Utopia. Νέα αποκτήματα της συλλογής Νίκου Χρ. Παττίχη και της εφημερίδας Ο Φιλελεύθερος

Transcript

1

2 Νέα αποκτήματα της συλλογής Νίκου Χρ. Παττίχη και της εφημερίδας Ο Φιλελεύθερος New acquisitions from the collection of Nicos Chr. Pattichis and Phileleftheros newspaper 22 Μαρτίου - 17 Μαΐου March - 17 May 2012 Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη Χαρουπόμυλος Λανίτη Λεμεσός Evagoras Lanitis Centre Lanitis Carobmill Limassol

3 Σωκράτης Σωκράτους MARI 2011 c-print 94.5 x 142 εκ. Μοναδικό Socratis Socratous MARI 2011 c-print 94.5 x 142 cm Unique Στη ζωή μου έδωσα ΜΙΑ και μοναδική συνέντευξη. Για την Τέχνη, μόνο. Τέσσερα ακριβώς χρόνια πριν, με αφορμή την πρώτη παρουσίαση επιλογής έργων που συλλέγω - χρόνια, πολλά - και που για πρώτη φορά τον Απρίλιο του 2008 ονομάσαμε «Συλλογή». Δώσαμε και τίτλο στην έκθεση στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών (Παλιά Ηλεκτρική) στη Λευκωσία: «Where do we go from here?» Είχε αγωνία το ερώτημα, τότε. Και ελπίδα, κάπου, νόμιζα, νομίζαμε, πιστεύαμε, ελπίζαμε. Στην τέχνη, για την τέχνη, στην Κύπρο, για την Κύπρο. Κι όμως πώς, τέσσερα χρόνια μετά (μόνο!) στο ίδιο μαγικό μας νησί, στο βράχο μας, παίζει αυτό το σκηνικό; Πώς γίναμε προορισμός στο άγνωστο: Μια ουτοπία. Ακόμα. Χιλιάδες χρόνια μετά, ακόμα; «Ελάτε, ήρθαμε, κοπιάστε, να μαστε - μας αρέσει - δουλέψτε, δουλέψαμε». Το μέλλον μας στα χέρια μας, πότε; Ποτέ! Ούτε και σήμερα. Που έχουμε μέλλον. Ανάξιοι και ανίκανοι - πάλι - στο πηδάλιο. Το εμπεδώσαμε πια, ΟΛΟΙ μας. Κακά και άγρια. Και η τέχνη, η δημιουργία, οι καλλιτέχνες, η δουλειά τους αυτό περιγράφει, αυτό αποτυπώνει στον τοίχο - που μας στήνει! : Ο τίτλος της έκθεσης με νέα έργα της συλλογής που συλλέγω - χρόνια τώρα - και παρουσιάζουμε μαζί με τις Έλενα Πάρπα και Μαρία Στάθη στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, στη Λεμεσό. Ευχαριστώ για την πρόσκληση (μεγάλη τιμή) την οικογένεια Λανίτη και την πόλη. Τη Λεμεσό μου. Που έμπρακτα σήμερα παραδίδει μαθήματα (μόνη στο χάος) «πώς κάνεις την Ουτοπία της ακτής των ποιητών, των φιλοσόφων και των αιώνων, πραγματικότητα». Την αναζήτηση, τον προορισμό, τέρμα! Και αφετηρία. Στο μέλλον. Νίκος Χρ. Παττίχης Εκδότης Δημοσιογραφικός Οργανισμός «Ο Φιλελεύθερος» I have given just one interview in my life and that was about art. It took place exactly four years ago, and was given to mark the first exhibition of some of the artworks I have been acquiring for years and which, for the first time in April 2008, we named Collection. We gave that exhibition of predominantly Cypriot artists that was held at the Municipal Arts Centre (the Old Powerhouse) the title Where do we go from here? There was anxiety in the question at the time, but also hope, driven by our shared faith in this country s contemporary art as well as its future in Cyprus. But in this very brief period, this same island of promise has come to this. How is it that thousands of years later we have ended up becoming an unknown destination, a utopia, yet again? Our history captured in just a few words: Come, we came, welcome, here we are - we like it - get to work, we have worked. Will we ever be in control of our future? No. Apparently not even today. We all know full well that the unworthy and incompetent are at the helm once again. It s ugly and nasty. And this is what the artists describe through their creativity and work; this is what is imprinted on the wall that we are up against. Entitled, this exhibition featuring new works from the collection, is curated by Elena Parpa and Maria Stathi and presented at the Evagoras Lanitis Centre in Limassol. I would like to thank the Lanitis family for the invitation and honour. My thanks also to my home town Limassol, which stands alone in delivering lessons on how to make the of the poets, philosophers and Greats a reality. The quest. The destination, fulfilled. And a starting point to the future. Nicos Chr. Pattichis Publisher Phileleftheros Publishing Group

4 Παναγιώτης Μιχαήλ Stand Home Stand D animation, μονοκάναλο με ήχο 5 λεπτά 27 δευτεπόλεπτα Edition of 5; 1/5 Panayiotis Michael Stand Home Stand D animation, single-channel video with sound 5 mins 27 secs Edition of 5; 1/5 Within ten years of its establishment, the Evagoras Lanitis Centre has succeeded in establishing itself as one of the leading art centres, organising exhibitions that aim to promote Cyprus cultural heritage and art. The collaboration between the Evagoras and Kathleen Lanitis Foundation and Mr. Nikos Chr. Pattichis, the most important art collector in Cyprus, who truly believes in the exceptional artistic quality and value of Cypriot contemporary creation, gives the Lanitis Centre the opportunity to present a significant part of his unequalled collection. This exhibition offers the general public an ideal opportunity to get to know the dynamics of the contemporary creations of the new generation of artists, who, through their works, express their concerns regarding modern societies, which are in great turmoil and in the process of a complete transformation. The subject matter developed in the exhibition under the title should not be associated only with the notion of non-realisable, namely something that can only exist in one s imagination, nor simply with the utopia which is to be found within the confined boundaries of history s horizon. In fact, the body of the works presented in the exhibition refers to a world beyond the boundaries of the world, and to the original meaning of the word utopia, which is none other than the successful effort of imagination to explore and represent the realisable. Catherine Louis Nikita Director Evagoras Lanitis Centre Evagoras & Kathleen Lanitis Foundation Μέσα στα δέκα χρόνια λειτουργίας του, το Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη έχει καταφέρει να καθιερωθεί ως ένας από τους σημαντικότερους εικαστικούς χώρους για τη διοργάνωση εκθέσεων που αποσκοπούν στην προβολή της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς και τέχνης. Η συνεργασία μεταξύ του Ιδρύματος Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη και του κ. Νίκου Χρ. Παττίχη, του σημαντικότερου συλλέκτη έργων τέχνης στην Κύπρο, ο οποίος πιστεύει πραγματικά στην εξαιρετική καλλιτεχνική ποιότητα και την αξία της κυπριακής σύγχρονης δημιουργίας, δίνει στο Κέντρο Λανίτη τη δυνατότητα να παρουσιάσει ένα σημαντικό μέρος της απαράμιλλης συλλογής του. Η παρούσα έκθεση προσφέρει στο κοινό μία ιδανική ευκαιρία να γνωρίσει τη δυναμική της σύγχρονης δημιουργίας της νέας γενιάς καλλιτεχνών, μέσα από τα έργα των οποίων εκφράζονται οι προβληματισμοί τους σχετικά με τις σημερινές κοινωνίες, που βρίσκονται σε μεγάλο αναβρασμό και πλήρη μετάλλαξη. Η θεματική που αναπτύσσεται στην έκθεση με τον τίτλο δεν πρέπει να συνδέεται μόνο με την έννοια του «Απραγματοποίητου», δηλαδή με κάτι που μπορεί να υπάρξει μόνο στη φαντασία, ούτε απλά με την «ουτοπία» που βρίσκεται μέσα στα στενά όρια του ορίζοντα της ιστορίας. Στην πραγματικότητα, το σύνολο των έργων που παρουσιάζονται στην έκθεση παραπέμπει σε έναν κόσμο πέρα από τα όρια του κόσμου και στην πρωταρχική έννοια της λέξης «ουτοπία», δηλαδή στην επιτυχημένη προσπάθεια της φαντασίας να εξερευνήσει και να αναπαραστήσει το «πραγματοποιήσιμο». Κα Κατερίνα Λουί Νικήτα Διευθύντρια του Κέντρου Ευαγόρα Λανίτη Ίδρυμα Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη

5 Στη χώρα της Ουτοπίας Στην εγκατάσταση Animal Patterns (2012) της Μαρίας Τουμάζου, γίνονται αναφορές στα σύγχρονα μοτίβα του αρχιτεκτονικού τοπίου, χαρακτηριστικό και του Σκάλα 8,85 m² (2009) της Ελίνας Ιωάννου, το οποίο ανήκει σε μια σειρά Πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς ουτοπίες; Τι πορεία θα είχε η ανθρωπότητα εάν κάποιος, κάπου, κάποτε δεν είχε την τόλμη να οραματιστεί, ατενίζοντας τον «απέραντο ωκεανό της δυνατότητας» 1, τις ακτές αυτού που θα μπορούσε να υπάρξει; Αλλά, ποιος μπορεί σήμερα να μιλά για ουτοπίες; Αυτές θάφτηκαν πια στα συντρίμμια των ολοκληρωτικών καθεστώτων, των αλλεπάλληλων πολέμων, της καταστροφής του περιβάλλοντος και πιο πρόσφατα της σαρωτικής οικονομικής κρίσης. Η λέξη ουτοπία ηχεί σήμερα, στην καλύτερη των περιπτώσεων, σαν ρομαντικός αναχρονισμός και στη χειρότερη, σαν μια προκλητική κι επικίνδυνη έννοια. Ζούμε, άλλωστε, σε έναν κόσμο μετα-ουτοπικό, εάν συμφωνήσουμε με τα συμπεράσματα του Έλληνα ιστορικού Αντώνη Λιάκου, αν και αυτό δεν αποτελεί κατ ανάγκη σύμπτωμα σύγχρονο 2. Ήδη από το 1964, όταν ο Theodor Adorno και ο Ernst Bloch διεξήγαγαν την περίφημη συζήτηση γύρω απ τις αντιφάσεις της ουτοπικής επιθυμίας, η έννοια είχε χάσει την εγκυρότητά της 3. Ο Adorno άνοιξε το διάλογο υπενθυμίζοντας πως πολλά από τα ουτοπικά μας όνειρα (η τηλεόραση, η επιθυμία του ανθρώπου να πετάξει, να ταξιδέψει σε άλλους πλανήτες και ταχύτερα από τον ήχο) πραγματοποιήθηκαν, χωρίς να μας κάνουν απαραίτητα πιο ευτυχισμένους. «Η εκπλήρωση των επιθυμιών αφαιρεί κάτι από την ουσία τους», υποστήριξε 4. Ο Bloch αρνήθηκε να συμφωνήσει. Αναγνώριζε στη δήλωση τη διάθεση υποβάθμισης της ουτοπικής σκέψης, την οποία θα υπερασπιζόταν σθεναρά καθ όλη τη διάρκεια της συζήτησης ως μορφή κριτικής «αυτού το οποίο είναι παρόν», καθώς υποδεικνύει στο μπρεχτικό «κάτι λείπει» για να καταλήξει «πως η ουτοπία δεν γίνεται να εξαφανιστεί από τον κόσμο εις πείσμα οποιουδήποτε πράγματος» 5. Ο διαξιφισμός των δυο Γερμανών φιλοσόφων δημιουργούσε περισσότερα ερωτήματα απ ότι έδινε απαντήσεις. Η άρνηση ιδιαίτερα του Adorno να ρίξει την ουτοπία σε μια εικόνα άφηνε το πιο καίριο ζήτημα απ όλα ανοιχτό 6 : Ποιο θα μπορούσε να είναι το περιεχόμενο της ουτοπίας; Τι είναι τελικά αυτό που προσδοκάται; Η ελευθερία, η ευτυχία, η κοινωνική δικαιοσύνη, η αναίρεση του θανάτου; Κι αν κατορθώσει να ορίσει κανείς το περιεχόμενό της, πώς να το επιδιώξει και πού; Η Ουτοπία αναδύθηκε για πρώτη φορά από αυτό που ο Bloch απoκάλεσε «θάλασσα του πιθανού» 7, στο ομότιτλο βιβλίο του Thomas More (1516), ο οποίος οριοθέτησε στα στενά γεωγραφικά πλαίσια ενός απομακρυσμένου νησιού το όραμα για μια δίκαιη, έννομη κοινωνία. Απ την αρχή, λοιπόν, η έννοια ενείχε κοινωνικό χαρακτήρα και συνδέθηκε με την αναζήτηση του ανθρώπου για μια καλύτερη ζωή. Εάν όμως επιστρέψουμε στον Λιάκο, το ουτοπικό δεν περιορίστηκε απαραίτητα σ αυτή μόνο τη διάσταση. Πρόκειται για μια ρευστή έννοια, που μοιάζει περισσότερο με παλίμψηστο, που δεν σημαίνει, πάντα, τα ίδια πράγματα 8. Οποιαδήποτε έκφανση κι αν έχουν πάρει, ωστόσο, τα ουτοπικά οράματα μέσα στους αιώνες, αυτό με τη μεγαλύτερη απήχηση που συνεχώς επιστρέφει γοητεύοντας την ανθρώπινη φαντασία είναι η διεκδίκηση για μια ουτοπική κοινωνία, η οποία περιέργως οικοδομείται πολύ συχνά στις ακτές ενός νησιού. Αρκεί μόνον να κοιτάξουμε τις ουτοπίες που προηγήθηκαν και που ακολούθησαν αυτήν του More: νησί των Φαιάκων, Μακάριοι Νήσοι, Άβαλον, Ατλαντίδα, ακόμα και η Κύπρος πρωταγωνίστησε στο χαξλεϊκό σύμπαν ως ιδανική τοποθεσία για τη διεξαγωγή ενός κοινωνικού πειράματος 9. «Dreaming of islands [ ] is dreaming of starting from scratch, recreating, beginning a new» 10 γράφει ο Deleuze σ ένα πρώιμο κείμενό του, άποψη που ενδεχομένως συνοψίζει τους λόγους που οι γεωγραφικές συντεταγμένες ενός νησιού συνεπαίρνουν, τη λογοτεχνική φαντασία ιδιαίτερα (The Lord of the Flies, The Island, The Beach είναι μόνον ορισμένοι τίτλοι που αποδεικνύουν του λόγου το αληθές) κι αποτελούν συχνά τον καταλληλότερο τόπο να αναλογιστεί κανείς τις προδιαγραφές μιας κοινωνίας διαφορετικής. Ωστόσο, ένα νησί δεν ξεπροβάλλει πάντα στον ορίζοντα ως «χαμένος παράδεισος» και σωτηρία. Όπως σταδιακά ανακαλύπτει ο ανώνυμος ήρωας του D.H. Lawrence, ο οποίος μετακομίζει από νησί σε νησί στην προσπάθειά του να γνωρίσει την ολοκλήρωση, ο απομονωμένος κόσμος του μπορεί να κρύβει εφιάλτες 11. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την ουτοπία, θα μπορούσε να επιχειρηματολογήσει κανείς. Είναι αυτός ο μη-τόπος, όπως εισηγείται η ετυμολογία της λέξης, αυτή η άφταστη συνθήκη με προβολή στο μέλλον, η οποία όταν μετατοπιστεί στο παρόν κι εκπληρωθεί έχει στην καρδιά της την αντίθετη όψη του νομίσματος, μια τρομακτική δυστοπία, που στέκει σύμφωνα με τον Λιάκο ως προειδοποίηση για τις δυνητικές συνέπειες οποιουδήποτε οράματος 12. Ο άνθρωπος κατόρθωσε να κατακτήσει τους αιθέρες, αλλά ποιες οι συνέπειες για το περιβάλλον; Οι επιστήμονες έλυσαν τον γρίφο του dna, ωστόσο πόσο αφιλόξενος μοιάζει ένας κόσμος βασισμένος στους κανόνες της ευγονικής; Μπορεί, λοιπόν, ο Ροβινσώνας Κρούσος να άραξε κοντά στο Τρινιντάντ, η Αριάδνη όμως παγιδεύτηκε στην Κρήτη και ο Οδυσσέας στο νησί της Καλυψώς. Κάθε νησί και κάθε ουτοπία ορίζονται από την αποτυχία τους κι αυτό είναι ένα άλλο σημείο σύζευξής τους. Αν περιοριστούμε χρονικά στον 20ό αιώνα κι έπειτα, ένα από τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα απεικόνισης της Κύπρου σε ταξιδιωτικά αφιερώματα και τουριστικούς οδηγούς εκπλήρωνε το στερεότυπο του «χαμένου παραδείσου» της Δύσης στερεότυπο που επιβιώνει σε πείσμα των καιρών ακόμα και σήμερα στις εκστρατείες της τουριστικής βιομηχανίας, όπου η Κύπρος προωθείται ως το ειδυλλιακό νησί της Αφροδίτης. Ο Ευρωπαίος, που θα ξεφύλλιζε, για παράδειγμα, το φωτογραφικό ρεπορτάζ του Maynard Owen Williams του 1928 για το National Geographic, θα ανακάλυπτε έναν θαυμαστό τόπο, αμόλυντο απ την τεχνολογική πρόοδο και το μοντερνισμό, με γυναίκες παραδοσιακά ντυμένες και άντρες που δούλευαν τη γη με φόντο γραφικά τοπία. Όπως διαπιστώνει όμως ένας παρατηρητής, αν και οι εικόνες του Williams αντικατόπτριζαν σ έναν βαθμό την πραγματικότητα, την ίδια στιγμή κατευθύνονταν από την έντονη επιθυμία της ανακάλυψης ενός «παρθένου εδάφους», γεγονός που δεν του επέτρεπε να συμπεριλάβει στοιχεία που θα έθεταν την αναζήτησή του υπό αμφισβήτηση 13. Αυτοκίνητα, ποδήλατα, πολυσύχναστοι δρόμοι, σύγχρονα κτίρια της εποχής, παρέμεναν όλα εκτός φωτογραφικού κάδρου. Η προσέγγιση του Williams στα χρόνια που θα ακολουθούσαν θα συνιστούσε τον κανόνα, καθώς η Κύπρος σε κάθε απεικόνιση θα υποχρεωνόταν να εκπληρώνει στο διηνεκές τη σεφερική ρήση του τόπου «όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη» 14. Απ τα ρεπορτάζ των φωτογράφων κι απ τις αφηγήσεις των ταξιδιωτών απουσίαζε συχνά μια επιπλέον διάσταση, αυτήν που ο ανθρωπολόγος Peter Η έκθεση που φιλοξενείται αυτό το διάστημα στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, έχει ένα ιδιάζον χαρακτηριστικό. Βασίζεται στα νέα αποκτήματα της συλλογής Νίκου Χρ. Παττίχη και της εφημερίδας «Ο Φιλελεύθερος». Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει όπως μια θεματική έκθεση, που αντλεί έργα απ το ευρύτερο εικαστικό πεδίο για να διαπραγματευτεί μια έννοια. Το πλαίσιό της ορίζεται απ την προσέγγιση και τη ματιά ενός ανθρώπου. Εντούτοις, καθώς το ενδιαφέρον του συγκεκριμένου συλλέκτη για τη σύγχρονη εικαστική πραγματικότητα του τόπου έχει γίνει, την τελευταία δεκαετία, πιο συστηματικό και πιο στοχευμένο, αυτό επιτρέπει την παρουσίαση των αποκτημάτων του υπό την ομπρέλα μιας ευρύτερης θεματικής. Η συλλογή Παττίχη, εξαιτίας του σταθερού εμπλουτισμού της, προσφέρει μια χρήσιμη καταγραφή της εξέλιξης της σύγχρονης κυπριακής τέχνης των τελευταίων χρόνων, η οποία υποδεικνύει σε ορισμένες απ τις ιδέες και ανησυχίες που απασχολούν μεγάλη μερίδα Κυπρίων καλλιτεχνών. Στην έκθεση συμμετέχουν είκοσι τέσσερις εικαστικοί - από Κύπρο και Ελλάδακι αν υπάρχει ένα σημείο επαφής τους, αυτός είναι ο βαθύς προβληματισμός τους γύρω από ζητήματα που άπτονται του κοινωνικοπολιτικού μας περιβάλλοντος. Είναι σ αυτό το σημείο, λοιπόν, που υπεισέρχεται η έννοια της ουτοπίας, συνδεδεμένης καθώς είναι με αυτήν του νησιού, αλλά και με την αναζήτηση ενός καλύτερου, διαφορετικού κόσμου. Δεν είναι λίγα τα έργα της έκθεσης που χαρακτηρίζονται από τη διάθεση για ουτοπική σκέψη, όχι ως αιθεροβασίας και άσκοπης ονειροπόλησης, αλλά ως οξείας κριτικής του παρόντος. Είναι, λοιπόν, από μια τέτοια πρόθεση κριτική που δημιουργήθηκαν έργα, όπως το Ο Κύριος Πρόεδρος Είπε (2009) του Κωστή Βελώνη, που πραγματεύεται την αρχιτεκτονική του πολιτικού θεάματος το Παλίμπολις - Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός (2010) του Δημήτρη Νεοκλέους, στο οποίο εικονογραφείται μια χαοτική αντι-πόλις ως εναλλακτικό καταφύγιο ή το Module of Urban Landscape (2011) του Σωκράτη Σωκράτους, το οποίο μέσα από μια δυστοπική προβολή στο μέλλον, τοποθετεί τον θεατή στα συντρίμμια μιας πολιτείας, που θα μπορούσε κάλλιστα να πυροδοτήσει μνήμες καταστροφής απ το πρόσφατο παρελθόν (βλέπε έκρηξη στο Μαρί). Και ο προβληματισμός για το παρόν συνεχίζει. Με τις διαμελισμένες φιγούρες στην εγκατάσταση Statues in Crisis (2009) του Φάνου Κυριάκου, που λειτουργούν και σαν σχόλιο για τον τρόπο κατανόησης και διαχείρισης της αρχαίας μας κληρονομιάς στο σήμερα. Με τα τοπία της ασφυξίας στα σχέδια Asphyxiascapes (2011) της Μαρίας Λοϊζίδου και με τις σκηνές αποκάλυψης που υπονοούνται στο Fantasia: From the Disaster Series (2009) του Peter Eramian, ή στη δραματικότητα της αφήγησης στο Αναιμικά Αρχεία ( ) του Χρήστου Βενέτη. Συνεχίζοντας, ο προβληματισμος γίνεται κραυγή απόγνωσης στο Πίσω από τα βλέφαρα (2010) του Αλέξανδρου Γιωρκάτζη, πηγάδι που δεν γεμίζει ποτέ στο Since You Left My Wet Embrace (2004) της Κλίτσας Αντωνίου, τρομακτικό ζωγραφικό δείπνο στο Betrayal of the Dog (2010) του Πόλυ Πεσλίκα και αδιαπέραστο σκοτάδι στο Starpool (2011) του Λευτέρη Τάπα. Έχουμε επίσης τα υπερμεγέθη πορτρέτα του Σωτήρη Καλλή, που λειτουργούν σαν προσωπογραφίες των μελών ενός σαρθρού κοινωνικού συστήματος, από σχέδια με μολύβι που αναπαριστούν οικιακούς χώρους. Στις φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Ταλιώτη απ τη σειρά You can be a cop, a criminal or a lawyer. When you are facing a loaded gun, what s the difference (2011) η ουτοπία προσδιορίζεται στο πεδίο της επιστημονικής φαντασίας και της πεποίθησης που καλλιέργησε ιδιαίτερα κατά την ψυχροπολεμική περίοδο για την ύπαρξη εξωγήινων, πεποίθηση που θα μπορούσε κάλλιστα να δημιουργήσει τις υβριδικές φιγούρες μετα-ανθρώπων, που προτείνει ο Πανίκος Τεμπριώτης στη σειρά Tribus Hyba (2010). Όσο για το έργο Αρχέτυπα (2010) της Ελένης Οικονόμου, η ουτοπία θα μπορούσε να οριστεί ως μια μελετημένη, αν και χιμαιρική αναζήτηση της αρμονίας, της ισορροπίας και της δικαιοσύνης στο σχηματισμό του κόσμου σε συμπαντικό και ατομικό επίπεδο, ανησυχία που χαρακτηρίζει και το Σιδερένιο Σπίτι του Γιώργου Λάππα, ένα έργο απ την ενότητα Mappemonde (1987) η οποία πρότεινε ένα είδος χαρτογράφησης του κόσμου. Η έκθεση δεν προσδοκεί να προσφέρει μόνο ένα φίλτρο ανάγνωσης των έργων που παρουσιάζονται, τα οποία άλλωστε ενέχουν ποικίλες ερμηνείες, όπως αποκαλύπτεται στα κείμενα των καλλιτεχνών που παρατίθενται στη συγκεκριμένη έκδοση. Η πρόθεσή της καθορίζεται περισσότερο απ την ανάγκη ν ακολουθήσει τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες σε όποιο ταξίδι στοχασμού και προβληματισμού επέλεξαν να χαράξουν, αναγνωρίζοντας πως η τέχνη ενδεχομένως ν αποτελεί σ αυτούς τους αβέβαιους καιρούς μια απ τις τελευταίες αχαρτογράφητες ουτοπίες, όπου επιτρέπεται ακόμα κανείς, μεταστοιχειώνοντας το παρόν, να φανταστεί το μέλλον και να τολμήσει το ανέφικτο. Έλενα Πάρπα Eπιμελήτρια Υποψήφια Διδάκτωρ στο Τμήμα Ιστορίας της Τέχνης στο Birkbeck College, Λονδίνο 1. Η διατύπωση ανήκει στον φιλόσοφο Ernst Bloch και προέρχεται απ τη συζήτηση που διεξήγαγε το 1964 με το Theodor Adorno. 2. Λιάκος, Αντώνης. Αποκάλυψη, Ουτοπία και Ιστορία: Οι μεταμορφώσεις της ιστορικής συνείδησης. Αθήνα: Πόλις, Bloch, Ernst, και Theodor Adorno. Κάτι Λείπει: Μια συζήτηση για τις αντιφάσεις της ουτοπικής επιθυμίας Μτφ. Στέφανος Ροζάνης. Αθήνα: Έρασμος, ibid. 5. ibid. 11, ibid ibid Λιάκος. Αποκάλυψη Huxley, Aldous. Brave New World London: Vintage, Deleuze, Gilles. Desert Islands And Other Texts Ed. David Lapoujade. Trans. Michael Taormina. Los Angeles: Semiotext(e), Lawrence, D.H. «The Man Who Loved Islands». D.H. Lawrence: Selected Short Stories. London: Penguin, Λιάκος. Αποκάλυψη Philippou, Nicos. «Cypriot Vernacular Photography: Representing The Self». Re-Envisioning Cyprus. Eds. Peter Loizos, Nicos Philippou, Theopisti Stylianou-Lambert. Nicosia: UP, Σεφέρης, Γιώργος. Μέρες Στ Αθήνα: Ικαρος, Από συνέντευξη του ανθρωπολόγου στον Alan MacFarlane στις 14 Σεπτεμβρίου < Loizos αποκάλεσε σε μια συνέντευξή του «το φίδι στην Εδέμ», εννοώντας αλλά και έργα που αναφέρονται πιο άμεσα ή εφορμούν από την πολιτική την τεταμένη πολιτική κατάσταση που από τη δεκαετία του 50 κι έπειτα όριζε κατάσταση στην Κύπρο, όπως το Remember Me (2005) του Παναγιώτη Μιχαήλ, σε μεγάλο βαθμό τη ζωή στο νησί 15. το 41 xιλιόμετρα από την ακτή (2011) της Βίκυς Περικλέους, το La Casa Curva Σήμερα, είναι δύσκολο κανείς να υποκύψει στη γοητεία μιας ρομαντικής (2003) του Νίκου Χαραλαμπίδη, στο οποίο το βίωμα της διαμελισμένης θεώρησης της Κύπρου. Ο μύθος έχει διαλυθεί, καθώς η όποια ουτοπική πατρίδας μετουσιώνεται σε κατακερματισμό της αφήγησης και της αναζήτηση για ένα νησί, αμόλυντο κι απαλλαγμένο από Κύκλωπες και αρχιτεκτονικής ή το Just Married (2009) του Σάββα Χριστοδουλίδη, το οποίο Λαιστρυγόνες, ορίζεται πλέον από τη σαφή πραγματικότητα ενός κενού υποδεικνύει σε μια εύθραυστη συνθήκη συμβίωσης. Ο χάρτης της Κύπρου (Νεκρή Ζώνη) κι ενός συνόρου (Πράσινη Γραμμή). Σ αυτήν έρχονται και οι όποιοι συμβολισμοί του γίνονται αντικείμενο αναστοχασμού στο Λεκές να προστεθούν κι άλλες δυστοπίες: οικονομική κρίση, ανεξέλεγκτη (2010) του ίδιου καλλιτέχνη, όπως και στο E-motions In Motion ( ) αστικοποίηση, μεταναστευτικό, φαινόμενα ρατσισμού, εμπορία σαρκός. της Κυριακής Κώστα, ενώ το νησί ως τόπος αναχώρησης για ένα ταξίδι, Ποιος μπορεί σήμερα να μιλά για ουτοπίες σ αυτές τις γεωγραφικές μια κατάκτηση και μια επιστροφή είναι ένα από τα θέματα που διαπερνά συντεταγμένες; το έργο σε τρεις πράξεις του Χριστόδουλου Παναγιώτου (2008).

6 Dreaming of islands [ ] is dreaming of starting from scratch, recreating, beginning anew 10 wrote Deleuze, a view which could account for the reasons that the coordinates of an island captivate, literary imagination in particular (The Lord of the Flies, The Island, The Beach are only just some examples), and often constitute the most appropriate topos for someone to reflect on the specifications of a different society. However, an island does not always appear on the horizon as a paradise lost or as salvation. As the anonymous hero of D. H. Lawrence gradually discovers, moving from island to island in his search for self-fulfillment, its isolated world can also hide nightmares 11. One could argue that something similar occurs with utopias. They are these non-places, as the etymology of the word suggests, that contain a projection into the future. However, once they are fulfilled and transported into the present, they also carry within them frightening dystopias that constitute -according to Liakos- a warning of the potential consequences of any dream 12. Man has managed to conquer the skies, but what is the cost on the environment? Scientists have unlocked the riddle of DNA, but how unwelcoming is a world based on the rules of eugenics? Robinson Crusoe may have stepped ashore close to Trinidad, but Ariadne was trapped in Crete and Ulysses on Calypso s isle. Each island and each utopia are defined by their failure, and this is another aspect of their conjuction. Taking part in the exhibition are twenty four artists - from Cyprus and Greece - and if there is a point of contact between them, it is their deep interest in issues relating to our social and political environment. It is, therefore, at this point that the meaning of utopia comes into play, linked as it is to the notion of the island, but also with the search of a better, different world. Many of the works displayed are characterised by an inclination for utopian thought, not as an ethereal and pointless day dreaming, but as an acute criticism of the present. It is from such a critical inclination that works such as Mr. President Said (2009) by Kostis Velonis were created, a sculpture which deals with the architecture of the political spectacle; Palimpolis - The Train Station (2010) by Demetris Neokleous, in which a chaotic anti-polis is pictured as an alternative refuge; Module of Urban Landscape (2011) by Socratis Socratous, a sculptural installation that places the viewer in the ruins of a city, which could easily spark memories of destruction from the recent past (for example, the Mari explosion). And concern for the present continues. With the dismembered forms in the installation Statues in Crisis (2009) by Phanos Kyriakou, which could work as a comment on the way ancient heritage is understood and managed today. With the asphyxiate landscapes in Maria Loizidou s drawings from 2011; with the suggested apocalyptic scenes in Peter Eramian s Fantasia: From the Disaster Series (2009) or with Christos Venetis dramatic narrative in his Anaemic Records ( ). The concern becomes a cry of anguish in Behind Closed Eyelids (2010) by Alexandros Yorkadjis; a well that never fills up in Since You Left My Wet Embrace (2004) by Klitsa Antoniou; a terrifying dinner in the Betrayal of the Dog (2010) by Polys Peslikas and an impenetrable darkness in Starpool (2011) by Lefteris Tapas. We also have Soteris Kallis monumental portraits, which point to the members of an imagined rotten social system, but also works which refer more directly to or are sparked by the political situation in Cyprus, such as Remember Me (2005) by Panayiotis Michael; 41 Kilometres From The Shore (2011) by Vicky Pericleous; La Casa Curva (2003) by Nicos Charalambides, in which the experience of a divided country fragments narrative as well as architecture; and Just Married (2009) by Savvas Christodoulides which points to a fragile state of cohabitation. The map of Cyprus and whichever symbolism it may carry become an object of refocusing in Stain (2010) by the same artist or in E-motions In Motion ( ) by Kyriaki Costa, whereas the island as a place of departure for a journey, a conquest and a return is one of the themes in the work in three acts by Christodoulos Panayiotou (2008). In the installation Animal Patterns (2012) by Maria Toumazou, references are made to the modern patterns of the architectural landscape, characteristic also of Stairs 8.85 m² (2009) by Elina Ioannou, which belongs to a series of pencil drawings, which recreate rooms of the house. In Constantinos Taliotis photographs from the series You can be a cop, a criminal or a lawyer. When you are facing a loaded gun, what s the difference (2011) utopia is located in the science fiction field and the cultivated conviction, particularly during the cold war, that extraterrestrial life is possible, a conviction which could easily produce the hybrid post-human figures proposed by Panikos Tembriotis in the series Tribus Hyba (2010). As for the work Archetypes (2010) by Eleni Economou, utopia could be defined as a studied, albeit chimerical quest for harmony, balance and justice in the making of the world, both on a universal and an individual basis, a quest which is also central in George Lappa s Iron House from the Mappemonde (1987) series that proposed an alternative charting of the world. The exhibition does not aspire to offer a single filter through which to appreciate and understand the works that are exhibited. Besides, artworks are always subject to various interpretations, as is revealed by the artist s texts included in this publication. This exhibition s aspiration is more determined by the need to follow the participating artists in whatever journey of reflection and preoccupation they chose to forge, recognising that in these uncertain times, art may constitute one of the last uncharted utopias, where one is still allowed, by altering the present, to imagine the future and dare the impossible. If we restrict ourselves chronologically to the 20 th century and onwards, a repeated motif in they way Cyprus has been represented in travel books and tourist guides, fulfilled the stereotype of the lost paradise of the West a stereotype which stubbornly survives to this day in tourist campaigns, where Cyprus is promoted as the idyllic island of Aphrodite. The European reader, for example, who would flick through the pages of the photographic feature produced by Maynard Owen Williams in 1928 for National Geographic would have discovered a magnificent landscape, unpolluted by technological progress and modernism, with women in traditional dress and men working the soil against the backdrop of picturesque landscapes. But as an observer rightfully notes, even if William s photos represented reality to a certain extent, they were guided, at the same time, by an intense desire to discover a virgin territory, something which did not allow him to include elements that could put this search at doubt 13. Cars, bicycles, busy streets, modern buildings of the period, all remained outside the photographic frame. William s approach in the years to come was to constitute the rule, since in every pictorial representation, Cyprus was obliged to perpetually fulfill Seferis saying of the place όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμη 14. Missing from photographs and narratives of travelers was an additional dimension, that which anthropologist Peter Loizos, in an interview, referred to as the snake in Eden, pointing to the tense political situation which from the 1950s onwards has to a large extent defined life on the island 15. Today, it is difficult for one to succumb to the charm of a romantic vision of Cyprus. The myth has dissolved, since the utopian search for an island, unpolluted and free of Cyclops and Laistrogens, is defined by the clear reality of a vacuum (Buffer Zone) and of a border (Green Line). To these are added other dystopias: economic crisis, uncontrolled urbanization, migration, incidents of racism, human trafficking. Who can now speak of utopias in these geographical coordinates? The exhibition currently hosted at the Evagoras Lanitis Centre has a distinctive characteristic. It is based on the new acquisitions of Nikos Chr. Pattichis and the Phileleftheros newspaper s collection. It could not function, therefore, as a thematic exhibition in the strict sense of the word, drawing artworks from the wider artistic scene to negotiate a meaning. Its framework is defined by a collector's approach and point of view. Nevertheless, since the interest of this particular collector in the country s contemporary art production, has during the past decade become more systematic and targeted, this allows the presentation of his acquisitions under the umbrella of a wider theme. The Pattichis collection, because of its steady enhancement, offers a useful recording of the development of contemporary Cypriot art of the past years, which points out some of the ideas and concerns of a large group of Cypriot artists. In the land of What would the world be like without utopias? What course would humanity have taken if someone, somewhere, sometime had not had the courage to dream, staring at the infinite ocean of possibility 1, the shores of that which can be possible? But, who can speak of utopias today? They have been buried in the rubbles of totalitarian regimes, of successive wars, of the destruction of the environment and more recently of the sweeping economic crisis. The word utopia today, in the best of cases, seems like a romantic anachronism, and in the worst, a provocative and dangerous term. After all, we are living in a post-utopian world, as Greek historian Antonis Liakos argues, even if this is not necessarily a contemporary symptom 2. As early as 1964, when Theodor Adorno and Ernst Bloch carried out their debate concerning the contradictions of utopian longing, the word had already lost its validity 3. Adorno opened up the discussion by stressing that many of our utopian dreams (television, man s desire to fly, to travel to other planets and to break the sound barrier) were fulfilled without necessarily making us happier. The fulfillment of the wishes takes something away from the substance of the wishes, he argued 4. Bloch would not agree. In Adorno s statement, he discerned a readiness to depreciate utopian thought, a condition he staunchly supported throughout the debate as a form of criticism of that which is present since it pointed to the Brechtian something s missing to conclude that utopia cannot be removed from the world in spite of everything 5. The discussion between the two German philosophers gave rise to more questions than gave answers. In particular, Adorno s refusal to cast utopia into a picture left the most crucial issue open ended 6 : What could the content of utopia be? And most importantly, what is it that we long for in this quest? Freedom, happiness, social justice, the refutation of death? And if someone succeeds to define utopia s content, how is one to seek it and where? first emerged from what Bloch called the sea of the possible 7 in the book of the same name by Thomas More (1516), who demarcated in the narrow geographic borders of a remote island, the vision for a just, lawful society. From the start, therefore, the term acquired social connotations and was linked to man s quest for a better life. If we return, however to Liakos argument, utopian thought was not necessarily restricted to this dimension. On the contrary, the term took, in the course of the centuries, the form of a palimpsest and did not signify the same things 8. Having said that, however, the most persistent utopian manifestation which keeps coming back to enchant human imagination is the quest for a utopian society which, strangely enough, is often constructed on the shores of an island. We need only look at the utopias which preceded and followed that of More: Island of Faiakon, Blessed Isles, Avalon, Atlantis, even Cyprus starred in Huxley s universe as an ideal location for carrying out a social experiment 9. Elena Parpa Curator PhD candidate Dept. History of Art, Birkbeck College, London 1. The phrase belongs to philosopher Ernst Bloch and comes from the debate held in 1964 with Theodor Adorno. 2. Liakos, Antonis. Apokalypsi, kai Istoria: Oi metamorfoseis tis istorikis syneidisis. Athens: Polis, For the purpose of this text, the Greek translation of the discussion was used, as published in: Bloch, Ernst, και Theodor Adorno. Kati Leipei: Mia syzitisi gia tis antifaseis tis outopikis epithymias Trans. Stefanos Rozanis. Athens: Erasmos, For english see: Bloch, Ernst. The n Function of Art and Literature: Selected Essays. Trans. Jack Zipes and Frank Mecklenburg. Massachusetts: MIT, Bloch. The n Function ibid. 2, ibid, Ibid Liakos. Apokalypsi Huxley, Aldous. Brave New World London: Vintage, Deleuze, Gilles. Desert Islands And Other Texts Ed. David Lapoujade. Trans. Michael Taormina. Los Angeles: Semiotext(e), Lawrence, D.H. The Man Who Loved Islands. D.H. Lawrence: Selected Short Stories. London: Penguin, Liakos. Apokalypsi Philippou, Nicos. «Cypriot Vernacular Photography: Representing The Self». Re-Envisioning Cyprus. Eds. Peter Loizos, Nicos Philippou, Theopisti Stylianou-Lambert. Nicosia: UP, Seferis, Giorgos. Meres St' Athens: Ikaros, From Loizos' interview to Alan MacFarlane, September 14th, <

7

8 Συλλέγοντας Ουτοπίες Ο Ν. Παττίχης έχει υπάρξει ιδιαίτερα γενναιόδωρος όσον αφορά την προώθηση της τέχνης από κάθε άποψη. Ως εκδότης των εφημερίδων Ο Φιλελεύθερος και The Cyprus Weekly έχει καταρτίσει μία καθημερινή ατζέντα, όπου καταγράφονται τα σημαντικότερα πολιτιστικά γεγονότα, τόσο της Κύπρου, όσο και του εξωτερικού. Η κυριακάτικη έκδοση του Φιλελεύθερου περιλαμβάνει μία ενότητα με τον τίτλο Επτά Ημέρες Πολιτισμός με εκτεταμένα άρθρα και συνεντεύξεις, που καλύπτουν ό,τι συμβαίνει στον κόσμο του πολιτισμού. Επιπλέον, εξέδιδε για πέντε χρόνια το περιοδικό Υστερόγραφο, μία από τις σημαντικότερες κυπριακές εκδόσεις για θέματα πολιτισμού. Το εν λόγω περιοδικό αποτέλεσε μία δημιουργική πρωτοβουλία, καθώς συμμετείχαν άνθρωποι από το χώρο της τέχνης και του πολιτισμού. Διακρινόταν από μία καλαίσθητη εικονογράφηση, η οποία, σε συνδυασμό με θεωρητικά κείμενα, παρουσίαζε το έργο καταξιωμένων, αλλά και νέων, καλλιτεχνών από την Κύπρο, την Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει ιδρύσει το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κύπρου CYCO (Cyprus Contemporary Art Museum) και είναι ιδιοκτήτης της γκαλερί Omikron. Σκοπός και φιλοδοξία του είναι η προαγωγή της τέχνης και η προώθηση του καλλιτέχνη, από κάθε άποψη και με κάθε κόστος. Καλός συλλέκτης είναι «αυτός που είναι παθιασμένος, γνώστης του αντικειμένου, στοχαστικός, κάποιος ή κάποια που έχει σαφή αίσθηση του τι θέλει να κάνει, σαφή αίσθηση για τους καλλιτέχνες που τον ή την ενδιαφέρουν, και που είναι αφοσιωμένος σε αυτήν την προσπάθεια» (παράθεμα του Glenn Lowry - Διευθυντή Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης (ΜΟΜΑ), Νέα Υόρκη, Collecting Contemporary, Taschen, 2006, σ. 262). Για τον Ν. Παττίχη, το κριτήριο αγοράς ενός έργου τέχνης δεν είναι η επένδυση στην αγορά τέχνης. Είναι το να ερωτευτεί το ίδιο το έργο, με γνώμονα πάντα την προσωπική του κρίση, το ένστικτο και το συναίσθημά του. Επισκέπτεται ο ίδιος το εργαστήριο τού καλλιτέχνη ή τις γκαλερί, πριν από τα εγκαίνια μιας έκθεσης που τον ενδιαφέρει, και ερευνά εις βάθος τα έργα. Δημιουργεί μια συλλογή που χαρακτηρίζεται από αρτιότητα. Με έργα που χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα συνεκτική δυναμική και αξιοσημείωτη ποιότητα με στερεό θεωρητικό υπόβαθρο. Ένας τρόπος για να εκφραστεί η σύγχρονη καλλιτεχνική ζωντάνια της χώρας είναι η ανάληψη της επιμέλειας μιας έκθεσης μιας από τις πλέον σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές έργων τέχνης της Κύπρου. Η συλλογή διακρίνεται από μία ξεχωριστή δυναμική, καθώς δημιουργεί έναν έντονο διάλογο μεταξύ των έργων, τα οποία διαμορφώνουν το ευρύ πρίσμα της κυπριακής καλλιτεχνικής παραγωγής και του σχετικού ζωτικού διαλόγου γύρω από αυτήν. Αυτό το πολύχρωμο, ζωντανό, πολυμορφικό πρίσμα θα μπορούσε να χαράξει το δρόμο για τον Νίκο Παττίχη, ώστε να στοχαστεί πάνω σε νέες επικράτειες και, τελικά, να διαμορφώσει νέες περιοχές (Τόπος). Ας έχουμε κατά νου ότι «Ένας παγκόσμιος χάρτης που δεν περιλαμβάνει την Ουτοπία δεν αξίζει ούτε μια ματιά, γιατί αποκλείει τη μόνη χώρα όπου δεν έπαψε ποτέ να πατά η Ανθρωπότητα» (Oscar Wilde, The Soul of Man Under Socialism, CreateSpace, 2011). Το Μάρτιο του 1961, ο Marchel Duchamp συμμετέχει σε ένα συμπόσιο του Κολλεγίου Τεχνών του Μουσείου της Φιλαδέλφεια (Philadelphia Museum College of Art), το θέμα του οποίου είχε τεθεί υπό μορφή ερωτήματος: «Και μετά από δω, πού πάμε;» (Where do we go from here?). Ξεκινά την ομιλία του, υποστηρίζοντας ότι «Για να φανταστούμε το μέλλον, θα πρέπει πιθανόν να ξεκινήσουμε από το, λίγο ως πολύ, πρόσφατο παρελθόν» (Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Studio International, τεύχος 189, Ιανουάριος Φεβρουάριος 1975). Το 2008, η συλλογή του Νίκου Χρ. Παττίχη παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, υπό τον τίτλο: Where Do We Go From Here?. Εκείνη την περίοδο, ο διακεκριμένος μελετητής του Duchamp, έχοντας υπόψην τα έργα που ανήκουν στη συλλογή του, θέλησε να επαναξιολογήσει το σύνολο της καλλιτεχνικής παραγωγής του νησιού και να προσφέρει τροφή για κριτική σκέψη στην κουρασμένη καλλιτεχνική σκηνή, η οποία ακόμα προσπαθούσε να δώσει μία λογική εξήγηση στην ακύρωση της Manifesta 6 (Ευρωπαϊκή Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης), στην καθυστέρηση τού από καιρό αναμενόμενου Σύγχρονου Μουσείου Κύπρου, τον τερματισμό της λειτουργίας δύο σημαντικών γκαλερί με διεθνή παρουσία (Κέντρο Τέχνης Διάσπρο και Archimede Staffolini), την αναβολή ίδρυσης της περιλάλητης Ακαδημίας Καλών Τεχνών και την (παταγώδη) κατάρρευση της τόσο, εκείνη την εποχή, προβεβλημένης ιδέας εμμονής σχετικά με το διάλογο μεταξύ «Κέντρου» (Λονδίνο, Βερολίνο, κλπ.) και «Περιφέρειας» (Λευκωσία) μία ιδέα που βρήκε γόνιμο έδαφος και πραγματοποιήθηκε με επιτυχία σε γειτονικές χώρες, όπως ο Λίβανος. Από τότε, πολλά συνέβησαν και εξακολουθούν να συμβαίνουν στην εγχώρια καλλιτεχνική σκηνή, με πρωτοβουλίες να προέρχονται κυρίως από μεμονωμένα άτομα, καλλιτέχνες, λάτρεις της τέχνης και συλλέκτες. Οι Κύπριοι καλλιτέχνες ταξιδεύουν συχνά και συμμετέχουν με τα έργα τους σε διεθνείς εκθέσεις τέχνης, ενώ κάποιοι έχουν πλέον μετακομίσει στο «Κέντρο», όπου είναι ευκολότερο να αδράξουν τις ευκαιρίες. Τον Μάρτιο του 2012, ο Ν. Παττίχης έχει προσκληθεί να παρουσιάσει τη συλλογή του στο Ίδρυμα Ευαγόρα και Κάθλην Λανίτη. Το γιατί ο τίτλος απηχεί εντονότερα από ποτέ στα τρέχοντα ζητήματα της εγχώριας και διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής, καλό θα ήταν να αναζητηθεί επιτόπου. Πέρα απ όλα αυτά, προσφέρει ένα σαφές στίγμα για την πορεία τόσο της συλλογής, όσο και του κρίσιμου διαλόγου και του γενικού πλαισίου που η έκθεση επιθυμεί να αναδείξει. Σε ολόκληρο τον κόσμο, η σύγχρονη τέχνη και η αγορά τέχνης έχουν επεκταθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό, με τις περισσότερες χώρες να διαθέτουν πλέον τις δικές τους Μπιενάλε, φουάρ τέχνης, μουσεία, ιδρύματα, ιδιωτικές και κρατικές συλλογές, residencies, καλλιτεχνικά βραβεία, καθώς και γκαλερί. Το νησί της Κύπρου διαθέτει μία πλούσια καλλιτεχνική κληρονομιά και μία μάλλον πολυτάραχη ιστορία, η οποία αντανακλά τη γεωπολιτική θέση του νησιού και το ρόλο της, τόσο κατά το παρελθόν, όσο και τα τελευταία χρόνια. Η πολιτική κατάσταση της Κύπρου έχει αποτελέσει μείζον θέμα διαλόγου αναφορικά με την καλλιτεχνική παραγωγή του νησιού. Αυτό το γεγονός θα μπορούσε να προσελκύσει τους προβολείς της διεθνούς καλλιτεχνικής σκηνής, από τη στιγμή που η πολιτική έχει καταστεί ο κεντρικός πυρήνας του κόσμου της τέχνης κατά το πρόσφατο παρελθόν (προς επίρρωσιν τούτου, αρκεί απλά να αναφέρουμε την πολυαναμενόμενη 7 η Biennale του Βερολίνου). Ωστόσο, η εξέλιξη της σύγχρονης τέχνης στην Κύπρο μέσα στις δύο τελευταίες δεκαετίες υπήρξε μάλλον αναιμική, παρά το γεγονός ότι έχει να παρουσιάσει ικανό αριθμό σημαντικών και διεθνώς αναγνωρισμένων καλλιτεχνών. Καλλιτέχνες, επιμελητές, κριτικοί τέχνης, γκαλερί και τα λιγοστά ιδρύματα θα μπορούσαν να έχουν συμπράξει σε μεγαλύτερο βαθμό, προκειμένου να επιτύχουν μια δυναμικότερη συνεργασία με σκοπό την προώθηση της κυπριακής σύγχρονης τέχνης στο εγχώριο κοινό, καθώς και στη διεθνή καλλιτεχνική σκηνή. Η Κύπρος, μέχρι στιγμής, χάνει ευκαιρίες. Εντούτοις, δεν θα πρέπει να γενικεύουμε, από τη στιγμή που υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός θιασωτών και συλλεκτών έργων της σύγχρονης τέχνης στην Κύπρο, που έχει δημιουργήσει σημαντικές συλλογές, παρά τους περιορισμούς και τις αντιξοότητες που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Μία από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές είναι αυτή του Νίκου Χρ. Παττίχη. Ο Ν. Παττίχης συλλέγει με πάθος διακεκριμένα έργα σύγχρονης τέχνης, κυρίως Κυπρίων, αλλά και ορισμένα έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Ξεκίνησε τη συλλογή του τη δεκαετία του 1990 και από τότε εμπλουτίζεται με σταθερό ρυθμό. Αν και η συλλογή του περιλαμβάνει λίγα έργα καλλιτεχνών που ανήκουν σε μία παλαιότερη γενιά, όπως ο Στέλιος Βότσης (1929), ο Glyn Hughes (1931) και ο Άγγελος Μακρίδης (1942), τον κύριο όγκο της απαρτίζουν έργα καλλιτεχνών που γεννήθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι και τη δεκαετία του 1960, όπως ο Θεόδουλος, η Μαρία Λοϊζίδου, ο Νίκος Χαραλαμπίδης και ο Σάββας Χριστοδουλίδης, μέσα στη δεκαετία του 1970, όπως ο Φάνος Κυριάκου, ο Πόλυς Πεσλίκας, ο Σωκράτης Σωκράτους, ο Λευτέρης Τάπας, καθώς και έργα της νεότερης γενιάς καλλιτεχνών, οι οποίοι γεννήθηκαν μέσα στη δεκαετία του 1980, όπως ο Peter Eramian, ο Σωτήρης Καλλής και η Ελένη Οικονόμου. Ο Ν. Παττίχης ήταν από τους πρώτους που αγόρασαν έργα από τις πρώτες εκθέσεις των εν λόγω καλλιτεχνών και από τότε παρακολουθεί αδιάλειπτα την εξέλιξη της πορείας τους. Επιδεικνύει μοναδική και αξιοσημείωτη πίστη στους Κύπριους καλλιτέχνες και τον διακρίνει ένα αίσθημα καθήκοντος και υπευθυνότητας απέναντι στην κυπριακή τέχνη. Το όραμά του είναι να δημιουργήσει μία σημαντική συλλογή/ σώμα έργων που να αποτελείται κυρίως από έργα Κυπρίων καλλιτεχνών. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρεται για έργα ξένων καλλιτεχνών, αλλά ότι έχει τολμήσει να δημιουργήσει μία συλλογή, επενδύοντας στους εγχώριους καλλιτέχνες και την καλλιτεχνική πορεία τους, προάγοντας, κατ αυτόν τον τρόπο, τον διάλογο σχετικά με τη σύγχρονη τέχνη στη χώρα του. Έχει άριστη γνώση του τι συμβαίνει διεθνώς και ενημερώνεται πάντοτε για τις εξελίξεις στην αγορά έργων τέχνης. Επισκέπτεται συχνά μουσεία, διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού, biennale και είναι άριστα ενημερωμένος σχετικά με τους ξένους καλλιτέχνες. Ωστόσο, έχει επιλέξει συνειδητά να δημιουργήσει μία συλλογή, η οποία θα συμβάλλει στην προώθηση των Κυπρίων καλλιτεχνών στο εξωτερικό, καθιστώντας το νησί της Κύπρου ορατό επάνω στο χάρτη της διεθνούς σύγχρονης τέχνης. Το πάθος του για τη συλλογή έργων σύγχρονων Κυπρίων καλλιτεχνών αποτελεί αφ εαυτού του μία δήλωση του συλλέκτη, η οποία, τελικά, μπορεί να αποδειχθεί σημείο εκκίνησης για τη δημιουργία μιας σκηνής Σύγχρονης Τέχνης στην Κύπρο. Ο Ν. Παττίχης αγοράζει σημαντικά έργα, τα οποία, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι μουσειακής αξίας και τα αποθηκεύει μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη στέγη που θα φιλοξενήσει τη συλλογή του. Ο ίδιος θεωρεί πολύ σημαντικό το γεγονός ότι η συλλογή του πρέπει να είναι προσβάσιμη, τόσο στο ευρύ κοινό όσο και στα διάφορα ιδρύματα. Εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν υπάρχει, μέχρι στιγμής, μουσείο σύγχρονης τέχνης στην Κύπρο, ένας τρόπος για να καταστεί προσβάσιμη η συλλογή του στο κοινό είναι η παραχώρηση των έργων σε εκθέσεις, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η πρώτη ανάλογη έκθεση ήταν αυτή με τον τίτλο Where Do We Go From Here?, που διοργανώθηκε τον Μάιο του 2008 στο Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας και ήταν η πρώτη προσπάθεια γνωριμίας του κοινού με τη συλλογή του Ν. Παττίχη. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός ότι τα περισσότερα έργα αυτής της έκθεσης χαρακτηρίζονταν έντονα από το στοιχείο της παραστατικότητας. Το 2000 παρατηρήθηκε μία αναβίωση στην παραστατική ζωγραφική, την παραστατική γλυπτική, την τέχνη που αγκαλιάζει τη λαϊκή κληρονομιά και πολλές συλλογές διακρίνονται από αυτό το χαρακτηριστικό στοιχείο. Σε αυτήν την πρώτη του έκθεση, το κύριο θέμα ορισμένων έργων ήταν συνθέσεις ανθρώπινων μορφών, προσωπογραφίες, ανθρωπομορφικά και ζωομορφικά γλυπτά ή εγκαταστάσεις (installations). Τα έργα παρουσίαζαν μία τάση προς την απεικόνιση μορφών, αν και σε κάποιες περιπτώσεις αυτή ήταν απλά μόνον ένα από τα στοιχεία που συνέθεταν το έργο. Τα περισσότερα από τα έργα της έκθεσης ανήκαν ήδη στη συλλογή του Ν. Παττίχη, ωστόσο ο ίδιος ανέθεσε σε πέντε καλλιτέχνες να δημιουργήσουν καινούργια έργα. Ο Φάνος Κυριάκου, ο Παναγιώτης Μιχαήλ, ο Πόλυς Πεσλίκας, ο Σωκράτης Σωκράτους και ο Λευτέρης Τάπας φιλοτέχνησαν καινούργια έργα για τους σκοπούς της έκθεσης. Ο Ν. Παττίχης θέλησε να έχει μία σύνδεση με τους καλλιτέχνες και να γνωρίσει τις ιδέες τους, ώστε να δημιουργηθούν φιλόδοξα έργα, τα οποία δεν θα μπορούσαν να φτιαχτούν υπό κανονικές συνθήκες, ειδικά σε ό,τι αφορά την κλίμακα, τη φιλοδοξία ή το κόστος τους. Ορισμένα από τα έργα υπήρχαν ήδη ως προσχέδια και κάποια άλλα, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, είχαν στόχο να εκφράσουν την ανταπόκριση στο ερώτημα που έθετε ο τίτλος της έκθεσης. Ο Ν. Παττίχης πιστεύει ότι η ανάθεση της δημιουργίας ενός έργου αποτελεί μία πρόκληση, η οποία τον ολοκληρώνει ως συλλέκτη, από τη στιγμή που ο ίδιος ενδιαφέρεται για τους καλλιτέχνες και εμπλέκεται άμεσα σε ολόκληρη τη διαδικασία της παραγωγής. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι, από τότε, έχει αρχίσει να δείχνει πιο ενεργό ενδιαφέρον όσον αφορά την υποστήριξη και την αγορά μεγάλων εγκαταστάσεων (installations), οι οποίες δεν μπορούν να παρουσιαστούν στο δικό του ιδιωτικό χώρο, αλλά απαιτούν μεγάλους εκθεσιακούς χώρους μουσείων ή ακόμη και δημόσιους χώρους. Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τότε και φαίνεται ότι «Η ζωή χωρίς Ουτοπία είναι πνιγηρή, τουλάχιστον για τους περισσότερους: ο κόσμος πρέπει να κυριευτεί από μία καινούργια τρέλα, διαφορετικά κινδυνεύει να γίνει ένα απολίθωμα». (E. M. Cioran, History and, University of Chicago Press, 1998). Η είναι η δεύτερη έκθεση όπου παρουσιάζεται η ιδιωτική συλλογή του Ν. Παττίχη, με νέα, πλέον, αποκτήματα, καθώς η συλλογή έχει αναζητήσει και έχει βρει καινούργιες ατραπούς. Τα νέα έργα είναι λιγότερο παραστατικά, παρουσιάζουν περισσότερο δομικά στοιχεία και συνδέονται με ένα περισσότερο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο. Στη έκθεση παρουσιάζονται σημαντικά έργα όπως είναι του Κωστή Βελώνη Left Wing Melancholy is Going Away, του Χριστόδουλου Παναγιώτου Untitled, Act I: The Departure Act II: The Island Act III: The Glorious Return, του Φάνου Κυριάκου Statues in Crisis, της Μαρίας Λοϊζίδου Living Small, της Βίκυς Περικλέου 41χλμ. Από την Ακτή, του Πόλυ Πεσλίκα Betrayal of the Dog, του Σωκράτη Σωκράτους Μακέτα Αστικού Τοπίου, του Νίκου Χαραλαμπίδη La Casa Curva, του Σάββα Χριστοδουλίδη Λεκές, που μεταφράζονται ανάλογα από το θεατή και του επιτρέπουν να κάνει τους δικούς του συνειρμούς. Η έκθεση περιλαμβάνει επίσης ορισμένα έργα video, όπως το Fantasia του Peter Eramian, το Stand Home Stand του Παναγιώτη Μιχαήλ και το E-motions in Motion της Κυριακής Κώστα. Μαρία Στάθη Διευθύντρια Omikron Gallery Επιμελήτρια

9 Collecting s In March 1961 Marchel Duchamp was taking part in a symposium at the Philadelphia Museum College of Art under the title Where do we go from here? and kicked off his talk by suggesting that To imagine the Future, we should perhaps start from the more or less recent past. (First published in Studio International 189, January February 1975). In 2008 the collection of Nicos Chr. Pattichis was presented at the Municipal Art Centre in Nicosia under the title: Where Do We Go From Here? A very prominent Duchampian (re)-called at the time not only to reflect upon the collection s art works, but to more closely re-evaluate the apparatus of the cultural production of the island and to give (critical) food-for-thought to a worn out local art scene that was still trying to make sense of the cancellation of Manifesta 6 (The European Biennial of Contemporary Art), the delay of the long-awaited Cyprus Contemporary Museum, the closure of two important galleries with international presence (Diaspro Art Centre and Archimede Staffolini), the postponement of the long-proclaimed Fine Art Academy and the (noisy) collapse of the hyped up idea obsession of the time on the dialogue between the Centre (London, Berlin etc.) and the Periphery (Nicosia) an idea neighbouring countries such as Lebanon have successfully realised. There has been quite a lot happening since then on the local art scene, with initiatives coming mostly from individual artists and individual art lovers and collectors. Cypriot artists travel extensively and participate in international art shows, while some moved to the Centre where there is greater opportunity. N. Pattichis has been invited to present his collection at the Lanitis Foundation Centre in March Its title reflects more crucially than ever on current issues of the local and international art scene and would be better if reviewed on the spot. Nonetheless it gives a clear indication of the direction of both the collection and the critical discourse and context that the exhibition wishes to push forward. Throughout the world, contemporary art and the art market have expanded to a great extent, with most countries nowadays having their own biennials, art-fairs, museums, foundations, private and public collections, residencies, art-prizes as well as art galleries. The island of Cyprus carries a rich cultural heritage and a rather turbulent history that reflects the island s geopolitical position and its role, both in the past and in recent years. Its political conditioning has become a major discourse in the art production of the island. This could have attracted the attention of the international art scene, since politics have become a central core in the art world of the past years (to top it all, we could just name the much expected Berlin Biennale 7). Nonetheless, the development of contemporary art in Cyprus in the past couple of decades has been rather anaemic despite the fact that Cyprus has a number of well-established and globally recognised artists. Artists, curators, art critics, galleries, institutions and the few foundations could have collaborated more, in order to create a more dynamic cooperation and promote Cypriot contemporary art to the Cypriot public as well as to the international art scene. Cyprus has so far missed out on opportunities. One, however, should not generalise as there are a number of art lovers/ collectors in Cyprus who have built very interesting collections despite the limitations and challenges discussed above. One of the most important private collectors in Cyprus is Nicos Chr. Pattichis. He has been passionately collecting distinctive contemporary artworks, mainly from Cypriot, some from Greek and a few from foreign artists. N. Pattichis began collecting in the 1990s and has been building up a collection, which has been constantly growing ever since. Although his collection contains a few artworks from an earlier generation of artists such as Stelios Votsis (1929), Glyn Hughes (1931) and Angelos Makrides (1942) it mostly comprises artworks from artists born in the mid 1950s to 1960s such as Nicos Charalambides, Savvas Christodoulides, Maria Loizidou, Theodoulos, artists from the 1970s like Phanos Kyriacou, Polys Peslikas, Socratis Socratous, Lefteris Tapas, as well as of the youngest generation of artists who were born in the 1980s like Eleni Economou, Peter Eramian and Soteris Kallis. N. Pattichis was one of the first to buy works from their debut exhibitions and he has been following their careers ever since. He exhibits a unique and remarkable loyalty towards Cypriot artists and carries a sense of duty and responsibility towards Cypriot art. His vision is to build a substantial collection/body of works comprising mainly Cypriot artists. This does not mean that he is not interested in the works of foreign artists but he has chosen to create a daring collection by investing in the artists and their careers and, as a result, is helping to boost the dialogue on contemporary art in his country. He is very well aware of what is happening internationally and is up to date with the art market. He frequently visits major museums, galleries, art fairs abroad and biennales and is well informed about foreign artists. However he has consciously chosen to develop a collection that promotes Cypriot artists abroad and makes the island visible on the contemporary art market map. His passion for collecting artworks created by Cypriot artists is in itself a statement that he makes which ultimately may prove to be a starting point for the creation of a Contemporary Art scene in Cyprus. N. Pattichis acquires major artworks that in some cases are museum pieces, and keeps them in storage until he can find a house for his collection. It is important for him that his collection is accessible to the general public and to institutions. Due to the fact that there is still no contemporary art museum in Cyprus, one way of making the collection accessible to the public is by lending the works both to local and international exhibitions. The first such exhibition - Where Do We Go From Here? - took place in May 2008 at The Nicosia Municipal Art Centre and was the first attempt to introduce his collection to the public. It is quite interesting that most of the works exhibited there had strong figurative elements. In 2000 there was a revival in figurative painting, figurative sculpture, art that embraces popular culture and quite a lot of collections had this characteristic. In his first exhibition the subject matter of some of the works was compositions of human figures, portraits and anthropomorphic and animal-shaped sculptures or installations. The works had a tendency towards figure, even though in some cases it was just one of the elements of the work. Most of the exhibited works were already part of his collection although five artists were commissioned to produce new works. Phanos Kyriacou, Panayiotis Michael, Polys Peslikas, Socratis Socratous and Lefteris Tapas all made new works for the purposes of the exhibition. N. Pattichis wanted to engage with the artists and their ideas to create ambitious works that would not ordinarily be possible to create in terms of scale, ambition or cost. Some of their works already existed as ideas in a sketchbook and others in some way or another aimed to reflect on the question posed by the title of the exhibition. N. Pattichis finds this process of commissioning the artists a challenging act that fulfils him as a collector since he cares about the artists and becomes directly involved in every aspect of the production. That is why since then he has become even more interested in supporting and buying major installations that cannot be displayed in his home but require museum exhibition spaces or even public spaces. Four years later and it feels Life without is suffocating, for the multitude at least: threatened otherwise with petrifaction, the world must have a new madness. (E. M. Cioran, History and, University of Chicago Press, 1998). is the second exhibition of his private collection showing important new acquisitions, with the collection having taken a new path. The new works are less figurative, presenting more structural elements and relating to a more socio-political context. Major works, such as Nicos Charalambides La Casa Curva, Savvas Christodoulides Stain, Phanos Kyriacou Statues in Crisis, Maria Loizidou Living Small, Christodoulos Panayiotou Untitled, Act I: The Departure Act II: The Island Act III: The Glorious Return, Vicky Pericleous 41km From the Sea Shore, Polys Peslikas Betrayal of the Dog, Socratis Socratous Module of Urban Landscape and Kostis Velonis Left Wing Melancholy is Going Away are part of this exhibition and can be interpreted depending on the viewer, allowing him to make his own associations. The exhibition contains a few video works such as Peter Eramian s Fantasia, Panayiotis Michael s Stand Home Stand and Kyriaki Costa s E-motions in Motion. N. Pattichis has been very generous in promoting art in all aspects. As the publisher of Phileleftheros newspaper and The Cyprus Weekly, he has established a daily agenda that documents the most important cultural events locally and internationally. The Sunday issue of Phileleftheros contains a section called Seven Days of Culture with extensive articles and interviews covering what is happening in the cultural world. In addition, he published Ysterografo for five years, one of the most important cultural publications in Cyprus. It was a very creative proposal, with the participation of people from art and culture. It demonstrated an aesthetic image combined with theoretical writing and presented the work of established and emerging artists from Cyprus, Greece and abroad. He is the founder of CYCO (Cyprus Contemporary Art Museum) and is the owner of Omikron Gallery. His aim and ambition is to promote the art, the artist, in every aspect at any cost. A good collector is someone who s passionate, knowledgeable, thoughtful, who has a clear sense of what he or she wants to do, has a clear sense of the artists that interest them, and who is dedicated to the effort (Glenn Lowry - Director of Museum of Modern Art (MOMA), New York cited in Collecting Contemporary, Taschen, 2006, p. 262). The criterion of buying a work for N. Pattichis' collection is not investing in the art market; it is all about falling in love with the work, depending on his personal judgment, his instinct and emotion. He will either visit the artist s studio or go to the galleries just before an opening of an exhibition that interests him and explore the works in great depth. He is building a collection that has integrity; very coherent dynamic and meaningful quality works with substantial theoretical background. One way of expressing the country s cultural contemporary vitality is by curating an exhibition of one of the most important private collectors in Cyprus. The collection is very dynamic, creating a strong dialogue between each one of the works that form a wide prism of the Cyprus cultural production and its crucial discourse. This colourful, vibrant polymorphic prism could form the way for N. Pattichis, to reflect upon new grounds and eventually shape new places (Topos). Let s keep in mind that A map of the world that does not include is not worth even glancing at, for it leaves out the one country at which Humanity is always landing. (Oscar Wilde, The Soul of Man Under Socialism, CreateSpace, 2011). Maria Stathi Omikron Gallery Director Curator

10

11

12

13

14 Περιεχόμενα Contents Ανεμικά Αρχεία (51-75) σχέδιο και κείμενο, μολύβι στην εσωτερική πλευρά από τα 25 εξώφυλλα βιβλίων 5 μ. (μήκος) Anemic Archives (51-75) drawing and text, pencil on inner side of 25 book covers 5 m (long) Κλίτσα Αντωνίου Klitsa Antoniou Κωστής Βελώνης Kostis Velonis Xρήστος Βενέτης Christos Venetis Αλέξανδρος Γιωρκάτζης Alexandros Yiorkadjis Peter Eramian Peter Eramian Ελίνα Ιωάννου Elina Ioannou Σωτήρης Καλλής Soteris Kallis Φάνος Κυριάκου Phanos Kyriacou Κυριακή Κώστα Kyriaki Costa Γιώργος Λάππας George Lappas Μαρία Λοïζίδου Maria Loizidou Παναγιώτης Μιχαήλ Panayiotis Michael Δημήτρης Νεοκλέους Demetris Neokleous Ελένη Οικονόμου Eleni Economou Χριστόδουλος Παναγιώτου Christodoulos Panayiotou Βίκυ Περικλέους Vicky Pericleous Πόλυς Πεσλίκας Polys Peslikas Σωκράτης Σωκράτους Socratis Socratous Κωνσταντίνος Ταλιώτης Constantinos Taliotis Λευτέρης Τάπας Lefteris Tapas Πανίκος Τεμπριώτης Panikos Tembriotis Μαρία Τουμάζου Maria Toumazou Νίκος Χαραλαμπίδης Nicos Charalambides Σάββας Χριστοδουλίδης Savvas Christodoulides 80-83

15 Κλίτσα Αντωνίου Το έργο Since You Left My Wet Embrace δημιουργήθηκε στην Κίνα το 2004 και αποτελεί απόηχο μιας επαναλαμβανόμενης θεματολογίας, η οποία διαπνέει τη δουλειά μου. Περιοχές ίασης, όπου κοινωνικά δίκτυα και πιθανά μέλλοντα μπορούν να δημιουργηθούν, να γίνουν ονειροφαντασίες, και να πραγματωθούν. Μια συλλογική υπενθύμιση της απώλειας και μια προσωπική επιφύλαξη για το «εποικοδομητικό» στοιχείο της λήθης, που αποτελούν τα δύο κεντρικά ζητήματα τόσο στη λειτουργία της ανάμνησης, όσο και στη λειτουργία της κοινωνικά ενσωματωμένης μνήμης. Το Since You Left My Wet Embrace είναι μια κατασκευή που μοιάζει με πηγάδι, χτισμένο από χειροποίητα, χωριστά κατασκευασμένα δοχεία πορσελάνης όμοια με τούβλα. Ο τίτλος πάρθηκε από ένα ερωτικό τραγούδι της Björk, όπου η νοσταλγία και η θλίψη προκαλούν συνειρμούς για μια αμφίσημη αφήγηση. Τα πορσελάνινα με επικάλυψη από mother-of-pearl δοχεία, ως δομικά στοιχεία, προβάλλουν προεξέχοντα ανοίγματα, που παραπέμπουν σε ελκυστικές, αλλά ταυτόχρονα και προστατευτικές, σεξουαλικές συνεκδοχές. Το έργο γίνεται ένα ανέφικτο δοχείο δεδομένου ότι οι περιορισμοί της μορφής του μετατοπίζουν και ακυρώνουν τη λειτουργία του. Η χρήση της αρχιτεκτονικής και της δημιουργίας περιθωρίου από την ίδια την κατασκευή, την οριοθετούν, της προσδίδουν πλαίσιο, ενώ ταυτόχρονα την κάνουν υποδοχέα του κενού της. Κενό, το οποίο εμποτίζεται με ένα κόκκινο εσωτερικό και επεκτείνεται απείρως προς τα κάτω. Η πλέον στοιχειώδης λειτουργία του περιβλήματος συνίσταται στο διαχωριστικό, κάτι σαν τοίχο ή σύνορο, παρόμοια με την πρώτη ανθρώπινη πράξη που ορίζει την κεκτημένη περιοχή, τον εσωτερικό χώρο, ως κατοικήσιμο προστατευτικό καταφύγιο, ως οίκο που διαχωρίζεται από το φυσικό, χαοτικό περιβάλλον. Η διαδικασία εγκλεισμού δηλώνει τον τρόπο που το χάος μετατρέπεται σε εδαφική περιοχή. Η έννοια του ύδατος, που ενσωματώνεται στον πυρήνα του έργου, αποτυπώνει την παραπλανητική ιδιοσυστασία της μνήμης, ενώ το δυσλειτουργικό, σκληρό κέλυφος προβάλλει εμφατικά την αναπόφευκτη αίσθηση της απώλειας. Το έργο μεταμορφώνεται σε οδυνηρή δήλωση όσον αφορά τον περιοριστικό χαρακτήρα και την ενοχλητική φύση της ρήξης και της απώλειας, εσωτερικά και εξωτερικά. Η Κλίτσα Αντωνίου (γεν. 1968) ζει και εργάζεται στη Λευκωσία. Είναι απόφοιτος του Wimbledon School of Art, Λονδίνο ( ) και του Central St. Martins School of Art and Design, Λονδίνο ( ). Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Iνστιτούτο Pratt, Nέα Yόρκη ( ), και είναι υποψήφια διδάκτωρ στο ΤΕΠΑΚ. Aπό το 1994 μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιήσει πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό μεταξύ των οποίων οι πιο πρόσφατες περιλαμβάνουν 2011: The Location of Culture, Pulchri Studio, Χάγη, Ολλανδία, OCC one (Original Certified Copy one), Tint Gallert, Θεσσαλονίκη, Roaming Images, The Persistence of the Image, Mακεδονικό Mουσείο Σύγχρονης Tέχνης, Biennale Θεσσαλονίκης, Rolling Snowball/2, Wonderland Lotte Square, Quanzhou, Kiνα. 2010: Exterritory Project, Μεσόγειος Θάλασσα, (την Κυπριακή συμμετοχή επιμελείται η Κλίτσα Αντωνίου), Μπιενάλε Πεκίνου, Κίνα, The Little Land Fish, Antrepo exhibition venue, Κωνσταντινούπολη, Breaking Walls- Building Networks, Mακεδονικό Mουσείο Σύγχρονης Tέχνης, Θεσσαλονίκη. 2009: Προσωπικό- Πολιτικό, Biennale Θεσσαλονίκης, Tempus Arti Triennial Exhibition, Βρυξέλλες, Project Launch, Exhibit Gallery, Λονδίνο. 2008: OPEN Βενετία, Action Field Kodra, Θεσσαλονίκη, Umedalen Skulptur, Galleri Sandström Andersson, Umea, Σουηδία. Είναι συνιδρύτρια της ομάδας Artrageous. Klitsa Antoniou Since You Left My Wet Embrace, created in China in 2004, echoes a recurrent theme permeating my work. Places of healing, where social networks and possible futures can be created, imagined and inhabited. A collective reminder of loss and a personal cautiousness about constructive forgetting, both of which are central matters to the function of memory and the function of the socially-embodied memory. Since You Left My Wet Embrace, a well-like construction, is built from an assortment of individually made, handcrafted porcelain vessel like bricks. The title is borrowed from a love song by Björk in which the nostalgia and grief suggest a continuity of an ambiguous narrative. The porcelain containers, coated with mother-of-pearl, as structural elements, project protruding apertures, which suggest sexual parallels, that grow to be both attractive and self-protective. The work becomes an impractical container since the constraints of the sculpture s form displace and obstruct its function. The sculpture s use of architecture and framing intends to demarcate, frame and contain its own void imbued with a red interior extending infinitely downwards. The casting s most elementary function is the partition, whether wall or border, similar to the first human deed that determines the captured area, the internal space, as an inhabitable and protected refuge, as a home which is segregated from the natural, chaotic environment. The confinement process is how chaos becomes territory. The notion of water embedded in the core of the work, depicts the deceptive quality of memory, whereas the dysfunctional, harsh vessel emphasises the unavoidable sense of loss. The work becomes a painful statement with regards to the curtailed and disturbing nature of rupture and loss, both internally and externally Since You Left My Wet Embrace 2004 κινέζικη πορσελάνη, καθρέφτης 214 x 152 εκ. Since You Left My Wet Embrace 2004 chinese porcelain, mirror 214 x 152 cm Klitsa Antoniou (b. 1968) lives and works in Nicosia. She graduated from Wimbledon School of Art, London ( ) and Central St. Martins School of Art and Design, London ( ). She completed her MA at the Pratt Institute, New York ( ), and she is now a PhD candidate at Cyprus University of Technology. Since 1994, she has presented her work in many solo and group exhibitions in Cyprus and abroad among which are 2011: The Location of Culture, Pulchri Studio, Hague, The Netherlands, OCC one (Original Certified Copy one), Tint Gallery, Thessaloniki, Roaming Images, The Persistence of the Image, Macedonian Museum of Contemporary Art, 3 rd Thessaloniki Biennale of Contemporary Art, Thessaloniki, Rolling Snowball/2, Wonderland Lotte Square, Quanzhou, China. 2010: Exterritory Project, Mediterranean Sea, (Cyprus participation curated by Klitsa Antoniou), Beijing Biennale China, The Little Land Fish, Antrepo exhibition venue, Istanbul, Breaking Walls - Building Networks, Macedonian Museum of Contemporary Art, Thessaloniki. 2009: Personal-Political, Thessaloniki Biennale, Tempus Arti Triennial Exhibition, Brussels, Exhibition Launch, Exhibit Gallery, London. 2008: OPEN, Venice, Action Field Kodra, Thessaloniki, Umedalen Skulptur, Galleri Sandström Andersson Sweden. She is one of the founding members of Artrageous Group.

16 Kostis Velonis Left Wing Melancholy is Going Away, 2009 Here I present a small red star within a larger one, a reference to the relationship of an individual to the social environment, to the vulnerable subject with the mechanisms of handling power. The failure of the ideology of the left, through the experience of inflexible and tyrannical regimes, extends the melancholic mood created by the desire for the unfulfilled vision. Both the large and the small star appear to mourn their denial by history. It is doubtful whether the descendant will be able to escape from the imposing shadow of the father, but the demand for liberation from the weight of history is present and alive Mr. President said: I cannot function when I think that you will leave me, but I know that I try.will you let me be now, can t you be believing now? 2009 The poster of the exhibition of American building and town planning techniques (Exposition des Techniques Americaines) at the Grand Palais in the summer of 1946, designed by Paul Colin was the reason I constructed a political platform from unprocessed wood from construction sites and industrial pallets, as an attempt to convert post-war American building knowhow to the architecture of the political scene. Κωστής Βελώνης Left Wing Melancholy is Going Away, 2009 Εδώ, παραθέτω ένα μικρό κόκκινο αστέρι σε ένα μεγαλύτερο, αναφερόμενος στο ζήτημα της σχέσης του ατόμου με το κοινωνικό περιβάλλον, του ευάλωτου υποκειμένου με τους μηχανισμούς της διαχείρισης της εξουσίας. Η αποτυχία της αριστερής ιδεολογίας, μέσα από την εμπειρία των άκαμπτων και τυραννικών καθεστώτων, επιτείνουν τη μελαγχολική διάθεση που προκαλεί ο πόθος για το ανεκπλήρωτο όραμα. Τόσο το μεγάλο όσο και το μικρό αστέρι φαίνεται ότι θρηνούν την ιστορική τους διάψευση. Είναι αμφίβολο αν ο επίγονος θα καταφέρει ν αποδράσει από την επιβλητική σκιά του πατέρα του, αλλά το αίτημα για μια αποδέσμευση από το βάρος της ιστορίας είναι παρών και ζωντανό. Kostis Velonis (b. 1968) lives and works in Athens. He studied Fine Arts in Paris and received his Master s degree in Cultural Studies from the London Consortium, Birkbeck College, London. Ηe earned his PhD from the Department of Architecture, N.T.U.A University of Athens. He took part in a number of group exhibitions such as: In Present Tense at the National Museum of Contemporary Art, Τhessaloniki (2007), Barricades Without Borders 68 - New (Brave) World at the XXIV International Festival, Sarajevo (2008), Show me, Don t Tell me at the 1 st Brussels Biennial for Contemporary Art (2008), The World Question Center at the 2nd Athens Biennial (2009). In 2011, he took part in the group shows Nτέρτι Humanism at Faggionato Fine Art, London, An Elusive Object of Art at Dana Charkasi Gallery, Vienna, Melanchotopia, Witte de With Center for Contemporary Art, Rotterdam, 3rd Thessaloniki Biennale of Contemporary Art, State Museum of Contemporary Art, Thessaloniki and others. His solo shows include Haml+E.T at AD Gallery, Athens (2003), Blind Date at the Galerie Kamm (two-person show), Berlin (2005), How one can think freely in the shadow of a temple at Kunstverein, Hamburg (2009), Building the Stage at Omikron Gallery, Nicosia (2011) and The Promise of Happiness, Signal Gallery Malmö, Sweden (2011). In 2012 he was given the MAK Schindler Scholarship and he will be an architect in residence at MAK Center of Art and Architecture, Los Angeles, U.S.A. O κύριος πρόεδρος είπε: Δεν μπορώ να λειτουργήσω όταν σκέφτομαι ότι θα με αφήσετε, αλλά το ξέρω πως προσπαθώ... Θα με αφήσετε τώρα, δεν μπορείτε να με πιστέψετε τώρα; 2009 H αφίσα της έκθεσης αμερικανικών τεχνικών για την κατοίκηση και την πολεοδομία (Exposition des Techniques Americaines) στο Grand Palais το καλοκαίρι του 1946 σε σχεδιασμό του Paul Colin, αποτέλεσε την αφορμή για να κατασκευάσω ένα πολιτικό βήμα από ακατέργαστα ξύλα οικοδομής και παλέτας του εμπορίου, ως μια απόπειρα να μετατρέψω τη μεταπολεμική αμερικανική κατασκευαστική τεχνογνωσία σε μέρος της αρχιτεκτονικής του πολιτικού θεάματος. Ο Κωστής Βελώνης (γεν. 1968) ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Παρίσι, έκανε το μεταπτυχιακό του στις Πολιτισμικές & Ανθρωπιστικές Σπουδές στο Birkbeck College, Λονδίνο και απέκτησε διδακτορικό τίτλο από το Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθήνας. Έλαβε μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις ανάμεσα στις οποίες: Σε Ενεστώτα Χρόνο στο ΕΜΣΤ, Θεσσαλονίκη (2007), Barricades Without Borders 68 - New (Brave) World στο XXIV Διεθνές Φεστιβάλ στο Σαράγιεβο, 1η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Βρυξελλών με το Show me, Don t Tell me (2008), The World Question Center στην 2η Μπιενάλε Αθηνών (2009). Το 2011 συμμετείχε στις ομαδικές εκθέσεις Nτέρτι Humanism στην Γκαλερί Faggionato, Λονδίνο, An Elusive Object of Art, Dana Charkasi Gallery, Βιένη, Melanchotopia, Witte de With Center for Contemporary Art, Ρότερνταμ, Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης 3, ΕΜΣΤ, κ.α. Μερικές από τις ατομικές του εκθέσεις ήταν: Haml+E.T στην Γκαλερί ΑΔ, Αθήνα (2003), Blind Date, (two-person show) στην Γκαλερί Kamm, Βερολίνο (2005), How One Can Think Freely in the Shadow of a Temple στο Kunstverein, Αμβούργο (2009), Κτίζοντας τη Σκηνή στην Omikron Gallery, Λευκωσία (2011) και The Promise of Happiness, Signal Gallery στο Malmö, Σουηδία (2011). Για το 2012 έχει κερδίσει την υποτροφία MAK Schindler και θα βρίσκεται στο Κέντρο Τέχνης και Αρχιτεκτονικής ΜΑΚ στο Λος Άντζελες, Η.Π.Α ως architect in residence. Left Wing Melancholy is Going Away 2009 ξύλο, ακρυλικό 5.25 μ. (ύψος) Left Wing Μelancholy is Going Away 2009 wood, acrylic 5.25 m (height)

17 30 31 Ο Κύριος Πρόεδρος Είπε: Δεν μπορώ να λειτουργήσω όταν σκέφτομαι ότι θα με αφήσετε, αλλά το ξέρω πως προσπαθώ Θα με αφήσετε τώρα, δεν μπορείτε να με πιστέψετε τώρα; 2009 ξύλο, κόντρα πλακέ, ακρυλικά, τσόχα, σίδερο 242 x 140 x 103 εκ. Mr President Said: I can t do well when I think you re gonna leave me, but I know I try Are you gonna leave me now, can t you be believing now? 2009 wood, plywood, acrylic, felt, iron 242 x 140 x 103 cm

18 Χρήστος Βενέτης Ανεμικά Αρχεία, Η πρώτη ενότητα του έργου (είκοσι στοιχεία) εκτέθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Σταυρούπολης ως site-specific project στη βιβλιοθήκη του χώρου. Η επαυξημένη του έκδοση (πενήντα στοιχεία) παρουσιάστηκε στο χώρο της γκαλερί TinT στην ομαδική έκθεση Conversation Piece (2010). Ο αριθμός των στοιχείων προέκυψε από την αρχιτεκτονική περίμετρο του projectroom της γκαλερί. Ο συγκεκριμένος χώρος επιλέχθηκε για να τονίσει την εσωστρεφή διάθεση του έργου. Κύριο χαρακτηριστικό του έργου είναι η παρατακτική του δομή ως αντι-ιδεαλιστική γλωσσική στρατηγική, η οποία υποσκάπτει την ιεραρχική και συνθετική λειτουργία της γλώσσας. Ο τίτλος Ανεμικά αρχεία αποτελεί σύζευξη των όρωντhe Anomic Archive (το γνωστό άρθρο του Benjamin Buchloh για το έργο Atlas του G. Richter) και Anemic Cinema (έργο του M. Duchamp). Κατ αυτόν τον τρόπο γίνεται μια διάκριση μεταξύ του «ενιαίου» χαρακτήρα μιας συλλογής και του «ανοικτού», αντί τελεολογικού χαρακτήρα ενός αρχείου (τα εικονογραφικά στοιχεία του έργου προέρχονται από διαφορετικές πηγές και η αναπαράστασή τους με το μολύβι παραπέμπει στη «σισσύφεια» ίσως προσπάθεια ένταξής τους σε ένα ενιαίο σύνολο). Ένας πιθανός υπότιτλος ή εναλλακτικός τίτλος θα μπορούσε να είναι Liber Mundi (o κόσμος ως βιβλίο), μια μεσαιωνική ιδέα που «λαθροβιώνει», όπως και άλλες, μέσα στο «σύμπαν των τεχνικών εικόνων» (W. Flusser). Ανακινείται έτσι και πάλι το θέμα της ολότητας, η οποία διαρρηγνύεται καθώς κινούμαστε ατελεύτητα από εικόνα σε εικόνα, από σημαίνον σε σημαίνον χωρίς τέλος. Ο αριθμός των 100 ή 99 στοιχείων καθίσταται δηλωτικός της ανοικτότητας του έργου και αναγκαστικό «τέλος». Στην πρώτη ενότητα, κυριαρχούν οικογενειακά στιγμιότυπα ως ανάγκη αναδίπλωσης του εαυτού κάτω από το βάρος της «κρίσης» και ενός ψυχικού μουδιάσματος (που δηλώνεται με το μικρό μέγεθος των επιμέρους στοιχείων) καθώς και κάποιες απειλητικές εικόνες (ένα ντόπερμαν που προβάλλει απειλητικά από το σκοτάδι). Στη δεύτερη και επαυξημένη ενότητα, πληθαίνουν τα απειλητικά αυτά στοιχεία καθώς και αυτά της καταστροφής (οι κόγχες των ματιών μιας νεκροκεφαλής,το hindemburg που εκρήγνυται, ο αυτόχειρας Ian Curtis, μαύρες σημαίες ανεμίζουν στον ορίζοντα κ.ά.). Αναπαρίστανται επίσης εικόνες ενός δυστοπικού μέλλοντος που είναι ήδη παρών (δυσλειτουργικά κτίρια της μοντερνιτέ, τεχνολογικά εργαστήρια σε αχρηστία κ.ά.) και το εργο «κλείνει» με τα απομεινάρια ενός γλεντιού. Στην ενότητα της Art-Athina (συμμετοχή με την γκαλερί TinT, 2011), απ όπου και προέρχεται το έργο που παρουσιάζεται στην, δεν υπάρχουν άλλα οικογενειακά στιγμιότυπα εκτός του πρώτου στοιχείου που απεικονίζει τη φωτογραφία Ελλήνων μεταναστών πριν την αναχώρησή τους για την Αμερική. Το όραμα ενός νέου κόσμου, που δηλώνεται με συμβολικό τρόπο (το παιδάκι πάνω σε μια χελώνα) ανατρέποντας, ταυτόχρονα, κάθε προσπάθεια ρεαλιστικής «αφήγησης». Ένα πάρτι στη δεκαετία του 30 ως χρονική ανακολουθία. Η αναπαράσταση της «αναπαράστασης» του γραφείου του αστροναύτη Γκαγκάριν. Ένα «κοντινό» στο κόκκινο και μαύρο τηλέφωνο του γραφείου του. Το όραμα του νέου κόσμου ως ουτοπία καταρέει μαζί με την αδυνατότητα αναπαράστασής του. Με τη σύγχυση των γλωσσών, τη γλωσσική διάρρηξη,τη διάχυση των εικόνων. Ένας μετανάστης που «πίνει» αποχαλινωμένος. Τα ζωικά ένστικα. Το αεροπλάνο που έπεσε. Μια θάλασσα χωρίς ουρανό. (Αυτή η άλλη αφήγηση δεν είναι απαραίτητα γραμμική καθώς ο θεατής ανασυνθέτει μερικά στοιχεία της παρατακτικής δομής. Πολλές από τις παραπάνω πληροφορίες δεν δηλώνονται άμεσα και η υπόρρητη λειτουργία τους στοχεύει και στην πρόσληψη του έργου μέσω της αίσθησης). Ο αριθμός των στοίχων καθορίστηκε σύμφωνα με τον χώρο της φουάρ. Ο Χρήστος Βενέτης (γεν. 1967) ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Είναι απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης. Στις πιο πρόσφατές του εκθέσεις περιλαμβάνονται οι εξής: Art Athina 11, TinT Gallery, Αθήνα (2011), Conversation Piece, TinT Gallery, Θεσσαλονίκη (2010), Opening, CONTAINER Gallery, Θεσσαλονίκη (2010), Aside, Γκαλερί Γαία, Πειραιάς (2009), Ana-Kata 221, Πολιτιστικό Κέντρο IRIS, Θεσσαλονίκη (2009), Hinterland, Action Field Kodra, Θεσσαλονίκη (2009), Zosimades, Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων (2006), Matter-Work, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, Θεσσαλονίκη (2001), Hope, Γκαλερί Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη (2000), 6 Artists - group show, Γκαλερί Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη (2000), 10R00MS2000, Hotel St. George Lycabettus, Kappatos Gallery, Αθήνα (2000), Biennale of Young Artists of Mediterranean Countries, Νίκαια, Γαλλία (1999). Christos Venetis Anemic Archives, The first section of the work (twenty pieces) was exhibited at the Cultural Centre of Stavroupolis Municipality as a site-specific project in the library of the venue. The larger version (fifty pieces) was presented at the Gallery TinT as part of the group exhibition Conversation Piece (2010). The number of pieces resulted from the architectural perimeter of the gallery s project room. The specific venue was chosen to stress the inward-looking mood of the work. The main, characteristic of the work was its elongated structure as an anti-idealistic vocal strategy which undermines the hierarchical and compositional operation of language. The title Anemic Archives is a joining of the termsτhe Anomic Archive (the well known article by Benjamin Buchloh for the work Atlas by G. Richter) and Anemic Cinema (work by M. Duchamp). In this way, a distinction is drawn between the single character of a collection and the open rather than the teleological nature of an archive (the illustrative elements of the work come from different sources and their recreation with a pencil alludes to the Sisyphean perhaps effort to include them in a single whole. A possible subtitle or alternative title could be Liber Mundi (the world as a book) a mediaeval idea which lurks as do others, in the universe of technical pictures (W. Flusser). This again reopens the issue of wholeness which explodes as we move interminably from picture to picture, from one landmark to another without end. The number of 100 or 99 elements becomes indicative of the openness of the work and a compulsory end. Dominating the first section are family moments as a need to gather oneself in under the burden of the crisis and a psychological numbing (expressed by the small number of insignificant elements) as well as some threatening pictures (a Doberman appearing menacingly from the darkness). In the second, large section, these menacing elements multiply, as do those of destruction (the cavities of the eyes of a skull, the Hindenburg which explodes, Ian Curtis who took his own life, black flags fluttering on the horizon etc). Pictures of a dystopic future, which is already present, are reproduced (malfunctioning buildings of modernity, abandoned technological labs etc) and the work closes with the remnants of a feast. At Art-Athina (participation with gallery TinT, 2011) from where the work presented in is taken, there are no more family moments, except for the first element which depicts the photograph of Greek migrants before their departure for America. The dream of a new world, stated in a symbolic way (the little child on a turtle), overturning at the same time any attempt at a realistic narration. A party in the 30s, an inconsistency of time. The recreation of the recreation of the desk of astronaut Yuri Gagarin. A close-up of the red and black telephone on his desk. The dream of the new world as a utopia collapses, together with the inability to recreate it. With the confusion of languages, the verbal burglary, the effusion of the images. A migrant who drinks unrestrained. Animal instincts. The aeroplane that crashed. A sea with sky. (This other narration is not necessarily linear, since the viewer recomposes some elements of the extended structure. Much of this information is not stated outright and their inferred operation aims to also project the work through senses). The number of the elements was determined by the space. Christos Venetis (b. 1967) lives and works in Thessaloniki. He graduated from the Fine and Applied Arts School of the Aristotle University of Thessaloniki. He has participated in numerous exhibitions, the most recent of which include: Art Athina 11, TinT Gallery, Athens (2011), Conversation Piece, TinT Gallery, Thessaloniki (2010), Opening, CONTAINER Gallery, Thessaloniki (2010), Aside, Gaia Gallery, Piraeus (2009), Ana-Kata 221, IRIS Cultural Centre, Thessaloniki (2009), Hinterland, Action Field Kodra, Thessaloniki (2009), Zosimades, Municipal Gallery of Ioannina (2006), Matter-Work, Vafopouleio Cultural Centre, Thessaloniki (2001), Hope, Paratiritis Gallery, Thessaloniki (2000), 6 Artists - group show, Paratiritis Gallery, Thessaloniki (2000), 10R00MS2000, Hotel St. George Lycabettus, Kappatos Gallery, Athens (2000), Biennale of Young Artists of Mediterranean Countries, Nice, France (1999) Ανεμικά Αρχεία (51-75) σχέδιο και κείμενο, μολύβι στην εσωτερική πλευρά από τα 25 εξώφυλλα βιβλίων το καθένα 30 x 21 εκ. Anemic Archives (51-75) drawing and text, pencil on inner side of 25 book covers each 30 x 21 cm

19 Alexandros Yiorkadjis Through my art I try to express feelings, emotions and thoughts about the different aspects of the human existence. Each sculpture and installation can be considered as a step or a pause for reflection on a specific state of being. The process of creating my art is a way to personally get in touch with myself, in search of a profound understanding of my own emotions, exploring and analysing internal and external situations, breaking them down and scraping off the excess, exploring to find the core. The reaction that becomes action, and what remains stands alone, becomes a statement, a reminder and a manifestation of the multifaceted and extraordinary complexity of human existence. An opportunity for meditation and ultimately for the celebration of life Alexandros Yorkadjis (b. 1981) lives and works in Bologna. He first attended the Academy of Fine Arts of Perugia before concluding his studies at the Fine Arts Academy in Bologna. He also attended, for a year, the Fine Arts Academy in Marseille (France) through the Erasmus programme. In 2008, he won the first prize in sculpture at the National Arts Awards in Italy. He participated in various solo and group exhibitions around Italy and Europe. The sculpture he presented in his degree show (2011), was selected and exhibited in a parallel exhibition at the Venice Biennale (Arsenale) where it represented the Academy of Fine Arts of Bologna. Dietro le Palpebre (Πίσω από τα βλέφαρα) 2010 ακρυλική ρητίνη, καθρέφτης, μεταλική βάση 170 x 62 x 42 εκ. Dietro le Palpebre (Behind the Eyelashes) 2010 acrylic resin, mirror, metal base 170 x 62 x 42 cm Αλέξανδρος Γιωρκάτζης Με την τέχνη μου προσπαθώ να εκφράσω συναισθήματα, σκέψεις και αισθήσεις για διάφορα θέματα που αφορούν την ανθρώπινη ύπαρξη. Κάθε γλυπτό και εγκατάσταση χώρου μπορεί να χαρακτηριστεί σαν ένα βήμα ή μια παρένθεση για προβληματισμό μιας συγκεκριμένης κατάστασης της ύπαρξης του ανθρώπου. Η διαδικασία δημιουργίας της τέχνης μου είναι ένας τρόπος να έρθω πρώτα σε επαφή με τον εαυτό μου, προσπαθώντας να κατανοήσω τα συναισθήματά μου, ερευνώντας και αναλύοντας εσωτερικά και εξωτερικά ερεθίσματα, αποβάλλοντας τα περιττά στην προσπάθεια εύρεσης του πυρήνα. Η αντίδραση που γίνεται δράση και ό,τι απομένει στέκεται μόνο του, γίνεται δήλωση, μια υπενθύμιση των πολλαπλών προσωπείων και της εξαιρετικής πολυπλοκότητας της ανθρώπινης ύπαρξης. Μια ευκαιρία για διαλογισμό και εν τέλει για εορτασμό της ζωής. Ο Αλέξανδρος Γιωρκάτζης (γεν. 1981) ζει κι εργάζεται στην Μπολόνια. Παρακολούθησε μαθήματα στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Περούτζια για να συνεχίσει αργότερα στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Μπολόνια. Επίσης, φοίτησε για ένα χρόνο στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Μασσαλίας (Γαλλία) με το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών (Erasmus). Το 2008, κέρδισε το πρώτο Κρατικό Βραβείο Τεχνών της Ιταλίας στη γλυπτική. Έλαβε μέρος σε διάφορες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ιταλία και Ευρώπη. Το έργο που παρουσίασε στη διπλωματική του το Φεβρουάριο 2011 επιλέχτηκε και συμπεριλήφθηκε σε παράλληλη έκθεση στην Μπιενάλε Βενετίας ( Αρσενάλε), εκπροσωπεύωντας την Ακαδημία Καλών Τεχνών της Μπολόνια.

20 Peter Eramian Fantasia Η αδυναμία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης να διαχειριστούν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου αποκάλυψε τα όρια της περιγραφικής τους ικανότητας, όπως και την αλήθεια ενός πολιτισμού ιδεολογικά κορεσμένου από μυθοπλαστικό μετατοπισμό. «Ήταν ακριβώς όπως στις ταινίες» ήταν η πιο διαδεδομένη αφήγηση, η οποία αναδείκνυε τη φαντασία ως το μοναδικό μηχανισμό αποσαφήνισης της απόλυτης δυσπιστίας και του σοκ που βίωσε ο κόσμος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έκτοτε, θεωρητικοί και σχολιαστές έχουν επιστρατεύσει όρους όπως αυτόν του «ανυπέρβλητου» και του «ανοίκειου» για να περιγράψουν εκείνη τη μέρα. Ειρωνικό, αν αναλογιστεί κανείς πως το στρατιωτικό δόγμα του «σοκ και δέος» -με σκοπό την παράλυση του εχθρού με θεαματικές επιδείξεις υπερβάλλουσας δύναμης- είναι προϊόν του Εθνικού Πανεπιστημίου Άμυνας του αμερικανικού στρατού. Ιδεολογικά, αυτή η στιγμή της απόλυτης παράλυσης της αθωότητας - ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στις ταινίες του Χόλιγουντ με θέμα την καταστροφή είναι η συναισθηματική απεικόνιση αβοήθητων αθώων πολιτών, οι οποίοι δέχονται επίθεση από εξωγήινους ή πέφτουν θύματα φυσικών καταστροφών, χωρίς ιδιαίτερη αιτία ή νόημα- έχει εκθέσει τους πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών σε μια ακραία αντι-ισλαμική διαλεκτική Εθνικισμού και πολιτικής ρητορικής, που οδήγησαν στον πόλεμο του Αφγανιστάν και του Ιράκ, σκοτώνοντας εκατοντάδες χιλιάδες αθώους πολίτες. Απ ό,τι φαίνεται, το αθώο βλέμμα, που καταγράφεται τη στιγμή που παρακολουθεί τις χορευτικές κινήσεις δυο όμορφων ερωδιών στο φεγγαρόφως, δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται. 36 Ο Peter Eramian (γεν. 1984) είναι εκδότης και καλλιτέχνης ο οποίος ζει και εργάζεται μεταξύ Λονδίνου και Λευκωσίας. Είναι απόφοιτος του Goldsmiths College ( ) και έχει ολοκληρώσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη Φιλοσοφία στο Birkbeck College, στο Λονδίνο ( ). Είναι συνιδρυτής των περιοδικών Shoppinghour και The Cyprus Dossier. Το Μάιο προγραμματίζεται η πρώτη του ατομική έκθεση στην Omikron Gallery. Peter Eramian Fantasia The popular media s incapacity to deal with the events that took place on 9/11 exposed the limits of its representational competence and the truth of a culture ideologically saturated by fictional displacement. It was just like the movies was the most widely assigned narrative, attaching fantasy as the only available device for making sense of the sheer disbelief and shock witnessed by the people of the United States. Since then, theorists and commentators have employed terms such as sublime and uncanny to describe that day. An irony considering that the military doctrine of shock and awe - to paralyse adversaries using spectacular displays of overwhelming power - is a product of the National Defence University of the United States Army. Ideologically, this moment of complete paralysing innocence - a frequent motif in Hollywood disaster films sentimentally depicting helpless innocent civilians attacked by aliens or hit by natural disasters with little cause or meaning - exposed the citizens of the United States to extreme anti-islamic discourses of Nationalism and political rhetoric that led to the wars in Afghanistan and Iraq, killing hundreds of thousands of innocent civilians. It seems that an innocent gaze, caught tracking two beautiful egrets dancing their way towards the moonlight, isn t as innocent as it seems. Fantasia από τη σειρά Disaster :3 μονοκάναλο με ήχο 5 λεπτά 45 δευτεπόλεπτα Edition 3 + 1AP; 1/3 Fantasia from the Disaster Series :3 single-channel video with sound 5 mins 45 secs Edition 3 + 1AP; 1/3 Peter Eramian (b. 1984) is a publisher and artist who lives and works between London and Nicosia. He graduated from Goldsmiths College ( ) and from Birkbeck College, London (MA in Philosophy, ). He co-founded the independent arts publication Shoppinghour and the intellectual journal The Cyprus Dossier. His first solo exhibition opens at Omikron Gallery in May.