Ποτοποιία Μ.Γ. Βαλληνδρά

Transcript

1 Ποτοποιία Μ.Γ. Βαλληνδρά της Κατερίνας Φραγκουδάκη

2 Ονομάζομαι Κατερίνα Φραγκουδάκη, πέμπτη γενιά της ποτοποιίας Μ.Γ. Βαλληνδρά που βρίσκεται στο Χαλκί της Νάξου. Το προϊόν που παράγουμε είναι το ΚΙΤΡΟ ΝΑΞΟΥ" λικέρ το οποίο προέρχεται από την απόσταξη των φύλλων της κιτριάς ( τοπικής ποικιλίας της Νάξου). Από τον 17ο αιώνα ανθούσε στο νησί η καλλιέργεια του κιτρόδεντρου, του οποίου ο καρπός εξάγονταν σε μεγάλες ποσότητες σε όλον τον κόσμο. Τα φύλλα της κιτριάς, πλούσια σε αρώματα και αιθέρια έλαια (βάση της Γαλλικής αρωματοποιίας), χρησιμοποιήθηκαν για να δώσουν το λεπτό και ιδιαίτερο άρωμά τους στη ρακή των αμπελοκαλλιεργητών, "το κιτρόρακο". Το 1896 στο Χαλκί της Νάξου ο Μάρκος Βαλληνδράς, ιδρυτής της ομώνυμης ποτοποιίας, έφτιαξε για πρώτη φορά ένα μοναδικό απόσταγμα από τα φύλλα της κιτριάς, που το ονόμασε Κίτρο Νάξου". Το Κίτρο Νάξου Βαλληνδρά, έγινε το λικέρ των Ναξίων και γρήγορα κατέκτησε τις Κυκλάδες. Με διαβατήριο τα μοναδικά αρώματα εσπεριδοειδών και τη φινετσάτη γεύση του ταξίδεψε σε όλα τα μέρη του τότε Ελληνισμού. Αμερική, Μ. Ασία, Ρωσία και Αίγυπτος ήταν κάποιοι από τους προορισμούς του. Κέρδισε πλήθος διακρίσεων για την ποιότητά του, σε Bordeaux, Marseille, Liege, Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Σύρο. Το 1997, στα πλαίσια του εορτασμού των 160 χρόνων από την ίδρυση του επιμελητηρίου Κυκλάδων, η ποτοποιία Βαλληνδρά βραβεύτηκε σε αναγνώριση της ενεργού συμμετοχής της στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη των Κυκλάδων και της Ελλάδας γενικότερα, της συμβολής της στην εξέλιξη του Ελληνικού Επιμελητηριακού θεσμού και στην πρόοδο των Ελληνικών επιχειρήσεων". Η μικρή αυτή ιστορική αναδρομή της ποτοποιίας,

3 αποτελεί μέρος της ξενάγησης που γίνεται στο αποστακτήριο Βαλληνδρά, που λειτουργεί και ως επισκέψιμος χώρος από το Ο επισκέπτης μυείται στα μυστικό της απόσταξης ή έχει την τύχη να τη δει από κοντό, αφού γίνεται με τον ίδιο παραδοσιακό τρόπο, την ίδια συνταγή, στον ίδιο χάλκινο άμβυκα από το Είναι πολύ σημαντικό ο επισκέπτης και πιθανός καταναλωτής του κίτρου, να βλέπει την παραγωγική διαδικασία και να διαπιστώνει από μόνος του, ότι είναι ένα προϊόν που προέρχεται αποκλειστικά από απόσταξη από φύλλα κιτριάς Νάξου.

4 Η τοπική ποικιλία της κιτριάς Νάξου είναι η οξύχυμη ( ξινοκιτριά). Τα άνθη της έχουν ιώδες χρώμα και οι καρποί της μεγάλο μέγεθος. Ο φλοιός του καρπού είναι παχύς, πράσινος, αρωματικός με γλυκιά γεύση. Η σάρκα του μικρής περιεκτικότητας σε χυμούς και εκλεκτής ποιότητας. Τα φύλλα σκληρά και μεγάλα, πλούσια σε αιθέρια έλαια. Το δέντρο ευδοκιμεί σε περιοχές με ήπιους χειμώνες κι όχι υψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες. Έχει ευαίσθητο φύλλωμα και ευαισθησία στο ψύχος. Θέλει πολύ νερό και έδαφος μέτριας έντασης, ελαφρύ, με καλή αποστράγγιση για να διατηρεί δροσερότητα. Αρχικά ήταν φυσικό τα φύλλα που χρησιμοποιούνται σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή του κίτρου να είναι από τη Νάξο, λόγω της αφθονίας (10.000) δέντρων που υπήρχαν στο νησί οπότε δεν υπήρχε θέμα "επιλογής". Αργότερα από τη δεκαετία του 1960 άρχισε η σταδιακή μείωση των δέντρων της κιτριάς που αντικαταστάθηκαν από άλλες καλλιέργειες. Η μείωση της πρώτης ύλης οδήγησε και σε μείωση της παραγωγής του ποτού Κίτρου. Οι ανάγκη για αύξηση της παραγωγής ανάγκασε την ποτοποιία να αναζητήσει πρώτη ύλη από άλλες περιοχές της Ελλάδας που φύεται το κίτρο. Πιο συγκεκριμένα στην Κρήτη και την Πελοπόννησο. Η διαφορετική όμως ποικιλία του δέντρου δεν έδινε τα επιθυμητά αποτελέσματα, το ιδιαίτερο άρωμα των φύλλων της τοπικής ποικιλίας της κιτριάς της Νάξου. Για να διατηρηθεί η υψηλή γευστική ποιότητα, επιλέγουμε φύλλα αποκλειστικά από τη Νάξο. Η χρησιμοποίηση τοπικής πρώτης ύλης πλεονεκτεί οικονομικά και ποιοτικά. Γνωρίζουμε το teroir της περιοχής και στο πέρασμα του χρόνου τη συμπεριφορά των δέντρων. Έτσι σε κάθε περίπτωση μπορούμε να επέμβουμε και να δώσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Σημαντικό είναι επίσης ότι τα φύλλα μεταφέρονται σε κοντινή απόσταση μηδενίζοντας το κόστος μεταφοράς, φτάνοντας άμεσα, φρέσκα, με όλα τους τα αρώματα στο καζάνι. Εξάλλου το Κίτρο Νάξου είναι προϊόν ΠΟΠ και ΠΓΕ, επιβάλλεται λοιπόν η παραγωγή και η πρώτη ύλη να προέρχεται από τη Νάξο. Παρόλο που είναι προϊόν ΠΟΠ δεν αναγράφεται στην ετικέτα, η εμπορική ονομασία του, όμως, Κίτρο Νάξου, παραπέμπει ίσως ότι η πρώτη ύλη προέρχεται από το νησί. Παρά την ιστορικά δύσκολη οικονομική συγκυρία της χώρας μας, αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης, η ζήτηση των προϊόντων που υπερασπίζονται την ποιότητα, αυξάνει. Δεν είναι απλά μια τάση, ο καταναλωτής έχει γίνει πιο απαιτητικός έχει στραφεί, στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα. Έχει προτίμηση σε προϊόντα ΠΟΠ που θα του εξασφαλίσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που περικλείει το προϊόν συγκεκριμένης προέλευσης. Συγκεκριμένα η επιμονή

5 της ποτοποιίας Βαλληνδρά στη διατήρηση και βελτίωση των χαρακτηριστικών του προϊόντος της, έγινε για αυτήν η καλύτερη διαφήμιση. Το αποστακτήριο έγινε πόλος έλξης επισκεπτών, αποτελώντας ένα συγκριτικό οικονομικό πλεονέκτημα για το Χαλκί στη Νάξο.

6 Απασχολεί νέους ανθρώπους της περιοχής, που επέλεξαν να ζήσουν στην περιφέρεια. Επίσης αγροτικές οικογένειες κερδίζουν συμπληρωματικό εισόδημα από την παραγωγή κίτρου και ευελπιστούμε και για άλλες που θα έχουν ως αποκλειστική απασχόληση την παραγωγή κίτρου, καθώς παρέχει μεγαλύτερο και σταθερότερο εισόδημα από την τοπική μονοκαλλιέργεια της πατάτας. Η επισκεψιμότητα του αποστακτηρίου επέτρεψε την αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας, καθώς άνοιξαν μία σειρά από επιχειρήσεις γύρω από αυτό. Δυσκολίες υπάρχουν κυρίως στην πρώτη ύλη. Η μεγάλη ζήτηση του προϊόντος απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες φύλλων. Επομένως, είναι ανάγκη το κίτρο να επα να καλλιεργηθεί στηρίζοντας τους αγρότες με επιδοτήσεις για την ανάπτυξη των δέντρων

7 μέχρι να αποφέρουν κέρδος. Επιπρόσθετα, απαιτούνται μεγάλα κεφάλαια για την αγορά οινοπνεύματος, αφού ο ειδικός φόρος κατανάλωσής του έχει αυξηθεί υπερβολικά. Να σημειωθεί ότι το οινόπνευμα προπληρώνεται, γεγονός που επιβαρύνει την επιχείρηση δημιουργώντας πρόβλημα ρευστότητας. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος λογικό θα ήταν να γίνει αναστολή του ειδικού φόρου ή όπως παλαιότερα να δίνονται 3μηνες ή 6μηνες εγγυητικές από τις τράπεζες, ώστε να ανταποκριθούμε στη ζήτηση του προϊόντος. Επιπλέον, θα μπορούσε να μπει σε ειδικό καθεστώς φορολόγησης όπως το ούζο που έχει μειωμένο φόρο κατανάλωσης κατά το ήμισυ, για να είναι ανταγωνίσιμο ως ελληνικό προϊόν και να μπορεί να σταθεί δίπλα στα αντίστοιχα προϊόντα άλλων χωρών, όπως το λιμοντσέλο κ.α. Είναι αναγκαίο να δοθούν στήριξη και κίνητρα από την πολιτεία ώστε να κρατήσουμε τα ποιοτικά προϊόντα ως μέρος της κληρονομιάς μας. Ιδιαίτερα στις εποχές που διανύουμε προϋπόθεση της ανάπτυξης αποτελεί η τόνωση της επιχειρηματικότητας και ιδιαίτερα της τοπικής.