ΣΧΕΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΟΥ. Εισήγηση της Ζαφειρούλας Μυλωνά

Transcript

1 ΣΧΕΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Εισήγηση της Ζαφειρούλας Μυλωνά 1

2 Μελέτη περίπτωσης Πατέρας, πνιγμένος στο άγχος της δουλειάς, αγνοεί σε ποιο σχολείο και τι τάξη πάει το παιδί του. Άλλος πατέρας ξέρει ακόμη και σε ποια σελίδα είναι σε κάθε μάθημα, ξέρει τι βαθμούς παίρνει ο γιος του αλλά και οι συμμαθητές που τον ανταγωνίζονται, κάθε σαββατοκύριακο κάνει επαναλήψεις και επισκέπτεται πολύ συχνά το σχολείο. 2

3 Μελέτη περίπτωσης Μητέρα μπαίνει σε κομμωτήριο: «Βιάζομαι. Κάντε γρήγορα σας παρακαλώ. Αύριο γράφουμε test στην Ιστορία» 3

4 Γονέας προς παιδί: Καλά χαζός είσαι και δεν καταλαβαίνεις; Ο αδερφός σου τα καταλάβαινε αμέσως! 4

5 Μελέτη περίπτωσης Δυο παιδιά, ο Α και ο Β, μαλώνουν στο διάλειμμα. Ο εκπαιδευτικός κάνει παρατήρηση και στα δύο. Ο πατέρας του Α βλέπει το απόγευμα το μαθητή Β και τον απειλεί ότι αν ξαναπειράξει το παιδί του θα έχει να κάνει μαζί του. Την επομένη ο πατέρας του Β, που συνοδεύει το παιδί του στο σχολείο, συναντά τον πατέρα του Α και γίνεται καυγάς την ώρα της πρωινής προσευχής. 5

6 Μελέτη περίπτωσης Μητέρες που τα παιδιά τους πηγαίνουν Α τάξη. Η μία το συνοδεύει ως την εξώπορτα της αυλής. Το φιλάει και το χαιρετάει. Η άλλη μπαίνει στο σχολείο κουβαλώντας τη τσάντα, μπαίνει στην αίθουσα, βγάζει τα τετράδια και τα βιβλία, ανοίγει την κασετίνα και τακτοποιεί μολύβι, σβηστήρα πάνω στο θρανίο. 6

7 Διάγραμμα εισήγησης Επίδραση οικογένειας Σχολείο και οικογένεια Μοντέλο συνεργασίας Συμμετοχή γονέων στο σχολείο Παράμετροι γονεϊκής εμπλοκής Γονεϊκή συμπεριφορά και επίδοση 7

8 Επίδραση οικογένειας Στόχος η φροντίδα των παιδιών: Ικανοποίηση βιολογικών αναγκών Κοινωνικοποίηση Ανάπτυξη προσωπικότητας Προσφορά περιβάλλοντος πλούσιο σε ερεθίσματα ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΟΝΕΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΔΡΑΣΗ 8

9 Αγωγή του παιδιού Υπόθεση συμμετοχική Εκπαιδευτικοί: οι φυσικοί συνεργάτες των γονέων Ενημέρωση και συνεργασία: λέξεις κλειδιά 9

10 Το σφαιρικό μοντέλο 10

11 Συνεργασία και συμμετοχή γονέων Το συμμετοχικό δικαίωμα των γονέων αποτελεί εγγύηση για ένα αποτελεσματικό σχολείο Απαραίτητη η συχνή και αποτελεσματική επικοινωνία Οι ενημερωμένοι γονείς είναι σύμμαχοι του σχολείου 11

12 Κατηγοριοποίηση τρόπων συνεργασίας Επικοινωνία σχολείου-οικογένειας. Εθελοντική βοήθεια των γονιών στο σχολείο. Εποπτεία της κατ οίκον εργασίας του παιδιού. Συνεργασία σχολείου οικογένειας - κοινότητας. 12

13 Θεσμοθετημένο πλαίσιο Σχολική επιτροπή Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων 13

14 Γονεϊκή συμπεριφορά και επίδοση Έρευνα που κατέγραψε τη γονεϊκή συμπεριφορά μαθητών που: 1. «τα πήγαιναν καλά στο σχολείο» 2. «που παρουσίαζαν προβλήματα επίδοσης» 14

15 Οι γονείς των μαθητών που τα πήγαιναν καλά στο σχολείο Είχαν υψηλές προσδοκίες για το μέλλον των παιδιών τους Διατηρούσαν τακτική επαφή με το σχολείο και τους δασκάλους Έδειχναν να εμπιστεύονται την κρίση των παιδιών τους και τους έδιναν πρωτοβουλίες 15

16 Οι γονείς των μαθητών που τα πήγαιναν καλά στο σχολείο Έλεγχαν συστηματικά την κατ οίκον εργασία Συμμετείχαν ενεργά στην καθημερινή ζωή των παιδιών τους (και οι δύο γονείς) Βοηθούσαν τα παιδιά τους να αναπτύξουν υπευθυνότητα Πίστευαν στην εκπαίδευση ως αξία 16

17 Οι γονείς των μαθητών που τα πήγαιναν καλά στο σχολείο Έθεταν όρια στη συμπεριφορά των παιδιών τους όρια σαφή που εφαρμοζόταν με συνέπεια Έκαναν συχνά διάλογο με τα παιδιά τους για διάφορα θέματα 17

18 Οι γονείς των μαθητών που παρουσίαζαν προβλήματα επίδοσης Χρησιμοποιούσαν αυστηρές μεθόδους πειθαρχίας, σωματικές τιμωρίες, προσβολές Ασκούσαν κριτική, απόρριψη, ειρωνεία Δεν πίστευαν στην εκπαίδευση ως αξία αλλά ως μέσο για κοινωνική άνοδο 18

19 Οι γονείς των μαθητών που παρουσίαζαν προβλήματα επίδοσης Έτειναν να επιρρίπτουν στα ίδια τα παιδιά την αποκλειστική ευθύνη για την αποτυχία τους στο σχολείο Δε συμμετείχαν ενεργά-ιδιαίτερα οι πατέρες- στην καθημερινή ζωή των παιδιών τους 19

20 Με πολλούς, συνειδητούς ή ασυνείδητους τρόπους, περνάμε στα παιδιά μηνύματα για τη μικρή ή μεγάλη σημασία που έχει για μας το σχολείο. Ενδεικτικά αρνητικά παραδείγματα: η καθυστερημένη προσέλευση, η μη ανταπόκριση σε εργασίες ή απλά υλικά που ζητά το σχολείο, η μη συμμετοχή σε δραστηριότητες/γιορτές, κ.ά. 20

21 Αποτελεσματική γονεϊκή εμπλοκή Εποπτεία σχολικής μελέτης Τακτική επαφή με το σχολείο Όσο πιο κοντά του αισθάνεται το παιδί τους γονείς του τόσο πιο θετική εικόνα αναπτύσσει για τον εαυτό του 21

22 Γονεϊκή εμπλοκή Προσοχή στην υπερβολική εμπλοκή: Μπορεί να προκαλέσει «συναισθηματική ασφυξία» στο παιδί Εμποδίζει το παιδί να αποκτήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, να ωριμάσει μέσα από τα λάθη του 22

23 Γονεϊκή εμπλοκή Προβλήματα: Αδιαφορία και απάθεια Υπερπροστατευτικοί γονείς Αποτελεσματικός τρόπος: εποπτευόμενη αυτονομία 23

24 Τι πρέπει να ρωτούν οι γονείς το δάσκαλο. Αν το παιδί δείχνει να ενδιαφέρεται πραγματικά για μάθηση και βρίσκει νόημα στη δουλειά του σχολείου. Αν το παιδί προσέχει στο μάθημα Αν συμμετέχει στο μάθημα μόνο του ή μόνον εφόσον ερωτηθεί. 24

25 Τι πρέπει να ρωτούν οι γονείς το δάσκαλο Αν εργάζεται μόνο του ή ζητά βοήθεια. Αν ολοκληρώνει τις ασκήσεις του στην ώρα του. Αν η απόδοση του είναι ανάλογη με τις ικανότητες του. 25

26 Τι πρέπει να ρωτούν οι γονείς το δάσκαλο Τι τρόπους εφαρμόζει ο δάσκαλος για την εκμάθηση κάθε μαθήματος (κυρίως στα μαθήματα που δυσκολεύεται το παιδί). Ποια είναι η συμπεριφορά του παιδιού στο διάλειμμα (λεξιλόγιο, ευγένεια... ). 26

27 Τι πρέπει να ρωτούν οι γονείς το δάσκαλο Αν κάνει παρέα με τ' άλλα παιδιά στο διάλειμμα (αν προτιμά τα συνομήλικα, τα μεγαλύτερα ή μικρότερα ). Aν κάθεται μόνο του ή νιώθει ασφάλεια μένοντας κοντά στο δάσκαλο-δασκάλα. Τι προτείνει ο δάσκαλος-δασκάλα για τις ελεύθερες ώρες του. 27

28 Τι πρέπει να μαθαίνει ο δάσκαλος από τους γονείς Για τη σωματική υγεία του παιδιού (όραση - ακοή - αλλεργίες -λοιπές ευαισθησίες),αλλά και για την ψυχική του κατάσταση,τις προσκολλήσεις του. Για την υγεία της οικογένειας. 28

29 Τι πρέπει να μαθαίνει ο δάσκαλος από τους γονείς Αν το παιδί εργάζεται στο σπίτι μόνο του ή με βοήθεια. Ποιος ενήλικας, με ποιο τρόπο και πόση ώρα διαθέτει για να βοηθά το παιδί στο σπίτι (όταν δυσκολεύεται). Την κριτική που κάνει το παιδί στο σπίτι για το σχολείο. Για τ άλλα ενδιαφέροντα του παιδιού (μουσική, γυμναστήριο, γλώσσες κ.α) 29

30 Τι πρέπει να ρωτούν οι γονείς στα παιδιά τους Πώς πέρασες στο σχολείο; Τι έχεις για αύριο; 30

31 10 ΤΡΟΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΕΤΕ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΑΣ Προσέξτε τι λέτε στο παιδί σας. Να θυμάστε ότι τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό του όπως νομίζουν ότι τα βλέπουν οι γονείς τους. 31

32 Ο έπαινος χρειάζεται όχι μόνο στις επιτυχίες αλλά και ως επιβράβευση της προσπάθειας. Να είναι συγκεκριμένος και ανάλογος προς το αντικείμενο. Γενικός και αφηρημένος έπαινος αφήνει το παιδί να αναρωτιέται για ποιο πράγμα επαινέθηκε. 32

33 Εντοπίστε και αλλάξτε τις λανθασμένες αντιλήψεις που έχει το παιδί για τον εαυτό του. Πρέπει να το βοηθήσετε να καταλάβει ότι είναι φυσιολογικό να μην είμαστε παντού και σε όλα καλοί. 33

34 Επιτρέψτε του να εκφράζει ελεύθερα τους προβληματισμούς του για το σχολείο, δείχνοντας κατανόηση στις ανησυχίες του. 34

35 Είναι σημαντικό ν αποδεχτείτε το χρόνο και τον τρόπο του παιδιού κατά τη μελέτη. Να δεχτείτε δηλαδή ότι μπορεί να αργεί να διαβάσει ή ότι χρειάζεται να του εξηγήσετε κάτι πολλές φορές μέχρι να το καταλάβει. 35

36 Ενθαρρύνετε το παιδί να αναλάβει περισσότερες ευθύνες μέσα στο σπίτι και να κάνει πράγματα μόνο του, π.χ. στρώσιμο τραπεζιού την ώρα του φαγητού. 36

37 Δώστε το σωστό παράδειγμα. Αν το παιδί δει ότι όλοι, ακόμα κι οι γονείς του, μπορεί να κάνουν λάθη, δε θα φοβάται τόσο πολύ για τα δικά του. 37

38 Αποφύγετε τις συγκρίσεις με άλλα αδέρφια ή με άλλους μαθητές, λαμβάνοντας υπόψη ότι το παιδί σας είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα. 38

39 Φροντίστε οι προσδοκίες σας σχετικά με τις επιδόσεις του να είναι ρεαλιστικές δηλαδή ν ανταποκρίνονται στις δυνατότητες του παιδιού χωρίς να το αγχώνετε με τις επιδόσεις. 39

40 Διαχωρίστε το ρόλο του παιδιού από το ρόλο του μαθητή. Το παιδί σας πρέπει να νιώθει ότι το αγαπάτε και το θαυμάζετε, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις του από το σχολείο. 40

41 ΤΑ ΛΑΘΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς: «Αν δεν τελειώσεις τα μαθήματα, δεν έχει τηλεόραση, γλυκό, παιχνίδι, βόλτα» Τι νομίζει το παιδί: Δεν είσαι καλό παιδί, αφού δε διαβάζεις. Πες το σωστά: «Έλα να τελειώσουμε τα μαθήματα για να πάμε μετά βόλτα». Η χρήση τιμωρίας αντί της επιβράβευσης της θετικής συμπεριφοράς του παιδιού διαστρεβλώνουν την αυτό-εικόνα του. 41

42 ΤΑ ΛΑΘΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς: «Πόσες φορές πρέπει να το πούμε, για να το καταλάβεις;» Τι νομίζει το παιδί: Αν δεν καταλαβαίνεις το μάθημα, τότε δεν είσαι έξυπνος/η. Πες το σωστά: «Θα στο πω με διαφορετικό τρόπο, για να το καταλάβεις». Εκφράστε την απογοήτευσή σας χωρίς να αποσύρετε την αγάπη σας. Μπορεί να διδάξετε, χωρίς να καταφεύγετε στην απόρριψη. 42

43 ΤΑ ΛΑΘΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς: «Πάλι το ίδιο λάθος έκανες; Είσαι απρόσεχτος;» Τι νομίζει το παιδί: Αν συνέχεια κάνεις τα ίδια λάθη και δεν διορθώνεσαι, τότε σημαίνει πως είσαι όπως δεν θα έπρεπε να είσαι. Πες το σωστά: «Βλέπω ότι έγραψες σωστά τη λέξη κοιμάμαι! Έκανες λάθος όμως το πηγαίνω» Η κριτική, πρέπει πάντα να κατευθύνεται μόνο στη συμπεριφορά του παιδιού, ποτέ στο ίδιο το παιδί. Το να κάνω λάθη εξάλλου είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διαδικασίας της μάθησης. 43

44 ΤΑ ΛΑΘΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Τι λέει η μαμά ή ο μπαμπάς: «Πόσο σ αγαπώ που μου φέρνεις τόσα άριστα!» Τι νομίζει το παιδί: Αν δεν είσαι καλός μαθητής, τότε η μαμά δε θα σ αγαπά τόσο πολύ. Πες το σωστά: «Μπράβο! Σου αξίζουν συγχαρητήρια!» Δείξτε αγάπη συχνά στο παιδί σας όχι μόνο με λόγια αλλά και αγγίζοντάς το. Όχι μόνο όταν σας φέρνει άριστα αλλά κι όταν έχει αποτύχει στο τεστ. Τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς πολλά αγγίγματα κουβαλούν μέσα τους έναν βαθύ πόνο. 44

45 Μελέτη περίπτωσης Πατέρας, πνιγμένος στο άγχος της δουλειάς, αγνοεί σε ποιο σχολείο και τι τάξη πάει το παιδί του. Άλλος πατέρας ξέρει ακόμη και σε ποια σελίδα είναι σε κάθε μάθημα, ξέρει τι βαθμούς παίρνει ο γιος του αλλά και οι συμμαθητές που τον ανταγωνίζονται, κάθε σαββατοκύριακο κάνει επαναλήψεις και επισκέπτεται πολύ συχνά το σχολείο. 45

46 Μελέτη περίπτωσης Μητέρα μπαίνει σε κομμωτήριο: «Βιάζομαι. Κάντε γρήγορα σας παρακαλώ. Αύριο γράφουμε test στην Ιστορία» 46

47 Γονέας προς παιδί: Καλά χαζός είσαι και δεν καταλαβαίνεις; Ο αδερφός σου τα καταλάβαινε αμέσως! 47

48 Μελέτη περίπτωσης Δυο παιδιά, ο Α και ο Β, μαλώνουν στο διάλειμμα. Ο εκπαιδευτικός κάνει παρατήρηση και στα δύο. Ο πατέρας του Α βλέπει το απόγευμα το μαθητή Β και τον απειλεί ότι αν ξαναπειράξει το παιδί του θα έχει να κάνει μαζί του. Την επομένη ο πατέρας του Β, που συνοδεύει το παιδί του στο σχολείο, συναντά τον πατέρα του Α και γίνεται καυγάς την ώρα της πρωινής προσευχής. 48

49 Μελέτη περίπτωσης Μητέρες που τα παιδιά τους πηγαίνουν Α τάξη. Η μία το συνοδεύει ως την εξώπορτα της αυλής. Το φιλάει και το χαιρετάει. Η άλλη μπαίνει στο σχολείο κουβαλώντας τη τσάντα, μπαίνει στην αίθουσα, βγάζει τα τετράδια και τα βιβλία, ανοίγει την κασετίνα και τακτοποιεί μολύβι, σβηστήρα πάνω στο θρανίο. 49

50 τέλος Σας ευχαριστώ 50