Κουτρουλιάς Θεοφάνης

Transcript

1 Κουτρουλιάς Θεοφάνης

2 59,8 εκ 58 εκ. 78,3 εκ 82 εκ. 44 Εκ. 46 Εκ. 35,4 εκ. 39 εκ ,2 εκ 159 εκ 29,6 εκ. 26 εκ. 14,2 εκ 16 εκ. 415 εκ. 425 εκ. IDF Atlas

3 3 στους 4 Διαβητικούς είναι υπέρβαροι και 1 στους 2 παχύσαρκοι. Ισχυρή Βιβλιογραφική τεκμηρίωση πως: Η μέτρια και η υψηλή απώλεια βάρους σε υπέρβαρους και παχύσαρκους διαβητικούς τ2 βελτιώνει τoν γλυκαιμικό έλεγχο και μειώνει την ανάγκη χρήσης αντιδιαβητικής αγωγής. Τα οφέλη είναι μεγαλύτερα στα πρώτα χρόνια εμφάνισης του ΣΔ 2 όπου τα περιθώρια βελτίωσης της λειτουργίας των β- κυττάρων είναι μεγαλύτερα. Η απώλεια ΣΒ μπορεί να μειώσει έως 2% την HbA1c, να περιορίσει την δοσολογία των αντιδιαβητικών φαρμάκων και βελτιώνει την ποιότητα ζωής AHA/ACC/TOS Guideline Circulation. 2014;129[suppl 2]:S102-S138

4 Μελέτη Look AHEAD Οι εντατικές αλλαγές του τρόπου ζωής δεν μείωσαν τα καρδιαγγειακά συμβάντα σε υπέρβαρους και παχύσαρκους διαβητικούς τ2 1. Βελτίωσαν όμως: Την κινητικότητα, φυσική και σεξουαλική λειτουργία και συνολικά την ποιότητα ζωής Wing RR., et al. N Engl J Med 2013;369: Wilding JPH. Int J Clin Pract 2014;68:

5 Αντιμετώπιση της Παχυσαρκίας στον ΣΔ 2

6 ADA Αντιμετώπιση Δίαιτα, Άσκηση, Συμπεριφορική θεραπεία 25-26,9 (ή 23-26,9*) Κατηγορία ΔΜΣ (Κγρ/μ2) 27-29, ,9 (ή 27,4-32,4*) 35-39,9 (ή 32,5-37,4*) 40 (ή 37,5*) Φαρμακοθεραπεία Βαριατρική Επέμβαση *Νοτιοανατολικοί Ασιάτες Diabetes Care Volume 40, Supplement 1, January 2017

7 Ευρωπαϊκές Οδηγίες για παχύσαρκους ΔΜΣ Κγρ/μ2 ενήλικες. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΕΣΗΣ εκατοστά ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ <94 < , , * 35-39, = Αλλαγή Τρόπου ζωής (Δίαιτα, Άσκηση) 2= Φαρμακοθεραπεία 3= Βαριατρική επέμβαση *Διαβητικοί ασθενείς Volkan Yumuk, Constantine Tsigos,et al. Obes Facts 2015;8:

8 Αντιμετώπιση της Παχυσαρκίας με Φαρμακοθεραπεία Επικουρικά με την Δίαιτα και την Άσκηση Μπορεί να βοηθήσει στην συμμόρφωση στην υποθερμιδική Δίαιτα και την υιοθέτηση της αλλαγής του τρόπου ζωής.. Αξιολόγηση αποτελέσματος μετά από 3 μήνες Στόχος Απώλεια ΣΒ 5% (ADA) και 3% (EG) Yanovski SZ. JAMA 2014;311:74 86

9 Δραστική Ουσία Τρόπος Δράσης Έγκριση FDA Χρήση για μικρή διάρκεια (λίγες εβδομάδες) Φεντερμίνη Χρήση για μεγάλη διάρκεια Ανάλογο αμφεταμίνης (Κατασταλτικό της όρεξης) Ορλιστάτη Αναστολέας Λιπάσης Λορκασερίνη Φεντερμίνη/τοπιρα μάτη Ναλτρεξόνης/βουπ ροπιόνης Επιλεκτικός αγωνιστής 5-ΗΤ2C υποδοχέα σεροτονίνης (Αύξηση κορεσμού) Ανάλογο αμφεταμίνης/αντισπασμωδικό (Κατασταλτικό όρεξης) Κεντρικά δρώντα κατασταλτικά όρεξης Λιραγλουτίδη ανάλογο του GLP-1 Έγκριση ΕΕ x x x Volkan Yumuk et al. Obes Facts 2015;8:

10 Βαριατρικές Επεμβάσεις BMI > ADA + Ανεπαρκής Γλυκαιμικός Έλεγχος + Ανεπαρκής Γλυκαιμικός Έλεγχος IFSO- EASO + συνοσηρότητα Ανεξάρτητα Περιφέρεια Μέσης + ΣΔ 2 ACC/AHA + συνοσηρότητα Μη επαρκής τεκμηρίωση

11 Διατροφική Διαχείριση Απώλεια βάρους με ενεργειακή μείωση kcal/ημέρα kcal/ημέρα Γυναίκες kcal/ημέρα Άνδρες Οι αυστηρές υποθερμιδικές δίαιτες ( 800 kcal/ημέρα) πρέπει να περιορίζονται σε μικρή διάρκεια ( 3 μήνες) και υπό στενή παρακολούθηση. Στόχος απώλεια ΣΒ 5%, Ιδανικά 7% Diabetes Care Volume 40, Supplement 1, January 2017

12 Ιδανική Αναλογία Μακροστοιχείων Υδατάνθρακες Δεν υπάρχει επαρκή τεκμηρίωση για το μακροχρόνιο όφελος δίαιτας περιορισμένης σε CHO. Οι δίαιτες πολύ χαμηλές σε CHO δεν συνίσταται για μακροχρόνια εφαρμογή. Περιορισμός στους ραφιναρισμένους CHO και στην πρόσληψη ζάχαρης. Συνήθη κατανάλωση κυμαίνεται 44-46%. Tsai AG, et al. Obesity (Silver Spring) 2006;14: Diabetes Care Volume 41, Supplement 1, January 2018

13 Ιδανική Αναλογία Μακροστοιχείων Πρωτεΐνες Ίδια αποτελεσματικότητα στην απώλεια ΣΒ μεταξύ υποθερμιδικών διαιτών Πρωτ. (>25%) έναντι συνήθης πρόληψης Πρωτ. (15%). Καμία σημαντική διαφορά και στην μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών. AHA/ACC/TOS. Circulation. 2014;129[suppl 2]:S102-S138 Diabetes Care Volume 41, Supplement 1, January 2018

14 Ιδανική Αναλογία Μακροστοιχείων Λίπη Η ΝΑΜ θέτει αποδεκτό εύρος συμμετοχής λιπών στην διατροφή 20-35%. Τονίζεται ότι σημαντικό είναι το είδος των λιπών παρά η ποσότητα για την επίτευξη μεταβολικών στόχων. Συστήνεται έτσι η μείωση των θερμίδων από κορεσμένα λίπη. AHA/ACC/TOS. Circulation. 2014;129[suppl 2]:S102-S138

15 AHA/ACC Απώλεια ΣΒ με Δίαιτα Λίπη (<30%) CHO vs Λίπη(>40%) CHO Μεγαλύτερη Μείωση της LDL-C Μικρότερη μείωση των TG ορού Μικρότερη αύξηση της HDL-C AHA/ACC/TOS. Circulation. 2014;129[suppl 2]:S102-S138

16 Υποθερμιδικές δίαιτες μπορούν να οδηγήσουν στην αποτελεσματική απώλεια ΣΒ ανεξάρτητα την αναλογία των μακροστοιχείων τους. Diabetes Care Volume 41, Supplement 1, January 2018 de Souza RJ et al Am J Clin Nutr 2012;95: Sacks FM et al N Engl J Med 2009;360: Jensen MD et al J Am Coll Cardiol 2014;63(25 Pt B): AHA/ACC/TOS. Circulation. 2014;129[suppl 2]:S102-S138

17

18 Κριτήρια επιλογής Δίαιτας Εξατομικευμένη Αξιολόγηση. Συνοσηρότητα. Μεταβολικοί Στόχοι. Προτιμήσεις Ασθενών (Συνήθειες, Θρησκευτικές πεποιθήσεις, )

19 Γενικές συστάσεις Πηγές CHO Λαχανικά, Φρούτα, Όσπρια, Τρόφιμα πλούσια σε Φυτικές Ίνες. Περιορισμός τροφίμων με αυξημένη περιεκτικότητα ζάχαρης. Δίαιτες πλούσιες σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λ.ο. βελτιώνουν τον γλυκαιμικό έλεγχο και μειώνουν το κίνδυνο CVD s. Diabetes Care Volume 41, Supplement 1, January 2018

20 Αλλαγές στον τρόπο ζωής Μείωση της διάρκειας καθιστικής ζωής Αύξηση φυσικής δραστηριότητας και της άσκησης ( λεπτά/εβδομάδα). Αυτοπαρακολούθηση. Διαχείριση του στρες. Διακοπή καπνίσματος.

21 Όταν γίνεται χρήση των οδηγιών HbA1c 1 Βελτίωση λιπιδαιμικού προφίλ 2 Βελτίωση της ικανοποίησης των ασθενών για την φροντίδα που λαμβάνουν 3 Μείωση του κόστους διαχείρισης του ΣΔ Μπορούν να βοηθήσουν στον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό υπηρεσιών παροχής υγείας Goldfracht M. Diabetes Care 2000;23(4): Kirkman MS. Diabetes Care 2002;25(11): Gross R. Fam Pract 2003;20(5): National Health and Medical Research Council (Australia).

22 Συμμόρφωση στον ΣΔ Τύπος ΣΔ ΔΙΑΙΤΑ ΑΣΚΗΣΗ ΦΑΡΜ. ΑΓΩΓΗ Peyrot M. 1 και 2 37 % 35 % 78 % Ibrahim NR. 1 και 2 2,2 % 0 % 57 % Suwannapong N. 2 54,3 % 31,7 % Anderson JW 1 και 2 52 % Patajuli et al 2 30 % 67 % Shokair NF 1 και 2 10,7 % Karin M, 2 25,2 % Wendy A 1 και 2 33,4 % Mohamed E 2 37 % 27 % Riyadh K Lafta 1 και 2 36 % 60 %

23 Αιτίες της χαμηλής συμμόρφωσης στις οδηγίες 1) Χαρακτηριστικά των οδηγιών και διαδικασίες εφαρμογής τους. 2) Το σύστημα παροχής υγείας. 3) Παράγοντες που έχουν να κάνουν με τους επαγγελματίες υγείας. 4) Παράγοντες που έχουν να κάνουν με τους ασθενείς. 1. Haynes RB. Cochrane Database of Systematic Reviews,2001 Issue1 2. Sackett D et al. Patient Counselling & Health Education,1978, 11: Ho PM, et al. Arch Intern Med 2006;166: Gherman A, et al. Diabetes Educ. 2011;37:

24 Κατά πόσο οι οδηγίες: Είναι έγκυρες, Αξιόπιστες, Εφαρμόσιμες Διαδίδονται με αποτελεσματικό τρόπο Noreen Rahat Hashmi J Ayub Med Coll Abbottabad 2016;28(4)

25 Σύστημα Υγείας Περιορισμένοι πόροι. Μη διαθέσιμο εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Περιορισμένες Υγειονομικές καλύψεις. Έλλειψη υποδομών. Αστοχία στον σχεδιασμό πολιτικών υγείας. Κακή οργάνωση. Alan M. Clinical Diabetes. 2006;37:71-76 Noreen Rahat Hashmi J Ayub Med Coll Abbottabad 2016;28(4)

26 Λόγοι μη χρήσης οδηγιών από επαγγελματίες Υγείας Δεν είναι πεπεισμένοι για την χρησιμότητα τους. Έλλειψη επαρκής εκπαίδευσης. Μεγάλο φόρτο εργασίας. Περιορισμένος χρόνος. Δεν είναι πρακτικές/δεν εκπροσωπούν τον πληθυσμό που φροντίζουν. (Εθνικοί οδηγοί) Alan M. Clinical Diabetes. 2006;37:71-76 Noreen Rahat Hashmi J Ayub Med Coll Abbottabad 2016;28(4)

27 Χαμηλή συμμόρφωση από τους ασθενείς. Επίπεδο μόρφωσης ( επίπεδο Συμμόρφωση) Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες (π.χ κατάθλιψη, Διατροφικές διαταραχές, Αντιλήψεις περί Υγείας, κ.α.) Υποστήριξη από το περιβάλλον (οικογένεια). Πολυπλοκότητα των οδηγιών. Έλλειψη κατάλληλης εκπαίδευσης. Δημογραφικοί Παράγοντες (Εθνικές μειονότητες, Θρησκευτικές αντιλήψεις) Alan M. Clinical Diabetes. 2006;37:71-76 Noreen Rahat Hashmi J Ayub Med Coll Abbottabad 2016;28(4)

28 Θεραπεία ή Επιτυχής διαχείριση νόσου Ασθένεια ή Ανεπιτυχής διαχείριση νόσου Επαρκής Συμμόρφωση Α Β Ανεπαρκής Συμμόρφωση Γ Δ

29 Λάθος διάγνωση. Αστοχία θεραπείας. Β Πολλές μεταβλητές (Φάρμακα, τρόπος ζωής...) Σε χρόνιες νόσους (ΣΔ) η απόλυτη συμμόρφωση δεν οδηγεί σε θεραπεία αλλά σε καλύτερο έλεγχο της νόσου. Βραχυπρόθεσμη ύφεση των συμπτωμάτων. Μικρή βραχυπρόθεσμη επίπτωση της κακής ρύθμισης του Σακχάρου. Γ Ο ασθενής αντιλαμβάνεται πως: Μερικές φορές, όταν δεν κάνω ότι λέει ο επαγγελματίας υγείας, συνεχίζω να είμαι καλά ή να νιώθω καλά. Αντίληψη των ασθενών: Μερικές φορές ακόμα και όταν κάνω ότι λέει ο επαγγελματίας υγείας, συνεχίζω να είμαι άρρωστος ή νιώθω άρρωστος ή δεν θεραπεύομαι.

30 Να υιοθετήσουμε μια ασθενοκεντρική προσέγγιση. Προσαρμόζουμε την δίαιτα (θεραπεία) στον ασθενή και όχι αντίθετα, εκμεταλλευόμενοι της ευελιξία των οδηγιών. Σεβόμαστε τις ατομικές προτιμήσεις του ασθενή, τις ανάγκες και αξίες του, διασφαλίζοντας πως αυτές καθοδηγούν την λήψη των αποφάσεων. Παρέχουνε την απαραίτητη εκπαίδευση και υποστήριξη. Συνεργαζόμαστε με τους υπόλοιπους επαγγελματίες υγείας για πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση. Ενεργούμε και επιδιώκουμε να αλλάξουμε το σύστημα παροχής υγείας γνωρίζοντας πως αυτό μπορεί να σημαίνει πως πρώτα πρέπει να αλλάξουμε εμείς.

31