ΑΠΑΙΣΗΕΙ ΛΟΓΙΜΙΚΟΤ. Σι είναι οι απαιτιςεισ Δραςτθριότθτεσ προςδιοριςμοφ απαιτιςεων Η εξαγωγι απαιτιςεων Περιπτϊςεισ χριςθσ

Transcript

1 ΑΠΑΙΣΗΕΙ ΛΟΓΙΜΙΚΟΤ Σι είναι οι απαιτιςεισ Δραςτθριότθτεσ προςδιοριςμοφ απαιτιςεων Η εξαγωγι απαιτιςεων Περιπτϊςεισ χριςθσ

2 Σι είναι οι απαιτιςεισ Σο πρϊτο βιμα τθσ διαδικαςίασ ανάπτυξθσ λογιςμικοφ είναι θ καταγραφι των προςδοκιϊν του πελάτθ, δθλαδι, τι κζλει ο πελάτθσ να κάνει το ςφςτθμα Οι Μθχανικοί Λογιςμικοφ επιχειροφν να εκμαιεφςουν από τον πελάτθ και τουσ χριςτεσ απαντιςεισ ςτο ερϊτθμα τι κα κάνει το ςφςτθμα λογιςμικοφ που κα αναπτυχκεί πριν βροφμε τθ λφςθ πρζπει να καταλάβουμε το πρόβλθμα Οι απαιτιςεισ είναι μια περιγραφι του τι μπορεί το ςφςτθμα να κάνει ζτςι ϊςτε να ικανοποιεί το ςκοπό για τον οποίο αναπτφςςεται Με τισ απαιτιςεισ διατυπϊνουμε το πρόβλθμα και όχι τθ λφςθ του

3 Σι είναι οι απαιτιςεισ (παράδειγμα) Ασ υποκζςουμε ότι αναπτφςςουμε ζνα λογιςμικό που παράγει εντάλματα πλθρωμϊν για τθν επιχείρθςθ του πελάτθ μασ. Οι απαιτιςεισ κα πρζπει να περιγράφουν κάκε πότε κα εκδίδονται εντάλματα, για ποιουσ κα εκδίδονται, ποιοι και πωσ κα ζχουν πρόςβαςθ ςτθν ζκδοςθ και από ποια ςθμεία. Όλα τα παραπάνω αποτελοφν περιγραφι των χαρακτθριςτικϊν ςτα οποία ανταποκρίνεται το λογιςμικό.

4 Σι είναι οι απαιτιςεισ (παράδειγμα) Κανζνα από τα παραπάνω χαρακτθριςτικά δεν προςδιορίηει πωσ κα υλοποιθκεί το λογιςμικό: από ποια τμιματα κα αποτελείται, τι εργαςίεσ κα επιτελεί το κάκε τμιμα, πωσ κα είναι εςωτερικά το κάκε τμιμα ---- αντικείμενο τθσ ςχεδίαςθσ Επίςθσ, δεν μασ απαςχολεί αν και ποιο φςτθμα Διαχείριςθσ Βάςεων Δεδομζνων κα χρθςιμοποιιςουμε, πόςθ μνιμθ πρζπει να διακζτει ο Η/Τ, ποια γλϊςςα προγραμματιςμοφ είναι κατάλλθλθ κ.τ.λ. --- περιοριςμοί, ςχεδιαςτικζσ αποφάςεισ. Άρα, οι απαιτιςεισ κα πρζπει να εςτιάηουν τθν προςοχι ςτον πελάτθ και ςτο πρόβλθμά του και όχι ςτθ λφςθ ι ςτον τρόπο υλοποίθςθσ του ςυςτιματοσ

5 Λειτουργικζσ και Μθ Λειτουργικζσ Απαιτιςεισ Μια Λειτουργικι Απαίτθςθ (functional requirement) περιγράφει μια αλλθλεπίδραςθ μεταξφ του ςυςτιματοσ και του περιβάλλοντόσ του. (1 θ Οπτικι) Θεωροφμε το ςφςτθμα ωσ επεξεργαςτι πλθροφορίασ Οι λειτουργικζσ απαιτιςεισ περιγράφονται ωσ μια τριάδα ειςόδου επεξεργαςίασ εξόδου (χιμα 3.1)

6 Λειτουργικζσ Απαιτιςεισ (2 θ Οπτικι) Θεωροφμε το ςφςτθμα ωσ ζνα ςφςτθμα με πολλζσ καταςτάςεισ Ζνα ερζκιςμα του εξωτερικοφ περιβάλλοντοσ αλλάηει τθν κατάςταςθ του ςυςτιματοσ από τθν τρζχουςα κατάςταςθ ςε μια επόμενθ Οι λειτουργικζσ απαιτιςεισ περιγράφουν τθ ςυμπεριφορά του ςυςτιματοσ ωσ μίασ ςειράσ ςυναρτιςεων όπου f i fi S j, Ek Sl Οι ςυναρτιςεισ περιγράφουν τισ μεταβάςεισ του ςυςτιματοσ από τισ καταςτάςεισ S j ςτισ καταςτάςεισ S για l τα γεγονότα E k f i

7 Λειτουργικζσ Απαιτιςεισ (Παράδειγμα λειτουργικϊν απαιτιςεων) το παράδειγμα του εντάλματοσ πλθρωμϊν: Από τα χαρακτθριςτικά λογιςμικοφ που αναφζραμε, οι λειτουργικζσ απαιτιςεισ είναι αυτζσ που περιγράφουν τθ λειτουργικότθτα του λογιςμικοφ και αφοροφν ερωτιςεισ όπωσ: o Πότε εκδίδονται τα εντάλματα o Ποια είςοδοσ είναι απαραίτθτθ για τθν εκτφπωςθ των ενταλμάτων o Κάτω από ποιεσ ςυνκικεσ είναι δυνατι θ αλλαγι του ποςοφ πλθρωμισ κ.τ.λ.

8 Μθ Λειτουργικζσ Απαιτιςεισ Περιγράφουν χαρακτθριςτικά του λογιςμικοφ, τα οποία δεν αφοροφν τθν εκτζλεςθ κάποιασ λειτουργίασ: Απαιτιςεισ που αφοροφν επίδοςθ ςε ταχφτθτα, χωρθτικότθτα κτλ Απαιτιςεισ που αφοροφν ποιοτικά χαρακτθριςτικά του Λογιςμικοφ, όπωσ Διακεςιμότθτα, Διαλειτουργικότθτα, υντθρθςιμότθτα, Μεταφερςιμότθτα. Απαιτιςεισ Οργανωτικϊν Αλλαγϊν από τθν πλευρά του πελάτθ. Ρυκμιςτικζσ πολιτικζσ, όπωσ ηθτιματα προςταςίασ ατομικϊν δεδομζνων και αςφάλειασ

9 Ποιοτικά Χαρακτθριςτικά των Απαιτιςεων Ορκότθτα (κάκε απαίτθςθ περιγράφει με ακρίβεια τθ λειτουργικότθτα του λογιςμικοφ) Πλθρότθτα (Οι απαιτιςεισ περιγράφουν πλιρωσ τθ λειτουργικότθτα του λογιςμικοφ) υνζπεια (Κάκε απαίτθςθ είναι ςυμβατι με τισ υπόλοιπεσ) Εφικτότθτα υλοποίθςθσ (Πραγματοποίθςθ των απαιτιςεων με τισ τεχνολογικζσ, οργανωτικζσ, και οικονομικζσ δυνατότθτεσ) Αναγκαιότθτα (Μόνο οι απαιτιςεισ που λφνουν το πρόβλθμα του πελάτθ)

10 Ποιοτικά Χαρακτθριςτικά των Απαιτιςεων Επαλθκευςιμότθτα (Ζλεγχοσ εάν οι απαιτιςεισ ικανοποιοφνται) Ιχνθλαςιμότθτα (Κάκε απαίτθςθ μπορεί να ςυνδεκεί προσ τα πίςω με τθν προζλευςι τθσ και προσ τα εμπρόσ με το ςχζδιο υλοποίθςισ τθσ) αφινεια ακρίβεια (Οι απαιτιςεισ κα πρζπει να παρουςιάηονται με τρόπο που όλοι οι αναγνϊςτεσ να αντιλαμβάνονται κάκε απαίτθςθ με το ίδιο ακριβϊσ περιεχόμενο) Προτεραιοποίθςθ (Διάταξθ των απαιτιςεων ςε μια λίςτα προτεραιοτιτων, με πρϊτεσ ςτθ λίςτα τισ κρίςιμεσ απαιτιςεισ και τελευταίεσ εκείνεσ που αφοροφν λειτουργικότθτα δευτερεφουςασ ςθμαςίασ)

11 Ποιουσ ενδιαφζρουν οι Απαιτιςεισ ενδιαφερόμενοι (stakeholders) (1/3) Οι πελάτεσ που χρθματοδοτοφν το ζργο τθσ ανάπτυξθσ του λογιςμικοφ και αναμζνουν το λογιςμικό για να επιτφχουν τουσ επιχειρθςιακοφσ ςτόχουσ του οργανιςμοφ τουσ. Οι άμεςοι χριςτεσ του λογιςμικοφ Οι ζμμεςοι χριςτεσ του λογιςμικοφ (αυτοί που λαμβάνουν υπθρεςίεσ από το λογιςμικό μζςω τρίτων) Οι μθχανικοί λογιςμικοφ που ςυντάςςουν τισ απαιτιςεισ

12 Ποιουσ ενδιαφζρουν οι Απαιτιςεισ ενδιαφερόμενοι (stakeholders) (2/3) Οι ελεγκτζσ που κα επιβεβαιϊςουν ότι το λογιςμικό ανταποκρίνεται ςτισ απαιτιςεισ Οι ςυντάκτεσ των εγχειριδίων χριςθσ και οι εκπαιδευτζσ των χρθςτϊν Οι διοικθτζσ του ζργου τθσ ανάπτυξθσ του λογιςμικοφ Η ομάδα διαςφάλιςθσ ποιότθτασ του ζργου

13 Ποιουσ ενδιαφζρουν οι Απαιτιςεισ ενδιαφερόμενοι (stakeholders) (3/3) Οι νομικοί που διαςφαλίηουν ότι το λογιςμικό ςυμμορφϊνεται με τουσ κανονιςμοφσ και τουσ νόμουσ Οι παραγωγοί ςυςτθμάτων που κα χρθςιμοποιιςουν το λογιςμικό για να κτίςουν ςυςτιματα Οι πωλθτζσ, διαφθμιςτζσ και ςτελζχθ που κα προωκιςουν το λογιςμικό ςτθν αγορά ι κα προωκιςουν τισ υπθρεςίεσ που αυτό κα παράγει ςτθν αγορά.

14 Επίπεδα Απαιτιςεων Επιχειρθςιακζσ Απαιτιςεισ (Business Requirements) Αντιςτοιχοφν ςτουσ επιχειρθςιακοφσ ςτόχουσ του οργανιςμοφ που κα χρθςιμοποιιςει το Λογιςμικό και χρθματοδοτεί τθν ανάπτυξι του Απαιτιςεισ Χρθςτϊν (User Requirements) Περιγράφουν τουσ ςτόχουσ των χρθςτϊν και τισ λειτουργίεσ που αυτοί κα εκτελοφν με τθ χριςθ του Λογιςμικοφ Απαιτιςεισ υςτιματοσ Απαιτιςεισ που αντιμετωπίηουν το ςφςτθμα ςτθν ολότθτά του (υλικό, λογιςμικό ςυςτιματοσ, λογιςμικό εφαρμογισ, χριςτεσ, διαδικαςίεσ και κανόνεσ οργάνωςθσ) Απαιτιςεισ Λογιςμικοφ Λογιςμικό εφαρμογισ

15 Απαιτιςεισ υςτιματοσ και Απαιτιςεισ Λογιςμικοφ

16 Περιγραφι υςτιματοσ με όρουσ Εξωτερικοφ Περιβάλλοντοσ / Ζγγραφο Περιγραφισ Απαιτιςεων από το φςτθμα --- ΕΠΑ 1. Ειςαγωγι 1.1 κοπόσ του ςυςτιματοσ 1.2 Εμβζλεια του ςυςτιματοσ 1.3 Οριςμοί, ακρϊνυμα και ςυντομογραφίεσ 1.4 Αναφορζσ 1.5 Επιςκόπθςθ του ςυςτιματοσ 2. Γενικι περιγραφι του ςυςτιματοσ 2.1 Περιβάλλον του ςυςτιματοσ 2.2 Καταςτάςεισ λειτουργίασ του ςυςτιματοσ 2.3 Κφριεσ δυνατότθτεσ του ςυςτιματοσ 2.4 Κφριεσ ςυνκικεσ (conditions) του ςυςτιματοσ 2.5 Κφριοι περιοριςμοί του ςυςτιματοσ 2.6 Χαρακτθριςτικά χρθςτϊν 2.7 Τποκζςεισ και εξαρτιςεισ 2.8 ενάρια λειτουργίασ

17 Περιγραφι υςτιματοσ με όρουσ Εξωτερικοφ Περιβάλλοντοσ / Ζγγραφο Περιγραφισ Απαιτιςεων από το φςτθμα --- ΕΠΑ 3. Δυνατότθτεσ, ςυνκικεσ και περιοριςμοί του ςυςτιματοσ 3.1 Φυςικι διάςταςθ Καταςκευι Ανκεκτικότθτα ςτο χρόνο (durability) Προςαρμοςτικότθτα υνκικεσ περιβάλλοντοσ 3.2 Χαρακτθριςτικά απόδοςθσ του ςυςτιματοσ 3.3 Αςφάλεια του ςυςτιματοσ 3.4 Διαχείριςθ πλθροφορίασ 3.5 Λειτουργίεσ του ςυςτιματοσ Ανκρϊπινοι παράγοντεσ υντθρθςιμότθτα του ςυςτιματοσ Αξιοπιςτία του ςυςτιματοσ 3.6 Ρυκμιςτικζσ πολιτικζσ 3.7 Τποςτιριξθ του κφκλου ηωισ του ςυςτιματοσ 4. Διεπαφζσ του ςυςτιματοσ

18 Δραςτθριότθτεσ Απαιτιςεων Οι δραςτθριότθτεσ που ςχετίηονται με τισ απαιτιςεισ που πρζπει να φζρει ςε πζρασ ο Μθχανικόσ Λογιςμικοφ περιλαμβάνουν: Σθ διαδικαςία προςδιοριςμοφ των απαιτιςεων Σθ διαδικαςία διαχείριςθσ των απαιτιςεων

19 Μελζτθ ςκοπιμότθτασ (feasibility study) Η μελζτθ ςκοπιμότθτασ ξεκινά με ζνα ςφνολο προκαταρκτικϊν επιχειρθςιακϊν απαιτιςεων, μια προςεγγιςτικι ςκιαγράφθςθ του ςυςτιματοσ που κα αναπτυχκεί και μια περιγραφι του τρόπου υποςτιριξθσ των επιχειρθςιακϊν διαδικαςιϊν από το ςφςτθμα. Σο αποτζλεςμα τθσ μελζτθσ είναι μια ζκκεςθ που απαντά ςτο ερϊτθμα αν αξίηει ι όχι το κόπο να ςυνεχίςουμε τθ διαδικαςία ανάπτυξθσ. Η επιχειρθματολογία τθσ ζκκεςθσ εςτιάηει ςε ερωτιματα όπωσ : o κατά πόςο το ςφςτθμα ςυνδράμει ςτθ επιτυχία των ςτόχων του οργανιςμοφ που κα το χρθςιμοποιιςει, o κατά πόςο το ςφςτθμα είναι υλοποιιςιμο με τισ τρζχουςεσ τεχνολογίεσ και ςτα πλαίςια ςυγκεκριμζνων ορίων κόςτουσ και χρόνου o κατά πόςο το ςφςτθμα είναι ολοκλθρϊςιμο με άλλα υπάρχοντα ςυςτιματα.

20 Εξαγωγι Απαιτιςεων (Requirements Elicitation) ε αυτι τθ δραςτθριότθτα οι μθχανικοί λογιςμικοφ ςυνεργάηονται με τουσ ενδιαφερομζνουσ (stakeholders) του λογιςμικοφ με ςκοπό να προςδιορίςουν : το πεδίο εφαρμογισ του λογιςμικοφ, τισ υπθρεςίεσ που κα παρζχει το ςφςτθμα, τισ απαιτοφμενεσ επιδόςεισ του ςυςτιματοσ, τουσ περιοριςμοφσ που κζτει το υλικό του υπολογιςτι ςτο υπό ανάπτυξθ λογιςμικό ι τουσ περιοριςμοφσ που κζτει το υπό ανάπτυξθ λογιςμικό ςτο υλικό του υπολογιςτι

21 Ανάλυςθ Απαιτιςεων (Requirements analysis) Η ανάλυςθ επιχειρεί να προςδιορίςει το λογιςμικό μασ περιγράφοντασ ζνα μοντζλο του λογιςμικοφ χωρίσ να λαμβάνει υπόψθ το πραγματικό περιβάλλον υλοποίθςθσ του λογιςμικοφ. Η ανάλυςθ δεν αςχολείται με το περιβάλλον υλοποίθςθσ του λογιςμικοφ παρά μόνο με το χϊρο του προβλιματοσ και τθν λειτουργικότθτα του λογιςμικοφ. Η ανάλυςθ ζχει ωσ αποτζλεςμα τον αναλυτικότερο και ςαφζςτερο προςδιοριςμό των λειτουργικϊν απαιτιςεων του λογιςμικοφ.

22 Προδιαγραφι Απαιτιςεων (Requirements specification) κοπόσ τθσ δραςτθριότθτασ αυτισ είναι θ διατφπωςθ ςφνταξθ των απαιτιςεων που προςδιορίςτθκαν από τισ προθγοφμενεσ δραςτθριότθτεσ ζτςι ϊςτε: αυτζσ να είναι αξιοποιιςιμεσ από τουσ μθχανικοφσ λογιςμικοφ που εμπλζκονται ςτθν ανάπτυξθ του λογιςμικοφ και επιβεβαιϊςιμεσ από τουσ ενδιαφερόμενουσ για τισ απαιτιςεισ λογιςμικοφ.

23 Επικφρωςθ απαιτιςεων (Requirements validation) εξετάηεται θ πλθρότθτα των απαιτιςεων (ζχουν καταγραφεί όλεσ οι απαιτιςεισ), θ ορκότθτα τουσ (το ςφνολο των ενδιαφερομζνων ςυμφωνοφν με τον τρόπο που προςδιορίηεται θ κάκε απαίτθςθ), θ ςυνζπεια τουσ (δεν είναι αντικρουόμενεσ μεταξφ τουσ), θ ςαφινεια τουσ (ερμθνεφονται μονοςιμαντα), θ δυνατότθτα πραγματοποίθςθσ τουσ (με τισ δεδομζνεσ τεχνολογίεσ, με το δεδομζνο προχπολογιςμό, με το δεδομζνο χρονοδιάγραμμα και με τουσ δεδομζνουσ ανκρϊπινουσ πόρουσ) ο τρόποσ επιβεβαίωςθσ τουσ (ςφνολο ελζγχων που απαντά για τθν επιβεβαίωςθ των απαιτιςεων) όταν τελικά υλοποιθκεί το ςφςτθμα μασ.

24 υςχζτιςθ δραςτθριοτιτων προςδιοριςμοφ απαιτιςεων Οι δραςτθριότθτεσ για τον προςδιοριςμό των απαιτιςεων δεν εκτελοφνται ακολουκιακά Η παραγωγι απαιτιςεων είναι μια επαναλθπτικι διαδικαςία Η εξαγωγι, ανάλυςθ, προδιαγραφι και επικφρωςθ απαιτιςεων εκτελοφνται επαναλθπτικά και επαυξθτικά χωρίσ προκακοριςμζνθ ςειρά.

25 Δυςκολίεσ ςτθν εξαγωγι των απαιτιςεων Ο πελάτθσ και οι χριςτεσ δεν είναι πάντα ςίγουροι για το τι κζλουν και ςυχνά δυςκολεφονται να διατυπϊςουν όςα γνωρίηουν. Πολλζσ φορζσ οι μθχανικοί λογιςμικοφ καταλιγουν ςτο ςυμπζραςμα ότι ο χριςτθσ ι ο πελάτθσ «δεν ξζρει τι κζλει». Πολλζσ λεπτομζρειεσ του λογιςμικοφ ειςάγουν ςθμαντικι πολυπλοκότθτα θ οποία αυξάνεται με τθν πρόοδο του ζργου. Οι χριςτεσ δεν είναι ςε κζςθ να διατυπϊςουν τισ απαιτιςεισ πλιρωσ και λεπτομερϊσ. Κακϊσ βλζπουν το λογιςμικό να αναπτφςςεται, αλλάηουν γνϊμθ. Θα πρζπει κάκε μθχανικόσ λογιςμικοφ να αποδεχκεί το γεγονόσ ότι οι χριςτεσ αλλάηουν γνϊμθ για το τι περιμζνουν από το λογιςμικό. Παράγοντεσ του εξωτερικοφ περιβάλλοντοσ οδθγοφν ςε αλλαγζσ ι προςκικεσ ςτισ απαιτιςεισ. Τπάρχει πάντα θ πικανότθτα να αλλάξει ο τρόποσ λειτουργίασ του οργανιςμοφ κατά τθ διάρκεια τθσ ανάπτυξθσ.

26 τάδια προετοιμαςίασ εξαγωγισ απαιτιςεων Κατανόθςθ του χϊρου του προβλιματοσ. Διατφπωςθ του προβλιματοσ. Καταγραφι των ενδιαφερομζνων (stakeholders) με τισ ανάγκεσ τουσ. Διατφπωςθ αρχικϊν λειτουργικϊν χαρακτθριςτικϊν. Κακοριςμόσ τθσ εμβζλειασ.

27 Δραςτθριότθτεσ εξαγωγισ απαιτιςεων Επιχειρθςιακι μοντελοποίθςθ (Ανάπτυξθ Πλθροφοριακϊν υςτθμάτων Κατανόθςθ τθσ επιχείρθςθσ / οργανιςμοφ που κα υποδεχτεί το λογιςμικό) Παρατιρθςθ (Επιδιϊκουμε να εντοπίςουμε δυςλειτουργίεσ, προκειμζνου να διερευνιςουμε τρόπουσ εξάλειψισ τουσ) Η επικοινωνία με τουσ ενδιαφερομζνουσ (stakeholders) του ζργου ανάπτυξθσ

28 Επιχειρθςιακι Μοντελοποίθςθ (1/4) Η επιχειρθςιακι μοντελοποίθςθ ςχετίηεται πολφ περιςςότερο με τθ λειτουργία του οργανιςμοφ και λιγότερο με το λογιςμικό. τοχεφει ςτθν καταγραφι των λειτουργιϊν του οργανιςμοφ, των διαδικαςιϊν με τισ οποίεσ εκτελοφνται οι λειτουργίεσ και των βθμάτων των διαδικαςιϊν. Κατά κανόνα οι μθχανικοί λογιςμικοφ βρίςκουν ζτοιμα τα επιχειρθςιακά μοντζλα, τα οποία αποτελοφν καλι πρϊτθ φλθ για τθν παραγωγι των απαιτιςεων. Ζνα επιχειρθςιακό μοντζλο απεικονίηει κυρίωσ δφο ενότθτεσ πλθροφορίασ: τθ ςτατικι όψθ του οργανιςμοφ δθλαδι τθν οργανωτικι του δομι τθ δυναμικι όψθ δθλαδι τισ διαδικαςίεσ που ακολουκοφνται εντόσ του οργανιςμοφ. Σα επιχειρθςιακά μοντζλα αναδεικνφουν μόνο τα ςθμαντικά ςτοιχεία τθσ λειτουργίασ του οργανιςμοφ και αγνοοφν λεπτομζρειεσ δευτερεφουςασ ςθμαςίασ.

29 Επιχειρθςιακι Μοντελοποίθςθ (2/4) Σα επιχειρθςιακά μοντζλα βοθκοφν: τθν κατανόθςθ τθσ λειτουργίασ του οργανιςμοφ. τον εντοπιςμό προβλθμάτων και δυςλειτουργιϊν που ςχετίηονται με τθ λειτουργία του. τθ διερεφνθςθ ςεναρίων βελτίωςθσ τθσ λειτουργίασ του οργανιςμοφ. τον προςδιοριςμό απαιτιςεων. Η κατανόθςθ τθσ λειτουργίασ του οργανιςμοφ διευκολφνει τθ διαδικαςία ανάπτυξθσ του ςωςτοφ ςυςτιματοσ. τον ςχεδιαςμό τθσ ομαλισ ζνταξθσ του υπό ανάπτυξθ ςυςτιματοσ ςτον οργανιςμό. Η ειςαγωγι ενόσ πλθροφοριακοφ ςυςτιματοσ ςε κάποιο οργανιςμό αναπόφευκτα οδθγεί ςτθν αλλαγι του τρόπου λειτουργίασ του. Οριςμζνεσ φορζσ απαιτείται τροποποίθςθ των διαδικαςιϊν που ακολουκοφνται, ενϊ ςε οριςμζνεσ περιπτϊςεισ απαιτείται ριηικι αναδιοργάνωςθ του οργανιςμοφ.

30 Επιχειρθςιακι Μοντελοποίθςθ (3/4) Κατά το κτίςιμο ενόσ επιχειρθςιακοφ μοντζλου μελετοφμε κυρίωσ: o Σθ δομι του οργανιςμοφ. o Σο περιβάλλον του οργανιςμοφ. o Σισ λειτουργίεσ (βαςικζσ λειτουργίεσ του οργανιςμοφ ανά οργανωτικι μονάδα) o Σισ διαδικαςίεσ που περιγράφουν τον τρόπο εκτζλεςθσ κάκε λειτουργίασ. o Σουσ επιχειρθςιακοφσ κανόνεσ (Οι επιχειρθςιακοί κανόνεσ είναι γραπτοί και άγραφοι κανόνεσ που αφοροφν τθ λειτουργία του οργανιςμοφ ι γενικότερα το πρόβλθμα που μελετάμε. Προζρχονται κυρίωσ από το νομοκετικό πλαίςιο που κακορίηει τον τρόπο λειτουργίασ του οργανιςμοφ, τισ πολιτικζσ διοίκθςθσ του οργανιςμοφ και άγραφουσ κανόνεσ που αφοροφν τθν κακθμερινι εργαςία)

31 Επιχειρθςιακι Μοντελοποίθςθ (4/4) o Σα οργανωτικά μζςα. (Σα οργανωτικά μζςα είναι τα εργαλεία που χρθςιμοποιοφνται ςτον οργανιςμό για τθν εκτζλεςθ των λειτουργιϊν του. Μπορεί να είναι αρχεία, ζντυπα ι ακόμθ και ςυςτιματα λογιςμικοφ.) ε περιπτϊςεισ που το πρόβλθμα είναι γενικότερο και όχι για κάποιο οργανιςμό, τότε τουσ επιχειρθςιακοφσ κανόνεσ τουσ ονομάηουμε κανόνεσ πεδίου (domain rules). Για παράδειγμα οι κανόνεσ πεδίου ενόσ ςτατιςτικοφ πακζτου εκφράηονται με εξιςϊςεισ που περιγράφουν το πεδίο του προβλιματοσ.

32 Τιοκζτθςθ πλαιςίου επικοινωνίασ Επικοινωνία: Μθχανικοί Λογιςμικοφ --- Ενδιαφερόμενοι για τισ απαιτιςεισ (stakeholders) Καταγραφι ενδιαφερομζνων Προγραμματιςμόσ ςυναντιςεων Agenda για κάκε ςυνάντθςθ Μζριμνα για διαμόρφωςθ κοινισ ορολογίασ

33 Ενότθτεσ Επιχειρθςιακοφ Μοντζλου Επιχειρθςιακζσ απαιτιςεισ. Οτιδιποτε αφορά οικονομικά, μερίδια αγοράσ, επιχειρθςιακοφσ ςτόχουσ που ο πελάτθσ προςδοκά να κερδίςει από τθν αξιοποίθςθ του λογιςμικοφ. ενάρια Χριςθσ. Μια ακολουκία βθμάτων που ξεκινά από τον χριςτθ και αποςκοπεί ςτθν ικανοποίθςθ κάποιασ ανάγκθσ του με χριςθ του λογιςμικοφ. Επιχειρθςιακοί κανόνεσ. Κανόνεσ που διζπουν τθ λειτουργία τθσ οργανωτικισ δομισ του πελάτθ και ςχετίηονται με τισ λειτουργίεσ του λογιςμικοφ. Λειτουργικζσ Απαιτιςεισ. Περιγραφζσ των ςυμπεριφορϊν του ςυςτιματοσ ςε ςυγκεκριμζνεσ εξωτερικζσ ςυνκικεσ

34 Ενότθτεσ Επιχειρθςιακοφ Μοντζλου Ποιοτικά χαρακτθριςτικά. Ποιοτικοί χαρακτθριςμοί του τρόπου λειτουργίασ του ςυςτιματοσ Απαιτιςεισ διεπαφϊν. Απαιτιςεισ που αφοροφν τθν επικοινωνία του λογιςμικοφ με το περιβάλλον του. Περιοριςμοί. Απαιτιςεισ χωρθτικότθτασ, ταχφτθτασ, επιδόςεων, κακϊσ και περιοριςμοί των επιλογϊν ςχεδίαςθσ και υλοποίθςθσ. Οριςμοί δεδομζνων. Οριςμοί που αφοροφν τθ μορφοποίθςθ δεδομζνων, το πεδίο τιμϊν τουσ, τον τφπο τουσ τισ αρχικζσ τιμζσ τουσ, τθ ςθμαςία τουσ. Ιδζεσ υλοποίθςθσ. Ιδζεσ που παρουςιάηονται ςτισ ςυναντιςεισ και αφοροφν διάφορεσ επιμζρουσ λφςεισ υλοποίθςθσ διαφόρων ηθτθμάτων.

35 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ Η Βιβλιοκικθ αποτελείται από τρία τμιματα: Σο τμιμα βιβλίων που αςχολείται με τθν προμικεια, αποκικευςθ και τον δανειςμό των βιβλίων τθσ. Σο τμιμα επιςτθμονικϊν περιοδικϊν που αςχολείται με τθν εκτζλεςθ ςυνδρομϊν ςε επιςτθμονικά περιοδικά, τθν αρχειοκζτθςθ και τον δανειςμό τουσ. Σο αναγνωςτιριο που επιτθρεί τον χϊρο μελζτθσ τθσ βιβλιοκικθσ

36 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ Η Βιβλιοκικθ επικοινωνεί και ανταλλάςςει πλθροφορίεσ με τισ παρακάτω οντότθτεσ: Κακθγθτζσ, οι οποίοι υποβάλλουν αιτιματα παραγγελιϊν βιβλίων και ςυνδρομϊν ςε επιςτθμονικά περιοδικά. Φοιτθτζσ του Πανεπιςτθμίου, οι οποίοι δανείηονται υλικό τθσ βιβλιοκικθσ. Βιβλιοκικεσ άλλων Πανεπιςτθμίων για τθν εκτζλεςθ του διαδανειςμοφ. Προμθκευτζσ, από τουσ οποίουσ γίνονται παραγγελίεσ των βιβλίων. Γραμματείεσ Σμθμάτων, οι οποίεσ παρζχουν πλθροφορία για τουσ εγγεγραμμζνουσ φοιτθτζσ του Πανεπιςτθμίου. Οι Οικονομικζσ Τπθρεςίεσ του Πανεπιςτθμίου, που αναλαμβάνουν τθν πλθρωμι των προμθκευτϊν.

37 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ

38 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ Καταγραφι των λειτουργιϊν τθσ Βιβλιοκικθσ για κάκε τμιμα τθσ

39 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ o Για να μποροφν να εκτελεςτοφν οι λειτουργίεσ δανειςμϊν, θ βιβλιοκικθ χρθςιμοποιεί κάποια βαςικά μζςα οργάνωςθσ. o Επειδι θ βιβλιοκικθ λειτουργεί προσ το παρόν χωρίσ τθ χριςθ λογιςμικοφ, τα οργανωτικά τθσ μζςα είναι χειρόγραφα.

40 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ Ζνα βαςικό ςτοιχείο που διζπει τισ διαδικαςίεσ δανειςμϊν είναι οι επιχειρθςιακοί κανόνεσ (ι κανόνεσ πεδίου) που ακολουκοφνται. Οι επιχειρθςιακοί κανόνεσ κα επθρεάςουν τθ λειτουργικότθτα του Λογιςμικοφ και κα είναι ζνα ςθμείο αναφοράσ ςτον προςδιοριςμό των λειτουργικϊν απαιτιςεων. Περιγράφουμε τουσ επιχειρθςιακοφσ κανόνεσ με τουσ οποίουσ λειτουργεί θ βιβλιοκικθ με φυςικι γλϊςςα. αν ζνα άλλο παράδειγμα, οι κανόνεσ πεδίου ενόσ τατιςτικοφ Πακζτου περιγράφονται με χριςθ Μακθματικϊν.

41 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ

42 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ Κάκε προςπάκεια αποτφπωςθσ, τθσ επιχείρθςθσ ι του λογιςμικοφ, περιλαμβάνει ζννοιεσ, οι οποίεσ καταχωρίηονται ςε ζνα γλωςςάρι για τθν επεξιγθςι τουσ. Οριςμζνεσ φορζσ το γλωςςάρι παίηει και το ρόλο του λεξικοφ δεδομζνων, το οποίο παρζχει περιγραφζσ των οντοτιτων του προβλιματοσ.

43 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ (Καταγραφι των Ενδιαφερομζνων και των Αναγκϊν τουσ)

44 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ (Λειτουργικζσ Απαιτιςεισ του Λογιςμικοφ του υςτιματοσ Δανειςμοφ) Καταγραφι των ςτοιχείων των βιβλίων που διατίκενται για δανειςμό Καταγραφι αντιτφπων Εγγραφι όλων των δανειηομζνων Δανειςμόσ και επιςτροφι αντιτφπων Ενθμζρωςθ των δανειηομζνων, όταν κακυςτεροφν τθν επιςτροφι ενόσ αντιτφπου Ενθμζρωςθ των ενδιαφερομζνων για τθν διακεςιμότθτα αντιτφπων μζςω Διαδικτφου

45 Πλθροφοριακό φςτθμα Πανεπιςτθμιακισ Βιβλιοκικθσ (Εμβζλεια του υςτιματοσ Δανειςμοφ)

46 Περιπτϊςεισ Χριςθσ Οι περιπτϊςεισ χριςθσ χρθςιμοποιοφνται για τθν εξαγωγι (elicitation) των λειτουργικϊν απαιτιςεων Είναι διθγιςεισ χριςθσ του ςυςτιματοσ λογιςμικοφ. Μία περίπτωςθ χριςθσ παρζχει αξία ςτον τελικό χριςτθ παράγοντασ κάποιο ευδιάκριτο αποτζλεςμα

47 Περιπτϊςεισ Χριςθσ και Απαιτιςεισ Απαιτιςεισ Λογιςμικοφ. Σι κα κάνει το ςφςτθμα λογιςμικοφ. Περιπτϊςεισ χριςθσ. Σι κα κάνει το ςφςτθμα για κάποιον χριςτθ του. Δίνεται ζμφαςθ ςτθν οπτικι του τελικοφ χριςτθ. Αποδεχόμαςτε ότι υπάρχουν διαφορετικζσ οπτικζσ του λογιςμικοφ γιατί υπάρχουν διαφορετικζσ ανάγκεσ.

48 Περιπτϊςεισ Χριςθσ τι κα κάνει το λογιςμικό για κάποιον χριςτθ ; (όχι τι κάνει το λογιςμικό) Σο ςφνολο των περιπτϊςεων χριςθσ περιγράφουν τθν λειτουργικότθτα που παρζχεται από το ςφςτθμα θ UML παρζχει τα διαγράμματα περιπτϊςεων χριςθσ (use case diagrams)

49 Actors Actor: μία οντότθτα εκτόσ του ςυςτιματοσ που αλλθλεπιδρά με αυτό Actor: άνκρωποσ ι ςφςτθμα Actor: τφποσ χριςτθ πρωτεφων actor για μία περίπτωςθ χριςθσ είναι ο actor που κατά κανόνα τθν εκκινεί. Μία περίπτωςθ χριςθσ ικανοποιεί κυρίωσ τουσ ςτόχουσ του πρωτεφοντοσ actor. Η εξυπθρζτθςθ των ςτόχων του πρωτεφοντοσ actor είναι το ςτοιχείο με το οποίο αποτιμάται θ αξία που παρζχει μία περίπτωςθ χριςθσ.

50 Actors

51 Διαγράμματα Περιπτϊςεων Χριςθσ Η ανκρϊπινθ φιγοφρα ςυμβολίηει τον actor Η ζλλειψθ τθν περίπτωςθ χριςθσ Η γραμμι μεταξφ τουσ (ςυςχζτιςθ) ςυμβολίηει τθν αλλθλεπίδραςθ

52 Γενίκευςθ Actors (Παράδειγμα -1) Χρθςιμοποιοφμε τθ γενίκευςθ των actor όταν κζλουμε να δείξουμε ομοιότθτεσ μεταξφ των actors Οι actors κα πρζπει να εμφανίηουν κοινι ςυμπεριφορά ςε ςχζςθ με το ςφςτθμα

53 Γενίκευςθ Actors (Παράδειγμα -2)

54 Παράδειγμα Περίπτωςθσ Χριςθσ

55 φντομθ περιγραφι τθσ περίπτωςθσ χριςθσ του δανειςμοφ αντιτφπων Ο βιβλιοκθκονόμοσ ταυτοποιεί τον δανειηόμενο. Σο φςτθμα παρουςιάηει τα ςτοιχεία του δανειηόμενου. Ο βιβλιοκθκονόμοσ επιβεβαιϊνει ότι ο δανειηόμενοσ δικαιοφται να δανειςτεί βιβλία. Ο βιβλιοκθκονόμοσ καταχωρίηει τα ςτοιχεία των αντιτφπων. Σο φςτθμα καταγράφει το δανειςμό και παρουςιάηει τθν προκεςμία για τθν επιςτροφι των αντιτφπων.

56 ενάρια (1/3) Οι περιπτϊςεισ χριςθσ περιγράφονται ςε φυςικι γλϊςςα με τρόπο που να είναι κατανοθτζσ από τον πελάτθ και τουσ χριςτεσ. Δεν περιγράφονται όμωσ όλεσ οι δυνατότθτεσ εκτζλεςθσ τθσ περίπτωςθσ χριςθσ και όλα τα δυνατά μονοπάτια ςτθ ροι εκτζλεςθσ των βθμάτων. Σα διαφορετικά μονοπάτια ςτθ ροι εκτζλεςθσ ονομάηονται ςενάρια. Ζνα ςενάριο (ι ςτιγμιότυπο περίπτωςθσ χριςθσ) είναι μία ακολουκία ενεργειϊν και αλλθλεπιδράςεων actors και ςυςτιματοσ.

57 ενάρια (2/3) Μία περίπτωςθ χριςθσ μπορεί να κεωρθκεί ωσ ζνα ςφνολο πικανϊν ςεναρίων που εξυπθρετοφν ζνα ςυγκεκριμζνο ςτόχο του πρωτεφοντοσ actor και είναι πικανό να εκτελεςτοφν, όταν ο πρωτεφων actor εκκινεί τθν περίπτωςθ χριςθσ. Οι ροζσ των βθμάτων ςε μία περίπτωςθ χριςθσ χωρίηονται ςε δφο κατθγορίεσ. Η πρϊτθ κατθγορία είναι θ βαςικι ροι (basic flow) θ οποία περιγράφει το κφριο ςενάριο και είναι μία τυπικι ροι των βθμάτων με επιτυχι κατάλθξθ. Η δεφτερθ κατθγορία, είναι οι εναλλακτικζσ ροζσ (alternative flows) που είναι εναλλακτικζσ επιτυχθμζνεσ ι αποτυχθμζνεσ ροζσ εκτζλεςθσ τθσ περίπτωςθσ χριςθσ.

58 ενάρια (3/3) Ανάλογα με το πόςο λεπτομερισ είναι θ διατφπωςθ των βθμάτων και των δυνατϊν ςεναρίων, ζχουμε τρεισ μορφζσ περιπτϊςεων χριςθσ που είναι: φντομθ. Περιγράφουμε τθν περίπτωςθ χριςθσ ςε μία παράγραφο καταγράφοντασ τθ βαςικι ροι Ουςιϊδθσ (essential use cases). Περιγράφονται αναλυτικά όλα τα βιματα τθσ αλλθλεπίδραςθσ με όλεσ τισ εναλλακτικζσ ροζσ. υςτιματοσ (system use cases). Χρθςιμοποιοφνται κυρίωσ ωσ μζςο προδιαγραφισ των απαιτιςεων. Η ςφντομθ περιγραφι χρθςιμοποιείται κυρίωσ για μία πρϊτθ καταγραφι τθσ περίπτωςθσ χριςθσ ςτα πρϊτα ςτάδια τθσ εξαγωγισ των απαιτιςεων. Όταν οι περιπτϊςεισ χριςθσ εξετάηονται λεπτομερζςτερα, περιγράφονται με χριςθ τθσ ουςιϊδουσ μορφισ. Εάν κζλουμε να προδιαγράψουμε με λεπτομζρεια τθν αλλθλεπίδραςθ του actor με το ςφςτθμα χρθςιμοποιοφμε τθ μορφι του ςυςτιματοσ.

59 Περιεχόμενα Περιπτϊςεων Χριςθσ Σα βιματα των περιπτϊςεων χριςθσ περιγράφονται με απλζσ καταφατικζσ και ςφντομεσ προτάςεισ. Διατυπϊνουν με ακρίβεια για το τι κάνει το ςφςτθμα και τι ο πρωτεφων actor. Δεν περιγράφεται το πϊσ δουλεφει το ςφςτθμα αλλά μόνο το τι κάνει. Δεν περιγράφονται ςτοιχεία τθσ διεπαφισ χριςτθ, όπωσ και άλλα ςτοιχεία που αφοροφν τθ ςχεδίαςθ του λογιςμικοφ.

60 Περιεχόμενα Περιπτϊςεων Χριςθσ Ζνα ςχετικά λιτό πρότυπο για τθν ουςιϊδθ περιγραφι περιπτϊςεων χριςθσ είναι το παρακάτω:

61 Βαςικι ροι: δανειςμόσ αντιτφπων 1. Ο δανειηόμενοσ ζρχεται ςτο βιβλιοκθκονόμο κρατϊντασ τα αντίτυπα των βιβλίων προσ δανειςμό. 2. Ο βιβλιοκθκονόμοσ αναηθτά τον δανειηόμενο. 3. Σο φςτθμα παρουςιάηει τα ςτοιχεία του δανειηομζνου. 4. Ο βιβλιοκθκονόμοσ αναηθτά το αντίτυπο. 5. Σο φςτθμα παρουςιάηει τα ςτοιχεία του αντιτφπου. 6. Ο βιβλιοκθκονόμοσ επιλζγει το αντίτυπο προσ δανειςμό. 7. Σο φςτθμα επιβεβαιϊνει ότι ο δανειηόμενοσ μπορεί να δανειςτεί το αντίτυπο. 8. Σο φςτθμα καταχωρίηει το δανειςμό και εμφανίηει τθν προκεςμία επιςτροφισ. 9. Ο βιβλιοκθκονόμοσ ενθμερϊνει τον δανειηόμενο για τθν προκεςμία επιςτροφισ του αντιτφπου. Ο βιβλιοκθκονόμοσ επαναλαμβάνει τα βιματα 4 ζωσ 9 για όλα τα αντίτυπα.

62 Εναλλακτικζσ ροζσ: δανειςμόσ αντιτφπων * ε οποιοδιποτε ςθμείο το λογιςμικό καταρρζει. 1. Ο βιβλιοκθκονόμοσ εκκινεί το φςτθμα. 2. Σο φςτθμα ταυτοποιεί το βιβλιοκθκονόμο. 3. Ο βιβλιοκθκονόμοσ εκκινεί το δανειςμό για τα εναπομείναντα αντίτυπα. 2α. Ο δανειηόμενοσ ζρχεται για πρϊτθ φορά για δανειςμό. 1. Ο βιβλιοκθκονόμοσ επιβεβαιϊνει ότι ο δανειηόμενοσ μπορεί να δανειςτεί βιβλία από τθ Βιβλιοκικθ. 1α. Ο δανειηόμενοσ δε δικαιοφται να δανειςτεί από τθ Βιβλιοκικθ. 1. Ο δανειςμόσ τερματίηει. 2. Ο βιβλιοκθκονόμοσ καταχωρίηει τον δανειηόμενο ςτο ςφςτθμα με τθ Διαχείριςθ Δανειηόμενου. 5α. Σο φςτθμα δε βρίςκει το αντίτυπο του βιβλίου 1. Ο βιβλιοκθκονόμοσ κρατά το αντίτυπο για να διαπιςτϊςει το ςφάλμα αργότερα. 2. Ο δανειςμόσ τερματίηει. 7α. Ο δανειηόμενοσ δεν μπορεί να δανειςτεί βιβλία. 1. Ο βιβλιοκθκονόμοσ ενθμερϊνει το δανειηόμενο. 2. Κρατά τα εναπομείναντα αντίτυπα για να επιςτρζψουν ςτα ράφια. 3. Ο δανειςμόσ τερματίηει.

63 χζςεισ περιπτϊςεων χριςθσ υμπερίλθψθ: ε αρκετζσ περιπτϊςεισ τα βιματα που εκτελοφνται ςε μία περίπτωςθ χριςθσ μπορεί να επαναλαμβάνονται ςτθν εκτζλεςθ βθμάτων κάποιασ άλλθσ περίπτωςθσ χριςθσ. Προκειμζνου να αποφφγουμε τθν επανάλθψθ των βθμάτων μποροφμε να ειςάγουμε τθ ςχζςθ τθσ ςυμπερίλθψθσ (include) μεταξφ δφο περιπτϊςεων χριςθσ όπου μία περίπτωςθ χριςθσ ςυμπεριλαμβάνει ςτισ ροζσ των ςεναρίων τθσ, ροζσ μίασ δεφτερθσ περίπτωςθσ χριςθσ.

64 χζςθ υμπερίλθψθσ τα βιματα τθσ περίπτωςθσ χριςθσ Α ςυμπεριλαμβάνονται τα βιματα τθσ περίπτωςθσ χριςθσ Β Η Α αναφζρεται ωσ βαςικι και θ Β ωσ ςυμπεριλαμβανόμενθ (included) περίπτωςθ χριςθσ

65 χζςθ υμπερίλθψθσ Ζχουμε δφο βαςικζσ περιπτϊςεισ χριςθσ «Ανάλθψθ Χρθμάτων» και «Μεταφορά Χρθμάτων». Και οι δφο χρειάηεται να ελζγξουν το pin του χριςτθ του ΑΣΜ. Επειδι τα βιματα ελζγχου του pin είναι κοινά, δθμιουργείται μια νζα περίπτωςθ χριςθσ «Ζλεγχοσ pin», θ οποία ςυμπεριλαμβάνεται ςτα βιματα των βαςικϊν και καλείται ςυμπεριλαμβανόμενθ περίπτωςθ χριςθσ.

66 χζςθ υμπερίλθψθσ το παράδειγμα θ ςυμπερίλθψθ μασ υποδεικνφει ότι τα βιματα τθσ περίπτωςθσ χριςθσ «Διαχείριςθ Δανειηομζνου» ςυμπεριλαμβάνονται ςτα βιματα τθσ περίπτωςθσ χριςθσ «Δανειςμόσ Αντιτφπων»

67 χζςεισ περιπτϊςεων χριςθσ Επζκταςθ Εκτόσ από τθ ςυμπερίλθψθ υπάρχει και μία δεφτερθ ςχζςθ των περιπτϊςεων χριςθσ θ ςχζςθ τθσ επζκταςθσ. Αυτι θ ςχζςθ υποδθλϊνει ότι μία περίπτωςθ χριςθσ Α επεκτείνει τθ λειτουργικότθτα μίασ περίπτωςθσ χριςθσ Β, χωρίσ όμωσ θ Β να το γνωρίηει.

68 χζςθ Επζκταςθσ Η περίπτωςθ χριςθσ Β επεκτείνει τθ λειτουργικότθτα τθσ περίπτωςθσ χριςθσ Α χωρίσ θ Α να το γνωρίηει Δεν γίνεται αναφορά ςτθν περίπτωςθ χριςθσ Β ςτο κείμενο τθσ Α. Οι επεκτάςεισ ειςάγονται ςε διαφορετικι ενότθτα που ονομάηεται «θμεία Επζκταςθσ»

69 χζςθ Επζκταςθσ Σο χιμα 3-16 μασ δείχνει τθ βαςικι περίπτωςθ χριςθσ ενόσ επεξεργαςτι κειμζνου τθσ οποίασ θ λειτουργικότθτα επεκτείνεται από τισ περιπτϊςεισ χριςεισ «Δθμιουργία Γραφικοφ» και «Ορκογραφικόσ Ζλεγχοσ»

70 Χριςθ τθσ χζςθσ Επζκταςθσ Θζλουμε να τροποποιιςουμε μία περίπτωςθ χριςθσ, χωρίσ να αλλάξουμε το κείμενό τθσ. Σο τελικό προϊόν λογιςμικοφ παράγεται ςε παραπάνω από μία εκδόςεισ, οι οποίεσ προςκζτουν λειτουργικότθτα ςε μία βαςικι ζκδοςθ. Οι περιπτϊςεισ χριςθσ τθσ βαςικισ ζκδοςθσ ςυντάςςονται αγνοϊντασ τθν πικανι πρόςκετθ λειτουργικότθτα των εμπλουτιςμζνων εκδόςεων. Οι περιπτϊςεισ χριςθσ των εμπλουτιςμζνων εκδόςεων ςυντάςςονται ωσ επεκτάςεισ τθσ λειτουργικότθτασ τθσ βαςικισ ζκδοςθσ. Τπάρχουν πολλά αςφγχρονα γεγονότα που μπορεί να διακόψουν τθ ροι των βθμάτων τθσ περίπτωςθσ χριςθσ.

71 Διαφορζσ ςυμπερίλθψθσ - επζκταςθσ τθ ςυμπερίλθψθ, ζχουμε ςαφι αναφορά τθσ ςυμπεριλαμβανόμενθσ περίπτωςθσ χριςθσ ςτο κείμενο που περιγράφει τθ βαςικι. τθ ςχζςθ τθσ επζκταςθσ θ λειτουργικότθτα τθσ βαςικισ περίπτωςθσ χριςθσ επεκτείνεται, χωρίσ θ ίδια να το γνωρίηει. Όταν χρθςιμοποιείται θ επζκταςθ, δε γίνεται κάποια αναφορά ςτα βιματα τθσ βαςικισ περίπτωςθσ χριςθσ ςε αυτι που τθν επεκτείνει. Οι επεκτάςεισ ςτισ περιγραφζσ των περιπτϊςεων χριςθσ περιγράφονται εκτόσ των βθμάτων των ροϊν, ςε ξεχωριςτι ενότθτα, ωσ ςθμεία επζκταςθσ (extension points). Ζνα τελευταίο ςθμαντικό ςθμείο διαφοροποίθςθσ τθσ επζκταςθσ από τθ ςυμπερίλθψθ είναι ότι θ βαςικι περίπτωςθ χριςθσ μπορεί να νοθκεί ανεξάρτθτα από τισ επεκτάςεισ τθσ.

72 χζςθ Γενίκευςθσ Οι περιπτϊςεισ χριςθσ B και C κλθρονομοφν τθ ςυμπεριφορά τθσ Α. Μποροφν να εξειδικεφςουν τα βιματα των ροϊν τθσ Α.

73 χζςθ Γενίκευςθσ το χιμα 3-17 ζχουμε μια γενικι περίπτωςθ χριςθσ «Σραπεηικι Δοςολθψία» και δφο περιπτϊςεισ χριςεισ που τθν εξειδικεφουν, τθν «Ανάλθψθ Χρθμάτων» και τθν «Κατάκεςθ Χρθμάτων»

74 Μοντζλο περιπτϊςεων χριςθσ Μία ςυχνι παρεξιγθςθ είναι ότι το μοντζλο περιπτϊςεων χριςθσ είναι τα διαγράμματα περιπτϊςεων χριςθσ Σο μοντζλο περιπτϊςεων χριςθσ (use case model) τεκμθριϊνει το ςφνολο των λειτουργικϊν απαιτιςεων του υπό ανάπτυξθ ςυςτιματοσ. Σο μοντζλο περιπτϊςεων χριςθσ βαςίηεται κυρίωσ ςτισ περιγραφζσ των περιπτϊςεων χριςθσ οι οποίεσ γίνονται ςε φυςικι γλϊςςα. Σο μοντζλο περιπτϊςεων χριςθσ μπορεί βζβαια να περιλαμβάνει και διαγράμματα που αποςαφθνίηουν τισ απαιτιςεισ. Ζνα μοντζλο περιπτϊςεων χριςθσ περιζχει κυρίωσ: Σουσ actors του ςυςτιματοσ. Σισ περιπτϊςεισ χριςθσ. Διαγράμματα περιπτϊςεων χριςθσ. Άλλα διαγράμματα που κα προκφψουν από τθν ανάλυςθ των απαιτιςεων και τα οποία διευκολφνουν ςτθ ςυνολικότερθ κατανόθςθ των απαιτιςεων.

75 Σο Πρόβλθμα του Δανειςμοφ Βιβλίων τισ επόμενεσ διαφάνειεσ: Περιγραφι τθσ Εξαγωγισ απαιτιςεων Μοντελοποίθςθ Περιπτϊςεων Χριςθσ

76 Σο Πρόβλθμα του Δανειςμοφ Βιβλίων (Οι Actors του υςτιματοσ Δανειςμοφ)

77 Σο Πρόβλθμα του Δανειςμοφ Βιβλίων (Οι περιπτϊςεισ χριςθσ του υςτιματοσ Δανειςμοφ)

78 Σο πρόβλθμα του Δανειςμοφ Βιβλίων (Διάγραμμα Περιπτϊςεων Χριςθσ)