FREE - IT: ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Transcript

1 Grundtvig Learning Partnership FREE - IT: ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Δεύτερη Συνάντηση - Διακρατική Κινητικότητα ΤΗΝ Απολογισμός Περιγραφή του Εργαστήριου Β Επικοινωνώντας με τους τροφίμους Καθιερώνοντας μια θετική σχέση Δρ. Σοφία Πρωτόπαπα protopapa@knowl.gr Μάλτα, Τρίτη 14 & Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2014 This project has been funded with support from the European Commission within the framework of the Lifelong Learning Programme of the Education and Culture Directorate General. This document reflects only the views of the authors, and the European Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained therein.

2 ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Σκοπός του Εργαστηρίου «Επικοινωνώντας με τους τροφίμους Καθιερώνοντας μια θετική σχέση» ήταν να διερευνηθούν οι καλές επικοινωνιακές δεξιότητες που χρειάζεται να έχουν οι εκπαιδευτές των τροφίμων έτσι ώστε να μπορούν να διαμορφώνουν ένα περιβάλλον και μια σχέση εμπιστοσύνης με τους τροφίμους, έτσι ώστε αυτοί να νιώθουν κινητοποίηση και διάθεση να επικοινωνήσουν τις σκέψεις και τις επιθυμίες τους, καθώς επίσης και να καταστρώσουν ένα σχέδιο σχετικά με όσα θα ήθελαν να κάνουν όταν αποφυλακιστούν. Συμμετέχοντες Milana Hvastija- Centre for Education and Culture Trebnje- Σλοβενία Barbara Jerovsek- Centre for Education and Culture Trebnje- Σλοβενία Catherine Coakley- Cork Prison Education Unit- Ιρλανδία Marina Lucchetta-ConsulmarcSviluppoSrl- Ιταλία IulianZotescu- Ploiesti Prison - Ρουμανία Arild Nydegger Øvre-Eide-Åsane secondary school of education- Νορβηγία Gianni Trevisan-IlCerchio - Italy Annalisa Chiaranda-IlCerchio - Italy Gerard Estalella- CIRE Centre Iniciatives per a la Reinserció- Spain Joseph Giordmaina-EPEA - MALTA BRANCH Anita Beatrix Nagy - European Prison Education Association Malta Branch - Malta Συντονιστής: Δρ Σοφία Πρωτόπαππα, knowl Social Enterprise for Education and Lifelong Learning, Greece ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ Θέματα που καλύφθηκαν Τα θέματα που καλύφθηκαν κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου και τα οποία προσέγγιζαν τη θετική αλλαγή, πρωτίστως των διδασκόντων και δευτερευόντως των εκπαιδευόμενων, ήταν τα ακόλουθα: Στερεότυπα Η σημασία της αναγνώρισης και διαχείρισης των στερεοτύπων που τόσο ο εκπαιδευτής, όσο και εκπαιδευόμενος μπορεί να έχουν για τον εαυτό τους, για τη μεταξύ τους σχέση και τους άλλους ανθρώπους που εμπλέκονται στη ζωή και την εργασία τους. 2

3 Αλλαγή Συμπεριφοράς Οι εκπαιδευτές είναι σημαντικό να στηρίξουν την αλλαγή συμπεριφοράς βοηθώντας τους εκπαιδευόμενους: να καταστήσουν σαφή τα αποτελέσματα που επιδιώκουν, τόσο σε διανοητικό όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο να αποσαφηνίσουν τους λόγους για τους οποίους η αλλαγή είναι σημαντική για τους ίδιους να αναλάβουν την προσωπική ευθύνη που τους αναλογεί και τους αντιστοιχεί να καταλάβουν ότι υπάρχουν διαθέσιμες επιλογές (εντός των διαθέσιμων ορίων τους) να συνεργαστούν μαζί τους για να προσδιορίσουν τους δείκτες προόδου που χρειάζεται να προσδιορίσουν για να ξέρουν πότε και σε ποιο βαθμό έχουν παρουσιάσει πρόοδο να τους βοηθήσουν στην αξιολόγηση της προσωπικής δέσμευσης που διαθέτουν για την αλλαγή που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν να τους ενθαρρύνουν εκφράζοντας την πίστη τους στην ικανότητά τους να καταφέρουν αυτό για το οποίο έχουν δεσμευτεί Καθορισμός και διαχείριση προσδοκιών Από την αρχή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τόσο ο εκπαιδευτής όσο και ο εκπαιδευόμενος πρέπει να καθορίζουν τις προσδοκίες που έχουν έτσι ώστε να είναι ικανοί να τις διαχειριστούν και να επιτύχουν τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα. Οι προσδοκίες αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις προσδοκίες για τα αποτελέσματα της κάθε συνάντησης, τις ευθύνες που έχει το κάθε μέλος της σχέσης, απέναντι στον άλλο, τις προσδοκίες που αναπτύσσονται στη σχέση ως προς τα όρια και το ρόλο εξωγενών ανθρώπων και διαδικασιών, τη διάρκεια των συναντήσεων και την εμπιστευτικότητα, την αξιολόγηση της ποιότητας της σημασίας της σχέσης, τη λήψη ανατροφοδότησης για την εξέλιξη της διαδικασίας, το πόσο ανοιχτός είναι ο καθένας σε σχέση με τον άλλο, το βαθμό της εμπιστοσύνης, την μέτρηση της προόδου, και τον εορτασμό των επιτευγμάτων. Αφήγηση ιστοριών και προσωπική αφήγηση Η σημασία του να ζητάει κανείς από τον εκπαιδευόμενο να πει τη δική του ιστορία υπογραμμίστηκε ως μια πολύ σημαντική διαδικασία που καθιστά εφικτή την ανάλυση της κατάστασης και τον έλεγχο της αλήθειας. Οι προσωπικές ιστορίες βοηθάνε τους ανθρώπους να εστιάζουν στις ζωές τους. Καμιά φορά αυτή η εστίαση μπορεί να αφορά ολόκληρη τη ζωή του εκπαιδευόμενου, ενώ σε άλλες περιπτώσεις κατευθύνεται στενά, σε πιο συγκεκριμένους στόχους. Η ιστορία αναπτύσσεται σε χρονολογική σειρά από το παρελθόν στο παρόν και μετά στο μέλλον. 3

4 Θετική Ψυχολογία Στη συνέχεια, συζητήθηκε η θετική ψυχολογία και οι τρόποι με τους οποίους μπορεί να προσφέρει ένα βοηθητικό πλαίσιο αναφοράς και το κατάλληλο πρίσμα μέσα από το οποίο, ο εκπαιδευτής θα εισάγει στην εκπαιδευτική διαδικασία ένα νέο, θετικό τρόπο σκέψης. Επίσης, η θετική ψυχολογία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα ταλέντα και τα δυνατά σημεία που διαθέτουν όλοι οι άνθρωποι, βοηθώντας τους να διεκδικήσουν τους στόχους τους στηριζόμενοι στον πλούτο τους και όχι στους περιορισμούς και τις αδυναμίες τους. Ταλέντα και δυνατά σημεία Τα ταλέντα συζητήθηκαν ως η βάση των δυνατών σημείων. Παρουσιάστηκαν τρόποι εντοπισμού των δυνατών σημείων που είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού τα δυνατά σημεία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης ταυτότητας, από τη στιγμή που συνιστούν τα εγγενή και έμφυτα χαρακτηριστικά μας που μας προσδιορίζουν ως άτομα. Επίσης, παρουσιάστηκαν οι οικογένειες των δυνατών σημείων, καθώς και παραδείγματα σχετικά με το πώς τα δυνατά σημεία μπορούν να αξιοποιηθούν με μεγαλύτερη αποδοτικότητα και επιτυχία. Coaching βασισμένο στα δυνατά σημεία Ο συντονιστής παρουσίασε ένα μοντέλο coaching βασισμένο στα δυνατά σημεία, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτές έτσι ώστε να καθοδηγούν τους εκπαιδευόμενους μέσα από μια διαδικασία η οποία θα περιλαμβάνει τον εντοπισμό των δυνατών τους σημείων, τις προσωπικές επιτυχίες που είχαν στον παρελθόν, τον οραματισμό του μέλλοντος και των επιθυμιών που θέλουν να υλοποιήσουν, τη στοχοθέτηση και το σχεδιασμό των απαιτούμενων δράσεων, και τέλος, τον προσδιορισμό και την αξιολόγηση κατάκτησης συγκεκριμένων δεικτών επιτυχίας. Αφετηρία και σκοπός αυτού του μοντέλου είναι η θετική αλλαγή. Εντοπισμός δυνατών Σημείων Οι συμμετέχοντες έκαναν ένα τεστ δυνατών σημείων και συζητήθηκαν τα αποτελέσματα. Ένα άλλο θέμα που συζητήθηκε ήταν οι «αδυναμίες» και πώς ένα άτομο μπορεί να τις διαχειριστεί με επιτυχία, χωρίς να εγκλωβιστεί σε αυτές, έτσι ώστε να διεκδικήσει την επιτυχία των στόχων του με καλύτερες πιθανότητες. Δοκιμή και Επιτυχία - Ανακαλώ θετικές εμπειρίες και αντλώ γνώσεις από αυτές Στο επόμενο στάδιο της θετικής αλλαγής συζητήθηκε πώς ο εκπαιδευτής μπορεί να οδηγήσει τους εκπαιδευόμενους να θυμηθούν καταστάσεις από το παρελθόν, όπου κατάφεραν να κατορθώσουν κάτι σημαντικό: να εντοπίσουν ακριβώς τι έκαναν, ποιες πετυχημένες συνήθειες και συμπεριφορές 4

5 αξιοποίησαν, με ποιο τρόπο ήταν επιτυχημένοι και πώς θα μπορούσαν να επαναλάβουν αντίστοιχες χρήσιμες συμπεριφορές και δράσεις στο μέλλον. Για καλύτερα αποτελέσματα, οι καταστάσεις που ανακαλούν οι εκπαιδευόμενοι χρειάζεται να παρουσιάζουν κάποιες ομοιότητες με τους στόχους που θα ήθελαν να πετύχουν στο μέλλον. Εκτίμησε θετικά τον εαυτό σου και προχώρα στο μέλλον Σε αυτό το στάδιο ο δάσκαλος μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να συνειδητοποιήσουν αν πιστεύουν ότι τους έχει καθορίσει το παρελθόν και το περιβάλλον τους ή αυτό που οι ίδιοι πιστεύουν ότι μπορούν να γίνουν. Ο εκπαιδευτής μπορεί να ζητάει από τους εκπαιδευόμενους να κάνουν μια εικόνα για τους εαυτούς τους στο μέλλον, να κοιτάξουν την ζωή που θέλουν να κατακτήσουν, να φανταστούν και να περιγράψουν πώς θα ήταν τα πράγματα εάν τα όνειρά τους γίνονταν πραγματικότητα. Επιπλέον, ο εκπαιδευτής μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευόμενους να κατανοήσουν ότι, όσο καλύτερα και με μεγαλύτερη σαφήνεια είναι σε θέση να περιγράψουν και να «βιώσουν» το επιθυμητό μέλλον που θέλουν για τους εαυτούς τους και τις ζωές τους, όσο πιο συμπαγής, λεπτομερής και ζωντανή είναι αυτή η εικόνα, τόσο πιο πιθανό είναι να δουλέψουν προς την κατεύθυνση αυτή και να κατορθώσουν αυτό που οραματίζονται. Θέτω στόχους και σχεδιάζω δράσεις Αυτό το στάδιο παρέχει τη δυνατότητα στους δασκάλους να βοηθήσουν τους εκπαιδευόμενους να προσδιορίσουν το σκοπό τους, το όραμά τους, τις αξίες τους και τους συγκεκριμένους στόχους που θέλουν να θέσουν για τη ζωή τους. Είναι σημαντικό οι εκπαιδευόμενοι να κάνουν επιλογές και να πάρουν κάποιες, έστω και προσωρινές, αποφάσεις, σε αυτό το στάδιο προκειμένου να δημιουργήσουν ένα λεπτομερές σχέδιο δράσης, απέναντι στο οποίο θα θέλουν να δεσμευτούν Πρέπει να είναι συγκεκριμένοι ως προς το τι ακριβώς θέλουν να πετύχουν και να εστιάσουν τη ενέργειά τους σε αυτό, να αξιολογήσουν ποιοι είναι οι απαραίτητοι πόροι που έχουν ανάγκη για να τα καταφέρουν και να δεσμευτούν στην ανάληψη δράσης. Σε αυτό το στάδιο, οι εκπαιδευόμενοι πρέπει επίσης να αποσαφηνίσουν τους τρόπους με τους οποίους τα δυνατά τους σημεία και οι παλαιότερες επιτυχίες μπορούν να είναι σύμμαχοί τους. Όρισε δείκτες για τα κλειδιά της επιτυχίας, αξιολόγησε και διατήρησε την επιτυχία Αυτό το τελικό στάδιο είναι μακροπρόθεσμο. Αυτό είναι κάτι φυσικό αφού η επιτυχία είναι μια διαδικασία σε εξέλιξη η οποία απαιτεί συνεχή αξιολόγηση. Ο εκπαιδευτής πρέπει να διευκολύνει τον εκπαιδευόμενο να αντιληφθεί ότι είναι δική του ευθύνη να θέσει Δείκτες Κλειδιών Επιτυχίας (KSIs) για τον εαυτό του ώστε να δεσμεύεται απέναντι στην επίτευξη των στόχων του. Πράγματι, ο εκπαιδευτής μπορεί να οδηγήσει τους εκπαιδευόμενους να ξεκαθαρίσουν τους δείκτες της 5

6 επιτυχίας τους έτσι ώστε να είναι σε θέση να αξιολογήσουν σε ποιο βαθμό και με ποιο τρόπο έχουν προσεγγίσει την επιτυχία. Συζήτηση Κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου οι εκπαιδευόμενοι συζήτησαν τον τρόπο με τον οποίο οι αρχές της θετικής ψυχολογίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους εκπαιδευτές και να τις εφαρμόσουν πρακτικά στη δουλειά που κάνουν με τους τρόφιμους. Ο συντονιστής μοιράστηκε πληροφορίες και γνώση σχετικά με τα ταλέντα, τα δυνατά σημεία και την προσέγγιση του coaching που βασίζεται στα δυνατά σημεία των ανθρώπων και οι συμμετέχοντες μοιράστηκαν τις δικές τους εμπειρίες τους σχετικά με την εκπαίδευση στη φυλακή και παραδείγματα σχετικά με το πώς η θεωρία αυτή θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην πράξη. Υπήρξαν πολλά καρποφόρα σχόλια σχετικά με όλα τα θέματα του εργαστηρίου. Αυτό που τονίστηκε περισσότερο ήταν το γεγονός ότι η αλλαγή συνίσταται στην υιοθέτηση μιας νέας στάσης και ότι αυτό θα πρέπει να ξεκινάει από τους εκπαιδευτές. Ποιες είναι οι γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις που χρειάζονται οι εκπαιδευτές; Προκειμένου να βοηθήσουν τους εκπαιδευόμενους να προσδιορίσουν και να χρησιμοποιήσουν τα ταλέντα και τα δυνατά τους σημεία για να πετύχουν τους στόχους τους, οι εκπαιδευτές θα πρέπει να αναπτύξουν συγκεκριμένες γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις που συνδέονται και εκφράζουν τις αρχές τις θετικής ψυχολογίας εστιάζοντας στον εντοπισμό των δυνατών σημείων. Γνώσεις Ο εκπαιδευτής χρειάζεται να υιοθετήσει μια θετική προσέγγιση βασισμένη σε γνώσεις που αφορούν τις αρχές της θετικής ψυχολογίας, τα ταλέντα και τα δυνατά σημεία, καθώς επίσης και τα στάδια για τη θετική ανασκόπηση του παρελθόντος, τον οραματισμό του επιθυμητού μέλλοντος, τη στοχοθέτηση, το σχεδιασμό ενεργειών, τον προσδιορισμό και την αξιολόγηση συγκεκριμένων δεικτών επιτυχίας. Δεξιότητες Για να μπορέσουν αποτελεσματικά οι εκπαιδευτές να καθοδηγήσουν τους εκπαιδευόμενους να προσδιορίσουν τα δυνατά τους σημεία, οι εκπαιδευτές χρειάζεται να αναπτύξουν δεξιότητες/ικανότητες αναγνώρισης και εντοπισμού των δυνατών σημείων των εκπαιδευόμενων, προκειμένου να τους βοηθήσει να τα χρησιμοποιήσουν για να επιτύχουν τους βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους τους. Στάσεις Οι εκπαιδευτές πρέπει να διατηρούν μια ανοιχτόμυαλή προσέγγιση και να είναι διαθέσιμοι να προσαρμόσουν τις αντιλήψεις που διατηρούν απέναντι στους εκπαιδευόμενους, όσο και να 6

7 υιοθετήσουν νέους τρόπους εργασίας, που θα ανταποκρίνονται στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των εκπαιδευόμενων.. 7