Δρ. Δέσποινα Σ. Λυμπεροπούλου ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
|
|
- Θεράπων Ζάππας
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Τεχνικές Μελέτης της Βιοποικιλότητας Ανεξάρτητες της Καλλιέργειας ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ: ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Δρ. Δέσποινα Σ. Λυμπεροπούλου ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΒΟΤΑΝΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΑΘΗΝΑ 2010
2 Τι είναι βιοποικιλότητα ;
3 Τι είναι βιοποικιλότητα ; Ως «Βιολογική ποικιλότητα» ορίζεται / εννοείται η ποικιλομορφία που εμφανίζεται ανάμεσα στους ζωντανούς οργανισμούς όλων των ειδών, των χερσαίων, θαλάσσιων και άλλων υδάτινων οικοσυστημάτων και οικολογικών συμπλεγμάτων στα οποία οι οργανισμοί αυτοί ανήκουν. ΕΠΙΠΕΔΑ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ : (Turner et al. 1999) Γενετικό επίπεδο Επίπεδο των ειδών Επίπεδο οικοσυστήματος Λειτουργική βιολογική ποικιλότητα ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ : Αριθμός των ειδών ενός οικοσυστήματος Σχετική αφθονία των μικροβιακών ειδών Λειτουργικός ρόλος των μικροοργανισμών στο οικοσύστημα
4 ΤΟΜΕΙΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ α) Παραγωγή Ενέργειας β) Εξυγίανση και Διαχείριση του Περιβάλλοντος γ) Γεωργία-Τρόφιμα δ) Ανθρώπινη Υγεία ε) Βιοτεχνολογία στ) Εξέλιξη Οργανισμών και Οικοσυστημάτων Η έννοια του είδους στους Προκαρυωτικούς Οργανισμούς 1) Το ταξινομικό είδος (taxonomic) 2) Το γενοτυπικό είδος (genotypic) 3) Το ονοματολογικό είδος (terminological) 4) Το πρότυπο του «οικότυπου» (ecotype - ecovar) 5) Η Λειτουργική Ταξινομική Μονάδα (Operational Taxinomic Unit-OTU) ή Φυλότυπος Ο βέβαιος ββ και οριστικός καθορισμός των ειδών των βακτηρίων απαιτεί τόσο πολύ χρόνο, τόση παρατηρητικότητα και κρίση, τόση επιμονή και υπομονή, που δύσκολα μπορεί να βρει κανείς κάτι πιο δύσκολο από αυτό» Otto F. Müller International Journal of Systematic Bacteriology (Cover)
5 Επίπεδα διάκρισης της μικροβιακής ποικιλότητας 1) α-ποικιλότητα / β-ποικιλότητα 2) Ποιοτικές (PD-Phylogenetic Diversity) - ποσοτικές μετρήσεις (δείκτες ς Shannon, Evenness) 3) Μετρήσεις βασιζόμενες στα είδη - μετρήσεις βασιζόμενες στην απόκλιση (φυλογενετική, τοπολογική και ταξινομική απόσταση) Σύγκριση μικροβιακής ποικιλότητας (παραμετρικές, μη παραμετρικές και φυλογενετικές προσεγγίσεις). Δείκτης Shannon-Wienner ή Shannon Weaver ; «το να χάσεις πολύτιμη πληροφορία βασιζόμενος σε έναν αινιγματικό και πιθανόν ακατάλληλο δείκτη μπορεί να θεωρηθεί κακοτυχία, το να χάσεις όμως και το όνομά του φαίνεται να είναι καθαρή απροσεξία» (Hill και συνεργάτες 1999)
6 ΟΙ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΑΝΤΟΥ Ανάγκη κατανόησης ρόλου μικροοργανισμών για προσδιορισμό λειτουργικής βιοποικιλότητας οικοσυστημάτων ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΜΟΝΟ ΤΟ 5 % ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΕΧΟΥΜΕ ΜΕΛΕΤΗΣΕΙ ΜΟΝΟ ΤΟ 1 %... ;;; Currently no methods available, or likely available in the foreseeable future, that can determine the identity, richness, and evenness of all microbial species present Griffiths et al., 1997
7 Γιατί χρησιμοποιούμε μεθόδους ανεξάρτητες της καλλιέργειας ; For many bacteria and fungi we do not know the conditions required for their cultivation: The great plate count anomaly (Staley and Konopka, 1985) Ενδιαίτημα καλλιεργούμενοι μικροοργανισμοί ργ μ Θαλασσινό νερό % Τρεχούμενο νερό 025% 0.25 Μεσοτροφικές λίμνες % Στάσιμα νερά % Activated sludge 1-15 % Ίζημα 0.25 % Έδαφος 03% 0.3 Εξαιτίας περιβαλλοντικού stress (UV, θερμοκρασία, αλατότητα) καλλιεργούμενα βακτήρια εισέρχονται σε φάση όπου δεν μπορούν να σχηματίσουν αποικίες σε τρυβλία viable but nonculturable
8 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ DNA ΚΑΙ ΤΟ PCR 1. διαφορική λύση των κυττάρων (Picard και συνεργάτες 1992) 2. απομόνωση και καθαρισμός του DNA (Liesack και συνεργάτες 1991, Tebbe και Vahjen 1993, Ogram και συνεργάτες 1988) 3. επιλογή των μορίων εκκινητών (Rainey και συνεργάτες 1994) 4. συνθήκες του PCR (Meyerhans και συνεργάτες 1990, Cariello και συνεργάτες 1991, Weller και συνεργάτες 1991, Reysenbach και συνεργάτες 1992) DGGE, T-RFLP, dot blot, FISH, SSCP, Cloning
9 DGGE (Ηλεκτροφόρηση ακρυλαμίδης παρουσία παράγοντα σε πήκτωμα αποδιατακτικού Ηλεκτροφόρηση μίγματος μορίων DNA (PCR προϊόντα ίδιου μεγέθους) Πήκτωμα ακρυλαμίδης με κατακόρυφα αυξανόμενη κλίση αποδιατακτικού παράγοντα (φορμαμίδιο ουρία) Τμήματα DNA ίδιου μεγέθους αλλά διαφορετικής νουκλεοτιδικής σύστασης - διακριτή ζώνη (ριβότυπος) Κάθε ριβότυπος αντιστοιχεί σε ένα είδος Ανάλυση DGGE σε δείγματα ριζόσφαιρας (Hueuer και συνεργάτες 1997) πρότυπο ζωνών (ριβοτύπων) για κάθε περιβαλλοντικό δείγμα, όπου ο αριθμός των ζωνώνκαταγράφει το μέγεθος της μικροβιακής ποικιλότητας
10 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ DGGE 1. Είναι δυνατός ο διαχωρισμός μόνο μικρών τμημάτων ενισχυμένων περιοχών του DNA (περίπου ως 500 βάσεις) 2. Έχουν αναφερθεί περιπτώσεις στη βιβλιογραφία, όπου δε διαχωρίζονται αλληλουχίες που διαφέρουν σε δυο ή τρεις βάσεις, σε συγκεκριμένες συνθήκες ηλεκτροφόρησης (Buchholz-Cleven και συνεργάτες 1997, Vll Vallaeys και συνεργάτες 1997) 3. Εκκινητικά μόρια που περιέχουν σε μια θέση περισσότερες της μιας βάσης είναι πιθανόν να δίνουν περισσότερους ριβότυπους (ζώνες) με αποτέλεσμα να υπερεκτιμάται η μικροβιακή ποικιλότητα 4. Ένα μικροβιακό είδος μπορεί να δίνει 1-12 διαφορετικούς ριβότυπους, λόγω της παρουσίας σε περισσότερα του ενός αντίγραφα του γονιδίου που ενισχύεται (κυρίως του 16S rrna γονιδίου) (Nubel και συνεργάτες 1996) 5. Η μέθοδος DGGE αποκαλύπτει κυρίως τις επικρατείς μικροβιακές ομάδες που είναι παρούσες σε ένα φυσικό περιβάλλον. Προκαρυωτικοί πληθυσμοί που βρίσκονται σε ποσοστό μικρότερο του 1% σε σχέση με το σύνολο της μικροβιακής κοινωνίας δεν ανιχνεύονται με τη χρήση ηλεκτροφορητικών τεχνικών (Muyzer & Smalla 1998)
11 SSCP (Πολυμορφισμός διαμόρφωσης μονόκλωνης αλυσίδας) ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ: μια αλλαγή σε μια βάση ενός μονόκλωνου μορίου DNA μπορεί να αλλάξει τη διαμόρφωση του μορίου σε ένα πήκτωμα ακρυλαμίδης Χρησιμοποιούνται μόρια 16S rdna, που ενισχύονται με τη διαδικασία του PCR Ακολουθεί αποδιάταξη των δίκλωνων μορίων και ηλεκτροφόρηση σε μη αποδιατακτικό πήκτωμα PAGE Μόρια DNA ίδιου μεγέθους και διαφορετικής σύστασης σε βάσεις δίνουν διαφορετικά πρότυπα κατά την ανάλυση SSCP Η μέθοδος χρησιμοποιείται για διαχωρισμό στελεχών, αλλά και για ανάλυση περιβαλλοντικού DNA
12 Τ-RFLP Μέθοδος εκτίμησης της μικροβιακής ποικιλότητας που στηρίζεται σε ανάλυση προτύπου Τα εκκινητικά μόρια που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση του περιβαλλοντικού DNA είναι σημασμένα με φθορίζοντα μόρια Γράφημα T-RFLP από δυο διαφορετικά δείγματα (Lukow και συνεργάτες 2000) Ακολουθεί πέψη με περιοριστικές ενδονουκλεάσες που αναγνωρίζουν περιοριστικές θέσεις 4 βάσεων Τα προϊόντα της πέψης ηλεκτροφορούνται ρ σε πήκτωμα ακρυλαμίδης και ακολουθεί ανάλυση των αποτελεσμάτων σε αυτόματη συσκευή ανάλυση αλληλουχίας Γράφημα T-RFLP από 4 διαφορετικά οικοσυστήματα (Liu και συνεργάτες 1997)
13 FISH (Eπιτόπια υβριδοποίηση με φθορίζοντα μόρια ανιχνευτές) ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ : ολιγονουκλεοτίδια - ανιχνευτές που στοχεύουν στο 16S rrna. Διαφορική χρώση μικροβιακών ομάδων (διάκριση από επίπεδο γένους έως και επίπεδο είδους) η οποία στηρίζεται στον υβριδισμό ολιγονουκλεοτιδικών ανιχνευτών, σημασμένων με φθορίζον μόριο Τα κύτταρα ανιχνεύονται απευθείας στα φυσικά τους μικροπεριβάλλοντα Είναι δυνατόν να καθορισθεί η μορφολογία του κυττάρου, η αφθονία του αλλά και η κατανομή του στο χώρο in situ - (φυλογενετική ταυτότητα, αριθμός και χωροταξική κατανομή των μικροοργανισμών στο περιβαλλοντικό δείγμα). Με ποσοτικοποίηση του σήματος μπορεί να πραγματοποιηθεί εκτίμηση των ρυθμών αύξησης των βακτηριακών κυττάρων in situ. FISH σε κύτταρα Αρχαίων Προκαρυωτικών Οργανισμών και θειοαναγωγικών βακτηριών. Με κόκκινο χρώμα φαίνονται οι Αρχαίοι Προκαρυωτικοί Οργανισμοί και με πράσινο χρώμα φαίνονται τα θειοαναγωγικά βακτήρια (Boetius και συνεργάτες 2000) Kυτταρομετρία ροής
14 Κλωνοποίηση περιβαλλοντικού DNA «μεταγονιδιωματική μεταγονιδιωματική» (metagenomics metagenomics) ή «περιβαλλοντική γονιδιωματική» ή «οικογονιδιωματική» (ecogenomics) ή «γονιδιωματική κοινοτήτων» (community genomics) θεωρείται ηπιο αξιόπιστη μέθοδος για τη μελέτη ενός οικοσυστήματος ο αριθμός των κλώνων που εξετάζονται εξαρτάται από τη μικροβιακή ποικιλότητα του υπό μελέτη περιβάλλοντος (Στατιστικές ς μέθοδοι που χρησιμοποιούν ένα αλγόριθμο συσχετισμού των κλώνων που εξετάζονται και των διαφορετικών αλληλουχιών (φυλοτύπων) που αναλύονται είναι απαραίτητες, ώστε τα αποτελέσματα να είναι στατιστικά σημαντικά) η εφαρμογή της θεωρείται σταθμός στη Μικροβιακή Οικολογία
15 Ανάλυση μικροβιακών κοινοτήτων με κλωνοποίηση και αλληλούχηση των PCR προϊόντων απευθείας από περιβαλλοντικό DNA Απομόνωση DNA Ενίσχυση 16S rdna Κλωνοποίηση προϊόντων PCR (pcr -XL-TOPO ) Bacteria: 8F, R1378 Cyanobacteria: CYA-359F, CYA-781R Archaea: ARC-344F, ARC- 915R Απομόνωση πλασμιδιακού DNA από τις κατάλληλες αποικίες Αλληλούχιση αντιπροσωπευτικών κλώνων Έλεγχος του μεγέθους της βιβλιοθήκης με κατάλληλους αλγόριθμους Ανάλυση των DNA αλληλουχιών με BLAST
16 2007 B07-Coverage (Good's C) 0, ,70 0,60 A07-Coverage (Good's C) 0,50 0,40 0,80 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 45/88 K07-Coverage (Good's C) 0,30 0,20 0,10 0,00 42/83 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Library size 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Library size 0,60 0, ,40 0,30 0,20 0,10 47/79 VE07-Coverage (Good's C) 0,00 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Library size 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0,00 48/92 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 Library size
17 α Proteobacteria β Proteobacteria γ Proteobacteria Verrucomicrobia ε Proteobacteria Acidobacteria Chloroflexi Actinobacteria Bacteroidetes Cyanobacteria Planctomycetes Firmicutes Unaffiliated
18 α-πρωτεοβακτήρια
19 α-πρωτεοβακτήρια
20 Γενικά Συμπεράσματα... Κυριότερη βακτηριακή ομάδα αυτή των Ακτινοβακτηρίων - ομοιόμορφη κατανομή στα α- και β-πρωτεοβακτηρία - Εξίσου σημαντική η ομάδα των Bacteroidetes Παρουσία κλώνων Κυανοβακτηρίων χρονικά και τοπικά σταθερών, σε όλο το εύρος της λίμνης, μεταξύ των οποίων και δυνητικά τοξικοί κλώνοι του γένους Microcystis. Παρατηρήθηκε σχετική κυριαρχία των Crenarchaeota έναντι των Euryarchaeota. Οι βιβλιοθήκες των αρχαίων σπάνια είναι τόσο μεγάλες όσο οι αντίστοιχες των βακτηρίων της ίδιας οικοθέσης, εύρημα το οποίο φαίνεται να σχετίζεται με τον οικολογικό ρόλο αυτών των ομάδων.
21
22 Περιορισμοί και προβλήματα της Μοριακής Μικροβιακής Οικολογίας 1. Απομόνωση DNA από περιβαλλοντικά ρβ δείγματα 2. Επιλογή εκκινητικών μορίων 3. Ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων που αφορούν στη μικροβιακή ποικιλότητας
23 Απομόνωση DNA από περιβαλλοντικά ρβ δείγματα Το DNA που θα χρησιμοποιηθεί στη μελέτη πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό των μικροβιακών ομάδων που υπάρχουν στο δείγμα Η λύση των μικροβιακών κυττάρων να είναι εξίσου αποτελεσματική για όλες τις ταξινομικές μονάδες που υπάρχουν στο δείγμα, ώστε να υπάρχει μια αντιπροσωπευτική κατανομή των μικροβιακών κοινωνιών στο απομονωμένο DNA Επειδή το DNA που απομονώνεται από περιβαλλοντικά δείγματα περιέχει Επειδή το DNA που απομονώνεται από περιβαλλοντικά δείγματα περιέχει συνήθως παρεμποδιστές του PCR (π.χ. χουμικά οξέα), το βάρος πέφτει κυρίως στην αριστοποίηση της απόδοσης των πρωτοκόλλων απομόνωσης DNA
24 Απομόνωση DNA από περιβαλλοντικά δείγματα Traditional protocol Crude 2-step Ultra clean Gene clean MOBIO BIO101
25 Επιλογή εκκινητικών μορίων Σε μια ιδανική περίπτωση τα εκκινητικά μόρια θα έπρεπε να ήταν απολύτως συμπληρωματικά με όλα τα γονίδια 16S rrna των Βακτηρίων και των Αρχαίων Προκαρυωτικών Οργανισμών. Baker και συνεργάτες (2003): Έλεγχος εξειδίκευσης καθολικών εκκινητικών μορίων σε σχέση με τις βακτηριακές αλληλουχίες που είναι κατατεθειμένες στη Βάση Δεδομένων Ριβοσωμικών Αλληλουχιών (RDP) Τα αποτελέσματα της παραπάνω μελέτης έδειξαν ότι τα εκκινητικά μόρια δεν παρουσιάζουν συμπληρωματικότητα με αρκετές βακτηριακές αλληλουχίες Παρόμοια αποτελέσματα κατεγράφησαν και για καθολικά εκκινητικά μόρια που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση Αρχαίων Προκαρυωτικών Οργανισμών
26 Γιατί τα καθολικά εκκινητικά μόρια δεν είναι τελικά καθολικά ; 1. 16S rrna είναι πολύ συντηρημένο μόριο εντούτοις εμφανίζει ετερογένεια. 2. Μεγάλο ποσοστό των αλληλουχιών 16S rrna είναι μερικώς χαρακτηρισμένο, οπότε η γνώση μας για την ετερογένεια του γονιδίου περιορίζεται σημαντικά, κυρίως όσον αφορά τις περιοχές στα άκρα
27 Ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων που αφορούν στη μικροβιακή ποικιλότητας Οι μοριακές τεχνικές δεν μπορούν να μας αποκαλύψουν ούτε τον ακριβή αριθμό των ειδών που υπάρχουν σε ένα οικοσύστημα ούτε μπορούν να δώσουν βέβαια αποτελέσματα σχετικά με τη σχετική αφθονία των μικροοργανισμών σε μια περιοχή. Δίνουν όμως μια εικόνα της μικροβιακής κοινωνίας και του ρόλου κάθε ομάδας. Πρέπει να είναι απολύτως κατανοητοί οι περιορισμοί των μεθόδων που χρησιμοποιούνται,κυρίως για τις μεθόδους προτύπων Οι μελέτες περιβαλλοντικών δειγμάτων που έχουν ως βάση την αντίδραση Οι μελέτες περιβαλλοντικών δειγμάτων που έχουν ως βάση την αντίδραση PCR εμφανίζουν ορισμένους περιορισμούς, καθώς μόνο τα κυρίαρχα είδη μιας περιοχής ενισχύονται.
28 Ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων που αφορούν στη μικροβιακή ποικιλότητας Πληθυσμοί οι οποίοι βρίσκονται σε ποσοστό μικρότερο του 1 % σε σχέση με το σύνολο του μικροβιακού πληθυσμού ενός δείγματος, συνήθως δεν εμφανίζονται σε αναλύσεις DGGE, ή T- RFLP ακόμα και σε περιπτώσεις ύπαρξης μεγάλου αριθμού κύτταρων π.χ κύτταρα / γραμμάριο δείγματος. Οι μοριακές μέθοδοι δεν μας δίνουν ένα αξιόπιστο αποτέλεσμα του αριθμού των ειδών που υπάρχουν σε ένα δείγμα
29 Ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων που αφορούν στη μικροβιακή ποικιλότητας Σε τεχνικές όπως το DGGE το μέγεθος της μικροβιακής ποικιλότητας προκύπτει από τον αριθμό και την ποικιλία των ριβοτύπων που εμφανίζονται σε ένα ηλεκτροφόρημα. Οι διαφορές στα πρότυπα των ηλεκτροφορημάτων ερμηνεύονται σε διαφορές της μικροβιακής ποικιλότητας, ενώ μπορεί να αντικατοπτρίζουν διαφοροποιήσεις σε επίπεδο μόνο αφθονίας ταξινομικών ομάδων Οι αριθμοί των ταξινομικών ομάδων που βρίσκονται σε αφθονία να μειώνονται, γεγονός που σηματοδοτεί την παράλληλη αύξηση του ποσοστού ταξινομικών ομάδων χαμηλής πυκνότητας, ώστε να ξεπεράσουν το όριο ανίχνευσης της μεθόδου.
30 Η ανάλυση της δομής των μικροβιακών κοινωνιών, με συνδυασμό μεθόδων που περιλαμβάνουν καλλιέργεια και μοριακών μεθόδων, είναι απαραίτητη για την καταγραφή της μικροβιακής ποικιλότητας. Εν τούτοις μια τέτοια μελέτη είναι στατική και χωρίς ιδιαίτερη οικολογική σημασία, αν δε συνδυάζεται από γεωχημικές αναλύσεις, και αν δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία από διάφορες χρονικές περιόδους, ώστε να φαίνεται η απόκριση των μικροβιακών κοινωνιών στις μεταβαλλόμενες κλιματολογικές συνθήκες. Συνδυασμός μόνο τέτοιων μελετών μπορεί να αποκαλύψει τον οικολογικό και λειτουργικό ρόλο κάθε μικροβιακής ομάδας στο οικοσύστημα καθώς και τις αλληλεπιδράσεις τόσο μεταξύ τους, όσο και με τους αβιοτικούς παράγοντες του οικοσυστήματος.
Εργαλεία Μοριακής Γενετικής
Εργαλεία Μοριακής Γενετικής Αρχές Μοριακής κλωνοποίησης Τα περιοριστικά ένζυμα: αναγνωρίζουν αλληλουχίες (θέσεις περιορισμού). 2 τύποι ενζύμων: -Τύπος I = Κόβουν κοντά στη θέση περιορισμού -σπάνια χρησιμοποιούνται.
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ. Η τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA και οι εφαρμογές της...
ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ Η τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA και οι εφαρμογές της... Γενετική Μηχανική o Περιλαμβάνει όλες τις τεχνικές με τις οποίες μπορούμε να επεμβαίνουμε στο γενετικό υλικό των οργανισμών.
Διαβάστε περισσότεραΘεωρία - Εφαρμογές ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ - ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1
ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Θεωρία - Εφαρμογές ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ - ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΜΟΡΙΑΚΟΥΣ Έπιλογή με βάση: ΔΕΙΚΤΕΣ Φαινοτυπικοί δείκτες Γενετικοί δείκτες Μοριακοί δείκτες (Πρωτεϊνικοί &
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμογές τεχνολογιών Μοριακής Βιολογίας στην Γενετική
Εφαρμογές τεχνολογιών Μοριακής Βιολογίας στην Γενετική Πεφάνη Δάφνη 06.03.2019 Επίκουρη καθηγήτρια Εργαστήριο Βιολογίας Τεχνικές μοριακής βιολογίας Επιτρέπουν την μελέτη της δομής του DNA και της έκφρασης
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ)
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΓΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΑΕΙ (ΠΕΓΑ) «Οι σύγχρονες τεχνικές βιο-ανάλυσης στην υγεία, τη γεωργία, το περιβάλλον και τη διατροφή» Department of Biochemistry
Διαβάστε περισσότεραΓενική Μικροβιολογία. Ενότητα 15 η ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ
Γενική Μικροβιολογία Ενότητα 15 η ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ Όνομα καθηγητή: Δ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Όνομα καθηγητή: Γ. ΖΕΡΒΑΚΗΣ Όνομα καθηγητή: ΑΝ. ΤΑΜΠΑΚΑΚΗ Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟΧΟΙ
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ
ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΦΥΤΩΝ Μοριακοί Δείκτες Επιμέλεια διαφανειών Τραντάς Μάνος 1 Μοριακοί Δείκτες είναι αλληλουχίες DNA (ή πρωτεϊνών) που μπορούν να συσχετιστούν με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ώστε να ανιχνευτούν
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA
Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA 1. Η ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής επέτρεψε: α. την κατανόηση των μηχανισμών αντιγραφής του γενετικού υλικού β. την απομόνωση των πλασμιδίων από τα βακτήρια γ. την πραγματοποίηση
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Διαγώνισμα στο Κεφάλαιο 4 ο
Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Διαγώνισμα στο Κεφάλαιο 4 ο ΘΕΜΑ Α Να γράψετε τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις A1 έως A5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση,
Διαβάστε περισσότεραΝΕΕΣ MΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ
ΝΕΕΣ MΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΒΑΝΤΑΡΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ (M.Sc, Ph.D) Επιδημίες μολυσματικών ασθενειών συχνά οφείλονται σε έκθεση σε μία κοινή πηγή ενός αιτιολογικού παράγοντα.
Διαβάστε περισσότεραΓονιδιωματική Συγκριτική γονιδιωματική[4] Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος. Μεζίτη Αλεξάνδρα
Γονιδιωματική Συγκριτική γονιδιωματική[4] Τμήμα Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος Μεζίτη Αλεξάνδρα Μέγεθος και οργάνωση γονιδιωμάτων Μελετάμε τα γονιδιώματα για να καταλάβουμε πως λειτουργεί
Διαβάστε περισσότεραΜοριακή Μικροβιακή Οικολογία. Μοριακή αποτύπωση μικροβιακή κοινότητας Μοριακές μέθοδοι υψηλής απόδοσης και ανάλυσης
Μοριακή Μικροβιακή Οικολογία Μοριακή αποτύπωση μικροβιακή κοινότητας Μοριακές μέθοδοι υψηλής απόδοσης και ανάλυσης Μοριακές μέθοδοι αποτύπωσης Ενδιάμεσης Ανάλυσης DGGE (Denaturating Gradient Gel Electrophoresis)
Διαβάστε περισσότεραΜικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο
Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 10: Μοριακή Βιολογία και Μικροβιολογία Τροφίμων (2/2), 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος Ζ. Πανάγου Πασχαλίτσα
Διαβάστε περισσότεραΜοριακή Ανάλυση Φυτών
Μοριακή Ανάλυση Φυτών Μοριακοί Δείκτες Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο Δασικής Γενετικής / ΔΠΘ Γενετική ποικιλομορφία Είναι η βάση της εξέλιξης Προϋπόθεση προσαρμογής σε νέα περιβάλλοντα Το μέρος
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία. Θετικής Κατεύθυνσης
Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 4ο ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΈΝΟΥ DNA Γενετική Μηχανική 3 Είναι ο κλάδος της Βιολογίας που περιλαμβάνει τις τεχνικές με τις οποίες ο άνθρωπος επεμβαίνει στο γενετικό
Διαβάστε περισσότεραΚεφ.3. Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA. 1. Τι ονομάζεται ανασυνδυασμένο DNA και τι τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA. Ποιά η σημασία της.
1 Κεφ.3. Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA 1. Τι ονομάζεται ανασυνδυασμένο DNA και τι τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA. Ποιά η σημασία της. Ανασυνδυασμένο DNA: είναι αυτό που προκύπτει από την συνένωση 2 τμημάτων
Διαβάστε περισσότεραΓενική Μικροβιολογία. Ενότητα 15 η ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ
Γενική Μικροβιολογία Ενότητα 15 η ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ Όνομα καθηγητή: Δ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Όνομα καθηγητή: Γ. ΖΕΡΒΑΚΗΣ Όνομα καθηγητή: ΑΝ. ΤΑΜΠΑΚΑΚΗ Τμήμα: ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟΧΟΙ
Διαβάστε περισσότεραΣας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις και το Δελτίο Τύπου που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Προσανατολισμού των Εσπερινών Γενικών Λυκείων.
Αθήνα, 16/06/2017 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ Σας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις και το Δελτίο Τύπου που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Προσανατολισμού των Εσπερινών Γενικών Λυκείων. Η
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 4o BLOG (2) ΖΗΤΗΜΑ Α ΜΟΝΑΔΕΣ 25
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ 4o BLOG (2) ΖΗΤΗΜΑ Α ΜΟΝΑΔΕΣ 25 1. Το γονιδίωμα του ζυμομύκητα S. cerevisiae έχει μέγεθος 12 x 10 6 ζ.β. Εάν τα θραύσματα που προκύπτουν από την πέψη του με την EcoRI είναι της τάξεως 100-200
Διαβάστε περισσότεραΒιοτεχνολογία Φυτών. Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία)
Βιοτεχνολογία Φυτών ΔΠΘ / Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης ΠΜΣ Αειφορικά Συστήματα Παραγωγής και Περιβάλλον στη Γεωργία Μοριακοί Δείκτες (Εισαγωγή στη Μοριακή Βιολογία) Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Εργαστήριο
Διαβάστε περισσότεραΘεωρία (4 Ο Κεφάλαιο) επιμέλεια: Μιχάλης Χαλικιόπουλος καθηγητής Βιολογίας
Θεωρία (4 Ο Κεφάλαιο) επιμέλεια: Μιχάλης Χαλικιόπουλος καθηγητής Βιολογίας 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA 2 Θεωρία (4 Ο Κεφάλαιο) 3 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA 1 2 3 ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ 4 5 6 ορισμός:
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA
Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης 4 ο Κεφάλαιο - Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA Αναπτύχθηκε λόγω της ανακάλυψης: i. Περιοριστικών ενδονουκλεασών ii. Ειδικών φορέων DNA Έδωσε
Διαβάστε περισσότεραΑπαντήςεισ ςτο κριτήριο αξιολόγηςησ ςτη βιολογία κατεύθυνςησ
Απαντήσεις στο κριτήριο αξιολόγησης στη βιολογία κατεύθυνσης Κεφάλαια 4 ο -5 ο ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5, και δίπλα το γράμμα
Διαβάστε περισσότεραΕργαστηριακές Ασκήσεις Περιβαλλοντικής Βιοτεχνολογίας. Εργαστηριακή Άσκηση 7
Εργαστηριακές Ασκήσεις Περιβαλλοντικής Βιοτεχνολογίας Εργαστηριακή Άσκηση 7 Αξιολόγηση της ποικιλότητας των μικροοργανισμών στο έδαφος με την χρήση της μεθόδου DGGE Δημήτριος Καρπούζας Λάρισα 2010 1 Τεχνικές
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Βιοτεχνολογία. Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA Διδάσκουσα: Αναπλ. Καθ. Άννα Ειρήνη Κούκκου
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βιοτεχνολογία Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA Διδάσκουσα: Αναπλ. Καθ. Άννα Ειρήνη Κούκκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των. μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία
Ο ρόλος και η σημασία των μοριακών τεχνικών στον έλεγχο των μικροβιολογικών παραμέτρων σε περιβαλλοντικά δείγματα για την προστασία της Δημόσιας Υγείας Α. Βανταράκης Εργαστήριο Υγιεινής, Ιατρική Σχολή,
Διαβάστε περισσότεραΗ τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης PCR (POLYMERASE CHAIN REACTION)
Η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης PCR (POLYMERASE CHAIN REACTION) 1 PCR: -βραβείο Nobel χημείας 1993 Η τεχνική της αλυσιδωτής αντίδρασης πολυμεράσης (PCR, Polymerase Chain Reaction) επινοήθηκε
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Βασικές αρχές της μοριακής βιολογίας. Ακαδημαϊκές Εκδόσεις 2011 Το κύτταρο-μια Μοριακή Προσέγγιση 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Βασικές αρχές της μοριακής βιολογίας Ακαδημαϊκές Εκδόσεις 2011 Το κύτταρο-μια Μοριακή Προσέγγιση 1 ΕΙΚΟΝΑ 4.4 Η μεταφορά της γενετικής πληροφορίας μέσω του DNA. Ακαδημαϊκές Εκδόσεις 2011 Το
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ZAΡΦΤΖΙΑΝ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1.Τα παρακάτω στοιχεία να μπουν στην κατάλληλη στήλη ( ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΕργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών. Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας
Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας 1 Βιολογική ποικιλότητα Βιολογική ποικιλότητα ή βιοποικιλότητα Έννοια με ευρεία αναφορά σε διεθνείς
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο 1. Με ποιο μηχανισμό αντιγράφεται το DNA σύμφωνα με τους Watson και Crick; 2. Ένα κύτταρο που περιέχει ένα μόνο χρωμόσωμα τοποθετείται σε θρεπτικό υλικό που περιέχει ραδιενεργό
Διαβάστε περισσότεραPCR Εφαρμογές-2. RACE Site directed mutagenesis
PCR Εφαρμογές-2 RACE Site directed mutagenesis Σκοπός της αντίδρασης PCR (Polymerase Chain Reaction) είναι το να φτιάξει ένα μεγάλο αριθμό αντιγράφων. BHMATA 1. ΑΠΟΔΙΑΤΑΞΗ 2. ΥΒΡΙΔΙΣΜΟΣ 3. ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ Επειδή
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ως φορείς κλωνοποίησης χρησιμοποιούνται:
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/03/12 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ως φορείς κλωνοποίησης
Διαβάστε περισσότεραΣχεδιασμός ενός μοριακού εργαστηρίου
Σχεδιασμός ενός μοριακού εργαστηρίου Δρ. Κόκκινος Πέτρος Μοριακός Βιολόγος-Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Μονάδα Περιβαλλοντικής Μικροβιολογίας Εργαστήριο Υγιεινής Ιατρική Σχολή Πανεπιστήμιο Πατρών Το Σύγχρονο
Διαβάστε περισσότεραPOLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ
POLYMERASE CHAIN REACTION (PCR) ΑΛΥΣΙΔΩΤΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΥΜΕΡΑΣΗΣ Kary Mullis (Nobel Χημείας, 1993) in vitro τεχνική ( molecular photocopying ) Εφαρμογή σε όλους τους τομείς της Βιολογίας Στις περισσότερες
Διαβάστε περισσότεραΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΚΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος Γεωπονικής Βιοτεχνολογίας πρέπει να ανταποκρίνεται στην εξαγωγή επιστημόνων Γεωπόνων Βιοτεχνολόγων ικανών να μελετούν, να αντιμετωπίζουν και να προτείνουν
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ZAΡΦΤΖΙΑΝ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ 1.Τα παρακάτω στοιχεία να μπουν στην κατάλληλη στήλη ( ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑΤΙΚΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ 4. ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ 4. ΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Ως βιοποικιλότητα ορίζεται «το σύνολο της γενετικά καθοριζόμενης ποικιλομορφίας, από τα γονίδια ενός τοπικού πληθυσμού ή είδους, τα είδη που αποτελούν μια
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμογές της τεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA
Εφαρμογές της τεχνολογίας του ανασυνδυασμένου DNA Aνάλυση SNP που επηρεάζουν θέσεις περιορισμού, με στύπωμα Southern. Ένα χρωμοσωμικό τμήμα μεγέθους 7 kb φέρει θέσεις BamHI σε κάθε άκρο του. Το αλληλόμορφο
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2010
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2010 ΘΕΜΑ Α 1. δ 2. β 3. α 4. β 5. γ ΘΕΜΑ Β 1. Σελ. 17 σχολ. Βιβλίου: Το γενετικό υλικό ενός κυττάρου αποτελεί το γονιδίωμά του όπως είναι τα
Διαβάστε περισσότερα5 GTG CAC CTG ACT CCT GAG GAG 3 3 CAC GTG GAC TGA GGA CTC CTC 5
Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Απαντήσεις διαγωνίσματος στο Κεφάλαιο 4 ο ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. γ Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. Ο κλώνος είναι μια ομάδα πανομοιότυπων μορίων, κυττάρων, ή οργανισμών. B2. Η υβριδοποίηση
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 1: Εισαγωγή. Κεφάλαιο 2: Η Βιολογία των Ιών
Κεφάλαιο 1: Εισαγωγή 1.1 Μικροοργανισμοί, Μικροβιολογία και Μικροβιολόγοι... 19 1.1.1 Μικροοργανισμοί... 19 1.1.2 Μικροβιολογία... 20 1.1.3 Μικροβιολόγοι... 21 1.2 Σύντομη Ιστορική Εξέλιξη της Μικροβιολογίας...
Διαβάστε περισσότεραEΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1,2,4,9 ΚΕΦΑΛΑΙΑ. Εξεταζόμενο μάθημα. Συκούδη Κωνσταντίνα. Διδάσκων/επιβλέπων καθηγήτρια
EΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 1,2,4,9 ΚΕΦΑΛΑΙΑ Εξεταζόμενο μάθημα Συκούδη Κωνσταντίνα Διδάσκων/επιβλέπων καθηγήτρια 3:00 ώρες Διάρκεια εξέτασης Ονοματεπώνυμο εξεταζόμενου Όνομα:
Διαβάστε περισσότεραΜικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο
Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 10: Μοριακή Βιολογία και Μικροβιολογία Τροφίμων (1/2), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος Ζ. Πανάγου Πασχαλίτσα
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Ο.Π. Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου
Βιολογία Ο.Π. Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου ΘΕΜΑ Α Α1. Η αναλογία Α+G/T+C στο γενετικό υλικό ενός ιού είναι ίση με 2/3. Ο ιός μπορεί να είναι: α. ο φάγος λ. β. ο ιός της πολιομυελίτιδας. γ. φορέας κλωνοποίησης
Διαβάστε περισσότεραΚεφάΠαιο 4 ΤεχνοΠογία ίου ανασυνουασμένου DNA
ΚεφάΠαιο 4 ΤεχνοΠογία ίου ανασυνουασμένου DNA 1. Γιατί οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες και οι φορείς κλωνοποίησης είναι απαραίτητα εργαλεία για τη Γενετική Μηχανική; Οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες είναι
Διαβάστε περισσότεραΗμερομηνία: Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες
ΑΠΟ ΕΩΣ 23/12/17 ΕΩΣ 05/01/2018 ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ημερομηνία: Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α4
Διαβάστε περισσότεραΠροστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας
Εργαστήριο Δασικής Γενετικής και Βελτίωσης Δασοπονικών Ειδών Προστασία Γενετικής Βιολογικής Ποικιλότητας Το γενετικό επίπεδο της βιοποικιλότητας 1 Υποκατάσταση μέτρησης Η βιοποικιλότητα ορίζεται, αλλά
Διαβάστε περισσότεραΤεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA
Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η Φώτης Καρβέλης Ιστορική αναδρομή Ανακάλυψη του DNA Μελέτη αντιγραφής Απομόνωση ενζύμων Μελέτη της δράσης τους Αποκάλυψη των περιοριστικών ενδονουκλεασών
Διαβάστε περισσότερα5.GGACTCAAGTTTACATGCAACGTACGG 3 που περιέχεται σε γονιδιωματική βιβλιοθήκη είναι κατάλληλος ο :
Μάθημα/Τάξη: Κεφάλαιο: Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου Το γενετικό υλικό (Κεφ.1), Αντιγραφή, έκφραση και ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας (Κεφ.2), Τεχνολογία του Ανασυνδυασμένου DNA (Κεφ.4), Μενδελική
Διαβάστε περισσότεραΘέματα Πανελλαδικών 2000-2013
Θέματα Πανελλαδικών 2000-2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΘΕΜΑ 1 ο Γράψτε τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα το γράμμα
Διαβάστε περισσότερα3. Σχ. Βιβλίο σελ «το βακτήριο Αgrobacterium.ξένο γονίδιο» Και σελ 133 «το βακτήριο Bacillus.Βt».
2 ο Διαγώνισμα Βιολογίας Γ Λυκείου Θέμα Α 1. Α 2. Β 3. Β 4. Α 5. C Θέμα Β 1. Σελ 40 «τα ριβοσώματα μπορούν..πρωτεινών» Και σελ 39 «ο γενετικός κώδικας είναι σχεδόν καθολικός πρωτείνη». 2. Σελ 98 «η φαινυλκετονουρία.φαινυλαλανίνης»
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ (Για υποβολή πρότασης σύναψης σύμβασης μίσθωσης έργου ιδιωτικού δικαίου)
Γραφείο: Πληροφορίες: Τηλ.: Φαξ: e-mail: Αρ. Φακέλου: Μον. Διασφάλισης Ποιότητας & Ανθρώπινων Πόρων ΕΛΚΕ ΑΠΘ Καραστογιάννης Δημοσθένης 2310-994082 2310-200392 Prosk@rc.auth.gr 88686 Θεσσαλονίκη, 11/12/2014
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 IOYNIOY 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α I Β IV Γ VI
Διαβάστε περισσότεραΜε την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας το DNA που ήταν τόσο δύσκολο να µελετηθεί έγινε «παιχνίδι» στα ανθρώπινα χέρια
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4ο: Η τεχνολογία του ανασυνδυασµένου DNA έδωσε στον άνθρωπο την ικανότητα όχι µόνο να ερευνά αλλά και να τροποποιεί το γενετικό υλικό των οργανισµών ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΣΥΝ ΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA Η τεχνολογία
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση:
Κανάρη 36, Δάφνη Τηλ. 210 9713934 & 210 9769376 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑ Α Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση: Α1. Το βακτήριο Agrobacterium tumefaciens
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
11 Ιουνίου 2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Απαντήσεις Θεμάτων Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων Ημερησίων & Εσπερινών Γενικών Λυκείων ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. α Α4. γ Α5. δ ΘΕΜΑ B Β1. 1. Β 2. Γ 3. Α
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ)
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ) Ι) ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Οι μαθητές θα πρέπει : Να γνωρίζουν ποιο μόριο είναι ο φορέας της γενετικής
Διαβάστε περισσότερασύγχρονο προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. & Group µαθητικό φροντιστήριο Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ
σύγχρονο Φάσµα & Group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. µαθητικό φροντιστήριο Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ 210 50 51 557 210 50 56 296 25ης Μαρτίου 111 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 210 50 20 990 210 50 27 990 25ης Μαρτίου 74 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΠΑΝΕΛΛAΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 16-06-2017 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Α. φωσφορική ομάδα (Ι) E. υδροξύλιο (II) Β. mrna
Διαβάστε περισσότεραΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΜΑΪΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)
Διαβάστε περισσότεραΤο πλεονέκτημα της χρήσης του DNA των φάγων λ, ως φορέα κλωνοποίησης είναι ότι μπορούμε να ενσωματώσουμε σε αυτόν μεγαλύτερα κομμάτια DNA.
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 2 ο,4 ο ΚΕΦ. ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Θέμα Α: Α1.β, Α2.δ, Α3.β, Α4.γ, Α5.γ Θέμα Β: Β1. Οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες αποτελούν τα ρυθμιστικά στοιχεία της μεταγραφής
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία προσανατολισμού
Βιολογία προσανατολισμού ΘΕΜΑ Α Στις προτάσεις από Α1-Α5 να βρείτε την σωστή απάντηση. Α1. Ένας ερευνητής απομόνωσε ένα ασυνεχές γονίδιο από το γονιδίωμα ανθρώπινων κυττάρων. Το γονίδιο συνδέθηκε με βακτηριακό
Διαβάστε περισσότεραΓονιδιωματική. G. Patrinos
Γονιδιωματική Η μεταγονιδιωματική εποχή... Σημαντικότερα επιτεύγματα POST GENOME ERA Ολοκλήρωση της αποκρυπτογράφησης της αλληλουχίας των γονιδιωμάτων πολλών οργανισμών. Προτύπωση μεθοδολογιών για προσδιορισμό
Διαβάστε περισσότεραΤεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA
Τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Θέση περιορισμού συμμετρική ως προς τον άξονα που περνά από το μέσο της. Στην εικόνα φαίνεται η θέση αναγνώρισης της EcoRI RI. Η αλληλουχία είναι παλίνδρο- μη: είναι
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017
ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ 1-2-4 03/12/2017 ΘΕΜΑ A Α. Να επιλέξετε την ορθή πρόταση στα παρακάτω: Α1. Βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης αποτελεί το α. νουκλεοτίδιο
Διαβάστε περισσότεραΦάσμα& Group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.
σύγχρονο Φάσμα& Group προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι. μαθητικό φροντιστήριο 1. 25ης Μαρτίου 111 ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ 50.27.990 50.20.990 2. 25ης Μαρτίου 74 Π. ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ 50.50.658 50.60.845 3. Γραβιάς 85 ΚΗΠΟΥΠΟΛΗ
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ' ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΜΑΪΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
Κ.Ε.Κ. EROWY: τηλ 210-6147001 EROWY ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ: τηλ 210-6147002 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ' ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΜΑΪΟΥ 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Διαβάστε περισσότεραΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 Ο, 7 Ο, 8 Ο, 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 4 Ο, 7 Ο, 8 Ο, 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1. Η μεταφορά ανθρώπινου γονιδίου σε βακτήριο δίνει διαφορετικό προϊόν μεταγραφής και μετάφρασης, ενώ σε μύκητες μεταγράφεται κανονικά αλλά το προϊόν μετάφρασης εμφανίζει
Διαβάστε περισσότεραγ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α
γ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ' ΛΥΚΕΙΟΥ Τάξη: Γ Λυκείου Τμήμα: Βαθμός: Ονοματεπώνυμο: Καθηγητές: Θ Ε Μ Α Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: Α1. Στην τεχνολογία
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α2. δ Α3. β Α4. γ Α5. α ΘΕΜΑ B B1. I Α II Ε III
Διαβάστε περισσότεραθέσεις που κόβουν οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες, στον αριθμό των πλασμιδίων που θα χρειαστούν κλπ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Προβλήματα που αναφέρονται στα κομμάτια που θα κοπεί το DNA, στις θέσεις που κόβουν οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες, στον αριθμό των πλασμιδίων που θα χρειαστούν
Διαβάστε περισσότεραγ. δύο φορές δ. τέσσερεις φορές
1 ο Διαγώνισμα Βιολογίας Γ Λυκείου Θέμα Α Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση Α1. Σε ένα ανασυνδυασμένο πλασμίδιο που σχηματίστηκε με την επίδραση της EcoRI, η αλληλουχία που αναγνωρίζει η συγκεκριμένη περιοριστική
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. γ Α4. δ Α5. α ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό
Διαβάστε περισσότεραΓενετική Μηχανική-Γενετικά Τροποποιημένοι οργανισμοί-διαγονιδιακοί οργανισμοί
Γενετική Μηχανική-Γενετικά Τροποποιημένοι οργανισμοί-διαγονιδιακοί οργανισμοί ΟΡΙΣΜΟΣ Γενετική μηχανική ονομάζεται ο νέος κλάδος των φυσικών επιστημών,ο οποίος ασχολείται με τροποποιήσεις του γενετικού
Διαβάστε περισσότεραΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ. Πρόλογος. Κεφάλαιο 1: Γενετική μηχανική - Βιοτεχνολογία. Κεφάλαιο 2: Δομή και λειτουργία των νουκλεїνικών οξέων
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ Κεφάλαιο 1: Γενετική μηχανική - Βιοτεχνολογία 1.1 Βιομηχανία 1.2 Παραγωγή Τροφίμων 1.3 Ιατρική 1.4 Φυτική Παραγωγή 1.5 Ζωική Παραγωγή 1.6 Αλιεία Υδατοκαλλιέργειες
Διαβάστε περισσότεραΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 23 IOYNIΟΥ 2014 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. γ Α4. δ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Σχολικό βιβλίο
Διαβάστε περισσότεραΣημειώσεις Μοριακής Βιολογίας Βιολογία Γ Λυκείου Θετικής Κατεύθυνσης
1 Προαπαιτούμενες Γνώσεις για την κατανόηση της Κλωνοποίησης 1. Περιοριστικές ενδονουκλεάσες α. Είναι ένζυμα που σπάνε (υδρολύουν) 3-5 φωσφοδιεστερικούς δεσμούς ενδιάμεσα στο μόριο του DNA, και όχι στα
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
16 Ιουνίου 2017 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων Εσπερινών Λυκείων Γενικών ΘΕΜΑ Α Α.1 δ Α.2 δ Α.3 β Α.4 γ Α.5 α ΘΕΜΑ B B.1 I. A II. E III. ΣΤ IV.
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. γ Α3. α Α4. β Α5. β ΘΕΜΑ B B1. B2.
ΘΕΜΑ Α Α1. γ (το πριμόσωμα) Α2. γ (οι υποκινητές και οι μεταγραφικοί παράγοντες κάθε γονιδίου) Α3. α (μεταφέρει ένα συγκεκριμένο αμινοξύ στο ριβόσωμα) Α4. β (αποδιάταξη των δύο συμπληρωματικών αλυσίδων)
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο... 2 I. Τεχνολογία του ανασυνδυασµένου DNA... 2
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο... 2 I. Τεχνολογία του ανασυνδυασµένου DN... 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο I. Τεχνολογία του ανασυνδυασµένου DN Εκπαιδευτικοί στόχοι: Μετά την ολοκλήρωση της µελέτης αυτού του κεφαλαίου ο µαθητής
Διαβάστε περισσότεραΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:
ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ) ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 17/02/2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Τα
Διαβάστε περισσότεραΜοριακή Βιολογία. Ενότητα # (1): Εισαγωγή στην τεχνολογία του DNA. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μοριακή Βιολογία Ενότητα # (1): Εισαγωγή στην τεχνολογία του DNA Παναγιωτίδης Χρήστος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2013 ÁÍÅËÉÎÇ
ΤΑΞΗ: ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ηµεροµηνία: Κυριακή 28 Απριλίου 2013 ιάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό καθεµιάς από τις παρακάτω
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ 19-8-2017 ΘΕΜΑ A Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο. 3. Το DNA των μιτοχονδρίων έχει μεγαλύτερο μήκος από αυτό των χλωροπλαστών.
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση
Διαβάστε περισσότεραΝικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ»
Νικόλαος Σιαφάκας Λέκτορας Διαγνωστικής Ιολογίας Εργαστήριο Κλινικής Μικροβιολογίας ΠΓΝ «ΑΤΤΙΚΟΝ» DNA RNA: ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ DNA RNA: Βασικά Χαρακτηριστικά Ρόλος Κεντικό Δόγμα της Βιολογίας:
Διαβάστε περισσότεραΒιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:
Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου 04 01-2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Ένζυμο που διασπά
Διαβάστε περισσότεραΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΚΩΛΕΤΤΗ
ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ε Ν Δ Ε Ι Κ Τ Ι Κ Ε Σ Α Π Α Ν Τ Η Σ Ε Ι Σ Θ Ε Μ Α Τ Ω Ν ΘΕΜΑ Α Α1-δ Α2-δ Α3-β
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ, Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ, Γ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Με το Πρόγραμμα Σπουδών της Βιολογίας στην Γ τάξη του Γενικού Λυκείου, επιδιώκεται οι μαθητές και οι μαθήτριες: Να αποκτήσουν το κατάλληλο γνωστικό υπόβαθρο
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017
Σ ε λ ί δ α 1 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΓΑΒΡΙΗΛ ΘΕΜΑ Α Α1.
Διαβάστε περισσότεραΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α
ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:
Διαβάστε περισσότεραΧΡΗΣΗ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΣΕ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ
ΧΡΗΣΗ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΣΕ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΝΕΡΟΥ Μανδηλαρά Γεωργία Βιολόγος PhD, Επιστημονικός Συνεργάτης Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας Τμήμα Μικροβιολογίας Υδατογενείς λοιμώξεις: χρήση νερού
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) 2011
ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) 2011 ΘΕΜΑ Α Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις Α1 έως Α5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί
Διαβάστε περισσότεραφροντιστήρια Απαντήσεις Βιολογίας Γ λυκείου Προσανατολισμός Θετικών Σπουδών
Απαντήσεις Βιολογίας Γ λυκείου Προσανατολισμός Θετικών Σπουδών Θέμα Α Α1. α. 2 β. 1 γ. 4 δ. 1 ε. 2 Θέμα Β Β1. α. 1-Γ, 2-Γ, 3-Β, 4-Β, 5-Α, 6-B, 7-Α β. 1. Σύμπλοκο έναρξης πρωτεϊνοσύνθεσης: Το σύμπλοκο που
Διαβάστε περισσότεραΣας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Θετικής Κατεύθυνσης των Εσπερινών Γενικών Λυκείων.
Αθήνα, 27/05/2016 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ Σας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Θετικής Κατεύθυνσης των Εσπερινών Γενικών Λυκείων. Η Επιτροπή Παιδείας
Διαβάστε περισσότεραΕπισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase
Επισκεφτήκαμε το ινστιτούτο νευρολογίας και γενετικής όπου μας μίλησε ο κύριος Βάσος Νεοκλέους και η κ. Αλέξια Φαίδωνος για τη μηχανή Polymerase Chain Reaction (pcr)- Αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης.η
Διαβάστε περισσότεραΣας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Θετικής Κατεύθυνσης των Εσπερινών Γενικών Λυκείων.
Αθήνα, 27/05/2016 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΒΙΟΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ Σας αποστέλλουμε τις προτεινόμενες απαντήσεις που αφορούν τα θέματα της Βιολογίας Θετικής Κατεύθυνσης των Εσπερινών Γενικών Λυκείων. Η Επιτροπή Παιδείας
Διαβάστε περισσότερα