πνευμονικής μεταστασεκτομής επί υποτροπής σε διάφορους ιστολογικούς τύπους όγκων. Ένας αριθμός 54 ασθενών υποβλήθηκε από 2 ως 6 επανεπεμβάσεις. Βρέθηκε ότι η 5ετής επιβίωση ήταν σταθερή (>33%) μέχρι και την 5 η επέμβαση. Επί αποτυχίας τοπικού ελέγχου της νόσου λόγω 20

21 ανεγχείρητου όγκου στο θώρακα, το προσδόκιμο επιβίωσης έπεφτε στα 2 έτη στο 19%. Οι μελετητές οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι η επανάληψη της μεταστασεκτομής θεωρείται δικαιολογημένη όσο επιτυγχάνεται τοπικός έλεγχος της νόσου στο θώρακα. Καμία από τις ανωτέρω μελέτες δεν έδειξε ότι η επανεπέμβαση αποτελεί δυσοίωνο προγνωστικό παράγοντα. Συνεπώς, αν ένας ασθενής πληρεί τα αρχικά κριτήρια για εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων, η επανεπέμβαση δεν παίζει επιβαρυντικό ρόλο στην επιβίωση. Μία πιθανή εξήγηση γι αυτό μπορεί να είναι, ότι αυτοί οι ασθενείς αποτελούν μία ακόμα πιο επιλεγμένη υποομάδα με λιγότερο κακοήθεις όγκους. Επιπλέον, οι ασθενείς θα πρέπει να βρίσκονται σε σχετικά καλή γενική κατάσταση ώστε να υποβληθούν σε δεύτερη επέμβαση και επομένως επιλέγονται μόνο «καλοί» υποψήφιοι για επανεπέμβαση. Δεν έχει αποσαφηνιστεί κατά πόσο η εκτομή όλων των μεταστάσεων σε έναν χρόνο παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο όσον αφορά το προσδόκιμο επιβίωσης. Φυσικά, θα πρέπει κατά τη διάρκεια κάθε χειρουργικής επέμβασης να εξαιρείται η κακοήθεια επί υγιών ορίων. Εστίες οι οποίες δεν είχαν εντοπιστεί κατά την προεγχειρητική απεικόνιση ή κατά τη διάρκεια του χειρουργείου, αλλά εντοπίστηκαν σε δεύτερο χρόνο στα πλαίσια του επανελέγχου, μπορεί να μην αλλάξουν το προσδόκιμο επιβίωσης αν εξαιρεθούν πριν καταστούν ανεγχείρητες. Στη συνέχεια θα αναφερθούν τα τελευταία δεδομένα και τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα στις εκτομές πνευμονικών μεταστάσεων από διάφορους τύπους πρωτοπαθών όγκων οι οποίοι μεθίστανται συχνά στους πνεύμονες. 21

22 Καρκίνος Παχέος Εντέρου Ένα ποσοστό 10-20% των ασθενών με καρκίνο παχέος εντέρου θα αναπτύξουν πνευμονική μεταστατική νόσο [29]. Μονήρεις πνευμονικές μεταστάσεις, χωρίς άλλη εξωθωρακική νόσο, είναι ωστόσο σπάνιες και εμφανίζονται σε ένα ποσοστό μόλις 2% των ασθενών με μεταστατικό καρκίνο του παχέος εντέρου [30]. Σε ένα πρόσφατο άρθρο, οι Pfannschmidt et al. [31] εκτίμησαν τα τελευταία δεδομένα σχετικά με την εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων σε έδαφος καρκίνου του παχέος εντέρου καθώς και τους προγνωστικούς παράγοντες που είναι σημαντικοί για την επιλογή των ασθενών. Κριτήρια συμπερίληψης αποτέλεσαν μελέτες οι οποίες είχαν εκδοθεί μεταξύ του 1995 και του 2006, περισσότεροι από 40 ασθενείς και οι ασθενείς που συμπεριλήφθησαν να είναι μετά το Εν τέλει επιλέχθηκαν 20 μελέτες. Το συνολικό προσδόκιμο πενταετούς επιβίωσης μετά από πνευμονική μεταστασεκτομή κυμαινόταν μεταξύ 38,3% και 63,7% με μέσο όρο 52,5%. Πρότειναν πως η επίτευξη εκτομής επί υγιών ορίων (R0 resection) είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη μετεγχειρητική επιβίωση. Στην εργασία τους, δύο μελέτες επιβεβαιώνουν το παραπάνω και τρεις όχι. Περισσότεροι από 50% των ασθενών που συμπεριλήφθησαν παρουσίαζαν μονήρη μετάσταση και επτά από τις μελέτες έδειξαν ότι ασθενείς με μονήρεις πνευμονικούς όζους είχαν σημαντικά καλύτερη επιβίωση από ασθενείς με πολλαπλά οζίδια. Συνεπώς, φαίνεται ότι οι ασθενείς με μονήρεις μεταστάσεις ωφελούνται περισσότερο με την εκτομή της πνευμονικής μετάστασης, από τους ασθενείς με πολλαπλές μεταστάσεις. Η πλειονότητα των ερευνών καταδεικνύουν πως αυξημένα επίπεδα του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) προ της 22

23 θωρακοτομής φαίνεται να σχετίζονται με δυσμενή επίπτωση στο προσδόκιμο της επιβίωσης. Παρ όλα αυτά, ασθενείς με αυξημένα επίπεδα του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) φαίνεται ότι διάγουν καλύτερα τη νόσο συγκριτικά με όσους έμειναν ανεγχείρητοι και συμπεραίνεται πως ενώ τα αυξημένα επίπεδα του καρκινοεμβρυϊκού αντιγόνου (CEA) αποτελούν δυσοίωνο προγνωστικό παράγοντα, αυτοί οι ασθενείς δεν θα πρέπει να αποκλείονται της πνευμονικής μεταστασεκτομής. Το DFI, ένα από τα τέσσερα προγνωστικά κριτήρια της International Registry of Lung Metastases, ήταν στατιστικά σημαντικό σε δύο μελέτες, ενώ στην πλειονότητα των ερευνών το DFI δεν επηρέασε τη συνολική επιβίωση. Ένα 15% των ασθενών με καρκίνο του παχέος εντέρου αναμένεται να έχουν ηπατικές μεταστάσεις στην φάση της διερεύνησης [32]. Σχεδόν 50% από τους ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου θα αναπτύξουν εν τέλει δευτεροπαθείς εστίες στο ήπαρ, με την εκτομή των δευτεροπαθών εστιών από το ήπαρ να αποτελεί την καθιερωμένη θεραπεία [33]. Αν οι ηπατικές μεταστάσεις μπορούν να ελεγχθούν, η εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων σε συνδυασμό με τις ηπατικές δεν φαίνεται να έχει αρνητική επίπτωση στην επιβίωση [34,35]. Οι Shiono et al. [36] μελέτησαν την προγνωστική επίδραση των ιστοπαθολογικών μεταβλητών όπως η παρουσία αερογενούς επέκτασης επιπλεόντων συστάδων καρκινικών κυττάρων μέσα στις κυψελίδες (ASFCs) καθώς και την βρογχική, αγγειακή, λεμφική και υπεζωκοτική επέκταση. Μελέτησαν 136 μεταστατικούς όζους από 89 ασθενείς. Ασθενείς χωρίς κανένα από τα παραπάνω ιστοπαθολογικά χαρακτηριστικά εμφάνισαν αξιοσημείωτη 5ετή επιβίωση σε ποσοστό 93,3%, ενώ για τους ασθενείς με θετική την 23

24 προσβολή των κυψελίδων (ASFCs) και με ταυτόχρονη αγγειακή επέκταση της νόσου η 5ετής επιβίωση πέφτει στο 24,7%. Φαίνεται επομένως από την παραπάνω μελέτη πόσο σημαντική είναι η επίδραση της βιολογικής συμπεριφοράς του όγκου στο προσδόκιμο της επιβίωσης. 24

25 Νεφροκυτταρικός Καρκίνος Περίπου ένα ποσοστό 25-30% των ασθενών με νεφροκυτταρικό καρκίνο θα έχουν μεταστατική νόσο τη στιγμή της διάγνωσης και ένα επιπλέον 30% θα αναπτύξει εν τέλει μεταστάσεις, με τους πνεύμονες να αποτελούν το συχνότερο όργανο μετάστασης [37]. Παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι τα ποσοστά 5ετούς επιβίωσης κυμαίνονταν μεταξύ 31% και 53% στους ασθενείς με νεφροκυτταρικό καρκίνο μετά από εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων [38-40]. Από τους διερευνηθέντες προγνωστικούς παράγοντες, η πλήρης εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων επί υγιών ορίων, αποδείχτηκε απ όλες τις έρευνες, ότι είναι ο πιο σημαντικός προγνωστικός παράγοντας όσον αφορά το προσδόκιμο επιβίωσης. Ο αριθμός και το μέγεθος των μεταστάσεων επίσης είχε επίπτωση στη συνολική επιβίωση, με τις λίγες σε αριθμό και τις μικρές σε μέγεθος μεταστάσεις να έχουν θετική επίπτωση στη μετεγχειρητική επιβίωση. Επιπλέον, όσο μεγαλύτερο ήταν το DFI τόσο μεγαλύτερο ήταν το προσδόκιμο επιβίωσης, συγκριτικά με μικρότερο DFI. Ωστόσο, οι παραπάνω προγνωστικοί παράγοντες επιβεβαιώνονται μόνο από τις ανωτέρω αναφερόμενες μελέτες. 25

26 Κακόηθες Μελάνωμα Η χειρουργική θεραπεία των πνευμονικών μεταστάσεων του μελανώματος είναι αμφιλεγόμενη και αυτό διότι το αναμενόμενο αποτέλεσμα είναι πολύ πιο φτωχό συγκριτικά με αυτό από άλλους τύπους όγκων. Η ικανότητα του κακοήθους μελανώματος να διασπείρεται ευρέως στον οργανισμό ελαττώνει σημαντικά τον αριθμό των ασθενών που είναι ικανοί να υποβληθούν σε πνευμονική μεταστασεκτομή, καθώς είναι σπάνιο οι ασθενείς με μελάνωμα να έχουν μόνο μεμονωμένες πνευμονικές μεταστάσεις. Μόλις το κακόηθες μελάνωμα δώσει απομακρυσμένη μετάσταση η μέση επιβίωση πέφτει στους 8 μήνες., με την 5ετή επιβίωση να είναι μικρότερη από 5% [41]. Παλαιότερες έρευνες οι οποίες μελετούσαν την 5ετή επιβίωση στην εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων από μελάνωμα παρουσίαζαν ποσοστά που κυμαίνονταν μεταξύ 22% και 33% [42-44]. Αυτά τα ποσοστά είναι πολύ υψηλότερα από την εφαρμογή φαρμακευτικής θεραπείας μόνο. Από τους προγνωστικούς παράγοντες που μελετήθηκαν, η πλήρης εξαίρεση επί υγιών ορίων (R0 resection) θεωρείται ο πιο σημαντικός και αυτό γιατί οι ασθενείς με μη R0 εκτομή έχουν ίδια επιβίωση με τους ανεγχείρητους ασθενείς. Επιπρόσθετα, η παρουσία μονήρους μετάστασης και μεγάλου DFI φαίνεται να έχουν θετική επίδραση στα ποσοστά επιβίωσης. Δεδομένης της κακής πρόγνωσης που έχουν οι ασθενείς με κακόηθες μελάνωμα, η εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων αποτελεί μια αποδεκτή θεραπευτική επιλογή σε προσεκτικά επιλεγμένο πληθυσμό ασθενών. 26

27 Καρκίνος Κεφαλής και Τραχήλου Οι κακοήθειες της κεφαλής και του καρκίνου του τραχήλου συνίστανται από μία ετερογενή ομάδα καρκίνων όπως είναι οι καρκίνοι εξ επιθηλιακών κυττάρων του λάρυγγα, του φάρυγγα και της στοματικής κοιλότητας καθώς και τα κυστικά καρκινώματα των αδενοειδών εκβλαστήσεων ή των παρίσθμιων αμυγδαλών και τέλος ο καρκίνος του θυρεοειδούς αδένα. Αρχικά συνήθως μεθίστανται στους περιοχικούς λεμφαδένες και στη συνέχεια δίνουν απομακρυσμένες μεταστάσεις, με τους πνεύμονες να είναι η πιο συχνή εστία [45]. Oι Ferlito et al. αναφέρουν ένα ποσοστό μεταστάσεων 4,2-23,8% για τους επιθηλιακούς καρκίνους και 37,7-58,8% στα κυστικά καρκινώματα των αμυγδαλών. Ο αριθμός των άρθρων που αξιολογούν το όφελος από την εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων από καρκίνο κεφαλής και τραχήλου είναι περιορισμένος. Εργασίες των Mazer [46], Wedman [47], Liu [48], Chen [49] και Winter [50] αναφέρουν 5ετή επιβίωση που κυμαίνεται μεταξύ 20,9% και 59%. Η συνολική επιβίωση παρουσιάζει διακύμανση ανάλογα τον ιστολογικό τύπο του πρωτοπαθούς όγκου, με την καλύτερη επιβίωση να αναφέρεται στα κυστικά καρκινώματα των αδενοειδών εκβλαστήσεων, με τα καρκινώματα των παρίσθμιων αμυγδαλών και των επιθηλιακών κυττάρων να ακολουθούν ( 84%, 64% και 34% αντίστοιχα σύμφωνα με τις μελέτες του Liu). Βάσει των εργασιών προγνωστικοί παράγοντες φαίνεται να είναι, με σημαντική επίπτωση στην επιβίωση, η εκτομή επί υγιών ορίων και το μεγάλο DFI. Παρόλα αυτά, λόγω του μικρού αριθμού που έχουν ανακοινωθεί για τους καρκίνους της κεφαλής και του τραχήλου επάνω στο ζήτημα, το όφελος της πνευμονικής μεταστασεκτομής παραμένει ασαφές. Οι περισσότεροι από τους 27

28 συγγραφείς, ωστόσο, συστήνουν την εξαίρεση των μεταστάσεων αν ο ασθενής πληρεί τα κριτήρια για πνευμονική μεταστασεκτομή. 28

29 Καρκίνος του Μαστού Ο ρόλος της εκτομής των πνευμονικών μεταστάσεων από καρκίνο του μαστού δεν έχει αποσαφηνιστεί. Αρκετές εργασίες έχουν παρουσιάσει αξιόλογη 5ετή επιβίωση που κυμαίνεται από 30-54% [51-53]. Ωστόσο δεν είναι ξεκαθαρισμένο αν αυτά τα ποσοστά επιβίωσης είναι καλύτερα από αυτά που επιτυγχάνονται με τη σύγχρονη ογκολογική αντιμετώπιση, η οποία περιλαμβάνει χημειοθεραπεία με ή χωρίς ορμονοθεραπεία. Σε μία μελέτη των Rahman et al. [54] με 1581 ασθενείς οι οποίοι αντιμετωπίσθηκαν με χημειοθεραπεία, το ποσοστό απάντησης στη θεραπεία ήταν 65%, με ένα 16,6% αυτών να έχουν πλήρη απάντηση στη θεραπεία. Η συνολική μέση επιβίωση ήταν 21,3 μήνες και 41,8 μήνες αντίστοιχα για τους ασθενείς που απάντησαν πλήρως στη θεραπεία. Η μέση επιβίωση για τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σε εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων δεν υπερείχε των ασθενών που υποβλήθηκαν σε σύγχρονη χημειοθεραπεία. Οι Planchard et al. [55] και οι Welter et al. [56] δεν βρήκαν διαφορά στην επιβίωση μεταξύ της ριζικής και της μη ριζικής εξαίρεσης των μεταστάσεων, τα οποία αποτελέσματα θέτουν υπό αμφισβήτηση τη χρησιμότητα της χειρουργικής θεραπείας όσον αφορά την επιβίωση. Oι McDonald et al. [57] επιπλέον αναφέρουν ακόμα καλύτερη 5ετή επιβίωση για τους ασθενείς με μη ριζική εκτομή των μεταστάσεων (41,1 %) έναντι της ριζικής εκτομής (35,6 %). Ωστόσο, η διαφορά δεν θεωρήθηκε στατιστικά σημαντική. Οι προγνωστικοί παράγοντες που θεωρούνται θετικοί για την μακρότερη επιβίωση είναι η χειρουργικώς εξαιρέσιμη μετάσταση, το μεγάλο DFI και η μονήρης μετάσταση. 29

30 Η πρόσφατη έρευνα του Welter [56] μελέτησε την παρουσία ορμονικών υποδοχέων στους εξαιρεθέντες όζους και βρήκε ότι η παρουσία θετικού οιστρογονικού υποδοχέα ή η παρουσία Her2 υποδοχέα είχαν θετική επίδραση στην επιβίωση. Επί του παρόντος φαίνεται ότι η αξία της πνευμονικής μεταστασεκτομής σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού έχει κυρίως διαγνωστικό σκοπό. Παρόλα αυτά, η αξία της ιστολογικής εξέτασης των πνευμονικών οζιδίων που εξαιρούνται δεν θα πρέπει να υποεκτιμηθεί όσον αφορά την πιθανή διάγνωση μιας νέας πνευμονικής εξεργασίας ή σε περίπτωση που επιβεβαιωθεί η πνευμονική μετάσταση από καρκίνο του μαστού η συνέχιση της χημειοθεραπείας, ανεξάρτητα της παρουσίας ή όχι οιστρογονικών ή Her2 υποδοχέων. 30

31 Καρκίνος Γεννητικών Κυττάρων Οι μη σεμινωματώδεις όγκοι γεννητικών κυττάρων χαρακτηρίζονται από μεγάλη τάση για διασπορά, με τους πνεύμονες να αποτελούν το συχνότερο όργανο εντόπισης αλλά και τη μεγάλη ευαισθησία των όγκων αυτών σε χημειοθεραπεία βασισμένη στην πλατίνα. Τα ποσοστά θεραπείας έχουν βελτιωθεί αισθητά από 59-82% τις τελευταίες δεκαετίες [55,58,59] σε διάφορες μελέτες. Η μεταστασεκτομή εκτελείται μετά από την ολοκλήρωση των κύκλων χημειοθεραπείας με πλατίνα. Η επέμβαση κατευθύνεται στην εκτομή υπολειπόμενης νόσου έτσι ώστε να αποφασιστεί ποια θα είναι η συνέχεια της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Με αυτή την κατεύθυνση, θα πρέπει να εκτελείται επιθετική εκτομή όλων των ύποπτων εστιών για την αρτιότερη προγνωστική εκτίμηση. Σε περίπτωση νέκρωσης / ίνωσης ή τερατώματος δεν χρειάζεται περαιτέρω θεραπευτική αντιμετώπιση, σε αντίθεση με την ανίχνευση ενεργών καρκινικών κυττάρων, όπου θα χρειαστεί επικουρική χημειοθεραπεία. Η παρουσία πολλαπλών μεταστάσεων, τα αυξημένα επίπεδα καρκινικών παραγόντων όπως η χοριακή γοναδοτροπίνη (hcg) και η άλφα φετοπρωτεϊνη (AFP) ή η παρουσία ενεργών καρκινικών κυττάρων στα εξαιρεθέντα οζίδια φαίνεται να σχετίζεται με δυσμενή επίδραση στην επιβίωση [60,61,62]. 31

32 Οστεοσάρκωμα Οι ασθενείς με οστεοσάρκωμα εμφανίζουν συχνά πνευμονικές μεταστάσεις. Ένα ποσοστό 10-20% των ασθενών θα έχουν ήδη ανιχνεύσιμα πνευμονικά οζίδια κατά τη στιγμή της αρχικής διάγνωσης, ενώ ένα ποσοστό ως και 70% των ασθενών θα αναπτύξουν πνευμονικές μεταστάσεις [63,64,65]. Η αποτυχία ελέγχου της θωρακικής νόσου είναι το βασικότερο αίτιο θανάτου στους ασθενείς με μεταστατικό οστεοσάρκωμα [66]. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, τα σαρκώματα κυρίως μεθίστανται στους πνεύμονες. Επομένως, οι διάφορες μελέτες έχουν δείξει πιθανό όφελος στην επιβίωση στους ασθενείς με μεταστατικό οστεοσάρκωμα όταν η εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων γίνεται επιθετικά και επανειλημμένα,αν χρειαστεί. Οι μελέτες των Tsuchiya[67], Kager[68] και Suzuki [69] δείχνουν 5ετή ποσοστά επιβίωσης μεταξύ 29% και 43%. Σχεδόν σε όλες τις εργασίες η ριζικότητα της εκτομής αποτελεί ισχυρότατο προγνωστικό παράγοντα, καθώς ασθενείς με εκτομή επί μη υγιών ορίων (non R0 resection) έχουν πολύ πτωχή πρόγνωση. Τα δεδομένα δεν έχουν αποσαφηνίσει κατά πόσο το μεγάλο DFI, ο αριθμός των μεταστάσεων, το μέγεθος των μεταστάσεων και η παρουσία ετερόπλευρα παίζουν σημαντικό ρόλο προγνωστικά. Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί τη θεραπεία εκλογής σε περίπτωση μεταστατικού οστεοσαρκώματος στον πνεύμονα, ενώ και σε μη μεταστατικό η χημειοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στην παράταση της επιβίωσης [65]. Η προσθήκη προεγχειρητικής (neo-adjuvant) χημειοθεραπείας πριν από τη χειρουργική εκτομή έχει αναφερθεί ότι σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά επιβίωσης, ιδιαίτερα επί επιβεβαιωμένης ιστολογικής απάντησης του όγκου στη θεραπεία. Από την άλλη πλευρά, ασθενείς που 32

33 έχουν υποβληθεί μόνο σε χημειοθεραπεία έχουν πολύ κακή πρόγνωση [70], επομένως η χειρουργική θεραπεία της μεταστατικής νόσου του οστεοσαρκώματος αποτελεί την πιο αποτελεσματική θεραπεία. 33

34 Σαρκώματα Μαλακών Μορίων Τα σαρκώματα μαλακών μορίων (Soft Tissue Sarcomas STS) αποτελούν μία ετερογενή κατηγορία όγκων με 50 διαφορετικούς ιστολογικούς υποτύπους [71]. Στα μεταστατικά STS, οι πνεύμονες είναι το συχνότερο όργανο μετάστασης και οι μεταστάσεις εμφανίζονται στο 20% των ασθενών [72], ποσοστό μικρότερο από αυτό του οστεοσαρκώματος. Έχουν εκδοθεί διάφορες εργασίες σχετικά με την εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων από STS, με την 5ετή επιβίωση να κυμαίνεται από 25% έως 43% [73-76]. Όλες αυτές οι μελέτες έδειξαν ότι η ριζική χειρουργική εκτομή των πνευμονικών μεταστάσεων αποτελεί σημαντικό προγνωστικό παράγοντα για τα STS. Για όλους του υπόλοιπους προγνωστικούς παράγοντες όπως ο αριθμός των δευτεροπαθών εστιών, το μέγεθος και η παρουσία στο ένα από τα δύο ημιθωράκια υπάρχει ασυμφωνία μεταξύ των μελετητών. Ωστόσο, το μικρό DFI στις περισσότερες εργασίες σχετίζεται με κακή πρόγνωση. Συνήθως, οι διάφοροι ιστολογικοί τύποι των STS ομαδοποιούνται και ανακοινώνονται στο σύνολο τους. Μολαταύτα, εργασίες από τους Billingsley [74] και Casson [78] δείχνουν ότι ο ιστολογικός τύπος του πρωτοπαθούς STS παίζει μείζονα ρόλο στην μετεγχειρητική επιβίωση. Τo κακόηθες ινώδες ιστιοκύττωμα, το ραβδομυοσάρκωμα και το αρθρικό (synovial) σάρκωμα έχουν σχετικά καλύτερη πρόγνωση από το λιποσάρκωμα ή τα σαρκώματα των περιφερικών νεύρων. Γενικά, τα μεταστατικά STS είναι λιγότερο ευαίσθητα στη χημειοθεραπεία από τα οστεογενή σαρκώματα και η απάντηση τους αλλά και τα ποσοστά επιβίωσης υπό χημειοθεραπεία παραμένουν απογοητευτικά. Βάσει των ανωτέρω επομένως, η χειρουργική αντιμετώπιση των πνευμονικών 34

35 μεταστάσεων των STS είναι η καλύτερη επιλογή δυστυχώς όμως για ένα μικρό ποσοστό επιλεγμένων ασθενών. 35

36 Σκοπός της μελέτης Δεδομένου ότι κατά τη βιβλιογραφική ανασκόπηση αυτής της μελέτης δεν εντοπίστηκαν δημοσιεύσεις που να παρουσιάζουν την ελληνική πραγματικότητα όσον αφορά την χειρουργική αντιμετώπιση των μονήρων πνευμονικών μεταστάσεων στην Ελλάδα, σκοπός αυτής της εργασίας είναι να αναφέρει, να περιγράψει και να αναλύσει τα αποτελέσματα της χειρουργικής αντιμετώπισης των ασθενών με πνευμονικές μεταστάσεις οι οποίοι υποβλήθηκαν σε μεταστασεκτομή στη Θωρακοχειρουργική κλινική του 401 ΓΣΝΑ. Σε αυτή την εργασία μελετώνται τα σημερινά δεδομένα όσον αφορά τις πνευμονικές μεταστασεκτομές. Η εργασία καλύπτει την προεγχειρητική προσέγγιση των ασθενών και τις διάφορες χειρουργικές προσεγγίσεις. Αναφέρονται μερικοί από τους πιο συχνούς όγκους οι οποίοι μεθίστανται στους πνεύμονες, οι προγνωστικοί παράγοντες με ιδιαίτερο βάρος στην επιβίωση καθώς και ο ρόλος της μεταστασεκτομής ως τρόπος θεραπείας τους. Τέλος αναλύονται τα αποτελέσματα ενός θωρακοχειρουργικού κέντρου συγκριτικά με τα διεθνή δεδομένα και πρότυπα. 36

37 Υλικά, Ασθενείς και Μέθοδος Η παρούσα εργασία αποτελεί μία αναδρομική μελέτη 34 ασθενών οι οποίοι είχαν αντιμετωπισθεί για εξωπνευμονική πρωτοπαθή εστία κακοήθους όγκου και παραπέμφθηκαν στο θωρακοχειρουργικό τμήμα για την αντιμετώπιση πνευμονικών μεταστάσεων. Όλοι οι εν λόγω ασθενείς παραπέμφθηκαν και αντιμετωπίστηκαν από την Θωρακοχειρουργική κλινική του 401 ΓΣΝΑ. από τον Ιανουάριο του 2000 έως το Δεκέμβριο του 2013 καθώς εναρμονίζονταν με τα κριτήρια για την αντιμετώπιση των πνευμονικών μεταστάσεων. Τα δεδομένα λήφθηκαν από τους φακέλους των ασθενών καθώς και από τα τηρούμενα βιβλία της κλινικής και αφορούν τα δημογραφικά στοιχεία των ασθενών, το είδος του πρωτοπαθούς όγκου και την ιστολογική επιβεβαίωση του εκταμηθέντος όζου ή όζων επί του πνευμονικού ιστού, η χρονολογία και το είδος της επέμβασης, η ριζικότητα της καθώς και η εκτέλεση ή η μη εκτέλεση λεμφαδενικού καθαρισμού. Στη μελέτη δε συμπεριλήφθησαν 3 από τους ασθενείς της κλινικής καθώς αποδείχθηκε από το πόρισμα της ιστολογικής εξέτασης ότι οι ασθενείς δεν είχαν δευτεροπαθείς εντοπίσεις στον πνεύμονα αλλά πρωτοπαθή καρκίνο του πνεύμονα. Κατά τη βιβλιογραφική ανασκόπηση χρησιμοποιήθηκαν μελέτες και άρθρα τα οποία αλιεύθηκαν από το διαδίκτυο από την U.S. National Library of Medicine μέσω του Μερικοί από τους όρους και τις λέξεις κλειδιά που αναζητήθηκαν και που σχετίζονται με την πνευμονική μεταστασεκτομή ήταν οι κάτωθι: pulmonary metastases, pulmonary resection, thoracoscopy, colorectal and pulmonary metastasectomy. Σχεδόν καμία από τις εργασίες ή τα άρθρα τα οποία ανευρέθηκαν δεν αποκλείστηκαν 37

38 από αυτή την εργασία. Παρόλα αυτά, λόγω της εξέλιξης της ακτινολογίας, της χειρουργικής και της αναισθησιολογίας εξαιρέθηκαν ορισμένες εργασίες οι οποίες είχαν εκδοθεί πριν από το 1980, εκτός αυτών οι οποίες αποτελούν εργασίες αναφοράς. Όλες οι εργασίες που αλιεύθηκαν ήταν αναδρομικές και αυτό διότι καμία τυχαιοποιημένη μελέτη δεν έχει εκδοθεί. Ως προς τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων, υπολογίστηκαν απόλυτες και σχετικές συχνότητες, οι μέσοι όροι, οι διάμεσοι, όπου κρίθηκε σκόπιμο και οι τυπικές αποκλίσεις. Οι συγκρίσεις μέσων όρων έγιναν με το κριτήριο t για ανεξάρτητα δείγματα του Student, καθώς και με το κριτήριο των Kruskal και Wallis για ανεξάρτητα δείγματα όπου οι συγκρινόμενες ομάδες ήταν ανισοπληθείς και μικρού μεγέθους, με τις πολλαπλές συγκρίσεις στα πλαίσια της ανάλυσης αυτής να τελούνται με το κριτήριο U των Mann και Whitney. Τέλος, η σύγκριση ποσοστιαίων αναλογιών έγινε με το κριτήριο χ 2 του Pearson. Η μελέτη εγκρίθηκε από την Επιστημονική Επιτροπή του Νοσοκομείου όσον αφορά τη συλλογή στοιχείων που αφορούν τους ασθενείς που αντιμετώπισε η κλινική. 38

39 Αποτελέσματα Όπως φαίνεται στον πίνακα 1, όσον αφορά στο φύλο των συμμετεχόντων, 55,9% (19 συμμετέχοντες) ήταν άντρες και 44,1% (15 συμμετέχουσες) ήταν γυναίκες. Η δε μέση ηλικία του δείγματος ήταν τα 52,5 έτη (SD = 15,5. min = 22 max = 73). Στο δε σχήμα 1 παρουσιάζονται οι απόλυτες συχνότητες των μεταστασεκτομών ανά έτος. Δεν υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση της ηλικίας ως προς το φύλο, t (32) = - 1,78, p > 0,05. Όπως φαίνεται και στο υπό συζήτηση σχήμα, το έτος με τη μικρότερη συχνότητα ήταν το 2005 όπου έλαβε χώρα μία μεταστασεκτομή ενώ το έτος με τη μεγαλύτερη συχνότητα ήταν το 2002 όπου έλαβαν χώρα 6 μεταστασεκτομές. 39

40 Πίνακας 1. Απόλυτες και σχετικές συχνότητες του φύλου Φύλο f % Άντρας 19 55,9 Γυναίκα 15 44,1 Σύνολο

41 Σχήμα 1. Απόλυτες συχνότητες των εκτελεσθέντων μεταστασεκτομών ανά έτος (Ν = 34). 41

42 Όπως φαίνεται και στο σχήμα 2, οι συχνότερες πρωτοπαθείς εστίες αφορούσαν σε καρκίνο παχέος εντέρου και σε σαρκώματα μαλακών μορίων (f = 7 και για τα δύο) και οι λιγότερο συχνές σε οστεοσάρκωμα, καρκίνο κεφαλής τραχήλου, καρκίνο νεφρού και καρκίνο προστάτη. Σε όλες τις περιπτώσεις το πόρισμα της ιστολογικής διάγνωσης του εξαιρεθέντος πνευμονικού ιστού, ο οποίος περιελάμβανε τη δευτεροπαθή εντόπιση, επαλήθευε την αρχική διάγνωση και ήταν επί υγιών ορίων (R0 εκτομή). 42

43 Σχήμα 2. Απόλυτες συχνότητες της πρωτοπαθούς εστίας του καρκίνου των ασθενών οι οποίοι υποβλήθησαν σε μεταστασεκτομή (Ν = 34). 43

44 Από το σύνολο των ασθενών, σε έξι περιπτώσεις εντοπίστηκαν δύο μεταστατικές εστίες. Ωστόσο δεν προέκυψε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση κάποιου ιστολογικού τύπου ως προς την εμφάνιση δεύτερης μεταστατικής εστίας, χ 2 (8, Ν = 34) = 7,03, p > 0,05. Αναφορικά με το μέγεθος των εστιών, όπως φαίνεται και στον πίνακα 2, για την πρώτη μεταστατική εστία το μέσο μέγεθος ήταν 1,8 cm (SD = 0,8 min = 0,7 max = 4) και για τη δεύτερη 1,1 cm (SD = 0,4 min = 0,8 max = 1,7). 44

45 Πίνακας 2. Περιγραφικοί δείκτες του μεγέθους (cm) των μεταστατικών εστιών Μεταστατική Εστία M SD min max 1 η (Ν = 34) 1,8 0,8 0,7 4 2 η (Ν = 6) 1,1 0,4 0,8 1,7 45

46 Σχετικά με το είδος της επέμβασης, το 88,2% (30 επεμβάσεις) ήταν mini θωρακοτομές και 11,8% (4 επεμβάσεις) VATS. Η εμφάνιση δευτεροπαθούς εντόπισης, όσον αφορά τους δύο πνεύμονες, το 52,9% (18 μεταστάσεις) ήταν στον δεξιό πνεύμονα και 47,1% (16 μεταστάσεις) στον αριστερό. Δεν προέκυψε στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση κατά το συσχετισμό του ιστολογικού τύπου με την εμφάνιση δευτεροπαθούς εντόπισης σε κάποιο από τα δύο ημιθωράκια, χ 2 (8, Ν = 34) = 4,58, p > 0,05 (βλ. Πιν. 3). Αξίζει ωστόσο να επισημανθεί ότι το γεγονός ότι περί το 25% των φατνίων του υπό συζήτηση πίνακα παρουσίασε μηδενικές συχνότητες βάλει την αξιοπιστία του στατιστικού ελέγχου και κατά συνέπεια το εύρημα της ανάλυσης θα ήταν ασφαλέστερο να ερμηνευτεί ως τάση. 46

47 Πίνακας 3. Απόλυτες και σχετικές συνδυαστικές συχνότητες της δευτεροπαθούς εντόπισης στα δύο ημιθωράκια ως προς τον ιστολογικό τύπο (Ν=34) 47

48 Όπως φαίνεται στο σχήμα 3, ο συχνότερος τύπος εκτομής που έλαβε χώρα ήταν αυτός της σφηνοειδούς εκτομής άνω λοβού που κατέλαβε το 38,2% (6 εκτομές) των εκτομών. Οι λιγότερο συχνές εκτομές ήταν η εκτομή τμήματος υπεζωκότα, η άνω μέση διλοβεκτομή και η εκτομή πλευράς, η σφηνοειδής εκτομή άνω λοβού και η κάτω λοβεκτομή και σφηνοειδής εκτομή μέσου λοβού που κατέλαβαν 2,9% (1 εκτομή) η κάθε μία. 48

49 14 Σφηνοειδής εκτομή άνω λοβού Σφηνοειδής εκτομή κάτω λοβού Σφηνοειδείς εκτομές άνω και κάτω λοβού Πνευμονεκτομή Εκτομή τμήματος υπεζωκότα Άνω μέση διλοβεκτομή Εκτομή πλευράς και σφην. Εκτομή άνω λοβού Σφηνοειδής εκτομή κάτω λοβού και γλωσσίδας Κάτω λοβεκτομή και σφην. Εκτομή μέσου λοβού Άνω λοβεκτομή Κάτω λοβεκτομή Σχήμα 3. Απόλυτες συχνότητες τύπου εκτομής (Ν = 34). 49

50 Όπως φαίνεται στον πίνακα 4, από τους 34 ασθενείς σε 4 έγινε λεμφαδενικός καθαρισμός λόγω κλινικής ή απεικονιστικής υποψίας. Από τους 4 λεμφαδενικούς καθαρισμούς οι 3 ήταν θετικοί για κακοήθεια. Πίνακας 4. Λεμφαδενικός καθαρισμός (Ν = 34). Λεμφαδενικός καθαρισμός f % ΝΑΙ 4 88,2 Όχι 30 11,8 50

51 Αναφορικά με την επιβίωση μετά την επέμβαση, η μέση διάρκεια (Μ) ήταν οι 17,1 μήνες (SD = 10,6). Επικρατούσα τιμή (Md) ήταν οι 14 μήνες (4 ασθενείς) και η διάμεσος (Mn) της κατανομής ίση με 15. Δεδομένου ότι ορισμένοι ιστολογικοί τύποι καρκίνου στο δείγμα της έρευνας παρουσίασαν μοναδιαίες συχνότητες, έγινε προσπάθεια να συγκριθούν οι μέσοι όροι της επιβίωσης ως προς τις υπόλοιπες ομάδες, ήτοι Ca παχέος εντέρου, μελάνωμα, Ca μαστού, σαρκώματα και Ca γεννητικών κυττάρων. Καθώς ωστόσο οι διαφορικές ομάδες ήταν τόσο ανισοπληθείς όσο και μικρού δείγματος επιλέχθηκε το απαραμετρικό κριτήριο των Kryskal και Wallis αν και σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα θα πρέπει να ερμηνευτούν περισσότερο ως τάσεις. Για τις πολλαπλές επιμέρους συγκρίσεις των μέσων όρων επιλέχθηκε το κριτήριο U των Man και Whitney. Όσον αφορά στα αποτελέσματα της ανάλυσης (βλ. Πιν. 5), προέκυψε ότι οι συγκρινόμενες ομάδες διαφοροποιήθηκαν κατά στατιστικώς σημαντικό τρόπο, χ 2 (4, Ν = 30) = 11,65, p < 0,05. Σύμφωνα με τις πολλαπλές συγκρίσεις, οι ασθενείς με μελάνωμα (M = 10,67 Mn = 10 SD = 4,84) παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερη επιβίωση από του ασθενείς με Ca παχέος εντέρου (M = 28,14 Mn = 21 SD = 15,84) και αυτούς με Ca μαστού (M = 21,40 Mn = 25 SD = 8,02) ενώ δεν εντοπίστηκαν άλλες στατιστικώς σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των διαφορικών ομάδων. 51

52 Πίνακας 5. Μέσοι όροι, διάμεσοι και τυπικές αποκλίσεις της επιβίωσης των ασθενών για τους ιστολογικούς τύπους καρκίνου 52

53 Συζήτηση Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της παρούσας αναδρομικής μελέτης, όσον αφορά στο φύλο των συμμετεχόντων, 55,9% (19 συμμετέχοντες) ήταν άντρες και 44,1% (15 συμμετέχουσες) ήταν γυναίκες. Η δε μέση ηλικία του δείγματος ήταν τα 52,5 έτη ενώ δεν υπήρχε στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση της ηλικίας ως προς το φύλο. Οι συχνότερες πρωτοπαθείς εστίες αφορούσαν σε καρκίνο παχέος εντέρου και σε σαρκώματα μαλακών μορίων (f = 7 και για τα δύο) και οι λιγότερο συχνές σε οστεοσάρκωμα, καρκίνο κεφαλής τραχήλου, καρκίνο νεφρού και καρκίνο προστάτη. Σε όλες τις περιπτώσεις το πόρισμα της ιστολογικής διάγνωσης του εξαιρεθέντος πνευμονικού ιστού, ο οποίος περιελάμβανε τη δευτεροπαθή βλάβη, επαλήθευε την αρχική διάγνωση και ήταν επί υγιών ορίων (R0 εκτομή). Από το σύνολο των ασθενών, σε 6 περιπτώσεις εντοπίστηκαν 2 μεταστατικές εστίες. Ωστόσο δεν προέκυψε στατιστικώς σημαντική συσχέτιση κάποιου ιστολογικού τύπου ως προς την εμφάνιση δεύτερης μεταστατικής εστίας. Αναφορικά με το μέγεθος των εστιών για την πρώτη μεταστατική εστία το μέσο μέγεθος ήταν 1,8 cm και για τη δεύτερη 1,1 cm. Σχετικά με το είδος της επέμβασης, το 88,2% (30 επεμβάσεις) ήταν mini θωρακοτομές και 11,8% (4 επεμβάσεις) VATS. Η εμφάνιση δευτεροπαθούς εντόπισης, όσον αφορά τους δύο πνεύμονες, το 52,9% (18 μεταστάσεις) ήταν στον δεξιό πνεύμονα και 47,1% (16 μεταστάσεις) στον αριστερό. Δεν προέκυψε στατιστικώς σημαντική διαφοροποίηση κατά το συσχετισμό του ιστολογικού τύπου με την εμφάνιση δευτεροπαθούς εντόπισης σε κάποιο από τα δύο ημιθωράκια. ο συχνότερος τύπος εκτομής που έλαβε χώρα ήταν αυτός της σφηνοειδούς 53

Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα. Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής

Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα. Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής Χειρουργική αντιμετώπιση μη μικροκυτταρικού Ca πνεύμονα Μαδέσης Αθανάσιος Επιμελητής Α Καρδιοθωρακοχειρουργικής Κλινικής Γ.Ν.Ν.Γ.Παπανικολάου Καρκίνος Πνεύμονα Πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις ΗΠΑ

Διαβάστε περισσότερα

Metastatic Pulmonary Lesions. When to operate?

Metastatic Pulmonary Lesions. When to operate? Metastatic Pulmonary Lesions. When to operate? Tsakiridis, MD, PhD, FEBTS Cardiac & Thoracic Surgeon Thessaloniki Greece I have no conflicts of interest to declare Υ π ο τ ρ ο π ή τ ο υ ό γ κ ο υ μ έ σ

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα. Θεμιστοκλής χαμογεωργάκης Λέκτορας θωρακοχειρουργικής ΠΓΝ Αττικόν

Χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα. Θεμιστοκλής χαμογεωργάκης Λέκτορας θωρακοχειρουργικής ΠΓΝ Αττικόν Χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του πνεύμονα Θεμιστοκλής χαμογεωργάκης Λέκτορας θωρακοχειρουργικής ΠΓΝ Αττικόν ΔεύτερηπιοσυχνήαιτίαθανάτουUSA Πιο συχνή αιτία θανάτου στους άνδρες 33% θανάτων από

Διαβάστε περισσότερα

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο

15/1/2018. Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/ ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο Η χρήση του PET CT στην Ογκολογία και όχι μόνο Δρ. Σάββας Παρασκευόπουλος Χειρουργός Ουρολόγος Θεσσαλονίκη 2-5 /11/2017 11ο Μακεδονικό Ουρολογικό Συμπόσιο 1 Τι είναι το PET SCAN; Η Pet scan (pozitron emission

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Χρήστος Αστερίου, MD, MSc, PhD Χειρουργός Θώρακος Καρδιοθωρακοχειρουργική Κλινική «Euromedica Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης» Ο Δρ. Χρήστος

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργική κοντά στα όρια. Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκ. Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ.

Χειρουργική κοντά στα όρια. Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκ. Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ. Χειρουργική κοντά στα όρια Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκ. Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ. «Διαγνωστικές και θεραπευτικές τεχνικές στον καρκίνο του πνεύμονα» Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2015 Το «θαύμα» της

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΟΜΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟΥ ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟ-ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκουρος Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ.

ΕΚΤΟΜΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟΥ ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟ-ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ. Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκουρος Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ. ΕΚΤΟΜΗ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟΥ ΠΑΡΕΓΧΥΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟ-ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκουρος Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ. Πρόληψη και Θεραπευτικές Προσεγγίσεις του Καρκίνου του Πνεύμονα

Διαβάστε περισσότερα

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία»

PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» PET/CT versus DWI-MRI στην ογκολογία του θώρακος. Ευθυμιάδου Ρωξάνη Τμήμα Αξονικής, Μαγνητικής Τομογραφίας & PET-CT ΔΘΚΑ «Υγεία» Ca πνεύμονος Η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στο δ υτικό κόσμο. 3.000.000

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου

Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου Ιδιαιτερότητες χειρουργικής αντιμετώπισης ΝΕΤ εντέρου Γεώργιος Χ. Σωτηρόπουλος, MD, PhD, FACS, FEBS Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Essen Αν. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ Αθήνα 11.11.2017 Αντιμετώπιση

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ 3 ης ΗΛΙΚΙΑΣ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ 3 ης ΗΛΙΚΙΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ 3 ης ΗΛΙΚΙΑΣ Dr. med. Καλλιόπη Αθανασιάδη Χειρουργός Θώρακος Επιµελήτρια Α ΕΣΥ, Π.Γ.Ν.Α. «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» /ντρια του Θωρακοχειρουργικού Τµήµατος της

Διαβάστε περισσότερα

Χαράλαμπος Κ Σταθόπουλος. Ογκολογικό Τμήμα - ιευθυντής ΕΣΥ

Χαράλαμπος Κ Σταθόπουλος. Ογκολογικό Τμήμα - ιευθυντής ΕΣΥ Γυναίκα 53 ετών με ιστορικό ca ωοθηκών, αυξανόμενη τιμή CA 125, και λεμφαδενοπάθεια τραχήλου - μεσοθωρακίου με μετρίου βαθμού ανοσολογική διέγερση. Χαράλαμπος Κ Σταθόπουλος Ογκολογικό Τμήμα - ιευθυντής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΔΙΑΛΕΥΚΑΝΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Η Χειρουργική προσέγγιση του Μελανώματος Χρ. Σ. Κοσμίδης, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ, Γ Χειρουργική Κλινική, ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ Μελάνωμα-Αρχική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

συχνος μεταστατικος στοχος πυλαια οδος Μαλλον επιχωρια μεταστασις,οσον αφορα το πεπτικο,παρα γενικευμενη νοσος

συχνος μεταστατικος στοχος πυλαια οδος Μαλλον επιχωρια μεταστασις,οσον αφορα το πεπτικο,παρα γενικευμενη νοσος ΗΠΑΡ συχνος μεταστατικος στοχος πυλαια οδος Μαλλον επιχωρια μεταστασις,οσον αφορα το πεπτικο,παρα γενικευμενη νοσος Χειρουργικη εκτομη ηπατικων μεταστασεων(πλην παχεος-ορθου) Αμφισβητουμενη Μονον στα πλαισια

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγική Xηµειοθεραπεία (Neoadjuvant) στον Καρκίνο του Πνεύµονα

Εισαγωγική Xηµειοθεραπεία (Neoadjuvant) στον Καρκίνο του Πνεύµονα Εισαγωγική Xηµειοθεραπεία (Neoadjuvant) στον Καρκίνο του Πνεύµονα Άντζελ Ιακώβ Πνευµονολόγος Νεφρολόγος Παθολόγος Συντονιστής Διευθυντής Πνευµονολογικής Ογκολογικής Κλινικής Βρογχοσκοπικού Τµήµατος Αντικαπνιστικού

Διαβάστε περισσότερα

Νίκος Μπαλταγιάννης. Θωρακοχειρουργική Κλινική. Ε.Α.Ν. Πειραιά "ΜΕΤΑΞΑ "

Νίκος Μπαλταγιάννης. Θωρακοχειρουργική Κλινική. Ε.Α.Ν. Πειραιά ΜΕΤΑΞΑ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ Νίκος Μπαλταγιάννης Θωρακοχειρουργική Κλινική Ε.Α.Ν. Πειραιά "ΜΕΤΑΞΑ " ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ Τα τελευταία 60 χρόνια η χειρουργική εκτομή, αν και δεν υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ

Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ Γ.Ν.Α. «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΝΟΣΟΣ PAGET ΑΙΔΟΙΟΥ Κουτρούµπα Ι, Χαϊδόπουλος Δ, Θωµάκος Ν, Σωτηροπούλου Μ, Καθοπούλης Ν, Βλάχος

Διαβάστε περισσότερα

Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκουρος Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ.

Χριστόφορος Ν. Φορούλης Επίκουρος Καθηγητής Θωρακοχειρουργικής Α.Π.Θ. Εκτεταμένη εκτομή για καρκίνο του πνεύμονα: Πλακώδες καρκίνωμα του κάτω λοβού του δεξιού πνεύμονα με διήθηση του θωρακικού τοιχώματος, του διαφράγματος και του θόλου του ήπατος Χριστόφορος Ν. Φορούλης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Κριτήρια επιλογής ασθενούς Κλινικές ενδείξεις Καρκίνος πνεύµονα Χαρακτηριστικά ασθενούς Υψηλού κινδύνου Περιορισµένη υποτροπή Κυτταροµειωτική θεραπεία Έλεγχος τοπικής νόσου Ανθεκτική

Διαβάστε περισσότερα

18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ

18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ 18. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ Ο καρκίνος του ενδομητρίου είναι η συχνότερη μορφή γυναικολογικού καρκίνου στις ΗΠΑ ( 6% όλων των νεοδιαγνωσθέντων καρκίνων στις γυναίκες). Η πρόγνωση είναι σχετικά καλή καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΕΝ ΟΜΗΤΡΙΟΥ Κ. ΣΥΚΙΩΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Γ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗΣ-ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ - ΟΓΚΟΛΟΓΟΣ Η ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ του καρκίνου του

Διαβάστε περισσότερα

Πρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου

Πρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου Πρωτόκολλο εξατομίκευσης της χειρουργικής θεραπείας στον καρκίνου του οισοφάγου ΜΟΝΑΔΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ, Α ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Γ.Ν.Α. Δουλάμη Γεωργία, Θεοδώρου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (ΑΚΘ)

ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ (ΑΚΘ) 1 Α' Χειρουργική Κλινική, Γ.Ν. Νίκαιας, 2 ΩΡΛ Κλινική, Γ. Ν. Νίκαιας Εισαγωγή Το ΑΚΘ αποτελεί το 1% επί του συνόλου των κακοηθειών του θυρεοειδούς.εμφανίζεται σαν μία ταχέως αναπτυσσόμενη μάζα, διηθεί

Διαβάστε περισσότερα

8 η έκδοση σταδιοποίησης NSCLC. Τι άλλαξε, που κατευθύνεται; Ιωάννης Γακίδης, MD, MSc. Χειρουργός Θώρακος Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ»

8 η έκδοση σταδιοποίησης NSCLC. Τι άλλαξε, που κατευθύνεται; Ιωάννης Γακίδης, MD, MSc. Χειρουργός Θώρακος Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ» 8 η έκδοση σταδιοποίησης NSCLC. Τι άλλαξε, που κατευθύνεται; Ιωάννης Γακίδης, MD, MSc. Χειρουργός Θώρακος Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ» Γιατί σταδιοποίηση; Η σταδιοποίηση του καρκίνου του πνεύμονα στηρίζεται στην

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΑ ΕΚ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΕΠΙΘΗΛΙΟΥ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ M. Rouprêt, R. Zigeuner, J. Palou, A. öhle, E. Kaasinen, M. abjuk, R. Sylvester, W. Oosterlinck Eur Urol 2011 Apr;59(4):584-94

Διαβάστε περισσότερα

Μονήρης πνευμονικός όζος. Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ. Ν. «Γ. Παπανικολάου» Θεσ/νίκη

Μονήρης πνευμονικός όζος. Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ. Ν. «Γ. Παπανικολάου» Θεσ/νίκη Μονήρης πνευμονικός όζος Σταύρος Μ. Τρύφων MD, PhD, FCCP, Διευθυντής ΕΣΥ Πνευμονολόγος Γ. Ν. «Γ. Παπανικολάου» Θεσ/νίκη Συμβουλευτικές υπηρεσίες-honorarium Aspen Marathon Cyprus Astra Zeneca Elpen GSK

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Ιατρικής Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρικής Απεικόνισης Διδάσκοντες Ιωάννης Β. Φεζουλίδης Καθηγητής Μαριάννα Βλυχού Αναπλ. Καθηγήτρια Έφη Καψαλάκη Αναπλ. Καθηγήτρια Αικατερίνη

Διαβάστε περισσότερα

Πλήρως Θωρακοσκοπική Λοβεκτομή: Μια νέα Πραγματικότητα στο Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου

Πλήρως Θωρακοσκοπική Λοβεκτομή: Μια νέα Πραγματικότητα στο Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου Πρωτότυπη Εργασία Πλήρως Θωρακοσκοπική Λοβεκτομή: Μια νέα Πραγματικότητα στο Νοσοκομείο Γ. Παπανικολάου Θεόδωρος Καραΐσκος 1, Όλγα Ανανιάδου 1, Κωνσταντίνος Διπλάρης 1, Νικόλαος Μιχαήλ 1, Γεώργιος Σαρηγιάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΘΩΡΑΚΟΣΚΟΠΙΚΈς ΤΜΗΜΑΤΕΚΤΟΜΈς. ΤΕΤΡΑΕΤΉς ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΑΠΌ ΤΟ ΛΉΝΤς.

ΘΩΡΑΚΟΣΚΟΠΙΚΈς ΤΜΗΜΑΤΕΚΤΟΜΈς. ΤΕΤΡΑΕΤΉς ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΑΠΌ ΤΟ ΛΉΝΤς. ΘΩΡΑΚΟΣΚΟΠΙΚΈς ΤΜΗΜΑΤΕΚΤΟΜΈς. ΤΕΤΡΑΕΤΉς ΕΜΠΕΙΡΊΑ ΑΠΌ ΤΟ ΛΉΝΤς. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ALESSANDRO BRUNELLI THORACIC SURGERY DEPARTMENT, ST JAMES UNIVERSITY HOSPITAL, LEEDS, UK Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης

Διαβάστε περισσότερα

Στην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών.

Στην περισσότερο επιτυχημένη αντιμετώπιση του καρκίνου έχει συμβάλλει σημαντικά η ανακά-λυψη και εφαρμογή των καρκινι-κών δεικτών. Όλες μαζί οι μορφές καρκίνου αποτελούν, παγκοσμίως τη δεύτερη αιτία θανάτου μετά από τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Τα κρούσματα συνεχώς αυξάνονται και σε πολλές αναπτυγμένες χώρες αποτελεί την πρώτη αιτία

Διαβάστε περισσότερα

Δ.Ν.Έξαρχος Τμήμα CT-MRI&PET/CT Γ.N.Α «Ο Ευαγγελισμός»

Δ.Ν.Έξαρχος Τμήμα CT-MRI&PET/CT Γ.N.Α «Ο Ευαγγελισμός» Δ.Ν.Έξαρχος Τμήμα CT-MRI&PET/CT Γ.N.Α «Ο Ευαγγελισμός» H μέθοδος εφαρμόζεται ευρέος τα τελευταία χρόνια στη σταδιοποίηση του καρκίνου του πνεύμονα και ιδιαίτερα στην επιλογή μεταξύ χειρουργήσιμου ή δυνητικά

Διαβάστε περισσότερα

BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ.

BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ. BEST OF URO ONCOLOGY Penile Testicular Cancer 2016 ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γ.Ν.Α. Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Σκοπός της μελέτης η αξιολόγηση των επιπλοκών σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

NETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

NETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ NETS ΤΟΠΙΚΟ-ΠΕΡΙΟΧΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΑΛΑΝΗΣ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΟΣ ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Επιθηλιακά νεοπλάσματα με επικρατούσα νευροενδοκρινική διαφοροποίηση Συχνότητα εμφάνισης NET 1,9-5,76/100,000/

Διαβάστε περισσότερα

Καρκινικοί δείκτες: υπερεκτιμούνται, τρομοκρατούν, παραπλανούν... Τι πραγματικά ισχύει;

Καρκινικοί δείκτες: υπερεκτιμούνται, τρομοκρατούν, παραπλανούν... Τι πραγματικά ισχύει; Καρκινικοί δείκτες: υπερεκτιμούνται, τρομοκρατούν, παραπλανούν... Τι πραγματικά ισχύει; Μανόλης Μούστος Ιατρός Βιοπαθολόγος Ανοσολογικό Τμήμα ΒΓΝΗ Στις Δυτικές κοινωνίες, ο καρκίνος προκαλεί έναν στους

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΚΑΚΟΗΘΕΣ ΜΕΛΑΝΩΜΑ Ι. Μούντζιος 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το κακόηθες μελάνωμα είναι ο τρίτος σε συχνότητα συμπαγής

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΡΙΖΙΚΟΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ Η ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ?

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΡΙΖΙΚΟΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ Η ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ? ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΣ ΡΙΖΙΚΟΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΜΕΣΟΘΩΡΑΚΙΟΥ Η ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ? ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Β. ΣΕΨΑΣ ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΘΧ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» MD PH.D FEBTCS FESTS FEACTS FCCP

Διαβάστε περισσότερα

Urogold III: Οι σημαντικότερες δημοσιεύσεις της χρονιάς (Προστάτης- όρχεις)

Urogold III: Οι σημαντικότερες δημοσιεύσεις της χρονιάς (Προστάτης- όρχεις) Urogold III: Οι σημαντικότερες δημοσιεύσεις της χρονιάς (Προστάτης- όρχεις) Μουρμούρης Παναγιώτης MD, MSc, PhD, FEBU Πανεπιστημιακός Υπότροφος ΕΚΠΑ Β Ουρολογική Κλινική Σισμανόγλειο ΓΝΑ Καμία σύγκρουση

Διαβάστε περισσότερα

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού

Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS. Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Προληπτική Μαστογραφία Ανακαλύπτοντας το DCIS Ιωάννης Θ. Νατσιόπουλος Ειδικός Χειρουργός Μαστού Ductal Carcinoma in Situ Πορογενές καρκίνωμα in Situ In Situ = επί τόπου Τοπικό πορογενές καρκίνωμα; Ductal

Διαβάστε περισσότερα

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις :

Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Δεκαπεντάλεπτη προετοιμασία του φοιτητή ιατρικής για το μάθημα του καρκίνου του όρχη βασικές γνώσεις : Οι όρχεις αποτελούν κομμάτι του αναπαραγωγικού συστήματος (παραγωγή σπερματοζωάριων) του άνδρα αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα 1% κατ' έτος. Η τυχαία ανεύρεση μικρών όγκων είναι σήμερα η πλειονότητα των νεφρικών όγκων.

Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα 1% κατ' έτος. Η τυχαία ανεύρεση μικρών όγκων είναι σήμερα η πλειονότητα των νεφρικών όγκων. Ενδείξεις και περιορισμοί στη διαδερμική βιοψία των νεφρικών μαζών Αδαμόπουλος Βασίλειος Md.- FEBU Επιμ.Β' Γ.Ν.Καβάλας- Ουρολογική Κλινική Το Πρόβλημα... Η ανίχνευση νεφρικών όγκων αυξάνει περίπου κατα

Διαβάστε περισσότερα

Μονήρης πνευμονικός όζος. Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου

Μονήρης πνευμονικός όζος. Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου Μονήρης πνευμονικός όζος Ζογλοπίτης Φ. Μονάδα Βρογχοσκοπήσεων Νοσοκομείο Παπανικολάου Το κλινικό πρόβλημα. 0,09-0,2% ΜΠΟ σε α/αήct, 3-6% κακοήθεις. Πρόσφατες, 7% των εθελοντών, 76%

Διαβάστε περισσότερα

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ 21. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος της γυναίκας. Η επίπτωση παγκόσμια είναι περίπου 89 περιστατικά/100.000 γυναίκες ενώ αναφέρονται 800.000 νέα περιστατικά

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ Μέχρι πρόσφατα, παρ όλες τις δυνατότητες που έχουμε στο οπλοστάσιο μας για να απεικονίζουμε όγκους στο ήπαρ και στο πάγκρεας, λόγω της έλλειψης λεπτομερούς απεικονίσεως αλλά και ουσιαστικής

Διαβάστε περισσότερα

¹ Ά Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Ν.Α. Ιπποκράτειο ²Μονάδα Μικροχειρουργικής, Νοσοκομείο Κ.Α.Τ Αθηνών

¹ Ά Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Ν.Α. Ιπποκράτειο ²Μονάδα Μικροχειρουργικής, Νοσοκομείο Κ.Α.Τ Αθηνών ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΝΕΓΧΕΙΡΗΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ. ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΑΥΤΟ ΙΑΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΜΕΤΑΛΛΙΚΗΣ ΕΝΔΟΠΡΟΘΕΣΗΣ Βρακοπούλου Γαβριέλλα- Ζωή ¹, Δουλάμη Γεωργία¹,Λαρεντζάκης

Διαβάστε περισσότερα

Η λειτουργία του ΕΑΝ στην Πάτρα: σχόλια και εμπειρίες κλινικών ογκολόγων

Η λειτουργία του ΕΑΝ στην Πάτρα: σχόλια και εμπειρίες κλινικών ογκολόγων Η λειτουργία του ΕΑΝ στην Πάτρα: σχόλια και εμπειρίες κλινικών ογκολόγων Θωμάς Μακατσώρης Επίκ. Καθ. Παθολογίας-Ογκολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών 5-11-2017 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας:

Διαβάστε περισσότερα

1ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο ΕΜ-ΚΑΠΕΣ Θεσσαλονίκη, 22-24/11/2013. Χ. Τριαντοπούλου Δ/ντρια Ακτινολογικού τμήματος «Κωνσταντοπούλειο» Νοσοκομείο

1ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο ΕΜ-ΚΑΠΕΣ Θεσσαλονίκη, 22-24/11/2013. Χ. Τριαντοπούλου Δ/ντρια Ακτινολογικού τμήματος «Κωνσταντοπούλειο» Νοσοκομείο 1ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο ΕΜ-ΚΑΠΕΣ Θεσσαλονίκη, 22-24/11/2013 Χ. Τριαντοπούλου Δ/ντρια Ακτινολογικού τμήματος «Κωνσταντοπούλειο» Νοσοκομείο Μερικά δεδομένα 50-60% των ασθενών αναπτύσσουν ηπατικές μεταστάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Γκιζάς Β. Χρήστος, Σβάρνα Ευγενία, Μούκα Βασιλική, Αργυροπούλου Ι. Μαρία

Γκιζάς Β. Χρήστος, Σβάρνα Ευγενία, Μούκα Βασιλική, Αργυροπούλου Ι. Μαρία ΜΕΣΟΘΗΛΙΩΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟΥ: CT ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ Γκιζάς Β. Χρήστος, Σβάρνα Ευγενία, Μούκα Βασιλική, Αργυροπούλου Ι. Μαρία Τμήμα Κλινικής Ακτινολογίας και Απεικόνισης Πανεπιστημιακό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Είδη μεταβλητών Ποσοτικά δεδομένα (π.χ. ηλικία, ύψος, αιμοσφαιρίνη) Ποιοτικά δεδομένα (π.χ. άνδρας/γυναίκα, ναι/όχι) Διατεταγμένα (π.χ. καλό/μέτριο/κακό) 2 Περιγραφή ποσοτικών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗ ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ

ΜΗ ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΗ ΜΙΚΡΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ Λ.ΘΑΝΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΩΤΗΡΙΑ Είδη σταδιοποίησης Κλινική σταδιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΩΟΘΗΚΩΝ. Θ. Πανοσκάλτσης MD, PhD, FRCOG, CCST (UK) Γυναικολόγος Ογκολόγος. Αρεταίειον Νοσοκομείο, Αθήνα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΩΟΘΗΚΩΝ. Θ. Πανοσκάλτσης MD, PhD, FRCOG, CCST (UK) Γυναικολόγος Ογκολόγος. Αρεταίειον Νοσοκομείο, Αθήνα ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΩΟΘΗΚΩΝ Θ. Πανοσκάλτσης MD, PhD, FRCOG, CCST (UK) Γυναικολόγος Ογκολόγος Λέκτορας, 2 η Πανεπιστημιακή Κλινική Μαιευτικής Γυναικολογίας Αρεταίειον Νοσοκομείο, Αθήνα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο καρκίνος ωοθηκών

Διαβάστε περισσότερα

Συχνότητα. Άντρες Γυναίκες 5 1. Νεαρής και μέσης ηλικίας

Συχνότητα. Άντρες Γυναίκες 5 1. Νεαρής και μέσης ηλικίας Η αιτιολογία της πάθησης είναι άγνωστη, αν και έχει μεγάλη σχέση με το κάπνισμα καθώς το 90% των ασθενών είναι ενεργείς καπνιστές Συχνότητα Άντρες Γυναίκες 5 1 Νεαρής και μέσης ηλικίας Στο 60% των περιπτώσεων

Διαβάστε περισσότερα

Section A: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Section A: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΟΡΘΟΥ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Section A: ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ A1. Εθνικότητα Ελληνική Άλλη Εθνικότητα Άλλη Εθνικότητα A2. Τωρινό Επάγγελμα A3. Έτη στο τωρινό

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου

Πρώιμος καρκίνος μαστού. Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Πρώιμος καρκίνος μαστού Σπύρος Μηλιαράς MD, MRCS(Glasg), AFRCS(Edin) Αναπλ. Καθηγητής Χειρουργικής ΑΠΘ Α Χειρουργική Κλινική ΑΠΘ, ΠΓΝΘ Παπαγεωργίου Ορισμός.. Πρώιμος καρκίνος του μαστού είναι η νόσος που

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Σοφία Τούσα, Ειδικευόµενη Γενικής Ιατρικής στο Γενικό Νοσοκοµείο Έδεσσας, MSc, υποψήφια διδάκτωρ

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη

Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Μωυσίδης Κυριάκος Λέκτορας Ουρoλογίας Β ουρολογική κλινική του Α.Π.Θ. Διευθυντής Καθηγητής Ε. Ιωαννίδης Διαχείριση της βιοχημικής υποτροπής στον καρκίνο του προστάτη Καρκίνος του προστάτη Yπάρχει κάποια

Διαβάστε περισσότερα

SENOMAC: ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΣΧΑΛΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΟ ΛΕΜΦΑΔΕΝΑ

SENOMAC: ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΣΧΑΛΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΟ ΛΕΜΦΑΔΕΝΑ SENOMAC: ΤΥΧΑΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΑΣΧΑΛΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΚΑΙ ΜΑΚΡΟΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΦΡΟΥΡΟ ΛΕΜΦΑΔΕΝΑ Πληροφορίες προς την ασθενή (προεγχειρητικά) Θα θέλαμε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ;

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Ποιοί παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη ; ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Είναι συχνός ο καρκίνος του προστάτη; Πρόκειται για το συχνότερο καρκίνο και τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες. Η συχνότητά του αυξάνει με την αύξηση της ηλικίας και το

Διαβάστε περισσότερα

Ανατομία - Φυσιολογία

Ανατομία - Φυσιολογία ΦΥΣΙΟ ΠΝΕΥΜΩΝ Ανατομία - Φυσιολογία Φυσιολογική α/α Ακτινοανατομία Ακτινοανατομία Αγγειογραφία πνευμονικών αρτηριών Β ρ ο γ χ ο γ ρ α φ ί α Πύκνωση Αντικατάσταση του αέρα των κυψελίδων από υλικό, συνήθως

Διαβάστε περισσότερα

Προεγχειρητική εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας των πνευμόνων. Ιωάννης Στανόπουλος Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ

Προεγχειρητική εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας των πνευμόνων. Ιωάννης Στανόπουλος Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Προεγχειρητική εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας των πνευμόνων Ιωάννης Στανόπουλος Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Ιδιαιτερότητες του καρκίνου του πνεύμονος Είναι υπεύθυνος για το

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΙΩΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΕΝΔΟΫΠΕΖΩΚΟΤΙΚΗ ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΙΩΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΣΕ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ ΕΝΔΟΫΠΕΖΩΚΟΤΙΚΗ ΥΠΕΡΘΕΡΜΙΚΗ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ ΜΕ 1 Θωρακοχειρουργική Κλινική, Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη., 2 B' Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη., 3 Β' Χημειοθεραπευτική Κλινική,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΟΡΘΟΚΟΛΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΚΛΙΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ

ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΟΡΘΟΚΟΛΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΚΛΙΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΟΡΘΟΚΟΛΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΑΝΑΤΟΜΙΚΑ ΚΛΙΝΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΤΡΙΑΝΤΟΣ Γ., ΚΑΡΥΔΑΚΗΣ Β., ΜΥΛΩΝΑΚΗΣ Γ., ΑΝΑΓΝΩΣΤOΠΟΥΛΟΣ Γ., ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ Χ., ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΣ. Α ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Μ. Χαραλαμπάτου Πνευμoνολόγος Διευθύντρια Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΡΙΑΣΙΟ

ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Μ. Χαραλαμπάτου Πνευμoνολόγος Διευθύντρια Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Μ. Χαραλαμπάτου Πνευμoνολόγος Διευθύντρια Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΡΙΑΣΙΟ ΕΡΩΤΗΣΗ 1 Στο ΤΝΜ (8) όγκος διαμέτρου 2,7 cm είναι 1. T1b 2. T1c 3. T2a

Διαβάστε περισσότερα

H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ

H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ Μπουργιώτη Χάρις 1, Χατούπης Κωνσταντίνος 1, Αντωνίου Αριστείδης 1, Ροδολάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΓΚΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ. Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Λέκτορας Νευροχειρουργικής Π.Γ.Ν.Π.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΓΚΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ. Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Λέκτορας Νευροχειρουργικής Π.Γ.Ν.Π. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΟΓΚΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Β. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Λέκτορας Νευροχειρουργικής Π.Γ.Ν.Π. ΓΛΟΙΩΜΑΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΓΛΟΙΩΜΑΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΠΙΛΟΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΑΣΤΡΟΚΥΤΩΜΑ (WHO I) ΑΣΤΡΟΚΥΤΩΜΑ (WHO II) ΑΝΑΠΛΑΣΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού

Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού Κατευθυντήριες οδηγίες της EAU για τον ουροθηλιακό καρκίνο ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού M. Rouprêt, M. Babjuk, M. Burger, E. ompérat, N.. owan P. Gontero, A.H. Mostafid, J. Palou, B.W.G.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ-ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ- ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Θνησιμότητα: Το αδενοκαρκίνωμα του προστάτη αποτελεί την πιο συνήθη κακοήθη νεοπλασία στους άνδρες, δεν αποτελεί και την κύριααιτίαθανάτου,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ. Σταυρούλα Μπουσμουκίλια Δ/ντρια Β Πνευμονολογικής κλινικής Γ.Ν.

ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ. Σταυρούλα Μπουσμουκίλια Δ/ντρια Β Πνευμονολογικής κλινικής Γ.Ν. ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ Σταυρούλα Μπουσμουκίλια Δ/ντρια Β Πνευμονολογικής κλινικής Γ.Ν. Καβάλας Ηαπλήα/α θώρακα Είναι το αρχικό απεικονιστικό εργαλείο του

Διαβάστε περισσότερα

Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή

Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή Τι θα προτείνατε σε έναν υγιή 71-χρονο με ένα ενδοφυτικό νεφρικό όγκο 5 cm; Ριζική νεφρεκτομή Dr. med. Αποστολος Π. Λαμπαναρης MD, PhD Χειρουργός Ουρολόγος Πιστοποιημένος Χειρουργός Ρομποτικής Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

19. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΑΙΔΟΙΟΥ

19. ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΑΙΔΟΙΟΥ Το 1998 η FIGO (International Federation of Gynecology and Obstetrics) στην ετήσια έκθεση της ανέφερε ότι ο καρκίνος του αιδοίου αποτελούσε το 5% των κακοήθων νεοπλασμάτων του γυναικείου γεννητικού συστήματος.

Διαβάστε περισσότερα

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις.

Εντοπίζεται συνήθως τυχαία διότι δεν εκδηλώνεται με πόνο. Εξαίρεση αποτελούν κάποιες πολύ σπάνιες προχωρημένες περιπτώσεις. 8SELIDO ENTIPO AGALIAZO.indd 1 Εισαγωγή Το έντυπο που κρατάτε στα χέρια σας έχει γραφτεί για να ρίξει φως στα σημαντικά σημεία για τον καρκίνου του θυρεοειδούς ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο σπάνιους

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός

Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Γράφει: Χρίστος Κουνούδης, Χειρουργός Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και αποτελείται από τρεις στιβάδες: επιδερμίδα, χόριο και το υποδόριο λίπος. Τα εξαρτήματα του δέρματος είναι οι τρίχες,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΥΗΜΑ ΘΩΡΑΚΟΣ ΜΕΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

ΕΜΠΥΗΜΑ ΘΩΡΑΚΟΣ ΜΕΤΑ ΠΝΕΥΜΟΝΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΡΚΙΝΟ ΠΝΕΥΜΟΝΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ 1 Θωρακοχειρουργική Κλινική, Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη., 2B' Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο, Θεσσαλονίκη., 3 Χειρουργεία,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΝΕΦΡΟΥ. Η κακοήθης νεοπλασία του νεφρού αποτελεί το 3 % των νεοπλασμάτων του ενήλικα. Ασυνήθης είναι η εμφάνιση του σε ηλικίες κάτω των 40 ετών και τυπικά εμφανίζεται στην πέμπτη και έκτη

Διαβάστε περισσότερα

Ι) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ ΕΝ ΟΗΠΑΤΙΚΟ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ: ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ:

Ι) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ ΕΝ ΟΗΠΑΤΙΚΟ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ: ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ: ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΕΚΤΟΜΗΣ ΧΟΛΑΓΓΕΙΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑΤΟΣ Β. Τζιούφα, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Εργαστηρίου Παθολογικής Ανατοµικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Ι) ΗΠΑΤΕΚΤΟΜΗ ΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ιάγνωση και Θεραπεία Άρης Πολύζος Παθολόγος Ογκολόγος Καθηγητής Πανεπιστηµίου Αθηνών Λαϊκό Νοσοκοµείο Αθήνα Επιδηµιολογία -Αιτιοπαθογένεια Α) Κάπνισµα:Ένοχο για το 85-90% των καρκίνων πνεύµονος x 30vs

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΕΓΧΕΙΡΗΤΟΙ ΟΓΚΟΙ ΚΟΙΛΙΑΣ. Προοπτικές αντιμετώπισης σήμερα. Ιωάννης Μπράμης, Ομοτ. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ

ΑΝΕΓΧΕΙΡΗΤΟΙ ΟΓΚΟΙ ΚΟΙΛΙΑΣ. Προοπτικές αντιμετώπισης σήμερα. Ιωάννης Μπράμης, Ομοτ. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ ΑΝΕΓΧΕΙΡΗΤΟΙ ΟΓΚΟΙ ΚΟΙΛΙΑΣ Προοπτικές αντιμετώπισης σήμερα Ιωάννης Μπράμης, Ομοτ. Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ ΑΝΕΓΧΕΙΡΗΤΟΙ ΟΓΚΟΙ ΚΟΙΛΙΑΣ Περί διαιρέσεων...έστι δε της ιατρικής είδη 5 : H μεν φαρμακευτική,

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση αναιμίας, λευκοκυττάρωσης και θρομβοκυττάρωσης στην επιβίωση ασθενών μετά από εκτομή καρκίνου του πνεύμονα

Επίδραση αναιμίας, λευκοκυττάρωσης και θρομβοκυττάρωσης στην επιβίωση ασθενών μετά από εκτομή καρκίνου του πνεύμονα Πρωτότυπη Εργασία Επίδραση αναιμίας, λευκοκυττάρωσης και θρομβοκυττάρωσης στην επιβίωση ασθενών μετά από εκτομή καρκίνου του πνεύμονα Tatjana N. Adžić 1, Gordana D. Radosavljević-Ašić 1, Jelena M. Stojšić

Διαβάστε περισσότερα

Ενδείξεις και μέθοδοι χειρουργικής αντιμετώπισης του μονήρη πνευμονικού όζου

Ενδείξεις και μέθοδοι χειρουργικής αντιμετώπισης του μονήρη πνευμονικού όζου Ερευνητική Εργασία Ενδείξεις και μέθοδοι χειρουργικής αντιμετώπισης του μονήρη πνευμονικού όζου Ιωάννης Καραθανάσης 1, Κωνσταντίνος Πόταρης 1, Αφροδίτη Καραθανάση 2, Μάριος Κωνσταντίνου 1, Κωνσταντίνος

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Πυελική μάζα Επιδημιολογία Η πυελική μάζα είναι ένα σχετικά συχνό κλινικό εύρημα. Σε αρκετές περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ

ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΘΥΡΕΟΕΙΔΟΥΣ Οι όζοι του θυρεοειδούς είναι συχνοί και αποτελούν το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβλημα σε πολλές χώρες. Οι πιθανότητες ότι κάποιος θα ανακαλύψει έναν τουλάχιστον όζο θυρεοειδούς είναι 1 στις 10 ενώ σε

Διαβάστε περισσότερα

Δ. ΠΕΚΤΑΣΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Δ. ΠΕΚΤΑΣΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ Δ. ΠΕΚΤΑΣΙΔΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ-ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Απαντά σε άτομα ηλικίας 50-70 ετών Είναι συχνότερος στους άνδρες, αναλογία 3:1 2 ιστολογικοί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Καρκίνος πνεύμονα. Ενότητα 9: Καρκίνος πνεύμονα

Καρκίνος πνεύμονα. Ενότητα 9: Καρκίνος πνεύμονα Καρκίνος πνεύμονα Ενότητα 9: Καρκίνος πνεύμονα Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, Καθηγητής Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Σκοποί ενότητας Σταδιοποίηση Συστήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ ΦΛΕΒΑΣ ΚΑΙ ΚΙΡΣΩΝ. Δρ Πάρις Παππάς, f-cirse, EBIR Δ/ΝΤΗΣ ΕΣΥ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Α. ΛΑΪΚΟ

ΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ ΦΛΕΒΑΣ ΚΑΙ ΚΙΡΣΩΝ. Δρ Πάρις Παππάς, f-cirse, EBIR Δ/ΝΤΗΣ ΕΣΥ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Α. ΛΑΪΚΟ ΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΥΛΑΙΑΣ ΦΛΕΒΑΣ ΚΑΙ ΚΙΡΣΩΝ Δρ Πάρις Παππάς, f-cirse, EBIR Δ/ΝΤΗΣ ΕΣΥ ΑΚΤΙΝΟΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Α. ΛΑΪΚΟ Ανατομία Εμβολισμός δεξιού κλάδου Ο εμβολισμός κλάδου της πυλαίας φλέβας, με σκοπό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης. Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης. Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Πίεση νωτιαίου µυελού Σύνδροµο άνω κοίλης Δέσποινα Μισαηλίδου Ακτινοθεραπεύτρια Ογκολόγος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΠΙΕΣΗ ΝΩΤΙΑΙΟΥ ΜΥΕΛΟΥ 12700 ασθενείς/έτος ΗΠΑ 5-10% όλων των

Διαβάστε περισσότερα

Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη. Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη

Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη. Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη Εξωτερική Ακτινοθεραπεία Προστάτη Σχεδιασμός Ακτινοθεραπείας Προστάτη Σχεδιασμός Ακτινοθεραπείας Προστάτη (Treatment Planning): σύγκριση απεικόνισης μεταξύ Αξονικής και

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ MEDICAL THORACOSCOPY ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Πιλιλίτσης Λεωνίδας Ειδικός πνευμονολόγος Γ.Ν.Λαμίας

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ MEDICAL THORACOSCOPY ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ. Πιλιλίτσης Λεωνίδας Ειδικός πνευμονολόγος Γ.Ν.Λαμίας Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ MEDICAL THORACOSCOPY ΣΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Πιλιλίτσης Λεωνίδας Ειδικός πνευμονολόγος Γ.Ν.Λαμίας ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Ο όρος θωρακοσκόπηση εισήχθη από τον Hans Christian Jacobaeus περίπου πριν

Διαβάστε περισσότερα

Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη

Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη Φώτιος Λάσπας Ακτινοδιαγνώστης Τμήμα Αξονικού-Μαγνητικού Τομογράφου Νοσοκομείο «Υγεία» Εισαγωγή Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Μεταστατικός καρκίνος του ήπατος εκ του παχέος εντέρου και του ορθού

Μεταστατικός καρκίνος του ήπατος εκ του παχέος εντέρου και του ορθού Μεταστατικός καρκίνος του ήπατος εκ του παχέος εντέρου και του ορθού Μαρούλης Ιωάννης Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Χειρουργική Κλινική ΠΓΝΠ Μάιος 2018 Ηπατεκτομή για κολοορθικές ηπατικές

Διαβάστε περισσότερα

Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού. Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital

Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού. Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital Χειρουργική αντιμετώπιση Καρκίνου Μαστού Ξενοφών Ξενάκης MD PhD Χειρουργός Μαστού Ειδικός Μαστολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης ΙΑΣΩ General Hospital Καρκίνος Μαστού Ο καρκίνος Πολυπαραγοντική Νόσος Δυτικός

Διαβάστε περισσότερα

H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ H ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΜΠΕΒΑΣΙΖΟΥΜΑΜΠΗΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΟΦΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΡΘΟΥ/ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ Κωνσταντίνος Εκμεκτζόγλου MD, PhD Eιδικευόμενος Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος

ακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος ακτινοθεραπεία & καρκίνος παγκρέατος παρόν & μέλλον Ιωάννης Γεωργακόπουλος Ακτινοθεραπευτής Ογκολόγος δήλωση συμφερόντων δηλώνω ότι δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ

ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΜΠΑΡΚΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΝ Α Π Λ Η Ρ Ω Τ Ρ Ι Α Π Ρ Ο Ϊ Σ ΤΑΜ Ε Ν Η ΟΥ Ρ ΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ- Ο Γ ΚΟΛΟ Γ Ι ΚΟΥ Τ Μ Η Μ ΑΤΟ Σ ΑΝ Θ «Θ Ε ΑΓ Ε Ν Ε Ι Ο» ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ Βασική

Διαβάστε περισσότερα

Κ. Λυμπερόπουλος Γ.Ν.Α «Γ.Γεννηματάς»

Κ. Λυμπερόπουλος Γ.Ν.Α «Γ.Γεννηματάς» Κ. Λυμπερόπουλος Γ.Ν.Α «Γ.Γεννηματάς» Χολαγγειοκαρκίνωμα Ιστολογικά τα χολαγγειοκαρκινώματα αποτελούνται απο: Κύτταρα βλεννοεκκριτικού αδενοκαρκινώματος Ινώδη συνδετικό ιστό σε άλλοτε άλλη αναλογία Τα

Διαβάστε περισσότερα

Νεφροβλάστωμα (Wilms )

Νεφροβλάστωμα (Wilms ) Νεφροβλάστωμα (Wilms ) Γιώργος Σπυρίδης Παιδοχειρουργός Ειδικός Παιδοχειρουργικής Ογκολογίας Επιδημιολογία 2η πιο συχνή συμπαγής ενδοκοιλιακή κακοήθεια 7.6 νέα περιστατικά ανα 1 εκατ. παιδιά κάτω των 15

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΟΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ DNA ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΥΤΑΡΡΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ.

ΠΛΟΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ DNA ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΚΥΤΑΡΡΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΚΟΝΑΣ ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΥ. ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΜΕ ΑΝΑΛΥΣΗ 1 Hepatobiliary and Pancreatic Surgical Department, Oxford Radcliffe Hospitals NHS Foundation Trust, UK., 2 Institute of Liver Studies, King s College Hospital, School of Medicine,

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογιστές ογκολογικού κινδύνου: Καρκίνος Νεφρού - Ουροδόχου Κύστης

Υπολογιστές ογκολογικού κινδύνου: Καρκίνος Νεφρού - Ουροδόχου Κύστης Υπολογιστές ογκολογικού κινδύνου: Καρκίνος Νεφρού - Ουροδόχου Κύστης Χαράλαμπος Κ. Μαμουλάκης Λέκτορας Ουρολογίας Ουρολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα

Διαβάστε περισσότερα

Κλέωντας Αθανάσιος Ειδικευόμενος Ιατρός Θωρακοχειρουργικής Κλινικής (Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Ογκολογικής Κλινικής)

Κλέωντας Αθανάσιος Ειδικευόμενος Ιατρός Θωρακοχειρουργικής Κλινικής (Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Ογκολογικής Κλινικής) Κλέωντας Αθανάσιος Ειδικευόμενος Ιατρός Θωρακοχειρουργικής Κλινικής (Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Ογκολογικής Κλινικής) ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκη Copyright Ατομικό Ιστορικό

Διαβάστε περισσότερα

H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ (SPECTROSCOPY-MRS) ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ 3Τ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ (SPECTROSCOPY-MRS) ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ 3Τ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ H ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΑΣ (SPECTROSCOPY-MRS) ΣΕ ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΟΓΡΑΦΟ 3Τ ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ Γ. Μπουλογιάννη 1, Α. Δρεβελέγκας 1, Ι. Χρυσογονίδης 2 1.Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης

Ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης Ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στον καρκίνο της ουροδόχου κύστης Δρ. Κων/νος Ντούμας Συντονιστής Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής ΓΝΑ Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΝΙΜΤΣ, 20 Μαΐου 2015 Επιδημιολογία Parkin DM et al,

Διαβάστε περισσότερα