Μαιευτική Αναισθησία - Αναλγησία
|
|
- Ἰοκάστη Σπανού
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Μαιευτική Αναισθησία - Αναλγησία Η ΜΑΙΕΥΤΙΚΉ ΑΝΑΙΣΘΗΣΊΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΊΑ ΕΊΝΑΙ Ο ΜΌΝΟΣ ΤΟΜΈΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΉΣ ΠΡΑΚΤΙΚΉΣ ΌΠΟΥ Ο ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΌΓΟΣ ΚΑΛΕΊΤΑΙ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΊ ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΑ ΔΥΟ ΑΣΘΕΝΕΊΣ: ΤΗ ΜΗΤΈΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΈΜΒΡΥΟ.
2 ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΓΚΥΟΥ Μετά την 12η εβδομάδα κύησης η μήτρα μεγαλώνει Καθώς η μήτρα μεγαλώνει, γίνεται η ίδια πιο ευαίσθητη σε πιθανή βλάβη Η κύστη μετακινείται μέσα στην κοιλιά, οι ουρητήρες διαστέλλονται από την αρχή της εγκυμοσύνης και παραμένουν έτσι για αρκετό χρόνο μετά τον τοκετό (6 > εβδομάδες), και ο δεξιός ουρητήρας συμπιέζεται συχνότερα στο χείλος της πυέλου, με αποτέλεσμα αυξημένη πιθανότητα ουρολοιμώξεων Το γαστρεντερικό σύστημα εμφανίζει ελαττωμένη κινητικότητα και καθυστερημένη κένωση, καθιστώντας ιδιαίτερης σημασίας την ταχεία διασωλήνωση με πίεση του κρικοειδούς χόνδρου για την αποφυγή εισρόφησης και την τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα σε περίπτωση χορήγησης γενικής αναισθησίας
3 Το αυξημένο μέγεθος της μήτρας καθώς μετακινεί κοιλιακά όργανα από την περιτοναϊκή επιφάνεια, μπορεί να προκαλέσει ελαττωμένη περιτοναϊκή ευαισθησία μετά από σπλαγχνική βλάβη με άτυπη εντόπιση του πόνου, καθυστερώντας δυνητικά τη διάγνωση και καθιστώντας την κλινική εξέταση αναξιόπιστη. Η τάση του περιτοναίου στο 3 τρίμηνο ελαττώνει την ευαισθησία των κεντρομόλων νευρικών ινών του πόνου, καλύπτοντας έτσι τα περιτοναϊκά σημάδια οξείας κοιλίας Το διάφραγμα ανυψώνεται πάνω από 4cm και διευρύνονται το μεσαύλιο και η καρδιακή σκιά. Οι πνευμονικές μεταβολές περιλαμβάνουν αύξηση του αναπνεόμενου όγκου και του αερισμού σε βάρος της λειτουργικής υπολειπόμενης χωρητικότητας (FRC). Οι μεταβολές αυτές οδηγούν σε αναπνευστική αλκάλωση Οι καρδιαγγειακές μεταβολές περιλαμβάνουν αύξηση της καρδιακής παροχής από 30-50% που ελαττώνεται σημαντικά όταν η επίτοκος είναι σε ύπτια θέση λόγω της συμπίεσης της κάτω κοίλης φλέβας. Καθώς το διάφραγμα ανεβαίνει μπορεί να εμφανισθούν στο ΗΚΓ μετακίνηση του άξονα της καρδιάς προς τα αριστερά με επιπέδωση των Τ κυμάτων και πιθανή παρουσία Q κυμάτων στις απαγωγές III και avf.
4 Ο όγκος του πλάσματος αυξάνεται περίπου κατά 50% ενώ ο όγκος των ερυθρών αιμοσφαιρίων αυξάνεται μόνο κατά 18% έως 30% με αποτέλεσμα την εμφάνιση φυσιολογικής αναιμίας. Τα κατώτερα επίπεδα των τιμών της Hb και του Hct παρατηρούνται την 30-34η εβδομάδα κύησης. Η μέγιστη λευκοκυττάρωση παρατηρείται κατά το 3 τρίμηνο (12.000/mm3 έως /mm3 ), ενώ κατά τη διάρκεια του τοκετού παρατηρείται επιπλέον αύξηση μέχρι και / mm3 Αποτέλεσμα όλων αυτών των μεταβολών είναι ελάττωση της αρτηριακής πίεσης της εγκύου και αύξηση των σφυγμών κατά την ανάπαυση. Η διαστολική πίεση μπορεί να ελαττωθεί από 5mmHg έως 15mmHg, η συστολική πίεση μεταβάλλεται μόνο από 2mmHg έως 4mmHg και οι σφύξεις αυξάνουν κατά 10-15/min. Λόγω της φυσιολογικής υπερογκαιμίας κατά την εγκυμοσύνη, το αιμορραγικό shock δεν εκδηλώνεται, παρά μόνον αν ο όγκος αίματος της μητέρας ελαττωθεί κατά 30%
5 ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Αντιεμετικά - Γαστροπροστασία - Αντιόξινα Μετοκλοπραμίδη: Είναι ανταγωνιστής της ντοπαμίνης και χρησιμοποιείται ως αντιεμετικό, καθώς επίσης επιταχύνει την κένωση του στομάχου και τη διάβαση των τροφών στο λεπτό έντερο. Παρενέργειες: Η μετοκλοπραμίδη περνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και μπορεί να προκαλέσει εξωπυραμιδικές εκδηλώσεις (παρκινσονικά συμπτώματα) μέχρι και 72 ώρες μετά τη χορήγησή της. Οι εκδηλώσεις αυτές αντιμετωπίζονται με την χορήγηση προκυκλιδίνης (αντιπαρκινσονικό φάρμακο). Ραντιδίνη: Είναι ένας Η2-ανταγωνιστής που βοηθά στην αύξηση του γαστρικού pη και την ελάττωση του όγκου των γαστρικών υγρών. Δόση: 150mg per os με τη έναρξη του τοκετού και κατόπιν κάθε 6 ώρες. Εναλλακτικά μπορεί να χορηγηθούν 50mg IV, 10min πριν την εισαγωγή στην αναισθησία για καισαρική τομή (Κ.Τ.) Η γρήγορη ενδοφλέβια χορήγηση μπορεί να προκαλέσει καρδιακές αρρυθμίες. Επειδή το 50% της χορηγούμενης δόσης αποβάλλεται στα ούρα, η δόση θα πρέπει να προσαρμόζεται σε περιπτώσεις νεφρικής δυσλειτουργίας
6 Κιτρικό Νa (Na3C8H5O7). ( ή Κιτρικό οξύ) Το κιτρικό νάτριο χρησιμοποιείται πριν την γρήγορη εισαγωγή στην αναισθησία για την προφύλαξη της πνευμονίτιδας από εισρόφηση. 30ml του διαλύματος πρέπει να χορηγούνται το πολύ 10min πριν την έναρξη του χειρουργείου λόγω της πε- ριορισμένης διάρκειας δράσης του. Συνολική δόση 30ml κιτρικού νατρίου εξουδετερώνουν 255ml υδροχλωρικού οξέος με ph: 1,0
7 Αναλγητικά Πεθιδίνη (Μεπεριδίνη): Η δόση είναι 1mg/kgr μέχρι 150mgr, ενδομυϊκά. Η απορρόφηση μετά την ενδομυϊκή χορήγηση ποικίλλει. Η διάρκεια δράσης της είναι min. Η πεθιδίνη επιβραδύνει την κένωση του στομάχου μέχρι και 5 ώρες, στο 70% των γυναικών και αυξάνει τον γαστρικό όγκο στη διάρκεια του τοκετού. Επίδραση στο έμβρυο και νεογνό: Η πεθιδίνη συνδέεται με την α1-γλυκοπρωτεΐνη. Λόγω της υψηλής λιποδιαλυτότητάς της, αυξημένη συγκέντρωση του φαρμάκου περνά τον πλακούντα και φτάνει στο έμβρυο. Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις στο έμβρυο παρατηρούνται 2-3 ώρες μετά την ενδομυϊκή χορήγηση. Ο μεταβολίτης της νορμεπεριδίνη συσσωρεύεται επίσης στο έμβρυο. Ο χρόνος ημίσειας ζωής της νορμεπεριδίνης στο νεογνό είναι περίπου 62 ώρες, προκαλώντας παρατεταμένη υπνηλία και αναπνευστική καταστολή. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες της πεθιδίνης αναστρέφονται με τη χορήγηση ναλοξόνης
8 Τοπικά αναισθητικά Βουπιβακαΐνη: Χορηγείται υπαραχνοειδώς ή επισκληριδίως και είναι ένα από τα πλέον καρδιοτοξικά τοπικά αναισθητικά. Η τοξική δόση είναι 2mg/kgr (με ή χωρίς αδρεναλίνη). Ανήκει στην αμίδια και λόγω του pka= 8,1 η έναρξη της δράσης της είναι μέση ή αργή. Η βουπιβακαΐνη συνδέεται κατά 95% με τις πρωτεΐνες και για το λόγο αυτό έχει μεγάλη διάρκεια δράσης Ροπιβακαΐνη: Ανήκει στα αμίδια και διατίθεται σε 3 συγκεντρώσεις (2, 7,5 και 10mg/ml). Ο χρόνος έναρξης της δράσης της και η διάρκεια δράσης της είναι παρόμοια με της βουπιβακαΐνης. Μελέτες καταδεικνύουν ότι η ροπι- βακαΐνη είναι λιγότερο νευρο- και καρδιοτοξική. Η τοξική δόση είναι 3mg/kgr Λεβοβουπιβακαΐνη: είναι το S(-) εναντιομερές της βουπιβακαΐνης. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι είναι λιγότερο νευρο- και καρδιοτοξική από τη βουπιβακαΐνη
9 Μητροσυσπαστικά Οξυτοκίνη: Είναι μία ορμόνη που φυσιολογικά συντίθεται στους νευρώνες του υποθαλάμου, μεταφέρεται μέσω των νευραξώνων στην υπόφυση και από εκεί εκκρίνεται στο σώμα. Η πιο σημαντική δράση της είναι η σύσπαση της μήτρας. Η συνιστώμενη δόση είναι 5 μονάδες χορηγούμενες αργά, ενδοφλεβίως, μετά την έξοδο του εμβρύου. Ανεπιθύμητες ενέργειες: Υπόταση, αντιδραστική ταχυκαρδία, παράταση Q-T και επιπέδωση των Τ κυμάτων καθώς και αντιδιουρητική δράση, σε υψηλές δόσεις Εργομητρίνη (MITROTAN ): Η εργομητρίνη ( εργονοβίνη ) προκαλεί σύσπαση της μήτρας και των λείων μυϊκών ινών των αγγείων (αγγειοσύσπαση). Η συνιστώμενη δόση είναι 0,2-0,5mg IM ή IV. Καθώς ο κίνδυνος των ανεπιθύμητων ενεργειών αυξάνει μετά από την IV χορήγηση της εργομητρίνης, η ενδοφλέβια οδός χορήγησης συνιστάται μόνο σε επείγουσες καταστάσεις όπως μεγάλες αιμορραγίες της μητέρας, απειλητικές για τη ζωή. Ανεπιθύμητες ενέργειες: Υπέρταση, διάρροια, ναυτία και έμετος. Αντενδείξεις: Η χορήγηση εργομητρίνης αντενδείκνυται σε περιπτώσεις εκλαμψίας, προεκλαμψίας, σε ασθενείς με ιστορικό υπέρτασης, περιφερικής αγγειακής νόσου ή καρδιοπάθειας
10 Καρβοπρόστη: Είναι μια συνθετική προσταγλανδίνη (PGF2a) που ενισχύει τη δράση της οξυτοκίνης. Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις αιμορραγίας μετά από τον τοκετό που οφείλονται σε ατονία της μήτρας και δεν ανταποκρίνονται στη χορήγηση οξυτοκίνης και εργομηρίνης. Δόση: 250mgr, με βαθειά ενδομυϊκή χορήγηση. Η δόση μπορεί να επαναληφθεί μετά από 15min, ενώ η συνολική δόση δεν πρέπει να ξεπερνά τα 2mg (8 δόσεις). Ανεπιθύμητες ενέργειες: Βρογχόσπασμος. Επίσης, δεν πρέπει να χορηγείται σε ασθενείς με γλαύκωμα και αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, ενώ η υπερδοσολογία μπορεί να προκαλέσει ρήξη της μήτρας. Μισοπροστόλη: Είναι μια συνθετική προσταγλανδίνη Ε1 (PGΕ1) που χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις αιμορραγίας μετά τον τοκετό, οφειλόμενες σε ατονία της μήτρας. Δόση: mcg (2-4 tabletes x 200mcg ) χορηγούμενη από το ορθό ή ενδομητρίως. Ανεπιθύμητες ενέργειες: Ναυτία, έμετος, εξάνθημα, ζάλη
11 Τοκολυτικά φάρμακα Σε σπάνιες περιπτώσεις χρειάζεται επίγουσα τοκόλυση, όπως: δυσπραγία εμβρύου λόγω έντονης τονικότητας της μήτρας, εκστροφή μήτρας, μαιευτική αποκόλληση πλακούντα. Σε περιπτώσεις επείγουσας τοκόλυσης στη διάρκεια επέμβασης μπορούν με ασφάλεια να χρησιμοποιηθούν: νιτρογλυκερίνη και εισπνεόμενα αναισθητικά. Σε μη επείγουσες καταστάσεις (π.χ. αναστολή πρόωρου τοκετού) μπορούν να χρησιμοποιηθούν: - Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη π.χ. ινδομεθακίνη - Αναστολείς των διαύλων Ca++ (νιφεδιπίνη) - Μαγνήσιο - Β2-αγωνιστές (ριτροδρίνη) Η ριτοδρίνη (ritodrine) αναστέλλει την πρόωρη έναρξη του τοκετού προκαλώντας μυϊκή χάλαση της μήτρας, λόγω της συμπαθητικομιμητικής της δράσης (διεγείρει τους β2- αδρενεργικούς υποδοχείς). Παρεμποδίζει τις συσπάσεις της μήτρας μειώνοντας τη συχνότητα και την έντασή τους. Η αποτελεσματική αγωγή επί πρόωρου τοκετού επιτυγχάνει επιμήκυνση του χρόνου κύησης και είναι γνωστό πως τα περιστατικά περιγεννητικής νοσηρότητας και θνητότητας επί φυσιολογικού τοκετού είναι σημαντικά λιγότερα από εκείνα που σχετίζονται με τον πρόωρο τοκετό.
12 Αναισθησία για Χειρουργικές Επεμβάσεις κατά τη διάρκεια της Εγκυμοσύνης Η χορήγηση αναίσθησίας στην έγκυο γυναίκα, που αποτελεί «πρόκληση» για κάθε αναισθησιολόγο, θα πρέπει να διασφαλίζει τόσο την υγεία της μητέρας και του εμβρύου, όσο και τη φυσιολογική εξέλιξη της κύησης Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της αναισθησίας που χορηγείται για χειρουργική επέμβαση κατά τη διάρκεια της κύησης και της αναισθησίας που χορηγείται για τον τοκετό. Στην πρώτη περίπτωση θα πρέπει να μη προκληθούν συσπάσεις της μήτρας και διέγερση του μηχανισμού αποβολής του εμβρύου, ενώ στη δεύτερη δεν θα πρέπει να ανασταλούν οι συσπάσεις διότι θα προκληθεί επιβράδυνση της πορείας του τοκετού Επίσης, ενώ κατά τη διάρκεια της κύησης κατασταλτικά του ΚΝΣ που φτάνουν στο έμβρυο γίνονται καλώς ανεκτά, διότι επαναδιοχετεύονται διά της πλακούντιας κυκλοφορίας στη μητέρα, όπου και τελικά μεταβολίζονται, κατά τη διάρκεια του τοκετού τέτοια κατασταλτικά δεν πρέπει να χορηγούνται διότι δεν προλαβαίνουν να μεταβολισθούν επηρεάζοντας έτσι και το νεογνό. Προφανώς στη Φάση του τοκετού δεν υπάρχει κίνδυνος τερατογένεσης.
13 Οι συχνότερες αιτίες για τις οποίες η έγκυος γυναίκα μπορεί να υποβληθεί σε κάποια χειρουργική επέμβαση είναι : Α. Κακώσεις-ατυχήματα, Β. Οξεία κοιλία (σκωληκοειδίτις,συστροφή ή ρήξη κύστης ωοθήκης) Γ. Σπανιότερα _ ρήξη ανευρύσματος εγκεφαλικού αγγείου ή εγχείρηση για κάποια καρδιακή βαλβιδοπάθεια, νεοπλασίες του μαστού Δ. Σχετικά συχνά χρησιμοποιούμενη σύγκλειση του τραχηλικού στομίου κατά Shirodkar. Το ποσοστό των εγκύων που υποβάλλονται σε κάποια χειρουργική επέμβαση Ανέρχεται στις ΗΠΑ - σε %, δηλ. περισσότερες από γυναίκες κάθε χρόνο. Προβλήματα από χορήγηση αναισθησίας κατά τη διάρκεια της κύησης μπορεί νg παρουσιασθούν: Α' στη μητέρα, Β' στο έμβρυο
14 Α' ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ Οι κίνδυνοι που διατρέχει η μητέρα κατά τη χορήγηση αναισθησίας οφείλονται στις φυσιολογικές μεταβολές που συμβαίνουν κατά την εγκυμοσύνη. Γενικά, στα αρχικά στάδια της κύησης έχουμε ορμονικές μέταβολές, ενώ από το τέλος του 2ου τριμήνου και μετά κύρια αιτία αποτελούν τα μηχανικά προβλήματα που προκαλεί η μεγεθυνόμενη μήτρα Επιπτώσεις κατά συστήματα Αναπνευστικό σύστημα Στην έγκυο γυναίκα αυξάνεται η συχνότητα δυσχεριών στη διασωλήνωση της τραχείας (παχυσαρκία, οίδημα, υπεραιμία ρινοφάρυγγα). Επίσης έχουμε σημαντικό υπεραερισμό (αναπνευστική αλκάλωση) που, σε συνδυασμό με τη μείωση κατά 20% της υπολειπομένης ζωτικής χωρητικότητας (FRC) και της κατά 15% αυξημένης ανάγκης σε Ο2, καθιστούν το σύστημα μητέρα-έμβρυο ιδιαίτερα ευαπαθές στην πτώση του Pa02
15 Καρδιοαγγειακό σύστημα Η πίεση που προκαλεί η μεγεθυνόμενη μήτρα στην κάτω κοίλη φλέβα και την αορτή, γίνεται αντιληπτή από το τέλος του δευτέρου τριμήνου της κύησης, σε ένα ποσοστό 10-15%, με εκδήλωση των συμπτωμάτων του ομωνύμου συνδρόμου Λόγω των ποιοτικών μεταβολών των συστατικών του αίματος στην έγκυο γυναίκα παρατηρείται σχετική (ως προς τον όγκο του αίματος) πτώση του Ht και του ποσοστού των πρωτεϊνών με τις γνωστές λειτουργικές επιπτώσεις τόσο στο καρδιοαναπνευστικό, όσο και στην φαρμακοκινητική των φαρμάκων που συνδέονται με τις πρωτείνες. (Αύξηση των πιθανοτήτων τοξικής δράσης).
16 Γαστρεντερικό σύστημα Οι ορμονικές και ανατομικές μεταβολές, που παρατηρούνται κατά την εγκυμοσύνη, προκαλούν αύξηση της οξύτητας του γαστρικού υγρού και επιβράδυνση της προώθησης του περιεχομένου του στομάχου προς το έντερο. Η επιβράδυνση αυτή αρχίζει να γίνεται αντιληπτή από την 8η-11 η εβδομάδα της κύησης και επιτείνεται μετά από 3-4 εβδομάδες. Στην πτώση του ph των γαστρικών υγρών συμβάλλει και η έκκριση γαστρίνης από τον πλακούντα, ενώ η προγεστερόνη επιβραδύνει την κινητικότητα όλου του ΓΕΣ και προκαλεί χαλάρωση του καρδιακού στομίου του στομάχου, αυξάνοντας έτσι την πιθανότητα εισρόφησης. Για την ελαχιστοποίηση των συνεπειών της εισρόφησης γαστρικού περιεχομένου, συνιστάται η προεγχερητική χορήγηση αντιοξίνων φαρμάκων Η2 ανταyωνιστών των Η2 υποδοχέων (για ελάττωση της οξύτητας των εκκρίσεων) και Metoclopramide για επιτάχυνση της κένωσης του στομάχου και της αύξησης του τόνου του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Συνεπώς, για την πρόληψη της εισρόφησης θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα που περιγράφονται και στην περίπτωση χορήγησης γενικής αναισθησίας για καισαρική τομή Κατά τη χορήγηση περιοχικής αναισθησίας πρέπει να προσέχουμε την μερική καταστολή που δίνουμε, για να βοηθήσουμε στην εφαρμογή της, διότι μπορεί να συμβεί κι εδώ έμετος και εισρόφηση γαστρικού περιεχομένου.
17 Μητροπλακούντια Κυκλοφορία Τα αναισθησιολογικά φάρμακα και οι αναισθησιολογικέςτεχνικές μπορεί να επηρεάσουν το έμβρυο και διαμέσου των μεταβολών που προκαλούv στη μητροπλακούντια κυκλοφορία. Οι ίδιοι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν μια μεταβολή της ροής του αίματος στη μήτρα κατά τη διάρκεια της μαιευτικής αναισθησίας,μπορεί να επηρεάσουν την μητροπλακούντια κυκλοφορία και κατά τη διάρκεια αναισθησίας για χειρουργική επέμβαση στην έγκυο γυναίκα. Εκτός από την ύπτια υπόταση, που αντιμετωπίζεται με κατάλληλη θέση και με χορήγηση Εφεδρίνης 5-IO mg iv, Η χρήση πτητικών αναισθητικών σε υψηλές συγκεντρώσεις μπορεί να προκαλέσει ελάττωση του οδού διεγερσιμότητας της μήτρας, που διευκολύνει τους χειρουργικούς χειρισμούς, αλλά επίσης υπόταση και ελάττωση της ροής του αίματος στη μήτρα. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα χαμηλές συγκεντρώσεις πτητικών αναισθητικών φαίνεται ότι προκαλούν ελαφρά αύξηση της ροής του αίματος στη μήτρα Η επίδραση υψηλών συγκεντρώσεων αλοθανίου φαίνεται να είναι καλύτερα ανεκτή από το έμβρυο από ότι ανάλογες συγκεντρώσεις ισοφλουρανίου. Ο υπεραερισμός προκαλεί ελάττωση της ροής του αίματος στη μήτρα σαν συνέπεια της ελαττωμένης επαναφοράς αίματος στη μητέρα. Η υποκαπνία μπορεί να προκαλέσει περαιτέρω ελάττωση της παροχής 02 στο έμβρυο λόγω της αγγειοσύσπασης των ομφαλικών αγγείων
18 Αναισθησία-Χειρουργική επέμβαση-τερατογένεση Οι κίνδυνοι που διατρέχει το έμβρυο όταν η μητέρα υποβάλλεται σε χειρουργική επέμβαση και αναισθησία είναι: η πιθανότητα δημιουργίας συγγενούς ανωμαλίας, η αυτόματη εκβολή (αποβολή) και ο πρόωρος τοκετός. Η επίδραση των αναισθητικών φαρμάκων στο έμβρυο μπορεί να είναι οξεία, όπως σε μια χειρουργική επέμβαση, ή χρόνια, όταν οι μητέρες ή οι πατέρες, λόγω επαγγέλματος, υφίστανται χρόνια έκθεση σε μικρές πυκνότητες εισπνεομένων αναισθητικών παραγόντων. Παράγοντες που μπορεί να συσχετίζονται με την τερατογόνο δράση ενός φαρμάκου είναι το πότε χορηγείται, σε σχέση προς την έναρξη της κύησης, η διάρκεια της χορήγησης του φαρμάκου, η χορηγούμενη δόση, καθώς και η ιδιαίτερη προδιάθεση του κάθε ατόμου ή η γενετικά προκαθορισμένη ευπάθειά του. Στο ανθρώπινο έμβρυο, κρίσιμη θεωρείται η περίοδος μεταξύ της 15ης και 56ης ημέρας της κύησης
19 Ι. ΟΞΕΙΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι υπάρχει μια αυξημένη συχνότητα αυτόματων αποβολών μετά από χειρουργικές επεμβάσεις σε γυναίκες, που βρίσκονται στο πρώτο ή στις αρχές του δευτέρου τριμήνου της κύησης, χωρίς αύξηση εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών στο έμβρυο Η συχνότητα των αποβολών είναι μεγαλύτερη όταν οι επεμβάσεις γίνονται σε ενδοπυελικά όργανα. Κατά ορισμένους συγγραφείς, η αύξηση των αυτόματων αποβολών οφείλεται στη Γενική Αναισθησία ΙΙ. ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ Στα τέλη της δεκαετίας του '60 άρχισαν να δημοσιεύονται άρθρα με ανησυχητικά στοιχεία ως προς την μακροχρόνια επίδραση των αναισθητικών παραγόντων στα έμβρυα γυναικών που εργάζονται στο χειρουργείο (Αναισθησιολόγοι, Νοσηλεύτριες κλπ.) και από τα οποία συμπεραίνονταν ότι προκαλούσαν αύξηση του ποσοστού των αυτόματων αποβολών αλλά και των συγγενών ανωμαλιών.
20 Το 1974 η Αμερικανική Αναισθησιολογική Εταιρεία (ASA) έκανε μία παναμερικανική έρευνα που έδειξε ότι το γυναικείο προσωπικό των χειρουργείων είχε αυξημένο ποσοστό αυτόματων εκβολών και συγγενών ανωμαλιών σε σχέση με το προσωπικό των άλλων νοσοκομειακών χώρων. Διαπιστώθηκε επίσης ότι ο αριθμός των συγγενών ανωμαλιών ήταν μεγαλύτερος στις περιπτώσεις που και οι δύο σύζυγοι εργαζόταν στο χειρουργείο. Επίσης, οι γυναίκες οδοντίατροι και οι βοηθοί τους που χρησιμοποιούσαν στη δουλειά τους Γενική Αναισθησία, παρουσίασαν αυξημένο ποσοστό αποβολών σε σχέση με εκείνες που χρησιμοποιούσαν Τοπικά Αναισθητικά. Σε μία πρόσφατη μελέτη, οι Buήng και συνεργάτες εξετάζοντας τα αποτελέσματα έξι δημοσιευμένων εργασιών συμπεραίνουν ότι πράγματι οι εργαζόμενες που υπόκεινται σε χρόνια επίδραση μικρών συγκεντρώσεων αναισθητικών αερίων στη δουλειά τους έχουν αυξημένο κίνδυνο αυτόματης αποβολής, ενώ η πιθανότητα συγγενούς ανωμαλίας στο έμβρυο δεν είναι σταθερή. Οι συγγραφείς παρατήρησαν ότι δεν υπολογίσθηκε ο χρόνος έκθεσης στα αναισθητικά καθώςκαι άλλες παράμετροι όπως το επαγγελματικό stress
21 α. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΙΣΠΝΕΌΜΕΝΩΝ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ 1. Υποξείδιο του αζώτου το Ν2Ο επηρεάζει το σχηματισμό της συνθετάσης της μεθεθιονίνης, προκαλώντας οξείδωση της βιταμίνης Β12 η οποία είναι απαραίτητη για τη σύνθεσή της Υπερβολική έκθεση σε Ν2Ο προκαλεί νευροπάθεια όπως αυτή της έλλειψης Β12 Διαπιστώθηκε ότι η συγκέντρωση μεθειονίνης στον ορό ελαττώνεται όταν η αναισθησία με Ν2Ο παραταθεί περισσότερο από 6 ώρες. Η καταστολή της συνθετάσης της μεθειονίνης στο ήπαρ δεν αναστρέφεται με την Β12 που σημαίνει ότι το οξειδωμένο συνένζυμο δεν μπορεί να εκτοπισθεί και πρέπει το όλο ένζυμο να ανασυντεθεί από την αρχή. Ανάλογη καταστολή της συνθετάσης της μεθειονίνης μετά από επίδραση Ν2Ο βρέθηκε και στον εγκέφαλο. Παρόμοια αποτελέσματα μπορεί να έχει το Ν2Ο στο έμβρυο, ιδίως στις περιόδους ταχείας ανάπτυξης. Έμβρυα γυναικών που απέβαλαν στο δεύτερο τρίμηνο της κύησης βρέθηκε να έχουν σημαντικά μεγαλύτερη δραστηριότητα συνθετάσης της μεθειονίνης στον εγκέφαλο, στο ήπαρ και τους νεφρούς σε σύγκριση με τα νεογνά και τους ενήλικες.
22 Διατυπώθηκε η υπόθεση ότι η έκθεση σε Ν2Ο οδηγεί σε ελάττωση της μητροπλακούντιας διήθησης, δράση η οποία παρεμποδίζεται από την ταυτόχρονη χορήγηση αλογονωμένων παραγόντων. Έχοντας υπόψη τα προηγούμενα, παρ' όλο που δεν έχει περιγραφεί τίποτε ανάλογο σε γυναίκες που πήραν σύντομη αναισθησία21 με Ν2Ο, μερικοί συγγραφείς συνιστούν την αποφυγή χορήγησης υποξειδίου του αζώτου κατά τη διάρκεια της κύησης 2. Επίδραση Πτητικών Αναισθητικών στο έμβρυο Ο Marre και συν. το 1986 εξέτασαν σμγκριτικά την επίδραση 0.75 MAC αλοθανίου, ενφλουpανίου και ισοφλουρανίου, και 0.5 MAC υποξειδίου του αζώτου και ρετινοϊκού οξέος (γνωστού τερατογόνου παράγοντα) σε διάφορες περιόδους κύησης των ποντικών. Από αυτήν την έρευνα διαπιστώθηκε ότι το Ν2Ο προκάλεσε συγκριτικά μεγαλύτερο αριθμό αυτόματων εκβολών του κυήματος από τα πτητικά αναισθητικά. Κανένα από τα εισπνεόμενα αναισθητικά δεν προκάλεσε αύξηση των συγγενών ανωμαλιών
23 3. Ο2 και C02 Έχει αποδειχθεί ότι η υποξία προκαλεί τερατογένεση σε αρκετά ζωικά είδη, ενώ η εισπνοή αυξημένης συγκέντρωσης 02 σε ατμοσφαιρική πίεση δεν προκαλεί καμμία ανεπιθύμητη ενέργεια στο έμβρυο. Η υπερκαπνία επίσης επηρεάζει την ανάπτυξη του εμβρύου. Η αύξηση του εισπνεομένου C02 σε 6% για μία μέρα, σε έγκυα ποντίκια, προκάλεσε την αύξηση της συχνότητας των καρδιακών ανωμαλιών στα έμβρυα Η κυτταροτοξικότητα λοιπόν διαφόρων εισπνεομένων αναισθητικών παραγόντων μπορεί να αυξηθεί είτε από την υποξία, είτε από την υπερκαπνία
24 β. ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΩΝ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΚΝΣ ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ 1. Βαρβιτουρικά Παρά τις ενδείξεις από τις έρευνες σε πειραματόζωα, πιστεύεται ότι η χρήση των βαρβιτουρικών στην έγκυο γυναίκα δεν έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο έμβρυο. Ενδεικτικά, σε κλινική μελέτη που αναφέρεται σε 152 γυναίκες που υποβλήθηκαν σε Shirodkar (περίδεση τραχήλου ), στο 1ο Τρίμηνο της κύησης και στις οποίες χορηγήθηκε θειοπεντάλη δεν παρατηρήθηκε αύξηση των συγγενών ανωμαλιών 2. Φαινοθειαζίνες Όπως και προηγούμενα, ενώ παράγωγα της Φαινοθειαζίνης έχουν τερατογόνο δράση σε ποντίκια και κουνέλια, δεν φαίνεται να έχουν παρόμοια δράση στον άνθρωπο. Σε μια μεγάλη πολυκεντρική μελέτη, που αναφέρεται σε έγκυες γυναίκες που πήραν ποικίλες δόσεις Φαινοθειαζινών, δεν σημειώθηκε σημαντική αύξηση της περιγεννητικής θνητότητας, των συγγενών ανωμαλιών ή των χαμηλού βάρους νεογνών
25 3. Ήπια ηρεμιστικά Σε αντίθεση με τα προηγούμενα για τα ήπια ηρεμιστικά- τα οποία είναι φάρμακα που χορηγούνται ευρύτατα - υπάρχουν σημαντικές έρευνες σε ανθρώπους με αντιφατικά όμως κι εδώ αποτελέσματα. Δύο αναδρομικές μελέτες έδειξαν σχέση μεταξύ λήψης διαζεπάμης από τη μητέρα και εμφάνισης λαγωχείλου ή λυκοστόματος στα νεογνά. Επίσης παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των σοβαρών συγγενών ανωμαλιών στα παιδιά των οποίων οι μητέρες έπαιρναν μεπροβαμάτη ή χλωροδιαζεποξίδη στις πρώτες έξι εβδομάδες της κύησης.. 4. ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ-ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΑ Η τερατογόνος δράση νέων και παλιών ναρκωτικών έχει ερευνηθεί διεξοδικά. Παρατηρήθηκε αύξηση του αριθμού των ανωμάλων εμβρύων, μετά από χορήγηση αυξανομένων δόσεων ναρκωτικών (ηρωίνη, διακετυλμορφίνη, πενταζοκίνη, μεθαδόνη, κ.ά.) σε έγκυα ποντίκια, σε κρίσιμες περιόδους ανάπτυξης του ΚΝΣ του εμβρύου
26 Ο Bingol και συνεργάτες συγκρίνοντας τη συχνότητα συγγενών ανωμαλιών σε τρεις ομάδες γυναικών: α) κοκαϊνομανείς, β) χρήστες διαφόρων άλλων φαρμάκων και γ) γυναίκες που δεν έπαιρναν κανένα φάρμακο, διαπίστωσαν ότι η α) και β) ομάδα παρουσίασαν παρόμοια αύξηση των σοβαρών συγγενών ανωμαλιών σε σχέση με την γ) ομάδα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι συγγενείς ανωμαλίες στην ομάδα της κοκαινης οφείλονται σε αγγειοσύσπαση του εμβρύου που οδηγεί σε ισχαιμία των ιστών και ελαττωματική οργανογένεση. Χρόνια χορήγηση των νεώτερων συνθετικών οπιοειδών (Φεντανίλης, σουλφεντανίλης ή αλφεντανίλης) σε έγκυα ποντίκια δεν επηρέασε την αναπαραγωγή ούτε Φάνηκε να έχει τερατογόνο δράση, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό διότι τα προηγούμενα ναρκωτικά χρησιμοποιούνται κυρίως στη γενική αναισθησία Ασπιρίνη Επειδή η ασπιρίνη αναστέλλει τη σύνθεση των προσταγλανδινών είναι δυνατόν να προκαλέσει πρώιμη σύγκλειση του αρτηριακού πόρου στο έμβρυο, με αποτέλεσμα τη γέννηση νεογνών με πνευμονική υπέρταση
27 γ. ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΑ Σε έρευνες σε πειραματόζωα διαπιστώθηκε ότι η χορήγηση λιδοκαινης δεν προκάλεσε αύξηση της συχνότητας των συγγενών ανωμαλιών ή των αποβολών. Η επίδραση όμως των τοπικών σε καλλιέργειες ιστών επηρεάζει την κυτταρική διαίρεση ακόμη και σε μικρές συγκεντρώσεις. Πολυκεντρική μελέτη στις ΗΠΑ έδειξε ότι η χορήγηση βενζοκαίνης, προκαινης, τετρακαiνης ή λιδοκαtνης κατά την κύηση δεν προκάλεσε καμμία αύξηση ανωμαλιών στο έμβρυο. Δηλαδή, ενώ τα Τοπικά Αναισθητικά μπορεί να είναι κυτταροτοξικά «in vitro», δεν φαίνεται να έχουν τερατογόνες επιδράσεις όταν χορηγούνται στην κλινική πράξη. Αντίθετα, η κοκαiνη (Τ.Α σπάνια χρησιμοπιούμενο ), φαίνεται ότι είναι τερατογόνο και στα πειραματόζωα και στους ανθρώπους δ. ΜΥΟΧΑΛΑΡΩΤΙΚΑ Σε μια μεμονωμένη εργασία φάνηκε ότι παρατεταμένη επίδραση της α-τουβοκουραρίνης σε έμβρυα κότας μπορεί να προκαλέσει αυξημένη παραμόρφωση των αρθρώσεων. Δεν υπάρχουν όμως στοιχεία που να δείχνουν ότι η χορήγηση μυοχαλαρωτικών στις συνήθεις κλινικές δόσεις προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες στο έμβρυο
28 ε. ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ Είναι γενικά αποδεκτό ότι η προληπτική χορήγηση αντιμικροβιακών φαρμάκων ελαττώνει σημαντικά την εμφάνιση των μετεγχειρητικών φλεγμονών. Θεωρείται ευτύχημα το ότι από τα αντιβιοτικά που συνήθως χρησιμοποιούνται, οι Κεφαλοσπορίνες και οι πενικιλλίνες δεν έχουν καμμία ανεπιθύμητη επίδραση στο έμβρυο. Οι Τετρακυκλίνες πρέπει να αποφεύγονται, διότι μπορεί να προκαλέσουν μόνιμο aποχρωματισμό των χόνδρων και των δοντιών του νεογνού ή σπανιώτερα, μετά από IV χορήγηση, λιπώδη ατροφία του ήπατος της εγκύου και θάνατο. Επίσης, ηπατοτοξικός είναι και ο εστολικός εστέρας της Ερυθρομυκίνης. Οι Σουλφοναμίδες πρέπει να αποφεύγονται πριν από τον τοκετό διότι μπορεί να συμβάλλουν στην εμφάνιση πυρηνικού ίκτερου. Η γνωστή τοξική επίδραση των Αμινογλυκοσιδών στο ακουστικό νεύρο και τους νεφρούς του εμβρύου θεωρείται πολύ σπάνια επιπλοκή μετά από χορήγηση μερικών προφυλακτικών δόσεων
29 Συνοψίζοντας μπορούμε νa πούμε ότι η αναισθησία και η χειρουργική επέμβαση κατά τη διάρκεια της κύησης επιτρέπονται μόνο σε επείγοuσες περιπτώσεις και πρέπει να γίνονται με τις παρακάτω προϋποθέσεις: 1. Καλή συνεργασία ασθενούς-αναισθησιολόγου, σωστή προνάρκωση με ναρκωτικά αναλγητικά (μορφίνη ή μεπεριδίνη) μόνα τους ή σε συνδυασμό με μία Φαινοθειαζίνη (π.χ. προμεθαζίνη). 2. Καταστολή του πόνου οποιασδήποτε αιτιολογίας. 3. Χορήγηση τουλάχιστον 1 ώρα πριν την επέμβαση συνδυασμού αντιόξινου παράγοντα per os και αναστολέα των Η2 υποδοχέων. 4. Αποφυγή του συνδρόμου της πιέσεως της κάτω κοίλης με κατάλληλη θέση της εγκύου πριν, κατά και μετά την αναισθησία-χειρουργική επέμβαση. 5. Κριτήριο επιλογής του είδους της αναισθησίας πρέπει να είναι η γενική κατάσταση της εγκύου και η διάρκεια και το είδος της προγραμματιζόμενης εγχείρησης. 6. Είναι απαραίτητη η καλή οξυγόνωση της εγκύου πριν από την Αναισθησία, προς αποφυγή υποξίας μητέρας-εμβρύου. 7. Η εισαγωγή στη γενική Αναισθησία πρέπει να γίνεται με φάρμακα γνωστά ως ασφαλή από την μακροχρόνια χρήση τους (π.χ. θειοπεντάλη, μορφίνη, μεπεριδίνη, αποπολωτικά και μη αποπολωτικά μυοχαλαρωτικά,πτητικά αναισθητικά).
30 Ως προς το υποξείδιο του αζώτου καλύτερα να αποφεύγεται ή να χορηγείται για μικρό χρονικό διάστημα και σε συγκέντρωση μικρότερη του 50%. (Η πρόληψη των επιπλοκών του Ν2Ο με χορήγηση Φολικού οξέος αμφισβητείται). Η χρήση της κεταμίνης σε δόσεις mg/kgr Β.Σ. I.V., συνιστάται μόνο σε καταστάσεις υποβολαιμίας. 8. Εάν επιλεγεί περιοχική αναισθησία θα πρέπει να προληφθεί η αναμενόμενη υπόταση (χορήγηση κρυσταλλοειδών διαλυμάτων και εφεδρίνης 5-10 mg IV αν χρειασθεί). 9. Πρέπει να αποφεύγεται ο υποαερισμός αλλά και ο υπεραερισμός της μητέρας (συνεχής έλεγχος με καπνογράφο ή αναλυτή αερίων). 10. Συνεχής έλεγχος (monitoring) της μητέρας, των συσπάσεων της μήτρας και τους εμβρύου. 11. Ειδικές τεχνικές, όπως υποθερμία, ελεγχόμενη υπόταση ή εξωσωματική κυκλοφορία, εάν κριθούν απαραίτητες μπορεί να χρησιμοποιηθούν με ικανοποιητική ασφάλεια για το έμβρυο. 12. Όσον αφορά την χορήγηση όλων των φαρμάκων και των αναισθητικών παραγόντων θα πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη μας ότι οι δόσεις τους κατά την διάρκεια της κύησης πρέπει να είναι ελαττωμένες
31 ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ Κολπικού ΤΟΚΕΤΟΥ Για πρακτικούς λόγους ο τοκετός υποδιαιρείται στο πρώτο στάδιο, το οποίο διακρίνεται στη λανθάνουσα ή προκαταρκτική Φάση (latent phase) και στην ενεργό Φάση (actiνe phase), στο δεύτερο στάδιο ή στάδιο της εξώθησης του εμβρύου και στο τρίτο στάδιο ή στάδιο της αποκόλλησης και της εξόδου του πλακούντα ή στάδιο της υστεροτοκίας Το πρώτο στάδιο του τοκετού Αρχίζει με την έναρξη του τοκετού και τελειώνει με την πλήρη διαστολή του τραχήλου. Στη λανθάνουσα φάση του πρώτου σταδίου, η διάρκεια της οποίας ποικίλλει από ώρες μέχρι και μερικές ημέρες στις πρωτοτόκους, η διαστολή του τραχήλου είναι πολύ μικρή, ενώ το κύριο χαρακτηριστικό της περιόδου αυτής είναι η αυξημένη δραστηριότητα του μυομητρίου που εκδηλώνεται με τις προπαρασκευαστικές ωδίνες. Οι προπαρασκευαστικές ωδίνες διακρίνονται από τις γνήσιες διότι είναι ανώμαλες σε συχνότητα, σε διάρκεια και σε ένταση - είναι άρρυθμες, η παύλα είναι μεγάλη, η έντασή τους παραμένει η ίδια, ο πόνος εντοπίζεται στο υπογάστριο, δε διαστέλλουν τον τράχηλο και επηρεάζονται από ηρεμιστικά, παυσίπονα και σπασμολυτικά φάρμακα. Στην ενεργό Φάση του πρώτου σταδίου, η διάρκεια της οποίας ποικίλλει από 8-12 ώρες στις πρωτοτόκους και από 4-6 ώρες στις πολυτόκους, η διαστολή του τραχήλου εξελίσσεται με γρήγορο ρυθμό ( 1,0-1,5 cm/ h) και επιτυγχάνεται με τις γνήσιες ωδίνες.
32 Πρώτο στάδιο του τοκετού Οι γνήσιες ωδίνες είναι ρυθμικές, διαρκούν δευτερόλεπτα και μεταξύ τους μεσολαβεί παύλα 3-4 λεπτών - με την πρόοδο του τοκετού η διάρκεια της παύλας ελαττώνεται, ενώ η έντασή τους αυξάνεται, ο πόνος εντοπίζεται στην οσφύ και στην περιομφαλική χώρα, διαστέλλουν τον τράχηλο και δεν επηρεάζονται από ηρεμιστικά, παυσίπονα και σπασμολυτικά φάρμακα. Ο χρόνος έναρξης της ενεργού Φάσεως είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια συνήθως θεωρείται ότι αρχίζει όταν η διαστολή του τραχήλου είναι περίπου 3-4 cm Αναλγησία Στη λανθάνουσα ή προκαταρκτική Φάση του πρώτου σταδίου προέχει η ανησυχία, ενώ ο πόνος είναι ήπιος και αραιός. Χορηγούνται από το στόμα ήπια αναλγητικά (κωδεtνη ή σαλικυλικά) και ελάσσονα ηρεμιστικά για ήρεμο και ευχάριστο ύπνο. Σ' αυτή τη Φάση η ενδοφλέβιος οδός χρησιμοποιείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, π.χ. βαριά προεκλαμψία, ενώ η ενδομυϊκή, π.χ. συνδυασμός μορφίνης-αντιεμετικού, το βράδυ σε ιδιαίτερα ανήσυχες πρωτοτόκους. Τα πτητικά αναισθητικά δεν ενδείκνυνται στη φάση αυτή, παρά μόνο σε ορισμένους ιδιαίτερα επώδυνους μαιευτικούς χειρισμούς, π.χ. δακτυλική εξέταση, τεχνητή ρήξη θυλακίου. Η έναρξη της επισκληριδίου αναισθησίας στη Φάση αυτή δε συνιστάται, αλλά από τους περισσότερους ειδικούς προτείνεται η τοποθέτηση του επισκληρίδιου καθετήρα διότι η επίτοκος στη Φάση αυτή είναι πιο ήρεμη και συνεργάσιμη
33 Στην ενεργό Φάση του πρώτου σταδίου, όπου ο πόνος είναι ισχυρότερος και συχνότερος, η φαρμακευτική έχει ως βάση τα ναρκωτικά αναλγητικά και τα καταπραϋντικά/ελάσσονα ηρεμιστικά, τα οποία χορηγούνται ενδομυϊκώς ή ενδοφλεβίως. Εφόσον κατά τη διάρκεια του πρώτου σταδίου εξακολουθεί να υπάρχει έντονη ανησυχία της επιτόκου και άρνησή της για εφαρμογή επισκληριδίου αναισθησίας, χορηγούνται τα εισπνεόμενα αναισθητικά. Τα εισπνεόμενα αναισθητικά χορηγούνται κυρίως στο τέλος του πρώτου σταδίου ή στο δεύτερο στάδιο, αν απαιτηθεί σύντομη περίοδος αναλγησίας και η επίτοκος δεν καλύπτεται με επισκληρίδιο αναισθησία. Μερικές φορές χορηγούνται ως συμπλήρωμα της περιοχικής αναισθησίας. Κατά την αναλγησία με τα εισπνεόμενα αναισθητικά χρησιμοποιούνται υποαναισθητικές δόσεις, η επίτοκος παραμένει σε εγρήγορση και ικανή να συνεργάζεται και δεν καταστέλλονται τα φαρυγγικά και τα λαρυγγικά αντανακλαστικά. Η γενική αναισθησία με εισπνεόμενα αναισθητικά στο φυσιολογικό τοκετό δεν έχει ένδειξη, παρά μόνο όταν απαιτείται χάλαση της μήτρας, π.χ. σε τετανικούς σπασμούς της μήτρας. Στην ενεργό Φάση του πρώτου σταδίου μπορεί να εφαρμοσθεί και ο παρατραχηλικός αποκλεισμός, κατά τον οποίο αποκλείονται οι τελικές απολήξεις των αισθητικών ινών των Θ10, Θ11, Θ12 και Ο1 νευροτομίων
34 Το δεύτερο στάδιο του τοκετού Αρχίζει με την τέλεια διαστολή του τραχήλου και τελειώνει με την έξοδο του εμβρύου από τον πυελογεννητικό σωλήνα. Η διάρκειά του στο φυσιολογικό τοκετό κυμαίνεται θεωρητικά από 1 ώρα στις πολυτόκους μέχρι 2 ώρες στις πρωτοτόκους. 18 Η παράταση του δευτέρου σταδίου πέρα από τα όρια αυτά εγκυμονεί κινδύνους για τη μητέρα - ισχαιμικές κακώσεις των μαλακών μορίων, ρήξη της μήτρας-, ενώ η μη καταστολή του πόνου και κυρίως η απουσία επισκληριδίου αναισθησίας καθιστούν το έμβρυο υποξαιμικό και οξεωτικό Το τρίτο στάδιο του τοκετού Αρχίζει με την έξοδο του εμβρύου και τελειώνει με την αποκόλληση και την έξοδο του πλακούντα και των εμβρυϊκών υμένων. Η διάρκειά του κυμαίνεται από λεπτά στο διάστημα αυτό η επίτοκος απειλείται από σοβαρούς κινδύνους κατακράτηση του πλακούντα, ατονία της μήτρας, αιμορραγία - που μπορεί να αποβούν θανατηφόροι
35 Η αναλγησία στο δεύτερο και τρίτο στάδιο του τοκετού Α_ Επισκληρίδιος αναισθησία Β_ Εφόσον δεν έχει εφαρμοστεί επισκληρίδιος αναισθησία, η αναλγησία συνεχίζεται : α) με ισχυρά ναρκωτικά αναλγητικά ενδοφλεβίως και συμπληρωματικά με στελεχιαία διήθηση του αιδοιικού πλέγματος ή περινεϊκή διήθηση, β) με εισπνεόμενα αναισθητικά, γ) με μικρές δόσεις φαρμάκων που δεν προκαλούν μητρική και εμβρυϊκή καταστολή,π.χ. κεταμίνη δ) με χαμηλή ενδορραχιαία αναισθησία. Η γενική αναισθησία δεν έχει ένδειξη. Ως προς τα εισπνεόμενα αναισθητικά, για να υπάρξει αναλγητικό αποτέλεσμα στο στάδιο της εξώθησης, η εισπνοή πρέπει να γίνεται 30 δευτερόλεπτα πριν από την έναρξη της συσπάσεως της μήτρας, διότι ο πόνος οφείλεται στη διάταση των ιστών του περινέου και συμπίπτει με την έναρξη της συσπάσεως. Αντίθετα, στο πρώτο στάδιο. ο πόνος είναι ισχαιμικός και εμφανίζεται δευτερόλεπτα μετά την έναρξη της συσπάσεως, και επομένως η εισπνοή πρέπει να γίνεται συγχρόνως με την έναρξη της συσπάσεως
36 Ο ΠΟΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ Ο πόνος στη λανθάνουσα Φάση του πρώτου σταδίου του φυσιολογικού τοκετού είναι ήπιος και προοδευτικά καθίσταται μέτριος (διαστολή τραχήλου 3-4 cm), έντονος (διαστολή τραχήλου 6-8 cm), ισχυρός (πλήρης διαστολή) και με τη διάταση του περινέου κατά το δεύτερο στάδιο αφόρητος. Από μία πολυδιάστατη έρευνα των Melzack και συν. με το Ερωτηματολόγιο Πόνου του McGill σε εκπαιδευμένες και μη εκπαιδευμένες πρωτότοκες και πολύτοκες προκύπτει ότι α) ο πόνος είναι σημαντικά εντονότερος στον πρώτο τοκετό από ό,τι στους επόμενους, β) ο πόνος του τοκετού είναι εντονότερος σε σύγκριση με ποικίλες οξείες και χρόνιες ιδιαίτερα επώδυνες παθολογικές καταστάσεις γ) σημαντικό ποσοστό των επιτόκων (48% των πρωτοτόκων και 36% των πολυτόκων) αισθάνονται ισχυρό ή aφόρητο πόνο, δ) η επιτυχής εφαρμογή επισκληριδίου αναισθησίας μειώνει σημαντικά την εμπειρία του πόνου, ε) η κατάλληλη εκπαίδευση τροποποιεί τη συμπεριφορά σημαντικού ποσοστού των επιτόκων, χωρίς να επηρεάζει την εμπειρία του πόνου, στ) οι πολιτιστικές επιδράσεις επηρεάζουν αναμφισβήτητα τη συμπεριφορά των επιτόκων έναντι της εμπειρίας του πόνου του τοκετού. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι όλες οι επίτοκοι θα πρέπει να υποβάλλονται σε κατάλληλη εκπαίδευση και εφόσον αισθάνονται έντονο πόνο, σε επισκληρίδιο αναισθησία.
37 Ο πόνος του πρώτου σταδίου του τοκετού Ο πόνος του πρώτου σταδίου του τοκετού οφείλεται στη διαστολή του τραχήλου και του κάτω τμήματος της μήτρας Τα επώδυνα ερεθίσματα μεταβιβάζονται στα Θιο, Θιι, Θι2 και Οι νευροτόμια με τις Α-δ και C κεντρομόλες ίνες, οι οποίες πορεύονται με τις ίνες του συμπαθητικού (υπογάστρια πλέγματα) Με την πρόοδο όμως του τοκετού και την αύξηση της εντάσεως των συσπάσεων της μήτρας ο πόνος καθίσταται εντονότερος. επεκτείνεται στα Θ10 και Ο1 νευροτόμια και η επίτοκος παραπονείται για οξύ πόνο στην οσφυοίερή χώρα Η άσκηση πίεσης από τη μήτρα στους γειτονικούς ιστούς και ιδιαίτερα σε εκείνους του οπίσθιου τοιχώματος της πυέλου προκαλεί πόνο ο οποίος γίνεται αντιληπτός στην οσφυϊκή χώρα και στην έσω επιφάνεια του ανώτερου τμήματος των μηρών. Η πρόσκρουση του ανώτερου τμήματος της μήτρας στο πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα κατά τη διάρκεια των συσπάσεων προκαλεί πόνο ο οποίος εντοπίζεται στην υπερηβική χώρα.
38 Ο πόνος του δεύτερου σταδίου του τοκετού Με την πλήρη διαστολή του τραχήλου οι επώδυνες διεγέρσεις από τον τράχηλο εξασθενούν, αλλά οι συσπάσεις του σώματος της μήτρας και η διαστολή του κάτω μητριαίου τμήματος εξακολουθούν να προκαλούν πόνο στις ίδιες περιοχές. Η προοδευτικά μεγαλύτερη άσκηση πίεσης της προβάλλουσας μοίρας του εμβρύου στην πύελο και η διάταση της πυελικής εξόδου και του περινέου αποτελούν νέες πηγές πόνου. Ο πόνος από τη μήτρα μεταβιβάζεται και πάλι στα Θ10-Ο1 νευροτόμια, ενώ ο πόνος που προέρχεται από το περιτόναιο, την ουροδόχο κύστη, την ουρήθρα και το ορθό μεταβιβάζεται στα ιερά νευροτόμια. Οι επώδυνες διεγέρσεις από τη διάταση του περινέου μεταβιβάζονται με το αιδοιικό νεύρο στα l1-ι4 νευροτόμια, με το έξω μηροδερματικό νεύρο στα l2 και Ι3 νευροτόμια, με το αιδοιομηρικό νεύρο στα Ο1 και O2 νευροτόμια και με το λαγονοβουβωνικό νεύρο στο Ο1 νευροτόμιο.
39 Σχηματική παράσταση της προέλευσης και της μεταβίβασης του πόνου κατά τον τοκετό
40 Επίδραση του πόνου του τοκετού στη μητέρα και στο έμβρυο. Κατά τη διάρκεια του τοκετού παρατηρείται βαθμιαία αύξηση - μέχρι 45-50% στο δεύτερο στάδιο - της καρδιακής παροχής, η οποία οφείλεται στην εισροή αίματος από τη μήτρα στη γενική κυκλοφορία και στην υπερλειτουργία του συμπαθητικού από τον πόνο και τις Συγκινησιακές αντιδράσεις. Οι συσπάσεις της μήτρας προκαλούν επίσης αύξηση της συστολικής aρτηριακής πιέσεως κατά mm Hg και της διαστολικής aρτηριακής πιέσεως κατά mm Hg. Ο πόνος του τοκετού αποτελεί πολύ ισχυρό ερέθισμα της αναπνοή ς. Κατά τη Φάση της συσπάσεως της μήτρας προκαλείται υπεραερισμός με απακόλουθη ελάττωση της PaCO2 μέχρι και mm Hg και αύξηση του ph. Η υποκαπνία προκαλεί παροδικό υποαερισμό με επακόλουθη ελάττωση της μητρικής και εμβρυϊκής PaΟ2 Ο πόνος και η αγωνία της επιτόκου προκαλούν διέγερση του συμπαθητικού και προάγουν το μεταβολισμό και τις απαιτήσεις σε οξυγόνο που τελικά οδηγούν σε μεταβολική οξέωση της επιτόκου και του εμβρύου. Επιπλέον ελαττώνουν την κινητικότητα του γαστρεντερικού σωλήνα και επιβραδύνουν την πέψη με κίνδυνο πρόκλησης εμέτου και εισρόφησης
41 Επίδραση του πόνου του τοκετού στη δραστηριότητα της μήτρας και στην εξέλιξη του τοκετού Ο πόνος και το συγκινησιακό stress είτε αυξάνουν, είτε ελαττώνουν τις συσπάσεις της μήτρας, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν τη διάρκεια του τοκετού. Η νοραδρεναλίνη αυξάνει τη δραστηριότητα της μήτρας, ενώ η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη την ελαττώνουν. Σε ορισμένες επιτόκους ο πόνος και η αγωνία προκαλούν aσύμμετρες συσπάσεις, οι οποίες αποκαθίστανται με την επισκληρίδιο αναισθησία Φυσιολογικά, η προσωρινή μείωση της μητροπλακούντιας κυκλοφορίας σε κάθε σύσπαση της μήτρας προκαλεί ελάττωση της ανταλλαγής των αερίων μητέρας-εμβρύου, η οποία επιτείνεται από τον υπεραερισμό. Στο φυσιολογικό έμβρυο τα αποθέματα του οξυγόνου είναι αρκετάγια την εξασφάλιση ικανοποιητικής οξυγόνωσης, ενώ στα έμβρυα των επιτόκων υψηλού κινδύνου (προεκλαμψία, καρδιοπάθεια, σακχαρώδης διαβήτης) ο υπεραερισμός αποτελεί σημαντικό παράγοντα περιγεννητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας
42 Στις καταστάσεις αυτές η επισκληρίδιος αναισθησία θεωρείται ιδανική μέθοδος αναλγησίας, διότι, εκτός του περιορισμού της υπερέκκρισης των κατεχολαμινών, υπάρχουν ενδείξεις ότι προκαλεί αύξηση της μητροπλακουντίου κυκλοφορίας. Σήμερα η περιγεννητική θνησιμότητα έχει ελαττωθεί σημαντικά. Από μία ευρεία στατιστική μελέτη στον Καναδά προκύπτει ότι το ποσοστό περιγεννητικής θνησιμότητας από 8,2 %ο χωρίς αναλγησία μειώθηκε σε 4,9 /οο μετά από περιοχική αναισθησία, ενώ στα πρόωρα νεογνά τα αποτελέσματα ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακά: 440%ο χωρίς αναλγησία έναντι 140%ο μετά από αναλγησία.
43 ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ Η αναλγησία που εφαρμόζεται πιο συχνά στη διάρκεια του τοκετού είναι η οσφυϊκή επισκληρίδιος αναλγησία_ ΑΝΩΔΥΝΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ Επιλογή των χορηγούμενων φαρμάκων Στη διάρκεια του ανώδυνου τοκετού μπορούν να χορηγηθούν επισκληριδίως, ή βουπιβακαΐνη ή ρoπιβακαΐνη ή λεβοβουπιβακαΐνη. Η προσθήκη οπιοειδών στο διάλυμα μειώνει τις απαιτήσεις σε τοπικό αναισθητικό. Η φεντανύλη είναι το οπιοειδές που χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στον ανώδυνο τοκετό Τεχνικές διατήρησης επισκληριδίου αναλγησίας Μικρές επαναλαμβανόμενες δόσεις Είναι απλή, ασφαλής μέθοδος που δεν απαιτεί τη χρήση εξειδικευμένων συσκευών έγχυσης. Το διάλυμα που χρησιμοποιείται είναι μικρή δόση τοπικού αναισθητικού σε συνδυασμό με ένα οπιοειδές
44 Συνεχής επισκληρίδιος έγχυση - Έγχυση χαμηλής δόσης βουπιβακαΐνης 0,0625% - 0,1% + 2γ/ml φεντανύλης με ρυθμό έγχυσης 8-12ml/dl (τιτλοποίηση ανάλογα με το επιθυμητό ύψος αποκλεισμού) - Παρέχει επαρκή αναλγησία και αιμοδυναμική σταθερότητα - Απαραίτητη η ύπαρξη συσκευών έγχυσης - Αναισθησιολογική παρέμβαση όταν η αναλγησία δεν είναι επαρκής. Ελεγχόμενη από την επίτοκο επισκληρίδιος αναλγησία (PCA: patient-controlled analgesia) - Επιτρέπει στην επίτοκο τον έλεγχο της αναλγησίας - Μειώνει το χορηγούμενο ποσό τοπικού αναισθητικού και οπιοειδούς - Μειώνει τη συχνότητα κινητικού αποκλεισμού - Απαραίτητη η ύπαρξη ειδικών συσκευών - Απαιτείται εκπαίδευση των επιτόκων στη χρήση των συσκευών
45 ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ ΚΑΙΣΑΡΙΚΗ ΤΟΜΗ Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της συχνότητας των Κ.Τ. Η αιτία είναι πολυπαραγοντική: Η αύξηση των προγραμματισμένων Κ.Τ. οφείλεται στην προτίμηση τόσο των επιτόκων όσο και των μαιευτήρων. Η αύξηση των επειγουσών Κ.Τ. οφείλεται στο καλύτερο ενδομήτριο monitoring των εμβρύων, που επιτρέπει στους μαιευτήρες την έγκαιρη διάγνωση της εμβρυϊκής δυσπραγίας και κατά συνέπεια την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών. Η περιοχική αναισθησία είναι η συχνότερη μέθοδος αναισθησίας για Κ.Τ. Οι κύριοι λόγοι για χορήγηση γενικής αναισθησίας είναι η άρνηση της μητέρας για περιοχική αναισθησία, μη επαρκής ή αποτυχημένη περιοχική αναισθησία, αντενδείξεις για χορήγηση περιοχικής αναισθησίας όπως διαταραχές του πηκτικού μηχανισμού και οι πολύ επείγουσες περιπτώσεις.
46 Γενική ή η Επισκληρίδιο αναισθησία στην πραγμάτωση της καισαρικής τομής Όσο για το τι είναι σωστότερο η γενική ή η επισκληρίδιο αναισθησία στην πραγμάτωση της καισαρικής τομής, την απάντηση δίνει η WHO ( Παγκόσμια οργάνωση υγείας)- και η Αμερικάνικης Παιδιατρικής Ακαδημίας που προτείνουν : Αλλαγές στην περιγεννητική φροντίδα Οι αλλαγές στην περιγεννητική φροντίδα που πρέπει να γίνουν ώστε να προστατευθεί ο θηλασμός στο μαιευτήριο, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, είναι: Να μη δίνεται νάρκωση στη μητέρα για την συρραφή της περινεοτομίας αλλά να γίνεται τοπική αναισθησία. Έτσι η μητέρα θα είναι σε εγρήγορση την πρώτη ώρα μετά τον τοκετό για να έρθει σε επαφή με το παιδί της. Για την προγραμματισμένη καισαρική τομή να γίνεται επισκληρίδιος αναισθησία και όχι γενική νάρκωση. Έτσι η μητέρα μπορεί να έχει άμεσα το νεογέννητο κοντά της και δεν πονά από την επέμβαση διότι συνήθως συνεχίζεται η αναισθησία και μετά τον τοκετό. Δεν νοείται πλέον να γίνεται γενική νάρκωση σε μη επείγουσα καισαρική τομή!
47 Οι οδηγίες που προτείνονται από τη Διακήρυξη Innocenti (Innocenti Declaration οn the Protection, Promotion and Support of Breastfeeding), η οποία έγινε την 1η Αυγούστου του 1990, στην Φλωρεντία. Δηλαδή: Στα μαιευτήρια να εφαρμόζονται τα 10 βήματα για επιτυχή θηλασμό τα 10 βήματα για επιτυχή θηλασμό, που προτάθηκαν στη Γενεύη, το 1989 από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και την UNICEF : 1. Πρέπει να υπάρχει γραπτή πολιτική για το μητρικό θηλασμό στο Νοσοκομείο ή το Μαιευτήριο και η πολιτική αυτή να ακολουθείται από όλους τους φορείς του μαιευτηρίου. 2. Οι φορείς να εκπαιδεύονται ώστε να γίνουν ικανοί να εφαρμόσουν την πολιτική αυτή. 3. Να ενημερώνονται όλες οι μητέρες για τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού. 4. Ο θηλασμός να αρχίζει το πρώτο ημίωρο μετά τον τοκετό. 5. Οι μητέρες να εκπαιδεύονται στη τέχνη του θηλασμού. 6. Στο νεογέννητο να δίνεται μόνο μητρικό γάλα, εκτός αν υπάρχει ειδικός ιατρικός λόγος.
48 7. Να εφαρμόζεται το σύστημα «rooming in», δηλαδή το νεογέννητο να είναι στο μαιευτήριο στο ίδιο δωμάτιο με τη μητέρα του, 24 ώρες το 24ωρο. Διότι ο βίαιος αποχωρισμός μητέρας παιδιού είναι παράλογος, απάνθρωπος, παρωχημένος. Εκτός του ότι αποτελεί πλήγμα για τον μητρικό θηλασμό,και είναι αιτία λοιμώξεων 8. Ο θηλασμός να είναι χωρίς ωράριο και απεριόριστος. 9. Να μη δίνονται πιπίλες ή μπιμπερό στα παιδιά που θηλάζουν. 10.Να ιδρυθούν ομάδες υποστήριξης του μητρικού θηλασμού Εκτός από την εφαρμογή των 10 βημάτων που έχουν προταθεί από την ΠΟΥ και την Unicef, η Α Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών εισηγείται : ότι πρέπει να εφαρμοσθούν οι αλλαγές στην προγεννητική φροντίδα άμεσα όπως προτείνονται από τη διεθνή βιβλιογραφία, δηλαδή: Για την προγραμματισμένη καισαρική τομή να γίνεται επισκληρίδιος αναισθησία και όχι γενική νάρκωση
49 ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ ΚΑΙΣΑΡΙΚΗ ΤΟΜΗ Προαναισθητική εκτίμηση Η προαναισθητική εκτίμηση είναι υψίστης σημασίας για την ασφάλεια της επιτόκου, ειδικά σε επείγουσες καταστάσεις. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην εκτίμηση του αεραγωγού. Όσον αφορά το καρδιαναπνευστικό σύστημα έμφαση δίνεται στην ύπαρξη φυσημάτων. Επιπλέον, στέλνεται δείγμα αίματος για πλήρη αιματολογικό έλεγχο και διασταύρωση αίματος, αν αυτή κρίνεται απαραίτητη.
50 ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΕ ΚΑΙΣΑΡΙΚΗ ΤΟΜΗ 1. Γενική αναισθησία Προφύλαξη από την εισρόφηση γαστρικού περιεχομένου Σκοπός είναι να ελαττωθεί ο όγκος και η οξύτητα του γαστρικού περιεχομένου. Η χορήγηση Η2- αναστολέων (ρανιτιδίνη 150mg per os ή 50mg IV) σε συνδυασμό με αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (παντοπροζόλη 40mg IV),και κιτρικό νάτριο 0,3Μ (3ml) αποτελεί τακτική πρακτική σε πολλά μαιευτικά τμήματα. Η χρήση προκινητικών σκευασμάτων (μετακλοπραμίδη) δεν αποτελεί πλέον σταθερή πρακτική. Η τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα γίνεται με προσοχή, μετά την εισαγωγή στη αναισθησία, στις επίτοκες με γεμάτο στομάχι, για να αποφευχθεί ο κίνδυνος εισρόφησης κατά την αποδιασωλήνωση
51 Εισαγωγή και διατήρηση της αναισθησίας Η εισαγωγή στην αναισθησία για Κ.Τ. γίνεται αφού προηγουμένως έχει τοποθετηθεί καθετήρας στην ουροδόχο κύστη, έχει αποστειρωθεί το χειρουργικό πεδίο και έχει καλυφθεί με αποστειρωμένα πεδία και οι χειρουργοί είναι έτοιμοι για την τομή Η ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση με αριστερή κλιση της μήτρας προς τα αριστερά Η λειτουργική υπολειπόμενη χωρητικότητα (ΛΥΧ) ελαττώνεται κατά 40% προς το τέλος της κύησης και η κατανάλωση Ο2 αυξάνει κατά 20%. Το γεγονός αυτό καθιστά τις επίτοκες επιρρεπείς στην εμφάνιση υποξυγοναιμίας ακόμη και μετά από μικρές περιόδους άπνοιας. Τεχνικές προοξυγόνωσης που προτείνονται είναι: βαθιές αναπνοές για 5min ή 4, 5 ή 8 αναπνοές ζωτικής χωρητικότητας, με μάσκα Ο2 100%. Γίνεται ταχεία εισαγωγή στην αναισθησία με θειοπεντάλη (5mg/kgr) και σουκυνιλοχολίνη και ταυτόχρονη πίεση του κρικοειδούς χόνδρου (για αποφυγή εισρόφησης).
52 Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν, ως υπναγωγά φάρμακα, ετομιδάτη, προποφόλη ή κεταμίνη. Ενώ, ως μυοχαλαρωτικά για τη διασωλήνωση μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν το ροκουρόνιο, ατρακούριο ή σις ατρακούριο. Το ροκουρόνιο υπερέχει έναντι των άλλων λόγω της ταχείας έναρξης δράσης και του ειδικού ανταγωνιστή sugammadex που επιτρέπει την άμεση αναστροφή του σε περιπτώσεις αδύνατης διασωλήνωση Οπιοειδή χορηγούνται μετά την έξοδο του εμβρύου, Πτητικά αναισθητικά μπορούν να χορηγηθούν από την αρχή της αναισθησίας και για τη διατήρηση αυτή.
53 2. Περιοχική αναισθησία Το ποσοστό των Κ.Τ. που πραγματοποιούνται με περιοχική αναισθησία έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες 10ετίες για την αποφυγή προβλημάτων που σχετίζονται με το δύσκολο αεραγωγό. Οι τεχνικές περιοχικής αναισθησίας που μπορούν να εφαρμοστούν είναι η υπαραχνοειδής, η επισκληρίδιος και η συνδυασμένη υπαραχνοειδής / επισκληρίδιος αναισθησία Υπαραχνοειδής αναισθησία Η τεχνική αυτή είναι γρήγορη και αποτελεσματική και μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και σε επείγουσες καταστάσεις. Χορηγούνται τοπικό αναισθητικό (μέγιστη δόση 3ml) σε συνδυασμό με οπιοειδή που προσφέρουν και μετεγχειρητική αναλγησία. Ένα από τα μειονεκτήματα της μεθόδου είναι η αδυναμία επέκτασης της αναισθησίας σε υψηλότερο νευροτόμιο σε περίπτωση που η αναλγησία κατά τη διάρκεια της Κ.Τ. είναι ανεπαρκής. Σε περίπτωση υπότασης χορηγούνται μικρές εφάπαξ δόσεις επινεφρίνης (5mg) ή φενυλεφρίνης (50γ), ενώ στις περιπτώσεις μη επαρκούς αναλγησίας η γενική αναισθησία αποτελεί εναλλακτική πρακτική
54 Επισκληρίδιος αναισθησία Η εφαρμογή επισκληρίδιου αναισθησίας απαιτεί περισσότερο χρόνο και μεγαλύτερη δόση τοπικού αναισθητικού. Συνήθως εφαρμόζεται σε επίτοκες που ήδη έχουν επισκληρίδιο καθετήρα για φυσιολογικό τοκετό, που για κάποιο λόγο δεν εξελίσσεται και η επίτοκος υποβάλλεται σε Κ.Τ. Οι δόσεις των τοπικών αναισθητικών είναι μεγαλύτερες, με επιθυμητή αναισθησία μέχρι Θ4-Θ6 νευροτόμια. Τοπικά αναισθητικά που μπορούν να χορηγηθούν είναι η βουπιβακαΐνη 0,5%, η ροπιβακαΐνη 0,75% ή η λεβοβουπιβακαΐνη 0,5%. Συνδυασμένη υπαραχνοειδής / επισκληρίδιος αναισθησία Η μέθοδος συνδυάζει τα πλεονεκτήματα των 2 προηγούμενων περιοχικών τεχνικών. Επιτρέπει την εγκατάσταση γρήγορου αισθητικού αποκλεισμού ενώ μπορούν να χορηγηθούν επιπλέον δόσεις τοπικού αναισθητικού μέσω του επισκληριδίου καθετήρα. Επιπλέον, ο επισκληρίδιος καθετήρας μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μετεγχειρητική αναλγησία. Η μέθοδος είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε ασθενείς που χρειάζονται προσεκτική και ακριβή τιτλοποίηση του ύψους αναισθησίας όπως π.χ. σε ασθενείς με καρδιακή νόσο, ενώ το ποσοστό μετατροπής της μεθόδου σε γενική αναισθησία λόγω μη επαρκούς αναλγησίας είναι μόλις 0,23%.
Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Γράφει: Δρ. Νικηφόρος Κλήμης, Χειρουργός Μαιευτήρας Γυναικολόγος Η πρόκληση τοκετού αποτελεί μία προσπάθεια ενάρξεώς του σε περιπτώσεις που η συνέχιση της κύησης δεν είναι επιθυμητή για λόγους απειλούμενης
39. ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ - ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ
ΠΕΡΙΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ 1. Διεξαγωγή λεπτομερούς ιστορικού πριν από κάθε χορήγηση αναισθησίας: Αναισθησιολογικό ιστορικό καθώς και ατομικό αναμνηστικό της μητέρας Πλήρες ιστορικό της τρέχουσας κύησης
ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ
ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ ABM Clinical Protocol#15 Μούγιου Βασιλική Ειδικευομένη Παιδιατρικής Υποψήφια διδάκτωρ ΕΚΠΑ Η διαθέσιµη πληροφόρηση βασίζεται σε: Expert opinions Μελέτες
Θέσεις και αντιθέσεις στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική - η Αναισθησιολογική Άποψη Δρ. Ράνια Πατρώνη Δ/ντρια Αναισθησιολογίας ΠΓΝ Πατρών «ο Άγιος Ανδρέας» Λαπαροσκοπική Χειρουργική: Προτερήματα Προτερήματα:
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α.Π.Θ. Ενότητα 10: Οπιοειδή Αναλγητικά Φάρμακα Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική
ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ
ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 2017-2018 ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΕΧΡΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΣΘΕΝΗ
9. ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ (ΡΡΗ)
ΟΡΙΣΜΟΙ Πρωτοπαθής: εντός 24 ωρών από τον τοκετό. Απώλεια αίματος > 500 ml. Η πιο συχνή μορφή σοβαρής μαιευτικής αιμορραγίας. Δευτεροπαθής: η απώλεια αίματος που εκδηλώνεται μετά από 24 ώρες έως και 12
ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία είναι η πλήρης, αλλά αναστρέψιμη απώλεια της συνείδησης, που συνοδεύεται από κατάργηση των αισθήσεων, αναλγησία κα
ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΜΕ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΛΑΜΠΡΟΣ Π. ΓΚΟΥΤΖΑΝΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία
ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK
ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK Η αναφυλαξία είναι μια δυνητικά θανατηφόρος κατάσταση που χρήζει άμεσης και σωστής αντιμετώπισης Η συχνότητα της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ
Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΕΟΓΝΟ 7ο ΕΤΗΣΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Δρ. Μαρία Τζητηρίδου- Χατζοπούλου Παιδίατρος Νεογνολόγος-Αναπτυξιολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Π.Ο.Υ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ. Λιδοκαΐνη Υδροχλωρική Μονοϋδρική 2%+ επινεφρίνη 1:80000Τοπικό αναισθητικό + επινεφρίνη ή νορεπινεφρίνη
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ LIGNOSPAN 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Λιδοκαΐνη Υδροχλωρική Μονοϋδρική 2%+ επινεφρίνη 1:80000Τοπικό αναισθητικό +
AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ
AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη
ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
8 Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΑΙΔΙΑΤΡΩΝ-ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΩΝ 8/12/2018 ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Κων/νος Κ. Θωμαϊδης Γ.Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Σκοπός της διόρθωσης μίας συγγενούς καρδιακής
ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ
ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ Παθοφυσιολογία, Διάγνωση και Αντιμετώπιση Alexander Kofinas, MD Director Kofinas Perinatal Associate Professor Clinical Obstetrics and Gynecology Cornell University, College of Medicine
Πληροφορίες σχετικά με την Μετεγχειρητική Αναλγησία
Πληροφορίες σχετικά με την Μετεγχειρητική Αναλγησία H εξασφάλιση μετεγχειρητικής αναλγησίας είναι εξίσου σημαντική με την επιτυχή πραγματοποίηση της επέμβασης. Η αναλγησία εξασφαλίζει την ομαλή μετεγχειρητική
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ SEPTANEST 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Αρτικαΐνη υδροχλωρική 4% με επινεφρίνη 1:100000 ARTICAINE HYDROCHLORIDE & ADRENALINE
Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών
Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Αιµοδυναµικές αλλαγές κατά την εγκυµοσύνη Όγκος αίµατος 30-50% Μέγιστο 20-24 εβδ Όγκος παλµού Καρδιακή Συχνότητα
Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ
Γράφει: Ηλίας I. Χιντιπάς, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Διδάκτορας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Συνεργάτης ΓΑΙΑ Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή διαταραχή που εμφανίζεται στην εγκυμοσύνη, η οποία
5. ΠΕΡΙΝΕΟΤΟΜΙΑ ΡΗΞΕΙΣ ΠΕΡΙΝΕΟΥ
ΠΕΡΙΝΕΟΤΟΜΙΑ Η περινεοτομία είναι μια από τις πιο συνήθεις παρεμβάσεις στη μαιευτική. Ιστορικά ο σκοπός αυτής της διαδικασίας είναι η διευκόλυνση του 2ου σταδίου του τοκετού, με απώτερο στόχο τη βελτίωση
ΣΤΕΦΟΣ Θ.
Επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Επηρεάζει τη μακροχρόνια διατήρηση των προσληφθέντων κιλών κατά τη διάρκεια της κύησης (5-9μήνες) Επηρεάζει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε γυναίκες
1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ
1. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ ΣΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ ΣΚΟΠΟΣ: Διαφύλαξη της υγείας της μητέρας Έγκαιρη διάγνωση της ενδομητρίου υποξίας ΚΑΡΔΙΟΤΟΚΟΓΡΑΦΗΜΑ (ΚΤΓ) Κατά την διάρκεια της κυήσεως οι γυναίκες πρέπει να ενημερώνονται
Καταπληξία. Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας
Καταπληξία Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Εφημερία στο ΚΥ Αγ. Βαρβάρας Ν. Ηρακλείου. 50 χλμ από μεγάλο νοσοκομείο Βασικός ιατρικός εξοπλισμός Διακομιδή με ιδιωτικό μέσο. Άνδρας 84 ετών τον βρήκαν οι
Μαιευτική Αναισθησία - Αναλγησία
ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 327 Μαιευτική Αναισθησία - Αναλγησία ΕΛΕΝΗ ΚΑΤΣΙΚΑ, ΑΡΙΣΤΗ ΜΠΑΡΑΧΑΝΟΥ, ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΡΟΣΟΥ, ΑΘΗΝΑ ΔΟΥΛΓΕΡΙΔΟΥ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΥΔΟΚΙΑ ΚΟΚΚΟΡΗ, ΙΩΑΝΝΑ ΜΠΟΥΓΙΟΥΚΛΗ,
ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ. Το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό έχει ασαφή όρια
ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΕΘΙΣΜΟ Το πέρασμα από τη χρήση στον εθισμό έχει ασαφή όρια Βασικές έννοιες Εθισμός Μερικές από τις ουσίες που καταναλώνει ο άνθρωπος προκαλούν εθισμό, δηλαδή μεταβάλλουν τη λειτουργία
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. HYPNOMIDATE 20 mg/10 ml ενέσιμο διάλυμα Ετομιδάτη
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ HYPNOMIDATE 20 mg/10 ml ενέσιμο διάλυμα Ετομιδάτη Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να παίρνετε αυτό το φάρμακο. - Φυλάξτε
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ. Η Αίθουσα Τοκετών - Επείγοντα Προβλήματα και η Επίλυσή τους. σημεία δυσαναλογίας (προκεφαλή, εφίππευση)
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ 1 Η αντιμετώπιση που αναφέρεται παρακάτω αφορά κυήσεις χαμηλού κινδύνου Εάν ο τοκετός δεν έχει μπει στην ενεργό φάση ( διαστολή < 3 cm ): έχει σημασία η καλή θρέψη, ενυδάτωση, ξεκούραση,
ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 1 Ο πρώτος χρόνος μετά τη γέννηση έχει τις μεγαλύτερες και ταχύτερες φυσιολογικές
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ SEPTANEST 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ Αρτικαΐνη υδροχλωρική 4% με επινεφρίνη 1:200000 ARTICAINE HYDROCHLORIDE & EPINEPHRINE
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΥΡΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΟΥΡΩΝ
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΥΡΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΟΥΡΩΝ Ζωή Σ. Πολυζοπούλου Αναπλ.καθηγήτρια, DipECVCP Διαγνωστικό Εργαστήριο Κτηνιατρική Σχολή Α.Π.Θ. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΥΡΗΣΗΣ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ (ΚΝΣ-ΑΝΣ)
Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας
Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας Πόσο συχνή είναι; Ο αριθμός των μητέρων που γεννούν με καισαρική έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Περίπου ένα στα τέσσερα μωρά που γεννήθηκαν
Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014
Παθητικό κάπνισμα Θεοτοκά Σοφία Α1 6/5/2014 Παθητικό Κάπνισμα Το παθητικό κάπνισμα θεωρείται σήμερα η τρίτη προλήψιμη αιτία θνησιμότητας. «Ο εισπνεόμενος και εκπνεόμενος από τους καπνιστές καπνός (καπνός
Επιστημονικά πορίσματα
Παράρτημα II Επιστημονικά πορίσματα και λόγοι για την ανάκληση ή την τροποποίηση των όρων των αδειών κυκλοφορίας και λεπτομερής αιτιολόγηση των αποκλίσεων από τη σύσταση της PRAC 69 Επιστημονικά πορίσματα
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΥΡΗΣΗΣ
ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΥΡΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΟΥΡΩΝ Ζ. Πολυζοπούλου Καθηγήτρια Διαγνωστικό Εργαστήριο Τμήμα Κτηνιατρικής Σχολή Επιστημών Υγείας Α.Π.Θ. ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΟΥΡΗΣΗΣ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ (ΚΝΣ-ΑΝΣ)
ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ
ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ https://users.auth.gr/epontiki Ελένη Ποντίκη Θεσσαλονίκη 2018 Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την στοιχείων αναπλήρωση
Σεμινάριο Μαιών Μάιος ΓΑΙΑ
Σεμινάριο Μαιών Μάιος 2013 - ΓΑΙΑ Καρδιοτοκογράφημα - CTG Παπαϊωάννου Γεώργιος-Κων/νος ΜD, PhD, Diploma in Fetal Μedicine Υπεύθυνος Ιατρικής Εμβρύου Maιευτικό & Γυναικολογικό Κέντρο ΓΑΙΑ CTG Έλεγχος για
Κατευθυντήριες οδηγίες διαχείρισης μη αναμενόμενου δύσκολου αεραγωγού: DAS & OAA 10/2015. Μαιευτικός αεραγωγός
Κατευθυντήριες οδηγίες διαχείρισης μη αναμενόμενου δύσκολου αεραγωγού: DAS & OAA 10/2015 Μαιευτικός αεραγωγός Σταματάκης Εμμανουήλ Αναισθησιολόγος ΓΝΑ Αλεξάνδρα ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΗΣ ΕΤΔ ΣΤΗ ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ
OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ
OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Αναισθησιολογικό Τµήµα Η χορήγηση αναισθησίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση σχεδόν για όλες τις χειρουργικές επεµβάσεις. Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι εξαιρετικά
Επιπτώσεις της καισαρικής τοµής στη µητέρα
Επιπτώσεις της καισαρικής τοµής στη µητέρα Μιχαήλ Σύνδος Μαιευτήρας Γυναικολόγος Διευθυντής ΕΣΥ Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Νοσοκοµείο Αλεξάνδρα Εισαγωγή Καισαρική τοµή είναι
Κορίτσι 20 ετών προσήλθε εξαιτίας εκούσιας λήψης 20 tb παρακεταμόλης (10γρ.) και 30 tb βαλεριάνας Aναφέρεται ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ Λήψη ουσιών δύο
ΤΟΥΛΟΥΜΤΖΗ ΜΑΡΙΑ Κορίτσι 20 ετών προσήλθε εξαιτίας εκούσιας λήψης 20 tb παρακεταμόλης (10γρ.) και 30 tb βαλεριάνας Aναφέρεται ταυτόχρονη λήψη αλκοόλ Λήψη ουσιών δύο ώρες πριν την προσέλευση Αίσθημα ζάλης
25. RHESUS (Rh) ANOΣΟΠΟΙΗΣΗ
Η Rh ανοσοποίηση οφείλεται σε εμβρυο-μητρική μετάγγιση (ΕΜΜ), όπου ποσότητα Rh θετικού εμβρυϊκού αίματος εισέρχεται στη μητρική κυκλοφορία Rh αρνητικής εγκύου και δημιουργούνται αντισώματα κατά του παράγοντα
ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ... «Ήταν μια χαρά μέχρι πριν από 1 ώρα» σας λέει με αγωνία η κόρη του 68χρονου που έχει έρθει στα επείγοντα όπου εργάζεστε.
Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl
Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl και η αναπνοή της μύριζε κετόνη. Την είχε βρει ο άνδρας
Αναλγησία στο ΦυσΙολοyΙκό Τοκετό
58 ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΙ!ΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Αναλγησία στο ΦυσΙολοyΙκό Τοκετό ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΒΑΒΑΤΣΗ-ΧΑΤΖΗΛΕΩΝΙΔΑ, ΒΑΣΟΣ ΧΑΤΖΗΛΕΩΝΙΔΑΣ Ο ΠΟΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΚΕΤΟΥ Ο πόνος του τοκετού απασχόλησε ανέκαθεν την ανθρωπότητα
Φυσιολογία της Άσκησης
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία της Άσκησης Λειτουργία καρδιαγγειακού συστήματος Καρδιαγγειακός έλεγχος κατά τη διάρκεια της
Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»
Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του
ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ
ΟΔΗΓΙΕΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ Πρόκειται για μία χειρουργική επέμβαση μικρής βαρύτητας, όταν είναι απλά διαγνωστική, η οποία επιτρέπει την άμεση εξέταση και τον πλήρη έλεγχο των εσωτερικών γεννητικών οργάνων της
Καρβελάς Φώτης Δ/ντής Χειρουργικής κλινικής «Άγιος Ανδρέας»
Καρβελάς Φώτης Δ/ντής Χειρουργικής κλινικής «Άγιος Ανδρέας» Όσο πιο προσεκτικοί, ήπιοι και ευγενικοί είναι οι χειρουργικοί χειρισμοί, τόσο λιγότερος είναι ο μετεγχειρητικός πόνος του ασθενούς, πιο σύντομη
Αναισθησία για Χειρουργικές Επεμβάσεις κατά τη διάρκεια της Εγκυμοσύνης
ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΠΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 43 Αναισθησία για Χειρουργικές Επεμβάσεις κατά τη διάρκεια της Εγκυμοσύνης Ε. ΤΖΟΒΑΙΡΗ-ΤΣΑΚΩΝΑ Η χορήγηση αναίσθησίας στην έγκυο γυναίκα, που αποτελεί «πρόκληση»
ΣYΓΧΡΟΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓIΑ ΤΗΣ ΑIΘΟΥΣΑΣ ΤΟΚΕΤΩΝ
ΣYΓΧΡΟΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓIΑ ΤΗΣ ΑIΘΟΥΣΑΣ ΤΟΚΕΤΩΝ Χριστοδουλοπούλου Βάσω ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εισαγωγή στη μαιευτική πράξη νέων μεθόδων εκτίμησης της εξέλιξης και της συμπεριφοράς του εμβρύου συνετέλεσε ώστε η Μαιευτική
Επιστημονική ημερίδα με θέμα. "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας"
Επιστημονική ημερίδα με θέμα "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας" ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σωτήριος Τόζιος, Νοσηλευτής Τ.Ε, MSc ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 Επιδημιολογικά
Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών
Από: Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών Οι ρευματικές παθήσεις είναι συχνές στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις στο γενικό
Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη. CYTOTEC 200 mcg Δισκία Μισοπροστόλη
Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη CYTOTEC 200 mcg Δισκία Μισοπροστόλη Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να παίρνετε αυτό το φάρμακο. - Φυλάξτε αυτό το
ΠEΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ
ΠEΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ Ι. Φυσιολογία και παθοφυσιολογία του πόνου... 15 1. Ορισμός και τύποι του πόνου... 15 1.1. Ο ορισμός του πόνου... 15 1.2.
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ Ρήξεις περινέου αιδοίου - κόλπου - τραχήλου Ρήξη της μήτρας Εκστροφή της μήτρας Ανωμαλίες Εμφύτευσης του Πλακούντα στο Mυομήτριο Κατακράτηση κοτυληδόνας Ατονία της μήτρας Διαταραχές
Κάτοχος της άδειας κυκλοφορίας και παραγωγός υπεύθυνος για την απελευθέρωση των παρτίδων
ΦΥΛΛΟ Ο ΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 1. ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ Α ΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ Α ΕΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟ ΕΣΜΕΥΣΗ ΠΑΡΤΙ ΩΝ ΣΤΟΝ ΕΟΧ, ΕΦΟΣΟΝ ΕΙΝΑΙ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ Κάτοχος
ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΒΠΓΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ 2018
ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΒΠΓΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ 2018 ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΕΧΡΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΑΠΟ ΑΝΑΝΗΨΗ
Zoletil Ενέσιμο αναισθητικό τιλεταμίνης και ζολαζεπάμης
Ενέσιμο αναισθητικό τιλεταμίνης και ζολαζεπάμης 132 Σύνθεση: Zoletil 50 Zoletil 100 Τιλεταμίνη (υδροχλωρική μορφή) 125mg 250mg Ζολαζεπάμη (υδροχλωρική μορφή) 125mg 250mg Φαρμακοτεχνική μορφή: Λυόφιλη σκόνη
ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ
SHOCK ΟΞΕΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΕΙΔΟΣ SHOCK ανάλογα με το αίτιο Εκτεταμένη ισχαιμία Πιθανή πτώση ΑΠ Πιθανώς ωχρά κρύα άκρα (ισχαιμία αγγειοσύσπαση) Πιθανώς ιδρώτες ταχυκαρδία (υπερέκκριση αδρεναλίνης)
ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.
ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ Το καρδιονεφρικό σύνδρομο (CRS) αναφέρεται σε παθοφυσιολογικές
29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ
29. ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ Η θρομβοεμβολική νόσος επιπλέκει 1/500-2000 κυήσεις. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος στη λοχεία. Τα αέρια αίματος δεν θεωρούνται ευαίσθητη ή ειδική εξέταση για
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ
ΑΝΕΥΡΥΣΜΑ ΚΟΙΛΙΑΚΗΣ ΑΟΡΤΗΣ Κάθε χρόνο περίπου 200.000 νέοι ασθενείς διαγιγνώσκονται με Ανεύρυσμα Κοιλιακής Αορτής. Είναι γνωστό επίσης, ότι η ρήξη του Ανευρύσματος Κοιλιακής Αορτής οδηγεί σε ποσοστό τουλάχιστον
ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ
ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Συγγενείς ανωμαλίες της καρδιάς, είναι οι ατέλειες στη δομή της καρδιάς, που είναι παρούσες κατά τη γέννηση. Μια από αυτές είναι
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ. Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΛΕΜΦΩΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ Βιβλιογραφική ενημέρωση, ΓΝΑ Ευαγγελισμός Θ. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ 17-10-2013 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1:6000 περιπτώσεις κακοήθειας κατά την κύηση / έτος στις ΗΠΑ 1:1000 κυήσεις Λέμφωμα 4 ο σε
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ. ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος
ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΔΡΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γαστρεντερολόγος - Ηπατολόγος ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ? Ετοιμολογία : είναι ο λόγος για το πάθος, δηλαδή την αρρώστια Ασχολείται με το μηχανισμό και τους
ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ : ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΥΔΗ ΑΜΕΛΙΑ ΚΑΡΑΜΑΛΙΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΑΜΠΑΖΗΣ ΗΛΙΑΣ
ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ : ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΟΥΔΗ ΑΜΕΛΙΑ ΚΑΡΑΜΑΛΙΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΑΜΠΑΖΗΣ ΗΛΙΑΣ Φυσική & ψυχολογική προετοιμασία για την γέννα Φυσικοθεραπεία ορθοπαιδικών προβλημάτων Αντιμετώπιση προβλημάτων πυελικής
Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη. PRΟSTIN E 2 3 mg κολπικά δισκία Δινοπροστόνη
Φύλλο οδηγιών χρήσης: Πληροφορίες για τον χρήστη PRΟSTIN E 2 3 mg κολπικά δισκία Δινοπροστόνη Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης πριν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο, διότι
Πως ένα νεφρό αποφράσσεται Συχνές αιτίες απόφραξης των νεφρών και των ουρητήρων είναι:
ΟΥΡΗΤΗΡΙΚΑ STENTS ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στους ασθενείς που έχουν ή πιθανόν να έχουν απόφραξη του νεφρού, τοποθετείται ένας εσωτερικός σωλήνας παροχέτευσης, ο οποίος ονομάζεται stent, στον ουρητήρα που είναι το σωληνάκι
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ. ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΓΕΦΥΡΟΠΡΟΜΗΚΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ (2 ο Μέρος) ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΛΛΑΡΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ
Η ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΓΕΦΥΡΟΠΡΟΜΗΚΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ (2 ο Μέρος) ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΑΛΛΑΡΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Οι τασεοϋποδοχείς σε άλλα σημεία του κυκλοφορικού (1) Σε μεγάλα αγγεία
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.
ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΚΡΙΘΑΡΙΩΤΗ ΙΩΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΙΜΠΡΙΣΙΜΗ ΑΝΝΑ ΤΕ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Δ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΕΝΑ ΜΑΓΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ Ένα μακρύ «υπεραντλαντικό αεροπορικό
Θωρακική Επισκληρίδιος Αναισθησία σε Καρδιοχειρουργικούς Ασθενείς.
Θωρακική Επισκληρίδιος Αναισθησία σε Καρδιοχειρουργικούς Ασθενείς. Υπάρχει δίλημμα; Κ.Θεοδωράκη, Αναισθησιολόγος Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Εισαγωγή Συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον όσον αφορά τη χρήση
Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας
Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας Υστεροσαλπιγγογραφία Η υστεροσαλπιγγογραφία είναι στην ουσία μια ακτινογραφία της μήτρας και των σαλπίγγων. Πραγματοποιείται προκειμένου να
OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α
OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α Είναι η συσσώρευση υγρού στον διάµεσο ιστό και στις πνευµονικές κυψελίδες. Η συσσώρευση υγρού µπορεί να εµποδίσει
Νέα Δεδομένα στην Αγγειοχειρουργική στην Κύπρο - Ενδοφλεβική Θεραπεία με λέϊζερ Μέθοδος EVLA Η πιολιγότερο ανώδυνη ιατρική πρακτική για Κιρσούς
Νέα Δεδομένα στην Αγγειοχειρουργική στην Κύπρο - Ενδοφλεβική Θεραπεία με λέϊζερ Μέθοδος EVLA Η πιολιγότερο ανώδυνη ιατρική πρακτική για Κιρσούς Πια είναι η καλύτερη μέθοδος θεραπείας; Κιρσοί είναι το αποτέλεσμα
Written by Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος, -
Depon â (Paracetamol) (Bristol Myers Squibb) ΑΝΑΛΓΗΤΙΚΟ -ΑΝTIΠΥΡΕΤIΚΟ ΜΟΡΦΕΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΔΙΣΚΙΑ ΑΠΛΑ, ΑΝΑΒΡΑΖΟΝΤΑ 500mg, ΑΝΑΒΡΑΖΟΝΤΑ 1000mg (MAXIMUΜ) ΚΑΙ ΥΠΟΘΕΤΑ ΔΡΑΣΗ: Το DEPON περιέχει σαν δραστική ουσία
ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άσκηση, επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στα διάφορα συστήματα του οργανισμού. Τα αποτελέσματα αυτά ενδέχεται να είναι παροδικά ή μόνιμα ανάλογα
Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας
Ευριπίδης Μαντούδης FRCOG Γυναικολόγος Αναπαραγωγής Μαιευτήρας Πώς γίνεται η υστεροσκόπηση Η υστεροσκόπηση είναι μια εξέταση με την οποία διερευνάται το εσωτερικό της μήτρας. Γίνεται με τη βοήθεια του
Μπαλτατζή Λαμπρινή, Αναισθησιολόγος Διευθύντρια Αναισθησιολογικού Τμήματος, Γ.Ν. <Κωνσταντοπουλειο > Νέας Ιωνίας. Αθήνα.
Μπαλτατζή Λαμπρινή, Αναισθησιολόγος Διευθύντρια Αναισθησιολογικού Τμήματος, Γ.Ν. Νέας Ιωνίας. Αθήνα. Βασικός στόχος, η σταθεροποίηση της κατάστασης της μητέρας. Ιατρός επειγόντων Γενικός
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ. Sedator 1,0 mg/ml, ενέσιμο διάλυμα
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ Sedator 1,0 mg/ml, ενέσιμο διάλυμα 1. ΟΝΟΜΑ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΑΤΟΧΟΥ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΕΣΜΕΥΣΗ ΠΑΡΤΙΔΩΝ ΣΤΟΝ
15 λεπτη προετοιμασία φοιτητή για τη στυτική δυσλειτουργία
15 λεπτη προετοιμασία φοιτητή για τη στυτική δυσλειτουργία Ας ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα την ανδρολογία. ΟΡΙΣΜΟΊ Τί είναι η στυτική δυσλειτουργία ; Στυτική
Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή. Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης
Φυσιολογία της Άσκησης Εισαγωγή 1 Παναγιώτης Κανέλλος Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, PhD Υπότροφος ΤΕΙ Κρήτης 2019 2 Δομή μαθήματος-ενότητες Μυϊκό -Δομή και λειτουργία ΚΝΣ-Νευρομυϊκός έλεγχος Επίδραση της
Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»
Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου
ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ
ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΘΡΕΠΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ 13: ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Η χορήγηση διατροφής δεν ΠΡΕΠΕΙ να ξεπερνά την ικανότητα χρησιμοποίησης/οξείδωσης τους απο τον οργανισμό ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Κάλυψη των ενεργειακών
Written by Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος, -
ALTAXA ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗ & ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΕ ΔΡΑΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ α. α)sumatriptan succinate 50mg/δισκίο β). Sumatriptan succinate 100mg/ δισκίο Για τα έκδοχα βλίπε 'Φαρμακευτικά
ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΩΣ ΑΝΤΙΡΡΟΠΙΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΣΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Δημήτρης Α. Λαγονίδης MD, PhD, FCCP Πνευμονολόγος-Εντατικολογος
ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΩΣ ΑΝΤΙΡΡΟΠΙΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΣΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Δημήτρης Α. Λαγονίδης MD, PhD, FCCP Πνευμονολόγος-Εντατικολογος ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Καμία σύγκρουση συμφερόντων σχετικά
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ. Esmeron ενέσιμο διάλυμα, 10 mg/ml. βρωμιούχο ροκουρόνιο
ΦΥΛΛΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΧΡΗΣΗΣ: ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ Esmeron ενέσιμο διάλυμα, 10 mg/ml βρωμιούχο ροκουρόνιο Διαβάστε προσεκτικά ολόκληρο το φύλλο οδηγιών χρήσης προτού αρχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτό το φάρμακο,
ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014
ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014 Βασιλική Δηµ. Μιχαλίτση Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, MD, PhD, MSc, RCR/RCOG in Maternal Medicine, Heart Disease and Pregnancy Specialist, Υπότροφος ΕΚΠΑ,
Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος
Ερωτήσεις Αξιολόγησης Εργαστηριακού Μαθήματος Θέμα: «Κεντρική Φλεβική Πίεση» 1. Τι είναι η Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ); Είναι η υδροστατική πίεση των μεγάλων φλεβών που είναι πλησιέστερα στην καρδιά,
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΝΑΤΡΙΟ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΟΞΙΝΟ/DEMO Ενέσιμο διάλυμα 4% και 8%
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΝΑΤΡΙΟ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΟΞΙΝΟ/DEMO Ενέσιμο διάλυμα 4% και 8% 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Νάτριο Ανθρακικό Όξινο/DEMO (Sodium Bicarbonate/DEMO) 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ
ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ
ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΟΕΠΙΔΡΑΣΗ Εισαγωγή Οι δύο πιο ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού μας, η αναπνευστική και η κυκλοφορική, αλληλοσυνδέονται και επιδρούν η μία πάνω στην άλλη κατά τρόπο αρμονικό και
Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία
Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Η προεκλαµψία είναι πολύ πιο συνήθης από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Στην πραγµατικότητα είναι η συνηθέστερη σοβαρή επιπλοκή της κύησης. Η προεκλαµψία
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά
Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη
Καρδιακή Ανεπάρκεια. Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά
Καρδιακή Ανεπάρκεια Απόστολος Καραβίδας Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Καρδιακής Ανεπάρκειας Διευθυντής Καρδιολογικού Τμήματος, Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθήνας Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή καρδιολογική
Θεραπεία αναπνευστικής αλκάλωσης. Ελένη Μάνου, νεφρολόγος, Γ.Ν.Παπαγεωργίου
Θεραπεία αναπνευστικής αλκάλωσης Ελένη Μάνου, νεφρολόγος, Γ.Ν.Παπαγεωργίου σαν εισαγωγή... παραγωγή CO2 αποβολή CO2 παραγωγή CO2 αποβολή CO2 µερική πίεση του διοξειδίου του άνθρακα στο αίµα (PaCO2) µείωση
ΠΡΩΊΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ
ΠΡΩΊΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ,MSc ΜΟΝΑΔΑ ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟ Γ.Ν.Ν.ΙΩΝΙΑΣ Επιδημιολογικά
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η
Βλέννα, υδαρές υγρό. ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα. βλέννα. ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο
Στόμαχος Δομή βλεννογόνου στομάχου - Γαστρικοί αδένες Βλέννα, υδαρές υγρό ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα βλέννα ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο Κύτταρα G = γαστρίνη Διάσπαρτα
Καρδιά. Καρδιά. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Άσκηση και αρτηριακή πίεση. Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Άσκηση και Υγεία. Πασχάλης Βασίλης, Ph.D.
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τ.Ε.Φ.Α.Α. Μεταπτυχιακό πρόγραμμα Άσκηση και Υγεία Μεταβολικές ασθένειες και άσκηση Άσκηση και αρτηριακή πίεση Πασχάλης Βασίλης, Ph.D. Καρδιά Καρδιά Η καρδιά είναι ένα μυϊκό όργανο
27. ΑΣΘΜΑ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. Πίνακας 1: Επιπλοκές σοβαρού ή μη ελεγχόμενου άσθματος στην κύηση.
Το βρογχικό άσθμα είναι η πιο συχνή πάθηση του αναπνευστικού συστήματος στη διάρκεια της κύησης, με το ποσοστό εμφάνισης να κυμαίνεται μεταξύ 3-8%. Η πορεία της νόσου στις εγκυμονούσες γυναίκες ποικίλει,