Το Χρώμα στην Τέχνη. Γνωστικό αντικείμενο: Καλλιτεχνική Παιδεία. Δημιουργός: ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ

Transcript

1 Χρώμα στην Τέχνη Υποδειγματικό Σενάριο Γνωστικό αντικείμενο: Καλλιτεχνική Παιδεία Δημιουργός: ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

2 Σημείωση παρόν έγγραφο αποτελεί προϊόν αυτόματης δημιουργίας και εκτύπωσης του Ψηφιακού Διδακτικού Σεναρίου με Τίτλο: «Χρώμα στην Τέχνη». Δημιουργήθηκε στις 11/01/ :57:49 και έχει υποστηρικτικό ρόλο στο έργο του εκπαιδευτικού. Δεν αντικαθιστά το Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο, το οποίο περιέχει όλο το Διαδραστικό Περιεχόμενο και αξιοποιεί τις ψηφιακές δυνατότητες της Πλατφόρμας «Αίσωπος». σενάριο αυτό έχει χαρακτηρισθεί ως «Υποδειγματικό» ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Διαδραστικό Ψηφιακό Διδακτικό Σενάριο με το πλήρες ψηφιακό περιεχόμενό του βρίσκεται στον σύνδεσμο: Επισημαίνεται ότι τα σενάρια της Πλατφόρμας «Αίσωπος» διακρίνονται σε: Υποδειγματικά Σενάρια: Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια που έχουν προκύψει από επιστημονικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικοί Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλη ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ). Βέλτιστα Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία άνω των 70 μονάδων. Επαρκή Σενάρια: Αξιολογημένα Ψηφιακά Διδακτικά Σενάρια εκπαιδευτικών με βαθμολογία από 50 έως 70 μονάδες. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ ΠΡΑΞΗ: «Ανάπτυξη Mεθοδολογίας και Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων για τα Γνωστικά Αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης» - MIS: , ΣΑΕ: 2014ΣΕ Η πράξη συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΚΤ) και το Ελληνικό Δημόσιο στο πλαίσιο του ΕΠ «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» του ΕΣΠΑ και υλοποιείται σε σύμπραξη από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Εκπαιδευτικών Δράσεων του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Η Πλατφόρμα Ανάπτυξης, Σχεδίασης, Υποβολής, Αξιολόγησης και Παρουσίασης Ψηφιακών Διδακτικών Σεναρίων «Αίσωπος», αναπτύχθηκε με ίδια μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής στο πλαίσιο του Υποέργου 2: «Ψηφιακό Σύστημα Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Υποβολής, Αξιολόγησης, Διαχείρισης και Αξιοποίησης Ψηφιακών Σεναρίων καθώς και καθοδήγησης και Υποστήριξης των Εκπαιδευτικών» της Πράξης. Ομάδα Επιστημονικής και Διοικητικής Εποπτείας της Πράξης: Επιστημονικός Υπεύθυνος Πράξης για τις Δράσεις που αφορούν το Ι.Ε.Π: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 1: Ιωάννης Σταμουλάκης, Φιλόλογος, Σύμβουλος Α' Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. Υπεύθυνος Υποέργου 2: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Υπεύθυνος Υποέργου 3: Νικόλαος Γραμμένος, Πληροφορικός, Σύμβουλος Γ' Ι.Ε.Π. Επιστημονική Συντονίστρια των ειδικών επιστημόνων του Υποέργου 1: Βασιλική Καραμπέτσου, Φιλόλογος, Εισηγήτρια Ι.Ε.Π. Σελίδα 2/30

3 Φύλλα Εργασίας Σεναρίου παρόν ψηφιακό σενάριο περιέχει φύλλα εργασίας, τα οποία είναι συννημένα στο αρχείο «PDF» και μπορείτε να τα ανοίξετε κάνοντας διπλό κλικ πάνω στο εικονίδιο. 1η Φάση: 2η Φάση: 3η Φάση: Δεν υπάρχει Σελίδα 3/30

4 Γενική Περιγραφή Σεναρίου Γνωστικό αντικείμενο: Καλλιτεχνική Παιδεία Θεματική ταξινομία: Καλλιτεχνική Παιδεία -> Εικαστικά -> Σχέδιο και χρώμα Εκπαιδευτικό πρόβλημα: Να γνωρίσουν οι μαθητές την σημασία του χρώματος στη φύση και την τέχνη. Τις ιδιότητες των χρωμάτων, τους τρόπους της μεταξύ τους αλληλοεπίδρασης και τον νοηματικό συμβολισμό τους. Γενική περιγραφή περιεχομένου: Σε αυτή την θεματική ενότητα θα παρουσιαστούν και θα αναλυθούν: χρώμα και η επίδραση του φωτός. Οι κατηγορίες και οι ιδιότητες των χρωμάτων. Οι αντιθέσεις των χρωμάτων και ο συμβολισμό τους. Η ανάδειξη του χρώματος μέσα από τα έργα τέχνης, τους καλλιτέχνες, την φύση και την καθημερινότητα. Διδακτικοί Στόχοι: Κατανόηση του τρόπου δημιουργίας του χρώματος και την επίδρασή του στην τέχνη και τη ζωή Η απομόνωση, η ερμηνεία και η ταξινομηση της ταυτότητας κάθε χρωματικής φόρμας Δημιουργία, ανάμειξη & παραθέση χρωμάτων για την παραγωγή ενός προσωπικού αισθητικού αποτελέσματος Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου: διάθλαση φωτός βασικά χρώματα δευτερεύοντα συμπληρωματικά θερμά ψυχρά γκρίζο απόχρωση ένταση τόνος συμβολισμός Υλικοτεχνική υποδομή: Διαδραστικό πίνακα ή βίντεο προτζέκτορα, δίκτυο υπολογιστών, σύνδεση με το διαδίκτυο, εκτυπωτή Α4, σχεδιαστήρια, βιβλία τέχνης, χαρτιά 150 γραμμ.>, τέμπερες, πινέλα, μολύβια 2Β, 4Β, χρωματιστά μολύβια. Τυπικός χρόνος αλληλεπίδρασης με το εκπαιδευτικό σενάριο σε διδακτικές ώρες για δουλειά εντός του σχολείου: 3 ώρες Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί: Σελίδα 4/30

5 Οι εικόνες και τα σχεδιαγράμματα προέρχονται από το προσωπικό αρχείο και από το σχολικό βιβλίο Σχέδιο-χρώμα Ψηφιδογραφίας Υαλογραφίας της Β τάξης 1ου κύκλου ΤΕΕ, ΟΕΔΒ, 2007 (συγγραφείς: Χρ. Παπαδάκης - Μ. Τσαγκαράκης). Εκτιμώμενο Επίπεδο Δυσκολίας: Μέτριας δυσκολίας Τύπος διαδραστικότητας : Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης Επίπεδο διαδραστικότητας : Μεσαίο Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα του τελικού χρήστη: Εκπαιδευτική βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο: Γενικό Λύκειο Σελίδα 5/30

6 Σύνοψη φάσεων σεναρίου: 1η Φάση: Οι ιδιότητες του χρώματος 1 Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: τάξη Αριθμός φύλλων εργασίας: 1 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: Ανάλυση του φωτός Επέλεξε το χρώμα του ηλιακού φάσματος που βλέπει ο παρατηρητής του ενδύματος Βασικά χρώματα Βασικά δευτερεύοντα χρώματα Δευτερεύοντα χρώματα Ο χρωματικός κύκλος και τα συμπληρωματικά χρωματικά ζεύγη -> Επέλεξε το συμπληρωματικό ενός βασικού χρώματος 2η Φάση: Οι ιδιότητες του χρώματος 2 Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: τάξη Αριθμός φύλλων εργασίας: 2 Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: Θερμά Ψυχρά χρώματα Πίτερ Μπρέγκελ - Η πτώση του Ίκαρου Η θερμότητα ή ψυχρότητα ενός χρώματος εξαρτάται πάντα από το διπλανό του. νική κλίμακα του κίτρινου Ο τόνος Η απόχρωση -> Η ένταση -> χρώμα και το γκρίζο -> Βρες πως ονομάζονται Σελίδα 6/30

7 3η Φάση: Χρωματικές αντιθέσεις και συμβολισμοί Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: τάξη Δομικά - Διαδραστικά στοιχεία: Σχέσεις μέτριας χρωματικής αντίθεσης παράγουν οι παραθέσεις, ανά δύο, είτε μόνο βασικών είτε μόνο δευτερευόντων χρωμάτων. 3. Τέλος, σχέσεις μικρής χρωματικής αντίθεσης προκαλούν οι παραθέσεις ανά δύο, των διαδοχικών χρωμάτων στο χρωματικό δίσκο. 4. Βρες το βαθμό αντίθεσης στα ζευγάρια των χρωμάτων 5. Αντιθέσεις στη φύση και την τέχνη 6. Χρωματικοί συμβολισμοί 7. -> 8. Αντιστοίχισε τις λέξεις ως προς το θετικό ή τον αρνητικό συμβολισμό των χρωμάτων 9. Εννοιολογικός Χάρτης χρωματικών αντιθέσεων Σελίδα 7/30

8 1η Φάση: Οι ιδιότητες του χρώματος 1 Σελίδα 8/30

9 1η Φάση: Οι ιδιότητες του χρώματος 1 Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: τάξη Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 ηλιακό φως μοιάζει διάφανο και για πολλά χρόνια επικρατούσε η αντίληψη ότι είναι λευκό. Ο Νεύτων (Newton) ωστόσο κατάφερε να αποδείξει ότι το φως δεν είναι απλό αλλά σύνθετο, ένα σύνολο χρωμάτων που συνυπάρχουν και συνταξιδεύουν με την ίδια ταχύτητα. Η διάθλαση του ηλιακού φωτός με την βοήθεια ενός πρίσματος αποδεικνύει στην πράξη την θεωρία του Νεύτωνα καθώς μέσω της διάθλασης διαπιστώνουμε ότι το φως αναλύεται σε έξι (ή κατά άλλους επτά χρώματα): κόκκινο πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε, (βαθύ μπλε) και ιώδες. φαινόμενο της διάθλασης παρατηρείται και στη φύση. ουράνιο τόξο που εμφανίζεται μετά τη βροχή ή κατά τη διάρκεια του ποτίσματος με τεχνητή βροχή είναι αποτέλεσμα της διάθλασης. 1. Ανάλυση του φωτός: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστική παρουσίαση Υπερσύνδεσμος: Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει διαδραστική παρουσίαση και είναι διαθέσιμη στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 2. Επέλεξε το χρώμα του ηλιακού φάσματος που βλέπει ο παρατηρητής του ενδύματος: Σελίδα 9/30

10 Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικές ενεργές περιοχές Υπερσύνδεσμος: Διευκρίνιση: Επέλεξε, σύρε και τοποθέτησε ένα από τα χρώματα, στο αντιληπτικό σύννεφο του παρατηρητή για τη χρωματική ταυτότητα του ενδύματος Διαθέσιμες επιλογές: Σελίδα 10/30

11 3. Βασικά χρώματα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: Τρία μόνο χρώματα (κίτρινο - κόκκινο - μπλε) δεν μπορούν να αναπαραχθούν ή να προέλθουν από τη μείξη άλλων χρωμάτων και για αυτό το λόγο ονομάζονται βασικά χρώματα. Από τα τρία βασικά χρώματα μπορούν να αναπαραχθούν όλα τα υπόλοιπα. Βέβαια, τα βασικά χρώματα έχουν απόλυτη ταυτότητα μόνο όταν αναλύεται το φως. Στην τέχνη και στην καθημερινή πράξη χρησιμοποιούνται αρκετές παραλλαγές των βασικών χρωμάτων (π.χ. μπλε ουλτραμέρ, μπλε κοβαλτίου, μπλε σερούλιουμ κ.α.). Μέσω της ανάμειξης των χρωμάτων επιτυγχάνεται ένας μεγάλος πλούτος χρωμάτων. 4. Βασικά δευτερεύοντα χρώματα : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 11/30

12 Διευκρίνιση: «πρωτογενή». Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται για τα βασικά χρώματα είναι: «καθαρά», «κύρια», «αμιγή», 5. Δευτερεύοντα χρώματα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: Διευκρίνιση: Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται για τα δευτερεύοντα χρώματα είναι: "παράγωγα", "δευτερογενή", "συγγενικά". Όταν αναμειχθούν ανά δύο τα βασικά χρώματα, παράγονται άλλα τρία χρώματα: το πορτοκαλί, το πράσινο και το βιολέ. κίτρινο + κόκκινο = πορτοκαλί κίτρινο + μπλε κόκκινο + μπλε = πράσινο = βιολέ Αυτά τα τρία χρώματα (πορτοκαλί, πράσινο, βιολέ) ονομάζονται δευτερεύοντα χρώματα. Σελίδα 12/30

13 6. Ο χρωματικός κύκλος και τα συμπληρωματικά χρωματικά ζεύγη: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: >: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: Ο χρωματικός κύκλος βοηθάει στην κατανόηση της ανάμειξης των βασικών χρωμάτων. Ακριβώς απέναντι από τα τρία βασικά χρώματα βρίσκονται τρία δευτερεύοντα χρώματα. καθένα από τα βασικά χρώματα δημιουργεί ζευγάρι με το δευτερεύον που βρίσκεται απέναντί του στο χρωματικό κύκλο και το οποίο αποτελεί άθροισμα των δύο βασικών χρωμάτων που βρίσκονται το ένα πλάι στο άλλο. Κάθε χρωματικό ζεύγος βασικού και δευτερεύοντος χρώματος που βρίσκονται απέναντι στον χρωματικό κύκλο συγκροτεί ένα συμπληρωματικό ζεύγος χρωμάτων. Κατά συνέπεια, υπάρχουν εξής τρία βασικά συμπληρωματικά χρωματικά ζεύγη: κίτρινο βιολέ (κόκκινο + μπλε) κόκκινο πράσινο (κίτρινο + μπλε) μπλε πορτοκαλί (κίτρινο + κόκκινο) Τα συμπληρωματικά χρωματικά ζεύγη όταν τοποθετούνται σε παράθεση δημιουργούν μεταξύ τους μέγιστη αντίθεση, ενώ αν αναμειχθούν σε ίσες αναλογίες αλληλοεξουδετερώνονται και παράγουν ένα ασαφές γκρίζο. 8. Επέλεξε το συμπληρωματικό ενός βασικού χρώματος: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 13/30

14 1η Ερώτηση: Ποιο είναι το συμπληρωματικό χρώμα του κίτρινου; Διαθέσιμες απαντήσεις: Πράσινο Κόκκινο Βιολέ Πορτοκαλί 2η Ερώτηση: Ποιο είναι το συμπληρωματικό χρώμα του κόκκινου; Διαθέσιμες απαντήσεις: Βιολέ κίτρινο Πράσινο Πορτοκαλί 3η Ερώτηση: Ποιο είναι το συμπληρωματικό χρώμα του μπλε; Διαθέσιμες απαντήσεις: Πράσινο κίτρινο Βιολέ Πορτοκαλί Σελίδα 14/30

15 2η Φάση: Οι ιδιότητες του χρώματος 2 Σελίδα 15/30

16 2η Φάση: Οι ιδιότητες του χρώματος 2 Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: τάξη Φύλλα εργασίας: Τα φύλλα εργασίας είναι συνημμένα στην 3η σελίδα του εγγράφου. Εναλλακτικά μπορείτε να τα μεταφορτώσετε εκ νέου από τις παρακάτω διαδικτυακές θέσεις. Φύλλο Εργασίας 1 Φύλλο Εργασίας 2 Θερμά Ψυχρά χρώματα Ο χαρακτηρισμός των χρωμάτων ως θερμών ή ψυχρών είναι καθαρά συνειρμικός και περιγράφει τον τρόπο που επηρεάζόυν την ψυχική διάθεση του ανθρώπου. Γενικά, το κίτρινο, το κόκκινο και το πορτοκαλί θεωρούνται θερμά χρώματα, καθώς μεταδίδουν την αίσθηση της ζεστασιάς, παραπέμποντας στη «φωτιά», στον «ήλιο», στα χρώματα του «καλοκαιριού». μπλε, το βιολέ και το πράσινο θεωρούνται ψυχρά χρώματα, καθώς υποβάλλουν την αίσθηση του κρύου, θυμίζοντας τον «πάγο», το «νερό», τον «ουρανό», τα χρώματα του «χειμώνα». Τα θερμά χρώματα συνήθως, έχουν την τάση να έρχονται μπροστά, να πλησιάζουν τον θεατή, καθώς παραπέμπουν στη γήινη ζεστασιά, στην ένταση του οικείου. Αντίθετα, τα ψυχρά χρώματα έχουν την τάση να απομακρύνονται από το θεατή, καθώς παραπέμπουν στα χρώματα του ουρανού και του αέρα. 1. Θερμά Ψυχρά χρώματα: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 16/30

17 2. Πίτερ Μπρέγκελ - Η πτώση του Ίκαρου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σχόλιο: Στον παραπάνω πίνακα, το κόκκινο του ιματίου, τα γαιώδη χρώματα του εδάφους, του ζώου και της γαλέρας ενισχύουν το πλησίασμα στο θεατή σε αντιδιαστολή με την ταυτόχρονη απομάκρυνση των μπλε-πράσινων χρωμάτων της θάλασσας και του ουρανού, ενταγμένα πλήρως στη μέθοδο της ατμοσφαιρικής προοπτικής της αναγέννησης. Σελίδα 17/30

18 3. Η θερμότητα ή ψυχρότητα ενός χρώματος εξαρτάται πάντα από το διπλανό του.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: 4. νική κλίμακα του κίτρινου: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: 5. Ο τόνος: Σελίδα 18/30

19 Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: Τόνος είναι ο βαθμός φωτεινότητας ενός χρώματος με την προσθήκη σε αυτό ποσότητας άσπρου ή μαύρου χρώματος. Ανάλογα με την ποσότητα αποκτά τονική διαβάθμιση και εντάσσεται σε μια θέση εντός της τονικής κλίμακας. Βέβαια, το χρώμα από μόνο του, ασχέτως της προσθήκης σε αυτό άσπρου ή μαύρου, έχει τονική ταυτότητα. Αυτή μπορεί να παρατηρηθεί με την αναγωγή του χρώματος σε τόνο, είτε μέσω του ελευθέρου σχεδίου, ή μέσω της αποτύπωσής του σε ασπρόμαυρο φωτογραφικό φιλμ, είτε μέσω προγράμματος ψηφιακής επεξεργασίας μιας εικόνας. 6. Η απόχρωση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: >: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: Απόχρωση είναι η ταυτότητα ενός χρώματος που διακρίνεται από τον βαθμό μείξης του με ένα άλλο. Κατατάσσεται στη χρωματική κλίμακα σε σχέση με τη χροιά του (π.χ. κίτρινο, κίτρινο-πορτοκαλί, πορτοκαλοκίτρινο, πορτοκάλι κ.τ.λ.). 8. Η ένταση: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 19/30

20 9. ->: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: Η ένταση ή κορεσμός είναι ο βαθμός διαύγειας και λαμπρότητας ενός χρώματος. Η ένταση μειώνεται όταν το χρώμα αναμειγνύεται με άλλο χρώμα, με το άσπρο ή το μαύρο. Η ένταση αυξάνεται όταν το χρώμα παρατίθεται με ένα πιο σκοτεινό χρώμα ή το συμπληρωματικό του. Οι έννοιες ανοικτό-σκούρο είναι ποσοτικές και έχουν σχέση με τον τόνο, ενώ η ένταση είναι ποιοτική έννοια και έχει σχέση με την απόχρωση και την καθαρότητα. 10. χρώμα και το γκρίζο: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 20/30

21 11. ->: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: γκρίζο είναι ένα χρώμα που προκύπτει από τη μείξη του άσπρου με το μαύρο ή από ένα βασικό με το συμπληρωματικό του. Ανήκει στα ουδέτερα χρώματα, καθώς δεν εντάσσεται με σαφήνεια σε κάποια ομάδα θερμών ή ψυχρών χρωμάτων. Η θερμότητα ή ψυχρότητά του επηρεάζεται από την προσθήκη σε αυτό ή την παράθεση ενός θερμού ή ενός ψυχρού χρώματος. Για παράδειγμα, ένα γκρίζο με την προσθήκη κόκκινου αποκτά θερμή εντύπωση, ενώ σε παράθεση με το κόκκινο, το γκρίζο δίνει την εντύπωση ότι πρασινίζει (ψυχραίνει) δηλαδή ενεργοποιεί την αύρα του συμπληρωματικού του. 12. Βρες πως ονομάζονται: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση επιλογής λέξεων Υπερσύνδεσμος: Διευκρίνιση: Επέλεξε την σωστή λέξη Περιγραφή Εργασίας: Τα χρώματα άσπρο, μαύρο και όλες οι μεταξύ τους αναμείξεις ονομάζονται: Κείμενο Εργασίας: γκρίζα ασπρόμαυρα ουδέτερα Σελίδα 21/30

22 μονόχρωμα Σελίδα 22/30

23 3η Φάση: Χρωματικές αντιθέσεις και συμβολισμοί Σελίδα 23/30

24 3η Φάση: Χρωματικές αντιθέσεις και συμβολισμοί Χρονική Διάρκεια: 45 λεπτά της ώρας Χώρος Διεξαγωγής: τάξη Οι χρωματικές αντιθέσεις Τα χρώματα όταν τοποθετούνται το ένα δίπλα στο άλλο, παράγουν σχέσεις έντονης, μέτριας ή μικρής αντίθεσης και αρμονίας εξαιτίας της απόχρωσης και της τονικότητας που έχουν. Τα συμπληρωματικά ζευγάρια χρωμάτων παράγουν μεγάλη χρωματική αντίθεση στη μεταξύ τους παράθεση. Τα ίδια μεταξύ τους ζευγάρια παράγουν ταυτόχρονα και αντίθεση θερμότητας ψυχρότητας. Αυτές οι αντιθέσεις παρατηρούνται εκτός από την τέχνη, και στην καθημερινή ζωή. Η γοητεία των χρωμάτων του ηλιοβασιλέματος, η χρήσιμη αντίθεση των σωστικών μέσων σε πορτοκαλί χρώμα με τη θάλασσα ή οι παπαρούνες στο λιβάδι είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα αντιθέσεων που ελκύουν την προσοχή. 1..: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: 2. Σχέσεις μέτριας χρωματικής αντίθεσης παράγουν οι παραθέσεις, ανά δύο, είτε μόνο βασικών είτε μόνο δευτερευόντων χρωμάτων.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 24/30

25 3. Τέλος, σχέσεις μικρής χρωματικής αντίθεσης προκαλούν οι παραθέσεις ανά δύο, των διαδοχικών χρωμάτων στο χρωματικό δίσκο.: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: 4. Βρες το βαθμό αντίθεσης στα ζευγάρια των χρωμάτων: Σελίδα 25/30

26 Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Σειρά ερωτήσεων μοναδικής επιλογής Υπερσύνδεσμος: Διευκρίνιση: Επέλεξε μόνο ένα από τα προτεινόμενα σε παράθεση χρωματικά ζευγάρια 1η Ερώτηση: Ποιο από τα παρακάτω ζεύγη χρωμάτων παράγει σχέση μεγάλης αντίθεσης; Διαθέσιμες απαντήσεις: κίτρινο-βιολέ πορτοκαλί-βιολέ κίτρινο-μπλε μπλε-κόκκινο 2η Ερώτηση: Ποιο ζεύγος χρωμάτων παράγει μέτρια χρωματική αντίθεση; Διαθέσιμες απαντήσεις: πορτοκαλί-κόκκινο πράσινο-μπλε πράσινο-βιολέ κόκκινο-βιολέ Σελίδα 26/30

27 3η Ερώτηση: Ποιο ζεύγος χρωμάτων παράγει μεταξύ του μικρή χρωματική αντίθεση; Διαθέσιμες απαντήσεις: κίτρινο-κόκκινο κόκκινο-πράσινο πορτοκαλί-βιολέ πράσινο-μπλε 5. Αντιθέσεις στη φύση και την τέχνη: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Διαδραστικό Βίντεο Υπερσύνδεσμος: Αυτό το διαδραστικό εργαλείο περιέχει βίντεο και είναι διαθέσιμο στον παραπάνω υπερσύνδεσμο. 6. Χρωματικοί συμβολισμοί : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 27/30

28 7. -> : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Κείμενο Υπερσύνδεσμος: «Δεν είδε μια άσπρη μέρα», «κίτρινος τύπος», «αναψοκοκκίνισε από τα νεύρα του», «πρασίνισε από το κακό του», «του έγινε μαύρη η καρδιά»: είναι λίγες μόνο από τις φράσεις που χρησιμοποιούνται για να περιγραφούν καταστάσεις και συναισθήματα μέσω των χρωμάτων. Τα χρώματα έχουν αποκτήσει συμβολικό νόημα που συνδέεται κάθε φορά με τις παραδόσεις, την μεταβολή των κοινωνικών συνθηκών και αντιλήψεων των λαών στο πέρασμα των αιώνων. Βέβαια, σε ένα έργο τέχνης τα χρώματα αλληλοδιαπλέκονται και παράγουν ένα πιο σύνθετο αποτέλεσμα. Η κυριαρχία ενός χρώματος σε ένα έργο, ο τρόπος που το προβάλλει ο καλλιτέχνης ή ο ιδιαίτερος χρωματισμός μιας επιμέρους μορφής αποκαλύπτει στο θεατή και ένα συμβολικό νόημα, το οποίο πρέπει να λάβει υπόψη του. λευκό συμβολίζει το φως και τον θρίαμβό του επάνω στο σκοτάδι. Είναι το χρώμα της αγνότητας, της αθωότητας, της καθαρότητας, της ειρήνης, ο υπαινιγμός της ευτυχίας και της ευθυμίας. Η αρνητική του σημασία συνδέεται με την ωχρότητα, το κενό και το μακάβριο των φαντασμάτων. μαύρο συνδέεται με την απουσία του φωτός ή του χρώματος. Συμβολίζει τη μόλυνση, το πένθος, το θρήνο. Είναι το χρώμα του λάθους και της εκμηδένισης. Με την καλή του σημασία υπονοεί τη σταθερότητα, την επισημότητα, τη στέρεη και ήρεμη δύναμη. κίτρινο, που είναι το πιο φωτεινό από τα χρώματα, μετά το λευκό, υποδηλώνει τη λαμπρότητα και τη θεία λάμψη συγγενεύοντας με το χρυσό (βυζαντινή τέχνη). Αποτελεί στοιχείο ανωτερότητας, γι αυτό και στην Κίνα είναι το αυτοκρατορικό χρώμα. πορτοκαλί έχει παρόμοιο συμβολισμό, καθώς είναι τροποποιημένο κίτρινο. Με την αρνητική του σημασία, υπονοεί τη μικροπρέπεια, την προδοσία, το δόλο. κόκκινο είναι το πιο δυναμικό στην πρόκληση συγκινήσεων χρώμα, δηλώνει αγάπη, ανδρεία, φλόγα και ζήλο. Στην αρνητική του σημασία υποδηλώνει αγριότητα, οργή, αμαρτία. μπλε δηλώνει την πνευματικότητα, τη σοφία, την αιωνιότητα. Συνδέεται με τις έννοιες της σταθερότητας και της εντιμότητας. Με την αρνητική του σημασία εκφράζει την λιγοψυχία. Στην Κίνα το μπλε συνδεόταν με τους νεκρούς. βιολέ εκφράζει τη μεγαλοπρεπή κυριαρχία και την αξιοπρέπεια. Ως μείξη του κόκκινου και του μπλε συνδέει την αγάπη με τη σοφία. Με την αρνητική έννοια δηλώνει το πένθος, ως λύπη μακρινή και όχι τόσο βαθιά όσο το μαύρο. πράσινο συγγενεύει με το μπλε ως προς τη σημασία. Σε πιο κιτρινωπή εκδοχή συμβολίζει την ανάπτυξη, τη Σελίδα 28/30

29 ζωή και την ελπίδα. Επίσης είναι το χρώμα ου συμβολίζει την ηρεμία και τη χαλάρωση, Στην αρνητική του σημασία εκφράζει τη ζήλια. 8. Αντιστοίχισε τις λέξεις ως προς το θετικό ή τον αρνητικό συμβολισμό των χρωμάτων : Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Ερώτηση αντιστοίχισης Υπερσύνδεσμος: Άσπρο χρώμα με τη θετική σημασία συμβολίζει Άσπρο χρώμα με την αρνητική σημασία συμβολίζει Μαύρο χρώμα με τη θετική σημασία συμβολίζει Μαύρο χρώμα με την αρνητική σημασία συμβολίζει κίτρινο χρώμα με τη θετική σημασία συμβολίζει κίτρινο χρώμα με την αρνητική σημασία συμβολίζει κόκκινο χρώμα με τη θετική σημασία συμβολίζει κόκκινο χρώμα με την αρνητική σημασία συμβολίζει μπλε χρώμα με τη θετική σημασία συμβολίζει μπλε χρώμα με την αρνητική σημασία συμβολίζει βιολέ χρώμα με τη θετική σημασία συμβολίζει βιολέ χρώμα με την αρνητική σημασία συμβολίζει πράσινο χρώμα με τη θετική σημασία συμβολίζει πράσινο χρώμα με την αρνητική σημασία συμβολίζει Διαθέσιμες επιλογές: τη ζήλια μεγαλοπρεπή κυριαρχία την αμαρτία τη μακρινή λύπη τα φαντάσματα την αναγέννηση την επισημότητα την πνευματικότητα το πένθος τη λιγοψυχία τη λαμπρότητα την αγάπη την ειρήνη τη μικροπρέπεια 9. Εννοιολογικός Χάρτης χρωματικών αντιθέσεων: Τύπος Δομικού/Διαδραστικού Εργαλείου: Εικόνα Υπερσύνδεσμος: Σελίδα 29/30

30 Σελίδα 30/30 Powered by TCPDF (