Το Yαλουρονικό οξύ. Ελιξήριο νεότητας ή lifestyle προϊόν;

Transcript

1 Το Yαλουρονικό οξύ. Ελιξήριο νεότητας ή lifestyle προϊόν; Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος Τα τελευταία είκοσι χρόνια, μετά από μια σειρά εκπομπών στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση των ΗΠΑ, αλλά τελευταία και στην Ελλάδα, για τις δυνατότητες κάποιων ουσιών στην αναγέννηση των ιστών, όπως πχ του υαλουρονικού οξέος, του ιπποφαούς, της σπιρουλίνας, του κολλαγόνου και άλλων, πλημμύρισαν τα καταστήματα καλλυντικών, τα ράφια των supermarkets υγείας και τα καταστήματα που πουλούν ομοιοθεραπευτικά φάρμακα, από προϊόντα που περιέχουν τις ουσίες αυτές. Εάν το θέμα περιοριζόταν σε επίπεδο καλλυντικών, η σημερινή παρέμβασή μου θα ήταν εκτός γνωστικού αντικειμένου μου άρα και άστοχη, επειδή όμως τα περισσότερα υποστηρίζουν ότι θεραπεύουν εκτός των άλλων και την οστεοαρθρίτιδα, δηλαδή τα κοινώς λεγόμενα «αρθριτικά», η άποψή μου σαν ειδικού, έχει κάποια βαρύτητα. Ζήτησα λοιπόν από τις εταιρείες που πωλούν τις ουσίες αυτές να μου δώσουν κάποια βιβλιογραφικά δεδομένα που να αποδεικνύουν του λόγου τους το αληθές. Οι περισσότερες δεν ανταποκρίθηκαν, μία όμως, η Αthenian Biohealing Corporation, μου έστειλε αρκετά στοιχεία ώστε να προσεγγίσω με αρκετή επιστημονική ακρίβεια ένα προϊόν από τα πιο γνωστά, το Hyaluron, δηλαδή το από του στόματος υαλουρονικό οξύ. Η ανακάλυψη του υαλουρονικού οξέος έγινε το 1934 από τον Karl Meyer, ο οποίος απομόνωσε μια καινούργια αμινογλυκάνη στο υαλοειδές σώμα του οφθαλμού του βοδιού, την οποία ονόμασε υαλουρονάνη από την ελληνική λέξη «ύαλος». Η διαφορά της από τις προηγούμενες ήταν ότι στο μόριό της δεν περιείχε θείο και ούτε συνδεόνταν με κάποια πρωτεϊνη. Η δομή του μορίου της υαλουρονάνης ή, όπως ονομάστηκε στη συνέχεια, υαλουρονικό οξύ (YO), είναι εξαιρετικά απλή. Αποτελείται από δύο σάκχαρα, το γλυκουρονικό οξύ και την Ν-ακετυλογλυκοζαμίνη, στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους, τα οποία επαναλαμβάνονται συνεχώς πολυάριθμες φορές (μέχρι και φορές) σε μια γραμμική αλληλουχία. Όσες περισσότερες 1

2 οι επαναλήψεις τόσο μεγαλύτερο το βάρος του μορίου, που στην φυσική του κατάσταση κυμαίνεται από μέχρι και και πλέον daltons στον άνθρωπο (ένα dalton ισούται με την μάζα ενός μορίου υδρογόνου). Η δομή αυτή προσφέρει και την πιο χαρακτηριστική ιδιότητα του YO, τη δυνατότητά του δηλαδή να κατακρατά τεράστιες ποσότητες νερού, μέχρι και 1000 φορές το βάρος του. Πιστεύεται ότι ένα γραμμάριο YO κατακρατά περίπου 6 λίτρα νερού. Η μοναδική αυτή ικανότητα του YO δικαιολογεί την παρουσία του σε πολλά όργανα του οργανισμού, όπως το δέρμα, τις αρθρώσεις, τον οφθαλμό, τα αγγεία, τον εγκέφαλο, την καρδιά, το σπέρμα και το ωάριο. Το μόριο συντίθεται από κύτταρα των ιστών αυτών, από ειδικές συνθετάσες και εκλύεται στη συνέχεια στο εξωκυτταρικό περιβάλλον. Ενα άτομο 70 κιλών περιέχει στο σώμα του περίπου 15 γραμμάρια YO. Το ένα τρίτο του συνολικού YO του σώματος αντικαθίσταται κάθε ημέρα. Ειδικές υαλουρονιδάσες το αποδομούν σε μικρότερα μόρια και έτσι αποβάλλεται από τον οργανισμό. Μετά την ηλικία των 65 ετών έχει παραμείνει μόνο το 10% του YO του σώματος που υπήρχε την παιδική ηλικία. Η εκπληκτική δημοσιότητα που απέκτησε το YO στις αρχές του 2000 οφείλεται σε μια έρευνα που έκανε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για την μακροβιότητα και ανακάλυψε ότι οι κάτοικοι που ζούσαν σε ένα ιαπωνικό χωριό, κοντά στο Τόκιο, την Yusurihara, δεν ήταν απλώς μακρόβιοι (με πραγματικά πιστοποιητικά γέννησης), αλλά διατηρούσαν ένα εξαιρετικό δέρμα, φυσική τριχοφυϊα, δεν έπασχαν από υπερμετρωπία και γενικά η όψη των ηλικιωμένων των 90 ετών ήταν παρόμοια με αυτή των 60 ετών. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν αγρότες, εργαζόμενοι σε σκληρές συνθήκες περιβάλλοντος και κάτω από συνεχή ήλιο. Η ερμηνεία του φαινομένου δεν είναι εύκολη. Αν και η πιθανότητα γενετικής προδιάθεσης είναι η πιο πιθανή, πολλοί απέδωσαν το φαινόμενο στη διατροφή. Πράγματι τα άτομα αυτά, επειδή ζουν σε μια περιοχή που δεν μπορεί να αναπτυχθεί το ρύζι, είναι υποχρεωμένα να τρώνε φυτικές ρίζες, ψάρι και άλλες τροφές που δεν περιέχουν σίδηρο. Η διατροφή αυτή για πολλά χρόνια, πιστεύεται ότι διατηρεί το YO του σώματός τους σε υψηλά επίπεδα, ακόμη και στις μεγάλες ηλικίες. Τα ευρήματα αυτά όπως είναι φυσικό δημιούργησαν την εντύπωση στο κοινό ότι το YO αποτελεί το «ελιξήριο της νεότητας» και άρχισε να προστίθεται σε άλλοτε άλλες ποσότητες σε πολλά είδη καλλωπισμού και διατροφής. 2

3 Η χορήγηση όμως YO για ιατρικούς λόγους είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα. Το πρώτο YO που χρησιμοποιήθηκε ήταν το Healon της εταιρείας Pharmacia, το 1970 στην μετεγχειρητική θεραπεία του καταρράκτη, του γλαυκώματος και της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς. Η ενδοφθάλμιος μετεγχειρητική χορήγηση YO εξελίχθηκε στην συνέχεια και περί το 2009 υπολογίσθηκε ότι περί τα άτομα είχαν επωφεληθεί από την θεραπεία (1). Το 99% του οφθαλμού αποτελείται από νερό. Το νερό αυτό συγκρατείται από το υαλουρονικό οξύ του υαλοειδούς σώματος. Το υαλοειδές σώμα δίδει στον οφθαλμό το σχήμα του. Το 75% των ατόμων ηλικίας πάνω από 65 ετών παθαίνουν οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς σώματος. Η πάθηση αυτή οφείλεται στην ξήρανση του υαλοειδούς σώματος από την βαθμιαία έλλειψη YO, που οδηγεί στην μείωση του μεγέθους του και στην αποκόλλησή του από το εσωτερικό τοίχωμα του οφθαλμού. Η κατάσταση αυτή εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα. Ο ασθενής έχει την εντύπωση ότι βλέπει φώτα να αναβοσβήνουν, ιστούς αράχνης, στίγματα κ.ά. Η πάθηση είναι καλοήθης αλλά πολύ σπάνια μπορεί να οδηγήσει και σε αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Μία άλλη διαταραχή, στην εκδήλωση της οποίας συμμετέχει και η μείωση του ΥΟ του οφθαλμού με την πάροδο της ηλικίας, είναι και η υπερμετρωπία. Η προοδευτική έλλειψη ΥΟ αλλάζει το σχήμα του οφθαλμού με αποτέλεσμα η οπτική εικόνα να μην εστιάζεται σωστά στον αμφιβληστροειδή. Το υαλουρονικό οξύ στο δέρμα αποτελεί το 50% του συνόλου του ΥΟ σώματος. Σε φυσιολογικό δέρμα, ανευρίσκεται στην βασική στιβάδα της επιδερμίδας μεταξύ των κερατινοκυττάρων και του δικτύου των ινών του κολλαγόνου συγκρατώντας νερό, διατηρώντας έτσι το σχήμα, την ελαστικότητα και την σφρηγιλότητα του δέρματος. Μελέτες έδειξαν ότι το ΥΟ βοηθά στην αναζωογόνηση των δερματικών κυττάρων, ιδιαίτερα της επιδερμίδας και στην παραγωγή του κολλαγόνου του δέρματος. Το ΥΟ συνδέεται με τα κερατινοκύτταρα, με τα CD44 μόρια προσκόλλησης που ευρίσκονται στην επιφάνειά τους, δημιουργώντας ένα σταθερό πλέγμα που διατηρεί την ενυδάτωση του δέρματος και επιτρέπει, αφ ενός την εύκολη διέλευση τροφικών στοιχείων στα παρακείμενα κύτταρα, αφ ετέρου με τις αντιοξειδωτικές ιδιότητες που διαθέτει, την προστασία τους από την ηλιακή ακτινοβολία. 3

4 Σε περιπτώσεις που το δέρμα τραυματισθεί, η ποσότητα του τοπικού ΥΟ στην πληγή πολλαπλασιάζεται διότι βοηθά αρχικά στην δημιουργία της αντιδραστικής φλεγμονής (έκλυση TNF και άλλων κυτταροκινών, αύξηση της μετανάστευσης φαγοκυττάρων κά), στη συνέχεια στη ρύθμιση της έντασης και της διάρκειας της φλεγμονής, με τις αντιοξειδωτικές δυνατότητες που διαθέτει και τέλος στην ταχύτερη αποκατάσταση της δερματικής βλάβης με την ενίσχυση του πολλαπλασιασμού των κερατινοκυττάρων. Με όλες αυτές τις ιδιότητες είναι λογικό ότι το υαλουρονικό οξύ του δέρματος έγινε στόχος της βιομηχανίας καλλυντικών. Το ΥΟ έχει χρησιμοποιηθεί σε τοπικές ενέσεις για την εξάλειψη των ρυτίδων, προσθέτοντας νερό κάτω από το δέρμα, μια δράση που διατηρείται για 6 περίπου μήνες. Ακόμη διάφορα σκευάσματα ενέσιμα ή σε κρέμες χρησιμοποιούνται καθημερινά για την αναζωογόνηση του δέρματος αλλά και για την εξάλειψη των ουλών από τραυματισμούς. Στις αρθρώσεις, το ΥΟ ευρίσκεται σε αφθονία και αποτελεί το κύριο συστατικό του αρθρικού υγρού. Το ποσό του κυμαίνεται από 2,5-3,5 mg/ml. Παράγεται από τα υμενοκύτταρα τύπου Β του αρθρικού υμένα και εκλύεται στο εσωτερικό της άρθρωσης. Κατανέμεται στον αρθρικό υμένα, τον αρθρικό χόνδρο και στο αρθρικό υγρό. Ο ρόλος του είναι πολλαπλός (2): 1) Μεταφέρει μικρού μοριακού βάρους μεταβολίτες και τροφικά συστατικά, κυρίως σάκχαρο από το αρθρικό υγρό στον αρθρικό χόνδρο αλλά και άχρηστα μεταβολικά παράγωγα του μεταβολισμού των χονδροκυττάρων, διαμέσου του αρθρικού υγρού, προς το αγγειακό δίκτυο του αρθρικού υμένα για να αποβληθούν από τον οργανισμό. Η μεταφορά αυτή υποβοηθείται από την κίνηση της άρθρωσης. 2) Το ΥΟ λόγω της σημαντικής υξώδους υφής του, παρεμβαίνοντας ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες, λειτουργεί σαν λιπαντικό, αλλά και απορροφά τους κραδασμούς που εξασκούνται κατά την κίνηση της άρθρωσης, ιδιαίτερα στις στηρικτικές αρθρώσεις, όπως είναι τα γόνατα. Σαν λιπαντικό, το ΥΟ επιτυγχάνει, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, συντελεστή τριβής 0,02 και λιγότερο. Κατά την κίνηση της άρθρωσης, όταν οι επιφάνειες των δύο αρθρικών χόνδρων πλησιάζουν η μία την άλλη, το αρθρικό υγρό που ευρίσκεται ανάμεσά τους συμπιέζεται και έχει 4

5 δύο διεξόδους, είτε ρέει προς τα πλάγια απομακρυνόμενο από τις επιφάνειες, είτε εισέρχεται μέσα στον αρθρικό χόνδρο από τους πόρους που αυτός διαθέτει στην επιφάνειά του. Η διάμετρος των πόρων είναι περί τα 60 Angstrom (A 0 ), επομένως μόρια μεγαλύτερα των 60 A O δεν μπορούν να εισέλθουν στον αρθρικό χόνδρο και έτσι παραμένουν μεταξύ των αρθρικών επιφανειών και συμπιέζονται. Ετσι, δημιουργείται ένα στρώμα υαλουρονικού οξέος σε μορφή γέλης και πάχους 225 A O ανάμεσα στις αρθρικές επιφάνειες. Το στρώμα αυτό εξασφαλίζει την λίπανση της άρθρωσης. Το ΥΟ χρησιμεύει ακόμη και για την απορρόφηση των δυνάμεων που εξασκούνται πάνω στον αρθρικό χόνδρο κατά την έντονη κίνηση της άρθρωσης. Η μεγάλη ιξωδοελαστικότητα του μορίου του που οφείλεται στον όγκο του, το μεγάλο μοριακό βάρος του και την διάταξη των μορίων του στο χώρο, του επιτρέπει να παρεμβαίνει μεταξύ των αρθρικών επιφανειών, σαν πλαστικό σώμα, να αποθηκεύει ενέργεια στο δίκτυό του και να απορροφά τους κραδασμούς. 3) Το ΥΟ διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες τροποποιώντας την φλεγμονώδη αντίδραση, μόνο όμως όταν διαθέτει μεγάλο μοριακό βάρος. Αρχικά βοηθά στην εγκατάστασή της, μετά μειώνει την ένταση και τη διάρκειά της και τέλος διεγείρει τα εναπομείναντα κύτταρα να πολλαπλασιαστούν και να αναπληρώσουν την βλάβη. Τέλος, φαίνεται ότι διαθέτει και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. 4) Το ΥΟ ακόμη αποτελεί και δομικό συστατικό των πρωτεογλυκανών, των μορίων δηλαδή που ευρίσκονται μέσα στον αρθρικό χόνδρο, κατακρατούν νερό και ενισχύουν την ελαστικότητα του αρθρικού χόνδρου. Η παρουσία του βοηθά στην σύνθεση και συσσωμάτωσή τους. Χωρίς τις πρωτεογλυκάνες ο αρθρικός χόνδρος χάνει την ελαστικότητά του, αποκτά σε κάθε κίνηση της άρθρωσης ρήγματα και τελικά καταστρέφεται οδηγώντας στην οστεοαρθρίτιδα. Στις αρθρώσεις με την πάροδο της ηλικίας αλλά και κάτω από την επίδραση διαφόρων εξωγενών παραγόντων, όχι μόνο προκαλείται μείωση της παραγωγής ΥΟ αλλά και αυτό το ολίγο που παράγεται έχει μικρό μοριακό βάρος. Η μείωση του μοριακού του βάρους βαθμιαία οδηγεί σε μείωση της ιξωδοελαστικότητάς του και των ρεολογικών, αμυντικών και τροφικών 5

6 ιδιοτήτων του. Η άρθρωση δεν προστατεύεται πλέον και προοδευτικά καταστρέφεται δημιουργώντας τις εκφυλιστικές βλάβες της οστεοαρθρίτιδας. Επομένως, η χορήγηση υαλουρονικού οξέος είτε ενδαρθρικά, είτε από του στόματος αποτελεί μια απλή θεραπεία υποκατάστασης, δηλαδή ό,τι λείπει στον οργανισμό, αντικαθίσταται με το εξωγενώς χορηγούμενο φάρμακο. Παρόλο που η ενδαρθρική χορήγηση ΥΟ εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1967 για να βελτιώσει την λίπανση της άρθρωσης, η έγκριση της χορήγησής του στην οστεοαρθρίτιδα δόθηκε μόλις το 1997 από την FDA. Οι βασικές μελέτες, πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η απόφαση, ήταν μια διπλή τυφλή πολυκεντρική, διάρκειας 6 μηνών, σε 495 ασθενείς στις ΗΠΑ και μια άλλη παρόμοια αλλά μονοκεντρική σε 100 ασθενείς στην Ευρώπη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 68% των ασθενών είχαν βελτίωση παρόμοια με αυτή που προκαλεί το ισχυρό αντιφλεγμονώδες φάρμακο Ναπροξέν στην ανώτερη δόση των 1000 mg για το ίδιο χρονικό διάστημα (3). Μια εξαιρετική μεταανάλυση όλων των μελετών μέχρι το 2006 από την Cochrane Library έδειξε ότι η ενδαρθρική χορήγηση ΥΟ έχει τα ίδια αποτελέσματα με την ενδαρθρική χορήγηση κορτικοστεροειδών αλλά τα θετικά αποτελέσματα με το ΥΟ διαρκούν μέχρι και 6 μήνες (4). Τα τελευταία χρόνια τόσο η Ευρωπαϊκή όσο και η Αμερικάνικη ρευματολογική εταιρεία, σε πλήρη συμφωνία με τις αντίστοιχες ορθοπεδικές, έχουν αποδεχθεί την χρησιμότητα της ενδαρθρικής χορήγησης ΥΟ στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος. Το συμπέρασμα που εξάγεται απ όσα αναφέραμε μέχρι τώρα, είναι ότι πράγματι το ΥΟ είναι ένα πολύ σημαντικό μόριο για τον οργανισμό του ανθρώπου και ότι η βαθμιαία μείωσή του με την άνοδο της ηλικίας, προκαλεί πολλά από τα κλινικά συμπτώματα και σημεία της γήρανσης των διαφόρων ιστών. Εάν λοιπόν, με κάποιους τρόπους, αναστείλουμε την προοδευτική μείωσή του, τότε κάποια από τα όργανά μας, όπως το δέρμα ή οι αρθρώσεις και άλλα, θα διατηρηθούν σε σχετικά καλή κατάσταση. Επομένως, το υαλουρονικό οξύ έχει στοιχεία που θα επέτρεπαν να χαρακτηρίσθεί κατά κάποιο τρόπο ως «το ελιξήριο της νεότητας» για ορισμένους 6

7 ιστούς που δεν πάσχουν από κάτι σοβαρότερο, παρά μόνο από την φυσιολογική ηλικιακή φθορά. Η αναπλήρωση του ΥΟ στην οστεοαρθρίτιδα γίνεται, μέχρι σήμερα, με έγχυση του φαρμάκου μέσα στην άρθρωση. Αυτός ο τρόπος χορήγησης έχει αρκετά μειονεκτήματα όπως: α) η πιθανή μόλυνση της άρθρωσης, β) η πιθανότητα το ΥΟ, όλο ή ένα μέρος του, να ενεθεί εκτός άρθρωσης, ιδιαίτερα σε αρθρώσεις πιο δύσκολα προσβάσιμες, όπως πχ αυτή του ισχίου και γ) το γεγονός ότι η νόσος οστεοαρθρίτιδα, που προσπαθούμε να θεραπεύσουμε, δεν αφορά μόνο μία ή δύο αρθρώσεις, αλλά πολύ περισσότερες. Πώς θα μπορούσε κάποιος π.χ. να αντιμετωπίσει με ενέσιμο υαλουρονικό οξύ μια οστεοαρθρίτιδα των άκρων χεριών με πολλά προσβεβλημένα δάκτυλα ή της σπονδυλικής στήλης; Αφού λοιπόν παραδεχόμαστε ότι η χορήγηση του υαλουρονικού οξέος βελτιώνει τα περισσότερα όργανα του σώματος, τότε θα πρέπει να βρούμε και κάποιον τρόπο, το σημαντικό αυτό μόριο να κατανέμεται μετά τη λήψη του σε ολόκληρο το σώμα, με ένα σταθερό και συνεχή τρόπο και για μεγάλα χρονικά διαστήματα μηνών ή ετών. Λογικά, ο πιο απλός και σίγουρος τρόπος είναι να χορηγούμε το ΥΟ από του στόματος σαν διατροφικό συμπλήρωμα. Πριν όμως αναλύσουμε την σχετική βιβλιογραφία καλόν είναι να υπενθυμίσουμε ότι το ΥΟ διαθέτει όλα αυτά τα πλεονεκτήματα που ήδη περιγράψαμε και κυρίως την δυνατότητά του να απορροφά νερό μόνον εάν εξασφαλισθεί μια απαραίτητη προϋπόθεση, δηλαδή το μοριακό του βάρος να είναι πολύ μεγάλο, τουλάχιστον όσο και το φυσιολογικό. Σε αντίθετη περίπτωση η διεθνής βιβλιογραφία δείχνει ότι αντί να βοηθήσει μπορεί να προκαλέσει σημαντική βλάβη. Πράγματι αρκετές εργασίες έχουν δείξει ότι το χαμηλού μοριακού βάρους ΥΟ έχει τελείως διαφορετικές ιδιότητες από αυτό που διαθέτει υψηλό μοριακό βάρος. Πιστεύεται ότι τα πιο επικίνδυνα υαλουρονικά οξέα από αυτά που κυκλοφορούν στα διάφορα παρασκευάσματα είναι αυτά που έχουν μοριακό βάρος κάτω των daltons. Μελέτες δείχνουν ότι ΥΟ χαμηλού μοριακού βάρους μπορεί να προκαλέσει διέγερση των καρκινικών κυττάρων, νεοαγγείωση και αύξηση των μεταστάσεων. Ακόμη υπάρχουν εργασίες που δείχνουν ότι τμήματα υαλουρονικού 7

8 οξέος με μέγεθος περι τα daltons αυξάνουν αντί να μειώνουν την φλεγμονώδη αντίδραση και μπορούν προξενήσουν επιδείνωση των οστεοαρθριτικών βλαβών στον αρθρικό χόνδρο. Επομένως εδώ έχουμε μια κατάσταση όπου το «μέγεθος μετράει» και μάλιστα σε κρίσιμο και σημαντικό βαθμό (5). Εάν πρέπει, για τους παραπάνω σοβαρούς λόγους, να χορηγούμε διατροφικά ή φαρμακευτικά σκευάσματα όπου το ΥΟ που θα περιέχουν θα πρέπει να είναι υψηλού μοριακού βάρους, προκύπτει το εξής ερώτημα: είναι δυνατόν να απορροφηθεί ένα τόσο μεγάλο μόριο, δηλ πάνω από daltons, από τα τοιχώματα του εντέρου; Στην πορεία για να επιλυθεί το παραπάνω ερώτημα, προέκυψαν και άλλα δύο: 1) Πόσο καθαρό είναι το ΥΟ που θα χορηγήσουμε (χωρίς προσμίξεις από πρωτεϊνες ή άλλα συστατικά) και 2) κατά πόσο, εάν απορροφηθεί από το έντερο, θα κατανεμηθεί στα σημεία που το χρειαζόμαστε για να δράσει ή ο οργανισμός θα το αποβάλλει άμεσα. Οι πηγές του ΥΟ για κάθε χρήση είναι τρείς: α) από το λειρί του πετεινού, β) από τον στερνικό χόνδρο της όρνιθας και γ) από ειδική ζύμωση κατά η καλλιέργεια ενός είδους στρεπτόκοκκου. Η καθαρότητα των δύο πρώτων πηγών κυμαίνεται από 10-20% με τις καλύτερες συνθήκες, ενώ η καθαρότητα της 3ης πηγής πλησιάζει το 90%. Ακόμη το μοριακό βάρος του ΥΟ που προκύπτει από τις δύο πρώτες πηγές δεν ξεπερνά τα daltons, ενώ από την ειδική ζύμωση από καλλιέργεια στρεπτοκόκκων προκύπτει ΥΟ με μοριακό βάρος daltons και περισσότερο. Εύκολα λοιπόν μπορεί κανείς να επιλέξει την πηγή που θα προμηθευθεί το ΥΟ για διατροφικό συμπλήρωμα (5). Στο ερώτημα εάν το ΥΟ που επιλέξαμε απορροφάται από το έντερο και κατανέμεται στις περιοχές που μας ενδιαφέρουν απάντησε μια εργασία που έγινε με ραδιοσημασμένο μεγάλου μοριακού βάρους ΥΟ σε γάτες και σκύλους (Hyaluron). Τα ευρήματα έδειξαν ότι μπορεί να απορροφηθεί και συγκεντρώνεται εκλεκτικά στις αρθρώσεις, στο δέρμα και στους άλλους ιστούς μετά από 4 ώρες (6). 8

9 Τα τελικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την μέχρι σήμερα διεθνή βιβλιογραφία έχουν ως εξής: 1) Το ΥΟ είναι ένα ιδιαίτερα χρήσιμο μόριο και βοηθά την αναζωογόνηση των ιστών κάποιων οργάνων. 2) Για να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα κάποιο ΥΟ, που διατίθεται στην αγορά και λαμβάνεται από του στόματος, θα πρέπει: α) να χορηγηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, β) να συνδυάζεται με άφθονη λήψη νερού, γ) να είναι προϊόν καλλιέργειας στρεπτοκόκκων, δ) να έχει μεγάλο μοριακό βάρος και ε) να έχει αποδειχθεί με την κατάλληλη μελέτη ότι απορροφάται από το έντερο και κατανέμεται στους ιστούς που μας ενδιαφέρουν. Εάν κάποιο προϊόν της αγοράς συγκεντρώνει όλες αυτές τις προϋποθέσεις, τότε μπορούμε να το δοκιμάσουμε για 5-6 μήνες και μετά να επαναξιολογήσουμε την κατάσταση. Η προσεκτική αυτή προσέγγιση πρέπει να εφαρμόζεται για όλες τις ουσίες που δίνουμε στον οργανισμό. Μια ουσία είναι χρήσιμη εάν ο οργανισμός την στερείται. Εάν την διαθέτει σε αφθονία, η χορήγησή της εξωγενώς σαν φάρμακο, μπορεί αντί να βοηθήσει, να βλάψει. Την ίδια τακτική πρέπει να ακολουθούμε και για κάθε άλλη ουσία που χορηγούμε ακόμη και για τις «αθώες» βιταμίνες. Επειδή το ποσοστό της έλλειψης του υαλουρονικού οξέος σε κάθε οργανισμό είναι αδύνατον να το υπολογίσουμε, γι αυτό και η προοδευτική αναπλήρωσή του είναι η πιο σωστή τακτική. Βιβλιογραφία 1. en.wikipedia.org/.../hyaluronan 2. Γεωργιάδης Α., Οστεοαρθρίτιδα, Αθήνα Altman RD.,eta al., J Rheumat, 1998,26; Bellamy N, et al. Cochrane Database Syst Rev 2006;19(2) 5. Bucci L. et al., J of Applied Nutrition, 2004:54:10 6. Baloch L. et al., J Agric Food Chem.2008;56:10582 * Τμήματα του παραπάνω άρθρου δημοσιεύθηκε προ 2ετίας στο myoskeletiko.com 9