Παμπελοννησιακό Ιατρικό Συνέδριο Πάτρα, 23 Οκτ. 2010

Transcript

1 Σπονδυλαρθροπάθειες Η σημασία της πρώιμης διάγνωσης Δαούσης Δημήτριος Λέκτορας Παθολογίας/Ρευματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Παμπελοννησιακό Ιατρικό Συνέδριο Πάτρα, 23 Οκτ. 2010

2 Σπονδυλαρθροπάθειες Ετερογενής ομάδα νοσημάτων Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα Ψωριασική αρθρίτιδα Εντεροπαθητική αρθρίτιδα Αντιδραστική αρθρίτιδα Αδιαφοροποίητη

3 Τι συνδέει αυτά τα νοσήματα? Προσβολή αξονικού σκελετού Ενθεσοπάθεια Οστεοπαραγωγή Ισχυρή συσχέτιση με το HLA B27

4 Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα Συνήθως προσβάλλει νεαρούς ανδρες Οσφυαλγία με φλεγμονώδη χαρακτηριστικά Προσβολή ιερολαγονίων και σπονδυλικής στήλης Προοδευτική αγκύλωση του αξονικού σκελετού- περιορισμός κινητικότητας

5 Ψωριασική αρθρίτιδα 5-10% των ασθενών με ψωρίαση Προσβολή περιφερικών αρθώσεων και/ή αξονικού σκελετού Προσβoλή DIP Ογκώδη συνδεσμόφυτα δακτυλίτιδα

6 Εξωαρθρικές εκδηλώσεις ιριδοκυκλίτιδα Αορτίτιδα, ανεπάρκεια αορτής

7 Προσβολή αξονικού σκελετού- Ιερολαγονίτιδα Χαμηλή οσφυαλγία με φλεγμονώδη χαρακτηριστικά Εναλλασόμενος πόνος στους γλουτούς

8 Ακτινολογική απεικόνιση- Ιερολαγονίτιδα

9 Οι νεώτερες απεικονιστικές μέθοδοι υπερτερούν. Αξονική τομογραφία Πολύ καλή απεικόνιση του οστού

10 Οι νεώτερες απεικονιστικές μέθοδοι υπερτερούν. Η MRI είναι πλέον η μέθοδος εκλογής για την πρώιμη διαγνωση Ενίσχυση με γαδολίνιο Καταστολή λίπους Εικόνα οιδήματος στον μυελό είναι η πρωιμότερη βλάβη

11 Ακτινολογική απεικόνιση-σπονδυλίτιδα Η απλή ακτινογραφία δεν ανιχνεύει πρώιμες βλάβες Πρακτικά ανιχνεύει την παραγωγή νέου οστού

12 Τα συνδεσμόφυτα δεν οφείλονται πάντα σε σπονδυλαρθροπάθεια Διάχυτη σκελετική υπερόστωση Συνήθως σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας Συχνή σε διαβητικούς Τυχαίο ακτινολογικό έυρημα. Όχι ιερολαγονίτιδα Συνήθως ασυμτωματική

13 Χαρακτηριστική η καθυστέρηση στη διάγνωση των σπονδυλαρθροπαθειών Υποξεία εισβολή-χρόνια πορεία Δυσκολότερη η εξέταση του αξονικού σκελετού σε σχέση με τις περιφερικές αρθρώσεις Φτωχά πολλές τα ευρήματα από την φυσική εξέταση στην πρώιμη φάση

14 Ποιοί ασθενείς πρέπει να παραπέμπονται σε ρευματολόγο? Ασθενείς με οσφυαλγία φλεγμονώδους τύπου Ηλικία<40 Βελτίωση με άσκηση-επιδείνωση με ανάπαυση Υποξεία εισβολή

15 Σημαντική η λήψη ιστορικού Η πρώιμη διάγνωση βασίζεται πολύ στο ιστορικό Δεν περιμένουμε να δούμε κάτι στην απλή ακτινογραφία Μόνον η MRI μπορεί να αναδείξει πρώιμες βλάβες

16 Παρελθόν ιστορικό Μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σε ασθενείς με ψωρίαση και μυοσκελετικά προβλήματα

17 Ιριδοκυκλίτιδα Το 10% σχετίζεται με σπονδυλαρθροπάθειες Όταν συνυπάρχουν μυοσκελετικά ενοχλήματα κρίνεται απαραίτητη η εκτίμηση από ρευματολόγο

18 Η σημασία της πρώιμης διάγνωσης στην ΑΣ

19 Θεραπευτικοί στόχοι στην ΑΣ Βελτίωση πόνου-δυσκαμψίας Βελτίωση λειτουργικότητας Αναστολή ακτινολογικής εξέλιξης-αγκύλωσης

20 Έως πρόσφατα η θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με ΑΣ ήταν πτωχή Αλλαγή τρόπου ζωής Φυσιοθεραπεία ΜΣΑΦ

21 Η χρήση των αντι-tnfα παραγόντων αποτέλεσε επανάσταση Σημαντική μείωση πόνου- δυσκαμψίας Βελτίωση λειτουργικότητας

22 Αποτελεσματική αντιμετώπιση φλεγμονής

23 Οι βιολογικοί παράγοντες έφεραν την επανάσταση στη θεραπευτική αντιμετώπιση της ΑΣ Αντιμετωπίζουν ικανοποιητικά την φλεγμονή και βελτιώνουν λειτουργικά τον άρρωστο Δεν είναι αποτελεσματικά σε όλους.. Τα «παραδοσιακά» θεραπευτικά μέσα (φυσιοθεραπεία κλπ) δεν υποκαθίστανται..

24 Οι βιολογικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται πρώιμα στον θεραπευτικό αλγόριθμο

25 Πως θα γίνει η πρώιμη διάγνωση των ασθενών με ΑΣ? Τα παραδοσιακά κριτήρια (Modified New York criteria) απαιτούσαν την ακτινολογική επιβεβαίωση ιερολαγονίτιδας Τότε όμως είναι ήδη αργά.

26 Που μπορούμε να στηριχθούμε για επιβεβαίωση της διάγνωσης σε πρώιμο στάδιο?? ΜRI HLA B27

27 Τα νεώτερα κριτήρια επιτρέπουν την πρώιμη διάγνωση

28 Αποτελεσματικότητα βιολογικών παραγόντων στην ΑΣ Βελτίωση πόνου-δυσκαμψίας Βελτίωση λειτουργικότητας ΝΑΙ ΝΑΙ Αναστολή ακτινολογικής εξέλιξης-αγκύλωσης???

29 Αναστέλλουν οι βιολογικοί παράγοντες την ακτινολογική εξέλιξη-αγκύλωση?

30 Μελέτες έδειξαν ότι οι αντί-tnfα βιολογικοί παράγοντες ΔΕΝ αναστέλλουν την ακτινολογική εξέλιξη στα 2 χρόνια. Πρόσφατα δεδομένα επεκτείνουν αυτό το διάστημα σε 5 χρόνια

31 Ποια η σχέση της φλεγμονής με την οστεοποίηση?? Δύο αντιμαχόμενες θεωρίες Οι δύο διαδικασίες σχετίζονται. Με την μακροχρόνια, συνεχή χρήση των βιολογικών θεραπειών θα καταστείλουμε την οστεοπαραγωγή Η φλεγμονή στα αρχικά στάδια πυροδοτεί την οστεοπαραγωγή αλλά στην συνέχεια οι δύο διαδικασίες είναι τελείως ανεξάρτητες.

32 Το Wnt μονοπάτι Η βασική έρευνα υποδεικνύει ότι η οστεοπαραγωγή ελέγχεται από άλλα μονοπάτια που δεν σχετίζοντα άμεσα με την φλεγμονή Wnt pathway

33 Συμπεράσματα Οι αντι-tnf παράγοντες αποτελούν σημαντικά θεραπευτικά όπλα στην ΑΣ Κλινική αποτελεσματικότητα με καλό προφίλ ασφαλείας Στον μέλλον ίσως αναπτυχθούν μόρια που να στοχεύουν εκλεκτικά την οστεοπαραγωγή και να χορηγούνται ως συμπληρωματική θεραπεία

34 Συμπεράσματα Σημαντική η πρώιμη διάγνωση γιατί πλέον διαθέτουμε αποτελεσματικές θεραπείες

35 ευχαριστώ!