بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری با استفاده از تحلیل خوشهای )مطالعه موردی: منطقه شش شهر تهران(

Transcript

1 تاريخ دريافت: 3/5/3 تاريخ پذيرش: /3/3 صفحات: 5-55 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری با استفاده از تحلیل خوشهای )مطالعه موردی: منطقه شش شهر تهران( 1 عباس مقبل باعرض 3 عادل آذر * سید مهدی میرمهدی چکیده امروزه استفاده از حملونقل عمومی از موضوعاتی است که با جنبههای مختلفی از کیفیت زندگی در ارتباط میباشد. با توجه به اقدامات صورت گرفته در کشور در راستای هدفمند کردن يارانهها الزم است تحقیقات بیشتری در زمینه بازاريابی حملونقل و شناخت انواع مسافران يا مشتريان اين بازار صورت گیرد. به منظور توسعه راهكارهای افزايش میزان استفاده از حملونقل عمومی شهری شناخت نیازهای آنها اهمیت فراوانی پیدا میکند. بخشبندی مسافران تصمیمگیرندگان را برای اين شناخت و پاسخ دادن به آن ياری مینمايد. هدف اين تحقیق بخشبندی بازار با توجه به عوامل نگرشی است. جامعه آماری اين تحقیق ساکنین منطقه شش شهر تهران میباشد که با استفاده از نمونهگیری تصادفی 1 نمونه بهدست آمد و مورد تحلیل قرار گرفت. به منظور تحلیل دادهها از تحلیل خوشهای استفاده شد. از نتايج تحلیل خوشهای که براساس عوامل نگرشی انجام گرديد سه بخش بازار شناسايی شدند: بخش اول اهمیت زيادی به بهرهوری میدادند و بهرهبرداران نامگذاری شدند بخش دوم اهمیت زيادی برای راحتی و آسايش قائل بودند و راحتطلبان نامگذاری شدند و بخش سوم که زمانمداران خوانده شدند اهمیت فراوانی برای سرعت و زمان قائل بودند. همچنین رابطه متغیرهای جمعیتشناختی مختلف با بخشها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گرديد که متغیرهای سن تحصیالت تأهل و ترجیح در نوع استفاده از حملونقل با خوشهها مرتبط هستند. واژههاي کلیدي: بخشبندی مسافران تحلیل خوشهای حملونقل عمومی شهری طبقهبندي R49, R4, O18, C38 : JEL - 1 استاديار گروه مديريت دانشكده مديريت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تهران ايران - 3 استاد گروه مديريت دانشكده مديريت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تهران ايران -* کارشناسی ارشد مديريت صنعتی گرايش تحقیق در عملیات گروه مديريت دانشكده مديريت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس تهران ايران مسئول مكاتبات: mamirmahdi@gmail.com

2 63 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 1- مقدمه امروزه با توسعه شهری تقاضای سفرهای درونشهری ابعاد گستردهتری به خود گرفته است و هر روز بخشی از اوقات مردم بهخصوص در شهرهای بزرگ اتوبوس تاکسی و راهبندانهای طوالنی در صف تلف میشود. منابع اقتصادی زيادی در نتیجه استهالک وسايل نقلیه شخصی و مصرف سوخت هدر میروند و آسیبهای روانی جسمی و زيستمحیطی چنین وضعیتی کمتر از جنبه اقتصادی آن نیست. آلودگی هوا و منابع آبی تولید گازهای گلخانهای آلودگی صوتی اتالف وقت و مهمتر از همه تبعیض اجتماعی بخشی از مشكالت وابسته به بخش حملونقل میدهد تا سال میباشد. در اين زمینه آمارها نشان 3535 مصرف انرژی در حملونقل و انتشار گازهای گلخانهای نسبت به سال تا دو 3555 برابر افزايش میيابد همچنین به طور متوسط ساالنه 555 حدود هزار نفر در کشورهای درحالتوسعه دچار مرگ زودرس ناشی از آلودگی هوا میگردند )استادی جعفری و رصافی 13(. سالمتی جامعه شهری بستگی به سیاستگذاریهای کالن در امر برنامهريزی شهری و بهويژه برنامهريزی حملونقل دارد حملونقل عمومی محسوب میشود و از اقدامات الزم توجه به از اين رو به عنوان يک ضرورت زندگی برای ارتقای سطح کیفی زندگی در مناطق شهری به شمار میآيد و توجه به آن میتواند به میزان قابل توجهی مشكالت را کاهش دهد )سلطانی بسیاری از اين 131(. به منظور خدمتدهی مناسب و جذب ساکنین شهری در استفاده از حملونقل عمومی يكی از مسائل مهم شناخت رفتار نگرشها و تمايالت مسافران نسبت به حملونقل عمومی میباشد. بخشبندی بازار که يكی از پرطرفدارترين ابزارهای مديريتی است اين فرصت را فراهم میکند که سازمانها مشتريان خود و نیازهای آنها را بهتر بشناسند و منابع خود را به طور بهینه صرف مشتريان کنند. بخشبندی جمعیت به گروههايی که دريافتها و نگرشهای مشابهی نسبت به ويژگیهای حملونقل دارند میتواند نقش بسیار مفیدی در طراحی و بازاريابی سیستم حملونقل عمومی و تحلیل سیاستهای آن داشته باشد )1979.)Tardiff, بدين طريق میتوان از بخشبندی به عنوان يک استراتژی مناسب جهت شناخت بازار بالقوه حملونقل و به منظور توسعه استراتژیهای مناسب برای افزايش استفاده از حملونقل عمومی به کار برد. 008) al.,.(shiftan et در اين تحقیق بخشبندی بازار براساس عوامل نگرشی مسافران با هدف تعیین تعداد بخشهای بازار و شناخت ويژگیهای هر بخش انجام میگیرد. - پیشینه تحقیق بخشبندی بازار عمدتا در سازمانهای انتفاعی مورد استفاده قرار میگیرد. با اين وجود میتوان در بخشهای عمومی و غیرانتفاعی نیز از منافع آن استفاده کرد. حملونقل عمومی شهری نیز از جمله بخشهای عمومی يا غیرانتفاعی است. با توجه به بررسی صورت گرفته به نظر میرسد در ايران تحقیقی در اين زمینه انجام نگرفته است. در خارج نیز تحقیقات اندکی به چشم میخورد. طبق بررسیهای نگارندگان اين مقاله در زمینه بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری اين تحقیقات شناسايی شدند: 1 آنابل )3555( با توجه به متغیرهای نگرشی براساس چارچوب تئوری رفتار برنامهريزی شده برای بخشبندی مسافران روزانه از جمالت نگرش چند بعدی و تحلیل خوشهای استفاده کرد که از تحلیل آن شش با بخش ويژگیهای رفتاری مختلف عوامل اجتماعی و دموگرافیک 3 بخشبندی مشتريان داشت. استخراج گرديد. کمترين تأثیر را در )1( برای بخشبندی مسافران از دو جنسن روش کیفی و کمی استفاده کرد. ابتدا از طريق مصاحبه عمیق با 5 نفر از افراد مسافر شش نوع مسافر شناسايی 1 - Anabel - Demographic 3 - Jensen

3 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری.../ عباس مقبل باعرض عادل آذر سید مهدی میرمهدی 63 1 و همكاران )3511( مسافران را با توجه شد که براساس آن شش سبک حملونقلی را نامگذاری ريپلینگر کرد. سپس با بررسی 1555 نفر از افراد براساس شش نوع حملونقلی که در روش کیفی بهدست آمده بود درصد هر يک از بخشهای حملونقلی مشخص گرديد. در اين تحقیق بر تبديل شدن حملونقل به عنوان يک نیاز روزمره هر فرد تأکید شده است. )13( 1 تحلیلی از بخشبندی بازار پاس و هابر مسافران قطارهای درونشهری ارائه دادند و پنج بخش بازار را شناسايی کردند. آنها در اين تحقیق به پیچیدگی بازار مزيتهای و حملونقل کردن مشخص عملی بخشهای جمعیت طبق منافعی که آنها از شیوههای مختلف حملونقل انتظار دارند تأکید کردند. )3555( 3 نگرشهای مسافران به حملونقل ردماند و ارتباط اين نگرشها با رفتار مسافران و ديگر ويژگیها را بررسی نمود و از تحلیل عاملی برای شناسايی ابعاد اساسی نگرش شخصیت و ويژگیهای سبک زندگی استفاده کرد و سپس برای تعیین خوشههايی با ويژگیهای مشابه از تحلیل خوشهای استفاده نمود. )355( يک بررسی جهت کريزک و ايگنیدای شناسايی ترجیحات کاربران حملونقل عمومی و همچنین برای کسانی که از حملونقل عمومی استفاده نمیکنند ارائه کردند. آنها با به کار بردن تحلیل عاملی و تحلیل خوشهای هشت بخش متفاوت از بازار را شناسايی کردند. 4 و همكاران )3553( مسافران را با توجه شیفتان به عوامل نگرشی از قبیل: میل به بهبود کیفیت هوا میل به بهرهوری حساسیت نسبت به زمان حساسیت نسبت به ايمنی و حريم خصوصی حساسیت نسبت به زمانبندی ثابت حساسیت نسبت به استرس تمايل به راحتی و اشتیاق به استفاده از حملونقل عمومی در يكی از 5 بخشبندی کردند. مناطق ايالت يوتا عوامل نگرشی شامل نگرانیهای محیطی بهرهوری حساسیت نسبت به زمان انعطافپذيری امنیت و راحتی بررسی و هشت بخش را شناسايی کردند. سپس ارتباط عل ی اين نگرشها را با ويژگیهای اجتماعی-اقتصادی و دموگرافیک مسافران بررسی نمودند. )3513( با مطالعه رفتار حملونقل افراد هاستین مسن در شهر وسترن 3 متغیرهای کلیدی بخشبندی را کرد شناسايی و با استفاده از تحلیل خوشهای بخش مختلف از بازار را ارائه نمود. چهار و همكاران )351( در تحقیقی که بر روی جاکز انجام دادند با استفاده از تحلیل 15 ساکنین شهر مکگیل خوشهای چهار بخش را شناسايی و توزيع مسافران در اين بخشها را تشريح کردند. 11 هاستین و هونک )351( با استفاده از ابعاد نگرشی و روانشناختی انواع بخشبندی را برای مسافران حملونقل پايدار مورد مطالعه قرار دادند. مشخص 6- مبانی نظري تحقیق حملونقل عمومی شهري همه فعالیتهای انسان در ظرف زمانی و مكانی صورت میپذيرند و مكان از ضرورتهای انجام هر فعالیتی محسوب میشود. آدمی همواره به منظور انجام فعالیتهای خود نیازمند جابهجايی از مكانی به مكان ديگر است. به اين ترتیب نیاز انسان به تغییر مكان ضرورت وجودی حملونقل را به وجود میآورد. در واقع حملونقل اقدام بشر برای غلبه بر بعد مسافت است که به منظور جابهجايی فرد از يک نقطه به نقطه ديگر پديد آمده است. نقطه آغاز حرکت او»مبدأ«6 - Ripplinger 7 - Haustein 8 - Western 9 - Jacques 10 - McGill 11 - Haustein and Hunecke 1 - Pas and Huber - Redmond 3 - Krizek and El-Geneidy 4 - Shiftan 5 - Utah

4 63 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 و نقطه مورد نظر برای رسیدن را»مقصد«شخصی که جابهجا میشود»مسافر«و مسافتی مینامند. که در جابهجايی طی میشود»مسیر«نامیده میشود. در شكل 1 اين فرايند نشان داده شده است. مکان یك )مبدأ( شکل 1- جابهجایی انسان یا اشیاء از مکانی به مکان دیگر منبع: )عابدي جعفري و مهرمنش 1633( در حملونقل شهری دو نوع وسیله مورد استفاده قرار میگیرد: وسائل نقلیه خصوصی و وسايل نقلیه عمومی. حملونقل عمومی شهری نیز از دو نوع سیستم ترابری تشكیل شده است )سعیدی نیا 131 (: الف( اتوبوس در حال حاضر اتوبوس يكی از مهمترين وسائل نقلیه عمومی مسافران شهرهای ايران است و همچنین در اکثر شهرهای دنیا به عنوان يک وسیله ترابری عمومی نقش عمدهای دارد. به سبب قابلیت انعطاف باال و نزديک بودن خصوصیات آن به اتومبیل از لحاظ سرويسدهی از کارايی بسیار زيادی برخوردار میباشد. از مزيتهای بسیار مهم اتوبوس اين است که با توجه به تعداد متوسط سرنشینان در مقايسه با اتومبیل سطح بسیار کمتری از خیابانها و فضاهای شهری را اشغال میکند. برای مثال اگر تعداد متوسط سرنشینان اتومبیل را دو نفر فرض کنیم سطح الزم برای هر سرنشین در حدود هفت مترمربع میشود در حالی که برای يک اتوبوس اين رقم به حدود يک مترمربع برای هر سرنشین میرسد. ب( راهآهن شهري غیر از اتوبوس انسان: مسافر )نقل( اشیاء: بار )حمل( مسافت راهآهن شهری مکان دو )مقصد( نیز در بسیاری از شهرهای جهان و از جمله شهر تهران رايج گشته است. اين سیستم حملونقل عمومی را میتوان به دو دسته کلی زمینی و زيرزمینی تقسیم کرد. رايجترين نوع راهآهن شهری در دنیا بیشتر دو ريلی و تعداد اندکی از آنها تک ريلی هستند. از مزيتهای سیستمهای راهآهن شهری ظرفیت زياد و سرعت قابل توجه آنهاست و از معايب مهم آن محدوديت حرکت فقط در يک مسیر مشخص میباشد. هزينه ايجاد اين سیستمها جز در مورد تراموای که سیستمی نسبتا ارزان است غالبا بسیار گران )سعیدینیا 131(. مزایا و معایب حملونقل عمومی شهري برای هر سفر افراد میباشد انتخابهای متفاوتی از بین شیوههای مختلف حملونقل دارند که هر يک از اين شیوهها دارای ويژگیهای خاص خود مزايا معايب و هزينههای متفاوتی هستند. بهعالوه انتخاب يک شیوه مشخص حملونقل میتواند زمان زيادی را در بعضی از سفرها به دنبال داشته باشد. بنابراين افراد زيادی وجود دارند که هم از حملونقل عمومی و هم از وسايل شخصی استفاده میکنند. بنابراين به منظور کاهش استفاده از وسايل شخصی فهم الگوهای سفر و رفتار و نگرش مسافران نسبت به حملونقل ضروری طور است. به عمومی اتومبیل جذابترين شكل حملونقل میباشد و راحتی سرعت و آرامش شخصی زيادی را به همراه دارد و اين به اين معنی است که سیاستگذاران حملونقل عمومی بايد جهت تطابق با نیازهای مشتريان و افزايش جذابیت به گونهای عمل کنند که با تغییر در الگوهای رفتاری آنها در اين زمینه متناسب باشند (005 (Anable,.(Beirao & Cabral, 007) مزيت عمده سیستم حمل ونقل عمومی در ظرفیت باالی آن برای جابهجايی مسافر کارآمدی و صرفهجويی در مصرف انرژی و فضای جاده میباشد به طور مثال استفاده از حملونقل عمومی در شهرهای پرتراکم آمريكا باعث صرفهجويی به میزان 1/1 میلیارد ساعت در زمان سفر در سال 355 شده است. حملونقل عمومی بهخصوص برای سالمندان معلوالن نوجوانان زنان

5 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری.../ عباس مقبل باعرض عادل آذر سید مهدی میرمهدی 63 سرپرست خانوار اقشار کمدرآمد دانشآموزان و دانشجويان گزينه مناسبی است. بسیاری از کسانی که به هر دلیلی امكان استفاده از اتومبیل شخصی را ندارند میتوانند با حملونقل عمومی جابهجا شوند. فراهم کردن سیستم حملونقل عمومی که دارای شرايطی از قبیل راحتی ايمنی و قابلیت دسترسی باشد میتواند طبقات متوسط و باالی جامعه را تشويق کند تا از اتومبیلهای شخصی کمتر استفاده نمايند )سلطانی 131(. براساس )355( 1 نتايج تحقیق انجام شده توسط بیارو و کابرل که حاصل مصاحبه با مسافران گوناگون حملونقل عمومی بوده مزيتها و معايب وسايل عمومی آمد که در جدول 1 نشان داده شده است. بهدست بخشبندي بازار اصطالح»بخشبندی بازار«اولین بار توسط وندل به کار رفت و مقاله او نقطه عطفی در شناخت اسمیت بیشتر و کشف سلیقه انگیزه خريد و پیشبینی خريد بعدی مشتری محسوب میشود. او در مقاله خود اين تعريف را ارائه داده است:»بخشبندی بازار شامل ديدن يک بازار ناهمگن به صورت تعدادی از گروههای کوچكتر میباشد که در مشخصهها خواستهها پاسخ به محصوالت متفاوت و رضايتمندی از فروشنده همگن باشند«)1956.)Smith, در تعريفی ديگر بخشبندی بازار عبارت است از فرايند تقسیم بازار به گروههايی مجزا از خريداران که دارای نیازها ويژگیها و رفتارهای متمايزی باشند و آمیختههای بازاريابی بهخصوصی را احتیاج داشته باشند )کاتلر و لنکلر 13(. بخشبندی بازار به سازمان امكان میدهد تا فعالیتهای کلیدی بازاريابی را برای هدف قرار دادن گروه خاصی از مشتريان متمرکز کند. اين گروه خاص احتمال بیشتری دارد تا به خريد محصوالت و خدمات سازمان بپردازند و مناسبترين گروه برای بهرهبرداری از محصوالت و خدمات سازمان هستند.)Wedel & Kamakura, 000( جدول 1 - مزایا و معایب حملونقل عمومی معایب صرف زمان بیشتر شلوغی زياد فقدان راحتی عدمقطعیت در زمان فقدان کنترل عدماطمینان زمان انتظار طوالنی نیاز به راننده ترافیک فقدان انعطافپذيری پیادهروی طوالنی منبع: 007) Cabral, (Beirao & مزایا هزينه کمتر استرس کمتر عدمنیاز به رانندگی امكان داشتن راحتی امكان داشتن مطالعه و استراحت آلودگی کمتر گفتگو با اشخاص ديگر در فرايند بخشبندی مشتريان به گروههای مختلف تقسیم میشوند به صورتیکه مشتريان شبیه به يكديگر در يک گروه قرار میگیرند و گروههای مختلف کمترين شباهت را به يكديگر دارند. سپس با توجه به اينكه اعضای هر گروه شناختهشده هستند برنامههای خاصی جهت تولید محصول جديد تبلیغات و بازاريابی برای آنان در نظر گرفته میشود. همچنین گروهی از مشتريان که بیشترين سوددهی را برای سازمان دارند بیشتر مورد توجه قرار میگیرند. با جستجو و تفحص در رفتار مشتريان میتوان خصوصیات روانی و شخصی متفاوتی را مانند رفتارهای خريد الگوهای ريسک و سطوح سودرسانی پیدا کرد که اين نشاندهنده کارايی بخشبندی است. هنگامی که - Market Segmentation 3 - Wendel Smith 1 - Beirao and Cabral

6 04 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 گروههای خاص شناسايی شدند میتوان از اين دانايی برای توسعه محصول سفارشی کردن 1 خدمات مشتری انتخاب کانالهای انتخابی و انتخاب اهداف استفاده کرد ( Duboff,.)199-6 روش تحقیق اين تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطالعات توصیفی-پیمايشی میباشد. روشهای گردآوری اطالعات در اين تحقیق مطالعات کتابخانهای و تحقیقات میدانی است. برای گردآوری اطالعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات موضوع از منابع کتابخانهای مقاالت و نیز اينترنت استفاده شد. جهت جمعآوری دادههای میدانی از پرسشنامه استفاده گرديد. فرايند اجرايی تحقیق در شكل 3 مشخص شده است. منبع: )مطالعات نگارندگان( شکل - فرایند اجرایی تحقیق 1 - Personilize

7 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری.../ عباس مقبل باعرض عادل آذر سید مهدی میرمهدی 01 1 روایی و پایایی پرسشنامه پرسشنامه دارای دو قسمت است: قسمت اول مربوط به ويژگیهای جمعیتشناختی و اقتصادی جامعه شامل جنسیت سن تحصیالت تأهل اشتغال درآمد وسیله نقلیه میزان استفاده از حملونقل عمومی و نوع ترجیح در استفاده از وسیله حملونقل و قسمت دوم آن مربوط به عوامل نگرشی میباشد که از 3 سوال تشكیل شده وسیله اين است يک پايايی از است. منظور اگر که خصیصه مورد سنجش را با همان وسیله و تحت شرايط مشابه دو بار اندازهگیری کنیم نتايج حاصل تا چه حد مشابه دقیق و قابل اعتماد هستند. يک وسیله دارای پايايی آن است که بتوان آن را در موارد متعدد به کار برد و به نتايج يكسان رسید )هومن 1(. برای محاسبه ضريب پايايی ابزار اندازهگیری شیوههای مختلفی به کار برای تعیین پژوهش اين در میشوند. برده پايايی پرسشنامه از ضريب آلفای کرونباخ استفاده شده است. 5/ بیش از قبول قابل آلفای میزان آلفای کرونباخ پرسشنامه توسط نرمافزار SPSS میباشد. ضريب 5/43 محاسبه گرديد. روايی به اين سؤال پاسخ میدهد که ابزار اندازهگیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را میسنجد )سرمد و همكاران 135(. روايی محتوا اطمینان میدهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسشهای مناسب برای اندازهگیری مفهوم مورد سنجش را در بردارند و روايی ظاهری نشان میدهد که عناصر مورد سنجش به طور ظاهری توانايی اندازهگیری مفهوم مورد نظر را دارند )سكاران 131(. در واقع مقصود از روايی يا اعتبار آن است که وسیله اندازهگیری بتواند خصیصه مورد نظر را به درستی و با دقت قابل استنادی سنجش قرار دهد. به عبارت ديگر مورد هدف از سنجش روايی ارزيابی اين مفهوم است که ابزار اندازهگیری تا چه حد میتواند خصیصه مورد نظر را بسنجد. گويههای تشكیلدهنده پرسشنامه با بررسی مطالعاتی که قبال صورت گرفته استخراج شدند. جهت اطمینان از محتوا و روايی آن پرسشنامه توسط تعدادی از استادان خبرگان و افراد مطلع مورد تأيید قرار گرفت. جامعه و نمونه آماري پژوهش گروه نمونه يک مجموعه فرعی از جامعه آماری است که محقق با مطالعه از آن قادر است نتیجه را به کل جامعه آماری تعمیم دهد )سكاران 131( يا به عبارت ديگر به تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیانکننده میگويند. ويژگیهای اصلی جامعه باشند گروه در اين تحقیق ساکنان منطقه 1 نمونه شهر تهران به عنوان جامعه آماری مورد بررسی قرار گرفتند. به علت محدوديت در کسب داده از تمامی ساکنین )جامعه نامحدود( از نمونهگیری تصادفی ساده استفاده شد. برای تعیین اندازه نمونه مؤمنی 13(: از فرمول زير استفاده شد )آذر و n = Z pq = n حجم نمونه α = 0.05 سطح خطا Zα = 1.96 ; p = q = 0.5 (3.841)(0.5) n = = 0.05 ε میزان خطای برآورد ~ 385 تعداد نمونه تقريبا 35 به دست آمد که جهت اطمینان 45 پرسشنامه تهیه و توزيع شد که نهايتا 413 پرسشنامه به دست آمد. تعدادی از پرسشنامهها به دلیل ناقص بودن کنار گذاشته شد و در نهايت 1 پرسشنامه کامل جهت تحلیل مورد استفاده قرار گرفت. بررسی توصیفی نمونه نیز در جدول 3 آورده شده است. 1 - Validity - Reliability

8 0 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 جدول - توزیع آماري جنسیت مرد بررسی توصیفی ویژگیهاي جمعیتشناختی نمونه آماري 15/ /1 زن توزیع آماري سن کمتر از 33 سال /3 4/5 33/4 13 4/1 3/ از 33 تا 5 سال از 1 تا 45 سال از 41 تا 55 سال از 51 تا 15 سال بیشتر از 15 سال توزیع آماري تحصیالت کمتر از 33 سال /3 13/4 / 3/3 4 از 33 تا 5 سال از 1 تا 45 سال از 41 تا 55 سال از 51 تا 15 سال بیشتر از 15 سال توزیع آماري وضعیت تأهل مجرد / 43 / متأهل توزیع آماري شغل بیكار / 5 /3 33 /1 5 /1 1 /1 13 / 15 /4 /3 دانشآموز دانشجو خانهدار کارمند دولتی کارمند خصوصی کار خصوصی بازنشسته توزیع آماري درآمد )هزار تومان( کمتر از / 35 /1 31 / 3 / 1 / 3 1 / بین 55 تا 555 بین 555 تا 355 بین 355 تا 1355 بین 1355 تا 1555 بین 1555 تا 1355 بیشتر از 1355 توزیع آماري مالکیت وسیله نقلیه بدون وسیله نقلیه 14 /5 5 /5 دارای وسیله نقلیه توزیع آماري استفاده از حملونقل عمومی عدماستفاده /4 35 / 4 /1 3 / بین 1 تا بار در روز بین تا 5 بار در روز بین 5 تا 3 بار در روز بیشتر از 3 بار در روز توزیع آماري ترجیح در استفاده از حملونقل عمومی وسیله شخصی /3 15 / 15 /1 / اتوبوس تاکسی مترو منبع: )یافتههاي نگارندگان(

9 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری.../ عباس مقبل باعرض عادل آذر سید مهدی میرمهدی 06 1 اجراي تحلیل عاملی قبل از اجرای تحلیل عاملی بايد از همبستگی بین عاملها همچنین از معنادار بودن ماتريس دادهها اطمینان حاصل کرد. ضريب همبستگی جزئی 3 شاخص مناسبی برای تعیین نیرومندی رابطه بین عاملهاست. برای اين منظور از آزمون کیسر- میر- اولكین (KMO) استفاده شد. اين شاخص در دامنه صفر تا يک قرار دارد. اگر مقدار شاخص نزديک به يک باشد دادههای مورد نظر برای تحلیل عاملی مناسب هستند و در غیر اين صورت )معموال کمتر از 5/1( نتايج تحلیل عاملی برای دادههای مورد نظر چندان مناسب نمیباشند )مؤمنی و فعال قیومی 13( که طبق جدول شماره مقدار اين شاخص مناسب است. برای ارزشیابی اهمیت و معنادار 4 استفاده بودن ماتريس همبستگی نیز از آزمون بارتلت میشود. طبق جدول جدول 6 - نتیجه آزمون بارتلت و شاخصKMO شاخص کفايت نمونه برداری آزمون بارتلت منبع: )محاسبات نگارندگان( نتايج تحلیل عاملی همچنین نشان داد دارای مقدار اشتراک کمتر از پنج سؤال مقدار آزمون درجه آزادی سطح معنی داری مقدار سطح معنیداری )sig( آزمون بارتلت کوچكتر از 5/55 است که نشان میدهد عالوهبر کفايت نمونهبرداری اجرای تحلیل عاملی بر پايه ماتريس همبستگی مورد مطالعه نیز قابل توجیه است. 5/355 3/ /555 هستند 5/5 بنابراين از فرايند تحلیل حذف شدند. طبق تحلیل عاملی رابطه بین عاملها و متغیرها از طريق ماتريس چرخشيافته بهدست 5 استفاده شد. هفت میآيد. بدين منظور از روش واريماکس عامل نگرشی شامل»میل به بهبود کیفیت هوامیل به بهرهوریحساسیت نسبت به زمانحساسیت نسبت به ايمنی و حريم خصوصیحساسیت نسبت به زمانبندی ثابتحساسیت نسبت به استرس و تمايل به راحتی«و»اشتیاق به استفاده از حملونقل عمومی«در اين تحقیق بهدست آمد. در جدول 4 نتايج ماتريس چرخشيافته آورده شده است. در اين جدول حروف قرار گرفته در ستون عمودی سؤاالت پرسشنامه هستند و اعداد نشاندهنده بارهای عاملی هر يک از متغیرها در عاملها میباشد. هر متغیر يا سؤال در عاملی قرار میگیرد که با آن عامل همبستگی باالی معناداری داشته باشند. هر چه اين ضرايب به يک نزديكتر باشند با عامل مربوطه نقش بیشتری در کل تغییرات )واريانس( متغیر مورد نظر دارد. 4 - Bartlett s Test 1 - Factor Analysis - Partial Correlation Coefficient 3 - Kaiser-Meyer-Olkin 5 - Varimax

10 00 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 جدول 0- ماتریس چرخشیافته عوامل و بارهاي عاملی سؤاالت پرسشنامه حساسیت نسبت به زمان حساسیت نسبت به ایمنی و حریم خصوصی تمایل به بهبود کیفیت هوا اشتیاق به استفاده از حملونقل عمومی حساسیت نسبت به استرس و تمایل به راحتی تمایل به بهرهوري نیاز به زمانبندي ثابت 5 /53 q 10 5 /154 q 11 5 /541 q 1 5 /311 q 13 5 /31 q 15 5 /41 q 17 5 /544 q 18 5 /331 q 19 5 /1 q 0 5 /555 q 1 5 /33 q 1 5 /3 q 5 /151 q 3 5 /53 q 4 5 /433 q 3 5 /543 q 33 5 /133 q 34 5 /1 q 35 5 /13 q 37 5 /513 q 38 5 /353 q 6 5 /144 q 7 5 /313 q 8 5 /551 q 9 5 /43 q 30 5 /41 q 31 5 /15 q 6 5 /13 q 7 5 /554 q 8 5 /43 q 9 5 /53 q 3 5 /153 q 4 5 /114 q 5 منبع: )یافتههاي نگارندگان(

11 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری.../ عباس مقبل باعرض عادل آذر سید مهدی میرمهدی یافتههاي تحقیق در اين تحقیق جهت انجام تحلیل خوشهای از فرايند دو مرحلهای )011 Sarstedt, )Mooi & زير استفاده میگردد: بردن مربع میآيد. 1 و به کار ابتدا از روش تحلیل خوشهای سلسلهمراتبی فاصله اقلیدسی 3 تعداد بهینه خوشهها بهدست سپس با توجه به تعداد بهینه خوشههای به دست آمده جهت بخشبندی استفاده از تحلیل خوشهای چند میانگین میگردد. با انجام تحلیل خوشهای سلسلهمراتبی اولیه سه خوشه تعیین شد و سپس براساس سه خوشه تعیین شده خوشهبندی با استفاده از تحلیل خوشهای چندمیانگین انجام گرفت. عاملها خوشهها نتايج بهدست آمده از تحلیل خوشهای شامل مراکز خوشهها و توزيع خوشهها در جداول 5 و 1 نشان داده شده است. جدول 4- مراکز خوشهها تعبیر و تفسیر خوشهها با بررسی مراکز خوشهها انجام میگیرد. مراکز خوشهها بیانگر میانگین نمره پاسخی میباشد که برای هر خوشه در هر يک از ابعاد به دست آمده است )006 Birks,.)Malhotra & برای نمونه میانگین پاسخ اعضای خوشه اول به بعد حساسیت نسبت به زمان /3 است. جدول 1 نیز به منظور نشان دادن فراوانی هر خوشه ارائه شده است و در واقع تعداد افرادی از اعضای نمونه که در هر خوشه قرار میگیرد را مشخص میکند. خوشه اول خوشه دوم خوشه سوم 3 /5 4/ / 14 تمايل به بهبود کیفیت هوا /13 4 / 1 4 / 3 تمايل به بهرهوری 3 /33 3/ 43 / 3 حساسیت نسبت به زمان /33 / 1 حساسیت نسبت به ايمنی و حريم خصوصی / 4 4 /34 / 1 / 1 نیاز به زمانبندی ثابت /1 4 / 41 / حساسیت نسبت به استرس و تمايل به راحتی 34 3 /1 / 15 / 5 اشتیاق به استفاده از حملونقل عمومی منبع: )محاسبات نگارندگان( جدول 3- توزیع خوشهها خوشه تعداد درصد خوشه اول / خوشه دوم 15 5 / خوشه سوم 11 جمع منبع: )محاسبات نگارندگان( 1 - Hierarchical Cluster Analysis - Square Euclidean distance 3 - K-Means

12 03 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 به با توجه ويژگی خوشهها سه نام بهرهبرداران راحتطلبان و زمانمداران برای معرفی خوشهها تعیین شد. 1- بهرهبرداران اين خوشه شامل 11 مشتری است که 3 درصد از حجم نمونه را تشكیل میدهد. اين بخش از بازار بیشترين اهمیت را به عامل تمايل به بهرهوری میدهد. پس از آن بیشترين اهمیت را به عامل حساسیت نسبت به زمان میدهند. همچنین اين خوشه نسبت به دو خوشه ديگر حساسیت بیشتری نسبت به زمان دارد. پس از آن تمايل به راحتی برای اين بخش از اهمیت برخوردار است. اين بخش از بازار همچنین تمايل و اشتیاق کمی به استفاده از حملونقل عمومی دارد. - راحتطلبان با توجه به جدول 1 اين خوشه بزرگترين بخش بازار میباشد و شامل 15 مشتری است که 45/ درصد از حجم نمونه را تشكیل میدهد. اين بخش از بازار بیشترين اهمیت را به عامل»تمايل به راحتی«میدهد. همچنین اين بخش از بازار تمايل زيادی به بهبود کیفیت هوا دارد و به اين عامل نسبت به دو بخش ديگر اهمیت بیشتری میدهد. نسبت به دو بخش ديگر همچنین اين بخش از بازار اشتیاق بیشتری نسبت به حملونقل عمومی دارد. اين بخش از بازار حساسیت را نسبت به زمان دارد. 6 -زمانمداران با توجه به جدول 1 اين خوشه شامل کمترين 11 مشتری است که 5/ درصد از حجم نمونه را تشكیل میدهد. مطابق با جدول 5 اين بخش از بازار بیشترين اهمیت را به عامل»زمانبندی ثابت«میدهد و به اين عامل نسبت به دو بخش ديگر اهمیت بیشتری میدهد. همچنین اين بخش از بازار حساسیت بااليی نسبت به ايمنی و حريم خصوصی دارد. اين بخش کمترين تمايل را نسبت به بهبود کیفیت هوا دارد و اشتیاق خیلی کمی در استفاده از حملونقل عمومی دارد. پایایی جوابهاي بهدست آمده از تحلیل خوشهاي به منظور بررسی پايايی پاسخ در تحلیل خوشهای نمونه بايد به دو قسمت تقسیم شود و اگر هر نیمه و کل نمونه به جوابی نسبتا مشابه برسند در اين صورت میتوان به نتايج به دست آمده اعتماد کرد )005.)Brandt, در اين تحقیق نمونه به دو قسمت تقسیم شد و تحلیل آنها به صورت مجزا صورت گرفت. مطابق با کل نمونه هر نیمه به سه بخش تقسیم شدند و نتايج آن بخشها با کل نمونه مشابهت زيادی داشت. در نتیجه میتوان به نتايج اعتماد کرد و بیان کرد که جوابهای به دست آمده از پايايی برخوردار هستند. بررسی ویژگیهاي جمعیتشناختی بخشها برای بررسی اينكه خوشهها از نظر ويژگیهای جمعیتشناختی متفاوت از يكديگرند يا خیر از آزمون 1 استفاده گرديد. از طريق جداول توافقی خی دو پیرسون تهیه شده معلوم شد که بین خوشههای شناسايی شده و متغیرهای جمعیتشناختی مسافران رابطهای وجود دارد يا اين دو مستقل از يكديگرند. بدين ترتیب ويژگیهای جمعیتشناختی جامعه شامل جنسیت سن تحصیالت تأهل اشتغال درآمد وسیله نقلیه میزان استفاده از حملونقل عمومی و نوع ترجیح در استفاده از وسیله حملونقل بررسی شد. نتايج اين آزمون در جدول آورده شده است. 1 - Chi-Sequared Pierson Test

13 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری.../ عباس مقبل باعرض عادل آذر سید مهدی میرمهدی 03 جدول 3- نتایج آزمون همگونی ویژگیها مقدار آماره آزمون درجه آزادي سطح معنیداري جنسیت سن تأهل درآمد وسیله نقلیه میزان استفاده از حملونقل عمومی نوع ترجیح در استفاده از حملونقل اشتغال منبع: )محاسبات نگارندگان( نتايج تحلیلها نشان داد که متغیرهای سن تحصیالت تأهل و ترجیح در نوع استفاده از حملونقل با خوشهها مرتبط هستند. در ادامه وضعیت اين چهار متغیر در خوشهها مورد بررسی قرار گرفت. سن نتايج تحلیلها نشان داد که متغیر سن با بخشها کامال وابسته است. افراد در خوشه سوم نسبت به خوشههای ديگر جوانترند و نزديک به 35 درصد آنها سنی کمتر از 5 سال دارند. افراد در خوشه دوم سن بیشتری نسبت به دو خوشه ديگر دارند و بیش از 55 درصد آنها سنی بیشتر از 5 سال دارند. افراد خوشه اول نیز از نظر سنی در بین اين دو خوشه قرار میگیرند. تحصیالت تحلیلها نشان داد که سطح تحصیالت افراد و بخشهای به دست آمده کامال وابسته هستند. سطح تحصیالت افراد در خوشه سوم باالتر از خوشههای ديگر است و درصد افرادی که در اين خوشه دارای تحصیالت تكمیلی هستند بیشتر است. در خوشه اول شرايط متفاوت از اين است و سطح تحصیالت کمتر از دو خوشه ديگر است. خوشه دوم نیز از نظر سطح تحصیالت در بین دو خوشه قرار دارد. 5/ / / / / / / /51 14 تأهل نتايج تحلیلها نشان داد وضعیت تأهل نیز با بخشها کامال وابسته است. بیشترين درصد افراد متأهل مربوط به خوشه دوم است نزديک به 5 درصد افراد در اين خوشه متأهل هستند. در نقطه مقابل آن خوشه سوم است که 5 درصد آنها مجرد هستند. خوشه اول نیز از نظر وضعیت تأهل در وضعیتی بین دو خوشه قرار دارد. نوع حملونقل ترجیحی نتايج تحلیلها حاکی از آن است که حملونقل ترجیحی و بخشها کامال وابسته هستند. نزديک به 35 درصد افراد در خوشه دوم بیشتر حملونقل عمومی را ترجیح میدهند و همچنین 55 درصد افراد اين خوشه حملونقل با مترو را ترجیح میدهند. در نقطه مقابل خوشه اول قرار دارد که نزديک به 55 درصد افراد اين خوشه بیشتر حملونقل با وسیله شخصی را ترجیح میدهند و خوشه سوم در وضعیتی متوسط از نظر نوع حملونقل ترجیحی قرار دارد. 3- نتیجهگیري و پیشنهاد امروزه حملونقل عمومی از مسائل مهم در هر منطقه شهری به شمار میرود و در توسعه شهری نقش مهمی ايفا میکند. توسعه زيرساختهای مناسب و جذب 31/54 3/351 /1 1/3 5/11 1/155 35/55 1/15

14 03 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 مردم در استفاده هر چه بیشتر از حملونقل عمومی از مسائل مهم در اين زمینه است. شناخت نگرشها و نیازهای مردم به منظور خدمترسانی بهتر به آنها در مورد حملونقل عمومی شهری ضروری است. بخشبندی بازار به ما در شناخت هر چه بیشتر اين مهم ياری میکند. در اين تحقیق با هدف شناخت هر چه بیشتر مسافران بخشبندی بازار براساس عوامل نگرشی در منطقه شش شهر تهران صورت گرفت. نتايج تحلیلها سه بخش بازار را شناسايی کرد. بخش اول حدود 5 درصد از حجم نمونه را تشكیل میداد. اين بخش از بازار تمايل فراوانی نسبت به بهرهوری دارند و حساسیت آنها نسبت به زمان باالست و تمايل و اشتیاق کمی نسبت به استفاده از حملونقل عمومی دارند و زمانبندی ثابت برای اين بخش از کمترين اهمیت برخوردار است. اين مسافران تمايل زيادی به استفاده بهینه از زمانی که صرف سفر میکنند دارند لذا اقداماتی همچون ايجاد امكان مطالعه در حین سفر برای آنها يا پخش آهنگ و موسیقی توصیه میشود. با توجه به اهمیتی که اين بخش از بازار نسبت به زمان میدهند استفاده حملونقل سريعالسیر و اقداماتی جهت سرعت دادن به فرايند حملونقل عمومی شهری و کاهش اتالف زمان جهت جذب اين مسافران تأثیرگذار خواهد بود. خوشه دوم حدود 45 درصد از حجم نمونه را تشكیل میدهد. اين بخش از بازار بیشترين اهمیت را به عامل تمايل به راحتی میدهد. همچنین اين بخش از بازار تمايل زيادی به بهبود کیفیت هوا دارند و به اين عامل نسبت به دو بخش ديگر اهمیت بیشتری میدهند. همچنین اين بخش از بازار نسبت به دو بخش ديگر اشتیاق بیشتری نسبت به استفاده از حملونقل عمومی دارند. فراهم کردن امكانات نشستن و استراحت در ايستگاههای مترو و اتوبوس و همچنین وسايل حملونقل تمیز و راحت با امكانات نشستن و سطح کیفی کارکنان میتواند در جذب هر چه بیشتر اين قسم از مسافران نقش داشته باشد. بخش سوم بازار حدود 5 درصد حجم نمونه را تشكیل میدهد. اين بخش به زمانبندی ثابت اهمیت فراوانی میدهد. همچنین حساسیت بااليی نسبت حريم خصوصی و ايمنی دارد. اطالعرسانی مناسب و اطالعات به موقع از تعداد ايستگاهها و زمانبندی حرکت در جذب اين مسافران مؤثر است. به منظور جذب و تشويق مسافران به استفاده هر چه بیشتر از حملونقل عمومی شناخت دغدغهها و نیازهای مختلف مسافران ضروری میباشد. مسافران مختلف نگرشها و عاليق متفاوتی پیرامون سفر و استفاده از امكانات حملونقل دارند. همانطور که در اين تحقیق نشان داده شد مسافران به سه بخش با نگرشها و ترجیحات متفاوت تقسیم شدند لذا سازمانهای حملونقل و سیاستگذاران مربوطه به منظور ارتقای استفاده از حملونقل عمومی شهری بايد به خواستهها نیازها و ترجیحات طیف متفاوتی از مسافران پاسخگو باشند. راهبردهايی همچون طراحی ايستگاههای مناسب و زيبا و استفاده از اصول زيباشناسی و رنگهايی که خوشايند و آرامشدهنده هستند زمانبندی مناسب در بین حرکتها و کاهش تأخیرها جايگاهيابی مناسب و فراهم کردن ايستگاههای قابل دسترس سیستم تهويه مناسب در ايستگاههای مترو و وسايل حملونقل عمومی راحتی صندلیها و همچنین ايجاد امكان بهرهوری بهتر از زمان برای مسافران با فراهم نمودن تسهیالتی همچون امكان مطالعه در ايستگاهها و طی سفر میتواند منجر به کسب رضايت و جذب مسافران گردد. در آخر پیشنهاد میگردد محققان در پژوهشهای آينده مناطق ديگر را از نظر بخشهای بازار بررسی کنند و با يكديگر مورد مقايسه قرار دهند. همچنین استفاده از روشهای ديگر خوشهبندی در تحقیقات آينده توصیه میگردد. بررسی موضوعات نوين ديگر در بازاريابی همچون رضايت مشتری يا وفادارسازی مشتری و ديگر مباحث در اين حوزه برای شناخت و جذب مسافران به

15 بخشبندی بازار حملونقل عمومی شهری.../ عباس مقبل باعرض عادل آذر سید مهدی میرمهدی 03 Brandt, A. (005). Cluster Analysis for Market Segmentation, Thesis (M.A.), Toronto: University of Toronto. Duboff, R. S. (199). Marketing to Maximize Profitability. The Journal of Business Strategy, 13(6), Elmore, Y. R. (1998). A Handbook: Using Market Segmentation to Increase Transit Ridership. TCRP Report Project B-9 FY 95, Transportation Research Board, Washington. Hagman, O. (003). Mobilizing Meanings of Mobility: Car Users Constructions of the Goods and Bads of Car Use. Transportation Research Part D, 8 (1), 1 9. Haustein, S. (01). Mobility Behavior of the Elderly: an Attitude-based Segmentation Approach for a Heterogeneous Target Group. Transportation, vol.39, Haustein, S., Hunecke, M. (013). Identifying Target Groups for Environmentally Sustainable Transport: Assessment of Different Segmentation Approaches, Current Opinion in Environmental Sustainability, 5(). Jacques, C., Manaugh, K, El-Geneidy, A. (013). Rescuing the captive [mode] user? An alternative approach to transport market segmentation, Transportation,60(30). Jensen, M. (1999). Passion, heart in transport a sociological analysis on transport behaviour. Transport Policy, 6 (1), Krizek, K. J., El-Geneidy,A. (007). Segmenting Preferences and Habits of Transit Users and Non-Users. Journal of Public Transportation, 10(3), Malhotra, N. K, Birks, D. F. (006). Marketing Research: An Applied Approach, Prentice- Hall. Mooi, E., Sarstedt, M. (011). A Concise Guide to Market Research: The process, data and methods using IBM SPSS Statisitics. Belin Heidelberg:Springer-Verlag. Pas, E.I., Huber, J.C. (199). Market Segmentation Analysis of Potential Intercity-Rail Travelers, Transportation, 19(), Redmond, L.S. (000). Identifying and Analyzing Travel-related Attitudinal, Personality, and استفاده هر چه بیشتر از حملونقل عمومی بسیار کارساز 3- منابع خواهد بود. آذر عادل مديريت سمت. مؤمنی منصور )13(. آمار و کاربرد آن در جلد دوم چاپ سیزدهم تهران: انتشارات استادی جعفری مهدی رصافی امیر عباس )13(. ارزيابی سیاستهای توسعه پايدار در بخش حملونقل شهری با استفاده از مدلهای سیستم پويايی مطالعه موردی: شهر مشهد فصلنامه مديريت شهری 11)1( سرمد زهره بازرگان عباس حجازی الهه )135( روشهای تحقیق در علوم رفتاری تهران: انتشارات آگاه. سعیدینیا احمد )131(. حملونقل شهری چاپ سوم تهران: انتشارات سازمان شهرداریهای کشور. سلطانی علی ( 131(. حملونقل عمومی پاسخی به چالش مشترک در کشورهای در حال توسعه فصلنامه گزارش سازمان نظام مهندسی ساختمان استان فارس 11)55(. سكاران اوما )131(. روشهای تحقیق در مديريت ترجمه محمد صائبی و محمود شیرازی چاپ دوم تهران: مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مديريت و برنامهريزی. عابدیجعفری حسن مهرمنش ابوذر )133(. بررسی الگوی مديريتی حملونقل شهری مطالعه موردی: شهر تهران فصلنامه پژوهش مديرت شهری شماره 3. کاتلر فیلیپ لنکلر کوين )13( مديريت بازاريابی ترجمه علی پارسائیان چاپ اول تهران: نشر اتحاد. مومنی منصور فعال قیومی علی )13(. تحلیلهای آماری با استفاده از spss چاپ دوم تهران: انتشارات کتاب نو. هومن حیدرعلی )1(. شناخت روش علمی در علوم رفتاری چاپ اول تهران: نشر پارسا. Anable, J. (005). Complacent car addicts or aspiring environmentalists? Identifying travel behaviour segments using attitude theory, Transport Policy, 1(1), Beirão, G., Cabral, J. S. (007). Understanding Attitudes Towards Public Transport and Private Car: A qualitative Study, Transport Policy 14(6),

16 44 فصلنامه اقتصاد و مديريت شهری/ شماره هفتم تابستان 1 Smith, W. (1956). Product Differentiation and Market Segmentation as Alternative Marketing Strategies. Journal of Marketing, July, 3-8. Stimulus. (1999). Segmentation for Transport in Markets Using Latent User Psychological Structures. Transport Research Fourth Framework Programme, Office for Official Publications of the European Communities. Tardiff, T. J. (1979). Attitudinal Market Segmentation for Transit Design, Marketing and Policy Analysis., Transportation Research Record, 73(5), 1-7. Wedel, M., Kamakura, W. (000). Market segmentation: Conceptual and methodological foundations. Kluwer Academic Publishers. (Ed). Lifestyle Clusters in the San Francisco Bay Area. Master s Thesis, Transportation Technology and Policy Graduate Group, Institute of Transportation Studies. University of California, Davis, September. Research Report UCD-ITS-RR Ripplinger, D., Mattson, J., Peterson, D. (011). Travel Behavior of the Lone Rangers: An Application of Attitudinal Structural Equation Modeling to Intercity Transportation Market Segmentation, SURTC report. Shiftan, Y., Outwater, M.L., Zhou, Y. (008). Transit Market Research Using Structural Equation Modeling and Attitudinal Market Segmentation. Transport Policy, 15(3),