Φυσική Δραστηριότητα & Παιδιά

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ Εργαστήριο Αθλητικής Παιδαγωγικής & Διδακτικής Φυσικής Αγωγής Φυσική Δραστηριότητα & Παιδιά

2 Φυσική Δραστηριότητα: «Οποιαδήποτε κίνηση του σώματος παράγεται από τους σκελετικούς μύες και αποδίδει μία σημαντική αύξηση ενεργειακής δαπάνης πάνω από την ενεργειακή δαπάνη ηρεμίας» (Bouchard et al.,1993, Gaspersen et al, 1985) Ενεργειακή δαπάνη: το αποτέλεσμα της φυσικής δραστηριότητας

3 Εργασία Μετακίνηση Our Services Presentation Designed Οικιακές Εργασίες Άσκηση/ Αναψυχή (Malina et al., 2004)

4 «Οι άνθρωποι που είναι φυσικά δραστήριοι ζουν περισσότερο και έχουν μικρότερη συχνότητα παθήσεων από εκείνους που είναι λιγότεροι δραστήριοι στην καθημερινότητά τους» (U.S. Department of Health and Human Services, 2001) Πρόληψη παχυσαρκίας, ψυχική υγεία, υγιεινός τρόπος ζωής

5 Τομέας Διάσταση Παράγοντες Η Φυσική Δραστήριοτητα είναι μία σύνθετη έννοια Μετακίνηση Διάρκεια Που Εργασία Συχνότητα Πότε Άσκηση Αναψυχή Ένταση Με ποιόν Οικιακές εργασίες Είδος Γιατί (Kelly, Fitzsimons & Baker, 2016)

6 Μέτρια -Έντονη ΦΔ 60 / μέρα αερόβιες 3/εβδομάδα ενδυνάμωση Ελαφριά ΦΔ Ποικιλία δραστηριοτήτων Ύπνος ώρες ώρες Γρήγορο περπάτημα, jogging, σκάλες Μπάσκετ, αθλήματα ρακέτας Ποδόσφαιρο Χορός, κολύμβηση, πατίνια, Έντονες δουλειές σπιτιού, ποδήλατο Όθόνες Έως 2 ώρες/ μέρα Συχνά διαλείμματα κίνησης

7 Βήματα/Ημέρα MVPA εβδομάδα σε MVPA Αγόρια 6-11 Έρευνα Αγόρια και κορίτσια, ηλικίας χρονών Fitnessgram: καρδιοανανπνευστική αντοχή Βηματόμετρα, 4 εβδομάδες Παιδιά 4-6 χρονών Κορίτσια 6-11 Όσο περισσότερο τόσο καλύτερα Έφηβοι Ενήλικες Άτομα με Χρόνιες Παθήσεις Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα αγόρια συγκέντρωσαν περισσότερα βήματα/μέρα ( ± 3.270) από ότι τα κορίτσια ( ± βήματα/μέρα). (Le Masurier & Corbin, 2006)

8 Τις τελευταίες δεκαετίες, η μείωση της ΦΔ παιδιών & εφήβων καταγράφεται ως ένα παγκόσμιο φαινόμενο (Currie et al., 2008; Fleary, Joseph & Pappagianopoulos, 2017; Hallal, Andersen, Bull Guthold & Haskell, 2012; Kann, 2016; Pate, Mitchell, Byun & Dowda, 2016; Townsend et al., 2015; Van Der Horst et al., 2007) Επικίνδυνες Συμπεριφορές Εξαρτήσεις Κακές συνήθειες διατροφής Χρόνος σε Οθόνες 4,7 8 ώρες

9 «ΕΥ ΖΗΝ» μαθητές Νηπιαγωγείο Δημοτικό Γυμνάσιο Λύκειο

10

11 Σχέση Φυσικής Δραστηριότητας Φυσικής Κατάστασης

12 Γενικότερα, φαίνεται να υπάρχει σύνδεση μεταξύ της φυσικής δραστηριότητας και της φυσικής κατάστασης Ωστόσο, η σχέση αυτή δεν είναι ξεκάθαρη σε έρευνες με παιδιά/ νέους. Οι δείκτες της φυσικής δραστηριότητας υπολογίζονται ότι μετέχουν σε διαφορετικά ποσοστά στη διαφοροποίηση δεικτών φυσικής κατάστασης

13 Μοντέλο Φυσικής Δραστηριότητας Φυσικής Κατάστασης Υγείας Κληρονομικότητα Φυσική Δραστηριότητα Αναψυχή Εργασία Άσκηση Φυσική Κατάσταση Μορφολογία Μυϊκό Σύστημα Κινητικές Δεξιότητες Καρδιοναπν/κή Μεταβολισμός Υγεία Ευεξία Νοσηρότητα Θνησιμότητα Περιβάλλον Επιλογές Τρόπου ζωής Ατομικά Χαρακτηριστικά Φυσικό Περιβάλλον Κοινωνικό Περιβάλλον (Bouchard, Shephard & Stephens, 1994)

14 Φυσική Δραστηριότητα Κινητικές Ικανότητες

15 Η τακτική Φυσική Δραστηριότητα στην παιδική ηλικία σχετίζεται Καλύτερη καρδιοαναπνευστική λειτουργία Αντοχή Βελτιώσεις στην μυϊκή αντοχή (ανοχή στη γλυκόζη, ευαισθησία στην ινσουλίνη, μεταβολισμός λιπιδίων) Βελτιώσεις στην ταχύτητα & την ευκινησία Pate et al., 2006; Strong et al., 2005 Brage et al., 2004; Shay et al., 2013 Bouchard, Sheph ard & Stephens, 1994

16 Η τακτική Φυσική Δραστηριότητα στην παιδική ηλικία σχετίζεται Βελτιώσεις στη στάση του σώματος - πρόληψη μυοσκελετικών προβλημάτων Η μϋική εκγύμναση (ασκήσεις δύναμης) επιφέρει βελτιώσεις στο καρδιαγγειακό & μεταβολικό προφίλ, στη σύσταση του σώματος, και τη γνωστική λειτουργία Mikkelsson et al., 2006 Behringer, Vom Heede, Matthews, & Mester, 2011; Davis et al., 2011 Faigenbaum & Myer, 2010

17 Μυϊκή Ενδυνάμωση στην παιδική ηλικία Ηλικία 6-10 ετών 23% του βάρους είναι μυϊκή μάζα οι στηρικτικοί μύες είναι αδύναμοι ο σκελετός εύκαμπτος δεν υπάρχει καλή συνέργεια κίνησης Ηλικία ετών Ποσοστό των μυών 25-28% Μυϊκές ανισορροπίες Σκελετός ακόμα αδύναμος Καλός μεσομυϊκός κι ενδομυϊκός συντονισμός Επαρκές επίπεδο κινητικότητας (Κέλλης, 2003;McArdle, Katch & Katch, 2001)

18 Μυϊκή Ενδυνάμωση Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης υποβοηθούν τη μυϊκή μεγέθυνση που κανονικά συμβαίνει με την εφηβική ωρίμανση σε αγόρια και κορίτσια (Anderson, 2001; Faigenbaum & Myer, 2010; Wallace, 1998)

19 Φυσική Δραστηριότητα και Γνωστικές Λειτουργίες

20 Pesce, C., et al. (2009). Physical activity and mental performance in preadolescents: Effects of acute exercise on free-recall memory. Mental Health and Physical Activity, 2, Οι ομάδες παρέμβασης είχαν τα βέλτιστα αποτελέσματα στην απομνημόνευση Η άσκηση μπορεί να διευκολύνει την αποθήκευση πληροφοριών στη μακροχρόνια μνήμη Η βραχυχρόνια μνήμη βελτιώθηκε κυρίως στην ομάδα που έπαιξε ομαδικά παιχνίδια Αυτό πιθανότατα οφείλεται στη γνωστική ενεργοποίηση που επέρχεται από δραστηριότητες ανοικτών δεξιοτήτων

21 Γνωστικά οφέλη άσκησης Λειτουργικές βελτιώσεις στις νευρωνικές διεργασίες που σχετίζονται με την προσοχή Βελτίωση ταχύτητας αντίδρασης, ακρίβειας εκτέλεσης και μνήμης Διατήρηση απόδοσης σε υψηλά επίπεδα Εφαρμογή προληπτικού γνωστικού ελέγχου

22 Τι είδος άσκησης Μέτριας έντασης άσκηση 65% - 75% ΜΚΣ 40 λεπτά Βελτιώσεις μετά τα πρώτα 20 λεπτά άσκησης Μέγιστες βελτιώσεις μετά το τέλος της άσκησης

23 Φυσική Δραστηριότητα: Προϋποθέσεις συμμετοχής Ηλικία, Φύλο Ψυχολογία Κοινωνικές επιρροές Περιβάλλον Τα κορίτσια & οι έφηβοι είναι λιγότερο δραστήριοι +++Αυτοπεποίθηση, αυτο-αντίληψη, προσωπικό ενδιαφέρον ----Έλλειψη χρόνου, αίσθημα κόπωσης, επιρροές Φίλοι, αδέρφια, γονείς, υποστήριξη, εισόδημα Πρόσβαση σε χώρους άθλησης, υποδομές, εξοπλισμό, χρόνος ελεύθερου παιχνιδιού (Dishman 2004, 2005; Lindquist 1999; Pate, 1994; Reynolds 1990; Sallis 1993; Sallis 2000)

24 ΦΔ & Περιβάλλον Οι γειτονιές με πεζόδρομους ή ποδηλατόδρομους προσφέρουν 2,4 φορές περισσότερες ευκαιρίες για άσκηση Στις γειτονιές με αδιέξοδα και χαμηλή κυκλοφορία τα κορίτσια είναι πιο δραστήρια Krizek, Birnbaum, & Levinson, 2004; Saelens, Sallis, & Frank, 2003; Timperio et al., 2004

25 Αξιολόγηση Φυσικής Δραστηριότητας

26 Αξιολόγηση ΦΔ Αυτόαντιλαμβανόμενη Καρδιακός Παλμός Ενεργειακή Ένταση Δαπάνη (ΜΕΤ) Συχνότητα Ένταση Ποσότητα Τύπος-Τομέας

27

28 O καθιστικός τρόπος ζωής στην ενήλικη ζωή συνδέεται με την εμφάνιση ασθενειών όπως ο διαβήτης, οι καρδιοαναπνευστικές δυσλειτουργίες & μερικές μορφές καρκίνου Ο καθιστικός τρόπος ζωής προκύπτει ως αποτέλεσμα συνηθειών που έχουν αποκτηθεί κατά την παιδική ηλικία Προτιμότερο Να προάγουμε την υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών ζωής κατά την παιδική ηλικία Παρά Να προσπαθούμε να θεραπέυουμε ασθένειες κατά την ενηλικίωση

29 Ευχαριστώ για την προσοχή σας