Μικροβιακές λοιμώξεις του δέρματος (Μέρος Α )

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μικροβιακές λοιμώξεις του δέρματος (Μέρος Α )"

Ουρανία Σπηλιωτόπουλος
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μικροβιακές λοιμώξεις του δέρματος (Μέρος Α ) (Μολυσματικό κηρίο, θυλακίτιδα, ερυσίπελας) ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Α. ΡΑΛΛΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ - ΑΦΡΟΔΙΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

2 Επιδημιολογία (1/2) Οι μικροβιακές λοιμώξεις του δέρματος αποτελούν ένα καθημερινό πρόβλημα των Δερματολογικών ασθενών. Η πλειονότητα αυτών οφείλονται είτε στον Staphylococcus aureus (S. aureus), είτε σε αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδος Α. 1. Foster TJ. Immune evasion by staphylococci. Nat Rev Microbiol 2005;3:948

3 Επιδημιολογία (2/2) Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το 60% υγιών ενηλίκων είναι φορείς S. aureus. Τα μικρόβια μπορούν να προκαλέσουν ευρύ φάσμα λοιμώξεων που ποικίλουν από επιπολής (επιφανειακές) έως εν τω βάθει (βαθειές).

4 Φυσιολογική χλωρίδα του δέρματος (1/3) Το δέρμα αρχίζει να αποικίζεται από μεγάλο αριθμό μικροβίων αμέσως μετά τη γέννηση. Μέσα σε μερικές εβδομάδες το δέρμα του νεογνού είναι παρόμοιο με ενός ενήλικα.

5 Φυσιολογική χλωρίδα του δέρματος (2/3) Η φυσιολογική χλωρίδα του δέρματος αποτελείται από: α. Κύρια μικρόβια Coryneforms (Gram +, pleomorphic rods) Corynebacterium (Aerobic & lipophilic) Brevibacterium (Aerobic & nonlipophilic) Propinobacterium (Anaerobic)

6 Φυσιολογική χλωρίδα του δέρματος (3/3) Staphylococci (Gram + cocci, aerobs) S. epidermidis S. hominis S.hemolyticus S. saprophyticus β. Ελάσσονα μικρόβια Acinetobacter (25%) Micrococci γ. Μύκητες Pityrosporum

7 Ταξινόμηση (1/3) Οι μικροβιακές λοιμώξεις του δέρματος διακρίνονται σε τέσσερις (4) κατηγορίες, τις εξής: 1. Πρωτοπαθείς μικροβιακές λοιμώξεις: I. το ερυσίπελας II. το μολυσματικό κηρίο III. η δοθιήνωση 2. Δευτεροπαθείς μικροβιακές λοιμώξεις που οφείλονται σε: I. λύση της συνέχειας του δέρματος ή II. πτώση τοπικά του ανοσολογικού συστήματος από πρωτοπαθή, υποκείμενη δερματοπάθεια (π.χ. επιμόλυνση απλού έρπητα), 1. Berger T. General considerations of bacterial diseases. In: Wolff K, Goldsmith L, Katz S, Gilchrest B, Paller A, Leffell D. (Editors) Fitzpatrick's Dermatology in General Medicine, 7th ed New York: Mc Graw Hill; p

8 Ταξινόμηση (2/3) 3. Δερματικές εκδηλώσεις πρωτοπαθών λοιμώξεων άλλων συστημάτων και, 4. Αντιδραστικού τύπου δερματικές εκδηλώσεις μικροβιακών λοιμώξεων (π.χ. την εμφάνιση οζώδους ερυθήματος σε στρεπτοκοκοκκική λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού). 1. Berger T. General considerations of bacterial diseases. In: Wolff K, Goldsmith L, Katz S, Gilchrest B, Paller A, Leffell D. (Editors) Fitzpatrick's Dermatology in General Medicine, 7th ed New York: Mc Graw Hill; p

9 Παθογένεια Ι Η ανάπτυξη και εξέλιξη των βακτηριακών λοιμώξεων εξαρτάται από: Την πύλη εισόδου Την ανοσολογική απάντηση του ξενιστή Την λοιμογόνο δύναμη του μικροβίου Elias PM. Defensive functions of the stratum corneum: Integrative aspects, in Skin Barrier, edited by Elias PM, Feingold KR. New York, Taylor & Francis Group, 2006, p 5

10 Παθογένεια ΙΙ Οι μικροβιακοί οργανισμοί: I. Προσβάλλουν απ ευθείας τους ιστούς, ή II. Μέσω έκκρισης τοξινών, ή III. Με την κινητοποίηση ανοσολογικών μηχανισμών που οδηγούν στην εκδήλωση της νόσου. Η μολυσματικότητα των μικροβίων έχει συσχετισθεί με την ικανότητά τους να αποφεύγουν την ενεργοποίηση του ανοσολογικού συστήματος του ξενιστή και την περαιτέρω καταστροφή τους. 1. Berger T. General considerations of bacterial diseases. In: Wolff K, Goldsmith L, Katz S, Gilchrest B, Paller A, Leffell D. (Editors) Fitzpatrick's Dermatology in General Medicine, 7th ed New York: Mc Graw Hill; p

11 1. Μολυσματικό κηρίο (1/4) Διακρίνονται 2 κλινικές μορφές: A. Πομφολυγώδες (S. aureus) A. Μη-πομφολυγώδες (S. aureus και σπανιότερα από streptococcus ομάδας Α) Amagai M et al. Toxin in bullous impetigo and staphylococcal scalded-skin syndrome targets desmoglein 1. Nat Med 2000;6:1275

12 Μολυσματικό κηρίο (2/4) Ο S.aureus ομάδος ΙΙ, στελέχη 55, 77 προκαλεί: Πομφολυγώδες μολυσματικό κηρίο Staphylococcal Scalded Skin Syndrome (SSSS) Μη στρεπτοκοκκικό οστρακιοειδές εξάνθημα Η εξωτοξίνη Α δρα σαν πρωτεάση της δεσμογλεϊνης 1 (ίδιος στόχος των αυτοαντισωμάτων στη φυλλώδη πέμφιγα).

13 Μολυσματικό κηρίο (3/4) Πομφολυγώδες Μη-Πομφολυγώδες Σε νεογνά ή βρέφη (pemphigus neonatorum ή Ritter disease). Πομφόλυγες με ορώδες περιεχόμενο. Ρήγνυνται σε 1-2 ημέρες και σχηματίζουν μελιτόχροη εφελκίδα. Σημείο Nikolsky: (-) Το συχνότερο (70%) Παιδιά, ενήλικες Ρώθωνες συχνή δεξαμενή Μελιτόχροη εφελκίδα Σύστοιχη λεμφαδενίτιδα (90%) Αυτενοφθαλμίζεται Άνευ θεραπείας, υφίεται ή εξελίσσεται σε έκθυμα Gisby J et al. Efficacy of a new cream formulation of mupirocin: Comparison with oral and topical agents in experimental skin infections. Antimicrob Agents Chemother 2000;44:255

14 Μολυσματικό κηρίο (4/4) Θεραπεία Ήπιες περιπτώσεις: - Mupirocin (+ ρώθωνες) - Retapamulin 1% Εκτεταμένες περιπτώσεις: - Αμοξυκιλλίνη + κλαβουλανικό οξύ - Δικλοξακιλλίνη - Ερυθρομυκίνη - Αζιθρομυκίνη - Φωσφορική κλινδαμυκίνη 1. Gelmetti C. Local antibiotics in dermatology. Dermatol Ther 2008;21: Stevens DL et al. Practice guidelines for the diagnosis and management of skin and soft-tissue infections. Clin Infect Dis 2005;41:1373.

15 2. Θυλακίτιδα (1/6) Ταξινόμηση λοιμώδους θυλακίτιδας Μικροβιακή θυλακίτις S.aureus o Επιφανειακή o Εν τω βάθει (σύκωση) P.aeruginosa (Hot tub folliculitis) Gram (-) θυλακίτις Συφιλιδική θυλακίτις Ιογενής θυλακίτις Απλός έρπητας Μολυσματική τέρμινθος Άλλα Demodicidosis Μυκητιασική θυλακίτις Δερματόφυτα o Δερματοφυτία τριχωτού κεφαλής o Δερματοφυτία γενείου o Κοκκίωμα Majocchi Ωοειδές πιτυρόσπορο Candida 1. Craft N et al. Superficial Cutaneous Infections and Pyodermas. In: Wolff K, Goldsmith L, Katz S, Gilchrest B, Paller A, Leffell D. (Editors) Fitzpatrick's Dermatology in General Medicine, 7th ed New York: Mc Graw Hill; p

16 Θυλακίτιδα (2/6) Φλεγμονώδης, μη-λοιμώδης θυλακίτις Ψευδοθυλακίτις γενείου Χηλοειδής θυλακίτις Περιθυλακίτις τριχωτού κεφαλής Ερεθιστική εξ επαφής θυλακίτις (πετρελαιοειδή) Φαρμακευτικό ακμοειδές εξάνθημα Πυώδης ιδρωταδενίτις Ακμή Ροδόχρους νόσος Εωσινοφιλική θυλακίτις (HIV) Διατιτραίνουσα θυλακίτις (ΧΝΑ)

17 Θυλακίτιδα (3/6) Σύκωση γενείου Πρόκειται για μια εν τω βάθει θυλακίτιδα με περιθυλακική φλεγμονή Συνήθως εντοπίζεται στο γένειο Διαφορική Διάγνωση: Δερματοφυτική σύκωση Χωρίς θεραπεία, εξελίσσεται σε απόστημα και δημιουργία ουλής.

18 Θυλακίτιδα (4/6) Σύκωση γενείου Θεραπεία: 1. Η αντιβιωτική αγωγή είναι η ίδια με αυτή του μολυσματικού κηρίου 2. Σε εμφάνιση αποστήματος καλύτερα να γίνεται διάνοιξη, παροχέτευση 3. Σε Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus (MRSA), βανκομυκίνη

19 Θυλακίτιδα (5/6) Θυλακίτιδα από σάουνα (Hot tub folliculitis) H Pseudomonas aeruginosa (P.aeruginosa) είναι Gram (-), αερόβιο μικρόβιο. Προδιαθεσικοί παράγοντες: τραύμα, διάβρωση, δερματοφυτία. Το εξάνθημα εμφανίζεται 1-5 ημέρες μετά από χρήση κοινόχρηστης πισίνας ή σάουνας χωρίς εφαρμογή κανόνων υγιεινής. 1. Centers for disease control and prevention (CDC). Pseudomonas dermatitis/folliculitis associated with pools and hot tubs--colorado and Maine, MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2000;49: Rigopoulos D et al. Treatment of pseudomonas nail infections with 0,1% octenidine dihydrochloride solution. Dermatology 2009;218:67.

20 Θυλακίτιδα (6/6) Θυλακίτις από σάουνα (Hot tub folliculitis) Δερματικές εκδηλώσεις από P.aeruginosa: Σύνδρομο «πράσινου νυχιού» Θυλακίτιδα Γαγγραινώδες έκθυμα Επιμολύνσεις τραυμάτων Κυτταρίτιδα Θεραπεία: Τοπικά αντιβιωτικά ή αντισηπτικά Αμινογλυκοσίδη Σιπροφλοξασίνη Σε απόστημα: Διάνοιξη-Παροχέτευση

21 3. Ερυσίπελας (1/4) Οφείλεται στον β-αιμολυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδα Α και σπάνια σε S. aureus. Προδιαθεσικοί παράγοντες: Λεμφοίδημα Παράτριμμα Τραύμα Παχυσαρκία Δήγματα εντόμων Χειρουργικά τραύματα Κυρίως εντοπίζεται σε πρόσωπο, κνήμες. 1. Guberman D et al. Bullous erysipelas: A retrospective study of 26 patients. J Am Acad Dermatol 1999;41: Swartz M. Cellulitis. N Engl J Med 2004;350:904

22 Ερυσίπελας (2/4) Εκδηλώνεται με πυρετό, ρίγος, πόνο, ερυθηματώδη, οιδηματώδη πλάκα και εικόνα σαν «φλοιός πορτοκαλιού». Ενίοτε αναπτύσσονται πομφόλυγες. Διάγνωση: κλινικά Θεραπεία: Πενικιλλίνη Δικλοξακιλλίνη Ερυθρομυκίνη / Αζιθρομυκίνη Φωσφορική κλινδαμυκίνη

23 4. Ερυσιπελατοειδές Επαγγελματική νόσος που οφείλεται στον Erysipelothrix rhusiopathiae (insidiosa). Ανιχνεύεται σε έδαφος, ψάρια, πουλερικά. Διακρίνεται σε 3 μορφές: i. Εντοπισμένη (του δέρματος) ii. Διάσπαρτη (του δέρματος) iii. Συστηματική ή γενικευμένη (ενδοκαρδίτιδα) Διάγνωση: Κ/α, βιοψία Θεραπεία: Πενικιλλίνη, κεφτριαξόνη (εκλογής). 1. Veraldi S, Girgenti V, Dassoni F, Gianotti R. Erysipeloid: a review. Clin Exp Dermatol. Jul ; 34:859

24 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Για την επιτυχή αντιμετώπιση δερματικών λοιμώξεων απαιτούνται: Καλό ιστορικό Προσεκτική κλινική εξέταση Κ/α, αντιβιόγραμμα Ήπιες: Τοπική αγωγή + αγωγή στις «δεξαμενές» μικροβίων Εκτεταμένες: Συστηματική αντιβιοτική αγωγή

25 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ

Σχετικά έγγραφα

ΣΥΝΤΑΓΟΛΟΓΙΑ ΕΟΦ Γ.ΣΑΡΟΓΛΟΥ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ-ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 15/03/2011

ΣΥΝΤΑΓΟΛΟΓΙΑ ΕΟΦ Γ.ΣΑΡΟΓΛΟΥ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣ-ΜΑΛΑΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 15/03/2011 Κοινή ακμή 1 φορά ημερησίως α 1 φορά ημερησίως (απουσία φλεγμονής) Κοινή ακμή (ήπια φλεγμονή) Κοινή ακμή (σοβαρή φλεγμονή) Ροδόχρους