Effect of Acupressure at the SP6 and LI4 Points on the Intensity of Labor Pain and Delivery Length

Transcript

1 Journal of Ardabil University of Medical Sciences Vol.4, No.2, Summer 204, Pages Effect of Acupressure at the SP6 and LI4 Points on the Intensity of Labor Pain and Delivery Length Kazemzadeh R, Sehhatie-Shafaie F 2 *, Amani F 3, Heshmat R 4 Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran 2 Department of Midwifery, Faculty of Nursing and Midwifery, Tabriz University of Medical sciences, Tabriz, Iran 3 Department of Biostatistics, School of Medicine, Ardabil University of Medical Sciences, Ardabil, Iran 4 Acupuncturist, Iran University of Medical Sciences, Tehran, Iran * Corresponding Author. Tel: Fax: sehhatief@tbzmed.ac.ir Received: May 203 Accepted: 6 Oct 203 ABSTRACT Background & Objectives: Delivery is one of the most important events in a woman's life, and pain is an inevitable part of childbirth. The non-controlled pain leads to prolonged labor and multiple injuries to mother and fetus. This research was done to determine the effect of acupressure at the SP6 and LI4 points on the duration and pain of the labor in nulliparous women. Methods: This randomized controlled clinical trial was conducted on 84 nulliparous women who were attended hospital in Ardabil. The participants were divided into two intervention and control groups using randomized blocking. Pressure has been done on SP6- LI4 points in intervention group. Pain intensity was measured before and after the intervention using visual analog scales and length of active phase and second stage were recorded through vaginal exam in the checklist. Determination of the effect of pressure on the intensity of labor pain and delivery length performed using paired t-test, Student s t-test and chi-square by SPSS v.6. Results: After the intervention the mean level of pain intensity in the intervention group was decreased. Also, there was a significant decrease in mean intensity of pain after each intervention in the intervention group with different dilations (4, 6, 8, and 0 cm) (p<0.00).the mean duration of active phase and second stage in intervention group was significantly less than the control group. (p<0.00, p=0.008). Conclusion: Since acupressure at the SP6- LI4 point in different dilatations leads to the reduction in labor pain intensity and delivery duration, therefore, this method can be used to reduce the pain and duration of labor. Keywords: Acupressure; Delivery Length; Labor Pain; Vaginal Delivery

2 بررسی تاثیر فشار بر نقاط SP6 و LI4 بر شدت درد... رافت کاظم زاده و همکاران 59 بررسی تاثیر فشار بر نقاط SP6 و LI4 بر شدت درد و طول مدت زایمان طبیعی در زنان نخست زا در بیمارستان هاي دولتی شهر اردبیل در سال *2 رأفت کاظم زاده فهیمه صحتی شفاي ی فیروز امانی رضا حشمت گروه مامایی دانشکده پرستاري و مامایی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل اردبیل ایران مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تبریز ایران *نویسنده مسي ول. تلفن: چکیده 3 2 گروه مامایی دانشکده پرستاري و گروه آمار زیستی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل اردبیل ایران 4 متخصص طب سوزنی دانشگاه علوم پزشکی ایران تهران ایران فاکس: پست الکترونیک: sehhatief@tbzmed.ac.ir زمینه و هدف: زایمان از جمله وقایع مهمی است که اکثریت قریب به اتفاق زنان در زندگی تجربه کرده و درد جز اجتناب ناپذیر آن است که در صورت عدم کنترل منجر به طولانی شدن زایمان و بروز صدمات متعدد در مادر و جنین میگردد لذا دستیابی به تدابیري جهت تسکین درد و کنترل طول مدت زایمان خصوصا با استفاده از روش هاي غیرتهاجمی نظیر طب فشاري ضروري به نظر می رسد. این پژوهش به منظور تعیین تا ثیر فشار در نقاط زایمان در زنان نخست زا انجام گرفته است. SP6 و LI4 بر شدت درد و طول مدت روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل شده تصادفی بر روي 84 نفر از زنان نخست زا در بیمارستان هاي دولتی شهر اردبیل انجام شد. شرکت کنندگان به روش تصادفی توسط بلوك بندي 4 و 6 تایی به دو گروه تقسیم شدند. مداخله بصورت اعمال فشار در نقاط SP6 و LI4 در دیلاتاسیون هاي مختلف بود. شدت درد قبل و بعد از مداخله با استفاده از مقیاس بینایی سنجش درد و طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان از طریق معاینه واژینال محاسبه و در چک لیست ثبت شد. براي تعیین تا ثیر فشار بر شدت درد و طول مدت زایمان از آزمون هاي آماري تی زوج تی مستقل و کاي دو در نرم افزار Ver. SPSS / 6 استفاده شد..(P= یافته ها: میانگین شدت درد بعد از هر بار مداخله در گروه آزمون کاهش یافت و میانگین شدت درد بعد از مداخله در گروه آزمون در هر چهار دیلاتاسیون مورد بررسی به طور معنی دار کمتر از گروه کنترل بود (0/00>p) همچنین میانگین طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان در گروه آزمون به طور معنی دار کمتر از گروه کنترل بودند (0/00 < P 0/008 نتیجه گیري: فشار بر نقاط SP6 و LI4 در دیلاتاسیون هاي مختلف باعث کاهش شدت درد و طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان می گردد. لذا این روش آسان غیر تهاجمی و بیخطر میتواند بطور مو ثري براي مددجویان در بالین و همچنین در حیطههاي آموزشی و پژوهشی مورد استفاده قرارگیرد. کلمات کلیدي: طب فشاري شدت درد طول مدت زایمان درد زایمان زایمان طبیعی دریافت: 92/2/ مقدمه و شاید یکی از مهم پدیدههاي زایمان یکی از دردناکترین و اضطرابآورترین مواردي است که مادران در زندگی خود تجربه می کنند[ ]. بنابراین تجربه منفی از زایمان میتواند آثار روانی نامطلوبی پذیرش: 92/7/4 بر زن و خانوادهاش بر جاي گذارد. درد پدیده اي شایع و جزء اجتناب ناپذیر در طی زایمان است درد زایمان در اثر تحریک گیرنده هاي عصبی به دنبال انقباض عضلات رحم به وجود میآید و در نواحی لومبو ساکرال لگن و احشاء احساس می شود[ 2 ]. این

3 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل دوره چهاردهم شماره دوم تابستان درد خصوصا در نخست زاها شدیدتر و طولانی تر میباشد[ 3 ]. دردهاي زایمانی باعث افزایش اپی نفرین و نور اپی نفرین بالا رفتن فشار خون و تعداد نبض افزایش مصرف اکسیژن توسط مادر و افزایش بتا اندروفین ها می شود و انقباض عروقی ناشی از کاتکول آمین ها زمینه کاهش جریان خون رحمی را فراهم نموده و با کاهش انقباضات رحم موجب طولانی شدن زایمان میشود[ 5 4 ]. با طولانی شدن بیش از حد زایمان احتمال عفونت هیپوکسی صدمات جسمی- عصبی و مرگ در جنین و نوزاد افزایش یافته و مادر نیز در معرض خونریزي و عفونت بعد از زایمان و آشفتگی حاصل از اضطراب بی خوابی و خستگی قرار می گیرد.[6] همچنین طولانی شدن زایمان موجب کاهش خون رسانی رحم و هیپوکسی جنین و در نهایت باعث مداخلههاي مامایی و عوارض ناشی از آن می شود.[7] از مدتها قبل دخالت فعال در امر زایمان و آشفتگی حاصل از اضطراب بی خوابی و خستگی مورد توجه قرار گرفته است[ 8 ]. استفاده از روشهاي غیر دارویی به دلیل ارزانی سادگی اجرا غیر تهاجمی بودن ایجاد اعتماد به نفس و مشارکت مدد جویان و همچنین عدم تاثیر بر سیر زایمان همین طور فقدان عوارض جانبی بر مادر و جنین دارند. از این روشها میتوان به به روشهاي دارویی برتري ماساژ ورزش آروماتراپی و طب فشاري براي تسکین درد زایمان و... اشاره نمود[ 9 ]. طب سوزنی موجب آزاد شدن و افزایش مواد شیمیایی عصبی مانند اندورفین بتااندورفین انکفالین سرتونین دوپامین در پلاسما و بافت مغزي میشود.[0] همچنین طبق تي وري کنترل دروازهاي درد تحریک پوست از طریق سوزن فشار و ماساژ میتواند سبب تحریک فیبرهاي بزرگ منتقل کنندهي ایمپالسهاي عصبی به نخاع گردیده و در نتیجه سبب نگاه داشتن دروازههاي انتقال درد و کاهش احساس درد میشود [ ].همچنین طب سوزنی با تا ثیر بر روي محور هیپوتالاموس هیپوفیز و تخمدان موجب تغییراتی در میزان اکسیتوسین و پروستاگلاندینها میشود و از این طریق میتواند در پیشرفت زایمان و کاهش طول مدت آن مو ثر باشد[ 0 ]. طب فشاري یکی از شاخه هاي طب سوزنی است که در آن به جاي سوزن از فشار انگشتان مخصوص می شود[ 2 ]. جهت بالانس جریان انرژي بدن در نقاط استفاده چندین نقطه فشاري براي پیشرفت زایمان و کاهش درد آن در بدن وجود دارد و اعتقاد بر این است که تحریک این نقاط از طرفی باعث تحریک انقباضات رحمی و در نتیجه پیشرفت لیبر گردیده و از طرف دیگر باعث تعادل انرژي و کاهش درد زایمان می شود[ 3 ]. یکی از این نقاط نقطه سانینجیاي و (SP6) یا محل اتصال سه کانال بین طحال کبد و کلیه می باشد که 4 انگشت CUN) 3) بالاتر از قوزك داخلی پا در پشت لبه خلفی تیبیا قرار دارد [ 4 ](شکل ). نقطه دیگر 2 هوگو (LI4) میباشد که از نقاط مهم مریدین روده بزرگ است. این نقطه پشت دست بین اولین و دومین استخوان متاکارپ کنار قاعده متاکارپ دوم قرار دارد[ 5 ](شکل 2). استفاده از فشار این نقاط SP6) وLI4 ( باعث آزاد شدن همزمان انرژي اندام تحتانی و انرژي اندام فوقانی شده و باعث می شود که از برآیند دو نیرو براي کاهش شدت درد و طول مدت زایمان استفاده شود[ 6 ]. هیچ پژوهشی در زمینه تا ثیر فشار هر دو نقطه با هم بر شدت درد زایمان یافت نشده است از میان ولی مطالعاتی که در زمینه تا ثیر فشار بر نقاط SP6 و LI4 بطور جداگانه در کاهش شدت درد زایمان صورت گرفته است میتوان به نتایج 3 پارك و Sanyinjiao 2 Hegu 3 Park

4 بررسی تاثیر فشار بر نقاط SP6 و LI4 بر شدت درد... همکاران (2003) همکاران لی و همکاران (2004) صالحیان و رافت کاظم زاده و همکاران 6 389) ( اشاره کرد [7-9] همچنین مطالعات دیگري هم در زمینه تا ثیر طب فشاري بر کاهش طول زایمان (فاز فعال دارد که میتوان به نتایج صالحیان و همکاران (389) اشاره نمود[ 8-20 ]. از لی و مرحله دوم ( وجود و همکاران (2004) (389) کاویانی و همکاران آنجاي یکه تعدادي از مطالعات انجام گرفته بدلیل بکارگیري روشهاي مختلف یا انتخاب جداگانه نقاط فشار به نتایج متفاوت دست یافتهاند نظیر مطالعه حیدري (387) 2 همکاران و چلمست د (200) [ 22 2 ]و با توجه به شدت زیاد درد زایمان خصوصا در نخستزاها و از آنجا که تسکین درد زایمان از نقش هاي کلیدي ماما بوده و ماما در تمام مراحل لیبر همراه مادر است و اینکه تاکنون هیچ پژوهشی در زمینه تاثیر فشار نقاط SP6 و LI4 با هم بر شدت درد و طول زایمان یافت نشده است لذا بر آن شدیم تا به بررسی تا ثیر همزمان فشار در دو نقطه و SP6 LI4 بر میزان شدت درد و طول مدت زایمان زنان باردار مراجعه کننده به بیمارستانهاي دولتی شهر اردبیل بپردازیم و با استفاده از کاربرد نتایج آن بتوانیم با کاهش درد و طول مدت زایمان باعث ایجاد یک تجربه خوشایند از زایمان شده و زایمان طبیعی را جایگزین سزارینهاي غیر ضروري بنماي یم. روش کار مطالعه حاضریک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل بود شده.(IRCT N5) در این پژوهش مادران حامله نخستزا ي 8-35 ساله و سن حاملگی هفته (بر اساس یا LMP سونوگرافی زیر 2 هفته) حاملگی تک قلو داشتن حداقل دیلاتاسیون 4 سانتی متر و داشتن حداقل 3 انقباض در دقیقه 0 (ورود به فاز فعال زایمان) نمایش سر کیسه آب سالم در بدو معاینه و یا سپري شدن حداکثر 6 ساعت از زمان پارگی کیسه آمنیون شروع خودبخودي انقباضات رحمی نداشتن بارداري پر خطر (نظیر وجود بیماري مزمن مانند بیماريهاي قلبی پرفشاري خون بیماریهاي ریوي دیابت آنمی عفونتهاي مجاري ادراري- تناسلی بیماریهاي مربوط به تیروي ید صرع وجود سقط جنینمرده خونریزي یا هر مورد غیر طبیعی در زمان مراجعه زاي و) وزن جنین کمتر از 4000 گرم (طبق فرمول 3 جانسون ) تطابق اقطار لگن مادر با سر جنین (عدم وجود CPD بر اساس معاینه واژینال) قد بالاي 45 سانتی متر نداشتن ضایعه در نقاط سانینجیاي و و هوگو داشتن هر گونه مشکلی که منجر به عدم توانایی مادر در برقراري ارتباط شود نابینایی و...) مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوري دادهها متشکل از مشخصات فردي- (ناشنوایی پرسشنامه اجتماعی و مقیاس استاندارد سنجش بینایی درد و چک لیست اطلاعات که شامل ثبت طول مدت فاز فعال و طول مدت مرحله دوم زایمان بود. حجم نمونه در مطالعه حاضر بر اساس یک مطالعه مشابه داخلی با استفاده از مطالعه صمدي و همکاران [23] بر طبق فرمول مقایسه میانگین محاسبه گردید. حجم نمونه در هر گروه 38 نفر تعیین شد که با در نظر گرفتن %0 افت نمونه 42 نفر در هر گروه در نظر گرفته شد. µ = 3/ 5 µ 2 = 4/ 4 α =0/05 Power 0/80= sd 0/9 = sd 2 = 0/ 8 n = 42 n= / 3 Johnson [W=(FHx55) 2,W=(FHx55) ] Lee 2 Hjelmstedt

5 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل دوره چهاردهم شماره دوم تابستان این مطالعه توسط شوراي پژوهشی دانشکده پرستاري و مامایی و کمیته اخلاق معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز (کد اخلاقی 9076) تایید شده است. براي انجام این تحقیق از اصول CONSORT پیروي شده است. به کلیه زنان واجد شرایط اتاق زایمان بستري در بیمارستانهاي علوي و سبلان جهت زایمان واژینال ) زا 390 بهمن تا اردیبهشت اهداف پژوهش 39) توضیح داده شده و در صورتیکه علاقهمند به شرکت در پژوهش بودند پس از تکمیل رضایتنامه آگاهانه و پرسشنامه مشخصات فردي و اجتماعی شدت درد در دیلاتاسیون 4 سانتیمتر سرویکس با استفاده از مقیاس استاندارد سنجش بینایی درد توسط پژوهشگر اندازه گیري شدو سپس مشارکت کنندهها بطور تصادفی از طریق بلوكبندي آزمون و کنترل قرار گرفتند. در دو گروه جهت پنهان سازي کامل تخصیص اندازه بلوکها یکسان در نظرگرفته نشد واز بلوکهاي 4 و 6 تایی استفاده گردید که پس از لیست نمودن تقریبا"تمام حالتهاي ممکن بلوکها و اختصاص دادن شماره به هریک از آنها با استفاده از نرم افزار rand list بصورت تصادفی ساده با جایگزینی تعداد بلوك بطوریکه تعداد کل نمونه 84 نفر بشود توالی تخصیص مشخص شد. مشارکت کننده ها و جمعآوري کننده داده ها و تجزیه و تحلیل کننده ها هیچ اطلاعی از قرارگیري افراد در گروهها نداشتند. براي تمام نمونهها اقدامات انجام شده در لیبر از قبیل توشه واژینال و کنترل صداي قلب جنین توسط پژوهشگر انجام میشد و همچنین هیچ مداخلهاي از قبیل تزریق مسکن سنتوسینون و پاره کردن کیسه... و آب براي واحدهاي پژوهش انجام نمیشد. نمونه ها در این مطالعه در هر موقعیتی که راحت بودند قرار می گرفتند (دراز کش نشسته و ایستاده). براي انجام مداخله در دیلاتاسیون 4 سانتیمتر با شروع هر انقباض در گروه آزمون (گروه فشار بر نقاط SP6 وLI4 ) کمک پژوهشگر که در مورد طب فشاري محل نقاط سانینجیاي و هوگو چگونگی پیدا کردن آن نحوه اعمال فشار و میزان فشار و دستورالعمل هاي لازم در این رابطه آموزشهاي لازم را توسط متخصص طب سوزنی کسب نموده بود با انگشتان شست خود ابتدا بر روي نقطه سانینجیاي و در هر دو پاي مددجو به طور عمودي فشار وارد می نمود. نحوهي فشار به این صورت بود که با شروع انقباض نخست نقطه فوق در هر دو عضو به آرامی به مدت 30 ثانیه فشار داده شده و به تدریج بر میزان فشار افزوده میشد تا کاملا شدید شده تا حدي که مددجو احساس گزگز کرختی سنگینی و کشیدگی در اطراف آن ناحیه بکند سپس انگشت شست مداخلهکننده به مدت دقیقه در موضع نگه داشته میشد و پس از آن از میزان فشار تدریجا کاسته میشد بطوریکه در طی مدت 30 ثانیه نقطه آزاد میگردید سپس بمدت 5 دقیقه نقطه هوگو در هر دو دست به همان ترتیب در حین انقباضات فشار داده شده و دوباره نقطه سانینجیاي و در هر دو پا به مدت 5 دقیقه در حین انقباضات فشار داده می شد و مجددا بمدت 5 دقیقه نقطه هوگو در هر دو دست به همان ترتیب فشار داده می شد. این مداخله در طی 20 دقیقه و فقط در حین انقباضات انجام میگردید بعد از پایان 20 دقیقه مجددا شدت درد زایمان اندازهگیري و ثبت می- گردید سپس تا رسیدن به دیلاتاسیون 6 سانتیمتر فشار متوقف شده و در دیلاتاسیون 8 6 و 0 سانتی- متر نیز عینا تمام مراحل بالا اجرا میگردید. در گروه کنترل براي ایجاد Blinding در مشارکت کنندگان فشار برنقاط بیاثر در ساق پا و دست (شکل و 2 ) با همین زمانبندي و شرایط فوق توسط انگشتان شصت کمک پژوهشگر وارد میشد.

6 بررسی تاثیر فشار بر نقاط SP6 و LI4 بر شدت درد... رافت کاظم زاده و همکاران 63 p<0/05 SPSS/ver6 نظر گرفته شد. استفاده شد. معنی دار در در گروه کنترل شکل. نقطه sp6 و نقطع پلاسبو میزان فشار به حدي بود که مشارکت کننده احساس اولین درد را داشته باشد. طول مدت فاز فعال (از دیلاتاسیون 4 تا 0 سانتی- متر ( با معاینه واژینال و همچنین طول مدت مرحله دوم لیبر (از دیلاتاسیون کامل سرویکس تا خروج کامل جنین) توسط پژوهشگر در چک لیست ثبت می شد. در پایان میانگین شدت دردهاي ثبت شده در دیلاتاسیونهاي و 0 سانتی متر قبل و بعد از مداخله در هر گروه دو به دو تعیین و مقایسه شد. همچنین طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان در دو گروه تعیین و با همدیگر مقایسه گردید. براي مقایسه خصوصیات دموگرافیک در دو گروه آزمون کاي دو انجام گرفت. جهت مقایسه میانگین شدت درد در داخل هر گروه قبل و بعد از مداخله از آزمون paired t test و جهت مقایسه میانگین شدت درد و طول زایمان در دو گروه آزمون و کنترل از آزمون Independent sample t-test در محیط یافتهها در این مطالعه 84 نفر وارد مطالعه شدند و هیچ فردي از مطالعه خارج نشد. هر دو گروه از نظر خصوصیات فردي و اجتماعی با یکدیگر همسان بودند. میانگین سنی شرکت کنندگان ± 3/97 2/9 سال بود که این میانگین در گروه آزمون ± 4/ 22/23 سال و در گروه کنترل ± 3/83 2/50 سال بود. 62 نفر از واحدهاي پژوهش (%74) سنین 8-23 سال داشتند. حداقل سن 8 سال و حداکثر سن 35 سال بود. تمام واحد هاي پژوهش خانه دار بودند (جدول ). نتایج حاصل از آزمون t مستقل نشان داد که بین دو گروه مورد مطالعه قبل از مداخله از نظر شدت درد اختلاف معنیدار آماري وجود نداشت p=0/86) 0/23=t.(df=82 در گروه آزمون نتایج حاصل از تی زوج نشان داد که میانگین و انحراف معیار شدت درد در دیلاتاسیون 4 سانتی متر قبل از مداخله /72 5/88± و بعد از مداخله 4/04±/5 بود (0/00>p.(df=4 t=2/36 در گروه کنترل نیز میانگین و انحراف معیار شدت درد در دیلاتاسیون 4 سانتی متر قبل از مداخله 5/78 ±/99 و بعد از مداخله 6/38±/92 بود p<0/00) (df=4 t=-3/9 یعنی در گروه مداخله میانگین شدت درد بعداز مداخله به طور معنیداري یافته بود. مقایسه کاهش و در گروه کنترل افزایش میان دو شدت درد نتایج کامل گروه در دیلاتاسیونهاي مختلف در جدول 2 نشان داده شده است. آزمون تی مستقل در دیلاتاسیون هاي و 0 سانتی متر بعد از مداخله در بین دو گروه تفاوت معنی دار آماري را نشان داد (0/00>p) که شدت درد در گروه مداخله کاهش یافته بود. نتایج حاصل از آزمون t مستقل نشان داد که در گروه آزمون هم میانگین طول مدت فاز فعال زایمان p<0/00) Sp6 point Placebo Point Placebo Point

7 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل دوره چهاردهم شماره دوم تابستان /7-=p ( df=82 و هم طول مدت مرحله دوم زایمان p=0/008) t=-2/7 df=82 ( به طور معنی- داري کوتاهتر از گروه کنترل بود (جدول 3). بحث نتایج پژوهش حاضر نشان داد که فشار بر نقطه SP6-LI4 جدول. مشخصات فردي و اجتماعی افراد مورد پژوهش در دو گروه آزمون و کنترل مشخصات فردي اجتماعی سن (سال) گروه آزمون n=42 باعث کاهش قابل ملاحظه درد و طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان می گردد. در گروه کنترل P value 0/2 n=42 * 34(%8) 8(%9/) * 28 (%66/7) 4 (%33/4) مقطع تحصیلی ابتدایی و راهنمایی دبیرستان دیپلم و بالاتر شغل همسر شاغل غیر شاغل درآمد دخل بیشتر از خرج است دخل برابر خرج است دخل کمتر از خرج است * دادهها نشاندهنده تعداد (درصد) میباشند 0/77 0/5 9 (%45/3) 8 (%9) 5 (%35/7) 33 (%78/5) 9 (%2/4) 7 (%6/7) 25 (%59/5) 0 (%23/8) 6 (%38/) 0 (%23/8) 6 (%38/) 32 (%76/) 0 (%23/8) 9 (%2/4) 27 (%64/3) 6 (%4/3) جدول 2. مقایسه میانگین شدت درد قبل و بعد از هر بار مداخله در دیلاتاسیون هاي مختلف در دو گروه آزمون و کنترل گروه ها شدت درد در دیلاتاسیون سانتی متر دیلاتاسیون سانتی متر دیلاتاسیون سانتی متر آزمون قبل مداخله (n=42) میانگین( SD *) بعد مداخله میانگین( SD ) کنترل Independent t- test After Intervention (n=42) P Value Mean Difference (CI 95%) قبل مداخله میانگین( SD ) بعد مداخله میانگین( SD ) P P P P Value 0/0 Mean Difference (CI 95%) - 0/59(-0/90-0/28) - 0/50(-0/74-0/25) - 0/42(-0/75-0/0) 6/38(/92) 8/(/6) 9/2(/5) 5/78(/99) 7/6(/86) 8/78(/35) (/53 2/3) /83 (2/38 3/09) 2/73 (2/72 3/5) 3/ 4/04(/5) 4/52(/32) 4/66(/35) 5/88(/72) 7/26(/34) 7/78(/22) P 0/05-0/6(-0/33 0/00) 9/83(0/48) 9/66(0/84) (2/4 3/25) 2/83 5/59(/69) 8/42(/0) دیلاتاسیون 0 سانتی متر *انحراف معیار P Value Mean جدول 3. مقایسه میانگین و انحراف معیار طول مدت زایمان در دو گروه آزمون و کنترل گروهها طول مدت زایمان آزمون (n=42) میانگین( SD *) کنترل (n=42) میانگین( SD ) Difference (CI 95%) -:54(-2:39 -:0) 4:0 (:59) 2:5 (:9) طول مدت فاز فعال زایمان (ساعت: دقیقه) 0/008-00:9(-00:34-00:05) :04 (00:39) 00:45 (00:25) طول مدت مرحله دوم زایمان (ساعت: دقیقه) *انحراف معیار

8 بررسی تاثیر فشار بر نقاط SP6 و LI4 بر شدت درد... مطالعه تجربی توسط کاویانی و همکاران (389) که مقایسه تاثیر دو روش طب فشاري و ماساژ یخ در نقطه LI4 بر شدت درد سطح اضطراب و طول لیبر به مدت 30 دقیقه انجام گرفت نشان داد که در گروه طب فشاري و ماساژ یخ شدت درد بلافاصله بعد از مداخله سطح اضطراب وطول مرحله اول و دوم زایمان در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داري کاهش یافته بود (P 0/00) مطالعه حاضر مشابهت دارد[ 20 ]. لی که با نتایج و همکاران (2004) در کارآزمایی بالینی با هدف تعیین تاثیرفشار نقطه SP6 بر شدت درد و طول مدت زایمان در دو گروه نشان دادند که تحریک نقطه باعث SP6 کاهش معنیدار شدت درد در تمام مراحل اندازهگیري شدت درد و همچنین کاهش طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل شدکه مشابه نتایج مطالعه حاضر است [8]. کیم و همکاران (2002) در کشور کره در مطالعه اي دریافتند که فشار بر نقاط هوگو و سانینجیاي و باعث کاهش شدت درد و طول مدت زایمان در دو گروه دریافت کننده فشارنقطه LI4 و دریافت کننده فشار نقطه SP6 در مقابل گروه کنترل می شود اما این دو گروه نسبت به همدیگر در کاهش درد و طول مدت زایمان تفاوت آماري معنی داري را نداشتند[ 24 ]. پارك و همکاران (2003) نیز در پژوهشی که به بررسی تاثیر 30 دقیقه فشار در نقطه SP6 بر درد زایمان مدت زمان لیبر فرکانس و شدت انقباضات رحم در لیبر پرداخته بودند اظهار داشتند که فشار نقطه SP6 در فاز فعال لیبر باعث کاهش درد زایمان می شود که با نتایج مطالعه حاضر مطابقت دارد.[7] صالحیان وهمکارانش درمطالعه اي تحت عنوان" تاثیر فشار در نقطه هوگو بر شدت درد و طول مدت زایمان در زنان نخست زا" دریافتند که فشار بر نقطه هوگو به تسکین درد و کوتاه شدن مدت زایمان منجر می رافت کاظم زاده و همکاران 65 گردد[ 9 ]. از طرفی در مطالعه دیگر تحت عنوان "تا ثیر فشار در نقطه سانینجیاي و بر شدت درد و مدت زایمان در زنان نخست زا" صالحیان و همکاران دریافتند شدت درد در گروه آزمون پس از اعمال مداخله از گروه کنترل کمتر بود که از این نظر مشابه مطالعه حاضر است اما در دیلاتاسیون 0 سانتی متر بعد از مداخله اختلاف آماري معنی داري بین دو گروه (مداخله- کنترل) مشاهده نشد که از این نظر با مطالعه حاضر متفاوت است و به نظر می رسد اثر افزایشی فشار دو نقطه در این مورد مو ثر باشد[ 25 ]. بیان شدت درد توسط مشارکت کننده یک خود گزارشدهی است و ممکن است در افراد مختلف گزارشهاي متفاوتی اراي ه شود که این گزارشدهی از عهده پژوهشگر خارج میباشد. به عبارتی دیگر آستانه شدت درد در افراد متفاوت است و ما با انتخ اب تصادفی نمونهها توانستیم تا حدامکان محدودیت فوق را کنترل کنیم. نتیجه گیري فشار بر نقاط SP6 و LI4 در دیلاتاسیونهاي مختلف باعث کاهش شدت درد و طول مدت فاز فعال و مرحله دوم زایمان میگردد. بنابراین طب فشاري در نقاط SP6 و LI4 به عنوان یک روش غیردارویی غیرتهاجمی ارزان ساده می تواند در کاهش درد زایمان جایگزین روشهاي استاندارد دارویی موجود گردد و مادران را قادر سازد تا خود را به طور مو ثر با درد زایمان تطبیق داده و شدت درد کمتري را احساس کنند و در نتیجه بر ترس خود از زایمان واژینال غلبه کنند. تشکر و قدردانی این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی تبریز میباشد. بدینوسیله از معاونت محترم Kim

9 مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل دوره چهاردهم شماره دوم تابستان پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی تبریز جهت مساعدت مالی در انجام این پژوهش سپاسگزاري می شود.. References - Simkin P, Ohara M. Non Pharmacologic relief of pain during labor, systemic review of five methods. Am J Obstet Gynecol May; 86(5): S Waters BL, Raisler J. Ice massage for the reduction of labor pain. J Midwifery Womens Health Sep-Oct; 48(5): Rezaepour A, Aydinlu F, Khakbazan Z, Kazemnejad A. The effects of Entonox on implication of painless labor and delivery satisfaction rate among pregnant women. Hayat Sep; 3(4): (Full text in Persian) 4- Esfandiari M, Nankaley A, Sanjari N, Almasi A, Karimi S. Effectiveness of entonox on severity of labor pain in women referred to maternity ward of Imam Reza Hospital. J Ilam Univ Med Sci Apr; 7(): (Full text in Persian) 5- Motaghi Z, JafarNejad F, Salari P, Esmaeeli H. Comparison the effects of socio economical characteristics of mothers with elective cesarean section and vaginal delivery. Medical Journal of Mashhad University of Medical Sciences Winter; 4:49. (Full text in Persian) 6- Lowdermilk DL, Perry SE. Maternity and women s health care, 9 th ed. Mosby, Louis; 2007: Fraser MD, Cooper AM. Myles text book for midwives, 4 th ed. Edinburgh: Churchill living Stone; 2003: Hamidzadeh A, Shahpourian F, Jamshidi-Orak R, Pourheydari M. Effects of LI4 acupressure on length of delivery time, mothers, physiologic responses and newborn s Apgar scores. Knowledge and Health. 200 May; 5(): 6-2. (Full text in Persian) 9- Field T. Pregnancy and labor alternative therapy research. Altern Ther Health Med Sep- Oct; 4(5): Backer M, Hammes MG. Acupuncture in the treatment of pain. Edinburgh London: Churchill Livingstone; 200, Peilin S. The treatment of pain with hineseherbs and acupuncture, 2 nd ed. Philadelphia: Churchill Livingstone; 2004, Tournaire M, Theau-Yonneau A. Complementary and alternative approaches to pain relief during labor. Evid Based Complement Alternat Med Mar; 4(4): Cook A, Wilcox G. Pressuring pain. Alternative therapies for labor pain management. AWHONN Lifelines. 997 Apr; (2): Beal MW. Acupuncture and acupressure applications to women reproductive health care. J Nurse Midwifery. 999 May-Jun; 4(3): Jingsheng Z. Anewly compiled practical English-chinese library of traditional Chinese medicine, 2 nd ed. Shanghai University of TCM Press, Shanghai; 2007: Xingnong C. Chinese acupuncture and moxibustion, 3 th ed. Foreign Language Press; 200: Park Y, Cho J, Kwon J, Ahn E, Lim J, Chang S, et al. The effect of san-yin-jiao (sp6) acupressure on labor progression. Am J obstet Gynecol. 2003;89 (6) S: Lee MK, Chang SB, Kang DH. Effects of sp6 acupressure on labor pain and length of delivery time in women during labor. J Altern complement Med Dec; 0 (6): Salehian T, Safdari F, Pirak A, Kazemian A, Atarodi Z, Navabi-Righi SH. Effects of acupressure at the hugo point (LI4) on labor pain and duration of delivery in nulliparous women. J Ilam Univ Med sci. 20 Winter; 8(4): 2-9. (Full text in Persian) 20- Kaviani M, Ashouri M, Azima S, Rajeifard A, Hadiyanfard M. Comparison of effect of two methods of acupressure and ice massage on pain, anxiety levels and labor length in the point LI4. J Shahid Beheshti Univ Med Sci. 202 May-Jun; 20(2): (Full text in Persian)

10 بررسی تاثیر فشار بر نقاط SP6 و LI4 بر شدت درد... رافت کاظم زاده و همکاران Hedari P, Mojdeh F, Mazloum SR, Tanbakuei K, Judaki K. The effect of SP6 acupressure on length of labor. The Iranian Journal of Obstetrics, Gynecology and Infertility Summer; (2): (Full text in Persian) 22- Hjelmstedt A, Shenoy ST, Victorin ES, Lekander M, Bhat M, Balakumaran L, et al. Acupressure to reduce labor pain: a randomized controlled trial. Acta Obstet Gynecol Scand. 200 Nov; 89(): Samadi P, Lamiyan MN, Heshmat R, Faghihzadeh S. Effect of acupressure at sp6 point on labor pain intensity. Medical Journal of Hormozgan University. 200 Spring; 4(): (Full text in Persian) 24- Kim YR, Chang SB, Lee MK, Maeng WJ. Effects on labor pain and length of delivery time for primiparawomen treated by San-Yin-Jian (SP6) acupressure and Hob-Gog (LI4) acupressure. Korean J Women Health Nurs Jun; 8(2): Salehian T, Safdari FD, Alavi A, Rahimi MM. Effects of acupressure at the sanyinjiao point (SP6) on labor pain and duration of delivery in nulliparous women. J Shahrekord Univ Med Sci. 20 Winter; 2(4): 8-4. (Full text in Persian)