ΔΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ι Δασική πολιτική και ο κοινωνικός ρόλος της δασοπονίας

Transcript

1 ΔΑΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ι Δασική πολιτική και ο κοινωνικός ρόλος της δασοπονίας

2 Προβλήματα και κοινωνικός ρόλος της δασοπονίας Τα προβλήματα μπορούν να ορισθούν είτε υποκειμενικά είτε αντικειμενικά. Στον υποκειμενικό ορισμό των προβλημάτων, ένα πρόσωπο χρησιμοποιεί μερικές φορές μια μόνη σειρά κανόνων, οι οποίοι προκαθορίζονται. Όσο αφορά στον αντικειμενικό καθορισμό των προβλημάτων, σ' αυτόν προσφέρονται πολυάριθμες εναλλακτικές σειρές κανόνων, όλοι δε οι κανόνες αυτοί δημιουργούν τα πρότυπα μεταξύ των οποίων θα γίνει η κρίση. Όταν μερικά από αυτά αναφέρονται σε πράγματα, τότε πρόκειται για φυσικά πρότυπα. Άλλα πρότυπα για την ανάλυση διάφορων προβλημάτων, αναφέρονται στον άνθρωπο μάλλον παρά σε πράγματα, πολλές φορές όμως, μπορεί να αφορούν πνευματικές ή μορφωτικές αξίες. Έτσι έχουμε μορφωτικά πρότυπα, συναισθηματικά ή συγκινητικά πρότυπα και οικονομικά πρότυπα.

3 Ο όρος οικονομική ευημερία χρησιμοποιείται με την έννοια συνήθως του πραγματικού εισοδήματος ως υποκατάστατου της λέξης αυτής. Όμως ενώ η οικονομική ευημερία σχετίζεται στενά με το πραγματικό εισόδημα σε αγαθά και υπηρεσίες, εντούτοις το εισόδημα δεν είναι το ισοδύναμο της οικονομικής ευημερίας, αλλά το αντικειμενικό πανομοιότυπο της. Μεταξύ οικονομικής ευημερίας και πραγματικού εισοδήματος η γέφυρα στηρίζεται πάνω σε τέσσερα βάθρα: α) η οικονομική ευημερία που σχετίζεται κυρίως όχι με το ολικό προϊόν που περιλαμβάνει το εισόδημα, αλλά με το πλεόνασμα της ικανοποίησης που προκύπτει από την παραγωγή του εισοδήματος, β) ποιότητα του πληθυσμού και οι μεταβολές τους γ) η κατανομή του εισοδήματος και δ) το περιεχόμενο αυτού του εισοδήματος. Το περιεχόμενο του εισοδήματος είναι ο τύπος ή η ποιότητα των αγαθών ή των υπηρεσιών.

4 Γενικά, το εθνικό εισόδημα είναι εκείνο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και σαν ένα ελάχιστο κριτήριο της ευημερίας του πληθυσμού. Η δασική παραγωγή είναι μια μικρή σχετικά οικονομική δραστηριότητα, μολονότι αυτή είναι ένας ζωτικός κρίκος στον αλυσιδωτό τροχό της όλης οικονομικής μηχανής. Κοινωνικός ρόλος της δασοπονίας Η δασοπονία είναι η επιστήμη και η τέχνη ορθολογικής διαχείρισης και χρήσης των φυσικών δασικών πόρων. Σαν εξειδικευμένος δε τομέας οικονομικής δραστηριότητας, είναι ο τομέας εκείνος στον οποίο ο άνθρωπος παράγει ετήσια ή περιοδικά αγαθά και υπηρεσίες, τα οποία προορίζονται για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες του. Φυσικά, υπάρχει πάντοτε ένα όριο σ' ότι μπορεί να παράγουμε από τη δασοπονία. Οι αυξανόμενες κοινωνικές ανάγκες και η επιθυμία του σύγχρονου ανθρώπου, για την απόκτηση περισσότερο ισορροπημένων μικτών αγαθών και υπηρεσιών από τα δάση (οικονομικών και μη).

5 Η συμβολή της στο ΑΕΠ είναι πολύ μικρή, αλλά όταν όμως ληφθούν υπόψη οι υπηρεσίες που προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο, τότε η συμβολή της είναι αναμφίβολα πολύ σημαντική. Τα δάση παρέχουν πολύ σημαντικές υπηρεσίες, οι οποίες συμβάλλουν αποφασιστικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, η ζωή των ανθρώπων είναι περισσότερο συνδεδεμένη με τα δάση, απ' ότι στις αναπτυγμένες χώρες. Είναι αποδεκτό ότι το δάσος αποτελεί μια πηγή παροχής εργασίας. Συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη του τόπου και στην παραπέρα ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη δια μέσου του αποτελέσματος του πολλαπλασιαστή. Εξισορρόπηση του ισοζυγίου πληρωμών και γενικότερα ανάπτυξη διεθνών οικονομικών σχέσεων.

6 Δασικές χρήσεις Βασικά διακρίνουμε τις εξής χρήσεις ή ωφέλειες: του νερού, των θηραμάτων, της βοσκής, του ξύλου, των δρυμών, της αναψυχής, τις χρήσεις κοινωνικού, οικονομικού και φυσικού περιεχομένου και τις ειδικότερες χρήσεις που οφείλονται στις κλιματικές, προστατευτικές, υγιεινές και αισθητικές επιδράσεις του δάσους Μερικές από τις χρήσεις αυτές αντιστρεπτές ή μη, μπορεί να είναι ανταγωνιστικές ή και συμπληρωματικές. Όταν οι χρήσεις δεν μπορούν να συνυπάρξουν στην ίδια δασική επιφάνεια, τότε μιλάμε για χρήσεις που δε συμβιβάζονται.

7 Αν εξαιρέσει κανένας το ξύλο και τη βοσκή που μπορεί να μετρηθούν, να αποτιμηθούν σε χρήμα και να πουληθούν, οι άλλες ωφέλειες αγαθά και υπηρεσίες με τις οποίες τα δάση συμβάλλουν στην κοινωνική ευημερία δύσκολα αποτιμώνται σε χρήμα. Η δυσκολία ορθολογικής αποτίμησης σε χρήμα, των εν λόγω αγαθών και υπηρεσιών οφείλεται στο γεγονός ότι αυτά δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν σε φυσικούς όρους, αλλά ούτε μπορεί να εκτιμηθούν σε τιμές αγοράς. Όμως υπάρχουν μέθοδοι παραδοσιακές ή και επιστημονικά θεμελιωμένες, όπως εκείνες του πλεονάσματος του καταναλωτή, των ακαθάριστων εξόδων, του κόστους των δραστηριοτήτων, του κόστους ευκαιρίας των χρημάτων, των συνεντεύξεων κλπ. Αυτές, κατά κανόνα, στηρίζονται στην αρχή της προθυμίας πληρωμής ή οικονομικής θυσίας του καταναλωτή και στο κόστος ευκαιρίας των προς επένδυση χρημάτων.

8 Έτσι οι κατευθυντήριες γραμμές μιας σύγχρονης και δυναμικής δασικής πολιτικής πρέπει να είναι: 1. Η απογραφή και ταξινόμηση όλων των φυσικών δασικών πόρων, για την κατάρτιση προγραμμάτων ανάπτυξης. 2. Ο συντονισμός της δασικής και γεωργικής πολιτικής του Κράτους, για να εξομαλυνθούν οι σχέσεις δάσος-λαού. 3. Η οργάνωση της δασικής έρευνας και η ολοκλήρωση της δασικής εκπαίδευσης σ' όλα τα στάδια της. 4. Η διάθεση ικανών πιστώσεων για την κινητοποίηση και αξιοποίηση όλων των πόρων του ορεινού χώρου. 5. Ο εκσυγχρονισμός και η οργάνωση των δασικών βιομηχανιών. 6. Η εκπόνηση ειδικών προγραμμάτων και μελετών για την αξιολόγηση, διαχείριση και αποτίμηση του οικονομικού αποτελέσματος των φυσικών δασικών πόρων.

9 Εκπαίδευση και ενημέρωση Βασικά, οι κατευθυντήριες γραμμές για την επαγγελματική δασοπονική εκπαίδευση θα πρέπει να καθορίζονται, τόσο από την ικανότητα απόκτησης ποικιλόμορφης εμπειρίας, όσο και από την αντιμετώπιση της αβεβαιότητας, η οποία υπάρχει στον ευρύτερο δασοπονικό χώρο. Είναι βασική ανάγκη ο κάθε πολίτης να ενημερωθεί σωστά, για την κοινωνική αποστολή των δασών και τη σημασία που έχει για τη διαβίωση μας η διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, με κατάλληλη προπαγάνδα, με τη χρήση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, με την έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων, ομιλιών, με την καθιέρωση ειδικών μαθημάτων σ' όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και γενικά με την ανάπτυξη φιλοδασικής συνείδησης.

10 Κοινωνικός ρόλος των δασικών επιχειρήσεων Η επιχείρηση είναι τεχνική και οικονομική μονάδα παραγωγής. Τεχνική, γιατί αποτελεί τον τεχνικό συνδυασμό των συντελεστών της παραγωγής, οικονομική δε, γιατί αποβλέπει σε οικονομικά αποτελέσματα, δηλαδή σε εισπράξεις μεγαλύτερες από τις δαπάνες της. Διακρίνονται σε: α) Δημόσιες επιχειρήσεις οι οποίες περιλαμβάνουν τις αυτόνομες κρατικές επιχειρήσεις, τους δημόσιους ή κοινοτικούς οργανισμούς που πολλές φορές αποτελούν τμήματα από το σύνολο του κρατικού μηχανισμού. β) Ιδιωτικές επιχειρήσεις οι οποίες διακρίνονται σε ατομικές και συλλογικές. Ατομικές επιχειρήσεις είναι αυτές που ανήκουν και διοικούνται από ένα επιχειρηματία, συλλογικές δε είναι εκείνες που αποτελούνται από ενώσεις προσώπων (ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες, συνεταιρισμοί, κλπ.) ή ενώσεις κεφαλαίων (ανώνυμες εταιρείες ( Α.Ε.), κλπ.).

11 Η σύγχρονη Κοινωνική Οικονομία βασίζεται στη συνεργασία τριών ειδών φυσικών η νομικών προσώπων: α) της οικογένειας, β) της επιχείρησης και γ) της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ένωση του Κράτους) ή της Κοινότητας. Και στις τρεις αυτές μορφές οικονομικών οργάνων, η ένωση των ατόμων είναι τέτοια ώστε εσωτερικά μεν να εξασφαλίζεται δημιουργική ειρήνη μεταξύ των ατόμων αυτών, εξωτερικά δε να επιδιώκεται η επίτευξη ιδιαίτερων συμφερόντων. Πίνακας του Πικάσο Πόλεμος και Ειρήνη

12 Η οικογένεια είναι το αρχαιότερο, φυσικότερο και απλούστερο οικονομικό όργανο. Μεγάλο μέρος όμως της μικρογεωργικής, μικροδασικής και μικροβιοτεχνικής οικονομίας βασίζεται ακόμη στην οικογένεια. Η επιχείρηση, είναι νεώτερο όργανο και είναι δημιούργημα του εμπορικού και βιομηχανικού πολιτισμού. Αποτελεί δε τη βασική μονάδα ανάπτυξης της επιχειρηματικής δράσης του δημόσιου και κυρίως του ιδιωτικού τομέα. Το κύριο έργο του Κράτους και της Κοινότητας σε οικονομικό επίπεδο είναι η εκπαίδευση, η συγκοινωνία και η πίστη, για τις οποίες η επιχείρηση μόνη είναι ανεπαρκής. Η σύγχρονη Κοινωνική Οικονομία χρειάζεται εξίσου και τις τρεις παραπάνω ομάδες οικονομικών οργάνων. Κάθε μια από τις εν λόγω ομάδες παρουσιάζει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, αλλά είναι στην κοινωνική οικονομία αναντικατάστατη.

13 Διάκριση δασικών επιχειρήσεων Γενικά, οι δασικές επιχειρήσεις διακρίνονται σε δημόσιες και ιδιωτικές και μπορεί να ανήκουν σε νομικά πρόσωπα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου και σε φυσικά πρόσωπα. Όσο αφορά στους ιδιώτες δασοκτήμονες αυτοί μπορούν να καταταγούν σε αυτούς με πλήρη απασχόληση και σ αυτούς με μερική απασχόληση. Οι επιχειρήσεις ανάλογα με το μέγεθος τους διακρίνονται σε μεγάλες και μικρές: α) Η μεγάλη επιχείρηση πλεονεκτεί, γιατί πετυχαίνει φθηνότερη προμήθεια πρώτων υλών, επιμερίζει την εργασία και την καθιστά παραγωγικότερη, διαθέτει εκσυγχρονισμένο τεχνικό εξοπλισμό και τέλος επιτυγχάνει ευνοϊκότερους δανεισμούς. Μειονεκτεί γιατί προσαρμόζεται δύσκολα στις εναλλαγές του οικονομικού κύκλου, η διοίκηση της είναι γενικά δυσκίνητη, με αποτέλεσμα την ανάγκη για πρόσθετες υπηρεσίες (κόστος παραγωγής).

14 β) Η μικρή επιχείρηση πλεονεκτεί, γιατί εμφανίζει εύκολη διαχείριση και διοίκηση του προσωπικού, ταχεία προσαρμογή στις μεταβολές του οικονομικού περιβάλλοντος, επιεικέστερη φορολογία, άμεση επαφή με το καταναλωτικό κοινό κλπ. Μειονεκτεί γιατί στερείται ορθολογικής οργάνωσης, άρτιου τεχνικού εξοπλισμού, έχει μεγαλύτερη επιβάρυνση του κόστους, είτε γιατί προμηθεύεται σε μικρές ποσότητες τα αναγκαία μέσα, είτε γιατί στερείται αξιόλογης λογιστικής οργάνωσης, οπότε κατ' αυτό τον τρόπο μειονεκτεί και στον εμπορικό τομέα. γ) Οι μεσαίες επιχειρήσεις, παρουσιάζουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων.

15 Η οργανωτική διάθρωση της επιχείρησης αναφέρεται: Α) Στην οργάνωση της δομής που αποτελεί ένα βασικό θεσμικό πρόβλημα που αφορά: α. τη διαίρεση της επιχείρησης σε επιμέρους τομείς, που κατανέμονται με βάση τα καθήκοντα που ανατίθενται σ αυτούς και που συντονίζονται μεταξύ τους, και β. στη διαμόρφωση των βαθμίδων και γενικά στην ιεραρχική πυραμίδα της επιχείρησης.

16 Στα πλαίσια της οργάνωσης και της δομής της επιχείρησης, ερευνώνται ειδικότερα τα εξής προβλήματα: 1) ο καταμερισμός της εργασίας στην επιχείρηση, 2) διαμόρφωση και κατανομή των θέσεων εργασίας και των τομέων της επιχείρησης με βάση τον καταμερισμό, 3) η διαμόρφωση της ιεραρχικής πυραμίδας στην επιχείρηση με τον καθορισμό των βαθμίδων αυτής, 4) το σύστημα αρμοδιοτήτων της επιχείρησης και οι μορφές αυτού (συγκεντρωτικό-αποκεντρωτικό), και 5) τα συστήματα οργανωτικής δομής της επιχείρησης, δηλαδή οι τρόποι με τους οποίους μεταβιβάζεται η εξουσία και η ευθύνη μέσα στην επιχείρηση. Β) Η οργάνωση της πορείας ή ροής της εργασίας, αποτελεί την κατά χώρο και χρόνο ρύθμιση των ενεργειών στη διοίκηση της επιχείρησης.

17 Διασφάλιση ποιότητας Οι δασικές επιχειρήσεις και εκείνες, κυρίως, του ιδιωτικού τομέα που ως βασικό στόχο έχουν την παραγωγή δασικών προϊόντων πρέπει να ακολουθούν πιστά τις αρχές που εμφορούνται από: α) την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής πρώτης ύλης, β) τον έλεγχο του παραγόμενου προϊόντος, γ) τη συγκράτηση του κόστους παραγωγής, στο μέτρο του δυνατού, σε χαμηλά επίπεδα, δ) στο συνεχή έλεγχο και έρευνα της αγοράς, ε) στην εξασφάλιση των απαραίτητων επενδύσεων, και στ) στη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας, τεχνογνωσίας και εξειδικευμένου προσωπικού. Πέρα από αυτά όμως, θα πρέπει να υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα της διασφάλισης της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών.

18 Η ιστορική εξέλιξη της ποιότητας μπορεί να περιγραφεί σε τέσσερις φάσεις, ήτοι: α) της επιθεώρησης, βασίζεται αποκλειστικά στην επιθεώρηση και μέτρηση των παραγόμενων προϊόντων, αρχικά από τους ίδιους τους παραγωγούς και αργότερα από ειδικούς ελεγκτές β) του ελέγχου ποιότητας, ο στατιστικός έλεγχος ποιότητας γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη, σχεδόν ταυτόχρονα σε δύο μεγάλες περιοχές, όπως: α) ως έλεγχος ποιότητας αποδοχής, και β) ως έλεγχος παραγωγικής διαδικασίας γ) της διασφάλισης ποιότητας εφαρμόστηκαν συστήματα ποιότητας όπως το πρότυπο ISO (ISO 9000 και ISO 14000) και δ) της διοίκησης ολικής ποιότητας (ΔΟΠ), στην οποία αξιοποιούμε την εμπειρία και τα βασικά στοιχεία των προηγούμενων φάσεων. Οι αντικειμενικοί στόχοι της εφαρμογής της ΔΟΠ από μια εταιρία είναι οι ακόλουθοι: 1) η συνεχής και πλήρης ικανοποίηση των πελατών, μέσω του προσανατολισμού ης εταιρίας στις απαιτήσεις τους,

19 2) η συνεχής και πλήρης ικανοποίηση των εργαζομένων στην εργασία τους με σκοπό την ικανοποίηση του πελάτη, και 3) η ενσωμάτωση της ηθικής και της νοοτροπίας της ΔΟΠ σε όλους τους τομείς και σε όλα τα μέλη του προσωπικού της επιχείρησης, ώστε οι εν λόγω στόχοι να γίνονται φυσικές συνέπειες. Έτσι, προκύπτουν οι παρακάτω ευεργετικές συνέπειες: α) η ελάττωση των παραπόνων, β) η μείωση του κόστους εγγυήσεων, γ) η ελάττωση του κόστους χαμηλής ποιότητας, δ) η μεγιστοποίηση κέρδους, ε) η βελτίωση κύρους και φήμης της εταιρίας, στ) η αύξηση μεριδίου στην αγορά, ζ) ανύψωση του ηθικού των εργαζομένων στην εταιρία και ενθάρρυνση τους για πρωτοβουλίες και καινοτομίες, η) ο σεβασμός για τη διοίκηση και για το εργατικό δυναμικό, και θ) η επιτυχία της επιχείρησης.

20 Παραγωγή πολλαπλών προϊόντων δασικών επιχειρήσεων Στην περίπτωση κατά την οποία οι επιχειρήσεις συνδυάζονται για τη διαχείριση πολλαπλών προϊόντων, συνδυασμός αυτός καλείται ολοκλήρωση. Μια εμπορική επιχείρηση μπορεί να κάνει ολοκλήρωση κατά δύο τρόπους. α) μπορεί να συνδυάζει επιχειρήσεις, οι οποίες αντιπροσωπεύουν διαδοχικούς κρίκους στην οικονομική αλυσίδα, όπως είναι τα διαδοχικά στάδια δασικής παραγωγής, ένας κανονικός εφοδιασμός σε πρώτη ύλη για μια άλλη κ.λπ., οπότε η ολοκλήρωση αυτή καλείται κατακόρυφη. β) μπορεί να συνδυάζει επιχειρήσεις στο ίδιο στάδιο της παραγωγής, ίσως δε επιχειρήσεις, οι οποίες χρησιμοποιούν ένα μέρος της ίδιας πρώτης ύλης, οπότε έχουμε τη λεγόμενη οριζόντια ολοκλήρωση.

21 Προϊόντα σχετιζόμενα κατακόρυφα Ένα παράδειγμα κατακόρυφης συσχέτισης είναι η πριστή ξυλεία ή άλλο ξύλινο προϊόν, που παράγεται και επεξεργάζεται ξανά από μια δασική επιχείρηση. Τα προϊόντα μιας ξυλεμπορικής επιχείρησης, τα οποία βρίσκονται σε κατακόρυφη συγγένεια διακρίνονται: α) από την τάση στις εκροές τους, όταν αλλάζουν, να μεταβάλλονται προς την ίδια κατεύθυνση και αναλογία, και β) από το γεγονός ότι η κοινή αυτή πορεία δεν είναι αμετάβλητη, αλλά μπορεί να αλλάξει από τη δασική επιχείρηση, σύμφωνα με τη θέληση της.

22 Προϊόντα σχετιζόμενα οριζόντια Στη δασική οικονομία, τα προϊόντα που σχετίζονται οριζόντια είναι διαφόρων τύπων, από τους οποίους δύο, κυρίως, τύποι είναι αρκετά ενδιαφέροντες, ήτοι: τα συνδυασμένα ή διαρθρωμένα προϊόντα και τα ανταγωνιστικά προϊόντα. Απ' αυτά, τα συνδυασμένα προϊόντα είναι εκείνα, τα οποία προέρχονται από την ίδια ακατέργαστη ή πρώτη ύλη ή την ίδια διαδικασία παραγωγής, σε σταθερές μάλλον αναλογίες. Για παράδειγμα, ο διπλασιασμός της πριστής ξυλείας τείνει να διπλασιάσει τα πριονίδια. Σε ό,τι αφορά τα ανταγωνιστικά προϊόντα μερικά από αυτά προέρχονται από τις ίδιες εισροές, αλλά σε αντίστροφες αναλογίες για ένα δεδομένο επίπεδο κόστους δαπανών. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη ή καλλιέργεια περισσότερης ξυλείας σημαίνει ανάπτυξη λιγότερης βοσκής στο ίδιο εκτάριο.

23 Συνδυασμένα προϊόντα Τα συνδυασμένα προϊόντα είναι εκείνα που προέρχονται από την ίδια πρώτη ύλη ή παράγονται μαζί το ένα με το άλλο, στην ίδια πορεία παραγωγής σε σχετικά σταθερές ποσότητες σ' οποιοδήποτε επίπεδο εισροής. Για τα συνδυασμένα ή διαρθρωμένα προϊόντα ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι ότι, όταν αυξηθεί η εκροή του ενός, αυξάνει και η εκροή των άλλων, κι αυτό οφείλεται στην πραγματική φύση της διαδικασίας παραγωγής.

24 Παράδειγμα για την καλύτερη κατανόηση των συναρτήσεων παραγωγής των συνδυασμένων προϊόντων. Ας υποθέσουμε ότι μια επιχείρηση παράγει δύο συνδυασμένα προϊόντα Ε και F για κάθε δύο μονάδες του Ε που διαθέτουμε γίνεται μια μονάδα του F. Η βασική συνάρτηση παραγωγής φαίνεται στο γραφικό Ια. Το διάγραμμα 1β δείχνει μια άλλη μορφή της σειράς των εναλλασσουσών εκροών Ε και F της παραγωγής. Η επιχείρηση μπορεί να παράγει δύο μονάδες του Ε και μια του F ή τέσσερις μονάδες του Ε και δύο του F και ούτω καθ' εξής. Έτσι, δεν υπάρχουν άλλοι συνδυασμοί των Ε και F, εκτός από εκείνους που βρίσκονται στην καμπύλη και οι οποίοι θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη από την επιχείρηση. Η καμπύλη αυτή ονομάζεται ατραπός επέκτασης.

25 Η καλύτερη εκροή των συνδυασμένων προϊόντων. (α)=βασική συνάρτηση παραγωγής, (β) =ατραπός επέκτασης, (γ)=συνολικό κόστος και εισόδημα, (δ)=οριακό κόστος και εισόδημα και ο καλύτερος συνδυασμός

26 Στο γραφικό 1γ φαίνονται το ολικό κόστος και το συνολικό εισόδημα, το οποίο συνδέεται με τις εναλλακτικές εκροές της παραγωγής. Το συνολικό κόστος είναι η βασική συνάρτηση παραγωγής με φυσικές εκροές μετασχηματισμένες σε μονάδες αξίας και με προστιθέμενο το σταθερό ή πάγιο κόστος. Το συνολικό εισόδημα είναι πράγματι οι φυσικές εισροές των Ε και F που καθορίζονται (διαβάζονται) από την ατραπό επέκτασης που μετατρέπονται σε μονάδες αξίας, οι οποίες και προστίθενται και για τα δύο προϊόντα. Από τις κλίσεις των καμπυλών των συνολικού κόστους και του εισοδήματος παράγονται, κατά μονάδα εκροής, η οριακή μονάδα κόστους (ΟΜΚ) και η οριακή μονάδα εισοδήματος (ΟΜΕ), η διατομή των οποίων δείχνει την καλύτερη ή άριστη εκροή (γραφικό 1δ). Αυτή είναι η εκροή στην οποία οι κλίσεις των καμπυλών του συνολικού εισοδήματος και κόστους είναι ίσες, και όπου συνεπώς το ολικό εισόδημα υπερβαίνει κατά πολύ το ολικό κόστος.

27 Ανταγωνιστικά προϊόντα και ο καλύτερος συνδυασμός Τα ανταγωνιστικά προϊόντα είναι εκείνα των οποίων οι ποσότητες που παράγονται είναι μεταβλητές σ' ένα οποιοδήποτε επίπεδο εισροής. Η καλύτερη βραχυχρόνια εκροή δύο τέτοιων προϊόντων βρίσκεται σ' εκείνο το σημείο της ατραπού επέκτασης της επιχείρησης, στο οποίο εξισώνονται η οριακή μονάδα κόστους και εισοδήματος. Η θέση της ατραπού επέκτασης και, κατ' αυτό τον τρόπο, οι σχετικές ποσότητες των προϊόντων, που μπορεί να παραχθούν, κατά οικονομικό τρόπο, εξαρτώνται από τη σχετική κλίση των καμπυλών ισο-κόστους και εισοδήματος, και η οποία κλίση, τελικά, είναι συνάρτηση των οριακών ποσοστών υποκατάστασης. Παράδειγμα: Τα διαφορετικών πάχους κόντρα πλακέ, γίνονται με την ίδια εργασία και μηχανήματα (εξοπλισμό συγκόλλησης, στεγνωτές και μηχανές καθαρισμού, κ.λπ.)

28 Δασικές επιχειρήσεις και η συμβολή τους στην κοινωνική ευημερία Γενικά, οι δασικές επιχειρήσεις διοικούνται και οργανώνονται όχι μόνο από ιδιώτες δασοκτήμονες, αλλά και από νομικά πρόσωπα δασοκτημόνων, όπως οι εξ αδιαιρέτου συγκύριοι δασών, ο μετοχικές εταιρείες συνιδιοκτησίας δασών, οι δασικοί συνεταιρισμοί, τα Μοναστήρια, οι Κοινότητες, και το Κράτος. Με μόνη διαφορά ότι οι ιδιώτες δασοκτήμονες, οι εξ αδιαιρέτου συγκύριοι δασών, καθώς και οι Μετοχικές Εταιρείες συνιδιοκτησίας δασών, αποτελούν την καθαρή μορφής επιχείρησης, σύμφωνα με την οποία οι δασοκτήμονες, ως επιχειρηματίες, αποβλέπουν σε καθαρή κερδοσκοπία, χωρίς γενικά μεγάλους ηθικούς περιορισμούς Εντούτοις οι δασικοί συνεταιρισμοί έχουν περιορισμένες τάσεις κερδοσκοπίας. Τα κεφάλαια, η επιχειρηματικότητα και οι τεχνικές ιδιότητες ή εμπειρία κάθε επιχειρηματία δασικής επιχείρησης είναι διάφορα, ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της επιχείρησης.

29 Γενικά, η δασική πολιτική πρέπει να ευνοεί την προαγωγή των δασικών επιχειρήσεων, γιατί αυτές συμβάλλουν πολύ στην πληρέστερη επίτευξη της κοινωνικής ευημερίας, κάτω όμως από τους εξής γενικούς όρους: 1. Οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να μη θίγουν καθόλου την αρχή της συντηρητικότητας του δάσους και του εδάφους. 2. Οι εν λόγω επιχειρήσεις δεν πρέπει να θέτουν σε κίνδυνο τη γύρω από το χώρο τους κοινωνική ευημερία. 3. Οι επιχειρήσεις πρέπει να αυξάνουν κατά το δυνατόν μόνιμα τη δασική παραγωγή ή τουλάχιστον να μην την ελαττώνουν. 4. Οι υπόψη επιχειρήσεις δεν πρέπει να αντίκεινται στην αρμονικότερη διανομή των οικονομικών δασικών αγαθών. 5. Ειδικά οι επιχειρηματίες πρέπει να συμμορφώνονται στις διατάξεις της υπάρχουσας νομοθεσίας. 6. Οι επιχειρηματίες πρέπει να εκτελούν τις με τη συγγραφή των υποχρεώσεων ανειλημμένες απ' αυτούς υποχρεώσεις ιδιωτικού δικαίου.

30 Κοινωνικά έξοδα και οφέλη στη δασοπονία Όταν τα κοινωνικά έξοδα και οφέλη δεν περιλαμβάνονται σε κάθε οικονομική ανάλυση, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η χρήση των δασικών πόρων μιας χώρας να μην είναι πλήρως ορθολογική. Χωρίς περιορισμούς, η ιδιωτική επιχείρηση πιθανώς θα χρεοκοπούσε, όταν ασχολούνταν με τη μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας και για το λόγο αυτό οι δραστηριότητες των ιδρυτών επιχειρηματιών είναι περιορισμένες κατά πολλούς τρόπους Εκείνο, όμως, το οποίο πρέπει να σημειωθεί ιδιαίτερα είναι ότι το ελεύθερο εργαζόμενο σύστημα της αγοράς δεν μπορεί μόνο του να φέρει αποτελεσματική χρήση των δασικών μας πόρων, αλλά είναι ανάγκη να γίνουν άλλοι έλεγχοι, ώστε η χρήση των πόρων αυτών να είναι αποδοτική και αποτελεσματική.

31 Τα κοινωνικά έξοδα, σε αντίθεση με τα ιδιωτικά, αποτελούνται από ζημιές και επιβλαβείς συνέπειες, που προκύπτουν, από την παραγωγή. Αυτή περιορίζεται από άλλα πρόσωπα ή από την κοινωνία και όχι από τον επιχειρηματία, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την παραγωγή. Εξάλλου, πολλά πραγματικά έξοδα της παραγωγής δε βαρύνουν άμεσα τον επιχειρηματία. Τα κοινωνικά οφέλη είναι κέρδη και επιθυμητά αποτελέσματα της παραγωγής, τα οποία περιέρχονται σ' άλλα πρόσωπα ή στην κοινωνία μάλλον παρά στον επιχειρηματία, ο οποίος τα παρήγαγε. Η πρώτη κατηγορία κοινωνικού οφέλους αναφέρεται στις περισσότερο καθορισμένες κοινωνικές ωφέλειες στη δασοπονία, που είναι η προστασία της υδατικής δίαιτας. Η δεύτερη κατηγορία κοινωνικού οφέλους σχετίζεται με την απασχόληση του εργατικού δυναμικού στη δασοπονία Τέλος μια τρίτη κατηγορία κοινωνικού οφέλους από τη δασοπονία είναι η ικανότητα εφεδρείας αποθέματος για επείγουσες ανάγκες ή αιφνίδιες περιπτώσεις.

32 Ερωτήσεις - Συζήτηση