Πανωλης Χολερα Διαρροια ταξιδιωτων

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πανωλης Χολερα Διαρροια ταξιδιωτων"

Πρίσκιλλα Αλεξίου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Πανωλης Χολερα Διαρροια ταξιδιωτων Σ. ΜΥΓΙΑΚΗΣ Λεκτορας Παθολογιας 9/5/2011 ΧΔΣ (Xωρις οικονομικα ή αλλα συμφεροντα No Conflicting Interests) Περιεχονται διαφανειες της συλλογης του Καθ. Μ. Σιών

2 Πανώλης (Plague)

3 Πανώλης Λοιμώδης νόσος των αγρίων και των οικιακών τρωκτικών Στον άνθρωπο χαρακτηρίζεται από αιφνίδιο υψηλό πυρετό, οξεία λεμφαδενίτιδα και πνευμονία

4 Ιστορία Αρχαία νόσος «πάντες όλλυνται» = όλοι χάνονται, εξολοθρεύονται ΤΡΕΙΣ ΠΑΝΔΗΜΙΕΣ 1. 6 ος π.χ. αιώνας ος μ.χ. αιώνας (μαύρος θάνατος που θανάτωσε !!! , Κίνα

5 Ηεπιδημίατου14 ου αιώνα

6 Αιτιολογία Γερσίνια της πανώλους (Yersinia pestis, pasteurella pestis) Gram αρνητικό Αναερόβιο και αερόβιο Ανθεκτικό στο ψύχος Φονεύεται από το ηλιακό φως

7 Επιδημιολογία ΕΝΔΗΜΙΚΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΤΡΩΚΤΙΚΑ Πανώλης των δασών Ψύλλος Στομάχι Οικιακά ποντίκια (Rattus rattus, rattus norvegicus) Μετάδοση στον άνθρωπο Πολ/σμός Αναγωγή Δήξη ζώου ή ανθρώπου

8 Επιδημιολογία.. Μετάδοση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο, με διάμεσο ξενιστή τον ψύλλο είναι αδύνατη, γιατί η ποσότητα αίματος δεν περιέχει ικανό αριθμό μικροβίων Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται κυρίως με τα σταγονίδια πασχόντων από πνευμονική πανώλη

9 Σχηματική αναπαράσταση του επιδημιολογικού κύκλου

10 Ηπανωληδεν εχει εξαλειφθει 1980 εως 1994 WHO: 18,739 κρουσματα 1853 deaths (10%) 24 countries (Αφρικη, Αμερικη, Ασια) Μικρη αυξηση περιπτωσεις/ετος εναντι 861 Επιδημιες σε Ανατ. Αφρικη Μαδαγασκαρη Περου Ινδια (μετα εκλειψη 30 ετων)

Ασια) Μικρη αυξηση 1990 1994 2025 περιπτωσεις/ετος εναντι 861

11 Γεωγραφική κατανομή ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΟ 1998 Χώρες που ανάφεραν το πανώλη Περιοχές που αναφέρθηκαν κρούσματα μόνο σε ζώα

12 Παθογένεια Ενοφθαλμισμός Επιχώριοι λεμφαδένες Επόμενοι λεμφαδένες Όργανα (Πνεύμονες) Αιματική κυκλοφορία (Σηψαιμία) Δευτεροπαθής πανώλης Πρωτοπαθής πανώλης

13 Σταδια πανωλους ΒΟΥΒΩΝΙΚΗ ΠΑΝΩΛΗΣ 4. Μολυσματική έξοδος 3. Νόσος Λεμφαδένες Πνευμονία Αιμορραγία εσωτερικών οργάνων 2. Διασπορά Λεμφική+Συστηματική 1. Εισοδος ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΠΑΝΩΛΗΣ 1. Είσοδος 3. Έξοδος (πολύ μολυσματική) 2. Πνευμονική νόσος (Συνήθως η θνητότητα είναι 100%)

Διασπορά Λεμφική+Συστηματική 1. Εισοδος ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΠΑΝΩΛΗΣ 1.

14 Παθολογική ανατομική Λεμφαδένες Υπερπλαστικοί με έντονη αιμορραγική φλεγμονή Νεκρωτική φλεγμονή Διαπύηση Πνεύμονες Βρογχοπνευμονικές διηθήσεις με αιμορραγική φλεγμονή Η ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΗ ΦΛΕΓΜΟΝΗ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΔΙΑΛΥΤΗ ΙΣΧΥΡΗ ΕΞΩΤΟΞΙΝΗ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗ ΓΕΡΣΙΝΙΑ

Βρογχοπνευμονικές διηθήσεις με αιμορραγική φλεγμονή Η ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΚΗ

15 Κλινική εικόνα Χρόνος επώασης 2 4 ημέρες (1 12) Τρεις κλινικές μορφές 1. Αδενική (βουβωνική) πανώλης 2. Πνευμονική πανώλης 3. Πανωλική σηψαιμία

16 1. Αδενική (βουβωνική) πανώλης Οι Βουβωνικοί λεμφαδένες είναι οι συχνότερα προσβαλλόμενοι Αιφνίδια εμφάνιση υψηλού πυρετού, ταχυκαρδίας, κεφαλαλγία, έμετοι Πόνος και διόγκωση (2 5 εκ.) περιοχικών λεμφαδένων, οι οποίοι ψηλαφώνται σε block Συχνά περιβάλλονται από αιμορραγική ζώνη και οίδημα Μετά 1 2 εβδομάδες: ρήξη των λεμφαδένων και πυόρροια Αιμορραγική διάθεση (πετέχειες, βλεννογόνοι πεπτικού, αναπνευστικού και ουροποιητικού) Ο άρρωστος έχει αγωνιώδες προσωπείο και άγριο βλέμμα ΠΑΝΩΛΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΕΙΟ Θόλωση διάνοιας, παραλήρημα ή/και μανιακή διέγερση

) περιοχικών λεμφαδένων, οι οποίοι ψηλαφώνται σε block Συχνά περιβάλλονται από αιμορραγική ζώνη και οίδημα Μετά 1 2 εβδομάδες: ρήξη των

19 2. Πνευμονική πανώλης Η δευτεροπαθής εμφανίζεται στο 5% των αρρώστων με αδενική πανώλη και από αυτούς, με τα σταγονίδια, προκαλείται η πρωτοπαθής πανώλης Πυρετός, μεγάλη κακουχία, έντονος βήχας και βαριά κυάνωση (μαύρος θάνατος) Αιμορραγική απόγχρεμψη με p. Pestis Χωρίς έγκαιρη θεραπεία ο θάνατος επέρχεται σε 1-5 ημέρες

Πυρετός, μεγάλη κακουχία, έντονος βήχας και βαριά κυάνωση (μαύρος θάνατος)

21 3. Πανωλική σηψαιμία Αποτελεί πιθανή εξέλιξη της νόσου Ραγδαία επιδείνωση Σπάνια είναι δυνατόν να είναι πρωτοπαθής

22 Άλλες μορφές πανώλους Ελάσσων πανώλης με απλή λεμφαδενίτιδα ή με κλινικά σημεία βρογχίτιδας

23 Εργαστηριακά ευρήματα Λευκοκυττάρωση (> κ.κ.χ.) με πολυμορφοπυρήνωση Αύξηση της Τ.Κ.Ε. Απομόνωση του μικροβίου μετά παρακέντηση λεμφαδένα ή/και από τα πτύελα Ανίχνευση ειδικών αντισωμάτων μετά από τη 2 η εβδομάδα

24 Διάγνωση Διαφορική διάγνωση Στα αρχικά στάδια είναι δύσκολη Αργότερα είναι εύκολη 1. Αρχικά από τυφοειδή πυρετό, ελονοσία 2. Μετά τη λεμφαδενοπάθεια από: Τουλαραιμία Αφροδίσιο λεμφοκοκκίωμα Στρεπτοκοκκικές ή σταφυλοκοκκικές λεμφαδενοπάθειες 3. Στην πρωτοπαθή πνευμονία από τις διάφορες πνευμονίες

25 Θεραπεία n Έγκαιρη έναρξη!!! n Στρεπτομυκίνη (ή Γενταμυκινη) Τις πρώτες 48 ώρες 1 γρ./6 ώρες Μετά 1,5 γρ./24ωρο για 7 10 ημέρες n Εναλλακτικά Χλωραμφενικόλη 6 8 γρ./24ωρο και μόλις υπάρξει βελτίωσηημισήδόση Τετρακυκλίνες 2 3 γρ./24ωρο και μετά 2 γρ./24ωρο

26 ΠΡΟΣΟΧΗ Αναφορα πολυανθεκτικου στελεχους Yersinia pestis στη Μαγαδασκαρη Μεταφορα σε πλασμιδιο Ευτυχως, οχι διαδεδομενη Galimand N Engl J Med 1997;337:677

27 Προφύλαξη Εκρίζωση των τρωκτικών Απομόνωση πασχόντων για 10 ημέρες, όπως και των ατόμων του άμεσου περιβάλλοντος Προληπτική χορήγηση με σουλφαδιαζίνη (1 γρ. κάθε μέρα για μια εβδομάδα Ο εμβολιασμός παρέχει περιορισμένη και παροδική (για ένα έτος) ανοσία Η νόσος καταλείπει ισχυρή και σχεδόν ισόβια ανοσία

29 Χολέρα Οξεία λοιμώδης νόσος Εντόπιση στο λεπτό έντερο Η εντεροτοξίνη προκαλεί διαρροϊκές κενώσεις ικανές να οδηγήσουν στο θάνατο από υπογκαιμική καταπληξία και μεταβολική οξέωση

30 Χολέρα Αιτιολογία Δονάκιο της χολέρας (vibrio cholerae) Gram Αρνητικό Ανιχνεύεται (μετά από χρώση) σε άμεσα παρασκευάσματα κοπράνων) Καλλιεργείται εύκολα ειδικά σε θρεπτικό υπόστρωμα TSBC agar (κίτρινο χρώμα)

31 Χολέρα Επιδημιολογία Ο άνθρωπος είναι ο μοναδικός ξενιστής, αλλάκαιομοναδικόςφορέαςτηςνόσου Μεταδίδεται με την κατανάλωση κυρίως μολυσμένου νερού, αλλά και τροφών Ασυμπτωματικοί/συμπτωματικούς φορείς 4:1 Αποικισμός της χοληδόχου κύστης

32 Χολέρα Επιδημιολογία Χολέρα Χώρες με εισαγόμενη χολέρα Χώρες με ενδημική χολέρα

33 Ηχολερατο ,226 περιπτωσεις σε 45 χωρες παγκοσμιως 99% των περιπτωσεων στην Αφρικη 4,946 θανατοι (θνητοτητα 2.24%) 20 25% εαν δεν αντιμετωπιστει Στην Αμερικη 0 5 περιπτωσεις/ετος (μολυσμενη τροφη) 21 Οκτωβριου 2010: Αϊτη (μετα δεκαετιες) 4700 κρουσματα θνητοτητα 1.1% Chin N Engl J Med 2011; 364:33

35 Χολέρα Επιδημιολογία Η εξάπλωση της χολέρας κατά τα έτη

36 Χολέρα Παθογένεια Εντερικός αυλός Η 2 Ο ΓΛΥΚΟΖΗ ΚΥΤΤΑΡΟ Το δονάκιο διέρχεται το στόμαχο και αποικίζει το τοίχωμα του λεπτού, χωρίς να εισέρχεται στα κύτταρα Παράγει ενδοτοξίνη (χολερική τοξίνη), που έχει δύο τμήματα, το Α και το Β. Το Β συνδέεται μόνιμα με μια γαγγλιοσίδη υποδοχέα του τοιχώματος, ενώ το Α εισέρχεται στα κύτταρα Εκεί διεγείρει την αδενυλκυκλάση Αύξηση των επιπέδων του camp Αναστολή απορρόφησης ηλεκτρολυτώναπότολεπτόέντερο (τα κόπρανα περιέχουν ποσότητες σχεδόν ίσες με το πλάσμα) Απώλεια με τα κόπρανα

37 Χολέρα Κλινική εικόνα Χολερικό προσωπείο Αιφνίδια ανώδυνες, υδαρείς και μεγάλης ποσότητας κενώσεις Υπογκαιμική καταπληξία Νεφρική ανεπάρκεια Εμετοι, χωρίς ναυτία ή πόνο, κράμπες και μεγάλο άγχος Σημεία βαριάς αφυδάτωσης (σκαφοειδή κοιλιά, ρουφηγμένα μάγουλα, έλλειψη σπαργής, υπόταση) Τα παιδιά ψυχικές διαταραχές μέχρι stupor Χολερικό προσωπείο Υπάρχουν και ήπιες μορφές

38 Χολέρα Διάγνωση Διαφορική διάγνωση Κλινική εικόνα Άμεση μικροσκοπική εξέταση Καλλιέργεια στο ειδικό υπόστρωμα Δοκιμασίες συγκόλλησης με ειδικούς αντιορούς Διαφορική διάγνωση από άλλα οξέα διαρροϊκά σύνδρομα και κυρίως από λοίμωξη με εντεροτοξικογόνο κολοβακτηρίδιο

39 Θεραπεία Αντικατάσταση υγρών Σύνθεση (Π.Ο.Υ) Per Os Περιεκτικότητα ανά λίτρο 3,5 gr NaCl 2,5 gr KCl 1,5 gr NaHCO 3 20 gr Γλυκόζη 5% ογκου (ηπιες μορφες) Παρεντερικά Περιεκτικότητα ανά λίτρο ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΠΑΙΔΙΑ 135 meq Na 105 meq 15 meq K 25 meq 100 meq Cl 90 meq 45 meq NaHCO 3 30 meq 7% ογκου (σοβαρες μορφες) Στην πραξη: σε καθε λιτρο 1 κουταλι γλυκου αλατι και 4 σουπας γλυκοζη (+πορτοκαλαδες / 2 μπανανες)

40 Θεραπεία. Κατά την παρεντερική χορήγηση υγρών προσοχή στην υπερφόρτωση Στα βρέφη και στα νεογνά διατηρείται ο θηλασμός και η χορήγηση γάλακτος Στους ενήλικες χορηγείται πλήρης και διατροφή σε πολλά, μικρά γεύματα

41 Θεραπεία.. Τετρακυκλίνη Υδροχλωρική τετρακυκλίνη 500mgx4x3d Doxycycline 300 mgx1x1d Εναλλακτικά Φουραζολιδόνη 100 mgx4x3d Co trimoxazole x 2x3d Αζιθρομυκινη 1γρ εφαπαξ p.os ή Σιπροφλοξασινη 1γρ εφαπαξ p.os (υποτροπες)

42 Προφύλαξη Τήρηση κανόνων υγιεινής Απομόνωση πασχόντων Εμβολιασμος ταξιδιωτων σε ενδημικες χωρες 2 δοσεις p.os (μεσοδιαστημα 7/7 και 6/52) Παρέχει παροδική ανοσία ( 2 ετη) και δεν προφυλασσει από τη μετάδοση της νόσου

44 Διαρροια ταξιδιωτων Η πιο προβλεψιμη(και συχνη) ταξιδιωτικη νοσος (30 70% αναλογως προορισμου) Κυριοτερος παραγοντας: κακες συνθηκες υγιεινης (τοπικων εστιατοριων) Βακτηρια 80 90% ΕΤΕC, Campylobacter, Shigella, Salmonella, EPEC Παρασιτα ~10% Giardia, Αμοιβαδα, Κρυπτοσποριδιο, Cyclospora Ιοι 5 8% Norovirus, Rotavirus, Astrovirus

45 Mπορει να συμβει παντου Ζωνες Χαμηλου κινδυνου ΗΠΑ, Καναδας, Αυστραλια, ΝΖ, Ιαπωνια, Δ. Ευρωπη Μεσου Κινδυνου Ανατ. Ευρωπη, Ν. Αφρικη, Καραϊβικη Υψηλου κινδυνου Ασια Μ. Ανατολη, Aφρικη, Λατινικη Αμερικη Νεπαλ π.χ. 3.2 επεισοδια/1 ο ετος μεταναστευσης

46 Κλινικη εικονα Εξαρταται απο το παθογονο Οξεια σε βακτηριακες, ιοι (εμετοι σε norovirus) Χρονο επωασης 6 48 ωρες Περιοριζεται σε 3 5 ημερες (1 3 εαν ιοι) Πιο υπουλη σε παρασιτα Λαμβλιαση: 2 5 κενωσεις/ημερα Χρονο επωασης 1 2 εβδομαδες Διαρκει εβδομαδες μηνες χωρις Τx Δυσανεξια σε γαλακτοκομικα, αντιδραστικη αρθριτιδα, GBS

47 Εμβολιασμοι Mετρα προληψης Προσοχη στην επιλογη φαγητου νερου Σχολαστικη υγιενη Μπουκαλακια νερου Αντισηπτικα τσεπης (60% αλκοολ) Aμφιβολη αποτελεσματικοτητα Μη αντιβιοτικη προφυλαξη (π.χ. Βισμουθιο Peptobismol) Αλληλεπιδρασεις γ.ε. Διαταραχες Αντιβιοτικη προφυλαξη (π.χ. Kινολονες, Rifaximin) Προβλημαηαναπτυξηαντοχης

48 Θεραπεια Συχνα με φαρμακα που φερει μαζι του ο ασθενης Σιπροφλοξασινη 1γρ. Εφαπαξ ή 500mg x2x 2 3 ημ Αντοχη Campylobacter στη Ν.Α. Ασια Αζιθρομυκινη 500mg ημερησιως για 2 3 ημερες Ριφαξιμινη 200mg x4 x 2 3 ημερες ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑ Λοπεραμιδη (Immodium) 2 χαπια αρχικα, επειτα 2 χαπιαμετακαθεκενωση(εως 8 χαπια/d) Οχι εαν πυρετος ή αιμα στα κοπρανα

49 ΕΝΥΔΑΤΩΣΗ Προκειμενου για παρασιτωσεις: διαγνωση και ειδικη θεραπεια

50 Tαξιδιωτικη Ιατρικη Site WHO για κινδυνους ταξιδιωτων Κυριως κιτρινο πυρετο ελονοσια Περιεχει και τους συνιστωμενους εμβολιασμους Παρομοιο site απο CDC Eμφαση διδεται στην 1 η επισκεψη στον ιατρο 4 6 εβδομαδες πριν το ταξιδι

51 CDC Yellow book home.htm

Σχετικά έγγραφα

Λοιμώδης Διάρροια (( Υπεύθυνος: Γ Πετρίκκος, Συνεργάτης:Σ Τσιόδρας)

Λοιμώδης Διάρροια (( Υπεύθυνος: Γ Πετρίκκος, Συνεργάτης:Σ Τσιόδρας) Ο όρος «διάρροια» αναφέρεται στη μεταβολή των κενώσεων του εντέρου, η οποία χαρακτηρίζεται από αύξηση του περιεχομένου των κενώσεων σε