ΚΤΝΗΓΟΤ ΜΑΡΙΑ, MD, PhD, ΕΠΙΜΕΛ. Αϋ «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΤ» A.Ν.Θ. ΙΔΡΤΣΙΚΟ ΜΕΛΟ ΚΑΙ ΜΕΛΟ Δ.. ΣΗ ΕΤΡΩΠΑΪΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΣΑΡΑΧΩΝ ΚΑΣΑΠΟΗ ESSD (European Society for

Transcript

1

2 ΚΤΝΗΓΟΤ ΜΑΡΙΑ, MD, PhD, ΕΠΙΜΕΛ. Αϋ «ΘΕΑΓΕΝΕΙΟΤ» A.Ν.Θ. ΙΔΡΤΣΙΚΟ ΜΕΛΟ ΚΑΙ ΜΕΛΟ Δ.. ΣΗ ΕΤΡΩΠΑΪΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΣΑΡΑΧΩΝ ΚΑΣΑΠΟΗ ESSD (European Society for Swallowing Disorders)

3 τα ηϊα και το νεογνό θ ψθλι κζςθ του λάρυγγα (ενδοκρανιακι, με τθν επιγλωττίδα πίςω από τθν μαλακι υπερϊα), και των αρυταινοειδϊν επιτρζπουν τθ λειτουργία τθσ αναπνοισ ανεξάρτθτα από τθν κατάποςθ Χαμθλι κζςθ του λάρυγγα τον 3ο-7ο χρόνο Φυλογενετικά ςυμβιβαςμόσ τθσ αναπνοισ χάριν τθσ ομιλίασ

4 Homo Sapiens Αναπνευςτικό Πεπτικό Αναπνοισ Φϊνθςθσ Κατάποςθσ

5 Στοματική προπαραςκευαςτική: γλϊςςα, χείλθ, υπερϊα, δόντια, παρειζσ,προπαραςκευι βλωμοφ Στοματική: προϊκθςθ του βλωμοφ προσ τα πίςω, μζχρι τα πρόςκια παρίςκμια με πιεςτικι κίνθςθ τθσ γλϊςςασ πάνω ςτθν ςκλθρά υπερϊα Φαρυγγική: άνοδοσ υοειδοφσ οςτοφ και λάρυγγα πίεςθ τθσ επιγλωττίδασ από τθν γλϊςςα, ςφγκλειςθ λάρυγγα, ανφψωςθ μαλκακισ υπερϊασ, διάνοιξθ κρικοφαρυγικοφ ςφιγκτιρα Οιςοφάγεια: αυτόνομοσ νευρικόσ μθχανιςμόσ πρωτογενισ, δευτερογενισ περιςταλτιςμόσ Συμμετοχή V, VII, IX, X, XII

6 1 χείλη (ςφιγτιρασ χειλζων -παρειζσ) 2 γλώςςα-υπερϊα-δόντια 3 οπίςθια ςτοματοφαρυγγική βαλβίδα (παρίςκμια -γλωςςοφαρυγγικόσ μφσ- βάςθ γλϊςςασ) 4 ρινοφαρυγγική βαλβίδα (μαλκακι υπερϊα και μφεσ - άνω φαρυγγικόσ ςφιγκτιρασ) 5 λάρυγγασ (γνιςιεσ φων.χορδζσ, νόκεσ φ.χ., αρυεπιγλωττιδικζσ πτυχζσ, επιγλωττίδα) 6 κρικοφαρυγγικόσ ςφιγκτήρασ (μυοςκελετικόσ από τον κρικοφαρυγγικό μυ και τον κρικοειδι χόνδρο)

7 Τοπικά νεοπλαςματικά επεμβάςεισ φλεγμονϊδθ τραυματικά θλικία > 65 Κ.Ν.Σ. AEE Bλάβθ IX, X, ΧΙΙ Νοσηλεία ALS Parkinson Alzheimer σε ΜΕΘ MS MG MD

8 Αίςκθμα ξζνου ςϊματοσ Δυςκαταποςία δυςφαγία Ανάρροια Παλινδρόμθςθ Ειςρόφθςθ, βιχασ, λαρυγγόςπαςμοσ Πνευμονίεσ από ειςρόφθςθ Τποςιτιςμόσ

9 KΛΙΝΙΚΗ ΕΚΣΙΜΗΗ (bedside evaluation) ΛΕΙΣΟΤΡΓΙΚΟ ΕΝΔΟΚΟΠΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΣΗ ΚΑΣΑΠΟΗ (FEES) VIDEO - ΑΚΣΙΝΟΚΟΠΙΚΗ ΜΕΛΕΣΗ ΜΕ ΚΑΣΑΠΟΗ ΚΙΑΣΙΚΟΤ (VFSS) ΜΕΛΕΣΗ ΟΙΟΦΑΓΟΤ

10 Εκτίμθςθ μυϊν και κρανιακϊν νεφρων Κινθτικότθτα γλϊςςασ-προςϊπου φςπαςθ υπερϊασ Αντανακλαςτικό εμζτου?? Εικόνα λάρυγγα *κινθτικότθτα, παρουςία εκκρίςεων+ Παρακολοφκθςθ καταποτικϊν κινιςεων Ανφψωςθ ςυςκευισ λάρυγγα υγρι φωνι βιχασ αίςκθςθ πνιγμονισ

11 Ειςαγωγι εφκαμπτου ενδοςκοπίου από τθ μφτθ Άμεςθ όραςθ του φάρυγγα λάρυγγα ίτιςθ με χρωματιςμζνθ τροφι ποικίλθσ ςφςταςθσ (υγρι, ρευςτι, κρζμα, ςτερει) 2-10ml Αρχίηουμε από τθν αςφαλζςτερθ ςφςταςθ Παρακολοφκθςθ άμεςα, ςε οκόνθ, καταγραφι

12 Πρόωρθ κατάποςθ ( διαφυγι ςτον υποφάρυγγα) Ειςχϊρθςθ (είςοδοσ ςτον λάρυγγα) Ειςρόφθςθ (ςτθν τραχεία) ιωπθλι ειςρόφθςθ (χωρίσ βιχα) Κατακράτθςθ (γλωςςοεπιγλωττιδικά, απιοειδείσ, υποφάρυγγα)

13 Αςφαλισ Αςφαλισ μόνο με τθ χριςθ τεχνικϊν Αναςφαλισ Ανεπαρκισ Aviv JE et al, 1998 : καμία ειςχϊρθςθ ςε υγιείσ εκελοντζσ

14 ΠΛΕΟΝΕΚΣΗΜΑΣΑ Ανατομία περιοχισ, αιςκθτικότθτα, κινθτικότθτα Ζλεγχοσ κρανιακϊν νεφρων Εκτίμθςθ των εκκρίςεων Δυνατότθτα εξζταςθσ ςτο χϊρο νοςθλείασ Δυνατότθτα επανελζγχου ΠΕΡΙΟΡΙΜΟΙ Δεν ελζγχεται θ ςτοματικι και οιςοφαγικι φάςθ Η βαρφτθτα και το βάκοσ τθσ ειςρόφθςθσ

15 Προσ τον Ακτινολόγο: Επιβεβαίωςθ Κλινικι ςοβαρότθτα (βαρφτθτα) ειςρόφθςθσ τοματικι φάςθ Οιςοφάγεια φάςθ Προσ τον Λογοπακολόγο: υνολικι κλινικι εκτίμθςθ Εκπαίδευςθ του αςκενι Επινόθςθ νζων ι πρόςκετων χειριςμϊν

16 Αποτελεί το gold standard τθσ κατάποςθσ Κατάποςθ ςκιαςτικοφ ποικίλθσ ςφςταςθσ (υγρό, ρευςτό, πουρζσ, φρυγανιά) Ζλεγχοσ όλων των φάςεων τθσ κατάποςθσ (ςτοματικι, οιςοφάγεια) Παρακολοφκθςθ τθσ αποτελεςματικότθτασ των χειριςμϊν Εξειδικευμζνο ακτινολογικό εργαςτιριο

17

18 ΝΡΟ (τίποτα από το ςτόμα) ποςότθτα τροφισ (2, 5, 10 ml) ςφςταςθ (χριςθ πυκνωτικοφ) κατάλλθλθ κζςθ ςϊματοσ-κεφαλισ ι ςυνδυαςμόσ τεχνικϊν που βοθκοφν περαιτζρω ζλεγχοσ επανζλεγχοσ

19 Θζςεισ-τεχνικζσ κατάποςθσ κάμψθ κεφαλισ ςτροφι κεφαλισ πολλαπλι κατάποςθ ιςχυρι κατάποςθ υπεργλωττιδικι εκπαίδευςθ από λογοπακολόγο

20 Η δυςφαγία είναι ςυχνό πρόβλθμα Ο εντοπιςμόσ τθσ αποτελεί αντικείμενο πολλϊν ειδικοτιτων Η αντιμετϊπιςθ τθσ αποτελεί ςυλλογικι διαδικαςία με τθν ςυμμετοχι: ΩΡΛ Γαςτρεντερολόγου Ακτινολόγου Λογοπακολόγου Νευρολόγου Πνευμονολόγου Διαιτολόγου