ΞΕΝΑΓΗΗ ΣΚ ΜΤΚΗΝΕ ΚΣΟΡΚΚΟ ΠΛΑΚΚΟ

Transcript

1 ΞΕΝΑΓΗΗ ΣΚ ΜΤΚΗΝΕ ΚΣΟΡΚΚΟ ΠΛΑΚΚΟ Η εποχι του Χαλκοφ ςτθν θπειρωτικι Ελλάδα διαιρείται ςε τρεισ μεγάλεσ περιόδουσ: τθν Πρωτοελλαδικι ( π.χ), τθ Μεςοελλαδικι ( π.χ) και τθν Υςτεροελλαδικι ( π.χ). Η τελευταία ονομάςτθκε και Μυκθναϊκι, επειδι το βαςίλειο των Μυκθνϊν ιταν τότε το πλουςιότερο και το ιςχυρότερο, με τεράςτια ακτινοβολία τόςο ςτον ελλθνικό χϊρο όςο και ςε ολόκλθρθ τθ Μεςόγειο. Η ακμι των Μυκθνϊν ςυμπίπτει με τθν εποχι των θρϊων, των βαςιλιάδων και των θμικζων που κάμπωςαν τον κόςμο με τα κατορκϊματά τουσ, τα οποία ζγιναν πθγι ζμπνευςθσ και καλλιτεχνικισ δθμιουργίασ τροφοδοτϊντασ όλεσ τισ μορφζσ τθσ τζχνθσ από τθν αρχαιότθτα μζχρι ςιμερα. Οι δθμιουργοί του Μυκθναϊκοφ πολιτιςμοφ: Με βάςθ τθ μελζτθ των αρχαίων κειμζνων και τα πορίςματα των αρχαιολογικϊν ερευνϊν, φαίνεται ότι ο Μυκθναϊκόσ Ρολιτιςμόσ είναι δθμιοφργθμα τθσ θπειρωτικισ Ελλάδασ, που δζχτθκε, ωςτόςο, ςθμαντικζσ επιδράςεισ άλλων γειτονικϊν πολιτιςμϊν, όπωσ του Μινωικοφ και του Κυκλαδικοφ. Μετά τθν αποκρυπτογράφθςθ από τον Μάικλ Βζντρισ και Τηον Τςάντγουικ τθσ γραφισ των Μυκθνϊν, τθσ λεγόμενθσ Γραμμικισ Β, αποδείχκθκε ότι οι κάτοικοι του ελλθνικοφ χϊρου τθσ εποχισ εκείνθσ, ιταν Ζλλθνεσ ινδοευρωπαϊκισ καταγωγισ, που είχαν ζρκει από το Βορρά γφρω ςτο 2000 π.χ και επιβλικθκαν κυρίωσ χάρθ ςτθ χριςθ του αλόγου. Οι πρϊτοι που ζφταςαν ιταν οι Κωνεσ και οι Αιολείσ και ακολοφκθςαν οι Αχαιοί, που είναι οι κφριοι δθμιουργοί του Μυκθναϊκοφ Ρολιτιςμοφ. Η αρχι τθσ ανάπτυξθσ: Τα ευριματα των βαςιλικϊν τάφων ςτισ Μυκινεσ βεβαιϊνουν ότι ιδθ ςτα 1600 π.χ οι Μυκθναίοι είναι πλοφςιοι και ιςχυροί και ζχουν ςυνάψει ςχζςεισ με τθν Ανατολι, με περιοχζσ τθσ Αδριατικισ κάλαςςασ, τθν Ιταλία, τα νθςιά του Αιγαίου και τθν Κριτθ. Δυςτυχϊσ, δε μασ ζχουν ςωκεί μυκθναϊκά ανάκτορα που να χρονολογοφνται τουσ δφο πρϊτουσ αιϊνεσ του Μυκθναϊκοφ πολιτιςμοφ ( π.χ). Η περίοδοσ τθσ ακμισ: Οι Μυκθναίοι (με τον όρο αυτό εννοοφμε όλο τον κόςμο που μιλά ελλθνικι γλϊςςα και κατοικεί ςτον ελλθνικό χϊρο ωσ τθν παρακμι του μυκθναϊκοφ πολιτιςμοφ το 1100 π.χ), γίνονται θ πρϊτθ δφναμθ ςτον ελλθνικό χϊρο μετά τθν κατάλθψθ τθσ Κνωςοφ, το 1450 π.χ. Μακαίνουν από τουσ Μινωίτεσ τθ γραφι και τθν αναπτυγμζνθ γραφειοκρατικι οργάνωςθ γφρω από το παλάτι. Το 14 ο και το 13 ο αιϊνα π.χ, τα μυκθναϊκά πλοία ταξιδεφουν ςτισ κάλαςςεσ και δθμιουργοφν εμπορικοφσ ςτακμοφσ. Η κφρια οικοδομικι δραςτθριότθτα που οδιγθςε ςτα περίφθμα ανάκτορα των Μυκθνϊν, τθσ Ρφλου και τθσ Τίρυνκασ ςθμειϊνεται το 13 ο αιϊνα π.χ, ενϊ τθν ίδια εποχι κτίηονται και οι ιςχυρζσ μυκθναϊκζσ οχυρϊςεισ. Τα πολλά μυκθναϊκά ανάκτορα μαρτυροφν τθν φπαρξθ αρκετϊν κρατιδίων, με τον πρωτεφοντα ρόλο να διαδραματίηει ανάμεςα ςτουσ θγεμόνεσ ο βαςιλιάσ των Μυκθνϊν. Η παρακμι: Λίγο μετά το 1200 αρχίηει θ πτϊςθ του Μυκθναϊκοφ Ρολιτιςμοφ. Ρολλά μυκθναϊκά κζντρα καταςτρζφονται χωρίσ να ξαναχτιςτοφν. Εςωτερικζσ ζριδεσ ανάμεςα ςε μζλθ των βαςιλικϊν οικογενειϊν, πόλεμοι ανάμεςα ςτα μυκθναϊκά κράτθ και οι βίαιεσ επικζςεισ των «λαών τθσ κάλαςςασ» που διζλυςαν το εμπόριο, φαίνεται ότι ςυνζβαλαν ςτθν παρακμι και τθν πτϊςθ. Ζτςι, θ επικράτθςθ των Δωριζων που κατεβαίνουν από τθν Ρίνδο ςτθ Νότια Ελλάδα (1100 π.χ), δεν ιταν δφςκολθ. Το 468 π.χ οι Αργείοι κατζλαβαν τθν ακρόπολθ και κατζςτρεψαν τθν

2 οχφρωςι τθσ ςε αρκετά ςθμεία, τα οποία επιςκεφαςαν αργότερα, όταν ίδρυςαν τον 3 ο αιϊνα π.χ μια νζα κϊμθ, θ οποία διατθρικθκε μζχρι τθ ρωμαϊκι περίοδο, όχι όμωσ ζωσ τθν εποχι του περιθγθτι Ραυςανία (2 οσ αι. μ.χ). ΚΑΠΟΚΑ ΕΝΔΚΑΦΕΡΟΝΣΑ ΣΟΚΧΕΚΑ ΓΚΑ ΣΟ ΜΤΚΗΝΑΪΚΟ ΠΟΛΚΣΚΜΟ Ο χαρακτιρασ του: Οι Αχαιοί δεν περιορίςτθκαν ςτθν εμπορικι δραςτθριότθτα για να ςυςςωρεφςουν τα αμφκθτα πλοφτθ που ζκαναν τισ Μυκινεσ να χαρακτθριςτοφν «πολφχρυςεσ». Ήταν λαόσ φιλοπόλεμοσ (χαρακτθριςτικότερο παράδειγμα ο τρωικόσ πόλεμοσ) και δεν ιταν δυνατό να περάςουν μεγάλεσ περιόδουσ θρεμίασ. Τα ανεξάρτθτα κρατίδια και οι θγεμόνεσ τουσ υπάκουαν ωσ ζνα βακμό ςε ζναν ιςχυρότερο βαςιλιά, όπωσ φαίνεται και ςτθν Ιλιάδα, αλλά δεν ζλειπαν οι μεταξφ τουσ ςυγκροφςεισ για τον πλοφτο και τθν εξουςία. Ζτςι εξθγοφνται οι εκτεταμζνεσ οχυρϊςεισ, οι οποίεσ δεν προςτάτευαν τισ ακροπόλεισ μόνο από τισ επιδρομζσ ξζνων δυνάμεων ι πειρατϊν, αλλά και από τισ επικζςεισ άλλων ελλθνικϊν βαςιλείων. Τα κυριότερα από αυτά ιταν των Μυκθνϊν, τθσ Ρφλου, τθσ Τίρυνκασ και του Άργουσ ςτθν Ρελοπόννθςο, ενϊ υπιρχαν και άλλα ςτθ Στερεά Ελλάδα. Διοικθτικι οργάνωςθ: Κάκε μυκθναϊκό βαςίλειο είχε το δικό του θγεμόνα. Το ανάκτορο ιταν το κζντρο γφρω από το οποίο ιταν ςυγκεντρωμζνθ θ διοικθτικι, ςτρατιωτικι και οικονομικι ηωι. Γφρω από το βαςιλιά υπιρχαν ανϊτατοι και ανϊτεροι αξιωματοφχοι, αλλά και δθμόςιοι υπάλλθλοι που ςχετίηονταν με τθν οργάνωςθ του κράτουσ. Στα ανάκτορα εργάηονταν υπθρζτεσ, γεωργοί, βοςκοί και εξειδικευμζνοι τεχνίτεσ, όπωσ ξυλουργοί, κεραμείσ, χτίςτεσ, αρτοποιοί, μάγειροι και οπλουργοί. Υπιρχαν ακόμα και καλλιτζχνεσ, κυρίωσ ραψωδοί. Ο λαόσ ηοφςε ςε μικρζσ κϊμεσ ζξω από τισ οχυρϊςεισ και κατζφευγε ςτθν ακρόπολθ μόνο ςε ϊρεσ κινδφνου. Κοινωνικι διαςτρωμάτωςθ: Στθν κορυφι τθσ μυκθναϊκισ κοινωνίασ βρίςκεται ο βαςιλιάσ. Ακολουκεί θ τάξθ των ανϊτατων αξιωματοφχων, των τοπαρχϊν και των μεγαλοκτθματιϊν, που ιταν ςυνικωσ ςυγγενείσ των βαςιλικϊν οικογενειϊν. Ο λαόσ δοφλευε ςτθν υπθρεςία του βαςιλιά ι των αξιωματοφχων και άλλοτε αςκοφςε κάποιο από τα επαγγζλματα που προαναφζρκθκαν. Βεβαιωμζνθ είναι και θ παρουςία δοφλων που προζρχονταν από κατακτθμζνεσ περιοχζσ. τρατιωτικι οργάνωςθ: Εκτόσ από τισ οχυρϊςεισ, πρόςκετα ςτοιχεία που αποδεικνφουν το φιλοπόλεμο φφοσ του μυκθναϊκοφ πολιτιςμοφ, είναι θ πλθκϊρα όπλων που βρζκθκαν ςτουσ τάφουσ και οι ςυχνότατεσ αναφορζσ για πολεμικά πλοία που ςυναντάμε ςε πιλινεσ πινακίδεσ τθσ Γραμμικισ Β. Αμυντικά όπλα όπωσ κϊρακεσ, κράνθ, αςπίδεσ, αλλά και επικετικά όπωσ ξίφθ, δόρατα και τόξα είναι μζροσ τθσ ηωισ των Αχαιϊν. Στον πόλεμο γίνεται εκτεταμζνθ χριςθ του πολεμικοφ άρματοσ που ςφρεται από δφο άλογα και μεταφζρει τον θνίοχο και τον πολεμιςτι. Εμπόριο: Στα βαςικά είδθ διατροφισ (δθμθτριακά, λάδι, όςπρια και κρζασ) οι Μυκθναίοι ιταν ςχετικά αυτάρκεισ. Χρειάηονταν όμωσ πρϊτεσ φλεσ όπωσ χαλκό, καςςίτερο, ελεφαντόδοντο, ιλεκτρο, οψιανό και άλλα μεταλλεφματα, τα οποία αναηθτοφν και ειςάγουν ακόμα και από πολφ μακρινζσ περιοχζσ. Συγχρόνωσ, εξάγουν λάδι, κραςί, μζλι, αρωματικά ζλαια, όπλα, υφαντά, ξυλεία και πιλινα αγγεία. Ιρθςκεία: Γνωρίηουμε ότι οι Μυκθναίοι λάτρευαν τουσ ίδιουσ κεοφσ που ξζρουμε από τον Πμθρο, οι οποίοι λατρεφονταν και από τουσ κατοπινοφσ Ζλλθνεσ. Ρρζπει ωςτόςο να επιςθμάνουμε ότι λόγω των ςτενϊν επαφϊν με τθν Κριτθ, επθρεάςτθκαν από το πλοφςιο τελετουργικό τθσ μινωικισ κρθςκείασ και υιοκζτθςαν πολλά από τα ςτοιχεία τθσ. Για παράδειγμα, τα

3 διπλά κζρατα των Μινωιτϊν πζραςαν ωσ ςφμβολο και ςτθ μυκθναϊκι κρθςκεία. Η λατρεία γινόταν όχι ςε ναοφσ αλλά ςε υπαίκριουσ χϊρουσ ι ςε μικρά δωμάτια των ςπιτιϊν τουσ και ςυνικιηαν να κυςιάηουν ςτουσ κεοφσ ηϊα ι να αφιερϊνουν προςφορζσ (γεωργικά προϊόντα, μζλι, βότανα, ςκεφθ κλπ). Σζχνθ: Σε μεγάλο βακμό διαμορφϊκθκε κάτω από τθν επίδραςθ του μινωικοφ πολιτιςμοφ και μόνο μετά το 14 ο αιϊνα π.χ διακρίνουμε ςτθ μυκθναϊκι τζχνθ κάποια ιδιαίτερθ φυςιογνωμία. Ραρακζτουμε εδϊ τισ επιδόςεισ των Μυκθναίων ςτθν αρχιτεκτονικι, τθ ηωγραφικι, τθ μεταλλοτεχνία, τθ μικροτεχνία και ςτθν αγγειογραφία. Α. ΑΡΧΚΣΕΚΣΟΝΚΚΗ: Τα μεγάλα επιτεφγματα τθσ μυκθναϊκισ αρχιτεκτονικισ διακρίνονται ςε τρεισ κατθγορίεσ κτιςμάτων: 1. Ανάκτορα: Βαςικό ςτοιχείο του μυκθναϊκοφ ανακτόρου είναι το μζγαρο. Ρρόκειται για τον επίςθμο χϊρο του ςυγκροτιματοσ, μπροςτά από τον οποίο υπάρχει ζνασ προκάλαμοσ. Στο εςωτερικό του βρίςκεται ο βαςιλικόσ κρόνοσ και ςτο μζςο υπάρχει μια μεγάλθ ςτρογγυλι εςτία. Το μζγαρο περιβάλλεται από διαδρόμουσ και μικρότερα δωμάτια και ςε αυτό ςυναντάμε ιδιαίτερα διαμερίςματα για το βαςιλιά, τθ βαςίλιςςα και τα μζλθ τθσ βαςιλικισ οικογζνειασ. Υπάρχουν επίςθσ λουτρά, αίκουςεσ ςυμποςίων, ξενϊνεσ, αποκικεσ και εργαςτιρια. 2. Οχυρϊςεισ: Ήταν τόςο εντυπωςιακζσ, που οι αρχαίοι απζδιδαν τθν καταςκευι τουσ ςτουσ Κφκλωπεσ. 3. Σάφοι: Οι Μυκθναίοι ζκαβαν τουσ νεκροφσ τουσ και οι μορφζσ των τάφων ποικίλουν. Οι κολωτοί τάφοι προορίηονταν για τουσ βαςιλιάδεσ και τα μζλθ των βαςιλικϊν και ευγενϊν οικογενειϊν. Ρρόκειται για μεγάλα κτίςματα από πζτρα με κυκλικό ςχιμα και κολωτι ςτζγθ. Στουσ τάφουσ αυτοφσ οδθγοφςαν διάδρομοι με χτιςμζνεσ και τισ δφο πλευρζσ τουσ. Πταν ολοκλθρωνόταν θ ταφι, τόςο ο τάφοσ όςο και ο διάδρομοσ ςκεπάηονταν με χϊμα, με αποτζλεςμα να δθμιουργείται ζνασ τεχνθτόσ λόφοσ. Β` ΖΩΓΡΑΦΚΚΗ: Ξεχωρίηουν οι τοιχογραφίεσ που διακοςμοφςαν τα ανάκτορα, τα ιερά και τα ςπίτια. Ρομπζσ γυναικϊν με πλοφςια ενδφματα, κοςμιματα και εντυπωςιακά χτενίςματα, αλλά και κζματα με μάχεσ, κυνιγια, κεότθτεσ, ιζρειεσ και μουςικοφσ είναι τα πιο ςυνθκιςμζνα μοτίβα. Γ` ΜΕΣΑΛΛΟΣΕΧΝΚΑ: Εξαιρετικζσ οι επιδόςεισ των Μυκθναίων ςτθ χαλκουργία. Καταςκεφαςαν καυμάςια ξίφθ, εγχειρίδια, αγγεία και ςκεφθ από χαλκό και άλλα μζταλλα. Ζχουν ςωκεί χάλκινεσ πανοπλίεσ και χρυςά προςωπεία που κάλυπταν τα πρόςωπα των νεκρϊν βαςιλιάδων. Δ` ΜΚΚΡΟΣΕΧΝΚΑ: Ιδιαίτερθ δεξιοτεχνία ζδειξαν οι Μυκθναίοι ςτθν επεξεργαςία του ελεφαντόδοντου. Ξεχωρίηουν τα αγαλματίδια ι τα ανάγλυφα που καταςκευάςτθκαν με βάςθ το ςυγκεκριμζνο υλικό και εικονίηουν κεότθτεσ, ανκρϊπινεσ μορφζσ, ηϊα ι τζρατα. Ζξοχα είναι και τα μυκθναϊκά κοςμιματα, όπωσ περιδζραια και δαχτυλίδια από χρυςό και άλλα πολφτιμα υλικά. Λουλοφδια και αφθρθμζνα ςχζδια είναι κάποια από τα αγαπθμζνα τουσ μοτίβα. Ε` ΑΓΓΕΚΑ ΑΝΑΓΛΤΦΑ: Τα πιλινα μυκθναϊκά αγγεία παράγονταν ςε μεγάλεσ ποςότθτεσ επειδι διοχετεφονταν ςτο εξωτερικό. Διακοςμοφνται με φυτά, ηωικά μοτίβα και ανκρϊπινεσ μορφζσ, ενϊ από πθλό καταςκευάηονται αγαλμάτια με ςχετικά μεγάλο φψοσ. Αγγεία φτιάχνονταν και με τθν πζτρα ωσ υλικό και αξίηει να ςθμειϊςουμε ότι λίκινο είναι και το ανάγλυφο των «λεόντων» που καλωςορίηει τουσ επιςκζπτεσ ςτθν κφρια πφλθ τθσ ακρόπολθσ των Μυκθνϊν.

4 ΟΚ ΜΤΚΗΝΕ ΚΑΚ Ο ΜΤΙΟ: ΟΚ ΚΤΡΚΟΣΕΡΟΚ ΗΡΩΕ Περςζασ: Σφμφωνα με τθν παράδοςθ υπιρξε ο οικιςτισ τθσ περιοχισ. Γιοσ του Δία και μιασ βαςιλοποφλασ του Άργουσ, τθσ Δανάθσ, κακϊσ ζψαχνε τόπο κατάλλθλο να εγκαταςτιςει το βαςίλειό του, του ζπεςε κάπου ο «μφκθσ» (το κουμπί τθσ κικθσ που αςφάλιηε το ξίφοσ) του ξίφουσ του. Το γεγονόσ ερμθνεφκθκε από τον Ρερςζα ωσ κεϊκι υπόδειξθ για τθ δθμιουργία των Μυκθνϊν. Σφμφωνα με άλλθ εκδοχι, ο μυκικόσ βαςιλιάσ ζκοψε ζνα μφκθτα και από κάτω του βρικε μια πθγι νεροφ και ξεδίψαςε. Σφμφωνα, ωςτόςο, με τθ γλωςςολογικι ζρευνα το όνομα «Μυκινθ» είναι προελλθνικό. Ο Ρερςζασ και θ γυναίκα του θ Ανδρομζδα απζκτθςαν πολλά παιδιά και δθμιοφργθςαν τθ δυναςτεία των Ρερςειδϊν, που είχε ωσ τελευταίο απόγονο τον Ευρυςκζα, ο οποίοσ επζβαλε ςτον Ηρακλι τουσ δϊδεκα άκλουσ. Η παράδοςθ κζλει τον Ρερςζα να ανακζτει ςτουσ Κφκλωπεσ να του χτίςουν τα τείχθ τθσ Ακρόπολθσ, που γι αυτό το λόγο ονομάςτθκαν «Κυκλϊπεια». Ατρζασ: Μετά τον Ευρυςκζα κατζλαβε το κρόνο των Μυκθνϊν. Είχε ζρκει από τθ δυτικι Ρελοπόννθςο με τον αδερφό του, το Θυζςτθ, κουβαλϊντασ μια βαριά κατάρα του πατζρα τουσ Ρζλοπα, επειδι είχαν δολοφονιςει τον ετεροκαλι αδελφό τουσ Χρφςιππο. Η δυναςτεία των Ατρειδϊν με τισ τζςςερισ γενιζσ τθσ, ανζδειξε πανίςχυρουσ θγεμόνεσ που διψοφςαν για εξουςία. Εγκλιματα, μοιχείεσ, αδελφοκτονίεσ και πατροκτονίεσ τθ χαρακτιριηαν. Πταν θ ςφηυγοσ του Ατρζα, θ Αερόπθ, τον απάτθςε με το Θυζςτθ, ο βαςιλιάσ ζςφαξε τα παιδιά του αδελφοφ του και του τα πρόςφερε μάλιςτα ωσ δείπνο. Μζχρι και ο ιλιοσ εξαφανίςτθκε για λίγο από τθ φρίκθ του. Αγαμζμνονασ και Μενζλαοσ: Ραντρεφτθκαν τισ κόρεσ του βαςιλιά Τυνδάρεω, Κλυταιμνιςτρα και Ελζνθ. Μετά τον τρωικό πόλεμο, θ Κλυταιμνιςτρα που ςυηοφςε με τον εξάδελφο του Αγαμζμνονα, τον Αίγιςκο, δε ςυγχϊρεςε το ςφηυγό τθσ, επειδι είχε κυςιάςει τθν κόρθ τουσ, τθν Ιφιγζνεια και ο εραςτισ δολοφόνθςε το βαςιλιά. Ο Μενζλαοσ ζηθςε ςτθ Σπάρτθ ζχοντασ ξανακερδίςει τθν Ελζνθ. Ορζςτθσ: Γιοσ του Αγαμζμνονα και τθσ Κλυταιμνιςτρασ. Ανατράφθκε μακριά από το παράνομο δεςμό τθσ μθτζρασ του και του εραςτι τθσ, αλλά όταν επζςτρεψε εκτζλεςε το ηευγάρι με τθ βοικεια τθσ αδελφισ του Ηλζκτρασ, εκδικοφμενοσ ζτςι για τθ δολοφονία του πατζρα του. Μετά τθν ακϊωςι του από τον Άρειο Ράγο, ςε δικαςτιριο που ςυγκάλεςε για τον Ορζςτθ θ κεά Ακθνά, ο ιρωασ επζςτρεψε ςτισ Μυκινεσ, παντρεφτθκε τθν κόρθ του Μενζλαου, τθν Ερμιόνθ και απζκτθςε ζνα γιο, τον Τιςςαμενό, που ιταν ο τελευταίοσ απόγονοσ τθσ τραγικισ γενιάσ των Ατρειδϊν. ΟΚ ΑΝΑΚΑΦΕ ΣΟ ΧΩΡΟ ΣΩΝ ΜΤΚΗΝΩΝ Το 1841, λίγα χρόνια μετά τθν ίδρυςθ του ελλθνικοφ κράτουσ, θ Αρχαιολογικι Εταιρεία αποκάλυψε τθν Ρφλθ των Λεόντων που ιταν χωμζνθ ωσ το ανϊφλι. Το 1874 ο Ερρίκοσ Σλιμαν ξεκινά μερικζσ δοκιμαςτικζσ μικροαναςκαφζσ και το 1876 φζρνει ςτο φωσ τον περίβολο των βαςιλικϊν τάφων

5 ςτο εςωτερικό τθσ ακρόπολθσ (περίβολοσ Α) και ζςκαψε πζντε από τουσ τάφουσ του, κακϊσ και το κολωτό τάφο, τον λεγόμενο τθσ Κλυταιμνιςτρασ. Το 1877 ο Π. Σταματάκθσ ζςκαψε τον ζκτο και τελευταίο τάφο τθσ περιβόλου. Από το 1880 ζωσ το 1902, ο Χ. Τςοφντασ ερεφνθςε ςυςτθματικά τθν περιοχι και ζφερε ςτο φωσ το μζγαρο του ανακτόρου, τθν υπόγεια κρινθ μζςα ςτθν ακρόπολθ, κακϊσ και πολλοφσ τάφουσ ζξω από τα τείχθ. Τθν εργαςία του ςυνζχιςαν οι Wace και Taylour ζωσ το Στο μεταξφ, είχε ανακαλυφκεί και ο βαςιλικόσ περίβολοσ ζξω από τα τείχθ (περίβολοσ Β) το Οι αρχαιολογικζσ ζρευνεσ ςυνεχίςτθκαν από τουσ κακθγθτζσ Γ. Μυλωνά και Σ. Ιακωβίδθ. Η ΣΟΠΟΙΕΚΑ Το ανάκτορο των Μυκθνϊν χτίςτθκε πάνω ς ζνα ςχετικά χαμθλό φψωμα (278 μ. από τθ κάλαςςα και μ. από τουσ πρόποδζσ του), το οποίο πλαιςιϊνεται από δφο ψθλοφσ και απόκρθμνουσ λόφουσ: τον Άγιο Ηλία (805 μ.) και τθ Σάρα (660 μ.). Δφο βακιζσ χαράδρεσ, θ Κοκορζτςα από τθν πλευρά του Αγίου Ηλία και ο Χάβοσ από τθν πλευρά τθσ Σάρασ, απομονϊνουν το φψωμα και επιτρζπουν τθν πρόςβαςθ μόνο από τθ δυτικι του πλαγιά. Η ακρόπολθ των Μυκθνϊν ζχει εμβαδόν τ.μ. Ο ΑΡΧΑΚΟΛΟΓΚΚΟ ΧΩΡΟ ΣΗ ΑΚΡΟΠΟΛΗ ΣΩΝ ΜΤΚΗΝΩΝ Η ΟΧΤΡΩΗ Τα Κυκλϊπεια Τείχθ άρχιςαν να χτίηονται το 14 ο αιϊνα π.χ. Η Ρφλθ των Λεόντων και το δυτικό μζροσ των τειχϊν που αρχίηει από αυτι, καταςκευάςτθκαν το 13 ο αιϊνα π.χ. Με εξαίρεςθ τριϊν ςθμείων που καταςτράφθκαν από τουσ Αργείουσ και επιςκευάςτθκαν αργότερα, το τείχοσ είναι ςτο ςφνολό του μυκθναϊκό και κτιςμζνο από δφο ειδϊν υλικά. Στθν Ρφλθ των Λεόντων, τθ Βόρεια Ρφλθ και ςε μια πυργοειδι προεξοχι του νοτιοανατολικοφ τείχουσ χρθςιμοποιικθκαν ςτισ προςόψεισ μεγάλοι ογκόλικοι από αμυγδαλόπετρα, κομμζνοι με το πριόνι ςε αρκετά κανονικά ςχιματα και τοποκετθμζνοι ςε επάλλθλεσ ςειρζσ. Η υπόλοιπθ οχφρωςθ καταςκευάςτθκε με τεράςτιουσ ακατζργαςτουσ ογκόλικουσ, μεγαλφτερουσ ςτισ προςόψεισ και μικρότερουσ ςτο εςωτερικό, τοποκετθμζνουσ χωρίσ ςυνδετικό μζςο. Οι επιφάνειεσ επαφισ τουσ ταίριαηαν είτε απευκείασ είτε με τθ μεςολάβθςθ μικρϊν πετρϊν ςτουσ αρμοφσ. Τα πανίςχυρα τείχθ που ακολουκοφν το ςχιμα του εδάφουσ, ζχουν μικοσ 900 μ. πάχοσ από 3 ζωσ 7 μ. και φψοσ που μολονότι δεν είναι βζβαιο, υπολογίηεται ςτα 12 μ. Ρικανότατα, δεν υπιρχαν επάλξεισ. Η ΠΤΛΗ ΣΩΝ ΛΕΟΝΣΩΝ Η Ακρόπολθ είχε δφο πφλεσ, μία δευτερεφουςα ςτθ βόρεια πλευρά και τθν κφρια μνθμειακι είςοδο, τθν Ρφλθ των Λεόντων. Η πρόςβαςθ εκεί, ακολουκεί ζνα φυςικό ανιφορο που οδθγεί ςε ςτενό χϊρο ανάμεςα ςτο λείο και απότομο βράχο αριςτερά και ςε ζνα ςτενόμακρο προμαχϊνα δεξιά. Από τον προμαχϊνα αυτό οι αμυνόμενοι εκςφενδόνιηαν βζλθ και δόρατα ςτο δεξιό πλευρό του ςϊματοσ των επιτικζμενων, το οποίο δεν προςτατευόταν από τθν αςπίδα. Φυςικά, θ ςτενότθτα του χϊρου εγκλϊβιηε τουσ πικανοφσ πολιορκθτζσ και ζφερνε ςε πλεονεκτικι κζςθ τουσ πολιορκθμζνουσ. Η Ρφλθ αποτελείται από δφο κάκετεσ μονολικικζσ παραςτάδεσ φψουσ 3.10 μ. και από το υπζρκυρο, του οποίου το βάροσ υπολογίηεται ςε περιςςότερουσ από 12

6 τόνουσ. Το πλάτοσ είναι 2.95 μ. Στο κατϊφλι διακρίνονται αυλακϊςεισ από τισ οποίεσ διοχετεφονταν ζξω τα νερά τθσ βροχισ. Να ςθμειϊςουμε ότι για να ελαφρϊςουν το υπζρκυρο από το βάροσ τθσ υπερκαταςκευισ, οι ςτρϊςεισ του τείχουσ που πατάνε πάνω ςτα άκρα του, προεξζχουν προοδευτικά προσ τα επάνω, ζτςι που να ςχθματίηεται ζνα κενό που ονομάηεται «κουφιςτικό τρίγωνο», το οποίο είναι χαρακτθριςτικό ςτοιχείο τθσ μυκθναϊκισ αρχιτεκτονικισ. Ράνω, λοιπόν, από το υπζρκυρο βρίςκεται θ τριγωνικι πλάκα από ςκλθρό αςβεςτόλικο που καλφπτει το κουφιςτικό τρίγωνο τθσ Ρφλθσ. Το ανάγλυφο, που είναι ζνα από τα αρχαιότερα ςωηόμενα γλυπτά, παριςτάνει δφο δυνατά λιοντάρια να ςτζκουν αντιμζτωπα δεξιά και αριςτερά από μια κολόνα (ίςωσ γίνεται αναφορά ςτθν προςταςία που παρζχουν ςτο ανάκτορο). Συμβολίηουν ίςωσ τθν ιςχφ των Μυκθνϊν. Τα κεφάλια τουσ που ιταν ςτραμμζνα κατά μζτωπο, ζχουν καταςτραφεί με τον καιρό γιατί ιταν καταςκευαςμζνα από ςτεατίτθ (ςαπουνόπετρα). Στθν Ρφλθ διακρίνονται οπζσ για τισ ςτρόφιγγεσ και ςτα πλάγια άλλεσ οπζσ όπου ακουμποφςε θ αμπάρα τθσ δίφυλλθσ πόρτασ που ιταν ξφλινθ και ςκεπαςμζνθ με χάλκινα ελάςματα. Μόλισ περάςουμε τθν Ρφλθ των Λεόντων, ςτα αριςτερά μασ υπάρχει ζνα μικρό δωμάτιο, που άλλοι πιςτεφουν ότι ιταν ιερό κεότθτασ, άλλοι το κεωροφν φυλάκιο και κάποιοι υποκζτουν ότι ιταν χϊροσ που προοριηόταν για τουσ ςκφλουσ φρουροφσ τθσ Ρφλθσ. Η ΚΣΑΠΟΙΗΚΗ Το κτίριο είναι ςτενόχωρο και με τθν πρόςοψι του ςτραμμζνθ προσ τον ταφικό κφκλο. Είναι λικόχτιςτο και ςϊηεται μόνο το κατϊγι και δφο ςκαλοπάτια που οδθγοφςαν ςτο ανϊγι. Ριρε το όνομά του επειδι ςε αυτό βρζκθκαν πικάρια με απανκρακωμζνουσ ςπόρουσ ςιταριοφ. Ρικανότατα όμωσ, το κτίςμα πρζπει να ςχετιηόταν με τθ φροφρθςθ τθσ πόλθσ. Ο ΣΑΦΚΚΟ ΚΤΚΛΟ Α` Ανακαλφφκθκε από το Σλιμαν το 1876 και από εκεί προζρχονται οι εκπλθκτικοί κθςαυροί που εκτίκενται ςτο Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο τθσ Ακινασ. Το νεκροταφείο χρονολογείται ςτο 16 ο αιϊνα π.χ και βριςκόταν αρχικά ζξω από τα παλαιότερα τείχθ. Το 13 ο αιϊνα, όταν χτίςτθκε θ Ρφλθ των Λεόντων και το δυτικό τμιμα των τειχϊν, το νεκροταφείο χωρίςτθκε και ζνα μζροσ του βρζκθκε μζςα ςτθν Ακρόπολθ. Τότε περίπου καταςκευάςτθκε και ο περίβολοσ διαμζτρου 28 μ. για να δοκεί μνθμειωδζςτερθ μορφι ςτο χϊρο και για να τιμθκοφν οι νεκροί. Ο περίβολοσ αποτελείται από δφο ςειρζσ κάκετεσ πλάκεσ από ψαμμίτθ και κογχυλιάτθ λίκο και το κενό ανάμεςά τουσ καλφφκθκε με οριηόντιεσ πλάκεσ, ςτθριηόμενεσ ςε ξφλινα δοκάρια. Υπιρχε και μία είςοδοσ χωρίσ πόρτα. Ρζντε τάφοι ανακαλφφκθκαν από το Σλιμαν και ζνασ από τον αρχαιολόγο Σταματάκθ. Μζςα τουσ βρζκθκαν δεκαεπτά ςκελετοί ανδρϊν και γυναικϊν και δφο μικρϊν παιδιϊν. Οι νεκροί κάβονταν ντυμζνοι και ςτολιςμζνοι, μερικοί μάλιςτα ςκεπαςμζνοι με χρυςζσ προςωπίδεσ, γεγονόσ που φανερϊνει αιγυπτιακζσ επιρροζσ. Οι τάφοι τουσ, λοιπόν, είναι τετράπλευροι, κάκετοι, λακκοειδείσ και ςκαμμζνοι ςτο μαλακό βράχο. Επάνω ςτο λάκκο τοποκετοφςαν ξφλινα δοκάρια, μετά ζριχναν χϊμα κι επάνω ς αυτό το μικρό τφμβο τοποκετοφςαν ςτιλεσ με ανάγλυφεσ παραςτάςεισ. Για κάκε νζα ταφι, ζβγαηαν τθ ςτιλθ, αφαιροφςαν τθ ςτζγθ και κατόπιν τα ξανατοποκετοφςαν. Σε αυτοφσ τουσ τάφουσ βρζκθκαν άφκονα κτερίςματα, πζντε χρυςζσ νεκρικζσ προςωπίδεσ, χρυςζσ ταινίεσ, κφπελλα χρυςά και αςθμζνια, πάμπολλα κοςμιματα, χάλκινα ξίφθ με χρυςζσ λαβζσ και εγχειρίδια με εγχάρακτεσ

7 παραςτάςεισ. Πλα τα αντικείμενα είναι μεγάλθσ καλλιτεχνικισ αξίασ. Αξίηει να ςθμειωκεί ότι το βάροσ του χρυςοφ που φιλοξενοφςαν οι τάφοι υπολογίςτθκε ςτα 14 κιλά. Ο Σλιμαν υποςτιριξε ότι πρόκειται για τουσ τάφουσ του Αγαμζμνονα, τθσ Καςςάνδρασ, των δφο παιδιϊν τουσ και των ακολοφκων τουσ και μάλιςτα ονόμαςε μία από τισ προςωπίδεσ, προςωπίδα του Αγαμζμνονα. Η ζρευνα, ωςτόςο, δείχνει ότι οι τάφοι αυτοί ςυνκζτουν το νεκροταφείο τθσ δυναςτείασ του 16 ου αιϊνα, πριν δθλαδι και από τθ δυναςτεία των Ρερςειδϊν. ΚΣΚΜΑΣΑ ΝΟΣΚΑ ΣΟΤ ΠΕΡΚΒΟΛΟΤ Νοτιότερα του περιβόλου υπάρχει μια ςυςτάδα οικοδομθμάτων ςτα οποία δόκθκαν ςυμβατικά ονόματα, με βάςθ τθ κζςθ τουσ ι τα ευριματα που ανακαλφφκθκαν. Ρρόκειται για: Σθν οικία του κρατιρα των πολεμιςτϊν: Ριρε το όνομά τθσ από μια παράςταςθ πολεμιςτϊν που εκτίκεται ςτο Αρχαιολογικό Μουςείο τθσ Ακινασ. Σο κρθςκευτικό κζντρο: Εδϊ φαίνεται ότι βριςκόταν θ οικία του αρχιερζα, βωμοί και ιερά. Στο ςθμείο αυτό ανακαλφφκθκε και θ υπζροχθ τοιχογραφία τθσ Μυκθναίασ που εκτίκεται ςτο Μουςείο τθσ Ακινασ. ΣΟ ΜΕΓΑΡΟ Φτάνουμε ςτο Μζγαρο ςτο οποίο οδθγεί θ Μεγάλθ Αναβάκρα, μια κτιςτι ανάβαςθ προςαρμοςμζνθ ςτθν πλαγιά του βράχου. Το Μζγαρο αποτελείται από: τθν αίκουςα: Ρρόκειται για μια ρθχι ςτοά με δφο κολόνεσ ςτθν πρόςοψθ και δάπεδο από πλάκεσ γυψολίκου. τον πρόδομο: Είχε δάπεδο από ηωγραφιςμζνο κονίαμα, πλαιςιωμζνο γφρω γφρω με γυψόλικο. το δόμο: Είναι θ μεγάλθ αίκουςα του παλατιοφ. Αυτι διζκετε ζνα μεγάλο ςτρογγυλό τηάκι ςτθ μζςθ και τζςςερισ ξφλινεσ κολόνεσ γφρω του με χάλκινθ επζνδυςθ. Σκοπόσ τουσ ιταν να ςυγκρατοφν τθν οροφι. Εδϊ ο βαςιλιάσ δεχόταν τουσ ξζνουσ ι μελετοφςε διάφορα προβλιματα με τουσ επιτελείσ του, κακιςμζνοσ πικανότατα ςτο κρόνο του που βριςκόταν ςτθ νότια πλευρά του δόμου. Στθ βόρεια πλευρά υπιρχε το λουτρό που δε φαίνεται τϊρα γιατί οι αρχαιολόγοι το κάλυψαν προκειμζνου να προςτατεφςουν το ωραίο του κόκκινο δάπεδο. Ράνω από τθν εςτία κα υπιρχε άνοιγμα για να βγαίνει ο καπνόσ, αλλά και για να μπαίνει το φωσ τθσ θμζρασ. Το ςχιμα του δόμου είναι τετράγωνο, με διαςτάςεισ 12,96 x 11,50 μ. Το δάπεδό του ιταν και αυτό από ηωγραφιςμζνο κονίαμα με γυψόπλακεσ ςτισ τζςςερισ πλευρζσ, ενϊ οι τοίχοι του ιταν καλυμμζνοι με αςβεςτοκονίαμα και διακοςμθμζνοι με τοιχογραφίεσ. ΟΚΚΚΑ ΚΚΟΝΩΝ ΕΡΓΑΣΗΡΚ ΚΑΛΛΚΣΕΧΝΩΝ ΚΣΚΡΚΟ Γ ΚΑΚ ΚΣΚΡΚΟ Δ Ρρόκειται για ςυγκρότθμα οικοδομθμάτων, που ιταν παράρτθμα των ανακτόρων και βρίςκονται ςτθν ανατολικι πλευρά τθσ ακρόπολθσ. Σίγουρα κα εργάηονταν εδϊ για λογαριαςμό του άνακτα οι τεχνίτεσ και οι καλλιτζχνεσ. Η χριςθ τθσ Οικίασ των Κιόνων δεν μπορεί να κακοριςτεί με πλιρθ βεβαιότθτα. Λίγο βορειότερα, ςυναντάμε τα κτίρια Γ και Δ που φαίνεται ότι λειτουργοφςαν ωσ αποκικεσ.

8 Ο ΒΟΡΕΚΟΑΝΑΣΟΛΚΚΟ ΣΟΜΕΑ ΣΩΝ ΣΕΚΧΩΝ Είναι μεταγενζςτερθ προςκικθ που χρονολογείται ςτα τζλθ του 13 ου αιϊνα π.χ και δθμιουργικθκε για να προςτατευτεί θ πθγι του νεροφ. Στον τομζα αυτό βρίςκονται: Δφο μικρζσ ζξοδοι ανεφοδιαςμοφ, μία ςτο βόρειο και μία ςτο νότιο τμιμα του. Δφο οικοδομιματα, γνωςτά ωσ Κτίριο Α και Κτίριο Β. Μια ςτρογγυλι δεξαμενι νεροφ Ελλθνιςτικισ Εποχισ. ΣΟ ΒΟΡΕΚΟ ΣΜΗΜΑ ΣΩΝ ΣΕΚΧΩΝ Λίγο αριςτερά από τθ βόρεια είςοδο ανεφοδιαςμοφ βρίςκεται θ είςοδοσ του υδραγωγείου τθσ ακρόπολθσ των Μυκθνϊν. Από εκεί ξεκινάει μια υπόγεια διάβαςθ, που περνάει κάτω από τα τείχθ και ςε απόςταςθ 40 περίπου μζτρων καταλιγει ςε μια δεξαμενι νεροφ. Η δεξαμενι τροφοδοτοφνταν από μία πθγι που βριςκόταν 300 μζτρα μακριά από τθν Ακρόπολθ. Η εκπλθκτικι αυτι καταςκευι κεωρείται ζνα από τα πιο αξιοκαφμαςτα επιτεφγματα των Μυκθναίων και πιςτεφεται ότι είναι θ Ρερςεία Κρινθ που αναφζρει ο Ραυςανίασ. Ο ΙΗΑΤΡΟ ΣΟΤ ΑΣΡΕΑ Θ ΣΑΦΟ ΣΟΤ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ Είναι το λαμπρότερο κτίςμα τθσ μυκθναϊκισ αρχιτεκτονικισ κατά τθν εποχι τθσ ακμισ τθσ. Χτίςτθκε, όπωσ και θ Ρφλθ των Λεόντων γφρω ςτα 1250 π.χ. Ονομάςτθκε ζτςι επειδι ο Ραυςανίασ πίςτεψε πωσ περιείχε τουσ κθςαυροφσ του Ατρζα και των γιων του. Για τθν καταςκευι του λαξεφτθκε ζνα τεράςτιο ςκάμμα ςτθν πλαγιά του λόφου, μζςα ςτο οποίο διαμορφϊκθκε ο δρόμοσ και οικοδομικθκε θ κόλοσ από λείουσ, προςεκτικά πριονιςμζνουσ και καλοταιριαςμζνουσ ογκόλικουσ από αμυγδαλόπετρα, τοποκετθμζνουσ ςε οριηόντιεσ ςτρϊςεισ. Δυςτυχϊσ, το μνθμείο βρζκθκε ςυλθμζνο. Ο δρόμοσ: Ζχει μικοσ 36 μ. και πλάτοσ 6 μ. Τα πλευρά του είναι ντυμζνα με ογκόλικουσ, λίγο πολφ του ίδιου μεγζκουσ, εκτόσ από τθν πρϊτθ χαμθλι ςειρά, όπου είναι μεγαλφτεροι. Η πρόςοψθ: Ζχει φψοσ 10,50 μ. και ςτθ μζςθ τθσ βρίςκεται θ κφρα φψουσ 5,40 μ. Το πλάτοσ τθσ ςτο κάτω μζροσ είναι 2,70 μ. και ςτο επάνω 2,40 μ. Ρλαιςιϊνεται από διπλό ςκαλιςτό κυμάτιο. Ράνω από τθ κφρα διακρίνεται το χαρακτθριςτικό κουφιςτικό τρίγωνο. Ο διάκοςμοσ τθσ πρόςοψθσ ζχει χακεί κατά το μεγαλφτερο μζροσ του. Δεξιά και αριςτερά τθσ κφρασ υπιρχαν δφο θμικίονεσ από πραςινωπό μάρμαρο με τεκλαςμζνεσ ραβδϊςεισ διακοςμθμζνεσ με ςπείρεσ που ανζβαιναν ωσ το ανϊφλι. Ράνω από το υπζρκυρο που το εςωτερικό του μζροσ ζχει το εκπλθκτικό βάροσ των 122 τόνων, υπιρχε επζνδυςθ από πολφχρωμο μάρμαρο που ςκζπαηε το κουφιςτικό τρίγωνο και περιλάμβανε οριηόντιεσ ηϊνεσ από ςπείρεσ και θμιρόδακεσ, πλαιςιωμζνεσ από δφο θμικιόνια με λοξζσ ραβδϊςεισ. Η κφρα ζκλεινε με δφο κυρόφυλλα. Η κόλοσ: Ζχει διάμετρο 14,60 μ. και φψοσ 13,50 μ. Είναι κτιςμζνθ με κανονικοφσ κυβολίκουσ ςε 33 οριηόντιουσ δακτυλίουσ, που ζχουν κατά διαςτιματα τα ίχνθ χάλκινων καρφιϊν, τα οποία κρατοφςαν κάποια πρόςκετθ διακόςμθςθ. Οι νεκροί τοποκετοφνταν ςτο ζδαφοσ μαηί με πολφτιμα αντικείμενα που αγαποφςαν όςο βρίςκονταν ςτθ ηωι. Στθ βόρεια πλευρά του καλάμου ανοίγεται δεφτερθ μικρότερθ κφρα και αυτι

9 με κουφιςτικό τρίγωνο, που οδθγεί ςε τετράγωνο παρακάλαμο διαςτάςεων 6x6x6 μ. Τα τοιχϊματά του περιείχαν επζνδυςθ από λίκινεσ πλάκεσ με γλυπτι διακόςμθςθ. ΣΟ ΜΟΤΕΚΟ Ο εκκεςιακόσ χϊροσ καλφπτει περίπου το ζνα τζταρτο τθσ ζκταςθσ του μουςείου. Διαμορφϊκθκε ςτθν ανατολικι πτζρυγα του κτθρίου, ςε δφο επίπεδα και περιλαμβάνει τρεισ αίκουςεσ. Η κεντρικι του είςοδοσ βρίςκεται ςτθ νοτιοδυτικι του πλευρά. Ρριν φτάςει ςτο προαφλιο όπου και θ είςοδοσ τθσ ζκκεςθσ, ο επιςκζπτθσ ςυναντά το «κολωτό τάφο των Λεόντων. Η είςοδοσ οδθγεί ςϋ ζναν ευρφχωρο προκάλαμο (165 τ.μ), ςτο κζντρο του οποίου ζχει τοποκετθκεί μία μακζτα τθσ ακρόπολθσ, ενϊ πίνακεσ με κείμενα και εποπτικό υλικό παρουςιάηουν τισ ςυνδεδεμζνεσ με τισ Μυκινεσ απεικονίςεισ του χϊρου από περιθγθτζσ των περαςμζνων αιϊνων, κακϊσ και το ιςτορικό των αναςκαφϊν. Η επίςκεψθ αρχίηει από τθν αίκουςα που επικοινωνεί με τον προκάλαμο ςτθ δεξιά του πλευρά. Οι άλλεσ δφο αίκουςεσ βρίςκονται ςε χαμθλότερο επίπεδο και επικοινωνοφν με τθν πρϊτθ με διπλό επικλινι διάδρομο. Η ζκκεςθ αναπτφςςεται ςε τζςςερισ αυτοτελείσ ενότθτεσ, ωσ επί το πλείςτον ςε μεγάλεσ περιμετρικζσ προκικεσ. Οι δφο πρϊτεσ αίκουςεσ του εκκεςιακοφ χϊρου είναι αφιερωμζνεσ θ πρϊτθ ςτθ ηωι των Μυκθναίων και θ δεφτερθ ςε κατϊτερο επίπεδο, ςτα ταφικά τουσ ζκιμα. Στθν πρϊτθ αίκουςα, που είναι και θ μεγαλφτερθ (150 τ.μ.), παρουςιάηονται εκκζματα από τθν πρϊτθ χριςθ του χϊρου ωσ το τζλοσ των προϊςτορικϊν χρόνων, ανάλογα με τα κτιριακά ςυγκροτιματα, ςτα οποία βρζκθκαν. Στθ δεφτερθ αίκουςα (115 τ.μ.) παρουςιάηεται το υλικό που προζρχεται από τάφουσ, αρχίηοντασ από τουσ Ταφικοφσ Κφκλουσ Α και Β και ςυνεχίηοντασ με τα εκκζματα από τα διάςπαρτα νεκροταφεία των καλαμωτϊν τάφων ςτθν ευρφτερθ περιοχι των Μυκθνϊν. Οι άλλεσ δφο ενότθτεσ αποτελοφν τα κζματα τθσ τρίτθσ αίκουςασ (115 τ.μ.) τθσ ζκκεςθσ. Η πρϊτθ αφορά ςτθ χριςθ του χϊρου ςτισ Μυκινεσ κατά τουσ ιςτορικοφσ χρόνουσ ενϊ θ δεφτερθ και τελευταία είναι αφιερωμζνθ ςτισ δραςτθριότθτεσ των Μυκθναίων, ςτισ οποίεσ οφείλεται θ μοναδικότθτα του μυκθναϊκοφ πολιτιςμοφ. Στισ ευρφχωρεσ αποκικεσ του μουςείου ςτεγάηεται επίςθσ υλικό που μεταφζρκθκε από το Μουςείο Ναυπλίου και το Εκνικό Αρχαιολογικό Μουςείο. Εξειδικευμζνα εργαςτιρια, κεραμικϊν και μετάλλινων αντικειμζνων επιτρζπουν τθ ςυντιρθςι του υλικοφ επί τόπου ενϊ υπάρχουν χϊροι γραφείων και βιβλιοκικθ για τθ διευκόλυνςθ των μελετθτϊν. ΠΗΓΕ Νίκθ Δρόςου Ραναγιϊτου, Ολυμπία, Μυκινεσ, Επίδαυροσ, Κόρινκοσ Σ.Ε Ιακωβίδθσ, Μυκινεσ Επίδαυροσ Λ. Τςακτςίρασ Μ. Τιβζριοσ: Ιςτορία των Αρχαίων Χρόνων ωσ το 30 π.χ Υπουργείο Ρολιτιςμοφ