Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Transcript

1 Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΤΑΞΙΝΟΜΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΡΓΙΛΑ ΕΛΕΝΗ Απαρτιωμένη Διδασκαλία

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διάγνωση: είναι η πολύπλοκη διαδικασία αναγνώρισης και ταυτοποίησης μιας διαταραχής που γίνεται μέσω της παρατήρησης της κλινικής εικόνας του εξεταζομένου και της μελέτης της ψυχοπαθολογίας του όπως εξελίσσεται στην πορεία του χρόνου. Είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική θεραπευτική αντιμετώπιση του πάσχοντος, για την πρόληψη των ψυχικών διαταραχών, την προαγωγή της ψυχικής υγείας, την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και την έρευνα Τα σύγχρονα ταξινομικά συστήματα χαρακτηρίζονται από: σαφήνεια στην περιγραφή, συστηματοποίηση των διαγνωστικών κριτηρίων, σαφέστερες οδηγίες για τη διάγνωση

3 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 3000 πχ περιγράφονται σύνδρομα μελαγχολία, άνοια, αλκοολισμός π.χ εισάγεται η έννοια ψυχικής νόσου από τον Ιπποκράτη Thomas Sydenham( κάθε νόσος εχει διαφορετική αιτιολογία) Kraepelin θεμελιωτής της φαινομενολογικής θεώρησης διαχωρίζει την σχιζοφρένεια από τις συναισθηματικές διαταραχές

4 ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1950 Η 6 η αναθεώρηση του εγχειριδίου για τη διεθνή ταξινόμηση των νόσων ICD-6 που εξέδιδε ο Π.Ο.Υ, περιείχε για πρώτη φορά κεφάλαιο για τις ψυχικές διαταραχές 1952 η πρώτη έκδοση από την Αμερικάνικη ψυχιατρική εταιρεία του Διαγνωστικού και στατιστικού εγχειριδίου των ψυχικών διαταραχών DSM-I Σήμερα ευρίσκονται σε ισχύ το ICD-10 και το DSM-IV

5 ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΤΗΣΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ Εξαρτάται: Από την τεχνική της συνέντευξης Από τη θέσπιση διαγνωστικών κριτηρίων, εδώ αναφέρονται και τα παθογνωμικά συμπτώματα που είναι βοηθητικά στη διαφορετική διάγνωση

6 ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ-ΟΡΙΣΜΟΙ Κατά DSM-IV ορίζεται η κατάσταση του άτομου που χαρακτηρίζεται από ψυχολογικές η συμπεριφορικές εκδηλώσεις, οι οποίες συνοδεύονται από έντονη δυσφορία αλλά και από έκπτωση της λειτουργικότητάς του. Τα αίτια που την προκαλούν μπορεί να είναι βιολογικά, γενετικά, κοινωνικά, ψυχολογικά, φυσικά η χημικά. Η κατάσταση αυτή προσδιορίζεται ως απόκλιση από κάποια ιδεατή φυσιολογική κατάσταση.

7 ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ-ΟΡΙΣΜΟΙ Ψυχωσικές: χαρακτηρίζονται οι διαταραχές από την απώλεια έλεγχου της πραγματικότητας, με παραγωγικά συμπτώματα (παραληρητικές ιδέες, αντιληπτικού τύπου διαταραχές) Νευρωσικές: χαρακτηρίζονται οι διαταραχές από την διατήρηση του έλεγχου της πραγματικότητας, με άγχος, ανησυχία, φοβίες

8 ΨΥΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ-ΟΡΙΣΜΟΙ Λειτουργικές: ότι δεν μπορεί να συσχετιστεί με συγκεκριμένη, βιολογική λειτουργία, η δομική βλάβη Οργανικές: οφείλονται σε συγκεκριμένο παράγοντα, που προκαλεί εγκεφαλικές αλλοιώσεις δομικού τύπου Πρωτοπαθείς: άγνωστης αιτιολογίας που δεν μπορούν να αποδοθούν σε δομική βλάβη Δευτεροπαθείς: αποτελούν εκδήλωση κάποιας παθολογικής η εγκεφαλικής διαταραχής Εκτός από τον όρο ψυχώσεις οι άλλοι δεν υπάρχουν πλέον στο DSM-IV

9 INTERNATIONAL CLASSIFICATION OF DISEASES ICD-10 Μονοαξονικό σύστημα ταξινόμησης Είναι μη θεωρητικό, περιγραφικό,αναφέρεται σε διαταραχές Φαινομενολογική προσέγγιση (περιγραφεί κύρια και λιγότερο ειδικά συμπτώματα) Υποδεικνύει, αριθμό, συχνότητα, διάρκεια, σύνθεση, βαρύτητα συμπτωμάτων Επιτρέπει την επιλογή προσωρινής διάγνωσης, αλλά μπορεί ο γιατρός να καταχωρήσει περισσότερες διαγνώσεις Το 5 ο κεφάλαιο αναφέρεται αποκλειστικά στις ψυχικές διαταραχές τις οποίες κατατάσσει σε 9 κατηγορίες

10 ICD-10 Αναθεωρείται κάθε 10 χρόνια Διαθέτει 3 διαφορετικές εκδοχές παραλλαγές: Τις κλινικές περιγραφές και οδηγίες χρήσιμο στην κλινική πράξη Τα διαγνωστικά κριτήρια χρήσιμο για ερευνητικούς σκοπούς Ένα Γλωσσάριο χρήσιμο ως σημείο αναφοράς για τη συμβατότητα με τις άλλες ταξινομήσεις

11 ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ICD-10 Η μετατροπή του σε πολυαξονικό με 3 άξονες: Άξονας Ι: θα περιλαμβάνει όλες τις διαταραχές, γενικές και ψυχικές Άξονας ΙΙ: θα περιλαμβάνει ανικανότητες Άξονας ΙΙΙ: θα περιλαμβάνει συναφείς παράγοντες που επηρεάζουν το άτομο( προσωπικότητα,κοινωνικόοικονομικούς, εργασία,οικογενειακό ιστορικό, κ.τ.λ) Παράλληλα προετοιμάζεται και η 11 η αναθεώρηση ICD-11

12 DIAGNOSTIC AND STATISTICAL MANUAL OF DISEASES DSM-IV Μη θεωρητικό, περιγραφικό καταγράφει λεπτομερώς τις κλινικές εκδηλώσεις, αναφέρεται σε διαταραχές και όχι σε νόσους, προτείνει διαγνωστικά κριτήρια, δίνει σαφείς οδηγίες για τις περιπτώσεις με ανεπαρκή στοιχεία Περιγράφει με συστηματικό τρόπο ειδικά χαρακτηριστικά που αφορούν όλες τις ψυχικές διαταραχές: επιπολασμό, επίπτωση, πορεία, επιπλοκές, προδιαθεσικούς παράγοντες, οικογενειακά πρότυπα, διαφορική διάγνωση, ηλικιακά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Πολυαξονικό σύστημα με 5 άξονες

13 ΠΟΛΥΑΞΟΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Άξονας Ι: αναφέρονται τα κλινικά σύνδρομα (σχιζοφρένεια, συναισθηματικές διαταραχές, αγχώδεις διαταραχές), καθώς και καταστάσεις που μπορούν να επηρεάσουν την κλινική πορεία του κύριου συνδρόμου (πένθος) Άξονας ΙΙ: αναφέρονται οι διαταραχές προσωπικότητας και η νοητική στέρηση Άξονας ΙΙΙ: αναφέρονται τυχόν σωματικές διαταραχές που συνδέονται άμεσα η έμμεσα με την ψυχική διαταραχή Άξονας ΙV: τρέχοντα η παρελθόντα ψυχοπιεστικά γεγονότα Άξονας V: εκτίμηση της συνολικής λειτουργικότητας.

14 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Το ICD-10 χρησιμοποιείται κυρίως για κλινικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς Το DSM χρησιμοποιείται κυρίως στην έρευνα Οι περιορισμοί σχετίζονται με τη χρήση των συστημάτων σε πληθυσμούς με διαφορετικές πολιτισμικές και κοινωνικές συνήθειες, γίνονται προσπάθειες προσαρμογής των συστημάτων στις διαφορετικές τοπικές συνθήκες με δημοσίευση γλωσσαρίων.

15 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ «Σύγγραμμα Ψυχιατρικής», Κ Σολδάτος, Λ Λύκουρας. Ιατρικές Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2007 «Σύγχρονη Ψυχιατρική», ΓΝ Παπαδημητρίου, ΙΑ Λιάππας, Ε Λύκουρας, Ιατρικές Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα, 2013