ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : ΑΓΑΠΗΤΟΥ ΧΡΥΣΑ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΧΑΛΚΙΔΑΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ «ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : ΑΓΑΠΗΤΟΥ ΧΡΥΣΑ Ιούνιος

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΑ 2. ΑΡΧΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ/ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ 3. ΝΟΜΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 4. FRANCHISING 5. ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 6. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ 2

3 1.ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΕΝΙΚΑ «Επιχειρείν» Ο όρος «επιχειρηματικότητα» αποτελεί τα τελευταία 7-8 χρόνια μια έννοια που γίνεται ολοένα και περισσότερο γνωστή. Αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κανείς βλέποντας τις προσπάθειες ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, μέσω εκδηλώσεων, επιμορφωτικών σεμιναρίων και προγραμμάτων χρηματοδότησης τόσο νέων όσο και υφιστάμενων επιχειρήσεων. Οι λόγοι για τους οποίους έχει στραφεί η προσοχή της ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας στην πολυσήμαντη έννοια του «επιχειρείν», σχετίζονται με τα άμεσα και έμμεσα αποτελέσματα που έχει στο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον της χώρας. Η κυριότερη συνέπεια που επιφέρει στην εθνική οικονομία αναφέρεται στην τόνωσή της με τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, με θετικές επιπτώσεις στις πιθανότητες και τις προοπτικές βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητάς τους. Πολλές και τεκμηριωμένες μελέτες έχουν αποδείξει ότι η δημιουργία νέων αλλά και η ύπαρξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων συμβάλλουν στη βελτίωση των όρων και μεγεθών απασχόλησης και κατ επέκταση τη μείωση της ανεργίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη και διάχυση της επιχειρηματικότητας στην περιφέρεια, στην «ολοκληρωμένη» ανάπτυξη υποβαθμισμένων αστικών περιοχών και στην «ολοκληρωμένη» αντιμετώπιση ορεινών - απομακρυσμένων περιοχών της υπαίθρου στην περιφέρεια. Τα θετικά αποτελέσματα για την οικονομία έχουν εθνική εμβέλεια, δεδομένου ότι τονώνουν τις τοπικές οικονομίες με νέες επιχειρήσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, συνεπικουρώντας έτσι έμμεσα και την προσπάθεια προς την κατεύθυνση της αποκέντρωσης. Εξίσου σημαντική είναι η προσπάθεια τόνωσης της επιχειρηματικότητας σε ειδικές κατηγορίες πληθυσμού όπως οι νέοι, οι γυναίκες και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Κατά συνέπεια, βελτιώνονται οι πιθανότητες εξεύρεσης της βέλτιστης επαγγελματικής προοπτικής και επιτυγχάνονται καλύτερα αποτελέσματα στον τομέα της απασχόλησης, της βελτίωσης της επαγγελματικής τους θέσης, όσο και της κοινωνικής αναγνώρισης. Η Επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα 1 Με βάση τα ευρήματα της Ετήσιας Έκθεσης του ΙΟΒΕ(Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών), η οποία εξετάζει την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, η επιχειρηματικότητα παρουσίασε το 2005 ποσοτική και ποιοτική βελτίωση. Πιο αναλυτικά: Οι Κυριότερες Εξελίξεις το 2005 Το 2005 το 17% του πληθυσμού της Ελλάδας ηλικίας (πάνω από 1,1, εκ. άτομα) σχετίζεται με κάποιου τύπου επιχειρηματική δραστηριότητα. Το ποσοστό αυτό είναι το τρίτο υψηλότερο στην Ευρώπη. Απ αυτούς, 700 χιλ. περίπου ήταν καθιερωμένοι επιχειρηματίες και οι υπόλοιποι (6,5 του συνόλου) ήταν στα αρχικά στάδια έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας (νέοι ή επίδοξοι επιχειρηματίες). Τέλος, ένα 3% του πληθυσμού ανέστειλε το 2005 την επιχειρηματική του δραστηριότητα. Σύμφωνα 1 Πηγή : IOBE 3

4 με τους ορισμούς της έρευνας στην επιχειρηματική δραστηριότητα περιλαμβάνεται και η αυτοαπασχόληση. Η επιχειρηματικότητα ανάγκης μειώνεται σταθερά καθώς όλο και περισσότεροι Έλληνες στρέφονται προς την επιχειρηματική δράση για να εκμεταλλευθούν μια διαφαινόμενη ευκαιρία και λιγότεροι αυτοί που το κάνουν από ανάγκη: Μόνο το 14,2% των νέων ή επίδοξων επιχειρηματιών δηλώνει ότι αναγκάστηκε να προσφύγει στην επιχειρηματική δράση επειδή δεν είχε άλλες επιλογές εργασίας. Το 2004 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν διπλάσιο και το 2003 σχεδόν 40%. Η εξέλιξη αυτή υποδηλώνει ποιοτική βελτίωση της νέας επιχειρηματικότητας. Για τρίτο κατά σειρά χρόνο η Ελλάδα καταγράφει υψηλά ποσοστά νέων εγχειρημάτων που έχουν ως τελικό πελάτη τον καταναλωτή. Το εύρημα αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που σήμερα ξεκινούν φαίνεται ότι απλώς αναπαράγουν, αντί να μεταβάλλουν, την τομεακή κατανομή της επιχειρηματικότητας στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με πιο πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ συμμετέχοντας στο διεθνές ερευνητικό πρόγραμμα Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου για την Επιχειρηματικότητα (Global Entrepreneurship Monitor-GEM) κατεγράφη στην Ελλάδα το 2006 αύξηση της επιχειρηματικότητας αρχικών σταδίων. Ειδικότερα, ποσοστό 7,9% του πληθυσμού ηλικίας ετών δήλωσε ότι βρισκόταν στη φάση εκκίνησης ενός νέου εγχειρήματος, συμπεριλαμβανομένης και της αυτοαπασχόλησης. Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται τόσο τα άτομα που είχαν ξεκινήσει κάποιες προκαταρκτικές ενέργειες για την έναρξη μιας επιχείρησης (επίδοξοι επιχειρηματίες), αλλά και όσοι είχαν πράγματι ξεκινήσει μια επιχείρηση και είχαν πληρώσει μισθούς για τουλάχιστον τρεις μήνες, αλλά λιγότερο από 42 μήνες (νέοι επιχειρηματίες). Πρόκειται για σημαντική αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, δεδομένου ότι το αντίστοιχο ποσοστό μέχρι τώρα στις έρευνες του GEM κυμαινόταν σταθερά ανάμεσα στο 5,7% και στο 6,7%. Με το ποσοστό αυτό η Ελλάδα καταλαμβάνει την 19η θέση στην παγκόσμια κατάταξη, αλλά την 4η στην Ευρώπη, μια συγκριτική επίδοση σημαντικά καλύτερη από τα προηγούμενα χρόνια. Από την έρευνα επίσης προκύπτουν τα παρακάτω συμπεράσματα: Ποσοστό 14,2% του πληθυσμού ετών δηλώνει ότι έχει σκοπό να ξεκινήσει μια επιχείρηση (συμπεριλαμβανομένης της αυτοαπασχόλησης) τα επόμενα τρία χρόνια (15,4% το 2005). Ποσοστό 2,7% του πληθυσμού ετών δηλώνει ότι έκλεισε μια επιχείρηση κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρονιάς (2,9% το 2005). Ποσοστό 22% πιστεύει ότι υπάρχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες στην αγορά, οι οποίες θα μπορούσαν να τύχουν επιχειρηματικής αξιοποίησης (16% το 2005). Επιχειρηματικότητα-Βασικές έννοιες Στο ερώτημα «τι είναι επιχειρηματικότητα» έχουν δοθεί και εξακολουθούν να δίνονται ποικίλες απαντήσεις από τους κοινούς ανθρώπους, τους ανθρώπους του ακαδημαϊκού και επιχειρηματικού κόσμου. Πριν όμως δώσουμε κάποιους από τους ορισμούς της επιχειρηματικότητας από έγκυρους και έγκριτους επιστήμονες, είναι σκόπιμο να διευκρινίσουμε κάποια σημεία προκειμένου να κατανοήσουμε καλύτερα την έννοια της επιχειρηματικότητας. 4

5 Ο όρος της επιχειρηματικότητας αντιπροσωπεύει ένα συγκεκριμένο τρόπο «σκέπτεσθαι» και «λειτουργείν» και δεν περιορίζεται μόνο σε εκείνους τους ορισμούς που χρησιμοποιούν την επιχειρηματικότητα ως όρο ταυτόσημο με την δημιουργία καινούριας επιχείρησης. Η επιχειρηματικότητα έχει να κάνει με την αντίληψη και την κουλτούρα του επιχειρείν, αντιπροσωπεύει δηλαδή μια νοοτροπία και είναι έννοια πολυδιάστατη. Επιχειρηματικότητα, πολύ απλά μπορούμε να πούμε ότι, είναι η προσπάθεια μετατροπής της πρωτοβουλίας σε αποτέλεσμα. Περιλαμβάνει σαν βήματα την καινοτομία, την ηγεσία, τη διαχείριση και την ανάπτυξη της πρωτοβουλίας. Στα πλαίσια αυτού του ορισμού γίνεται σαφές ότι η έννοια της επιχειρηματικότητας δεν εμπεριέχει μόνο τους επιχειρηματίες, αλλά και εκείνους που ακολουθούν αυτά τα βήματα χωρίς να τους ανήκουν οι συντελεστές παραγωγής. Ως επιχειρηματικά σκεπτόμενο άτομο θα μπορούσε, επομένως, να θεωρηθεί και ο εργαζόμενος σε μια εταιρία που είχε μια καινοτομική ιδέα όσον αφορά τον τρόπο παραγωγής των προϊόντων. Έχοντας, λοιπόν, κάνει σαφές ότι η επιχειρηματικότητα είναι μια έννοια πολυδιάστατη, στη συνέχεια παραθέτουμε κάποιους ορισμούς από την ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. Έτσι, σύμφωνα με τον καθηγητή Robert Hisrich, επιχειρηματικότητα είναι η διαδικασία δημιουργίας κάτι καινούργιου που έχει αξία, με την ορθολογική διαχείριση χρόνου, πόρων και ιδεών και την ανάληψη των συνοδευόμενων οικονομικών, κοινωνικών, ψυχολογικών κινδύνων, που προσφέρει ανταμοιβές (οικονομικές, ψυχολογικές) στον επιχειρηματία και γενικότερα στην κοινωνία. Σύμφωνα με τον καθηγητή Εμμ. Κονδύλη η επιχειρηματικότητα ορίζεται ως η αναγνώριση και εκμετάλλευση των ευκαιριών μιας κατάστασης κατά τρόπο παραγωγικό και (συνήθως) με ρίσκο του Επιχειρηματία. Η αναγνώριση των ευκαιριών μιας κατάστασης προκύπτει από έρευνα της αγοράς και των αναγκών των καταναλωτών, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν υπάρχουν ανάγκες που δεν ικανοποιούνται. Εξίσου σημαντικό είναι να αναλυθεί και ο τρόπος ικανοποίησης των αναγκών, δεδομένου ότι μπορεί να υπάρχουν τρόποι και περιθώρια βελτίωσης πάνω στα υπάρχοντα προϊόντα και υπηρεσίες της αγοράς. Η εκμετάλλευση κατά τρόπο παραγωγικό ενέχει δυο σκέλη : την αποδοτικότητα και την αποτελεσματικότητα. Η αποδοτικότητα είναι ένα ποσοτικό (μετρήσιμο) μέγεθος και έχει να κάνει με τη σχέση «εκροές/εισροές». Είναι ένα μέτρο των απαιτούμενων πόρων για την επίτευξη μιας εκροής. Από την άλλη πλευρά, η αποτελεσματικότητα ενδιαφέρεται περισσότερο για τον βαθμό στον οποίο επιτυγχάνονται οι στόχοι που έχουν τεθεί, είναι δηλαδή, μέτρο της ποιότητας της εκροής. Με άλλα λόγια, δείχνει αν τα προϊόντα ή υπηρεσίες που προσφέρονται στην αγορά ικανοποιούν τις ανάγκες των καταναλωτών και έγιναν αποδεκτά. Σύμφωνα με τον Drucker η αποδοτικότητα σχετίζεται με την πραγματοποίηση των διαφόρων δραστηριοτήτων με τον πλέον κατάλληλο τρόπο (doing the things right), ενώ η αποτελεσματικότητα σχετίζεται με την πραγματοποίηση των επιθυμητών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (doing the right things). 5

6 Ενδοεπιχειρηματικότητα Η επιχειρηματικότητα, όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν είναι συνυφασμένη μόνο με τη δημιουργία μιας καινούριας επιχείρησης αλλά είναι κυρίως η ανίχνευση και κινητοποίηση των ταλέντων και δυνατοτήτων μας για έκφραση και δημιουργικότητα. Συνεπώς, το επιχειρηματικό πνεύμα είναι και θα πρέπει να καλλιεργείται και μέσα σε μια υφιστάμενη επιχείρηση προκειμένου να είναι επιτυχημένη. Η έννοια που αποδίδει καλύτερα την επιχειρηματικότητα εντός μιας εταιρείας είναι αυτή της ενδοεπιχειρηματικότητας. Η ενδοεπιχειρηματικότητα αναπτύσσεται και εξασφαλίζεται με τη δημιουργία υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος στην επιχείρηση όπου μειώνονται τα διαχωριστικά όρια μεταξύ των εργαζομένων των διαφόρων τμημάτων και μεταξύ των εργαζομένων και των διευθυντικών στελεχών. Μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους μπορεί μια επιχείρηση δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για την ανακάλυψη και εκμετάλλευση νέων επιχειρηματικών ευκαιριών είναι οι εξής : Τεχνολογίες. Το Διαδίκτυο, τα πληροφοριακά συστήματα, το λογισμικό συλλογικής χρήσης, επιτρέπουν στα μέλη μιας εταιρείας ακόμη και εάν αυτή έχει υποκαταστήματα σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο να επικοινωνούν ακαριαία και να μοιράζονται σημαντικές πληροφορίες. Εναλλαγή θέσεων εργασίας. Η τοποθέτηση και ανατοποθέτηση των εργαζομένων μιας εταιρείας σε διάφορες θέσεις εργασίας με διαφορετικά κάθε φορά καθήκοντα και αρμοδιότητες επιτρέπει στα μέλη της να αποκτήσουν σφαιρική και εμπεριστατωμένη εικόνα για την ολότητα της παραγωγικής διαδικασίας. Με αυτό τον τρόπο οι εργαζόμενοι είναι δυνατόν να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες σε αντικείμενα που πιθανόν να μην είχαν την ευκαιρία να αναπτύξουν, οι οποίες ωστόσο μπορεί να αποδειχθούν ιδιαίτερα σημαντικές για τη βελτίωσή ή ανάπτυξη νέων προϊόντων ή υπηρεσιών. Ομάδες εργασίας. Οι ομάδες εργασίας είναι εργαζόμενοι από διάφορα τμήματα της εταιρείας που αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν διάφορα έργα εντός κάποιων τεθέντων χρονικών ορίων. Η πρακτική αυτή που εφαρμόζεται από αρκετές επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική καθότι η συνεργασία ατόμων με διαφορετικές γνώσεις και δεξιότητες μπορεί να αποτελέσει πηγή νέων ιδεών. Παροχή κινήτρων. Η αναγνώριση (υλική και ηθική) των υπηρεσιών που προσφέρουν οι εργαζόμενοι αποτελεί σημαντικό παράγοντα υποκίνησης για βελτίωση της απόδοσής τους, με αποτέλεσμα να νιώθουν ικανοποιημένοι και άρα να έχουν τη διάθεση να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους. Συνεπώς, το εργασιακό κλίμα μέσα σε μια επιχείρηση που διασφαλίζει την αφοσίωση των εργαζομένων, την ανάπτυξη πολλαπλών δεξιοτήτων, την αναγνώριση ιδεών, και υψηλό επίπεδο ενεργητικότητας συνεισφέρει στην προώθηση της ενδοεπιχειρηματικότητας και κατ επέκταση στην καινοτομία και ανάπτυξή της. Κίνητρα ώθησης/προσέλκυσης για την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας Για να γίνει κάποιος επιτυχημένος επιχειρηματίας πρέπει πρώτα απ όλα να δώσει μια ειλικρινή απάντηση στο ερώτημα «γιατί θέλω να γίνω επιχειρηματίας;» Αν και στο προαναφερόμενο ερώτημα μπορούν να δοθούν πολλές απαντήσεις παρακάτω 6

7 παρουσιάζονται οι κυριότερες από αυτές, που στην ουσία αποτελούν και τα κίνητρα ώθησης/προσέλκυσης για την ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Αυτά είναι τα εξής : Επιθυμία απόκτησης οικονομικού κέρδους ή υψηλότερου εισοδήματος από αυτό που μπορεί να επιτευχθεί από εναλλακτικές ενασχολήσεις Ανασφάλεια εργασίας Απεγκλωβισμός από το άγχος εξεύρεσης μόνιμης εργασίας Ανάγκη επιβίωσης (στις περιπτώσεις αδυναμίας εξεύρεσης εργασίας ή απόλυσης) Ανάγκη για ανεξαρτησία Ανάγκη για επίτευγμα Επιδίωξη αρχηγικής θέσης Ενασχόληση με κάτι που θεωρούν πραγματικά ενδιαφέρον Κατάκτηση κοινωνικής καταξίωσης/κύρους Ανάγκη αξιοποίησης των γνώσεων, δεξιοτήτων και εμπειριών που διαθέτουν Ανάπτυξη νέων ιδεών-χαρά της δημιουργίας Πρόκληση να κερδίσουν το στοίχημα με τον εαυτό τους στον επιχειρηματικό στίβο (να διαπιστώσουν αν μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους) Τα χαρακτηριστικά του επιχειρηματία Πολλαπλές έρευνες που μελετούν την επιχειρηματικότητα παγκοσμίως, επιβεβαιώνουν ότι οι επιτυχημένοι επιχειρηματίες έχουν κάποια κοινά στοιχεία σε ικανότητες, δεξιότητες, προσωπικά χαρακτηριστικά που τους διαφοροποιούν από τα υπόλοιπα άτομα. Κυριότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι : Έντονη θέληση και πίστη στον εαυτό του/της. Δέσμευση (αίσθηση της υποχρεώσεως) και αποφασιστικότητα. Επιθυμία για ανάληψη ευθύνης. Επιμονή για εκμετάλλευση της ευκαιρίας και αίσθηση του επείγοντος. Αντίληψη του επιχειρηματικού κινδύνου, της αβεβαιότητας και των αμφίβολων καταστάσεων. Ικανότητα λήψης αποφάσεων. Φανατική προσήλωση στη δουλειά τους. Δημιουργικότητα και ευελιξία. Η συνεχής αναζήτηση πληροφοριών και γνώσεων. Προσανατολισμός προς το μέλλον. Αυτοϋποκίνηση. Αυτοπεποίθηση. Ηγετικές ικανότητες. Επικοινωνιακές δεξιότητες. Υψηλό επίπεδο ενεργητικότητας. Γερά ΝΕΥΡΑ! 7

8 Επιχειρηματικό περιβάλλον Στην ανάλυση που ακολουθεί θα εξετάσουμε τους παράγοντες του εξωτερικού περιβάλλοντος που επηρεάζουν άμεσα την επιχειρηματική ανάπτυξη. Αυτοί οι παράγοντες διακρίνονται σε τέσσερις κατηγορίες : τους οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικοπολιτιστικούς και τεχνολογικούς παράγοντες. Οι πολιτικοί παράγοντες αναφέρονται στην κυβερνητική πολιτική και νομοθεσία που αφορά την παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας. Για παράδειγμα, η θεσμοθέτηση κρατικών φορέων καθοδήγησης και υποστήριξης των επιχειρηματιών και η μείωση της γραφειοκρατίας αποτελούν κρατικούς παράγοντες που ασκούν μεγάλη επιρροή στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Οι οικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας περιλαμβάνουν την φάση του οικονομικού κύκλου που βρίσκεται η οικονομία της χώρας, δηλαδή εάν βρίσκεται σε φάση οικονομική κρίσης, ύφεσης, ανάπτυξης ή ευημερίας, τον πληθωρισμό, τη νομισματική πολιτική, τα επιτόκια, την πιστωτική πολιτική των τραπεζών. Στους πολιτικούς παράγοντες εξετάζονται ακόμη, τα επίπεδα ανεργίας, η κρατική οικονομική πολιτική και η διάρθρωση του φορολογικού συστήματος. Η ευκολία πρόσβασης σε χρηματικούς πόρους και οι φορολογικές διευκολύνσεις υπέρ των μικρών επιχειρήσεων, μπορούν, για παράδειγμα, να γίνουν μοχλός ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας. Η καλλιέργεια της επιχειρηματικότητας εξαρτάται επίσης από κοινωνικοπολιτιστικούς παράγοντες. Αυτοί αντιπροσωπεύουν το σύνολο των αξιών, πιστεύω, ιδανικών και άλλων χαρακτηριστικών που διακρίνουν τα μέλη μιας χώρας. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, η ισότητα των μειονοτήτων, η διεκδίκηση των γυναικών για ίσες ευκαιρίες με τους άντρες, το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού, καθώς και το εκπαιδευτικό σύστημα επιδρούν στην ανάληψη επιχειρηματικής δραστηριότητας. Για παράδειγμα, εάν μια κοινωνία θεωρεί ύψιστη αξία την ενασχόληση με τις επιχειρήσεις και τις καινοτομίες, ή η παρεχόμενη εκπαίδευση στοχεύει στην καλλιέργεια των ικανοτήτων για την ίδρυση και ανάπτυξη μιας μικρής επιχείρησης, δημιουργείται «φιλικό» προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλον. Οι τεχνολογικοί παράγοντες, τέλος, αναφέρονται στις ανακαλύψεις της επιστήμης, στις μεταβολές της τεχνολογίας, στις τεχνολογικές καινοτομίες, στην τεχνολογική υποδομή και στις δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη. Οι ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας είναι δυνατόν να δημιουργήσουν ευκαιρίες για καινούριες επιχειρήσεις. Δυσκολίες-Προβλήματα για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας Παρά τις ευρωπαϊκές και ελληνικές πολιτικές ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα που ταλανίζουν τόσο εκείνους που επιθυμούν να αναλάβουν ατομική πρωτοβουλία και καινοτόμο δράση, όσο και αυτούς πού έχουν ήδη ξεκινήσει επιχειρηματική δραστηριότητα. Οι κυριότερες δυσκολίες-προβλήματα για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας είναι οι εξής : Η έλλειψη ιδίων κεφαλαίων Η αδυναμία εύρεσης κεφαλαίων για την ίδρυση δυναμικών επιχειρήσεων Η αδυναμία πρόσβασης στις πηγές χρηματοδότησης 8

9 Η άγνοια για την αξιοποίηση προγραμμάτων και κινήτρων ενίσχυσης επιχειρηματικών εγχειρημάτων Οι γραφειοκρατικές διαδικασίες του συστήματος Η ανασφάλεια για την αγορά και τον ανταγωνισμό Η μερική γνώση ζητημάτων που αφορούν την οργάνωση και διαχείριση της επιχείρησης Η αδυναμία του εκπαιδευτικού συστήματος για ανάπτυξη των απαραίτητων γνώσεων και δεξιοτήτων για επιχειρηματική σταδιοδρομία και γενικότερα για καλλιέργεια επιχειρηματικού πνεύματος Υψηλοί φορολογικού συντελεστές Ο φόβος της αποτυχίας Βήματα από την επιχειρηματική ιδέα στην επιχείρηση Η επιχειρηματική ιδέα ξεκινά από το γεγονός ότι οι καταναλωτές έχουν µια ανάγκη (ή επιθυμά) και ότι αυτή είναι δυνατό να ικανοποιηθεί µε την παραγωγή και διάθεση ενός συγκεκριμένου προϊόντος ή την παροχή μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας που θα καταλήξει σε οικονομικό όφελος. Η επιχειρηματική ιδέα είναι µια υπόθεση ότι µια συγκεκριμένη επιχειρηματική ομάδα έχει την τεχνική και οικονομική δυνατότητα να παράγει ένα αγαθό ή µια υπηρεσία για το οποίο υπάρχει εκδηλωμένη ζήτηση σε ποσότητα και τιμή, τόση ώστε να υπάρχει διαφορά μεταξύ συνολικού κόστους και συνολικής προσόδου και έτσι να προκύπτει κέρδος. Πηγές επιχειρηματικών ιδεών : Η ανακάλυψη επιχειρηματικής ιδέας πρέπει να σας γίνει έμμονη ιδέα! Πρέπει να είστε πολύ παρατηρητικοί και να αναζητάτε συνεχώς τα κενά της αγοράς. Μόνο έτσι θα τα ανακαλύψετε και μην ξεχνάτε ότι πολλές φορές είναι μπροστά στα μάτια σας... Δείτε αν υπάρχουν τρόποι και περιθώρια βελτίωσης πάνω στα υπάρχοντα προïόντα και υπηρεσίες της αγοράς. Να δίνετε έμφαση στις δυσαρέσκειες τις δικές σας ως καταναλωτές στην χρήση των προϊόντων/υπηρεσιών και στα παράπονα των καταναλωτών. Να παρακολουθείτε τις εξελίξεις της τεχνολογίας και πώς επηρεάζουν την αγορά. Να παρακολουθείτε την ξαφνική άνοδο σε ορισμένους κλάδους. Research & Development: Πραγματοποιήστε τη δική σας έρευνα. Αξιοποιήστε την τεράστια πολιτιστική κληρονομιά κάθε περιοχής καθώς και τις τοπικές τεχνικές παραγωγής. Η γενική σειρά την οποία ακολουθεί µια επιχειρηματική ιδέα είναι: 9

10 ΓΕΝΝΕΣΗ Ι ΕΩΝ ΔΙΑΛΟΓΗ ΤΩΝ Ι ΕΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΗ ΤΗΣ Ι ΕΑΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ MARKETING ΕΠΙΧΕΙΡΙΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΔΟΚΙΜΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ 10

11 2. ΑΡΧΕΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ/ΜΑΝΑΤΖΜΕΝΤ Διοίκηση Επιχειρήσεων/Μάνατζμεντ Είναι η διαδικασία επίτευξης των οργανωσιακών σκοπών μέσω του Προγραμματισμού, της Οργάνωσης, της Διεύθυνσης, της Στελέχωσης και του Ελέγχου, των ανθρώπινων, φυσικών, πληροφοριακών, χρηματοοικονομικών και λοιπών διαθεσίμων πόρων της επιχείρησης, με τον πλέον αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Λειτουργίες του Μάνατζμεντ Ο προγραμματισμός αναφέρεται στο τι πρέπει να κάνει η επιχείρηση, περιλαμβάνει την πρόβλεψη, τον καθορισμό αντικειμενικών σκοπών, τη διατύπωση της πολιτικής, την κατάστρωση σχεδίων δράσης. Η οργάνωση αναφέρεται στο πώς πρέπει να οργανωθούν οι διάφορες λειτουργίες της επιχείρησης, προκειμένου να επιτευχθούν οι επιχειρηματικοί σκοποί με την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των διατιθέμενων πόρων και μέσων. Η διεύθυνση περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δραστηριότητες, οι οποίες αποβλέπουν στο χειρισμό του ανθρώπινου παράγοντα, κατά τρόπο ώστε κάθε προσπάθεια του να αποβλέπει στην επίτευξη των αντικειμενικών σκοπών που έχουν τεθεί. Στελέχωση καλείται το σύνολο των ενεργειών για τη συνεχή επάνδρωση της επιχείρησης ή τμήματος με το κατάλληλο προσωπικό. Ο έλεγχος περιλαμβάνει τον καθορισμό των κριτηρίων για την κρίση των πραγματικών αποτελεσμάτων, τη μέτρηση και σύγκρισή τους προς τα πρότυπα, καθώς και την εκτίμηση, αιτιολόγηση και διόρθωση των τυχόν σημαντικών αρνητικών αποκλίσεων που θα παρουσιαστούν. Στρατηγική είναι μια σειρά αποφάσεων και πράξεων που εξισορροπούν τις δυνάμεις και τις αδυναμίες της επιχείρησης με τις ευκαιρίες και απειλές του εξωτερικού περιβάλλοντός της. Στρατηγικός Προγραμματισμός είναι διαδικασία, η οποία: 1. Επισημαίνει έγκαιρα τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που προέρχονται το περιβάλλον της επιχείρησης. 2. Εντοπίζει έγκαιρα τις αδυναμίες και τις δυνατότητες της επιχείρησης. 3. Προσδιορίζει στόχους και αναπτύσσει εναλλακτικές στρατηγικές, οι οποίες είναι συνεπείς με τους πόρους της. 4. Αξιολογεί τις εναλλακτικές στρατηγικές και επιλέγει την καλύτερη δυνατή στρατηγική για την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης. 5. Προχωρεί στην εφαρμογή και έλεγχο της επιλεχθείσας στρατηγικής για την αποτελεσματικότερη πραγματοποίηση της αποστολής της και στόχων της. 11

12 3. ΝΟΜΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 2 Κάθε επίδοξος επιχειρηματίας προκειμένου να υλοποιήσει επιτυχώς την επιχειρηματική του ιδέα καλείται να αποφασίσει ποια νομική μορφή θα λάβει η επιχείρησή του. Το παρόν κεφάλαιο έχει σκοπό να παρουσιάσει τα βασικά χαρακτηριστικά των διαφορετικών νομικών μορφών επιχειρήσεων καθώς και τις προϋποθέσεις και διαδικασίες για την ίδρυσή τους. Η νομική μορφή μιας επιχείρησης είναι το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο η επιχείρηση πραγματοποιεί τις συναλλαγές της. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι επιχειρήσεων ανάλογα με το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτές λειτουργούν. Κάθε τύπος επιχειρήσεων έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ανταποκρίνεται σε διαφορετικές οικονομικές δυνατότητες και σκοπιμότητες. Έτσι, μια επιχείρηση μπορεί να είναι : Ατομική επιχείρηση Εταιρική επιχείρηση. Η εταιρική επιχείρηση ανήκει σε δύο ή περισσότερα άτομα, τους εταίρους, που συνδέονται με ειδική σχέση μεταξύ τους, την εταιρική, που καθορίζεται ανάλογα με το είδος της εταιρείας. Βασικές μορφές της εταιρικής επιχείρησης είναι: ομόρρυθμη, ετερόρρυθμη, ανώνυμη εταιρεία και εταιρεία περιορισμένης ευθύνης. Ατομική Επιχείρηση Η μορφή αυτή είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη. Κύριο πλεονέκτημά της είναι η μεγάλη ευελιξία ως προς τις επιχειρηματικές αποφάσεις που αφορούν στο είδος της δραστηριότητας, στην επιλογή των τεχνικών μεθόδων και, ως ένα βαθμό, στο μέγεθος της παραγωγής. Τα πλεονεκτήματα αυτά είναι ουσιώδη, κυρίως για τις μικρές και μέσου μεγέθους αγροτικές, βιοτεχνικές και εμπορικές επιχειρήσεις, στις οποίες η προσωπική επίβλεψη και πρωτοβουλία είναι μεγάλης σημασίας. Όταν όμως το είδος της δραστηριότητας επιβάλλει την ανάπτυξη μεγάλου μεγέθους, τότε η εταιρική μορφή της επιχείρησης είναι συχνά η πιο κατάλληλη. Τα βασικά χαρακτηριστικά των ατομικών επιχειρήσεων είναι τα εξής : Είναι πολύ εύκολη η δημιουργία τους διότι δεν υπάρχουν χρονοβόρες διαδικασίες Δεν υπάρχει ανάγκη επένδυσης κάποιου κατ ελάχιστον απαιτούμενου κεφαλαίου Ο επιχειρηματίας είναι ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης και έχει όλη την ευθύνη για τα χρέη και τις υποχρεώσεις της Ο επιχειρηματίας καρπώνεται αποκλειστικά τα κέρδη Οι απαιτήσεις των πιστωτών της επιχείρησης και του Δημοσίου ικανοποιούνται με τα περιουσιακά στοιχεία τόσο της επιχείρησης όσο και της κινητής και ακίνητης περιουσίας του ιδιοκτήτη Ο επιχειρηματίας διοικεί την επιχείρηση, εξασφαλίζει κεφάλαιο, αναλαμβάνει τους κινδύνους, υφίσταται τις ζημιές και πληρώνει όλους τους φόρους Ομόρρυθμη Εταιρεία Προϋποθέσεις Ίδρυσης 2 Πηγή : Γενική Γραμματεία Εμπορίου 12

13 Για την ίδρυση ομόρρυθμης εταιρείας πρέπει να συμπράξουν δύο τουλάχιστον μέρη ή κατά την έκφραση του νόμου υποχρεούνται αμοιβαίως στην επιδίωξη κοινού σκοπού (άρθρο 741, Αστικού Κώδικα). Τα ιδρυτικά μέλη της ομόρρυθμης εταιρείας μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους (σύμφωνα με το άρθρο 127 του Αστικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 του Ν.1329/83). Συμμετοχή ανηλίκου στην ίδρυση προσωπικής εταιρείας επιτρέπεται μόνο κατόπιν δικαστικής άδειας. Βασικά Χαρακτηριστικά Οι εταίροι είναι αλληλέγγυα υπεύθυνοι με όλη τους την περιουσία για τη δραστηριότητα και τα χρέη της εταιρίας Δεν υπάρχει ανάγκη επένδυσης κάποιου κατ ελάχιστον απαιτούμενου κεφαλαίου Η επωνυμία της εταιρείας σχηματίζεται από τα ονόματα ενός ή όλων των εταίρων Με τη λύση της εταιρείας δεν παύει η ευθύνη των εταίρων για τυχόν υπάρχοντα χρέη της εταιρείας Η ομόρρυθμη εταιρεία δεν χρειάζεται συμβολαιογραφικό έγγραφο για την κατάρτισή της, αντιθέτως αρκεί ένα ιδιωτικό συμφωνητικό Το 50% του ποσοστού των κερδών που αναλογεί στον κάθε εταίρο φορολογείται με συντελεστή 25% και το υπόλοιπο προστίθεται στο σύνολο όλων των άλλων φορολογητέων εσόδων του συγκεκριμένου ατόμου και το άθροισμα αυτό φορολογείται με βάση την κλίμακα φορολόγησης φυσικών προσώπων Οι ιδιοκτήτες της Ο.Ε. πρέπει να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, ασφαλισμένοι στο Ασφαλιστικό Ταμείο Ο.Α.Ε.Ε. (Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελμάτων, παλαιότερα Τ.Ε.Β.Ε.) και δεν είναι δυνατόν να εμφανίζονται και ως υπάλληλοι της εταιρείας. Η είσπραξη οποιασδήποτε αμοιβής τους από την εταιρεία τους γίνεται με την έκδοση Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών που υποχρεούνται να διαθέτουν 13

14 Διαδικασίες Σύστασης Ομόρρυθμης Εταιρείας ΠΡΟΕΓΚΡΙΣΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑΣ Εφόσον έχει επιλεχθεί η επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος της νέας εταιρείας, και εφόσον γνωρίζετε το σκοπό και τον τύπο της, είναι σκόπιμο να επισκεφτείτε το οικείο επιμελητήριο για να βεβαιωθείτε ότι η συγκεκριμένη επωνυμία και διακριτικός τίτλος δεν έχει ήδη δοθεί σε κάποια άλλη Ομόρρυθμη Εταιρεία και είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του νόμου. Κατά την επίσκεψή σας αυτή στο Επιμελητήριο, πρέπει να καταθέσετε συμπληρωμένη μία αίτηση και ένα παράβολο. Εάν η επιλεγμένη επωνυμία και διακριτικός τίτλος είναι αποδεκτός, θα σας δοθεί βεβαίωση Προέγκρισης Επωνυμίας. Στην περίπτωση όπου η επωνυμία που επιλέξατε έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ή δεν είναι συμβατή με τις απαιτήσεις του νόμου, θα πρέπει να επιλέξετε νέα επωνυμία. 14

15 (Το στάδιο αυτό της Προέγκρισης Επωνυμίας, δεν είναι υποχρεωτικό αλλά είναι χρήσιμο να γίνει πριν τη σύνταξη και υπογραφή του καταστατικού, για να βεβαιωθείτε ότι η επωνυμία που επιλέξατε είναι δεκτή και να μην χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στο καταστατικό.) ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΟΥ Στη συνέχεια πρέπει να προχωρήσετε στη σύνταξη του ιδιωτικού συμφωνητικού - καταστατικού της εταιρείας. Το καταστατικό αποτελεί το έγγραφο της συστάσεως της εταιρείας αλλά επίσης προδιαγράφει και όλα τα βασικά θέματα που αφορούν στις σχέσεις των μετόχων, στη διοίκηση της εταιρείας, σε θέματα που αφορούν τη διάρκεια ζωής της αλλά και τη διάλυσή της. Το καταστατικό υπογράφεται από όλους τους εταίρους και δεν χρειάζεται να συνταχθεί από ή να υπογραφεί σε συμβολαιογράφο. ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑΣ Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν.2081/92, το υπογεγραμμένο καταστατικό της συστηνόμενης Ο.Ε. σε δύο αντίγραφα προσκομίζεται στο οικείο επιμελητήριο, μαζί με τον αύξοντα αριθμό κράτησης επωνυμίας (αν έχετε πάρει από το επιμελητήριο τέτοιον αριθμό), δύο χαρτόσημα και μία αίτηση. Το επιμελητήριο, εφόσον ελέγξει την επωνυμία και το διακριτικό τίτλο, θεωρεί το καταστατικό για τον έλεγχο του δικαιώματος χρήσης της Επωνυμίας και Διακριτικού τίτλου. Δ.Ο.Υ. ΕΔΡΑΣ (Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία) Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την υπογραφή του καταστατικού, πρέπει να καταβάλετε στην ΔΟΥ έδρας το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου (ΦΣΚ), ο οποίος ανέρχεται σε 1% επί του ύψους του μετοχικού κεφαλαίου (άρθρα 17-31, Ν.1676/86). Για την καταβολή του ΦΣΚ πρέπει να προσκομίσετε δύο αντίγραφα του καταστατικού (εκ των οποίων το ένα είναι αυτό που έχει θεωρηθεί από το επιμελητήριο), επιταγή με το προδιαγραμμένο ποσό, δήλωση ΦΣΚ εις διπλούν. Θα θεωρηθεί το καταστατικό σας και θα σας επιστραφεί επίσης το διπλότυπο καταβολής και το ένα από τα δύο αντίγραφα της δήλωσης ΦΣΚ. ΤΑΜΕΙΟ ΝΟΜΙΚΩΝ & ΤΑΜΕΙΟ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ Στη συνέχεια πρέπει να θεωρήσετε το καταστατικό στο Ταμείο Νομικών και στο Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων όπου καταβάλλονται ποσά 0,5% και 1% επί του εταιρικού κεφαλαίου αντίστοιχα. ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΕΔΡΑΣ Δύο αντίγραφα του θεωρημένου καταστατικού από το Επιμελητήριο, τη ΔΟΥ κατά την καταβολή του ΦΣΚ, το Ταμείο Νομικών και το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων, κατατίθενται στο Πρωτοδικείο έδρας για δημοσίευση. Η δημοσίευση αυτή αποτελεί την πράξη ίδρυσης-σύστασης της Ο.Ε. 15

16 ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ Εντός δύο μηνών από τη σύσταση της εταιρείας πρέπει να εγγραφεί η εταιρεία στο οικείο επιμελητήριο. Για την εγγραφή πρέπει να προσκομισθούν δικαιολογητικά για τα οποία μπορείτε να πληροφορηθείτε στα κατά τόπους Επιμελητήρια. Δ.Ο.Υ. ΕΔΡΑΣ Το επόμενο βήμα στη διαδικασία σύστασης της Ο.Ε. είναι η έναρξη εργασιών στην ΔΟΥ έδρας. Στη συνέχεια, θα προχωρήσετε στις απαραίτητες διαδικασίες για τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων. Ετερόρρυθμη Εταιρεία Προϋποθέσεις Ίδρυσης Για την ίδρυση ετερόρρυθμης εταιρείας πρέπει να συμπράξουν δύο τουλάχιστον μέρη ή κατά την έκφραση του νόμου υποχρεούνται αμοιβαίως στην επιδίωξη κοινού σκοπού (άρθρο 741, Αστικού Κώδικα). Τα ιδρυτικά μέλη της ετερόρρυθμης εταιρείας μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους (σύμφωνα με το άρθρο 127 του Αστικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 του Ν.1329/83). Συμμετοχή ανηλίκου στην ίδρυση προσωπικής εταιρείας επιτρέπεται μόνο κατόπιν δικαστικής άδειας. Βασικά Χαρακτηριστικά Διαίρεση των εταίρων της ετερόρρυθμης εταιρείας σε δύο κατηγορίες: τους ομόρρυθμους και τους ετερόρρυθμους. Η ευθύνη των ομόρρυθμων εταίρων απέναντι στους πιστωτές της εταιρείας είναι αλληλέγγυα και απεριόριστη. Η ευθύνη των ετερόρρυθμων εταίρων είναι περιορισμένη και δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό της εισφοράς τους στην εταιρεία Δεν υπάρχει ανάγκη επένδυσης κάποιου κατ ελάχιστον απαιτούμενου κεφαλαίου Η επωνυμία της ετερόρρυθμης εταιρείας σχηματίζεται μόνο με τα ονόματα ενός ή περισσοτέρων ομόρρυθμων εταίρων Η ετερόρρυθμη εταιρεία δεν χρειάζεται συμβολαιογραφικό έγγραφο για την κατάρτισή της, αντιθέτως αρκεί ένα ιδιωτικό συμφωνητικό Το 50% του ποσοστού των κερδών που αναλογεί στον κάθε εταίρο φορολογείται με συντελεστή 25% και το υπόλοιπο προστίθεται στο σύνολο όλων των άλλων φορολογητέων εσόδων του συγκεκριμένου ατόμου και το άθροισμα αυτό φορολογείται με βάση την κλίμακα φορολόγησης φυσικών προσώπων Οι ιδιοκτήτες της Ε.Ε. πρέπει να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, ασφαλισμένοι στο Ασφαλιστικό Ταμείο Ο.Α.Ε.Ε. (Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελμάτων, παλαιότερα Τ.Ε.Β.Ε.) και δεν είναι δυνατόν να εμφανίζονται και ως υπάλληλοι της εταιρείας. Η είσπραξη οποιασδήποτε αμοιβής τους από την εταιρεία τους γίνεται με την έκδοση Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών που υποχρεούνται να διαθέτουν. 16

17 Διαδικασίες Σύστασης Ετερόρρυθμης Εταιρείας ΠΡΟΕΓΚΡΙΣΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑΣ Εφόσον έχει επιλεχθεί η επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος της νέας εταιρείας, και εφόσον γνωρίζετε το σκοπό και τον τύπο της, είναι σκόπιμο να επισκεφτείτε το οικείο επιμελητήριο για να βεβαιωθείτε ότι η συγκεκριμένη επωνυμία και διακριτικός τίτλος δεν έχει ήδη δοθεί σε κάποια άλλη Ομόρρυθμη Εταιρεία και είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις του νόμου. Κατά την επίσκεψή σας αυτή στο Επιμελητήριο, πρέπει να καταθέσετε συμπληρωμένη μία αίτηση και ένα παράβολο. Εάν η επιλεγμένη επωνυμία και διακριτικός τίτλος είναι αποδεκτός, θα σας δοθεί βεβαίωση Προέγκρισης Επωνυμίας. Στην περίπτωση όπου η επωνυμία που επιλέξατε έχει ήδη χρησιμοποιηθεί ή δεν είναι συμβατή με τις απαιτήσεις του νόμου, θα πρέπει να επιλέξετε νέα επωνυμία. (Το στάδιο αυτό της Προέγκρισης Επωνυμίας, δεν είναι υποχρεωτικό αλλά είναι χρήσιμο να γίνει πριν τη σύνταξη και υπογραφή του καταστατικού, για να βεβαιωθείτε ότι η επωνυμία που επιλέξατε είναι δεκτή και να μην χρειαστεί να κάνετε αλλαγές στο καταστατικό.) 17

18 ΣΥΝΤΑΞΗ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΟΥ Στη συνέχεια πρέπει να προχωρήσετε στη σύνταξη του ιδιωτικού συμφωνητικού - καταστατικού της εταιρείας. Το καταστατικό αποτελεί το έγγραφο της συστάσεως της εταιρείας αλλά επίσης προδιαγράφει και όλα τα βασικά θέματα που αφορούν στις σχέσεις των μετόχων, στη διοίκηση της εταιρείας, σε θέματα που αφορούν τη διάρκεια ζωής της αλλά και τη διάλυσή της. Το καταστατικό υπογράφεται από όλους τους εταίρους και δεν χρειάζεται να συνταχθεί από ή να υπογραφεί σε συμβολαιογράφο. ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑΣ Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν.2081/92, το υπογεγραμμένο καταστατικό της συστηνόμενης Ε.Ε. σε δύο αντίγραφα προσκομίζεται στο οικείο επιμελητήριο, μαζί με τον αύξοντα αριθμό κράτησης επωνυμίας (αν έχετε πάρει από το επιμελητήριο τέτοιον αριθμό), δύο χαρτόσημα των και μία αίτηση. Το επιμελητήριο, εφόσον ελέγξει την επωνυμία και το διακριτικό τίτλο, θεωρεί το καταστατικό για τον έλεγχο του δικαιώματος χρήσης της Επωνυμίας και Διακριτικού τίτλου. Δ.Ο.Υ. ΕΔΡΑΣ Μέσα σε δεκαπέντε ημέρες από την υπογραφή του καταστατικού, πρέπει να καταβάλετε στην ΔΟΥ έδρας το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίου (ΦΣΚ), ο οποίος ανέρχεται σε 1% επί του ύψους του μετοχικού κεφαλαίου (άρθρα 17-31, Ν.1676/86). Για την καταβολή του ΦΣΚ πρέπει να προσκομίσετε δύο αντίγραφα του καταστατικού (εκ των οποίων το ένα είναι αυτό που έχει θεωρηθεί από το επιμελητήριο), επιταγή με το προδιαγραμμένο ποσό, δήλωση ΦΣΚ εις διπλούν. Θα θεωρηθεί το καταστατικό σας και θα σας επιστραφεί επίσης το διπλότυπο καταβολής και το ένα από τα δύο αντίγραφα της δήλωσης ΦΣΚ. ΤΑΜΕΙΟ ΝΟΜΙΚΩΝ & ΤΑΜΕΙΟ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ Στη συνέχεια πρέπει να θεωρήσετε το καταστατικό στο Ταμείο Νομικών και στο Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων όπου καταβάλλονται ποσά 0,5% και 1% επί του εταιρικού κεφαλαίου αντίστοιχα. ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΕΔΡΑΣ Δύο αντίγραφα του θεωρημένου καταστατικού από το Επιμελητήριο, τη ΔΟΥ κατά την καταβολή του ΦΣΚ, το Ταμείο Νομικών και το Ταμείο Προνοίας Δικηγόρων, κατατίθενται στο Πρωτοδικείο έδρας για δημοσίευση. Η δημοσίευση αυτή αποτελεί την πράξη ίδρυσης-σύστασης της Ε.Ε. ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ 18

19 Εντός δύο μηνών από τη σύσταση της εταιρείας πρέπει να εγγραφεί η εταιρεία στο οικείο επιμελητήριο. Για την εγγραφή πρέπει να προσκομισθούν τα ακόλουθα δικαιολογητικά για τα οποία μπορείτε να πληροφορηθείτε στα κατά τόπους Επιμελητήρια. Δ.Ο.Υ. ΕΔΡΑΣ Το επόμενο βήμα στη διαδικασία σύστασης της E.Ε. είναι η έναρξη εργασιών στην ΔΟΥ έδρας. Στη συνέχεια, θα προχωρήσετε στις απαραίτητες διαδικασίες για τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων. Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) Προϋποθέσεις Ίδρυσης Για την ίδρυση ανώνυμης εταιρείας πρέπει να συμπράξουν δύο τουλάχιστον μέρη ή κατά την έκφραση του νόμου το κεφάλαιο αυτής πρέπει να αναληφθεί από δύο τουλάχιστον ιδρυτές (άρθρο 8, Κ.Ν. 2190/20). Η αναλογία συμμετοχής των ιδρυτών δεν ορίζεται. Τα ιδρυτικά μέλη της ανώνυμης εταιρείας μπορεί να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους (σύμφωνα με το άρθρο 127 του Αστικού Κώδικα, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 του Ν.1329/83). Συμμετοχή ανηλίκου στην ίδρυση ανώνυμης εταιρείας επιτρέπεται μόνο κατόπιν δικαστικής άδειας. Βασικά Χαρακτηριστικά Τα βασικά χαρακτηριστικά της Ανώνυμης Εταιρείας είναι τα ακόλουθα: Για την ίδρυση Ανώνυμης Εταιρείας απαιτείται επένδυση τουλάχιστον , εκτός αν για το αντικείμενο της επιχείρησης καθορίζεται από το νόμο απαίτηση για μεγαλύτερο κεφάλαιο Η διαίρεση του κεφαλαίου σε ίσα μερίδια, που ενσωματώνονται σε έγγραφα, τις μετοχές Οι αυστηροί όροι δημοσιότητας κατά την ίδρυσή της αλλά και καθ όλη τη διάρκεια της ζωής της Κάθε εταίρος (μέτοχος) είναι υπεύθυνος μόνο για το ποσοστό συμμετοχής του, δηλαδή για τον αριθμό των μετοχών τις οποίες διαθέτει Ο μέτοχος συμμετέχει στην εκλογή της διοίκησης της εταιρείας, στη διαμόρφωση των γενικών αρχών της πολιτικής και στα κέρδη, ανάλογα με τον αριθμό των μετοχών που διαθέτει. Στη γενική συνέλευση των μετόχων κάθε μέτοχος διαθέτει τόσους ψήφους όσες είναι οι μετοχές που κατέχει. Σε περίπτωση ζημιών ή πτωχεύσεως είναι υπεύθυνος μέχρι του ποσού που έχει καταβάλει για τις μετοχές του, δηλαδή, στη χειρότερη περίπτωση, οι μετοχές του χάνουν τελείως την αξία τους Η μεταβίβαση των μετοχών και των δικαιωμάτων που τις συνοδεύουν είναι ελεύθερη Είναι νομικό πρόσωπο. Έχει δική της περιουσία που διακρίνεται από την περιουσία των μετόχων της κι έχει πλήρη ευθύνη έναντι των πιστωτών της και του Δημοσίου μέχρι του συνόλου της αξίας της κινητής και ακίνητης περιουσίας της Η μακρά διάρκειά της (συνήθως 50 ετών) 19

20 Η λήψη αποφάσεων κατά πλειοψηφία Η ύπαρξη δύο οργάνων, ήτοι της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων και του Διοικητικού Συμβουλίου. Ένας ιδιόκτητης μετοχών μιας Α.Ε. μπορεί να είναι και υπάλληλος της εταιρείας, δηλαδή ασφαλισμένος στο Ι.Κ.Α. Το ποσοστό φορολόγησης των Α.Ε. είναι 35%, αλλά προβλέπεται να υπάρξει σύντομα σημαντική μείωση αυτού του συντελεστή 20