Απνθαηάζηαζε ζηελ Καξδηαθή Αλεπάξθεηα. Τζνύγθνο Ηιίαο Καξδηνιόγνο MD PhD Γηεπζπληήο Β Καξδηνινγηθήο θιηληθήο Δξξίθνο Νηπλάλ Hospital Center

Transcript

1 Απνθαηάζηαζε ζηελ Καξδηαθή Αλεπάξθεηα Τζνύγθνο Ηιίαο Καξδηνιόγνο MD PhD Γηεπζπληήο Β Καξδηνινγηθήο θιηληθήο Δξξίθνο Νηπλάλ Hospital Center

2 Καξδηαθή Απνθαηάζηαζε 1. Υπάπσει αναγκαιόηηηα για αποκαηάζηαζη 2. Σε ποιερ καηηγοπίερ αζθενών 3. Ποια ειναι ηα ππογπάμμαηα αποκαηάζηαζηρ

3 Παζνθπζηνινγηθνί κεραληζκνί αλαδηακόξθσζεο ηεο αξ.θνηιίαο θαη εμέιημεο ηεο ΦΚΑ Δθηόο όκσο ηνπ ζπκπαζεηηθνύ θαη ηνπ ζπζηήκαηνο ξελίλεο - αγγεηνηελζίλεο - αιδνζηεξόλεο, ελεξγνπνηνύληαη θαη άιιεο νπζίεο (αληηδηνπξεηηθή νξκόλε, ελδνζειίλε, λαηξηνπξεηηθά πεπηίδηα) αλλά και η θλεγμονώδηρ διεπγαζία

4 Η «θλεγμονώδηρ ςπόθεζη» Η αλνζνθιεγκνλώδεο ελεξγνπνίεζε πξνθαιείηαη από ηηο αηκνδπλακηθέο κεηαβνιέο, ηελ ππεξθόξηηζε ηνπ θνηιηαθνύ κπνθαξδίνπ, ην απμεκέλν νμεηδσηηθό stress θαη ηελ ηζραηκία - ππνμία

5 Διαηαπασέρ ηηρ πεπιθέπειαρ ζηε ρξόληα θαξδηαθή αλεπάξθεηα

6 Η επηδείλσζε ησλ ζπκπησκάησλ ησλ αζζελώλ κε ΦΚΑ ζύκθσλα κε ηε «κπτθή ππόζεζε»

7 Σωμαηική άζκηζη θαη ρξόληα θαξδηαθή αλεπάξθεηα Η θπζηθή - ζσκαηηθή δξαζηεξηόηεηα θαη ε άζθεζε (εθγύκλαζε) ζεσξείηαη ιζάξια κε ηελ πλεπκαηηθή εθπαίδεπζε Η πξώηε αλαθνξά γηα ηελ επεξγεηηθή δξάζε ηεο ζσκαηηθήο άζθεζεο ζηνπο θαξδηαγγεηαθνύο αζζελείο έγηλε από ηνλ William Heberden πνπ αλαθέξεη όηη έλαο αζζελήο ηνπ ζεξαπεύηεθε από ηε ζηεζάγρε επεηδή πξηόληδε μύια κηζή ώξα θάζε κέξα Η κεησκέλε όκσο ηθαλόηεηα γηα άζθεζε (αλνρή ζηελ θόπσζε) πνπ ραξαθηεξίδεη ηνπο αζζελείο κε ρξόληα θαξδηαθή αλεπάξθεηα απνηέιεζε γηα πνιιά ρξόληα (κέρξη πξν 15εηίαο) ηε βαζηθή αηηία πνπ ε ζπλήζεο (παξαδνζηαθή) ζπκβνπιή πξνο ηνπο αζζελείο απηνύο ήηαλ λα απνθεύγνπλ ηε ζσκαηηθή άζθεζε

8 Η εςεπγεηική δπάζη ηηρ ζωμαηικήρ άζκηζηρ ζηε ρξόληα θαξδηαθή αλεπάξθεηα ExTraMATCH BMJ 2004;328:189 91

9 HF ACTION Η επίδπαζη ηηρ ζωμαηικήρ άζκηζηρ ζηην επιβίωζη ηων αζθενών με ΧΚΑ 2331 αςθενείσ JAMA 2009;301:

10 Ωθέιεηα από ηελ άζθεζε

11 Σσκαηηθή Άζθεζε θαη Καξδηαθή Αλεπάξθεηα Απμάλεη ηελ ηθαλόηεηα νμπγόλσζεο ηνπ κπόο θαηά 40% Gielen S. et al Hambrecht R Αλαζηξέθεη ηελ ππεξηξνθία αξηζηεξήο θνηιίαο Hambrecht et al 2000 Καζπζηεξεί ηνλ κπτθό θάκαην McConnell TR. et al 2003 Βειηηώλεη ηελ ελδνζειηαθά εμαξηώκελε ηθαλόηεηα αγγεηνδηαζηνιήο ησλ παξάπιεπξσλ αγγείσλ Huonker M., Keul J Βειηηώλεη ηνλ όγθν παικνύ Leipzig Heart Failure Trial 2003 Μεηώλεη ηελ ππεξηξνθία ηνπ κπνθαξδίνπ Erbs S. et al 2003

12 Αλαγθαία Κξηηήξηα γηα ηελ ζπκκεηνρή ζε πξνγξάκκαηα απνθηάζηαζεο 1. Ανηιπποπούμενη Καπδιακή Ανεπάπκεια για ηοςλάσιζηον 3 εβδομάδερ 2. Γςναηόηηηα ομιλίαρ σωπίρ δύζπνοια (κάηω απο 30 αναπνοέρ/ λεπηό) 3. Καπδιακή ζςσνόηηηα ηπεμίαρ κάηω απο 110 bpm/min 4. Λιγόηεπη απο μέηπια κούπαζη 5. Καπδιακόρ Γείκηηρ πάνω απο 2.1 και ΚΦΠ<12mmHg

13 Σρεηηθέο Αληελδείμεηο 1. Αςξηζη ηος ζωμαηικού βάποςρ πάνω απο 2kg ηιρ ηελεςηαίερ 1-3 ημέπερ 2. Πεπιοδική θεπαπεία με δοβοςηαμίνη 3. Μείωζη ηηρ ΑΠ καηα ηην άζκηζη 4. Σύμπλοκη κοιλιακή αππςθμία ζε ηπεμία ή καηα ηην διάπκεια ηηρ άζκηζηρ 5. NYHA IV 6. Καπδιακή ζςσνόηηηα πάνω απο 100 bpm/λεπηό 7. Πεπιοπιζηικέρ καηαζηάζειρ μη καπδιακήρ αιηιολογίαρ

14 Απόιπηεο Αληελδείμεηο 1. Σημανηική ιζσαιμία ζε σαμηλό έπγο <2METS 2. Δπιδείνωζη ηων ζςμπηωμάηων ηιρ ηελεςηαίερ 3-5 ημέπερ 3. Αππύθμιζηορ διαβήηηρ 4. Οξύ ζςζηημαηικό νόζημα ή εμπύπεηο 5. Ππόζθαηο εμβολικό επειζόδιο 6. Πεπικαπδίηιδα ή Μςοκαπδίηιδα 7. Μέηπια ή ζοβαπή ζηένωζη ηηρ Αοπηικήρ Βαλβίδαρ 8. Ππόζθαηο έμθπαγμα μςοκαπδίος< 3 εβδομάδερ 9. Ππόζθαηη έναπξη ηηρ κολπικήρ μαπμαπςγήρ

15 Κξηηήξηα ηξνπνπνίεζεο θαη ηεξκαηηζκνύ ηνπ πξνγξάκκαηνο 1. Σημαντική κοφραςη ή δφςπνοια κατα την άςκηςη > 40 αναπνοζσ/λεπτό 2. S3 ή υγροί ρόγχοι 3. Μικρή πίεςη ςφυγμοφ (διαφορά ςυςτολικήσ διαςτολικήσ πίεςησ <10mmHg 4. Μείωςη τησ αρτηριακήσ πίεςησ πάνω απο 10mmHg κατα την άςκηςη 5. Αυξηςη των ςφμπλοκων κοιλιακών αρρυθμιών κατα την διάρκεια τησ άςκηςησ 6. Ζάλη Ωχρότητα - Σφγχυςη

16 Σπληαγνγξάθεζε ηεο άζθεζεο 1.Μοπθή ηηρ άζκηζηρ 2.Σςσνόηηηα 3.Γιάπκεια 4.Δνηαζη

17 Άζθεζε θαη Καξδηαθή Αλεπάξθεηα Τύπνο Σηόρνη Έληαζε/Σπρλόηεηα/δηάξθε ηα Φξόλνο Αεξνβηθή Αύμεζε VO2max 40-70% VO2max 3 κήλεο θαη θαηώθιη αεξηζκνύ ΚΠΑΠ 11-16/20 Κηλεηνπνίεζε κεγάισλ κπτθώλ νκάδσλ Αύμεζε αληνρήο 3-7 κ/εβ ι/ζπλ Μπτθή ελδπλάκσζε Κπθιηθή Πξνπόλεζε Μείσζε κπτθήο αηξνθίαο Φακειέο αληηζηάζεηο πνιιέο επαλαιήςεηο 3 κήλεο

18 Μνξθέο Άζθεζεο 1. Αεποβική ή ιζοηονική άζκηζη: Πεππάηημα, jogging, κολύμβηζη, ποδήλαηο ή δςο νέερ μοπθέρ άζκηζηρ (εμβύθιζη ζε σλιαπό νεπό ή εκκενηπη άζκηζη) 2. Δπγομεηπικό ποδήλαηο (εθαπμογή μικπηρ θοπηιζηρ ζηαθεπέρ και αναπαπώγιμερ ζςνθήκερ άζκηζηρ, δςναηόηηηα monitoring, διαλλειμαηική άζκηζη με θοπηιζη 30 sec και διάλλειμα 60 sec). 3. Ιζομμεηπική άζκηζη: αζκήζειρ ανηίζηαζηρ - πεπιοδική αζκηζη μικπών ομάδων μςών με πεπιόδοςρ ηπεμίαρ

19 Γηάξθεηα θαη θάζεηο εθγύκλαλζεο 1. Σςσνόηηηα: 3-5 θοπέρ ηην εβδομάδα 2. Γιάπκεια κάθε ζςνεδπίαρ: 30 λεπηά 3. Φάζειρ ηηρ ζςνεδπίαρ: Πποθέπμανζη (10 λεπηά) Βαζικό ζηάδιο (15-20 λεπηά) Χαλάπωζη (5 λεπηά)

20 Σηάδηα Άζθεζεο Σηάδιο καλήρ θςζικήρ καηάζηαζηρ (4-6 εβδομάδερ) Σηάδιο Βεληίωζηρ (6 μήνερ) Σηάδιο μακπάρ διάπκειαρ ζςνηήπηζηρ

21 Καη νίθνλ vs λνζνθνκείν Τα πξνγξάκκαηα θαξδηαθήο απνθαηάζηαζεο είηε εληόο λνζνθνκείνπ είηε θαη νίθνλ έρνπλ ηηο ίδηεο επηδξάζεηο ζε αζζελείο ρακεινύ θηλδύλνπ. Jolly K et al Int J Cardiol 2006 Τν θαη νίθνλ πξνγξάκκαηα απνθαηάζηαζεο επηβαξύλεη νηθνλνκηθά ην ζύζηεκα πγείαο πεξηζζόηεξν από ην πξόγξακκα ζε θιηληθό πεξηβάιινλ ζε αζζελείο ρακεινύ θηλδύλνπ. Jolly K et al Health Technol Assess 2007 Σε πξόζθαηε κεηά-αλάιπζε δελ βξέζεθαλ δηαθνξέο κεηαμύ ησλ δύν πξνγξακκάησλ ηόζν ζηελ θιηληθή εηθόλα ησλ αζζελώλ κεηά από έκθξαγκα ή αγγεηνπιάζηηθή όζν θαη ζηελ πνηόηεηα δσήο ηνπο. Dalal HM et al BMJ 2010

22

23

24 Dalal HM et al BMJ 2010

25 Hambrecht et al JAMA 2000

26 Hambrecht et al JAMA 2000

27 Dalal HM et al BMJ 2010

28 Dalal HM et al BMJ 2010

29 Dalal HM et al BMJ 2010

30 Καη νίθνλ ζηελ θαξδηαθή αλεπάξθεηα Τν 2000 γηα πξώηε θνξά ν Oka θαη νη ζπλεξγάηεο ηνπ ππνζηεξίδνπλ πσο ην θαη νίθνλ πξόγξακκα απνθαηάζηαζεο πξνζθέξεη ζεκαληηθή βειηίσζε ζηελ πνηόηεηα δσήο αζζελώλ κε θαξδηαθή αλεπάξθεηα. Oka et al Am J Cardiol 2000 Τν θαη νίθνλ πξόγξακκα απμάλεη ην πξνζδόθηκν δσήο ησλ αζζελώλ κε θαξδηαθή αλεπάξθεηα θαη κεηώλεη ηνλ αξηζκό ησλ επαλεηζαγσγώλ. Inglis SC et al Circulation 2006 Η θαη νίθνλ αεξόβηα άζθεζε κέηξηαο έληαζεο απμάλεη ηελ VO 2 max αιιά δελ βειηηώλεη ηελ πνηόηεηα δσήο ζε αζζελείο κε θαξδηαθή αλεπάξθεηα. Chien et al Aust J Physiother 2008

31 Υπάξρεη αληηζηξόθσο αλάινγε ζπζρέηηζε ζσκαηηθήο άζθεζεο θαη θαξδηαγγεηαθώλ λνζεκάησλ. Multiple Risk Factor Intervention Trial Harvard College Alumni Η ζσκαηηθή άζθεζε ζρεηίδεηαη αληηζηξόθσο αλάινγα κε ηελ εκθάληζε ησλ παξαγόλησλ θηλδύλνπ θαξδηαγγεηαθώλ λνζεκάησλ. WHO

32

33

34 Andersen et al Arch Intern Med 2000 Figure 1. The estimated relative risk in women for leisure time physical activity levels 2, 3, and 4 in relation to the inactive. The upper curve is adjusted for cholesterol level, triglyceride levels, body mass index, systolic blood pressure, educational level, smoking, and age at baseline.