{ Διακήρυξη Διαγωνισμού για το Έργο Οργάνωση ανάδειξη και προβολή του Ακαδημαϊκού περιεχομένου του Πανεπιστημίου Κρήτης

Transcript

1 { Διακήρυξη Διαγωνισμού για το Έργο Οργάνωση ανάδειξη και προβολή του Ακαδημαϊκού περιεχομένου του Πανεπιστημίου Κρήτης Υποέργο 1: Αναβάθμιση υφιστάμενων Ιδρυματικών Αποθετηρίων και ανάπτυξη νέων υπηρεσιών για την πρόσβαση στο ακαδημαϊκό περιεχόμενο του Πανεπιστημίου Κρήτης } Αναθέτουσα Αρχή:{ Πανεπιστήμιο Κρήτης-Ειδικός Λογαριασμός} Προϋπολογισμός: εκατό εξήντα δύο χιλιάδες εξακόσια ένα ευρώ και εξήντα τρία λεπτά ( ,63 ) πλέον ΦΠΑ- διακόσιες χιλιάδες ευρώ( ,00 ) συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ Διάρκεια: 18 μήνες Διαδικασία Ανάθεσης: Τακτικός με κριτήριο την οικονομικά συμφερότερη προσφορά Ημερομηνία διενέργειας διαγωνισμού: HH/MM/EE Κωδικός ΟΠΣ:

2 Πίνακας Περιεχομένων Πίνακας Περιεχομένων... 2 Συνοπτικά στοιχεία Έργου... 6 ΜΕΡΟΣ Α: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΟΥ... 7 Συντομογραφίες... 7 Α1. Περιβάλλον του Έργου... 9 Α1.1 Εμπλεκόμενοι στην υλοποίηση του αντικειμένου του Έργου...9 Α1.1.1 Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Λειτουργίας...9 Α1.1.2 Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Υλοποίησης...10 Α1.1.3 Άλλοι Φορείς που εμπλέκονται στην επιτυχή έκβαση του Έργου...11 Α1.1.4 Όργανα και Επιτροπές (Διακυβέρνηση του Έργου)...11 Α1.2 Υφιστάμενη κατάσταση (σε σχέση με τις απαιτήσεις του Έργου)...12 Α1.2.1 Συνοπτική περιγραφή των υπηρεσιών και της λειτουργίας του Φορέα Λειτουργίας 14 Α1.2.2 Περιγραφή των κύριων επιχειρησιακών διαδικασιών...14 Α1.2.3 Ανάλυση υποδομών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών...17 Α1.2.4 Επίπεδο Ωριμότητας του παρόντος Έργου...18 Α2. Αντικείμενο, στόχοι και κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας του Έργου...19 Α2.1 Αντικείμενο του Έργου...20 Α2.1.1 Α2.1.2 Α2.1.3 Α2.1.4 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...21 a. Ιδρυματικό Αποθετήριο...21 b. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη...21 Περιγραφή παρούσας κατάστασης...21 a. Ιδρυματικό Αποθετήριο...21 b. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη...23 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ...24 Περιγραφή έργου...24 Περιγραφή παρούσας κατάστασης...25 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...26 Περιγραφή έργου...26 Περιγραφή παρούσας κατάστασης...26 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...29 Περιγραφή έργου...29 Περιγραφή παρούσας κατάστασης...29 Α2.2 Σκοπιμότητα και αναμενόμενα οφέλη...30 Α2.2.1 Α2.2.2 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...31 α. Ιδρυματικό Αποθετήριο...31 β. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη...31 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ...33

3 Α2.2.3 Α2.2.4 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...34 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...35 Α2.3 Στόχοι και Έκταση του Έργου...36 Α2.3.1 Α2.3.2 Α2.3.3 Α2.3.4 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...37 α. Ιδρυματικό Αποθετήριο...37 β. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη...37 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ...39 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...41 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...44 Α2.4 Κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας του Έργου...45 Α2.4.1 Α2.4.2 Α2.4.3 Α2.4.4 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...46 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΎΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΏΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΏΝ...48 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...50 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...52 Α3. Λειτουργικές και Τεχνικές προδιαγραφές Έργου...53 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...53 α. Ιδρυματικό Αποθετήριο...53 β. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη...53 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ...54 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...54 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...55 Α3.1 Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες...56 Α3.1.1 Α3.1.2 Α3.1.3 Α3.1.4 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...56 a. Ιδρυματικό Αποθετήριο...56 b. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη...56 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ...57 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...58 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...59 Α3.2 Απαιτήσεις Αρχιτεκτονικής Συστήματος...60 Α3.3 Τεχνολογίες και σχέδιο υλοποίησης Έργου...62 Α3.3.1 Α3.3.2 Α3.3.3 Α3.3.4 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...62 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΎΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΏΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΏΝ...62 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...63 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...64 Α3.4 Προδιαγραφές Λειτουργικών Ενοτήτων (Υποσυστημάτων, Εφαρμογών)...65 Α3.4.1 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...65 a. Ιδρυματικό Αποθετήριο...65

4 A Ανάπτυξη υποσυστήματος επεξεργασίας εγγραφών MARC A Υποστήριξη της τεκμηρίωσης και παρουσίασης του Ερευνητικού έργου του Π.Κ. 66 A Αναβάθμιση διαλειτουργικότητας αποθετηρίου...67 Δημιουργία κατάλληλων διασυνδέσεων για την άντληση ή αποστολή δεδομένων που σχετίζονται με το τρέχον ερευνητικό έργο που παράγεται στο Π.Κ. με σκοπό την επίτευξη διαλειτουργικότητας με κεντρικά αποθετήρια...67 A Αναβάθμιση της διαδικασίας απόθεσης και τεκμηρίωσης από τον παραγωγό του έργου (αυταρχειοθέτηση)...68 A Ανάπτυξη λειτουργιών για την απόθεση και προβολή συλλογής φωτογραφικού αρχείου...69 A Α3.4.2 Α3.4.3 A Αναβάθμιση περιβάλλοντος χρήστη...70 b. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη...70 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΎΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΏΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΏΝ...72 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...74 Διαχείριση συστήματος...74 A Γενικές προδιαγραφές...74 A Διαχείριση γεωγραφικών πληροφοριών...75 A Διαχείριση ιεραρχικών δεδομένων...76 A A Α3.4.4 Πρωτόκολλα και πρότυπα...76 Προδιαγραφές που αφορούν στην ανάπτυξη για έξυπνες συσκευές.76 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...76 A Γενικές προδιαγραφές...76 A A A A A A A Πρωτόκολλα και πρότυπα...77 Διαχείριση χρηστών...78 Διαχείριση συστήματος...78 Μεσισμικό (Middleware)...79 Γενικά χαρακτηριστικά...79 Λειτουργικά χαρακτηριστικά...79 Πύλη πρόσβασης στην υπηρεσία...80 Γενικά χαρακτηριστικά...80 Υποσύστημα διεπαφής με το μεσισμικό...81 Υποσύστημα διεπαφής χρήστη...81 Λειτουργικά χαρακτηριστικά περιβάλλοντος χρήστη...81 Προδιαγραφές που αφορούν στην ανάπτυξη για έξυπνες συσκευές.82 Α3.5 Λειτουργικά Χαρακτηριστικά Εξοπλισμού...83 Α3.6 Διαλειτουργικότητα...83 Α3.7 Πολυκαναλική προσέγγιση...84

5 Α3.8 Ανοιχτά δεδομένα...84 Α3.9 Απαιτήσεις Ασφάλειας...86 Α3.10 Απαιτήσεις Ευχρηστίας Συστήματος...86 Α3.11 Απαιτήσεις Προσβασιμότητας...87 Α3.12 Χρονοδιάγραμμα και Φάσεις Έργου...87 Α Α Α Α ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική...87 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΎΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΏΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΏΝ...92 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας...95 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI...97 Α3.13 Πίνακας Παραδοτέων Α Α Α Α ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική ΟΜΑΔΑ Β: ΣΎΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΏΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΏΝ ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI Α3.14 Σημαντικά Ορόσημα υλοποίησης Έργου Α4. Ελάχιστες προδιαγραφές Υπηρεσιών Α4.1 Υπηρεσίες Εκπαίδευσης Α4.2 Υπηρεσίες Ευαισθητοποίησης Α4.3 Υπηρεσίες Πιλοτικής και Δοκιμαστικής Παραγωγικής Λειτουργίας Α4.4 Υπηρεσίες Εγγύησης «Καλής Λειτουργίας» Α4.5 Υπηρεσίες Συντήρησης Α4.6 Τήρηση προδιαγραφών ποιότητας υπηρεσιών Α5. Μεθοδολογία Διοίκησης και Υλοποίησης Έργου Α5.1 Μέθοδοι και Τεχνικές Υλοποίησης και Υποστήριξης Α5.2 Σχήμα (Οργάνωση) Διοίκησης και υλοποίησης του αντικειμένου του Έργου 113 Α5.3 Ειδικές προβλέψεις (ρυθμίσεις) για τη διασφάλιση της Ποιότητας των υπηρεσιών του συγκεκριμένου έργου Α5.4 Ειδικές προβλέψεις για τη Διαχείριση Κινδύνων Υλοποίησης Α5.5 Σενάρια χρήσης και Ελέγχου - Διαδικασία παραλαβής λειτουργικότητας συστημάτων και Έργου...115

6 Συνοπτικά στοιχεία Έργου Το έργο αυτό αποτελεί ένα από τα υποέργα του προγράμματος με τίτλο Οργάνωση, ανάδειξη και προβολή του Ακαδημαϊκού περιεχομένου του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στόχος του είναι η αναβάθμιση υφιστάμενων Ιδρυματικών Αποθετηρίων και ανάπτυξης νέων για την πρόσβαση στο Ακαδημαϊκό περιεχόμενο του Πανεπιστημίου Κρήτης. Το έργο αποτελείται από 4 ομάδες ως εξής: ΟΜΑΔΑ Α: Elocus- Εθνοβοτανική ΟΜΑΔΑ Β: ΣΎΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΏΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΏΝ ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI

7 ΜΕΡΟΣ Α: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΟΥ Συντομογραφίες o ΕΕ Ευρωπαϊκή Ένωση o EY Επιστημονικός Υπεύθυνος o ΕΣΠΑ Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς o ΕΠ Επιχειρησιακό Πρόγραμμα o ΕΠΠΕ Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής του Έργου o ΟΔΕ Ομάδα Διοίκησης Έργου o ΨΣ Ψηφιακή Σύγκλιση o ΜΦΙΚ Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης o Π.Κ. Πανεπιστήμιο Κρήτης o ΕΔΕΤ Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας o ΕΛ/ΛΑΚ Ελεύθερο Λογισμικό / Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα o ΕΕΛ/ΛΑΚ Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού / Λογισμικό Ανοιχτού Κώδικα o ΚΩΚ Κανονικές ώρες κάλυψης o ΤΠΕ Τεχνολογίες Πληροφόρησης και Επικοινωνιών o ΑΑ Αναθέτουσα Αρχή o UI User Interface o GUI Graphical User Interface o HL7 Health Level 7 o ISO International Organization for Standardization o OAI-PMH Open Archive Initiative Protocol for Metadata Harvesting o LDAP Lightweight Directory Access Protocol o WS Web Services o PDF Portable Document FormatODT Open Document Format o JPEG Joint Photographic Experts Group o JPG Joint Photographic Experts Group o XML Extensible Markup Language o UTF Unicode Transformation Formats o MARCXML Machine Readable Cataloguing 21 o MARC21 MARC in XML o UNIMARC Universal MARC Format Σελίδα 7 από 116

8 o CERIF Common European Research Information Format o OAI-PMH Open Archives Initiative - Protocol for Metadata Harvesting o URL Uniform Resource Locator o HTTP Hypertext Transfer Protocol o FTP File Transfer Protocolλληνικού Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής o SRU/SRW Search-Retrieve URL /Search-Retrieve Web Service o GIS Geographic Information System o GPS Global Positioning System o DLS Digital Library System o OJS Open Journal System o CRIS Current Research Information System o PDA Personal Digital Assistant o CAS Central Authentication Service o SSL Secure Sockets Layer o CSV Comma separated values o KML Keyhole Markup Language o KMZ Compressed Keyhole Markup Language files o EXIF Exchangeable Image File o GNU Unix-like Operating System o CCL Common Command Language o W3C World Wide Web Consortium o ESE Europeana Semantic Elements Σελίδα 8 από 116

9 Α1. Περιβάλλον του Έργου Α1.1 Εμπλεκόμενοι στην υλοποίηση του αντικειμένου του Έργου ΦOΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΦΟΡΕΑΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΡΕΥΝΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΦΟΡΕΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΡΓΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Α1.1.1 Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Λειτουργίας O φορέας λειτουργίας του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης είναι Ν.Π.Δ.Δ. με έδρα το Ρέθυμνο. Σε αυτό λειτουργούν 5 Σχολές και 17 τμήματα στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο: Φιλολογίας Ιστορίας και Αρχαιολογίας Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΜΗΜΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Σελίδα 9 από 116

10 Υπάρχουν επίσης και ποικίλα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών καθώς και διατμηματικά μεταπτυχιακά προγράμματα. Το ΠΚ με τις αρμόδιες Υπηρεσιακές του μονάδες (Οικονομικής διαχείρισης και Τεχνικών Υπηρεσιών) έχει λάβει επιβεβαίωση για διαχειριστική επάρκεια τύπου Α και τύπου Β, γεγονός που πιστοποιεί τη πλήρη επάρκεια του Ιδρύματος από πλευράς εμπειρίας, στελέχωσης, υποδομών και κυρίως τεχνογνωσίας, ώστε να υλοποιεί και να διαχειρίζεται συγχρηματοδοτούμενα και μη έργα. Ο ΕΛΠΚ του Ιδρύματος που έχει τη διαχείριση του έργου κατέχει επιβεβαίωση για τη διαχειριστική του επάρκεια τύπου Β και Γ. Α1.1.2 Συνοπτική παρουσίαση Φορέα Υλοποίησης O φορέας υλοποίησης του έργου είναι ο Ειδικός Λογαριασμός του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ο Ειδικός Λογαριασμός του Πανεπιστημίου Κρήτης διαχειρίζεται τα κονδύλια που προέρχονται από οποιαδήποτε πηγή και προορίζονται για την κάλυψη δαπανών οποιουδήποτε είδους, που είναι απαραίτητες για τις ανάγκες ερευνητικών, εκπαιδευτικών, επιμορφωτικών, αναπτυξιακών, καθώς και έργων για την παροχή επιστημονικών, τεχνολογικών και καλλιτεχνικών υπηρεσιών, την εκπόνηση ειδικών μελετών που συμβάλλουν στη σύνδεση της εκπαίδευσης και της έρευνας με την παραγωγή, και εκτελούνται ή παρέχονται από το επιστημονικό προσωπικό του Πανεπιστημίου ή και με τη συνεργασία άλλων ειδικών επιστημόνων. Διοικείται από την Επιτροπή Ερευνών, η οποία είναι συλλογικό αιρετό όργανο του Πανεπιστημίου, με σκοπό την υλοποίηση της ερευνητικής πολιτικής του Ιδρύματος. Η Επιτροπή Ερευνών απαρτίζεται από εκπροσώπους όλων των τμημάτων του Πανεπιστημίου, ενώ ως πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται ένας από τους τρεις αντιπρυτάνεις. Οι εκπρόσωποι των τμημάτων, οι οποίοι είναι μέλη ΔΕΠ, ορίζονται από το Γ.Σ. των τμημάτων και η θητεία τους είναι τριετής. Προκειμένου να προσδιορίζει την ερευνητική της πολιτική και να αποφασίζει για τα τρέχοντα θέματα που αφορούν στη διαχείριση των έργων, η Επιτροπή συνεδριάζει είτε ως ολομέλεια, είτε μέσω της εξουσιοδοτημένης επταμελούς επιτροπής της. Το οργανόγραμμα του φορέα υλοποίησης Σελίδα 10 από 116

11 Ρόλος του φορέα υλοποίησης στο έργο Ο ρόλος του φορέα υλοποίησης, ΠΚ-ΕΛΚΕ, είναι εποπτικός, διαχειριστικός, συντονιστικός, χρηματοδοτικός Ο ΕΥ κος Χριστοφίδης, σε συνεργασία με τη Βιβλιοθήκη του ΠΚ, έχει τη διοικητική εποπτεία της εκτέλεσης του φυσικού αντικειμένου του έργου. Ο ανάδοχος, καθοδηγούμενος από τον ΕΥ και τη Βιβλιοθήκη ή άλλα μέλη που τον συνεπικουρούν στο έργο του, αναλαμβάνει την εκτέλεση του έργου, στις εγκαταστάσεις του ΠΚ, καθώς και στις εγκαταστάσεις τρίτων συνεργαζόμενων φορέων, βάσει της ακριβούς αποτύπωσης (σε αρχεία excel) του υλικού προς ψηφιοποίηση / τεκμηρίωση. Τα αρχεία αυτά, τα οποία αποκαλούνται πρωτοκόλλα, αποτελούν το σημείο αναφοράς, ώστε να διεξαχθεί ο αντίστοιχος τμηματικός έλεγχος των παραδοτέων εκ μέρους του αναδόχου. Α1.1.3 Άλλοι Φορείς που εμπλέκονται στην επιτυχή έκβαση του Έργου Δεν εμπλέκονται άλλοι φορείς. Α1.1.4 Όργανα και Επιτροπές (Διακυβέρνηση του Έργου) Επιτροπή Διαγωνισμού (ΕΔ): Ο Διαγωνισμός θα διενεργηθεί από μία τριμελή Επιτροπή που ορίζεται από το επταμελές όργανο της Επιτροπής Ερευνών. Σελίδα 11 από 116

12 Η Επιτροπή Διαγωνισμού αναλαμβάνει το άνοιγμα και την αποσφράγιση των προσφορών, κρίνει για το παραδεκτό ή μη των προσφορών αυτών και υπογράφει το πρακτικό επιλογής, αιτιολογώντας πλήρως την επιλογή της. Ο ΕΥ υποβάλλει το πρακτικό επιλογής στο επταμελές όργανο της Επιτροπής Ερευνών, που είναι αρμόδιο για την κατακύρωση του διαγωνισμού ή έχει την εξουσία να αποφασίσει: 1.την τροποποίηση των όρων της διακήρυξης και την επανάληψη της 2.τη ματαίωση του διαγωνισμού 3.την προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής (ΕΠΠ): Η Επιτροπή Παρακολούθησης και Παραλαβής παρακολουθεί την εκτέλεση της προμήθειας και συντάσσει και υπογράφει το πρωτόκολλο παραλαβής. Επιτροπή Ενστάσεων (ΕΕΝ):Η Επιτροπή Ενστάσεων επιλαμβάνεται όλων των προσφυγών και ενστάσεων που αφορούν το διαγωνισμό και εισηγείται στην Επιτροπή Ερευνών που είναι αρμόδια για την κρίση των ενστάσεων. Τα μέλη της είναι υποχρεωτικά διάφορα από τα μέλη της Επιτροπής Διενέργειας του Διαγωνισμού. Α1.2 Υφιστάμενη κατάσταση (σε σχέση με τις απαιτήσεις του Έργου) Η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης διαθέτει ήδη τρία ανεξάρτητα συστήματα ψηφιακών συλλογών. Το Ιδρυματικό Αποθετήριο E-locus είναι το σύστημα στο οποίο καταχωρούνται πτυχιακές, μεταπτυχιακές εργασίες και διδακτορικές διατριβές που εκπονούνται στο Π.Κ. Η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ανέμη αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη ψηφιακή βιβλιοθήκη στο χώρο των Νεοελληνικών Σπουδών στην οποία έχουν καταχωρηθεί ψηφιοποιημένα κείμενα τα οποία βοηθούν τη διαδικασία της διδασκαλίας και της έρευνας που συντελείται στο Π.Κ. ενώ παράλληλα είναι ένα ερευνητικό και πληροφοριακό εργαλείο που χρησιμοποιείται από επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Σωρανός που περιέχει ψηφιοποιημένα τεκμήρια σχετικά με την Ιστορία της Ιατρικής και της Βιοηθικής. Και τα τρία αυτά συστήματα έχουν αναπτυχθεί με τη χρήση του ανοιχτού λογισμικού στήριξης ψηφιακών βιβλιοθηκών Keystone. Οι συλλογές αυτές πρόκειται να επεκταθούν σε περιεχόμενο στα πλαίσια του έργου αυτού ενώ τα αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα θα προσαρμοστούν κατάλληλα προκειμένου να φιλοξενήσουν το νέο περιεχόμενο και να δώσουν τις απαραίτητες υπηρεσίες στους τελικούς χρήστες. Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης εκδίδονται σημαντικές έγκριτες περιοδικές εκδόσεις, που έχουν καταξιωθεί στην ελληνική και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως σημεία αναφοράς στο αντικείμενό τους. Οι εκδόσεις αυτές καταγράφουν και προβάλλουν τόσο το ερευνητικό έργο που παράγεται στο ΠΚ όσο και συναφές ακαδημαϊκό έργο άλλων επιστημόνων εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ επίσης αποτελούν σημαντικά βήματα ακαδημαϊκού διαλόγου στους τομείς που καλύπτουν. Το γεγονός ότι κυκλοφορούν επί του παρόντος μόνο σε έντυπη μορφή θέτει σημαντικούς περιορισμούς στην κυκλοφορία και την ευρύτερη απήχησή τους, οι οποίοι θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με την ενσωμάτωσή τους σε ένα σύστημα ηλεκτρονικών περιοδικών ανοιχτής πρόσβασης. Σελίδα 12 από 116

13 Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ) του Πανεπιστημίου Κρήτης διαθέτει πολύ μεγάλες συλλογές που αφορούν στο φυσικό περιβάλλον της Ανατολικής Μεσογείου. Κύριος κορμός των συλλογών αυτών είναι τα δείγματα φυσικής ιστορίας (οργανισμοί, ιστοί, απολιθώματα, σκελετοί, κελύφη κ.ά.) που υπερβαίνουν τα τεμάχια. Μεγάλο μέρος αυτών των συλλογών έχει καταλογογραφηθεί ψηφιακά και αποτελεί βασικό εργαλείο έρευνας τόσο των ερευνητών του ΜΦΙΚ όσο και άλλων Ελλήνων και ξένων ερευνητών που ασχολούνται με το χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Παράλληλα με τις βάσεις των δειγμάτων λειτουργούν συνοδές βάσεις με πολυμεσικών αρχείων. Βασικό στοιχείο των παραπάνω δειγμάτων αποτελεί και η γεωγραφική πληροφορία που τα συνοδεύει. Οι πληροφορίες αυτές συγκεντρώνονται σε μια παράλληλη βάση γεωγραφικών δεδομένων η επεξεργασία των οποίων γίνεται με GIS. Ξεχωριστή βάση δεδομένων αποτελεί αυτή που διαμορφώνεται από τη βιβλιογραφία που έχει δημοσιευτεί για την περιοχή. Σημαντικά κομμάτια της που αναφέρονται κυρίως σε κατανομές οργανισμών, έχουν αποδελτιωθεί και αποτελούν ξεχωριστές βάσεις δεδομένων ανά οργανισμική ομάδα. Όλες αυτές οι επιμέρους βάσεις δεδομένων δεν αποτελούν ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα με συνέπεια η χρήση τους και η ενημέρωσή τους να μην είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Οι βάσεις αυτές στην πλειοψηφία τους είναι ανεπτυγμένες με εργαλεία λογισμικού που δεν ευνοούν την επίτευξη διαλειτουργικότητας με συναφή συστήματα και υπηρεσίες ενώ επιπλέον καθίσταται δύσκολη η προβολή και η αξιοποίησή τους μέσω του διαδικτύου. Η γνώση, ανάδειξη και διαχρονική αξιοποίηση των ποικίλων ιδιοτήτων των φυτών και βοτάνων από τις παραδοσιακές κοινωνίες είναι πρωτεύον, πολύτιμο κεφάλαιο της φυσικής και της άυλης ανθρωπογενούς πολιτισμικής κληρονομιάς κάθε τόπου. Αναπαράγεται και «κληροδοτείται» μέσα από την προφορική παράδοση, από τη μια γενιά στην άλλη και αφορά πολύ σημαντικούς τομείς της ζωής. Η σύγχρονη ενοποίηση των αγορών, η κατάρρευση των κοινωνικών δικτύων μετάδοσης αυτής της γνώσης, και η φυσική απώλεια των ηλικιωμένων μελών των τοπικών κοινοτήτων οδηγούν σε άμεσο και σοβαρό κίνδυνο απώλειας της Εθνοβοτανικής πληροφορίας, κίνδυνο που έχει κατ επανάληψη επισημανθεί από πολλούς διεθνείς οργανισμούς. Ευτυχώς μέρος αυτής της μεταβιβαζόμενης πληροφορίας διασώζεται ακόμη μέσα κυρίως από καταγραφές σε αρχαίες και σύγχρονες πηγές. Τα γραπτά Εθνοβοτανικά δεδομένα παραμένουν, ωστόσο, σε μεγάλο βαθμό διάσπαρτα, ασύνδετα και ασυσχέτιστα, η διαχείρισή τους σχεδόν μηδενική και η αλληλεπίδραση αυτών των δεδομένων με τους πιθανούς χρήστες είτε αυτοί είναι κοινωνικοί ή επιχειρηματικοί φορείς, είτε απλά μέλη της κοινωνίας των πολιτών ανύπαρκτη. Μια καινοτόμος υπηρεσία που αυτή τη στιγμή δεν παρέχεται από καμία άλλη Ελληνική Βιβλιοθήκη είναι αυτή της δημιουργίας μιας Ψηφιακής Εθνοβοτανικής Βιβλιοθήκης η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα απόθεσης δεδομένων και μεταδεδομένων Εθνοβοτανικού ενδιαφέροντος καθώς και δεδομένα θεματικής συσχέτισης με αρχαιολογικές, ιστορικές, λαογραφικές και φιλολογικές αναφορές και πηγές. Για τη μεγαλύτερη διείσδυση των υπηρεσιών και την αξιοποίησή τους από ευρύτερη κοινότητα χρηστών, κρίνεται αναγκαία η δημιουργία κατάλληλων υποδομών για τη δημιουργία εναλλακτικών και ευέλικτων μεθόδων χρήσης του περιβάλλοντος πρόσβασης στις συλλογές των αποθετηρίων με βάση τις διαφορετικές τεχνολογικές υποδομές (ασύρματα δίκτυα, κινητή τηλεφωνία, διαδίκτυο κλπ). Σελίδα 13 από 116

14 Το Πανεπιστήμιο Κρήτης έχει αναπτύξει πρόσφατα DataCenter στις υπολογιστικές υποδομές του οποίου πρόκειται να μεταφερθούν οι ψηφιακές υπηρεσίες που είναι ήδη ανεπτυγμένες στο Ίδρυμα ή πρόκειται να αναπτυχθούν από τώρα και στο εξής. Στόχος του έργου είναι η λειτουργία των υπηρεσιών που θα αναπτυχθούν σε αρχιτεκτονική εικονικών μηχανών και η εγκατάστασή τους στο DataCenter του Ιδρύματος. Α1.2.1 Συνοπτική περιγραφή των υπηρεσιών και της λειτουργίας του Φορέα Λειτουργίας O φορέας λειτουργίας του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης είναι Ν.Π.Δ.Δ. με έδρα το Ρέθυμνο. Σε αυτό λειτουργούν 5 Σχολές και 17 τμήματα στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο. Το ΠΚ με τις αρμόδιες Υπηρεσιακές του μονάδες (Οικονομικής διαχείρισης και Τεχνικών Υπηρεσιών) έχει λάβει επιβεβαίωση για διαχειριστική επάρκεια τύπου Α και τύπου Β, γεγονός που πιστοποιεί τη πλήρη επάρκεια του Ιδρύματος από πλευράς εμπειρίας, στελέχωσης, υποδομών και κυρίως τεχνογνωσίας, ώστε να υλοποιεί και να διαχειρίζεται συγχρηματοδοτούμενα και μη έργα. Ο ΕΛΠΚ του Ιδρύματος που έχει τη διαχείριση του έργου κατέχει επιβεβαίωση για τη διαχειριστική του επάρκεια τύπου Β και Γ. Α1.2.2 Περιγραφή των κύριων επιχειρησιακών διαδικασιών Στα πλαίσια του έργου αυτού, σχεδιάζουμε την αναβάθμιση των υπαρχουσών υποδομών των υπηρεσιών απόθεσης και προβολής Ακαδημαϊκού Περιεχομένου του Πανεπιστημίου Κρήτης και τη δημιουργία νέων υπηρεσιών που αποσκοπούν στη δημιουργία αποθετηρίων για τη διάθεση πρωτότυπων συλλογών και ευρετηρίων και τη μεγαλύτερη διείσδυση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε ευρύτερη κοινότητα χρηστών. Επίσης, προβλέπεται η μετάβαση όλων των συστημάτων που στηρίζουν ψηφιακές υπηρεσίες σε κεντρικές υπολογιστικές υποδομές του Πανεπιστημίου Κρήτης αξιοποιώντας τις τεχνολογίες για λειτουργία σε περιβάλλον εικονικών μηχανών κάνοντας βέλτιστη χρήση των υπολογιστικών πόρων και διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των παρεχομένων υπηρεσιών. Πιο συγκεκριμένα οι δράσεις που προβλέπονται στο έργο είναι: Αναβάθμιση Ιδρυματικού Καταθετήριο E-locus Ανάπτυξη συστήματος Ψηφιακής Εθνοβοτανικής Βιβλιοθήκης Ανάπτυξη πληροφοριακού συστήματος και διαδικτυακής πύλης πρόσβασης στις συλλογές του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης Ανάπτυξη συστήματος διαχείρισης ηλεκτρονικών περιοδικών ανοιχτής πρόσβασης Ανάπτυξη περιβάλλοντος εναλλακτικής πρόσβασης στις ψηφιακές συλλογές μέσω έξυπνων κινητών συσκευών Σελίδα 14 από 116

15 Διαδικασίες εγκατάστασης εφαρμογών και μετάπτωσης δεδομένων στις υπολογιστικές υποδομές του Data Center του Πανεπιστημίου Κρήτης Στα πλαίσια του έργου σχεδιάζεται η ανάπτυξη ή η αναβάθμιση συστημάτων τα οποία θα πρέπει να υποστηρίζουν μια σειρά από επιχειρησιακές διαδικασίες, δηλαδή λειτουργίες, μέσω υποσυστημάτων ή/και πρόσθετων εφαρμογών, οι οποίες αναλύονται στις επόμενες παραγράφους. Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει συνοπτικά τις λειτουργίες αυτές, εξηγώντας πώς αυτές συμμορφώνονται με το πλαίσιο των στόχων του Ε.Π. «ΨΗΦΙΑΚΗ ΣΥΓΚΛΙΣΗ» και επηρεάζουν θετικά τα αποτελέσματα του Έργου. Λειτουργία Ιδρυματικό Καταθετήριο E-locus Αναβάθμιση της διαδικασίας επεξεργασίας και τεκμηρίωσης Ανάπτυξη υποδομής για την ενσωμάτωση νέων συλλογών Δημιουργία υποδομών επικοινωνίας με ετερογενή συστήματα Ανάπτυξη διαδικασίας αυτοαρχειοθέτησης Ψηφιακή Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη Ανάπτυξη συστήματος ψηφιακής βιβλιοθήκης Δημιουργία υποδομών επιμέλειας ηλεκτρονικού ευρετηρίου εθνοβοτανικού περιεχομένου Προσωποποιημένο περιβάλλον προβολής της συλλογής και των αποδελτιωμένων τεκμηρίων Πληροφοριακό σύστημα και διαδικτυακή πύλη πρόσβασης στις συλλογές του Οφέλη Θα διευκολύνει ουσιαστικά την απαιτούμενη προσπάθεια του προσωπικού της βιβλιοθήκης στην καταγραφή του ερευνητικού και ακαδημαϊκού έργου που παράγεται στο ίδρυμα. Θα επιτρέπει την προβολή και την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του υλικού από όλους Θα προωθήσει την έρευνα και την εξωστρέφεια του Ιδρύματος Θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη διαλειτουργία με άλλα συστήματα και υπηρεσίες του Ιδρύματος και άλλες εθνικές και διεθνείς συναφείς δράσεις Θα συμβάλει στη διάσωση και διατήρηση της σχετικής φυσικής και άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς Θα προωθήσει την έρευνα προς την αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων που παρέχουν στην κοινωνία οι ιδιαιτερότητες του φυσικού και δη του φυτικού περιβάλλοντος Θα υποστηρίξει την εκπαιδευτική διαδικασία, ιδίως της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης Θα υποστηρίξει τους εμπλεκόμενους επιχειρηματικούς και άλλους φορείς για τη βελτίωση της παραγωγής προϊόντων υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας Θα υποστηρίξει τις εφαρμογές για τους πολίτες και την ηλεκτρονική μάθηση. Η ενοποίηση ετερογενών πληροφοριών σχετικών με τη βιοποικιλότητα και η Σελίδα 15 από 116

16 Λειτουργία Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης Δημιουργία υποδομών για την καταχώρηση ψηφιακών τεκμηρίων που σχετίζονται με το έργου του ΜΦΙΚ Δημιουργία υποδομών υποστήριξης της τεκμηρίωσης των ψηφιακών τεκμηρίων και των συλλογών Μετάπτωση δεδομένων από υπάρχουσες συλλογές στο νέο πληροφοριακό σύστημα Προσωποποιημένο περιβάλλον προβολής των συλλογών Σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικών περιοδικών ανοιχτής πρόσβασης Δημιουργία υποδομών επιμέλειας ηλεκτρονικών περιοδικών εκδόσεων ανοιχτής πρόσβασης Δημιουργία προσωποποιημένου περιβάλλοντος παρουσίασης των περιοδικών εκδόσεων Παραμετροποίηση και αναδρομική απόθεση επιλεγμένων περιοδικών εκδόσεων Περιβάλλον εναλλακτικής πρόσβασης σε ψηφιακές συλλογές μέσω έξυπνων κινητών συσκευών Δημιουργία περιβάλλοντος πρόσβασης σε καταλόγους και ψηφιακές συλλογές μέσω κινητών συσκευών Ανάπτυξη υποδομής για την εύκολη επέκταση του συστήματος για την Οφέλη προσφορά της στις προβλεπόμενες ομάδες - χρήστες θα αποτελέσει ένα χρηστικό εργαλείο που θα συμπληρώνει τις ανάγκες της περιβαλλοντικής ενημέρωσης και θα συμβάλλει στην επιστημονική γνώση για τη βιοποικιλότητα. Η πρόβλεψη αυτή ισχύει από τις εξειδικευμένες ανάγκες ενός ερευνητή ως τη γενική πληροφορία που αναζητά οποιοσδήποτε πολίτης. Επιπλέον, σε πλήρη ανάπτυξη θα μπορέσει να αποτελέσει εναλλακτική λύση υποκατάστασης ενός (ανύπαρκτου σήμερα) εθνικού καταλόγου συλλογών φυσικής ιστορίας. Θα παρέχει ελεύθερα και χωρίς συνδρομή ερευνητικά αποτελέσματα υψηλής ποιότητας σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό Θα προωθήσει το έργο της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας επιτυγχάνοντας αύξηση της διάχυσης και απήχησης της έρευνας Θα απλοποιήσει τη διαδικασία δημοσίευσης διατηρώντας υψηλό επίπεδο ποιότητας Θα μειώσει τους χρόνους δημοσίευσης που χαρακτηρίζουν τα παραδοσιακά έντυπα περιοδικά Θα καταστήσει προσβάσιμο σε όλους το ερευνητικό περιεχόμενο που χρηματοδοτείται από δημόσιους πόρους Θα συμβάλει σταδιακά στη μείωση του κόστους έκδοσης των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Θα προωθήσει το έργο της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας Θα προωθήσει το ακαδημαϊκό περιεχόμενο του Ιδρύματος Θα βοηθήσει στην ευκολότερη προσέγγιση του περιεχομένου και την διείσδυση του σε μεγαλύτερες ομάδες πληθυσμού Θα δημιουργήσει τεχνογνωσία στο τομέα των νέων τεχνολογιών Σελίδα 16 από 116

17 Λειτουργία υποστήριξη νέων συλλογών Παραμετροποίηση για αρχική υποστήριξη επιλεγμένων συλλογών Οφέλη Α1.2.3 Ανάλυση υποδομών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών Το Πανεπιστήμιο Κρήτης, διαθέτει σήμερα μια ιδιαίτερα ανεπτυγμένη υποδομή τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών που αποτελούν τη βάση για την διάθεση ενός μεγάλου εύρους ηλεκτρονικών υπηρεσιών στην Πανεπιστημιακή Κοινότητα. Σκοπός αυτής της υποδομής είναι η προσφορά υπηρεσιών με προδιαγραφές που εξασφαλίζουν την αδιάλειπτη λειτουργία 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, 365 μέρες το χρόνο. Tο Ίδρυμα έχει αναπτύξει ένα σύγχρονο δίκτυο κορμού που εκτείνεται σε όλα τα σημεία παρουσίας του. Οι δικτυακές υποδομές, τόσο σε κεντρικό αλλά και σε τμηματικό επίπεδο, έχουν σχεδιαστεί και υλοποιούνται με γνώμονα την εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής διαθεσιμότητας και την παροχή υπηρεσιών πολύ υψηλού επιπέδου. Για την διασφάλιση της εύρυθμης και αποδοτικότερης λειτουργίας των ηλεκτρονικών υπηρεσιών έχει ήδη υλοποιηθεί οπτικός δακτύλιος διπλής όδευσης (τύπου ring) στον οποίο και έχουν συνδεθεί το σύνολο των κτιριακών εγκαταστάσεων των τμημάτων καθώς και το datacenter. Η εξυπηρέτηση των αναγκών δικτυακής διασύνδεσης του ιδρύματος επιτυγχάνεται με την κεντρική σύνδεση του ιδρύματος στο ΕΔΕΤ, και κατ επέκταση στο Διαδίκτυο, με ταχύτητα 10Gbps και τα εσωτερικά δίκτυα των τμημάτων και υπηρεσιών του ιδρύματος αποτελούνται από δίκτυα διανομής και πρόσβασης switched Ethernet σε ταχύτητες Gigabit Ethernet και 10/100/1000Mbps αντίστοιχα. Παράλληλα με τις υπηρεσίες ενσύρματης δικτύωσης υπάρχει εγκατεστημένη ευρεία βάση παροχής ασύρματης πρόσβασης, η οποία συμπληρώνει τις ενσύρματες υποδομές του Πανεπιστημίου με τρόπο οικονομικό, γρήγορο και αξιόπιστο, φτάνοντας σε κάθε γωνία, ακόμα και σε χώρους όπου η εγκατάσταση καλωδίωσης είναι πρακτικά ανέφικτη. Με το τρόπο αυτό δημιουργείται ένα ενιαίο δίκτυο που δίνει σε κάθε μέλος της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, αλλά και σε επισκέπτες, άμεση και εύκολη πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες δικτύου και τις πηγές πληροφόρησης που προσφέρονται από το Πανεπιστήμιο αλλά και το Διαδίκτυο. Αυτή την στιγμή παρέχονται υπηρεσίες ασύρματης δικτυακής διασύνδεσης που προσφέρουν εκτεταμένη κάλυψη όλων των χώρων εκπαιδευτικής δραστηριότητας, έτσι καλύπτονται τα αμφιθέατρα διδασκαλίας, οι βιβλιοθήκες καθώς και μεγάλος αριθμός εργαστηρίων και χώρων μελέτης / σεμιναρίων καθώς και οι χώροι αυξημένης συνάθροισης μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας όπως είναι τα κυλικεία, τα εστιατόρια και οι χώροι συναντήσεων / συνεδριάσεων. Σελίδα 17 από 116

18 Οι υποδομές αυτές ενισχύονται ακόμη περισσότερο σήμερα με τη πρόσφατη δημιουργία του Datacenter στις κτιριακές εγκαταστάσεις της πανεπιστημιούπολης Βουτών Ηρακλείου. Η συγκεκριμένη εγκατάσταση αποτελεί έργο πνοής για το ΠΚ, και σκοπεύει να συμπεριλάβει το σύνολο του αναγκαίου αποθηκευτικού και δικτυακού εξοπλισμού του ιδρύματος και έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί σύμφωνα με τα πλέον σύγχρονα διεθνή ειδικά πρότυπα για την φιλοξενία πληροφοριακών συστημάτων έχοντας πάντα σαν γνώμονα την υψηλή διαθεσιμότητα, την ασφάλεια και την δυνατότητας άρτιας τεχνικής υποστήριξης. Με την λειτουργία της υποδομής datacenter εξασφαλίζεται σημαντική οικονομία κλίμακας σε ηλεκτρομηχανολογικές υποδομές, σε υπολογιστικό και αποθηκευτικό εξοπλισμό όσο και σε ανθρώπινους πόρους. Επίσης περιορίζεται η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας συμβάλλοντας έτσι στην περιβαλλοντική μέριμνα και στην πράσινη ανάπτυξη. Α1.2.4 Επίπεδο Ωριμότητας του παρόντος Έργου Το έργο αυτό αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης δράσης την οποία εκπονεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης για τον εμπλουτισμό του ψηφιακού ακαδημαϊκού περιεχομένου του ιδρύματος και την παροχή σύγχρονων υπηρεσιών πρόσβασης σ αυτό. Παράλληλα με το έργο αυτό, είναι σε εξέλιξη αντίστοιχα έργα που στοχεύουν στη δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου και στην πρόσκτηση υποδομών που θα συμβάλουν στη φιλοξενία των υπηρεσιών αυτών. Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης λειτουργούν ήδη επιτυχώς υπηρεσίες αντίστοιχες με τις ζητούμενες από το παρόν έργο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον σωστό σχεδιασμό των νέων υπηρεσιών και τη δυνατότητα ενσωμάτωσής τους στη λειτουργία του ιδρύματος με ομαλό τρόπο. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης διαθέτει όλες τις απαραίτητες υποδομές σχετικά με την υπολογιστική και δικτυακή στήριξη των υπηρεσιών καθώς διαθέτει όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό αλλά και εξειδικευμένες ομάδες υποστήριξης τους. Η όλη προσπάθεια εντάσσεται στη διαρκή προσπάθεια του Πανεπιστημίου Κρήτης να παρέχει στα μέλη της Ακαδημαϊκής Κοινότητας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες. Η εμπειρία του Πανεπιστημίου Κρήτης σε ανάλογα αναπτυξιακά έργα και η τεχνογνωσία του στους επιμέρους τομείς εφαρμογής διασφαλίζουν τις προϋποθέσεις για την σωστή και επιτυχή ολοκλήρωση του παρόντος έργου. Σελίδα 18 από 116

19 Α2. Αντικείμενο, στόχοι και κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας του Έργου Σελίδα 19 από 116

20 Α2.1 Αντικείμενο του Έργου Σελίδα 20 από 116

21 Α2.1.1 ΟΜΑΔΑ Α: Elocus Εθνοβοτανική a. Ιδρυματικό Αποθετήριο Το Πανεπιστήμιο Κρήτης διαθέτει Ιδρυματικό Αποθετήριο στο οποίο βρίσκονται καταχωρημένες πτυχιακές, μεταπτυχιακές εργασίες και τις διδακτορικές διατριβές που έχουν εκπονηθεί στο ίδρυμα και είναι οργανωμένες σε διακριτές συλλογές ανάλογα με τον τύπο τους και το τμήμα και τη σχολή της οποίας μέλος ήταν ο δημιουργός τους. Στα πλαίσια αυτού του έργου, 1. το ιδρυματικό αποθετήριο E-locus 1.1 θα αναβαθμιστεί για να παρέχει βελτιωμένες υπηρεσίες πρόσβασης και απόθεσης. 1.2 θα αναβαθμιστεί επίσης ως προς τη διαλειτουργικότητά ώστε να είναι δυνατή η επικοινωνία και η ανταλλαγή δεδομένων με συναφή συστήματα 2. Παράλληλα θα επεκταθεί με την προσθήκη δύο διακριτών συλλογών, 2.1 μία για την καταγραφή του ερευνητικού έργου που παράγεται στο Π.Κ. και 2.2 μία δεύτερη για την απόθεση και προβολή του φωτογραφικού αρχείου του ιδρύματος. b. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη Η Ψηφιακή Εθνοβοτανική βιβλιοθήκη είναι μια νέα υπηρεσία η οποία θα βασιστεί σε μια ψηφιακή πλατφόρμα που θα παρέχει τη δυνατότητα απόθεσης δεδομένων και μεταδεδομένων Εθνοβοτανικού ενδιαφέροντος και νέων στοιχείων από ετερογενείς πηγές στο πλαίσιο της παραπάνω θεματικής συσχέτισης, τη δημιουργία Εθνοβοτανικού Αρχείου αρχαιολογικών, ιστορικών, λαογραφικών και φιλολογικών πηγών. Το αρχείο αυτό πέραν των ψηφιακών πηγών θα βασιστεί και στην πιλοτική απόθεση νέων στοιχείων από έντυπο μη ψηφιοποιημένο υλικό την ανάπτυξη ψηφιακής υπηρεσίας παροχής Εθνοβοτανικών στοιχείων/δεδομένων στον ερευνητικό εκπαιδευτικό και επιχειρηματικό κόσμο που θα είναι διαλειτουργική τόσο προς τις άλλες δομές του Πανεπιστημίου Κρήτης όσο και προς άλλες δημόσιες υπηρεσίες και φορείς. Περιγραφή παρούσας κατάστασης Το Πανεπιστήμιο Κρήτης διαθέτει υπηρεσία καταλόγου χρηστών (LDAP) καθώς και υπηρεσία ενιαίας σύνδεσης (Single Signon) η οποία διατίθεται μέσω του συστήματος ελέγχου ταυτότητας CAS (Central Authentication Service). Με τις παραπάνω υπηρεσίες μπορεί να πιστοποιηθεί εάν ένας επισκέπτης μιας ζητούμενης υπηρεσίας είναι μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας του Π.Κ. προκειμένου να προσαρμόζονται οι λειτουργίες και οι δυνατότητες πρόσβασης του περιβάλλοντος χρήστη. a. Ιδρυματικό Αποθετήριο Η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης σχεδίασε και ανέπτυξε το Ιδρυματικό Αποθετήριο «Elocus» στο οποίο έχουν καταχωρηθεί περίπου εγγραφές, προσφέροντας πρόσβαση σε πτυχιακές εργασίες, μεταπτυχιακές και διδακτορικές διατριβές σε ψηφιακή μορφή. Το «E-locus» Σελίδα 21 από 116

22 είναι διαθέσιμο για πρόσβαση από το ευρύ κοινό μέσω του διαδικτυακού τόπου Το ιδρυματικό Αποθετήριο «E-locus» έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης ψηφιακής βιβλιοθήκης προσφέροντας πρόσβαση στο υλικό της μέσω του διαδικτύου είτε μέσω του ιστοτόπου του είτε με δομημένους μηχανισμούς που καθορίζονται από τη λειτουργία πρωτοκόλλων όπως το Z39.50, το SRW/SRU και το OAI-PMH. Οι βιβλιογραφικές πληροφορίες φυλάσσονται στο σύστημα με τη μορφή xml αρχείων. Οι βιβλιογραφικές πληροφορίες είναι δομημένες με ένα σχήμα μεταδεδομένων το οποίο υποστηρίζει τόσο την περιγραφική τεκμηρίωση του υλικού αλλά και όλες εκείνες τις πληροφορίες οι οποίες είναι απαραίτητες για την διατήρηση του ψηφιακού περιεχομένου, τον έλεγχο διαβαθμισμένης πρόσβασης, δικαιώματα χρήσης κλπ. Τα ψηφιακά τεκμήρια αποθηκεύονται με μορφή αρχείων (PDF, MsOffice ή JPG) σε φάκελους του συστήματος και συνδέονται με τις αντίστοιχες βιβλιογραφικές πληροφορίες έχοντας καταχωρήσει στις τελευταίες το φάκελο του συστήματος και το όνομα του αρχείου ώστε να είναι δυνατή η από κοινού ανάκτηση τους. Οι βιβλιογραφικές πληροφορίες τροφοδοτούν τη μηχανή αναζήτησης η οποία παρέχει πρόσβαση στο υλικό με ποικίλες δυνατότητες. Η μηχανή αναζήτησης του συστήματος βασίζεται στο λογισμικό Zebra. Τις προσωποποιημένες υπηρεσίες που παρέχονται στους χρήστες τις υποστηρίζει ένας μηχανισμός ο οποίος είναι ανεπτυγμένος με τη χρήση PHP, XML και MySQL όπου ένας χρήστης μετά από εισαγωγή του στο σύστημα με κάποιο κωδικό, έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει εντολές και αποτελέσματα αναζήτησης για περαιτέρω χρήση. Το σύστημα παράλληλα επιτρέπει προσωρινές ανώνυμες συνεδρίες με όλες τις δυνατότητες που δίνονται στους εγγεγραμμένους χρήστες. Τόσο το περιβάλλον αναζήτησης και προβολής όσο και το περιβάλλον επιμέλειας της ψηφιακής συλλογής είναι ανεπτυγμένο σαν διαδικτυακή εφαρμογή και το μόνο που είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του συστήματος είναι η σύνδεση του χρήστη με το διαδικτυακό τόπο του «E-locus» μέσω ενός κοινού web browser. Η διαχείριση του περιβάλλοντος είτε γίνεται μέσω του διαχειριστικού περιβάλλοντος του Keystone DLS είτε μέσω ειδικών συνδέσεων από το περιβάλλον του E-locus ενώ για ορισμένες διαδικασίες απαιτείται η επέμβαση του διαχειριστή του συστήματος μέσω εντολών του λειτουργικού συστήματος. Το σύστημα είναι εγκατεστημένο και λειτουργεί σε υπολογιστικό σύστημα τύπου server τεχνολογίας Intel Xeon 32bit και υποστηρίζεται από το λειτουργικό σύστημα Debian (squeeze). Το λογισμικό στο οποίο στηρίζεται η λειτουργία του είναι το Keystone DLS. Το Keystone είναι μια πλατφόρμα η οποία επιτρέπει την ανάπτυξη, επιμέλεια και προβολή ψηφιακού περιεχομένου, τη διαχείριση portal και την πρόσβαση σε πηγές πληροφόρησης. Είναι προσανατολισμένο για χρήση από βιβλιοθήκες, μουσεία και αρχεία για να προσφέρει ψηφιακές υπηρεσίες υποστηρίζοντας καθιερωμένα πρότυπα και πρωτόκολλα που εφαρμόζονται στον τομέα της ανάκτησης πληροφοριών με πεδίο εφαρμογής τις βιβλιοθήκες. Το Keystone αναπτύχθηκε πρωτογενώς από την εταιρεία IndexData ως λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης έχοντας στηρίξει την ανάπτυξη των ψηφιακών του συλλογών στο Keystone και έχοντας αναπτύξει σημαντική τεχνογνωσία στο λογισμικό αποφάσισε τη διατήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη τόσο του ίδιου του Σελίδα 22 από 116

23 Keystone όσο και των portals που στηρίχτηκαν σ' αυτό. Το λογισμικό του Keystone με τις επεκτάσεις που αναπτύχθηκαν από την ομάδα μηχανογράφησης της Βιβλιοθήκης του Π.Κ. διατηρείται σε git repository στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και είναι προσβάσιμο από τη διεύθυνση μαζί με πληροφοριακό υλικό σχετικά με τις δυνατότητες του Keystone καθώς και οδηγίες χρήσης του. Το λογισμικό του διαδικτυακού τόπου του E-Locus παρέχεται σε πηγαία μορφή μέσω αποθετηρίου git που διατηρείται στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η αναβάθμιση του λογισμικού από τον ανάδοχο θα βασιστεί στον υπάρχοντα πηγαίο κώδικα και οι αλλαγές και προσθήκες που θα προκύψουν από το έργο θα πρέπει να συγχωνευτούν με τις αλλαγές που θα έχουν ενσωματωθεί από ενδεχόμενες παράλληλες παρεμβάσεις συντήρησης. b. Εθνοβοτανική Βιβλιοθήκη Στα πλαίσια του έργου που εκπονείται στο Πανεπιστήμιο Κρήτης θα συλλεχθούν ψηφιοποιημένα και φυσικά τεκμήρια τα οποία θα εισαχθούν στη βάση δεδομένων της Ψηφιακής Εθνοβοτανικής Βιβλιοθήκης συνοδευόμενα από αντίστοιχα μεταδεδομένα που θα τα περιγράφουν βιβλιογραφικά. Ομάδα ειδικών του Πανεπιστημίου Κρήτης, θα μελετήσει και θα εξάγει από αυτά πληροφορίες εθνοβοτανικού ενδιαφέροντος οι οποίες θα ενταχθούν στο σύστημα με μορφή ευρετηρίων, προκαθορισμένων λεξιλογίων και θησαυρών. Οι πληροφορίες αυτές συνδυαζόμενες με τα τεκμήρια θα προσφέρουν στον διαδικτυακό επισκέπτη ένα ενιαίο περιβάλλον πληροφόρησης. Σελίδα 23 από 116

24 Α2.1.2 ΟΜΑΔΑ Β: ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ Το αντικείμενο του παρόντος έργου είναι η δημιουργία ενός ή και περισσοτέρων πληροφοριακών συστημάτων για τη φιλοξενία των περιοδικών ανοικτής πρόσβασης του Πανεπιστημίου Κρήτης ώστε να είναι δυνατή η έκθεση τους μέσω του διαδικτύου και η μετάπτωση του υλικού των περιοδικών σε κατάλληλη μορφή ώστε να μπορεί να εισαχθεί και να αξιοποιηθεί από το πληροφοριακό σύστημα. Η δημιουργία του συστήματος θα πρέπει να ακολουθήσει τις καθιερωμένες πρακτικές στον κλάδο των διαδικτυακών συστημάτων που εξυπηρετούν περιοδικά ανοικτής πρόσβασης τα οποία εκδίδονται από ακαδημαϊκούς ή ερευνητικούς φορείς και να συνυπολογίσει τις ιδιαιτερότητες του υλικού των συγκεκριμένων περιοδικών. Το τελικό σύστημα θα πρέπει να προσφέρει ανοικτή πρόσβαση στο περιεχόμενο μέσω λειτουργικών διαδικτυακών διεπαφών τελικού χρήστη, θα πρέπει δηλαδή να υλοποιεί όλες τις δυνατές περιπτώσεις χρήσης που επιτρέπουν εύκολη αναζήτηση, ανάκτηση και ανάγνωση περιεχομένου καθώς και τις διαδικασίες διαχείρισης και ανανέωσης που απαιτούνται. Περιγραφή έργου Η εκτέλεση του έργου θα οργανωθεί σε τρεις δράσεις. 1. Αρχικά θα πρέπει να γίνει καταγραφή των προδιαγραφών που θα πρέπει να πληροί η υλοποίηση ώστε να ικανοποιούνται οι ανάγκες του Φορέα υλοποίησης. Θα πρέπει να καταγραφούν αναλυτικά σε κατάλληλη δομή όλα τα απαραίτητα για τη συνέχεια στοιχεία, δηλαδή αυτά που περιγράφουν τους στόχους της υλοποίησης. Τέτοια είναι οι περιπτώσεις χρήσης, οι διαδικασίες, οι ροές εργασίας καθώς και ο όγκος, το είδος και ο χειρισμός του περιεχομένου για κάθε περιοδικό. Βάσει της ανάλυσης των προδιαγραφών θα παραχθεί ο σχεδιασμός της υλοποίησης ως μελέτ 2. η εφαρμογής οποία θα αποτελεί παραδοτέο της φάσης. 3. Κατόπιν, ο ανάδοχος θα προχωρήσει στην εγκατάσταση βασικού δοκιμαστικού περιβάλλοντος που θα περιλαμβάνει τη βασική εγκατάσταση της υπηρεσίας σε πιλοτική λειτουργία. 4. Ο ανάδοχος στη συνέχεια θα εγκαταστήσει, ρυθμίσει, αναπτύξει και υποστηρίξει το σύστημα που θα ικανοποιεί τις προδιαγραφές που τεκμηριώθηκαν στην προηγούμενη φάση. Το περιεχόμενο του συστήματος θα προκύψει από μετάπτωση των δεδομένων, τα οποία θα περιλαμβάνουν ψηφιακά τεκμήρια, αποδελτίωση άρθρων και δεδομένα συγγραφέων. Τα ψηφιακά τεκμήρια θα είναι σε μορφή PDF ενώ τα μεταδεδομένα για τα άρθρα και τους συγγραφείς θα είναι σε εγγραφές MARC21 και σε ειδικά διαμορφωμένα φύλλα MS Excel. Το τελικό σύστημα που θα φιλοξενηθεί σε εικονική μηχανή στο Data Center του Πανεπιστημίου Κρήτης θα πρέπει να καλύπτει το πλήρες εύρος της λειτουργικότητας που θα έχει προδιαγραφεί. Σελίδα 24 από 116

25 Περιγραφή παρούσας κατάστασης Στο Π.Κ. εκδίδονται σημαντικές έγκριτες περιοδικές εκδόσεις, που έχουν καταξιωθεί στην ελληνική και τη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως σημεία αναφοράς στο αντικείμενό τους. Οι εκδόσεις αυτές καταγράφουν και προβάλλουν τόσο το ερευνητικό έργο που παράγεται στο ΠΚ όσο και συναφές ακαδημαϊκό έργο άλλων επιστημόνων εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ επίσης αποτελούν σημαντικά βήματα ακαδημαϊκού διαλόγου στους τομείς που καλύπτουν. Το γεγονός ότι κυκλοφορούν επί του παρόντος μόνο σε έντυπη μορφή θέτει σημαντικούς περιορισμούς στην κυκλοφορία και την ευρύτερη απήχησή τους, οι οποίοι θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά με την ενσωμάτωσή τους σε ένα σύστημα ηλεκτρονικών περιοδικών ανοιχτής πρόσβασης. Τα ηλεκτρονικά επιστημονικά περιοδικά ανοικτής πρόσβασης αυτή τη στιγμή υποστηρίζονται από συστήματα ηλεκτρονικής έκδοσης που εξασφαλίζουν: μειωμένο κόστος και του χρόνου διαχείρισης των εργασιών ποιοτική αρχειοθέτηση αναγνωσιμότητα μέσω διασυνδέσεων με άλλες βάσεις δεδομένων ασφάλεια και προστασία του περιεχομένου Σελίδα 25 από 116

26 Α2.1.3 ΟΜΑΔΑ Γ: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αντικείμενο του έργου του Αναδόχου είναι η ανάπτυξη και εγκατάσταση συστήματος καταγραφής πληροφοριών βιοποικιλότητας και ο μετασχηματισμός και η μετάπτωση των ψηφιακών πληροφοριών που αφορούν δείγματα και διαπιστωμένες παρουσίες φυτών καθώς και του συνόλου της βιβλιογραφίας και των ψηφιακών αρχείων πολυμέσων που διαθέτει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης στο σύστημα στόχο. Οι πληροφορίες αυτές των δειγμάτων φυτών, των διαπιστωμένων παρουσιών της αντίστοιχης οργανισμικής ομάδας, των αρχείων πολυμέσων (φωτογραφίες, video και αρχεία ήχου) με τα μεταδεδομένα που τα περιγράφουν και των βιβλίων και εργασιών αναλύονται περισσότερο στο κεφάλαιο Α Περιγραφή έργου Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε οργανισμικής ομάδας καθώς και το πλήθος και η ετερογένεια της πληροφορίας που συλλέγεται, ώθησε τους ερευνητές του ΜΦΙΚ στη δημιουργία και ενημέρωση ανεξάρτητων υποδομών καταγραφής των πληροφοριών, με αποτέλεσμα τον κατακερματισμό, την ελλιπή διαχείριση και διάχυσή της. Κύριος στόχος του παρόντος έργου η προσέγγιση των πληροφοριών με ένα συνολικό τρόπο, διερευνώντας και καθορίζοντας τις σχέσεις μεταξύ τους, ως σημαντικά στοιχεία για τη βιοποικιλότητα της Ανατολικής Μεσογείου. Περιγραφή παρούσας κατάστασης Οι πληροφορίες σχετικές με τη βιοποικιλότητα καταγράφονται και διαχειρίζονται από διαφορετικά τμήματα του μουσείου και συνοπτικά μπορεί να κατηγοριοποιηθούν σε αυτές που αφορούν στα βιβλία και εργασίες που διαθέτει το Μουσείο - ενότητα βιβλιογραφίας, στο ψηφιακό αρχείο πολυμέσων (φωτογραφίες, ήχοι, video) - ενότητα ψηφιακού αρχείου πολυμέσων, στις αναφορές ζωντανών οργανισμών από τη βιβλιογραφία - ενότητα αποδελτίωσης βιβλιογραφίας, στα συλλεγμένα δείγματα - ενότητα συλλογών δειγμάτων και στις παρατηρήσεις στο φυσικό περιβάλλον - ενότητα παρατηρήσεων. Οι περισσότερες πληροφορίες αποθηκεύονται σε βάσεις δεδομένων σε διαφορετικούς υπολογιστές και παρόλο που υπάρχει ένα πλαίσιο κανόνων, όπως για παράδειγμα η υιοθέτηση κοινού κωδικού για τα δείγματα του μουσείου, δεν ακολουθείται ένα κοινό πρότυπο καταγραφής. Το πλεονέκτημα της προσέγγισης αυτής είναι ότι δίνει τη δυνατότητα προσαρμογής στους χρήστες/διαχειριστές των βάσεων αυτών, με την προσθαφαίρεση πεδίων που θεωρούν σημαντικά για τους οργανισμούς, οι οποίοι αποτελούν αντικείμενο της έρευνάς τους και στην προσαρμογή των πληροφοριών που καταγράφουν. Από την άλλη όμως τα μειονεκτήματα είναι σημαντικά και παρατίθενται επιγραμματικά παρακάτω: Σελίδα 26 από 116

27 καθιστά δύσκολη τη συγκέντρωση πληροφοριών που προέρχονται από διαφορετικές εφορείες του Μουσείου, η διαχείριση της είναι χρονοβόρα και ελλιπής δεδομένου ότι είναι ευθύνη του χρήστη που ενημερώνει τις πληροφορίες μιας και είναι αποθηκευμένες σε προσωπικούς σταθμούς εργασίας, με όποιον κίνδυνο αυτό εγκυμονεί, καθιστά αδύνατη την άμεση διάχυσή της στο ευρύ κοινό. Στο σύνολο σχεδόν των προαναφερθέντων κατηγοριών πληροφορίας σημαντικό κομμάτι αποτελεί ο χωρικός προσδιορισμός της, που απαντάει στο πού και ο βιολογικός ταξινομικός προσδιορισμός που απαντάει στο τι. Ο χωρικός προσδιορισμός επιτυγχάνεται με την όσο γίνεται αναλυτικότερη περιγραφή της ακριβής τοποθεσίας της δειγματοληψίας, της λήψης της φωτογραφίας ή της παρατήρησης και η ταξινόμησή της στη μικρότερη δυνατή γεωγραφική υποδιαίρεση. Παράλληλα με τα στοιχεία περιγραφής της τοποθεσίας καταγράφεται, όπου είναι διαθέσιμο, το γεωγραφικό στίγμα της περιοχής αυτής, με μία εκτίμηση της ακρίβειας που την προσδιορίζει (γεωαναφορά πληροφορίας). Τα γεωγραφικά στίγματα προέρχονται είτε από συσκευές GPS που χρησιμοποιούν οι ερευνητές επί τόπου, είτε από την εύρεση της περιοχής, μετά τη λήψη της πληροφορίας στο εργαστήριο, σε περιβάλλον GIS με τη βοήθεια ψηφιακών υποβάθρων αναφοράς. Ο βιολογικός ταξινομικός προσδιορισμός γίνεται είτε στο φυσικό περιβάλλον, εφόσον πρόκειται για παρατήρηση, είτε στο εργαστήριο εφόσον έχει ληφθεί φυσικό (δείγμα), ή ψηφιακό (φωτογραφία, ήχος, ή βίντεο) αντικείμενο. Στις περιπτώσεις που έχουν ληφθεί αντικείμενα τα οποία μπορούν να επαναπροσδιοριστούν, δύναται να υπάρχουν παραπάνω από ένας βιολογικός ταξινομικός προσδιορισμός. Η διαδικασία αυτή υποβοηθείται από την ενημέρωση και επικαιροποίηση πινάκων με τα ονόματα των τάξων από τους ειδικευμένους ερευνητές. Αυτές οι πληροφορίες αποτελούν τα ευρετήρια των τιμών απόδοσης ενός ονόματος τάξου σε ένα αντικείμενο, κατά τη φάση του βιολογικού ταξινομικού προσδιορισμού. Σε σχέση με το παρών υπό ανάπτυξη πληροφοριακό σύστημα και τη σημασία των παραπάνω ενοτήτων πληροφορίας στη μελέτη για τη βιοποικιλότητας δίνεται παρακάτω επιγραμματικά ο ρόλος της κάθε μίας από αυτές. 1. Τα βιβλία και οι εργασίες είναι οι εν δυνάμει πηγές πληροφορίας για τις αναφορές ζωντανών οργανισμών στο φυσικό περιβάλλον. Η εξαγωγή αυτών των πληροφοριών πραγματοποιείται με την ανάγνωση του κειμένου και την αντιστοίχιση των γραπτών αναφορών σε βιολογικό τάξο και σε γεωγραφική τοποθεσία. 2. Οι αναφορές ζωντανών οργανισμών από τη βιβλιογραφία, συμπληρώνουν τις πληροφορίες παρουσιών που συλλέγονται από τους ερευνητές του ΜΦΙΚ (από τις παρατηρήσεις και τις δειγματοληψίες). Καθιστά ευκολότερη τη διαπίστωση των νέων αναφορών που προκύπτουν από τους ερευνητές και μπορεί να καταδείξουν κενά της γνώσης παρουσιών συγκεκριμένων οργανισμικών κατηγοριών σε κάποιες γεωγραφικές περιοχές. Σελίδα 27 από 116

28 3. Τα συλλεγμένα δείγματα αποτελούν το σημαντικότερο κομμάτι πληροφορίας που καταγράφεται. Πρόκειται για τα φυσικά αντικείμενα τα οποία προέρχονται, είτε τις περισσότερες φορές από τις δειγματοληψίες των ερευνητών του ΜΦΙΚ στο φυσικό περιβάλλον, είτε από δωρεές. Ποικίλες πληροφορίες μπορούν να εξαχθούν από τα δείγματα, όπως μορφολογικές μετρήσεις, αλληλουχίες γενετικού κώδικα κλπ. 4. Οι παρατηρήσεις στο φυσικό περιβάλλον διαφέρουν από τις δειγματοληψίες στο γεγονός ότι δεν συλλέγονται δείγματα από αυτές. Όλες οι πληροφορίες καταγράφονται επί τόπου από τους ερευνητές, είτε πρόκειται για βιολογικό ταξινομικό προσδιορισμό, είτε για ειδικότερες, όπως για παράδειγμα, μορφολογικές μετρήσεις, συμπεριφορά ζώου κα. Πολλές φορές συνοδές φωτογραφίες βοηθούν στην επανεξέταση των καταγεγραμμένων πληροφοριών. 5. Το ψηφιακό αρχείο πολυμέσων αποτελείται από τα ψηφιακά αρχεία που έχουν δημιουργηθεί, είτε απευθείας από ψηφιακό δέκτη, είτε από κάποια αναλογική μορφή (διαφάνειες, αρνητικά φιλμ φωτογραφιών και βιντεο κασετών). Επειδή έχουν ληφθεί σε κάποια γνωστή γεωγραφική τοποθεσία, η οποία καταγράφεται και έχουν πολλές φορές ως θέμα κάποιο ζώο, ή φυτό, αποτελούν με τη σειρά τους αποδείξεις παρουσίας στο φυσικό περιβάλλον. Σελίδα 28 από 116

29 Α2.1.4 ΟΜΑΔΑ Δ: Mobile UI Περιγραφή έργου Στη δράση αυτή στόχος είναι η δημιουργία μιας νέας υπηρεσίας για το Πανεπιστήμιο Κρήτης η οποία θα προσφέρει πρόσβαση στον παραδοσιακό κατάλογο της βιβλιοθήκης καθώς και σε επιλεγμένες ψηφιακές συλλογές μέσω ενός εναλλακτικού περιβάλλοντος πρόσβασης προσαρμοσμένου για χρήση μέσω έξυπνων συσκευών όπως smartphones, PDAs, tablets κλπ. Η δημιουργία αυτής της διαδικτυακής πύλης θα βοηθήσει τη μεγαλύτερη διείσδυση των υπηρεσιών παροχής ψηφιακού περιεχομένου στην κοινότητα των χρηστών. Περιγραφή παρούσας κατάστασης Η βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης, διαθέτει αυτοματοποιημένο σύστημα το οποίο προσφέρει πρόσβαση στον παραδοσιακό κατάλογο της ενώ επίσης διαθέτει ήδη τρία ανεξάρτητα συστήματα ψηφιακών συλλογών. Το Ιδρυματικό Αποθετήριο E-locus είναι το σύστημα στο οποίο καταχωρούνται πτυχιακές, μεταπτυχιακές εργασίες και διδακτορικές διατριβές που εκπονούνται στο Π.Κ. Η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ανέμη αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη ψηφιακή βιβλιοθήκη στο χώρο των Νεοελληνικών Σπουδών στην οποία έχουν καταχωρηθεί ψηφιοποιημένα κείμενα. Ο Σωρανός, είναι ψηφιακή βιβλιοθήκη στην οποία έχουν καταχωρηθεί ψηφιοποιημένα κείμενα σχετικά με την Ιστορία της Ιατρικής και τη Βιοηθική. Στα πλαίσια αυτού του έργου σχεδιάζεται επίσης η δημιουργία μιας νέας ψηφιακής βιβλιοθήκης η οποία σχετίζεται με Εθνοβοτανικό περιεχόμενο. Οι συλλογές αυτές είναι υποψήφιες προς ένταξη στην υπηρεσία εναλλακτικής πρόσβασης στις ψηφιακές συλλογές του Π.Κ. Όλα τα παραπάνω υφιστάμενα συστήματα είναι συμβατά με διεθνή πρότυπα και πρωτόκολλα τα οποία εφαρμόζονται στο χώρο της αναζήτησης και ανάκτησης πληροφορίας μέσω του διαδικτύου και ειδικότερα στο χώρο των βιβλιοθηκών. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα συστήματα τα οποία πρόκειται να αναπτυχθούν ή να αναβαθμιστούν στο πλαίσιο του έργου αυτού. Έτσι ο ανάδοχος θα πρέπει να λάβει υπόψη ότι η επικοινωνία με τα επιμέρους πληροφοριακά συστήματα μπορεί να γίνεται online με δομημένο και καλά ορισμένο τρόπο όπως αυτός διέπεται από πρωτόκολλα όπως το Z39.50 και το SRW/SRU. Τα δεδομένα τα οποία μπορεί να αντλήσει από τα συστήματα αυτά είναι δομημένα σε XML (σε MARCXML, ή DublinCore τυποποίηση ή στην εσωτερική μορφή στην οποία είναι αποθηκευμένη η πρωτογενής πληροφορία στην εκάστοτε βάση δεδομένων). Το Πανεπιστήμιο Κρήτης διαθέτει υπηρεσία καταλόγου χρηστών (LDAP) καθώς και υπηρεσία ενιαίας σύνδεσης (Single Signon) η οποία διατίθεται μέσω του συστήματος ελέγχου ταυτότητας CAS (Central Authentication Service). Με τις παραπάνω υπηρεσίες μπορεί να πιστοποιηθεί εάν ένας επισκέπτης μιας ζητούμενης υπηρεσίας είναι μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας του Π.Κ. προκειμένου να προσαρμόζονται οι λειτουργίες και οι δυνατότητες πρόσβασης του περιβάλλοντος χρήστη. Τα στοιχεία σύνδεσης με τους εξυπηρετητές του κάθε πληροφοριακού συστήματος μέσω των παραπάνω πρωτοκόλλων θα δοθούν στον ανάδοχο με την έναρξη της υλοποίησης του έργου. Σελίδα 29 από 116