Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων

Transcript

1 2000 Πίνακας περιεχοµένων Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων Συγκριτικά σχόλια: Περίοδοι και ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ 1.1. Στόχοι προτεραιότητας Αλιεία και ανάπτυξη της υπαίθρου Κοινοτικές πρωτοβουλίες Χρηµατοδοτικοί πόροι ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2.1. Τρόποι παρεµβάσεων Αρµοδιότητες ηµοσιονοµική διαχείριση Όροι χρηµατοδότησης ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΠΡΟΣΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ 5.1. Παρακολούθηση Αξιολόγηση Έλεγχοι Ενηµέρωση και δηµοσιότητα ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ Κανονισµός (EΚ) αριθ. 1260/1999 του Συµβουλίου της 21ης Ιουνίου 1999 περί γενικών διατάξεων για τα διαρθρωτικά Ταµεία Κανονισµός (EΚ) αριθ. 1783/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 12ης Ιούλιος1999 σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης Κανονισµός (EΚ) αριθ. 1784/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 12ης Ιούλιος 1999 σχετικά µε το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο Κανονισµός (EΚ) αριθ. 1263/1999 του Συµβουλίου της 21ης Ιουνίου 1999 για το χρηµατοδοτικό µέσο προσανατολισµού της αλιείας Κανονισµός (EΚ) αριθ. 1257/1999 του Συµβουλίου της 17ης Μαΐου 1999 για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Προσανατολισµού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) και για την τροποποίηση και κατάργηση ορισµένων κανονισµών Πίνακας περιεχοµένων 5

2 Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων Συγκριτικά σχόλια Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 7

3 1. Συγκέντρωση 1.1. Στόχοι προτεραιότητας ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ 6 Στόχοι: Στόχος 1: ανάπτυξη και διαρθρωτική προσαρµογή των αναπτυξιακά καθυστερηµένων περιφερειών. Στόχος 2: ανασυγκρότηση των βιοµηχανικών περιφερειών και περιοχών που πλήττονται από παρακµή. Στόχος 3: µακροχρόνια ανεργία και επαγγελµατική ένταξη. Στόχος 4: προσαρµογή στις βιοµηχανικές µεταβολές. Στόχος 5α: προσαρµογή των γεωργικών διαρθρώσεων και των διαρθρώσεων της αλιείας. Στόχος 5β: ανάπτυξη των ευαίσθητων αγροτικών περιοχών. Στόχος 6 (που δηµιουργήθηκε από την πράξη προσχώρησης της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας): ανάπτυξη των ιδιαίτερα αραιοκατοικηµένων περιφερειών. 3 Στόχοι: Στόχος 1: ανάπτυξη και διαρθρωτική προσαρµογή των αναπτυξιακά καθυστερηµένων περιφερειών. Στόχος 2: οικονοµική και κοινωνική ανασυγκρότηση των περιοχών που αντιµετωπίζουν διαρθρωτικές δυσκολίες. Στόχος 3: προσαρµογή και εκσυγχρονισµός των πολιτικών και των συστηµάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης. Συγκεκριµένη παρέµβαση επιφυλάσσεται στις δοµές της αλιείας εκτός του Στόχου 1. Οι δράσεις για την αγροτική ανάπτυξη εφαρµόζονται σε ολόκληρο το έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χρηµατοδοτούνται είτε από τις πιστώσεις των ιαρθρωτικών Ταµείων είτε από τις πιστώσεις της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 9

4 1.1. Στόχος 1 ΣΤΟΧΟΣ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Επιλεξιµότητα: Περιφέρειες επιπέδου της NUTS II, των οποίων το κατά κεφαλή ΑΕΠ είναι χαµηλότερο από το 75% του κοινοτικού µέσου όρου, αλλά µε ορισµένες παρεκκλίσεις. Μέθοδος: Ο εξαντλητικός κατάλογος των επιλέξιµων περιοχών δηµοσιεύεται σε παράρτηµα του κανονισµού-πλαισίου, και αναθεωρείται από το Συµβούλιο. Αποτέλεσµα: Συνολική κάλυψη του κοινοτικού πληθυσµού: 26,6%. Συµµετέχοντα ιαρθρωτικά Ταµεία: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΧΜΠΑ. ΣΤΟΧΟΣ 6: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ Ι ΙΑΙΤΕΡΑ ΑΡΑΙΟΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Επιλεξιµότητα: Πολύ αραιοκατοικηµένες σουηδικές και φινλανδικές περιοχές, κυρίως επιπέδου NUTS II, (8 κάτοικοι/τετ. χλµ. ή λιγότερο). Μέθοδος: Ο εξαντλητικός κατάλογος των εν λόγω περιοχών δηµοσιεύεται σε παράρτηµα της Πράξης Προσχώρησης της Αυστρίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας για 5 έτη ( ) και αναθεωρείται από το Συµβούλιο. ΣΤΟΧΟΣ 1: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Επιλεξιµότητα: Περιφέρειες επιπέδου NUTS II, των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι χαµηλότερο από το 75% του κοινοτικού µέσου όρου. Περιφέρειες υπαγόµενες στον παλαιό Στόχο 6 (Φινλανδία και Σουηδία). Ιδιαίτερα αποµακρυσµένες περιφέρειες (γαλλικά υπερπόντια εδάφη, Κανάριοι Νήσοι, Αζόρες, Μαδέρα). Μέθοδος: Η Επιτροπή θέσπισε τον κατάλογο των επιλέξιµων περιφερειών την 1η Ιουλίου Ο εν λόγω κατάλογος δεν είναι αναθεωρητέος. ύο ειδικά προγράµµατα χρηµατοδοτούνται επίσης από τους πόρους του Στόχου 1: το πρόγραµµα PEACE για ενίσχυση στην ειρηνευτική διαδικασία υπέρ της Βόρειας Ιρλανδίας και των µεθοριακών περιοχών της Ιρλανδίας (περίοδος: ). το ειδικό πρόγραµµα βοήθειας υπέρ ορισµένων σουηδικών περιφερειών επιπέδου NUTS II, οι οποίες ανταποκρίνονται στα κριτήρια αραιής κατοίκησης, όπως προβλέπονται από το πρωτόκολλο αριθ. 6 που περιλαµβάνεται σε παράρτηµα στην Πράξη Προσχώρησης της Σουηδίας (περίοδος: ). Αποτέλεσµα: Συνολική κάλυψη του κοινοτικού πληθυσµού: 22,2%. Συµµετέχοντα ιαρθρωτικά Ταµεία: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΧΜΠΑ. Αποτέλεσµα: Συνολική κάλυψη του κοινοτικού πληθυσµού: 0,4%. Συµµετέχοντα ιαρθρωτικά Ταµεία: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΧΜΠΑ. Κανονισµός-πλαίσιο: άρθρο 8 (1,2,3), Παράρτηµα 1. απόφαση του Συµβουλίου αριθ. 95/1/EΚ της 1/1/1995, άρθρο 52 (Πρωτόκολλο αριθ. 6). Γενικός κανονισµός: αιτιολογική σκέψη αριθ. 22, άρθρα 3 και Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

5 Επιλέξιµες περιοχές του Στόχου 1 για την περίοδο (Απόφαση της Επιτροπής της 1ης Ιουλίου 1999): Γερµανία: Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern, Sachsen, Sachsen-Anhalt, Thüringen Ελλάδα: Ανατολική Μακεδονία, Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, υτική Μακεδονία, Θεσσαλία, Ήπειρος, Ιόνια Νησιά, υτική Ελλάδα, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος, Αττική, Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο, Κρήτη (δηλαδή ολόκληρη η χώρα) Ισπανία: Galicia, Principado de Asturias, Castilla y León, Castilla-La Mancha, Extremadura, Comunidad Valenciana, Andalucía, Región de Murcia, Ceuta y Melilla, Canarias Γαλλία: Guadeloupe, Martinique, Guyane, Réunion Ιταλία: Campania, Puglia, Basilicata, Calabria, Sicilia, Sardegna Ιρλανδία: Border Midlands & Western Αυστρία: Burgenland Πορτογαλία: Norte, Centro, Alentejo, Algarve, Açores, Madeira Φινλανδία: Itä-Suomi, Väli-Suomi (εν µέρει), Pohjois-Suomi (εν µέρει) Σουηδία: Norra Mellansverige (εν µέρει), Mellersta Norrland (εν µέρει), Övre Norrland (εν µέρει) Ηνωµένο Βασίλειο: South Yorkshire, West Wales & The Valleys, Cornwall & Isles of Scilly, Merseyside Μεταβατική υποστήριξη Η ρύθµιση προβλέπει κατάλληλη µεταβατική υποστήριξη για τις περιφέρειες ή περιοχές που ήταν επιλέξιµες στους περιφερειακά καθορισµένους στόχους της περιόδου , αλλά που δεν είναι πλέον επιλέξιµες για την περίοδο Με αυτό το σύστηµα φθίνουσας µεταβατικής ενίσχυσης αποφεύγεται η απότοµη παύση της κοινοτικής ενίσχυσης στις εν λόγω περιφέρειες, και µε τον τρόπο αυτόν παγιώνονται τα αποτελέσµατα από προηγούµενες διαρθρωτικές παρεµβάσεις. Όσον αφορά τις περιφέρειες που έπαυσαν να είναι επιλέξιµες στον στόχο 1, πρέπει να γίνεται διάκριση των περιοχών που ανταποκρίνονται το 1999 στα βασικά κριτήρια επιλεξιµότητας του νέου στόχου 2 των υπόλοιπων εξεταζόµενων περιοχών. Οι πρώτες θα µπορούν να επωφελούνται από τη µεταβατική ενίσχυση των τεσσάρων ιαρθρωτικών Ταµείων µέχρι τις 31 εκεµβρίου 2006 (βλέπε περιοχή A), ενώ η ενίσχυση των υπόλοιπων θα σταµατήσει στις 31 εκεµβρίου 2005 (βλέπε περιοχή B). Pεριοχή B Pεριοχή A ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Τµ. Πρ. ΧΜΠΑ ΕΤΠΑ ΕΚΤ ΕΓΤΠΕ-Τµ. Πρ. ΧΜΠΑ ΕΤΠΑ Περιοχές τις οποίες αφορά η µεταβατική υποστήριξη Στόχος 1 (απόφαση της Επιτροπής της 1ης Ιουλίου 1999) Γερµανία: Ostberlin Βέλγιο: Hainaut Ισπανία: Cantabria Γαλλία: Cores και οι διοικητικές περιφέρειες Valenciennes, Douai και Avesnes Ιταλία: Molise Ιρλανδία: Southern, Eastern Κάτω Χώρες: Flevoland Πορτογαλία: Lisboa & Vale do Tejo Ηνωµένο Βασίλειο: Northern Ireland, Highlands & Islands. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 11

6 1.1. Στόχος 2 ΣΤΟΧΟΣ 2: ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΟΥ ΠΛΗΤΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΠΑΡΑΚΜΗ Επιλεξιµότητα: Τρεις αναγκαίες προϋποθέσεις: είκτης ανεργίας ανώτερος από τον κοινοτικό µέσο όρο, Ποσοστό απασχόλησης στη βιοµηχανία ανώτερο από τον κοινοτικό µέσο όρο, Μείωση της απασχόλησης στη βιοµηχανία. Μέθοδος: Ο κατάλογος καθορίζεται από την Επιτροπή µετά από πρόταση των κρατών µελών και σε συνεννόηση µε το κάθε κράτος µέλος. Ο κατάλογος καταρτίζεται για 6 έτη, αλλά µπορεί να αναθεωρηθεί µετά από 3 έτη. Αποτέλεσµα: Συνολική κάλυψη του κοινοτικού πληθυσµού µεταξύ 1994 και 1999: 16,3%. Συµµετέχοντα ιαρθρωτικά Ταµεία: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ. ΣΤΟΧΟΣ 5β: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΕΥΑΙΣΘΗΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ Επιλεξιµότητα: Γενικό κριτήριο: χαµηλό επίπεδο οικονοµικής ανάπτυξης. Άλλα τρία κριτήρια από τα οποία πρέπει υποχρεωτικά να πληρούνται τα δύο: υψηλό ποσοστό απασχόλησης στη γεωργία, χαµηλό γεωργικό εισόδηµα, αραιή κατοίκηση ή τάση µείωσης του πληθυσµού. Μέθοδος: Κατάλογος καθοριζόµενος από την Επιτροπή µετά από πρόταση των κρατών µελών και σε συνεννόηση µε το κάθε κράτος µέλος. Κατάλογος καταρτιζόµενος για 6 έτη, µη αναθεωρήσιµος. Αποτέλεσµα: Συνολική κάλυψη του κοινοτικού πληθυσµού µεταξύ 1994 και 1999: 8,8%. ΣΤΟΧΟΣ 2: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΥΣΚΟΛΙΕΣ Επιλεξιµότητα: Βιοµηχανικές περιοχές: τρία αµετάβλητα κριτήρια. Αγροτικές περιοχές: κριτήριο αραιής κατοίκησης ή υψηλό ποσοστό θέσεων απασχόλησης στη γεωργία, σε συνδυασµό µε υψηλό ποσοστό ανεργίας ή µε µείωση του πληθυσµού. Αστικές περιοχές που ανταποκρίνονται σε ένα τουλάχιστον από τα ακόλουθα πέντε κριτήρια: υψηλό ποσοστό µακροχρόνιας ανεργίας, υψηλό επίπεδο φτώχειας, υποβαθµισµένο περιβάλλον, µικρή και µεγάλη εγκληµατικότητα, χαµηλό µορφωτικό επίπεδο. Αλιευτικές περιοχές: σηµαντικό ποσοστό απασχόλησης στον τοµέα της αλιείας και µείωση της απασχόλησης στον εν λόγω τοµέα. Μέθοδος: 1. Ανώτατο όριο επιλέξιµου κοινοτικού πληθυσµού προβλεπόµενο από τον κανονισµό: 18%. 2. Η Επιτροπή θεσπίζει τα ανώτατα όρια καλυπτόµενου πληθυσµού ανά κράτος µέλος, λαµβάνοντας υπόψη τον πληθυσµό στις βιοµηχανικές και αγροτικές περιοχές, το επίπεδο ανεργίας και το επίπεδο µακροχρόνιας ανεργίας εκτός των επιλέξιµων περιοχών του στόχου 1, καθώς και µέγιστη µείωση κατά το ένα τρίτο σε σχέση µε τους στόχους 2 και 5β της περιόδου Τα κράτη µέλη προτείνουν κατάλογο των περιοχών που ανταποκρίνονται στα κριτήρια. τα κριτήρια καθορισµού των βιοµηχανικών και αγροτικών περιοχών αφορούν ποσοστό τουλάχιστον 50% του καλυπτόµενου πληθυσµού. 4. Η Επιτροπή θεσπίζει τον οριστικό κατάλογο µετά από συχνές διαβουλεύσεις µε κάθε κράτος µέλος. Ο κατάλογος καταρτίζεται για 7 έτη, αλλά θα µπορεί να αναθεωρείται ενδιάµεσα ούτως ώστε να περιλαµβάνει νέες περιοχές που υπέστησαν σοβαρές κρίσεις. Όλες οι αναθεωρήσεις θα πρέπει να εξετάζονται εντός του ανώτατου ορίου του καλυπτόµενου πληθυσµού σε κάθε περιφέρεια. Συµµετέχοντα ιαρθρωτικά Ταµεία: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ. Συµµετέχοντα ιαρθρωτικά Ταµεία: ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΕΤΠΑ, ΕΚΤ. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρα 9 (1, 2, 3, 4, 5, 6), Παράρτηµα 1, Άρθρο 11α (1, 2, 3, 4). Απόφαση του Συµβουλίου 95/1/EΚ της 1/1/1995, άρθρο 52 (Πρωτόκολλο αριθ. 6). Γενικός κανονισµός: αιτιολογική σκέψη αριθ. 15, Άρθρα 4 και Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

7 Ανώτατα όρια επιλέξιµου πληθυσµού στον Στόχο 2, για την περίοδο (Απόφαση της Επιτροπής της 1ης Ιουλίου 1999) Κράτος Ανώτατα όρια πληθυσµού ('000) Σε ποσοστό % του πληθυσµού B DK D GR - - E F IRL - - I L NL A P - - FIN S UK EUR Μεταβατική υποστήριξη Η ρύθµιση προβλέπει κατάλληλη µεταβατική υποστήριξη για τις περιφέρειες ή περιοχές που ήταν επιλέξιµες στους περιφερειακά καθορισµένους στόχους της περιόδου , αλλά που δεν είναι πλέον επιλέξιµες για την περίοδο Με αυτό το σύστηµα φθίνουσας µεταβατικής ενίσχυσης αποφεύγεται η απότοµη παύση της κοινοτικής ενίσχυσης στις εν λόγω περιφέρειες, και µε τον τρόπο αυτόν παγιώνονται τα αποτελέσµατα από προηγούµενες διαρθρωτικές παρεµβάσεις. Για τις επιλέξιµες περιοχές στους Στόχους 2 και 5β το 1999, οι οποίες όµως δεν είναι πλέον επιλέξιµες στον νέο Στόχο 2, προβλέπεται µεταβατική ενίσχυση του ΕΤΠΑ µέχρι τις 31 εκεµβρίου Άλλες ενισχύσεις µπορούν επίσης να χορηγηθούν µεταξύ 2000 και 2006 από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του Στόχου 3, από το ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Εγγυήσεων στο πλαίσιο των µέτρων αγροτικής ανάπτυξης, περιλαµβανοµένων των συνοδευτικών µέτρων της ΚΓΠ, καθώς και από το ΧΜΠΑ στο πλαίσιο των συνοδευτικών µέτρων της κοινής αλιευτικής πολιτικής. ΕΤΠΑ ΕΤΠΑΕΚΤ (Στόχος 3) ΕΓΤΠΕ-Τµ. Εγγ. (ανάπτυξη της υπαίθρου) ΧΜΠΑ (εκτός Στόχου 1) Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 13

8 1.1. Στόχος 3 ΣΤΟΧΟΣ 3: ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ Καταπολέµηση της µακροχρόνιας ανεργίας και διευκόλυνση της επαγγελµατικής ένταξης των νέων και όσων απειλούνται µε αποκλεισµό από την αγορά εργασίας. Προώθηση της ισότητας ευκαιριών για τους άνδρες και τις γυναίκες στην αγορά εργασίας. Μέθοδος: Εφαρµογή εκτός των επιλέξιµων περιφερειών του Στόχου 1. ΣΤΟΧΟΣ 4: ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ιευκόλυνση της προσαρµογής των εργαζοµένων στις βιοµηχανικές µεταβολές και στην εξέλιξη των παραγωγικών συστηµάτων. Μέθοδος: Εφαρµογή εκτός των επιλέξιµων περιφερειών του Στόχου 1. ΣΤΟΧΟΣ 3: ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ, ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ προώθηση των ενεργών πολιτικών της αγοράς εργασίας για την καταπολέµηση της ανεργίας. διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας µε ιδιαίτερη προσοχή σε όσους απειλούνται µε κοινωνικό αποκλεισµό. ενίσχυση της απασχολησιµότητας µέσω συστηµάτων εκπαίδευσης και διαρκούς επιµόρφωσης. προώθηση των µέτρων για την πρόληψη και τη διευκόλυνση της προσαρµογής στις οικονοµικές και κοινωνικές µεταβολές. προώθηση της ισότητας ευκαιριών για τους άνδρες και τις γυναίκες. Ο στόχος αυτός χρησιµεύει ως πλαίσιο αναφοράς για το σύνολο των ενεργειών προς όφελος του ανθρώπινου δυναµικού στο εθνικό έδαφος, µε την επιφύλαξη των περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων. Λαµβάνει υπόψη τον Τίτλο για την Απασχόληση που περιλαµβάνεται στη Συνθήκη του Άµστερνταµ και τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση. Μέθοδος: Εφαρµογή εκτός των επιλέξιµων περιφερειών του Στόχου 1. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρο 10. Γενικός κανονισµός: αιτιολογική σκέψη αριθ. 8, Άρθρα 5 και Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

9 1.2. Αλιεία και ανάπτυξη της υπαίθρου ΣΤΟΧΟΣ 5Α: ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΙΑΡΘΡΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΙΑΡΘΡΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΛΙΕΙΑΣ Παρεµβάσεις σε ολόκληρη την Ένωση για: τη βελτίωση των παραγωγικών δοµών (γεωργία και αλιεία). τις αντισταθµιστικές αποζηµιώσεις στις λιγότερο ευνοηµένες περιοχές (γεωργία). τη µεταποίηση και την εµπορευµατοποίηση των προϊόντων (γεωργία και αλιεία). την ενίσχυση της εγκατάστασης νέων γεωργών. Μέθοδος: Εφαρµογή σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης: εκτός των περιφερειών του Στόχου 1: προγραµµατισµός ανάλογα µε τα µέτρα. ετις περιφέρειες του Στόχου 1: προγραµµατισµός στα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΥΤΕΡΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΚΓΠ) Ο κανονισµός του ΕΓΤΠΕ σχετικά µε την ανάπτυξη της υπαίθρου συγκεντρώνει σειρά µέτρων µε προορισµό το σύνολο των αγροτικών περιοχών της Ένωσης: επενδύσεις στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις. εγκατάσταση νέων γεωργών. επαγγελµατική κατάρτιση. ενίσχυση για πρόωρη συνταξιοδότηση. αντισταθµιστικές ενισχύσεις στις µειονεκτικές περιοχές ή σε όσες υπόκεινται σε περιβαλλοντικούς περιορισµούς. γεωργο-περιβαλλοντικά µέτρα. µεταποίηση και εµπορευµατοποίηση των γεωργικών προϊόντων. ανάπτυξη και αξιοποίηση των δασών. µέτρα για την προσαρµογή και την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών. Μέθοδος: Στις περιφέρειες του Στόχου 1, τα µέτρα χρηµατοδοτούνται από το ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, εκτός από τις αντισταθµιστικές ενισχύσεις στις µειονεκτικές περιοχές, τις ενισχύσεις για πρόωρη συνταξιοδότηση, τα γεωργο περιβαλλοντικά µέτρα και τα δασικά µέτρα στη γεωργία τα οποία χρηµατοδοτεί το ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Εγγυήσεων. Εκτός Στόχου 1, όλα τα µέτρα χρηµατοδοτούνται από το ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Εγγυήσεων. ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΛΙΕΥΤΙΚΩΝ ΙΑΡΘΡΩΣΕΩΝ Παρεµβάσεις σε ολόκληρη την Ένωση για: προσαρµογές των αλιευτικών προσπαθειών. εκσυγχρονισµό του στόλου - ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας. προστασία των θαλάσσιων περιοχών. εξοπλισµό των αλιευτικών λιµένων. µεταποίηση και εµπορία των προϊόντων της αλιείας. προώθηση των προϊόντων. Μέθοδος: Τα µέτρα χρηµατοδοτούνται από το ΧΜΠΑ τόσο στα προγράµµατα του Στόχου 1(επιλέξιµες περιφέρειες), όσο και στα ιδιαίτερα προγράµµατα σε εθνικό επίπεδο (υπόλοιπες περιφέρειες). Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρο 11. Γενικός κανονισµός: Αιτιολογικές σκέψεις 9 και 10. Κανονισµός ΕΓΤΠΕ "Ανάπτυξη της υπαίθρου"; Κανονισµός ΧΜΠΑ. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 15

10 1.3. Κοινοτικές πρωτοβουλίες 13 Κοινοτικές πρωτοβουλίες: Interreg II: διασυνοριακή συνεργασία (πτυχή A), ενεργειακά δίκτυα (πτυχή B), συνεργασία στον τοµέα της χωροταξίας (πτυχή Γ). Απασχόληση: Απασχόληση-NOW: προώθηση της ισότητας ευκαιριών για της γυναίκες και της πρόσβασής τους στα επαγγέλµατα του µέλλοντος και σε υπεύθυνες θέσεις. Απασχόληση-Horizon: βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης των ατόµων µε ειδικές ανάγκες. Απασχόληση-Νεότητα: ένταξη στην αγορά εργασίας των ανειδίκευτων ή χωρίς βασική εκπαίδευση νέων κάτω των 20. Απασχόληση-Integra: ένταξη των ατόµων που απειλούνται µε κοινωνικό αποκλεισµό και µέτρα για την καταπολέµηση του ρατσισµού και της ξενοφοβίας. Leader II: ανάπτυξη της υπαίθρου. Adapt: προσαρµογή των εργαζοµένων στις βιοµηχανικές µεταβολές και στην κοινωνία των πληροφοριών. ΜME: αύξηση της ανταγωνιστικότητας των µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων. Urban: αναζωογόνηση των αστικών συνοικιών που βρίσκονται σε κρίση. Konver: οικονοµική διαφοροποίηση των περιφερειών που εξαρτώνται από τον τοµέα της άµυνας. Regis II: ενσωµάτωση των ιδιαίτερα αποµακρυσµένων περιφερειών. Retex: οικονοµική διαφοροποίηση των περιφερειών που εξαρτώνται από τον κλάδο της υφαντουργίας-ένδυσης. Resider II: ανασυγκρότηση των περιοχών σιδηρουργίας Rechar II: ανασυγκρότηση των περιοχών ανθρακωρυχείων. Peace: στήριξη της διαδικασίας ειρήνευσης και συνδιαλλαγής στη Βόρειο Ιρλανδία. Pesca: οικονοµική διαφοροποίηση των περιοχών που εξαρτώνται από την αλιεία. 4 Κοινοτικές πρωτοβουλίες: Interreg III: διαµεθοριακή, διεθνική και ενδοπεριφερειακή συνεργασία, η οποία αποσκοπεί στην παρακίνηση αρµονικής και ισόρροπης ανάπτυξης και διαµόρφωσης του ευρωπαϊκού εδάφους. Leader+: ανάπτυξη της υπαίθρου µέσω ολοκληρωµένων αναπτυξιακών προγραµµάτων και συνεργασίας των οµάδων τοπικής δράσης. Equal: διεθνική συνεργασία για την προώθηση νέων πρακτικών καταπολέµησης των πάσης φύσεως διακρίσεων και ανισοτήτων στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Urban: οικονοµική και κοινωνική ανασυγκρότηση των πόλεων και των συνοικιών που αντιµετωπίζουν κρίση, ώστε να προωθηθεί η βιώσιµη αστική ανάπτυξη. Τα θέµατα των κοινοτικών πρωτοβουλιών της περιόδου που δεν ελήφθησαν υπόψη µπορούν να περιληφθούν στα προγράµµατα των Στόχων 1, 2 και 3. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 20 και 21. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 17

11 1.4. Χρηµατοδοτικοί πόροι ΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΠΟΡΟΙ εκατ. ECU (τιµές 1992) από τις οποίες 68% για τον Στόχο 1. 9% του συνόλου των πιστώσεων προορίζονται για τις κοινοτικές πρωτοβουλίες. Τιµαριθµική αναπροσαρµογή των πιστώσεων στο επίπεδο κάθε κοινοτικού πλαισίου στήριξης. 195 δισεκατ. ευρώ (τιµές 1999), από τα οποία 69,7% για τον Στόχο 1, 11,5% για τον Στόχο 2, 12,3 % για τον Στόχο 3, και 0,5% για τις διαρθρωτικές δράσεις στον τοµέα της αλιείας εκτός του Στόχου 1. 5,35% του συνόλου των πιστώσεων προορίζονται για τις κοινοτικές πρωτοβουλίες. Τιµαριθµική αναπροσαρµογή πιστώσεων, στο επίπεδο του κοινοτικού προϋπολογισµού, κατά 2% ετήσια (τεχνική επανεξέταση, αν χρειαστεί, το 2003 για τα έτη ). ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ ΣΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ Στόχοι 1, 2, 3, 4 και 5β: Η Επιτροπή κατένειµε τις πιστώσεις σύµφωνα µε τα ακόλουθα αντικειµενικά κριτήρια: τον επιλέξιµο πληθυσµό, την εθνική ευηµερία, την περιφερειακή ευηµερία, τη σοβαρότητα των διαρθρωτικών προβληµάτων συµπεριλαµβανοµένης της ανεργίας, και, για τους κατάλληλους Στόχους, τις αναπτυξιακές ανάγκες των αγροτικών περιοχών. Στόχος 6: Η κατανοµή της ανάληψης υποχρεώσεων σχετικά µε το Στόχο 6 καταγράφηκε στην πράξη προσχώρησης της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Στόχος 5α: Η Επιτροπή κατένειµε τις πιστώσεις κατά τρόπον ώστε να αποτελούν συνέχεια της προηγούµενης περιόδου και λαµβάνοντας υπόψη τις ειδικές διαρθρωτικές ανάγκες της γεωργίας και της αλιείας. Στόχοι 1 και 2: Η Επιτροπή κατένειµε τις πιστώσεις σε συνάρτηση µε τα ακόλουθα κριτήρια: επιλέξιµος πληθυσµός, εθνική ευηµερία, περιφερειακή ευηµερία, σοβαρότητα των διαρθρωτικών προβληµάτων, συµπεριλαµβανοµένης της ανεργίας. Στόχος 3: Η Επιτροπή κατένειµε τις πιστώσεις σε συνάρτηση µε τα ακόλουθα κριτήρια: επιλέξιµος πληθυσµός, κατάσταση της απασχόλησης, σοβαρότητα του κοινωνικού αποκλεισµού, επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης και συµµετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Αλιεία: Κατανοµή από την Επιτροπή. Αποθεµατικό επίδοσης: Ποσοστό 4% των προβλεπόµενων πιστώσεων σε κάθε εθνική κατανοµή τίθενται σε αποθεµατικό στην αρχή της περιόδου. θα χορηγηθούν στο µέσον της περιόδου από την Επιτροπή, σε στενή συνεργασία µε κάθε κράτος µέλος, στα πλέον αποδοτικά προγράµµατα. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρο 12. Κανονισµός ΕΤΠΑ: Άρθρο 7, 10. Κανονισµός ΕΚΤ Άρθρο 6. Κανονισµός ΕΓΤΠΕ-Τµ. Προσ. Άρθρο 8. Κανονισµός ΧΜΠΑ Άρθρο 4. Γενικός κανονισµός: αιτιολογική σκέψη 22, Άρθρα 7, 20, 21, 22, 23, Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

12 1. Προβλεφθείσες ετήσιες δαπάνες για την περίοδο (σε εκατ. ευρώ, τιµές 1999) ιαρθρωτικά Tαµεία Ενδεικτική κατανοµή των πιστώσεων ανά κράτος µέλος για την περίοδο (σε εκατ. ευρώ, τιµές 1999). Κράτος µέλος Στόχος 1 Μεταβατική υποστήριξη παλαιού Στόχου 1 Στόχος 2 Μεταβατική υποστήριξη παλαιού Στόχου 2 και 5β Στόχος 3 Μέσο για την αλιεία (εκτός Στόχου 1) B DK D EL E F IRL (1) I L NL A P FIN S (2) UK (1) EUR (1) Συµπεριλαµβανοµένου του Peace ( ) - (2) Συµπεριλαµβανοµένου του ειδικού προγράµµατος για τις σουηδικές παράκτιες περιοχές. Σύνολο 3. Κατανοµή των δηµοσιονοµικών πόρων ανάµεσα στα είδη παρεµβάσεων για την περίοδο Παροχές (σε δισεκατ. ευρώ) Ποσοστό % του προϋπολογισµού των ιαρθρωτικών Ταµείων Στόχος 1 135,900 69,70% 4,3% Στόχος 2 22,500 11,50% 1,4% Στόχος 3 24,050 12,30% - Αλιεία (εκτός Στ. 1) 1,110 0,50% - Κοινοτικές πρωτοβουλίες 10,440 5,35% - - Interreg 4,875 - Equal 2,847 - Leader+ 2,020 - Urban 0,700 Καινοτόµες ενέργειες και τεχνική βοήθεια 1,000 0,51% - Ποσοστό % για τη µεταβατική υποστήριξη Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 19

13 2. Προγραµµατισµός 2.1. Τρόποι παρεµβάσεων ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ Στόχος 1: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΧΜΠΑ. Στόχος 2: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ. Στόχος 3: ΕΚΤ. Στόχος 4: ΕΚΤ. Στόχος 5α: ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΧΜΠΑ. Στόχος 5β: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού. Στόχος 6: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΧΜΠΑ. Κοινοτικές πρωτοβουλίες: ένα ή περισσότερα Ταµεία. Στόχος 1: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού, ΧΜΠΑ. Στόχος 2: ΕΤΠΑ, ΕΚΤ. Στόχος 3: ΕΚΤ. ιαρθρωτικές ενέργειες στον τοµέα της αλιείας εκτός των περιφερειών του Στόχου 1: ΧΜΠΑ. Ενέργειες ανάπτυξης της υπαίθρου σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης: ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού και ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Εγγυήσεων στις επιλέξιµες περιφέρειες στον Στόχο 1, και ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Εγγυήσεων αλλού. Κάθε κοινοτική πρωτοβουλία χρηµατοδοτείται από ένα ιαρθρωτικό Ταµείο: - Interreg και Urban: ΕΤΠΑ - Leader+: ΕΓΤΠΕ-Τµήµα Προσανατολισµού - Equal: ΕΚΤ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ Το περιεχόµενο των µορφών παρέµβασης δεν έχει καθοριστεί οµοιόµορφα: Το περιεχόµενο των σχεδίων και των ΚΠΣ έχει καθοριστεί για κάθε Στόχο. Το περιεχόµενο του ΕΠ, του ΕΕΠ δεν έχει καθοριστεί. Το περιεχόµενο όλων των µορφών παρέµβασης έχει καθοριστεί: Σχέδια, ΚΠΣ και ΕΠ, ΕΕΠ (για όλους τους Στόχους): στρατηγικοί άξονες, χρηµατοδοτικές συνεισφορές και λεπτοµέρειες εφαρµογής. ΠΚΠ: διευκρινίζεται στους προσανατολισµούς της Επιτροπής. Συµπληρωµατικός προγραµµατισµός: µέτρα, τελικοί δικαιούχοι, σχέδιο χρηµατοδότησης των µέτρων, δράσεις επικοινωνίας. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρα 2, 5, 8, 9, 10, 11. Συντονιστικός κανονισµός: Άρθρα 8, 13. Κανονισµός ΕΤΠΑ: Άρθρο. 5. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 2, 9, 16, 17, 18, 19, 21, 25. Κανονισµός ΕΓΤΠΕ: Άρθρο Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

14 ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ Κλασσική διαδικασία σε τρία στάδια: Το κράτος µέλος υποβάλλει ένα Αναπτυξιακό Σχέδιο. Η Επιτροπή υποβάλλει ένα Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ) βάσει του σχεδίου και µετά από συνεννόηση µε το κράτος µέλος και τις ενδιαφερόµενες περιφέρειες. Οι επιχειρησιακές παρεµβάσεις αποτελούν το αντικείµενο αποφάσεων της Επιτροπής: επιχειρησιακό πρόγραµµα (ΕΠ), και επίσης Μεγάλο σχέδιο, Συνολική Επιδότηση ή Τεχνική βοήθεια (δεν χρησιµοποιούνται πολύ). Απλουστευµένη διαδικασία σε δύο στάδια: Το κράτος µέλος υποβάλλει ένα Αναπτυξιακό Σχέδιο. Η Επιτροπή εγκρίνει ένα Ενιαίο Έγγραφο Προγραµµατισµού (ΕΕΠ). εν υπάρχουν ειδικές διατάξεις για τα προγράµµατα κοινοτικής πρωτοβουλίας. Στόχοι προτεραιότητας και Αλιεία: Τα κράτη µέλη υποβάλλουν καταρχήν Αναπτυξιακά Σχέδια (µε ή χωρίς προτάσεις επιχειρησιακών προγραµµάτων) στην Επιτροπή. Στόχος 1: Βάσει του αναπτυξιακού σχεδίου, η Επιτροπή θεσπίζει και εγκρίνει ένα Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ), το οποίο πρέπει να συµπληρωθεί από τα Επιχειρησιακά Προγράµµατα (ΕΠ). Εάν η παροχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι χαµηλότερη από 1 δισεκατ. ευρώ, η Επιτροπή εγκρίνει, κατά κανόνα, ένα Ενιαίο Έγγραφο Προγραµµατισµού (ΕΕΠ). Στόχοι 2, 3 και Αλιεία: βάσει των αναπτυξιακών σχεδίων, η Επιτροπή θεσπίζει και εγκρίνει, κατά κανόνα, Ενιαία Έγγραφα Προγραµµατισµού (ΕΕΠ). Τα κράτη έχουν, εντούτοις, τη δυνατότητα να θεσπίσουν ένα Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ). Τα Μεγάλα Σχέδια και οι Συνολικές Επιδοτήσεις εντάσσονται στις άλλες µορφές παρέµβασης. Τα κράτη ή/και οι περιφέρειες πρέπει να συµπληρώσουν κάθε ΕΠ µε ένα Συµπλήρωµα Προγραµµατισµού. Τα ιαρθρωτικά Ταµεία παρεµβαίνουν επίσης µέσω των Προγραµµάτων κοινοτικής πρωτοβουλίας (ΠΚΠ), τις Καινοτόµες ενέργειες και τα µέτρα τεχνικής βοήθειας. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 21

15 2.2. Αρµοδιότητες 1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΕ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο Ο κανονισµός περιλαµβάνει: τον κατάλογο των επιλέξιµων περιφερειών στον Στόχο 1. Η Επιτροπή εγκρίνει: τον κατάλογο των επιλέξιµων περιοχών στους Στόχους 2 και 5β. την ενδεικτική κατανοµή των χορηγήσεων από τον προϋπολογισµό ανά κράτος µέλος. Η Επιτροπή εγκρίνει: τον κατάλογο των επιλέξιµων περιφερειών στον Στόχο 1. τον κατάλογο των επιλέξιµων περιοχών στον Στόχο 2. την ενδεικτική κατανοµή των χορηγήσεων από τον προϋπολογισµό ανά κράτος µέλος. τους ενδεικτικούς προσανατολισµούς για τον προγραµµατισµό των Στόχων (κατόπιν διαβουλεύσεων µε τα κράτη µέλη), µία πρώτη φορά το αργότερο ένα µήνα µετά την έναρξη ισχύος του γενικού κανονισµού, και µία δεύτερη φορά µετά τις ενδιάµεσες αναθεωρήσεις. τους προσανατολισµούς για κάθε κοινοτική πρωτοβουλία (στόχοι, πεδίο εφαρµογής και λεπτοµέρειες εφαρµογής). 2. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο Οι εντεταλµένες αρχές σε κοινοτικό, περιφερειακό, ή άλλο επίπεδο: προετοιµάζουν τα σχέδια και τα προγράµµατα, διαβιβάζουν τα σχέδια και τα προγράµµατα στην Επιτροπή. Οι εντεταλµένες αρχές σε κοινοτικό, περιφερειακό, ή άλλο επίπεδο: προετοιµάζουν τα σχέδια και τα προγράµµατα, διαβουλεύονται µε τους εταίρους, διαβιβάζουν τα σχέδια και τα προγράµµατα στην Επιτροπή. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρα 4, 8, 9, 10, 11, 11α, 12. συντονιστικός κανονισµός: Άρθρα 5, 8, 10, 14. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 3, 4, 6, 9, 10, 15, 16, 17, 25, 26, 27, 28, 34, Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

16 3. ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ / ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ Η Επιτροπή και τα κράτη µέλη: διαπραγµατεύονται το περιεχόµενο των ΚΠΣ, ΕΕΠ, ΕΠ, ΠΚΠ, Μεγάλα σχέδια και Συνολικές επιδοτήσεις και το σχέδιο χρηµατοδότησής τους. Η Επιτροπή: εγκρίνει τα ΚΠΣ, ΕΕΠ, ΕΠ, ΠΚΠ, Μεγάλα σχέδια και Συνολικές επιδοτήσεις. Η Επιτροπή και τα κράτη µέλη: διαπραγµατεύονται το περιεχόµενο των ΚΠΣ, ΕΕΠ, ΕΠ, ΠΚΠ, και το σχέδιο χρηµατοδότησής τους. Η Επιτροπή: εγκρίνει τα ΚΠΣ, τα ΕΠ, τα ΕΕΠ και τα ΠΚΠ, εγκρίνει τα µεγάλα σχέδια και τις συνολικές επιδοτήσεις (ή αιτιολογηµένη άρνηση) στο εσωτερικό των προγραµµάτων (ΕΕΠ, ΕΠ ή ΠΚΠ) 4. ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ Η επιτροπή παρακολούθησης: µπορεί να τροποποιεί τις λεπτοµέρειες χορήγησης συνδροµής, το σχέδιο χρηµατοδότησης, χωρίς να τροποποιεί τη συνολική συνδροµή και εντός εναρµονισµένων ορίων για κάθε Στόχο. Οι τροποποιήσεις πρέπει να επιβεβαιώνονται από την Επιτροπή. Το κράτος µέλος ή η αρχή διαχείρισης: εγκρίνει το Συµπλήρωµα προγραµµατισµού και το αποστέλλει στην Επιτροπή για ενηµέρωση, τροποποιεί το Συµπλήρωµα προγραµµατισµού εντός του ορίου των στόχων και των πιστώσεων που διατίθενται στους άξονες προτεραιότητας, θέτει σε εφαρµογή το πρόγραµµα (ιδίως µε τη διοργάνωση της επιλογής των σχεδίων). Η επιτροπή παρακολούθησης: δίνει τη συγκατάθεσή της στο Συµπλήρωµα προγραµµατισµού. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 23

17 2.3. ηµοσιονοµική διαχείριση ΑΝΑΛΗΨΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Οι δηµοσιονοµικές αναλήψεις υποχρεώσεων της Επιτροπής πραγµατοποιούνται κατά ετήσιες δόσεις: Η πρώτη δόση αναλαµβάνεται κατά την απόφαση έγκρισης του προγράµµατος. Οι αναλήψεις των υπόλοιπων δόσεων πραγµατοποιούνται σε συνάρτηση µε το σχέδιο χρηµατοδότησης και την υλοποίηση των δράσεων. Η Επιτροπή αναλαµβάνει την πρώτη ετήσια δόση κατά την έγκριση του εγγράφου προγραµµατισµού. Στη συνέχεια, η Επιτροπή αναλαµβάνει τις ετήσιες δόσεις το αργότερο στις 30 Απριλίου κάθε έτους. Η Επιτροπή αποδεσµεύει αυτόµατα τα µη εκτελεσθέντα µερίδια των αναλήψεων στο τέλος του 2ου έτους µετά το έτος ανάληψης. ΠΛΗΡΩΜΕΣ Η πρώτη προκαταβολή ισοδυναµεί µε ποσοστό 50% το ανώτατο της αντίστοιχης ανάληψης. Η δεύτερη προκαταβολή ισοδυναµεί µε ποσοστό 30% το ανώτατο της εν λόγω ανάληψης. Η πληρωµή του υπολοίπου πραγµατοποιείται όταν πληρούνται οι προϋποθέσεις ολοκλήρωσης του προγράµµατος. Η Επιτροπή καταβάλλει προκαταβολή ποσοστού 7% της συνολικής συµµετοχής των ιαρθρωτικών Ταµείων αµέσως µετά την έγκριση του προγράµµατος (η προκαταβολή θα πρέπει να επιστραφεί στην Επιτροπή ελλείψει δηλωµένων δαπανών µετά από 18 µήνες). Στη συνέχεια, η Επιτροπή καταβάλλει τις πληρωµές σε συνάρτηση µε τις πραγµατικές δαπάνες όπως πιστοποιούνται από το κράτος µέλος. Το υπόλοιπο 5% καταβάλλεται κατά τη λήξη του προγράµµατος, όταν όλα τα απαιτούµενα έγγραφα υποβληθούν και εγκριθούν από την Επιτροπή. Συντονιστικός κανονισµός: Άρθρα 20, 21. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 31, Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

18 2.4. Όροι χρηµατοδότησης ΠΟΣΟΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ Οι χρηµατοδοτήσεις των ιαρθρωτικών Ταµείων ποικίλλουν ανάλογα µε τους Στόχους: Στόχος 1: 75% το ανώτατο του συνολικού κόστους (ή, κατ εξαίρεση, 80% στα κράτη τα οποία αφορά το Ταµείο Συνοχής και 85% στις εξαιρετικά αποµακρυσµένες περιφέρειες καθώς και στα αποµακρυσµένα ελληνικά νησιά), υπόλοιποι στόχοι: 50% το ανώτατο του συνολικού κόστους. Ειδικό ανώτατο όριο: Όσον αφορά τις επενδύσεις στις επιχειρήσεις: Στόχος 1: 50% το ανώτατο του συνολικού κόστους, υπόλοιποι στόχοι: 30% το ανώτατο του συνολικού κόστους. Τα διαφοροποιηµένα ανώτατα όρια διατηρούνται, αλλά ο συντελεστής παρέµβασης εξαρτάται επίσης από το κοινοτικό ενδιαφέρον από περιβαλλοντική άποψη (εφαρµογή της αρχής "ο ρυπαίνων πληρώνει") και των ίσων ευκαιριών ανδρώνγυναικών. Ειδικά ανώτατα όρια: Όσον αφορά τις επενδύσεις στις επιχειρήσεις, τα ταµεία µπορούν να χρηµατοδοτούν: - 35% το ανώτατο του συνολικού κόστους στον Στόχο 1, - 15% το ανώτατο του συνολικού κόστους στον Στόχο 2. Όσον αφορά τις επενδύσεις σε υποδοµές οι οποίες αποφέρουν σηµαντικά έσοδα, τα ιαρθρωτικά Ταµεία µπορούν να χρηµατοδοτούν: - 40% το ανώτατο του συνολικού κόστους στον Στόχο 1 (50% στα κράτη τα οποία αφορά το Ταµείο Συνοχής), - 25% το ανώτατο στον Στόχο 2. Τα εν λόγω ανώτατα όρια µπορούν να αυξάνονται κατά 10% το πολύ, σε περίπτωση χρησιµοποίησης άλλων µορφών χρηµατοδότησης πέραν της άµεσης ενίσχυσης (χρηµατοοικονοµικής τεχνικής). ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΑΠΑΝΩΝ Μία µόνο κανονιστική ρύθµιση, η οποία περιορίζεται στην αρχική ηµεροµηνία επιλεξιµότητας µίας δαπάνης. Γενικός κανόνας: Εφαρµόζονται οι εθνικοί κανόνες επιλεξιµότητας εκτός εάν, σε περίπτωση ανάγκης, η Επιτροπή θεσπίσει κοινούς κανόνες επιλεξιµότητας των δαπανών. Όροι επιλεξιµότητας: Καθορίζονται ακριβώς: αρχική ηµεροµηνία, τελική ηµεροµηνία και τελικός δικαιούχος. Τα κράτη µέλη πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η πράξη που δικαιούται υποστήριξη από τα ταµεία δεν θα τύχει σηµαντικής τροποποίησης εντός 5 ετών από την απόφαση συµµετοχής. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρο 13. συντονιστικός κανονισµός: Άρθρα 15, 17. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 9, 10, 29, 30. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 25

19 3. Εταιρική Σχέση ΟΡΙΣΜΟΣ Αρχή: Η εταιρική σχέση συνεπάγεται στενή συνεργασία ανάµεσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αρµόδιες αρχές κάθε κράτους σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό ή άλλο επίπεδο, συµπεριλαµβανοµένων των οικονοµικών και κοινωνικών εταιρικών σχέσεων που έχει ορίσει το κράτος µέλος. Η εν λόγω αρχή εφαρµόζεται ήδη από το προπαρασκευαστικό στάδιο και µέχρι την εφαρµογή των παρεµβάσεων, µε απόλυτη τήρηση των θεσµικών, νοµικών και δηµοσιονοµικών αρµοδιοτήτων κάθε εταίρου. Ο γενικός ορισµός της εταιρικής σχέσης είναι αµετάβλητος, αλλά η σύνθεσή της έχει διευρυνθεί: Επιτροπή, Κράτος µέλος, Περιφερειακές και τοπικές αρχές (περιλαµβανοµένων των περιβαλλοντικών αρχών), Οικονοµικοί και κοινωνικοί εταίροι, Άλλοι αρµόδιοι οργανισµοί (περιλαµβανοµένων των σχετικών µε το περιβάλλον και την ισότητα ευκαιριών ανδρών και γυναικών). ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Κατά τον προγραµµατισµό: Βάσει των σχεδίων, η Επιτροπή θεσπίζει το ΚΠΣ "στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης" και "σε συµφωνία µε το ενδιαφερόµενο κράτος µέλος". Για τους Στόχους 1, 2, 5α (εν µέρει), 5β και 6: στα σχέδια, αναφορές στις "αρχές ή οργανισµούς που έχουν ορισθεί σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό ή άλλο επίπεδο" και στις "διατάξεις που διέπουν τη συµµετοχή των αρµόδιων περιβαλλοντικών αρχών". Για τις παρεµβάσεις του ΕΚΤ: αναφορές σχετικά µε τη συµµετοχή των οικονοµικών και κοινωνικών εταίρων και των οργανισµών επαγγελµατικής κατάρτισης". Στις επιτροπές παρακολούθησης: ηµιουργία "δυνάµει συµφωνίας µε το ενδιαφερόµενο κράτος µέλος". Κατά τον προγραµµατισµό: Τα κράτη µέλη διαβουλεύονται µε τους εταίρους σχετικά µε τα αναπτυξιακά σχέδια που έχουν εκπονηθεί για την Επιτροπή. Τα κράτη µέλη διευκρινίζουν στα σχέδια τις διατάξεις που διέπουν τη διαβούλευση µε τους εταίρους. ιαβουλεύονται επίσης µε τους ενδιαφερόµενους εταίρους σχετικά µε τα συµπληρώµατα προγραµµατισµού. Στις επιτροπές παρακολούθησης: Η Επιτροπή εγκρίνει τις προβλεπόµενες διατάξεις για τη συµµετοχή των εταίρων στις επιτροπές παρακολούθησης κατά την έγκριση των ΚΠΣ-ΕΠ ή των ΕΕΠ. Κατά τη δηµιουργία της επιτροπής παρακολούθησης ανά κράτος µέλος γίνονται διαβουλεύσεις µε τους εταίρους σε συµφωνία µε την αρχή διαχείρισης. Σύνθεση: ίση συµµετοχή ανδρών και γυναικών. προεδρία από έναν εκπρόσωπο του κράτους µέλους ή της αρχής διαχείρισης. η Επιτροπή είναι αυτοδίκαια µέλος µε συµβουλευτική ψήφο. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρα 4, 8, 9, 10, 11. συντονιστικός κανονισµός: Άρθρα 1, 3, 8, 17, 23, 24, 25, 26, 31. Κανονισµός ΕΤΠΑ: Άρθρο 2. Κανονισµός ΕΚΤ: Άρθρο 4. Γενικός κανονισµός: αιτιολογική σκέψη αριθ. 27, Άρθρα 8, 15, 16, 17, 18, Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

20 4. Προσθετικότητα ΜΕΘΟ ΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Αρχή Τα κράτη µέλη οφείλουν να διατηρούν για κάθε Στόχο τις δηµόσιες δαπάνες τους τουλάχιστον στο ίδιο επίπεδο µε εκείνο της προηγούµενης περιόδου προγραµµατισµού. Σχετικές δαπάνες: ιαρθρωτικές δηµόσιες δαπάνες ή εξοµοιούµενες, ανεξαρτήτως Στόχου. Γενική αρχή αµετάβλητη. Σχετικές δαπάνες: Στόχος 1: διαρθρωτικές δηµόσιες δαπάνες ή εξοµοιούµενες σε όλες τις επιλέξιµες περιφέρειες. Στόχος 2 και 3 µαζί: δαπάνες για την άσκηση ενεργητικής πολιτικής της αγοράς εργασίας στο σύνολο της χώρας. ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΑΛΗΘΕΥΣΗΣ Τα κράτη αποδεικνύουν την τήρηση της αρχής της προσθετικότητας κατά την υποβολή αναπτυξιακών σχεδίων και οι τρόποι επαλήθευσης ορίζονται στα ΚΠΣ ή ΕΕΠ. Στη συνέχεια, τα κράτη µέλη ενηµερώνουν την Επιτροπή ετήσια, η οποία προβαίνει σε ετήσιες επαληθεύσεις. Περιορισµένη συχνότητα: Επαλήθευση εκ των προτέρων: το ποσόν των δαπανών που υποβλήθηκαν σε επαλήθευση έχει συµφωνηθεί ανάµεσα στην Επιτροπή και το κράτος µέλος πριν από την έγκριση των ΚΠΣ ή ΕΕΠ, και εντάσσεται στα εν λόγω έγγραφα. Ενδιάµεση επαλήθευση (το αργότερο στις ), µετά από την οποία η Επιτροπή και το κράτος µπορούν να αναθεωρήσουν το επιδιωκόµενο επίπεδο διαρθρωτικών δαπανών. Επαλήθευση στο τέλος της περιόδου (πριν από το τέλος του 2005). Ανά πάσα στιγµή του προγραµµατισµού, τα κράτη µέλη θα ενηµερώνουν την Επιτροπή για κάθε εξέλιξη που θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητά τους να τηρήσουν την προσθετικότητα. Συντονιστικός κανονισµός: Άρθρο 9. Γενικός κανονισµός: Άρθρο 11. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 27

21 5. Αποτελεςµατικότητα 5.1. Παρακολούθηση ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ Απουσία ειδικής κανονιστικής διάταξης για τις αρµοδιότητες του κράτους µέλους. Το κράτος µέλος αναλαµβάνει τη γενική ευθύνη της εφαρµογής και της παρακολούθησης, καθώς και της αποτελεσµατικότητας των παρεµβάσεων. Αρµοδιότητες της επιτροπής διαχείρισης: συλλογή και διαβίβαση οικονοµικών και στατιστικών στοιχείων σχετικά µε την εφαρµογή των παρεµβάσεων. ετήσια έκθεση εκτέλεσης. κανονικότητα των πράξεων. τήρηση των κοινοτικών πολιτικών. ενηµέρωση και δηµοσιότητα σχετικά µε την παρέµβαση. οργάνωση της ενδιάµεσης αξιολόγησης. ετήσια συνάντηση µε την Επιτροπή (εξέταση των αποτελεσµάτων του προηγούµενου έτους)α ενδεχοµένως, προσαρµογή του τρόπου παρακολούθησης ή διαχείρισης µετά από συστάσεις της Επιτροπής (βλ. κατωτέρω). προσαρµογή του συµπληρώµατος προγραµµατισµού µε δική της πρωτοβουλία ή µετά από αίτηση της επιτροπής παρακολούθησης. Αρµοδιότητα της επιτροπής παρακολούθησης: δεν υπάρχει ακριβής ορισµός του ρόλου της επιτροπής παρακολούθησης. Αρµοδιότητες της επιτροπής παρακολούθησης: έγκριση του συµπληρώµατος προγραµµατισµού (απαιτείται συµφωνία για κάθε τροποποίηση). έγκριση των προτάσεων τροποποίησης της παρέµβασης. έγκριση των κριτηρίων επιλογής των χρηµατοδοτούµενων πράξεων. παρακολούθηση της υλοποίησης και αξιολόγηση των προόδων που σηµειώθηκαν για την επίτευξη των στόχων των παρεµβάσεων (ιδίως βάσει της ενδιάµεσης αξιολόγησης). έγκριση της ετήσιας έκθεσης εκτέλεσης. ΕΠΙΤΡΟΠΗ είκτες παρακολούθησης και ετήσια έκθεση εκτέλεσης: κανονιστικός ορισµός του αντικειµένου και του περιεχοµένου τους. Συµµετοχή στην επιτροπή παρακολούθησης: η Επιτροπή είναι µέλος µε δικαίωµα ψήφου οι αποφάσεις της επιτροπής παρακολούθησης επιβεβαιώνονται από την Επιτροπή. Ετήσια έκθεση: εξέταση της ετήσιας έκθεσης. Σχέσεις µε την αρχή διαχείρισης: ετήσια συνάντηση µε την αρχή διαχείρισης. ενδεχοµένως, παρατηρήσεις ή/και συστάσεις προσαρµογής απευθυνόµενες στο κράτος µέλος ή στην αρχή διαχείρισης. Συµµετοχή στην επιτροπή παρακολούθησης: η Επιτροπή είναι µέλος µε συµβουλευτική ψήφο. είκτες παρακολούθησης και ετήσια έκθεση εκτέλεσης: έγκριση της ετήσιας έκθεσης. µεθοδολογικές προτάσεις για τους δείκτες παρακολούθησης. Συντονιστικός κανονισµός: Άρθρο 25. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 34, 35, 36, 37, Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

22 Η εκ των προτέρων αξιολόγηση πρέπει να πραγµατοποιείται σε εταιρική σχέση ανάµεσα στην Επιτροπή και το κράτος µέλος, η οποία θα συµπεριλαµβάνει ό,τι αφορά την κατάσταση του περιβάλλοντος. Η Επιτροπή εκτιµά τα σχέδια λαµβάνοντας υπόψη την εκ των προτέρων αξιολόγηση. Καµία κανονιστική διάταξη δεν προβλέπει την ενδιάµεση αξιολόγηση. στην πράξη, µετά από πρόσκληση της Επιτροπής και σε εταιρική σχέση µε αυτήν, τα κράτη µέλη οργάνωσαν ενδιάµεσες αξιολογήσεις µε τη βοήθεια ανεξάρτητων αξιολογητών. ο τρόπος εφαρµογής διευκρινιζόταν στα ΚΠΣ. Καµία κανονιστική διάταξη δεν καθορίζει τις υποχρεώσεις συλλογής και διάθεσης των πληροφοριών. Καµία κανονιστική διάταξη δεν προβλέπει τον ρόλο της επιτροπής παρακολούθησης σε θέµατα αξιολόγησης (στην πράξη, οι επιτροπές παρακολούθησης κυρίως υπέδειξαν τους αξιολογητές). Μία εκ των υστέρων αξιολόγηση πρέπει να πραγµατοποιείται σε εταιρική σχέση ανάµεσα στην Επιτροπή και το κράτος µέλος προκειµένου να εκτιµηθεί ο αντίκτυπος των ενεργειών σε σχέση µε τους επιδιωκόµενους στόχους Αξιολόγηση ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚ ΤΩΝ ΠΡΟΤΕΡΩΝ ΕΝ ΙΑΜΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΚ ΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΠΙ ΟΣΗΣ Το κράτος µέλος έχει την κύρια ευθύνη της εκ των προτέρων αξιολόγησης. Το αντικείµενο της εκ των προτέρων αξιολόγησης είναι καθορισµένο, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην αξιολόγηση της περιβαλλοντικής κατάστασης και στην αξιολόγηση της κατάστασης της αγοράς εργασίας και της ισότητας ανάµεσα σε άνδρες και γυναίκες. Η αξιολόγηση εκ των προτέρων εντάσσεται στα σχέδια. Το κράτος µέλος έχει την ευθύνη της ενδιάµεσης αξιολόγησης σε εταιρική σχέση µε την Επιτροπή. η τελευταία εκτιµά την ορθότητά της. Το αντικείµενο της ενδιάµεσης αξιολόγησης είναι καθορισµένο. Η ενδιάµεση αξιολόγηση οργανώνεται από την αρχή διαχείρισης της παρέµβασης και πραγµατοποιείται από ανεξάρτητο αξιολογητή. πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από τις 31/12/2003. Ενόψει των διάφορων αξιολογήσεων, η αρχή διαχείρισης πρέπει να δηµιουργήσει σύστηµα συλλογής των οικονοµικών και στατιστικών στοιχείων για τις ενδιάµεσες και τις εκ των υστέρων αξιολογήσεις και επίσης πρέπει να χορηγεί τις αναγκαίες πληροφορίες για την εκ των υστέρων αξιολόγηση. Τα αποτελέσµατα της ενδιάµεσης αξιολόγησης εξετάζονται από την επιτροπή παρακολούθησης, η οποία µπορεί να προτείνει προσαρµογές της παρέµβασης σε αυτή τη βάση. Πριν από το τέλος του 2005, πραγµατοποιείται ενηµέρωση της ενδιάµεσης αξιολόγησης για την προπαρασκευή των επόµενων παρεµβάσεων. Η Επιτροπή έχει την κύρια ευθύνη της εκ των υστέρων αξιολόγησης σε εταιρική σχέση µε το κράτος µέλος. Το αντικείµενο της εκ των υστέρων αξιολόγησης είναι καθορισµένο. Η εκ των υστέρων αξιολόγηση πραγµατοποιείται από ανεξάρτητο αξιολογητή, το αργότερο 3 έτη µετά το τέλος της περιόδου προγραµµατισµού. Πριν από τις 31/03/2004, οι πιστώσεις των ενδεικτικών συνεισφορών ανά κράτος µέλος που βρίσκονταν στο αποθεµατικό στην αρχή της περιόδου (4%) χορηγούνται ως "αποθεµατικό επίδοσης, στα ΕΠ ή ΕΕΠ τα οποία η Επιτροπή έχει αναγνωρίσει ως αποδοτικά, βάσει των προτάσεων του κράτους µέλους. Η αποδοτικότητα κρίνεται από δείκτες που έχει ορίσει το κράτος µέλος σε συνεννόηση µε την Επιτροπή, οι οποίοι εµφανίζουν την αποτελεσµατικότητα, τη διαχείριση και την οικονοµική διαχείριση. Κανονισµός-πλαίσιο: Άρθρο 6. συντονιστικός κανονισµός: Άρθρο 26. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 40, 41, 42, 43, 44. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 29

23 Οι αρµοδιότητες των κρατών µελών όσον αφορά τον δηµοσιονοµικό έλεγχο περιγράφονται γενικά: εξασφάλιση της κανονικότητας των πράξεων. πρόληψη και δίωξη των παρατυπιών. επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών. εξασφάλιση της διαθεσιµότητας των δικαιολογητικών των δαπανών. ΕΠΙΤΡΟΠΗ Η Επιτροπή: διενεργεί ελέγχους επί τόπου, ορισµένους από τους οποίους απροειδοποίητα, σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη. διορθώνει τις παρατυπίες σε εταιρική σχέση µε τα κράτη µέλη (µείωση ή ακύρωση της συνδροµής). Στην πράξη, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης κανονισµό εφαρµογής για τις αρµοδιότητες των κρατών µελών σε θέµατα ελέγχου Έλεγχοι ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ Ο κανονισµός θεσπίζει τη γενική ευθύνη των κρατών µελών για την εξασφάλιση της αποτελεσµατικότητας των συστηµάτων ελέγχου και διόρθωσης των παρατυπιών. Αναλύει λεπτοµερώς τις επιµέρους ευθύνες των διαφόρων αρχών: Η αρχή διαχείρισης: αναλαµβάνει τον εσωτερικό έλεγχο της αποτελεσµατικότητας της εφαρµογής και της διαφάνειας των χρηµατοδοτικών ροών. εξασφαλίζει τη διαθεσιµότητα των δικαιολογητικών των δαπανών. προλαµβάνει και διορθώνει τις παρατυπίες. Η αρχή ελέγχου: εξασφαλίζει την κανονικότητα των πράξεων. ελέγχει τα συστήµατα και πραγµατοποιεί ελέγχους επί τόπου. προλαµβάνει και διορθώνει τις παρατυπίες και τις παραβάσειςα η διόρθωση γίνεται µε µείωση ή ακύρωση της οικονοµικής συµµετοχής των ταµείων µε δυνατότητα ανακατανοµής των κονδυλίων σε άλλες πράξεις. πιστοποιεί τις δαπάνες και δηλώνει τη συµµόρφωσή τους κατά τη λήξη των παρεµβάσεων. Ο κανονισµός θεσπίζει την ευθύνη της Επιτροπής όσον αφορά την αξιολόγηση και την επαλήθευση της αποτελεσµατικότητας των συστηµάτων ελέγχου. Για τον σκοπό αυτό, µπορεί να διενεργεί ελέγχους επί τόπου σε συνεργασία µε τα κράτη µέλη. Σε περίπτωση σοβαρής παρατυπίας, η Επιτροπή µπορεί να αναστείλει τις πληρωµές, επί 5 µήνες το ανώτατο, πέραν των οποίων προβαίνει σε δηµοσιονοµική διόρθωση, εάν ο λόγος εξακολουθεί να υφίσταται. Σε περίπτωση ανεπάρκειας του κράτους µέλους ή της αρχής διαχείρισης, η Επιτροπή επιφέρει τις δηµοσιονοµικές διορθώσεις των παρατυπιών και παραβάσεων µετά από συνεννόηση µε το κράτος. η διόρθωση συνίσταται σε µείωση της προκαταβολής, σε µείωση ή ακύρωση της συνδροµής. Τα κράτη µέλη ενηµερώνουν την Επιτροπή για τα συστήµατα ελέγχου και διαχείρισης καθώς και για τις διοικητικές ή νοµικές κυρώσεις. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΜΕΛΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Η εν λόγω συνεργασία επεκτείνεται σε: συνεργασία µε την Επιτροπή βάσει διµερών διακανονισµών για τον συντονισµό των ελέγχων, συµπεριλαµβανοµένων των ελέγχων επί τόπου. ετήσια εξέταση των αποτελεσµάτων και της συνέχειας που δίνεται στους ελέγχους. µετά από την εν λόγω εξέταση, η Επιτροπή µπορεί να ζητεί από το κράτος µέλος λήψη διορθωτικών µέτρων. Συντονιστικός κανονισµός: Άρθρα 23, 24. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 34, 38, Οι διαρθρωτικές δράσεις Παρατηρήσεις και Κανονισµοί

24 5.4. Ενηµέρωση και δηµοσιότητα ΕΚΘΕΣΕΙΣ Ετήσια έκθεση της Επιτροπής, σχετικά µε τις παρεµβάσεις κατά το παρελθόν έτος, η οποία υποβάλλεται στο Κοινοβούλιο, στο Συµβούλιο και στην Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή. Αµετάβλητο. Τριετής έκθεση της Επιτροπής, σχετικά µε τις προόδους της συνοχής και τον ρόλο των κοινοτικών ενισχύσεων στις προόδους αυτές. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ Στόχος: ενηµέρωση των ενδεχόµενων δικαιούχων και των επαγγελµατικών οργανώσεων για τις προσφερόµενες δυνατότητες, και το ευρύ κοινό για τον ρόλο της Κοινότητας. Μέσα: απόφαση της Επιτροπής (Απόφαση 94/342/ΕΚ) που εξηγεί τις υποχρεώσεις των κρατών µελών. Η αρχή διαχείρισης έχει την ευθύνη για την εξασφάλιση της δηµοσιότητας της εκάστοτε παρέµβασης. τα προβλεπόµενα µέτρα πρέπει να διευκρινίζονται στο συµπλήρωµα προγραµµατισµού. Η ενηµέρωση πρέπει ιδίως να διαβιβάζεται στους οικονοµικούς και κοινωνικούς εταίρους, στους οργανισµούς για την ισότητα ευκαιριών ανδρών και γυναικών, καθώς και στους µη κυβερνητικούς οργανισµούς. Τα κράτη µέλη ενηµερώνουν ετήσια την Επιτροπή σχετικά µε τα λαµβανόµενα µέτρα για την εξασφάλιση της δηµοσιότητας των παρεµβάσεων. Η Επιτροπή διεξάγει τις δικές της δράσεις ανταλλαγής πείρας και πληροφόρησης για τους εταίρους της, τους τελικούς δικαιούχους και το κοινό. Γενικός κανονισµός: Άρθρο 16. Συντονιστικός κανονισµός: Άρθρα 31 και 32. Γενικός κανονισµός: Άρθρα 18, 23, 34, 45, 46, 53. Μεταρρύθµιση των ιαρθρωτικών Ταµείων - Συγκριτικά σχόλια 31