Ελευθέριος Θ. Ιακώβου ΤΑ LOGISTICS ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ

Transcript

1 Ελευθέριος Θ. Ιακώβου ΤΑ LOGISTICS ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ

2 ISBN: Εκδόσεις Κέρκυρα Α.Ε. economia PUBLISHING, η έκδοση για την ελληνική γλώσσα, Φεβρουάριος 2014 Παραγωγή: Εκδόσεις Κέρκυρα Α.Ε. economia PUBLISHING Συντονισµός έκδοσης: Έφη Ανδρικοπούλου Ευρετήριο: Μαρία Κουτρούλη Άκης Μουστακάκης Καλλιτεχνική επιµέλεια εξώφυλλο: Μάκης Χριστόπουλος, Ατελιέ Κέρκυρα Κεντρική διάθεση Εκδόσεις Κέρκυρα Α.Ε. Βλαχάβα 6-8, Αθήνα Τηλ.: , Fax: Απαγορεύεται η αναδηµοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου, µε οποιονδήποτε τρόπο, τµηµατικά ή περιληπτικά, στο πρωτότυπο ή σε µετάφραση ή σε άλλη διασκευή, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη και των δηµιουργών.

3 Ελευθέριος Θ. Ιακώβου ΤΑ LOGISTICS ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΤΟΥ ΑΥΡΙΟ: ΕΝΑ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

4 ΠEPIEXOMENA Πρόλογος Εισαγωγή ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΙΚΤΥΑ LOGISTICS ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Για τη Βιοµηχανία του Μέλλοντος Το Κόστος Εφοδιαστικής Αλυσίδας Σηµαντικότερο από τους Τελωνειακούς ασµούς! Πώς η Τεχνολογία υποσκάπτει το Ασιατικό οικονοµικό θαύµα Logistics Performance Index 2012 από την Παγκόσµια Τράπεζα ιεθνοποιηµένα Εφοδιαστικά ίκτυα και Εξαγωγές Προς εξαφάνιση το παραγωγικό πλεονέκτηµα της Κίνας; Η Παγκόσµια Κατάταξη των Εθνικών Συστηµάτων Logistics του ραµατικές οι Αλλαγές στο Παγκόσµιο Επιχειρηµατικό Τοπίο! Καθετοποιηµένες Εφοδιαστικές Αλυσίδες: Η απάντηση στην ύφεση; Οι Σύγχρονες Τάσεις για τα Logistics και τις Εφοδιαστικές Αλυσίδες Επιπτώσεις της Οικονοµικής Ύφεσης στις Παγκόσµιες Εφοδιαστικές Αλυσίδες Πώς η τιµή του Πετρελαίου επηρεάζει τις Στρατηγικές των Εφοδιαστικών Αλυσίδων; Αναστροφή του Φαινοµένου της Παγκοσµιοποίησης; Το Νέο Παγκόσµιο Τοπίο για τις Εφοδιαστικές Αλυσίδες Logistics και Αναπτυσσόµενες Χώρες ιαχείριση Κινδύνου για Εφοδιαστικές Αλυσίδες: Τελευταίες Εξελίξεις Nearshoring: Στρατηγικός Σχεδιασµός Εφοδιαστικών Αλυσίδων Στρατηγικές Εφοδιαστικών Αλυσίδων για την Αντιµετώπιση Φυσικών Καταστροφών Βελτίωση της Ανθεκτικότητας της Αλυσίδας Εφοδιασµού ιαχείριση Κινδύνου και ιαχείριση Εφοδιαστικών Αλυσίδων Logistics και Οικονοµική Ανάπτυξη

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΛΥΣΙ ΩΝ Education and Innovation for the 21st Century Για µια Επανάσταση ηµιουργικότητας Ανάπτυξη Clusters Καινοτοµίας Ι E-commerce και το Φαινόµενο του Long Tail Η Νέα Επιχειρηµατικότητα στην Ινδία Σχεδίαση δικτύου Logistics Οµφαλικών Μοσχευµάτων (Stem-cell Bank) Εξελίξεις στο ιεθνές Τοπίο της Καινοτοµίας Πολυεθνικές και Global Εταιρείες στην Εποχή του Wikinomics Wikinomics και Web 2.0: Ο Νέος Κόσµος της Συνεργατικής Παραγωγής e-learning, Logistics και Καινοτοµία, Αειφόρα ιαχείριση Εφοδιαστικών Αλυσίδων Περί Οικονοµίας Γνώσης, Καινοτοµίας και άλλων τινών Κλωστοϋφαντουργία Υψηλής Προστιθέµενης Αξίας ΕΕ και ΗΠΑ: Ανησυχητικό Χάσµα στην Καινοτοµία Μια άλλη µατιά στην Καινοτοµία: Operational Innovation Επιστηµονικό Management, ΕΑ και RFID Το Φιλανδικό Μοντέλο: Μαθήµατα Καινοτοµίας ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΑΕΙΦΟΡΙΑ (SUSTAINABILITY) ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΛΥΣΙ ΩΝ Carbon Disclosure Project Supply Chain Report Sustainability Report της Maersk για το Επιβολή CarbonTax από την Ε.Ε. στις Θαλάσσιες Μεταφορές ιαχείριση Πόρων και Ενέργειας: Τεράστιες υνατότητες Μείωσης Παραγωγικού Κόστους! Βιωσιµότητα της Εφοδιαστικής Αλυσίδας της Walmart Βιώσιµη Καινοτοµία και Πράσινες Εφοδιαστικές Αλυσίδες Βιωσιµότητα, Καινοτοµία και Πράσινα Logistics ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ LOGISTICS ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Συνέντευξη στο Περιοδικό Market Leader Πηγές Αισιοδοξίας από τη Β. Ελλάδα για το Προς το 2013 µε αισιοδοξία Συνέντευξη στην Εφηµερίδα Κέρδος Συνέντευξη στην Εφηµερίδα Ναυτεµπορική

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Άρθρο στην Εφηµερίδα ΚΕΡ ΟΣ Άρθρο στην Εφηµερίδα Μακεδονία Αφιέρωµα ΕΘ Logistics και Στρατηγική Ανάπτυξη της Χώρας «Για τη Συνεργασία Ελληνοϊταλικού Επιµελητηρίου και EEL Βορείου Ελλάδος» Η Κρίση ηµιουργεί Ευκαιρίες για τα Logistics Υποδοµές Logistics και Οικονοµική Συγκυρία: Απειλές και Ευκαιρίες ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics: Απολογισµός Γιατί τα Logistics θα έπρεπε να βρίσκονται στην Στρατηγική Agenda Ανάπτυξης της Χώρας! Συνέργιες στην Ελληνική Εταιρεία Logistics και όχι µόνο Logistics στην Ελλάδα: Τι πρέπει επιτέλους να γίνει; Συνέντευξη στην Εφηµερίδα Ηµερησία Απαιτείται Συγχρονισµός για την Ανάδειξη της Βόρειας Ελλάδας σε Logistics Center των Βαλκανίων Logistics, Στρατηγικός Σχεδιασµός και Ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: Θέση και Ρόλος στην ΝΑ Ευρώπη Συνέντευξη στην Εφηµερίδα Ηµερησία ΕΝΟΤΗΤΑ 5: ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΛΥΣΙ ΩΝ ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΙΕΘΝΕΙΣ ΤΑΣΕΙΣ Οι 25 Κορυφαίες Εφοδιαστικές Αλυσίδες για το Μαθήµατα από τις 25 κορυφαίες Εφοδιαστικές Αλυσίδες Πόσες Εφοδιαστικές Αλυσίδες Χρειάζεσαι Πραγµατικά; Η Ενδεδειγµένη Πολιτική ιαχείρισης Εφοδιαστικών Αλυσίδων για το 2012! Για έναν Σχεδιασµό Βέλτιστων ικτύων Logistics Μαθήµατα από την Αναµόρφωση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας της Dell Σχεδιάζοντας τις Εφοδιαστικές Αλυσίδες του Μέλλοντος Από τα Logistics στην Εφοδιαστική Αλυσίδα Για µια πιο Ευφυή ιαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Ευελιξία Εφοδιαστικών Αλυσίδων O κρίσιµος ρόλος του Operations Management O κλάδος 3PL και η σηµασία του Total Landed Cost Ταχεία Επέκταση Εφοδιαστικών Αλυσίδων: Τι µπορεί να Πάει Στραβά;

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Demand Planning στις Εφοδιαστικές Αλυσίδες ιαχείριση Αποθεµάτων και Τελικό Οικονοµικό Αποτέλεσµα Οι έκα Απαραίτητες Πρακτικές Στρατηγικής για το 2010! Οι 25 Κορυφαίες Εφοδιαστικές Αλυσίδες για το Προς µια ΑΑΑ Εφοδιαστική Αλυσίδα! Τι απασχολεί τους Supply Chain Executives; H Πολυπλοκότητα στην Εφοδιαστική Αλυσίδα ραµατικές Αλλαγές στην Εφοδιαστική Αλυσίδα της Dell Agro-logistics: Πιστοποίηση και Ιχνηλασιµότητα Logistics και Πρόσβαση στο Φυσικό ιαδίκτυο Εφοδιαστικές Αλυσίδες και Κινέζικοι ράκοι! Εφοδιαστικές Αλυσίδες και Κινέζικοι ράκοι: Mέρος Β Οι έκα Σηµαντικότερες Τάσεις στην ιαχείριση Εφοδιαστικών Αλυσίδων Ευελιξία Εφοδιαστικών Αλυσίδων: Ένα Απραγµατοποίητο Όνειρο Εκπαίδευση στη ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας και στα Logistics ιεθνοποιηµένες Εφοδιαστικές Αλυσίδες: Μύθοι και Πραγµατικότητα Ιχνηλασιµότητα: Αγγαρεία ή Υπηρεσία Υψηλής Προστιθέµενης Αξίας Ακόµη και τα κορυφαία επιχειρηµατικά µοντέλα πρέπει να ανανεώνονται! Ε.Ε. και Η.Π.Α: ύο ιαφορετικά Συστήµατα Ανώτατης Εκπαίδευσης Εξαγορές και Συγχωνεύσεις LSPs (Logistics Service Providers) Online και Παραδοσιακό Λιανεµπόριο: Οι Τελευταίες Εξελίξεις Fast Fashion, Κίνα και Εφοδιαστικές Αλυσίδες ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας: Γιατί πρέπει να ενδιαφέρει τον Οικονοµικό ιευθυντή Wal-Mart: Ο Κορυφαίος Παγκόσµιος Λιανέµπορος ηµιουργώντας ένα Logistics Hub: Ένα Παράδειγµα Προς Μίµηση Κατανοώντας την Σηµασία της ιαχείρισης Εφοδιαστικών Αλυσίδων: Κενά και Προκλήσεις ΕΝΟΤΗΤΑ 6: ΛΙΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΦΟ ΙΑΣΤΙΚΩΝ ΑΛΥΣΙ ΩΝ Πώς το ταπεινό container άλλαξε τα Logistics και το Παγκόσµιο Εµπόριο

8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αδριατική και παραπέρα: Σηµαντικές Ευκαιρίες για τον Ο.Λ.ΗΓ «Τι Λιµάνι Θέλουµε στη Θεσσαλονίκη» Προβλήµατα στα Έργα Επέκτασης των Ευρωπαϊκών Λιµένων O Ρόλος των Logistics στην Οικονοµική Ανάπτυξη και στην Ανταγωνιστικότητα της Βορείου Ελλάδος Προκλήσεις για την Ανάπτυξη των Ελληνικών Λιµένων υσλειτουργίες στα Λιµάνια και στις Εφοδιαστικές Αλυσίδες Λιµενικά Επαγγέλµατα, Logistics και Εφοδιαστικές Αλυσίδες ιακίνηση Εµπορευµατοκιβωτίων και Logistics Centers: Μια Επανάσταση σε Συνεχή Εξέλιξη Επίλογος Ευρετήριο

9 Πρόλογος Οόρος Logistics χρησιµοποιούνταν κυρίως από τις ένοπλες δυνάµεις των Η.Π.Α. ως το Τότε έγιναν τα πρώτα βήµατα υιοθέτησης πρακτικών υποστήριξης της εφοδιαστικής αλυσίδας στην ελεύθερη αγορά. Έτσι, πέντε χρόνια αργότερα, η διαχείριση των Logistics ήταν ήδη µια ευρέως διαδοµένη πρακτική. Στη συνέχεια εµφανίστηκαν οι διεθνοποιηµένες εφοδιαστικές αλυσίδες µε την χρήση των ταχύτατων και αξιόπιστων θαλάσσιων µεταφορών και των εµπορευµατοκιβωτίων που επέτρεψαν την είσοδο στην αλυσίδα ακόµη και προµηθευτών από µακρινές αποστάσεις, κάτι που επιτάχυνε καταλυτικά και συνετέλεσε στη βιοµηχανοποίηση της Κίνας. Τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία... Πηγαίνοντας το 1987 στις ΗΠΑ, για να εκπονήσω το διδακτορικό µου στο Cornell University της Νέας Υόρκης, δεν µπορούσα να φανταστώ ότι η έκρηξη των Logistics θα επηρέαζε καθοριστικά και τη δική µου επαγγελµατική πορεία. Στο University of Miami µου δόθηκε η ευκαιρία να ιδρύσω Ινστιτούτο Logistics και στη συνέχεια Ερευνητικό Κέντρο ιαχείρισης Εφοδιαστικών Αλυσίδων ( ΕΑ), τα οποία έτυχαν σηµαντικότατων χρηµατοδοτήσεων από κορυφαίες εταιρείες. Αυτή η εµπλοκή µου ήταν που µε έφερε σε επαφή µε πλειάδα εταιρειών της λίστας Fortune 500, οι οποίες έχοντας αναγνωρίσει εγκαίρως τη ΕΑ ως ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα και προϋπόθεση της κερδοφόρας ανάπτυξης, την έχουν εντάξει στην ευθύνη των υψηλόβαθµων διευθυντικών τους στελεχών, τη λεγόµενη C-Level executives agenda. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στην Ελλάδα δεν υπήρχε ξεκάθαρη διαφοροποίηση των Logistics από τη ΕΑ, ενώ αγνοούνταν σχεδόν παντελώς ο στρατηγικός τους ρόλος τόσο για την ανάπτυξη των εταιρειών, όσο όµως και για την ανάπτυξη της χώρας. Χρει- 11

10 ΠΡΟΛΟΓΟΣ άστηκαν χρόνια για να έρθει η µελέτη της McKinsey το 2012 και να αναγνωρίσει την ανάδειξη της Ελλάδας σε διαµετακοµιστικό κέντρο, ως βασικό πυλώνα ανάπτυξής της για την εποµένη δεκαετία! Το ερέθισµα Το Νοέµβριο του 2004 παρουσίαζα κάποιες από τις ιδέες µου στο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Logistics. Κατεβαίνοντας από το βήµα ήρθα αντιµέτωπος µε τον Χάρη Λαζαρόπουλο, αρχισυντάκτη για χρόνια του περιοδικού Logistics & Management (L&M), που µε ενθουσιασµό, σχεδόν πιεστικά θα µπορούσα να πω, µε έπεισε ότι είχε νόηµα να αποκτήσουν οι ιδέες µου πρόσβαση στο ευρύτερο κοινό, ιδιαίτερα τη στιγµή που το περιοδικό έκανε το µεγάλο βήµα της µετάβασής του από τη συνδροµητική στην ευρύτερη κυκλοφορία. Έτσι άρχισε η αρθρογραφία µου στο περιοδικό, η οποία συνεχίζεται έως σήµερα. Ταυτόχρονα είχε αρχίσει η εµπλοκή µου µε την Ελληνική Εταιρεία Logistics Βορείου Ελλάδος (EEL Β.Ε.) πρώτα ως αντιπρόεδρος Επιστηµονικού και από το 2006 ως πρόεδρός της. Επιπροσθέτως, η εµπλοκή του Εργαστηριού που διευθύνω από το 2002 στο Τµήµα Μηχανολόγων Μηχανικών του Α.Π.Θ. τόσο µε εταιρείες του χώρου των Logistics όσο και µε δηµόσιους φορείς, Λι- µένες και ΟΤΑ ανά την Ελλάδα, είναι έντονη και συνεχής. Στο διάστηµα αυτό πήραµε σηµαντικές πρωτοβουλίες µέσα από τις οποίες προωθήθηκαν ριζοσπαστικές τοµές, όπως το πλαίσιο λειτουργίας των Εµπορευµατικών Κέντρων, η προώθηση των συνδυασµένων εµπορευµατικών και επιβατικών µεταφορών, η σταχυολόγηση του πλαισίου υπό το οποίο έπρεπε να δροµολογηθούν ουσιαστικές µεταρρυθµίσεις σε όλο το φάσµα των Logistics. Έτσι δηµιουργήθηκε η πρώτη επιτροπή Logistics στο υπουργείο Μεταφορών στην οποία είχα την τιµή να συµµετέχω µαζί µε άλλες προσωπικότητες του χώρου όπως είναι ο Kαθηγητής του ΕΜΠ κ. η- µήτρης Τσαµπούλας ή ο πρώην πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενώσεως Επιχειρήσεων ιαµεταφοράς κ. Γιάννης Σιαµάς. Εργαστήκαµε µε φιλότιµο ώστε να δηµιουργήσουµε ένα υγιές, αξιόπιστο και ευρωπαϊκό πλαίσιο για την υποστήριξη της εφοδιαστικής αλυσίδας στη χώρα µας. 12

11 Εισαγωγή Τα Logistics και η ιαχείριση Εφοδιαστικών Αλυσίδων στο Παγκοσµιοποιηµένο Περιβάλλον Περίληψη Η ταυτόχρονη επίδραση της πληροφοριακής τεχνολογίας, των παγκόσµιων οικονοµικών ροών και των µεθοδολογιών διαχείρισης εφοδιαστικών αλυσίδων, συνεπικουρούµενων από την απελευθέρωση της αγοράς, τις ιδιωτικοποιήσεις, την παγκόσµια οικονοµική αγορά και τη µείωση των φραγµών στο εµπόριο έχουν ως αποτέλεσµα οι επιχειρήσεις σήµερα να σχεδιάζουν, να προµηθεύονται, να παράγουν, να διανέµουν και να πωλούν τα προϊόντα τους σε παγκόσµια βάση. Μια πραγµατικά διεθνής (global) επιχείρηση δεν έχει γεωγραφικούς περιορισµούς αλλά δηµιουργεί οικοσυστήµατα που συµπεριλαµβάνουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες µικρότερες εταιρείες για το σχεδιασµό, την προµήθεια, τη συναρµολόγηση και τη διανοµή προϊόντων σε παγκόσµιο επίπεδο. Η συγκεκριµένη εργασία παρουσιάζει τις κύριες συνιστώσες και προκλήσεις των logistics και της διαχείρισης εφοδιαστικών αλυσίδων στο νέο παγκοσµιοποιηµένο περιβάλλον. Ειδικότερα, συζητιούνται διεξοδικά οι µύθοι και οι πραγ- µατικότητες που έχουν ανακύψει, η διαχείριση κινδύνων και τα θέ- µατα ασφάλειας, η ευελιξία των εφοδιαστικών αλυσίδων, η ανάπτυξη υποδοµών logistics, η χρήση των εµπορευµατοκιβωτίων, καθώς και ο καθοριστικός ρόλος της Κίνας. Λέξεις - Κλειδιά ιαχείριση Εφοδιαστικών Αλυσίδων, Logistics, Παγκοσµιοποίηση, Οικονοµία 21

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ «εν είναι το δυνατότερο είδος που επιβιώνει, ούτε το πιο έξυπνο, αλλά αυτό που ανταποκρίνεται ταχύτερα στις αλλαγές», Charles Darwin «Επιτυχία είναι η ικανότητα να συνεχίζει κανείς από αποτυχία σε αποτυχία χωρίς να χάνει τον ενθουσιασµό του», Winston Churchill «...Τρία πράγµατα θα ζητήσω από εσάς: εργασία, εργασία, εργασία...», Χρίστος Τσολάκης, στο πρώτο του µάθηµα στην Α Γυµνασίου του Π.Σ.Π.Θ., Σεπτέµβριος 1976 Εισαγωγικό Πλαίσιο Βασικές Έννοιες Η ταυτόχρονη επίδραση της πληροφοριακής τεχνολογίας, των παγκόσµιων οικονοµικών ροών και των µεθοδολογιών διαχείρισης εφοδιαστικών αλυσίδων, συνεπικουρούµενων από την απελευθέρωση της αγοράς, τις ιδιωτικοποιήσεις, την παγκόσµια οικονοµική αγορά και τη µείωση των φραγµών στο εµπόριο (πέρα από την διεθνή οικονοµική ύφεση) έχουν ως αποτέλεσµα οι επιχειρήσεις σήµερα να προµηθεύονται, να παράγουν, να διανέµουν και να πωλούν τα προϊόντα τους σε παγκόσµια βάση. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας η παγκοσµιοποίηση παρουσιάζει νέες προκλήσεις για την αποδοτική διαχείριση των εφοδιαστικών αλυσίδων. Ένας σηµαντικός αριθµός επιχειρησιακών, οικονοµικών και τεχνολογικών αλλαγών έχει αναδυθεί που σκιαγραφεί την ανάγκη για µία ορθολογική και αποτελεσµατική διαχείριση εφοδιαστικών αλυσίδων και αποθεµάτων, προσαρµοσµένη στις ανάγκες της εκάστοτε βιοµηχανίας. Κοινό τόπο στη βιοµηχανία παραγωγής καταναλωτικών αγαθών αποτελεί σήµερα το γεγονός ότι συχνά οι πολιτικές παραγωγής και διανοµής που εφαρµόζονται είναι µη αποδοτικές, µη ευέλικτες, σχετίζονται µε µεγάλες παρτίδες παραγωγής, µικρή παραγωγικότητα και µε µεγάλους και µη προβλέψιµους χρόνους ικανοποίησης παραγγελιών. Υπάρχουν διαρκείς πιέσεις για τη συνεχή µείωση του χρονικού κύκλου από τη στιγµή που τίθεται µία παραγγελία µέχρι την ικανοποίηση της. Οι πελάτες προσδοκούν στιγµιαία εξυπηρέτηση και όποτε είναι διατεθειµένοι να περιµένουν προσµένουν ακριβείς χρόνους πα- 22

13 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ράδοσης. Επιπρόσθετα, ο αριθµός των προσφερόµενων προϊόντων (και κωδικών) έχει αυξηθεί, ενώ ο κύκλος ζωής τους συνεχώς µειώνεται. Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εµπορίου αποτελεί µία πρόσθετη πηγή πολυπλοκότητας για τις εφοδιαστικές αλυσίδες. Τέλος, τα δίκτυα των εφοδιαστικών αλυσίδων συνεχίζουν να επεκτείνονται γεωγραφικά σε ένα διεθνοποιηµένο περιβάλλον και εκτίθενται σε µεγαλύτερες πηγές ρίσκου. Οι εταιρείες που δεν µπορούν να ανταποκριθούν στο σύνολο των παραπάνω προκλήσεων συναντούν τροµερές δυσκολίες ανάπτυξης αλλά και βιωσιµότητας µέσα στη νέα οικονοµία. Τι εννοούµε όµως µε τον όρο ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας ( ΕΑ); Σύµφωνα µε το Council of Supply Chain Management Professionals (2008) η ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας αναφέρεται στο σχεδιασµό και στη διαχείριση όλων των ενεργειών/δραστηριοτήτων που σχετίζονται µε τις διαδικασίες προµήθειας, την παραγωγή-µεταποίηση και όλες τις δραστηριότητες των logistics. Επιπλέον, συµπεριλαµβάνει το συντονισµό και τη συνεργασία µε όλους τους εταίρους του καναλιού εφοδιασµού, πού µπορεί να είναι προµηθευτές, µεσάζοντες, εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics και πελάτες. Κατ ουσία, η ΕΑ ενοποιεί και ολοκληρώνει το σχεδιασµό, τις προµήθειες, την παραγωγή, την αποθήκευση, τη µεταφορά και τις πωλήσεις τόσο µέσα στις επιχειρήσεις όσο και µεταξύ αυτών (Εικόνα 1). Ο αντικειµενικός σκοπός της ιαχείρισης Πληροφορία Π Ρ Ο Μ Η Θ Ε Υ Τ Ε Σ Υλικά/Προϊόντα Χάραξη Στρατηγικής Σχεδίαση Αγορά Παραγωγή Μεταφορά Πώληση Χρήµατα Παραγωγικές ιαδικασίες Κ Α Τ Α Ν Α Λ Ω Τ Ε Σ Εικόνα 1. Οι διαδικασίες και οι ροές στη διαχείριση εφοδιαστικών αλυσίδων. 23

14 ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΙΚΤΥΑ LOGISTICS ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ

15 Για τη Βιοµηχανία του Μέλλοντος! Ενώ κατά την τελευταία δωδεκαετία η βιοµηχανία είχε παραµεληθεί στις αναπτυγµένες χώρες, σήµερα η κατάσταση αλλάζει. Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσµο, µετά και από τις εµπειρίες της πρόσφατης οικονοµικής ύφεσης, συνειδητοποιούν ότι οικονοµίες βασισµένες µόνον στον κλάδο των υπηρεσιών δεν µπορούν να επιβιώσουν. εν είναι τυχαίο ότι οι ΗΠΑ και η Γερµανία, χώρες µε σηµαντική βιοµηχανία, αντιµετώπισαν πολύ καλύτερα την κρίση. Επίσης, σηµαντική είναι και η συµβολή της βιοµηχανίας στην απασχόληση: υπολογίζεται ότι κάθε µία βιοµηχανική θέση εργασίας δηµιουργεί επτά πρόσθετες. Σίγουρα, το offshoring δεν βοήθησε σε µακρόπνοες στρατηγικές επενδύσεων στη βιοµηχανία στις αναπτυγµένες χώρες. Πρόσφατες, όµως, εξελίξεις όπως τα υψηλά µεταφορικά κόστη, καθώς και οι πιέσεις για παραγωγή κοντινότερα στους πελάτες ώστε οι εφοδιαστικές αλυσίδες να είναι ευέλικτες και να παρέχουν υψηλά επίπεδα εξυπηρέτησης, οδηγούν στο reshoring, την επιστροφή δηλαδή, της βιοµηχανίας σε αναπτυγµένες οικονοµίες και κυρίως των ΗΠΑ και του Ηνωµένου Βασιλείου. Μέσα σε αυτό το νέο πλαίσιο σχεδιασµού δικτύων εφοδιασµού, πρόσφατη µελέτη της IDC Manufacturing "Πρέπει οι εταιρείες να πάψουν να σχεδιάζουν µια εργοστασιακή µονάδα µυωπικά ως µια αποµονωµένη οντότητα" Insights (µετά από ανάλυση ερωτηµατολογίων από βιοµηχανίες παγκοσµίως), καταγράφει σηµαντική αλλαγή στον τρόπο που οι εται- 39

16 ΙΚΤΥΑ LOGISTICS ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΙΕΘΝΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ρείες αξιολογούν τις βιοµηχανικές τους επενδύσεις. Οι εταιρείες αναγνωρίζουν πια πως η άµεση εµπλοκή τους µε την παραγωγική διαδικασία προωθεί την καινοτοµία, ενώ βελτιώνει το επίπεδο εξυπηρέτησης των πελατών. Σήµερα, η βιοµηχανία δυσκολεύεται να ικανοποιήσει τόσο την συνεχώς µεταβαλλόµενη ζήτηση, όσο και να καινοτοµεί µε τους ρυθµούς που επιβάλλει ο ανταγωνισµός. Η µελέτη καταδεικνύει ότι ενώ η βιοµηχανία έχει συνήθως πλεονάζουσα δυναµικότητα, δεν µπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των πελατών µε αποδεκτό κόστος. Πώς, λοιπόν, θα πρέπει να είναι οργανω- µένες οι εργοστασιακές µονάδες του µέλλοντος; Πρώτα απ όλα θα πρέπει κάθε εργοστάσιο να αποκτήσει την ευελιξία να παράγει οικονοµικά ευρεία γκάµα προϊόντων και παραλλαγών τους. Θα πρέπει, επίσης, οι εταιρείες να πάψουν να σχεδιάζουν µια εργοστασιακή µονάδα µυωπικά ως µια αποµονωµένη οντότητα (συνήθως παρασυρό- µενες από τα κίνητρα εγκατάστασης σε συγκεκριµένες περιοχές!), αλλά ως κόµβο διεθνοποιηµένων δικτύων εφοδιασµού. Ήδη 43% των εταιρειών που συµµετείχαν στην παραπάνω έρευνα έχουν αναπτύξει συστηµατική διαδικασία για τη διερεύνηση του σχεδιασµού των εργοστασίων του µέλλοντος! Πρόσθετα, αναµένεται ότι τα επόµενα πέντε χρόνια: 10% των βιοµηχανιών θα αλλάξουν τα παραγωγικά τους µοντέλα από make-to-stock σε make-to-order. 47% των κατασκευαστών θα παράγουν modular πλατφόρµες σε κεντρικές µονάδες (εκµεταλλευόµενες το risk pooling), ενώ θα χρησιµοποιούν µικρές τοπικές µονάδες, προµηθευτές και διανοµείς για να εξειδικεύουν τα τελικά προϊόντα µε βάση την τοπική ζήτηση (glocalization!). 64% των εταιρειών θα έχουν αξιοποιήσει τεχνολογίες ICT σε όλη την παραγωγική τους διαδικασία. Περιοδικό Logistics & Management Ιούλιος-Αύγουστος

17 Ευρετήριο Dragons at your door: how Chinese cost innovation in disrupting global competition (βιβλίο του M. Zeng & P. Williamson, 2007) 275, 277 Enabling Trade (µελέτη του WEF) 41, 142 Green Supply Chain Management (ηµερίδα) 126 How the mighty fall (βιβλίο του Jim Collins) 249 Logistics Εφοδιαστική Αλυσίδα: Συνεισφορές στην κερδοφορία και την προστιθέµενη αξία (εκδήλωση στα πλαίσια Money Show 2004) 311 Operation Rules (βιβλίο του Levi-Simchi) 245 The Complexity Crisis (βιβλίο John Mariotti) 263 The day after (συνέδριο) 79 The innovator s dilemma (βιβλίο του Clayton Christensen) 278 The machine that changes the world (βιβλίο του James Womack) 250 What is the right supply chain for your product (εργασία) 229 Wikinomics (βιβλίο των Tapscott D. και Williams A.) 101, 104 «H Θεσσαλονίκη βρίσκει την ταυτότητά της» (ηµερίδα) 177 «Logistics και ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας: χρησιµοποιείστε τα για να αυξήσετε την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησής σας» (πρόγραµµα) 105 «Logistics και καινοτοµία: µοχλοί ανάπτυξης της Βόρειας Ελλάδας» 105 «The world is flat»/ «Ο κόσµος είναι επίπεδος» (βιβλίο του Friedman Τ.) 65, 86, 277 «Άλλη λογική για µια επανάσταση δηµιουργικότητας» (βιβλίο του Sir Robinson Ken) 85 «Βιώσιµη Ανάπτυξη στις Σύγχρονες Ευρωπαϊκές Πόλεις και Επιχειρηµατικότητα» 337, 339 «Ελληνικοί Λιµένες το παρόν και το µέλλον» (συνέδριο) 216 «Η θέση της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας στις ιεθνείς Αγορές» 337, 339 «Λιµενικά Επαγγέλµατα Νέες προκλήσεις και ευκαιρίες» (ηµερίδα) ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics η Σεπτ ο Thessaloniki Forum 337, ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics Technologies

18 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics 63, 102, 104, ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics 165, 171, 178, 181, 185, 231 1st Southeast European Congress on Supply Chain Management 165, 166, 171, 178, 181, Fortune Global ο ιεθνές Συµπόσιο 337, 339 2ο ιεθνές Συνέδριο Εφοδιαστικής Αλυσίδας Com 32, PL 46, 52 3M 225, 227 4th European Conference on ICT for Transport Logistics 233 7ο Πρόγραµµα Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 153 8o Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics 79, 199 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Logistics 210, 213, 310 Α Williams A. 101, 104 AAA - Agility, Adaptability, Alignment (ευελιξία, προσαρµοστικότητα, ευθυγράµµιση) 259 Accenture 121 Agile Αλυσίδες 230 Agro logistics 267 AGROCERT (Οργανισµός Πιστοποίησης και επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων) 267, 272 Airbus 125 Alcatel 32, 276 Aldi (γερµανική αλυσίδα σούπερ µάρκετ) 307, 320 Algericas (νότια Ισπανία) 214 Amazon.com 89, 225, 227, 228, 305, 306, 308, 312 AMR Research 240, 257, 279 AP Moller-Maersk Group 123 APM Terminals (σταθµοί εµπορευµατοκιβωτίων) 123 Apple 28, 44, 70, 188, 225, 227, 257, 258, 279 Aragon (Ισπανία) 219, 321 Arcelor Mittal 92 Argos 306 Arvis Jean-Francois (senior economist της Παγκόσµιας Τράπεζας) 41 Asset turnover (ανακύκλωση του ενεργητικού) 184, 254 AT Kearney (συµβουλευτική εταιρεία) 229, 283, 309 Β Bain & Company (εταιρεία συµβούλων) 115 Bax Global 303 Benchmarking (συγκριτική αξιολόγηση) 96, 112 Bentoville, Arkansas 318 Bershka 109 Best Buy 257 Bezos Jeff (ιδρυτής amazon.com) 308 Bharat Forge 92, 99 BMW (South Carolina ΗΠΑ) 203, 209, 219,

19 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ BMW 104 Boeing 104 Bone Marrow Donors Worldwide Registry 95 Boston Consulting Group (BCG) 49, 50, 91, 92, 189, 221 Bottom up 25, 54, 87, 291, 336 BRICI (χώρες) 91, 99 Business Footprints 189 Business Integration 304 BYD 99 C C level executive 200, 288 Caplice C. 287 Cannon Mike (πρόεδρος ιεθνών Επιχειρήσεων της Dell) 265 Capgemini (συµβουλευτική εταιρεία) 247 Carbon and Energy Footprint Analysis (Ανάλυση Ανθρακικού/ ενεργειακού αποτυπώµατος) 132, 133, 134, 135 Carbon Tax 123, 234 Carrefour 320 Cash to cash (κύκλος) 265 Caterpillar 50, 225 Celestica 26, 102 Chery (κινέζικη αυτοκινητοβιοµηχανία) 32, 275 Chico s FAS (Φλόριντα) 110 Chief Executive Officers (CEO) 32, 78, 130, 148, 240, 241, 243, 254, 275 China Shipping 214 Anderson Chris 89 Christensen Clayton 278 Cisco East 100 Cisco Systems 32, 100, 227, 244, 257, 276, 279 Cluster (συνεργατικός σχηµατισµός) 87, 88 Cluster Skolkovo 88 Cluster Βιολογικών Προϊόντων του ΣΒΒΕ 153 Cluster Ν. Κορέας 87 Cluster Σιγκαπούρης 87 Cluster Ταϊβάν 87 Cluster του Cambridge 87 Coca Cola Company 121, 225, 227, 257, 279 Cognizant Tata Consulting Services (TCS) 92 Colgate-Palmolive 225, 227, 257 Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment (CPFR) 231, 255 Collins Jim 249, 250 Computer Aided Design (CAD) 43 Connecting to compete trade logistics in the global economy 2007 (µελέτη) 180, 195, 274 Connecting to compete 2010 (µελέτη) 51, 157, 173, 180 Connecting to Compete 2012 (µελέτη) 45, 139 Container terminals 346 Continuous Replenishment (συνεχής αναπλήρωση αποθεµάτων) 230 Contract manufacturers 265 Core Competencies (συγκριτικά πλεονεκτήµατα εταιρείας) 56 Corte Ingles 310 Cortefie

20 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Cosco 145, 159, 169, 202 Council of Logistics Management (CLM) 239, 286, 323, 324 Council of Supply Chain Management Professional CSCMP (πρώην CLM, Council of Logistics Management) 23, 62, 63, 198, 240, 286, 324 CPD (Carbon Disclosure Project) 121, 122, Cross-Docking (διαχείριση αποθηκών) 114, 318 Cummins 225 Customer Relationship Management CRM 115 CVS (αλυσίδα πολυκαταστηµάτων) 74 D Tapscot D. 101, 104 Delhi 56 Dell Computers 56, 66, 113, 114, 121, 187, 225, 227, 235, 236, 257, 264, 265, 266, 297, 298, 312 Deloitte (Συµβουλευτικός οίκος) 53, 54 Demand Based Management 76 Demand planning (προγραµµατισµός ζήτησης) 251, 252 Demand Sensing 252 Demand-driven (αλυσίδες εφοδιασµού) 251, 266 Deutsche Bahn/Stinnes/ Schenker 303 Deutsche Post 303 Deutschland Denken (Φρανκφούρτη) (think tank) 108 DHL Express 74, 219, 322 Direct model (αποφυγή µεσαζόντων) 266 H Hooft Dirk t (πρόεδρος) 198 Disruptions (διακοπές τροφοδοσίας) 60, 74, 75, 76 Distribution Centers (κέντρα διανοµής) 134 Doing Business 2010 (µελέτη) 48 DP World 347 Drewry Shipping (εταιρεία συµβούλων) 333, 334 Duke Mike 130 Dutti Massimo 109 Dynamic Supply Chains (βιβλίο) 230 E E-Bay 90, 305 E-commerce 89 Economic Value Added (EVA) 117, 184, 232, 254, 256, 313 The Economist 83, 274 Economist Intelligence Unit 83 Electronic Data Interchange (EDI) 317 Embraer 99 European Logistics Association (ELA) 198 Every Day Low Price (EDPL) 318 Excellence (επιχειρησιακή αριστεία) 113 Exel 74, 303 EXPO , 220, 321 EXPORT Summit: Roadmap 358

21 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ to Growth (συνέδριο) 47 F Facebook 103 Fast Fashion 71, 109, 110, 210, 309, 310 fedex (Memphis) 203, 209, 219, 321 fedex 74, 312 Feiyue (όµιλος) 59 Feria Valencia 214 Financial Times 99 Flexicurity (ασφάλεια και ευεξία) 343 Flextronics 26, 102 Flickr 103 Ford Motor Company 121 Forecasting (πρόβλεψη ζήτησης) 251 Foreign Direct Investment (FDI) 147, 162, 168, 175, 180, 196 Forrester (εταιρεία ερευνών) 319 Fortune 500 (λίστα) 100, 328 Foxconn 26, 44, 102 Free Cash Flows 148, 184, 253, 254, 256, 312 Freelancing 84 Freight Forwarders 167, 173, 179, 274 Friedman Thomas 30, 65, 86 Full truckload (FTL) 62 Fully Flexible αλυσίδες 230 Functional (προϊόντα λειτουργικά) 229 G Galerias Primero 219, 322 Gartner (συµβουλευτική εταιρεία) 225, 226, 227, 228, 240 Gates Bill 112 Gateway port 150, 152, 156, 161, 164, 169, 170 GATT 328 Gattorna John 230 General Electric Medical System 32, 100, 276 General Motors (Opel Espana) 321 General Motors (Καλιφόρνια) 328 General Motors 55, 56, 114, 249 Stalk George (στρατηγικός αναλυτής BCG) 189 Georgia Tech (Ατλάντα ΗΠΑ) 243, 247, 288 Gioia Tauro (νότια Ιταλία) 214 Glaxosmithkline 279 Global Built 167, 173, 179, 273 Global Sell 167, 173, 179, 273 Global Source 167, 173, 179, 273 Global3 219, 322 Glocalization 40 Goodyear 253 Google 90, 103, 149, 152 Grey collar generation 83 H Harvard Business Review 131, 189, 229, 259 Hau Lee 259 HCL Technologies 92 Hedeggerd Connie 126 Helsinki University of Technology 118 Hennes & Mauritz (H&M σουηδική εταιρεία) 109, 110, 210, 225 Hewlett Packard 27, 69, 225, 227, 257, 279, 297, 298, 312 Holland International Distribution Council 198 Home-Depot

22 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Houston (Τέξας) 327 Hub and spoke 26, 101, 338, 340 Huller Ed (πρόεδρος CSCMP) 198 Hutchinson 202, 347 Hyatt Regency Casino 102, 104 Hynix 28, 70 I IBM 34, 66, 114, 227, 241, 242, 243, 257, 279, 281, 324 ICAP 139, 156, 162, 175 ICT 40, 46, 47 IDC Manufacturing Insights 39 IIT 107 ILME 198 IMO 123, 126 Inbound Logistics 140, 239 Inditex (ισπανικός όµιλος) 109, 210, 219, 225, 227, 310, 322 Industrial Development Agency (Ιρλανδία) 218 Information economy 117 Infosys 92 Innocentive δίκτυο 104 Innovative (καινοτόµα προϊόντα) 229 INSEAD 277 Institute for Supply Management (πρώην NAPM) 240 Integrated Sustainability Index ( είκτες Βιωσιµότητας Προµηθευτών) 130 Intel 28, 70, 225, 227, 257, 276 International Forum Logistics 09 της FETEC 255 International Institute for Management Development 118 Inventory Turns (ανακύκλωση αποθέµατος) 226, 318 iphone (Apple) 70, 258 Irish Trade Board 218 ISO IT 102, 115, 117, 246, 262, 275, 292, 317, 336 J Jabil Circuit 26, 102 JC Penney 232 Jianglong 59 Johnson & Johnson 225, 227, 257, 279 Just In Time (JIT) 48, 62, 110, 245, 328, 342 K Kallas Siim 126 Katrina (τυφώνας) 319 Kimberly-Clark 225 Knol 103 KPIs (Key Performance Indicator) 25, 122, 231, 255, 292, 336 Kraft Foods 227 L Lauri Ojala (καθηγητής Logistics) 41 LCC (Least Cost Countries) 50, 59, 60, 237 Lean production (λιτή παραγωγή) 29, 128, 231, 245, 246, 250, 256, 263, 284 Lean Supply Chain (λιτές αλυσίδες εφοδιασµού)

23 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ Lean value- add identification (µεθοδολογία) 128 Lenovo 297, 298 Life- long learning 83 Linux 101, 104, 118 Lisbon Council (think tank) 108 Lockheed Martin 257, 279 Logisticians 57, 181, 199, 289, 339 Logistics 21, 23, 24, 25, 33, 34, 45, 46, 47, 48, 51, 52, 61, 63, 65, 66, 67, 68, 72, 74, 79, 80, 93, 95, 105, 106, 114, 123, 133, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 147, 156, 157, 158, 161, 162, 163, 164, 165, 167, 168, 170, 171, 173, 174, 176, 177, 179, 180, 181, 183, 184, 185, 189, 191, 192, 193, 195, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 210, 211, 217, 218, 219, 220, 228, 229, 248, 254, 256, 260, 265, 267, 273, 274, 280, 285, 286, 287, 288, 292, 304, 306, 311, 317, 318, 322, 324, 327, 328, 331, 333, 337, 339 Logistics Bottlenecks 45, 51, 181 Logistics Center (εµπορευµατικό κέντρο) 144, 158, 163, 165, 170, 176, 178, 203, 207, 208, 209, 217, 219, 220, 321, 337, 346 Logistics Center Θριασίου 142, 157 Logistics Hub 207, 214, 215, 346 Logistics Performance Index (LPI) 41, 46, 47, 51, 139, 157, 162, 167, 174, 180, 195, 274 Logistics Service Providers (LSP) 45, 303, 304 Logitech 32, 276 Long Beach (Καλιφόρνια) 333 Long Tail (Φαινόµενο Μακριάς Ουράς) 89, 90 Lucent 32, 276 M Maersk Line 123, 124 Make-to-order 40 Make-to-stock 40 Mango (ισπανική εταιρεία) 110 Mariotti John 263 Market Value (χρηµατιστηριακή αξία της εταιρείας) 117 Marks & Spencer 308 Marshall Fisher 229 Christopher Martin (Πανεπιστήµιο Cranfield) 287 Mass customization (µοναδιαίο κόστος παραγωγής) 43, 264, 266 McDonald s 225,