Παιχνίδι ρόλων: Η συμφωνία της Γιάλτας (Ιστορία Γ Γυμνασίου)

Transcript

1 Δρ Κωνσταντίνα Κηροποιού Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Καβάλας Παιχνίδι ρόλων: Η συμφωνία της Γιάλτας (Ιστορία Γ Γυμνασίου) Διδακτικό σενάριο που παρουσιάστηκε στο σεμινάριο που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Καβάλας με θέμα: Σεμινάριο για την αξιοποίηση Τεχνολογιών Επικοινωνίας και Πληροφοριών στη διδασκαλία των Φιλολογικών μαθημάτων Καβάλα 12 Μαΐου 2012

2

3 Ι. Ταυτότητα Τίτλος: Η Συμφωνία της Γιάλτας Δημιουργός: Δρ. Κωνσταντίνα Κηροποιού, Σχολική Σύμβουλος φιλολόγων Δ.Ε Καβάλας Σενάριο δοκιμασμένο στην τάξη Τάξη: Γ Γυμνασίου Διδακτικό αντικείμενο: Ιστορία Νεότερη και Σύγχρονη Διδακτική Ενότητα: Η πολιτική διαίρεση της μεταπολεμικής Ευρώπης Χρονική διάρκεια: 4 διδακτικές ώρες Προϋποθέσεις υλοποίησης για τον εκπαιδευτικό και για τους μαθητές : ικανοποιητικός βαθμός εξοικείωσης με την ομαδοσυνεργατική προσέγγιση διδασκαλίας, με το διαδίκτυο και τον επεξεργαστή κειμένου

4 ΙΙ. Σύντομη Περιγραφή Οι μαθητές/τριες δουλεύοντας σε ομάδες των τεσσάρων ατόμων στο εργαστήριο Πληροφορικής του σχολείου συγκέντρωσαν από ηλεκτρονικές διευθύνσεις που τους δόθηκαν στο φύλλο εργασίας στοιχεία που εκφράζουν τις θέσεις της καθεμιάς από τις τρεις πλευρές (Ρωσία, Αγγλία, ΗΠΑ) στη Διάσκεψη της Γιάλτας. Κάθε ομάδα κατέγραψε τα στοιχεία σε μορφή σημειώσεων Word χωριστά για την κάθε χώρα. Στη συνέχεια κάθισαν στο τραπέζι της διάσκεψης τρία άτομα από τρεις διαφορετικές ομάδες εκπροσωπώντας τους τρεις συμμετέχοντες ηγέτες και εξέφρασαν τις προτάσεις και τις επιδιώξεις τους για τον μεταπολεμικό κόσμο με την καθηγήτριά τους σε ρόλο διαιτητή.

5 ΙΙΙ. Στόχοι-Σκεπτικό Επιδιωκόμενες δεξιότητες των μαθητών: Αναζήτηση, επιλογή και επεξεργασία (search filtering process) της διαδικτυακής πληροφορίας, διαμόρφωση θέσεων στάσεων μέσω συζήτησης διαπραγμάτευσης [negotiation], παραγωγή σημειώσεων και προφορικού λόγου, επιχειρηματολογία στο πλαίσιο του παιχνιδιού ρόλων. Ειδικότεροι Στόχοι Να ασκηθούν οι μαθητές στη διαδικτυακή έρευνα ιστορικών στοιχείων και στη συζήτηση των συμπερασμάτων της έρευνάς τους. Να κρατήσουν σημειώσεις για την επικείμενη τοποθέτησή τους στο θέμα μετά από έρευνα των πηγών. Να υποστηρίξουν το ρόλο τους με επιχειρήματα στο τραπέζι της διάσκεψης. Στόχοι σχετικοί με τις ΤΠΕ Να γνωρίσουν οι μαθητές τις δυνατότητες που τους προσφέρει το διαδίκτυο στην άντληση ιστορικού υλικού. Να μάθουν στο πλαίσιο του νέου ψηφιακού γραμματισμού να αξιοποιούν στη μελέτη τους ηλεκτρονικά εργαλεία όπως το διαδίκτυο και ο επεξεργαστής κειμένου.

6 IV. Μεθοδολογία Οι μέθοδοι λογικής επεξεργασίας της πληροφορίας που χρησιμοποιήθηκαν είναι η επαγωγική και η συγκριτική: οι μαθητές οδηγήθηκαν από το ιστορικό υλικό που μελέτησαν στη σύνθεση επί μέρους στοιχείων και επίσης συνέκριναν στοιχεία και επισήμαναν ομοιότητες, διαφορές και σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ αυτών. Παιδαγωγικά, εφαρμόστηκε η διερευνητική και ομαδοσυνεργατική μάθηση. Οι μαθητές δούλεψαν σε ομάδες εντός των οποίων ανέλαβαν συγκεκριμένους ρόλους, ενώ η συνδρομή της διδάσκουσας ήταν συντονιστική (mediator).

7 V. Λεπτομερής παρουσίαση της πρότασης: Σύνδεση με το Α.Π.: Το ιστορικό γεγονός περιλαμβάνεται στο βιβλίο Ιστορίας της Γ Γυμνασίου στη διδακτική ενότητα: Η πολιτική διαίρεση της μεταπολεμικής Ευρώπης, σελ Κατανομή του χρόνου: Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και αναλαμβάνουν, με τον συντονισμό της διδάσκουσας να αναζητήσουν στο διαδίκτυο υλικό με βάση το φύλλο εργασίας που τους έχει δοθεί και να το καταγράψουν σε έγγραφο word (2 διδακτικές ώρες). Τρεις μαθητές από τρεις διαφορετικές ομάδες κάθονται στο τραπέζι της διάσκεψης εκπροσωπώντας τους τρεις συμμετέχοντες ηγέτες και εκφράζουν τις θέσεις τους για τον μεταπολεμικό κόσμο με την καθηγήτριά τους σε ρόλο διαιτητή (25 ) Συζήτηση και αξιολόγηση του παιχνιδιού ρόλων με τη συμμετοχή των ομάδων των μαθητών και μαθητριών (20 ) Επανάληψη του παιχνιδιού ρόλων χωρίς τη διαιτησία της καθηγήτριας (10 ) Επαναξιολόγηση, ανακοίνωση των εμπειριών και γενίκευση (35 ) Ρόλος του διδάσκοντα: Ο ρόλος του διδάσκοντα είναι συντονιστικός. Ρόλοι των μαθητών: οι μαθητές και οι μαθήτριες συνεργαζόμενοι σε ομάδες κατά τη συγγραφή των σημειώσεων παράγουν λόγο σε συνθήκες ανάδρασης και οι σημειώσεις που παράγονται αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Εργαλεία-Πηγές: διαδίκτυο, μηχανές αναζήτησης, επεξεργαστής.

8 VI. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η Συμφωνία (Διάσκεψη) της Γιάλτας Οι "Τρεις Μεγάλοι" στη διάσκεψη της Γιάλτας: της Βρετανίας Ουίνστον Τσόρτσιλ, των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούσβελτ και της Σοβιετικής Ενωσης Ιωσήφ Στάλιν. Περιηγηθείτε στις παρακάτω ιστοσελίδες: B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%93%CE%B9%CE%AC%CE%BB%CF%84%CE%B1%CF% (για τις ανάγκες της μετάφρασης) Αξιοποιήστε επίσης τις δύο πηγές που υπάρχουν στη σελίδα 138 του βιβλίου σας.

9 όλες τις δραστηριότητες του διδακτικού σεναρίου και γενίκευση. Ασκηση Συγκεντρώστε στοιχεία που εκφράζουν τις θέσεις της καθεμιάς και από τις τρεις πλευρές (Σοβιετική Ενωση, Βρετανία, ΗΠΑ) στη Διάσκεψη της Γιάλτας. Καταγράψτε τα υπό μορφή σημειώσεων (Word) χωριστά για την καθεμιά (δύο διδακτικές ώρες). Την τρίτη διδακτική ώρα θα καθίσουν στο τραπέζι της διάσκεψης τρία άτομα από τρεις διαφορετικές ομάδες που θα εκπροσωπούν το καθένα έναν ηγέτη-μία χώρα (παιχνίδι ρόλων) και θα εκφράσουν τις προτάσεις και τις επιδιώξεις τους για τον μεταπολεμικό κόσμο με την καθηγήτριά τους σε ρόλο διαιτητή. Θα ακολουθήσει συζήτηση και αξιολόγηση στην τάξη. Την τέταρτη διδακτική ώρα οι ίδιοι-ες μαθητές-τριες θα επαναλάβουν το παιχνίδι ρόλων χωρίς διαιτησία αυτή τη φορά λαμβάνοντας υπόψη τη συζήτηση και αξιολόγηση που προηγήθηκε. Θα ακολουθήσει επαναξιολόγηση, ανακοίνωση εμπειριών από όλους τους μαθητές-τριες αναφορικά με

10 Οι μαθητές-τριες κατέγραψαν τις θέσεις των συμμετεχόντων στη διάσκεψη ηγετών ως εξής: Στάλιν πολύ ανήσυχος σχετικά με την ασφάλεια της Σοβιετικής Ενωσης θέλει να σιγουρευτεί ότι η νέα πολωνική κυβέρνηση είναι φιλική απέναντι στη Σοβιετική Ενωση είναι σύμφωνος με τη διαίρεση της Γερμανίας σε ζώνες κατοχής δέχεται να βοηθήσει στον πόλεμο εναντίον της Ιαπωνίας, αν ληφθούν υπόψη οι προϋποθέσεις που θέτει σχετικά με τη μογγολική ανεξαρτησία και άλλα θέματα στη βορειοανατολική Ασία. θέλει την κατοχή ενός μέρους της Ανατ. Πολωνίας επιτρέπει στους Πολωνούς να πάρουν κομμάτι της Ανατ. Γερμανίας επιθυμεί τη λειτουργία σύντομα ενός οργανισμού για την προάσπιση της ειρήνης είναι υπέρ του δικαιώματος veto της κάθε χώρας-μόνιμου μέλους στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού

11 Τσόρτσιλ δεν εμπιστεύεται τον Στάλιν ανησυχεί για το μέλλον της Πολωνίας-θέλει ελεύθερες εκλογές εκεί το συντομότερο δυνατόν θέλει δημοκρατικές κυβερνήσεις στην Ανατολική Ευρώπη συμφωνεί με τη δημιουργία ζωνών κατοχής στη Γερμανία πιστεύει ότι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών πρέπει να ξεκινήσει σύντομα τη λειτουργία του είναι υπέρ του δικαιώματος veto της κάθε χώρας-μόνιμου μέλους στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού

12 Ρούσβελτ εμπιστεύεται τον Στάλιν θέλει να βοηθήσει ο Στάλιν στον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας επιθυμεί να ξεκινήσει ο ΟΗΕ τη λειτουργία του το συντομότερο δυνατόν είναι υπέρ του δικαιώματος veto της κάθε χώρας-μόνιμου μέλους στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού θέλει δημοκρατικές κυβερνήσεις στην Ανατολική Ευρώπη συμφωνεί με τη δημιουργία ζωνών κατοχής στη Γερμανία

13 Το παιχνίδι ρόλων

14 Η ειρήνη του κόσμου εξαρτάται από τη μόνιμη φιλία των τριών μεγάλων Δυνάμεων που τις αντιπροσωπεύουμε εδώ στη Γιάλτα. Βρεθήκαμε εδώ για να μιλήσουμε για την υπόθεση της ειρήνης και για το μέλλον της Ευρώπης που κοντεύει η απελευθέρωσή της, αφού η κατάρρευση της Γερμανίας είναι πλέον ζήτημα χρόνου. Πρώτο μέλημά μας είναι να βοηθήσουμε από κοινού τις απελευθερωμένες χώρες να ανορθωθούν. Πιστεύω ότι εκφράζω την πεποίθηση όλων μας ότι πρέπει να εκμηδενιστεί ο γερμανικός μιλιταρισμός και ναζισμός για να μην μπορέσει ξανά η Γερμανία να απειλήσει την παγκόσμια ειρήνη.

15 Οι ενέργειές μας ωστόσο δε θα πρέπει να στοχεύουν στην εκμηδένιση του γερμανικού λαού.

16 Υποστηρίζω πως πρέπει να βάλουμε τις προϋποθέσεις ώστε η ειρήνη να μην ξανααπειληθεί από τη Γερμανία. Η θέση μου είναι υπέρ της δημιουργίας στη Γερμανία τριών ζωνών, μία για κάθε έναν από τους συμμάχους και με ένα παρόμοιο σχέδιο για την πόλη του Βερολίνου. Και εκτός αυτών να υπάρξει μια τέταρτη ζώνη, για τους Γάλλους. Θέλω να ξέρω τη άποψή σας γι αυτό το θέμα.

17 Θα μπορούσαμε να έρθουμε σε κάποια συμφωνία.

18 Η ιδέα αυτή μπορεί να βρει σύμφωνη και τη σοβιετική πλευρά αλλά στην περίπτωση της τέταρτης ζώνης, της γαλλικής, θα συμφωνούσαμε μόνον εάν το έδαφος ληφθεί από την αμερικανική και βρετανική ζώνη. Όμως, για τη Σοβιετική Ένωση πρωταρχικό θέμα είναι αυτό της Πολωνίας. Η Πολωνία πρέπει να είναι μια χώρα φιλική προς τη Σοβιετική Ενωση κι αυτό είναι για εμάς θέμα εθνικής ασφάλειας. Ας μη ξεχνάμε πως δυο φορές πέρασαν τα τελευταία 30 χρόνια οι εχθροί μας, οι Γερμανοί, αυτόν το διάδρομο. Είναι ανάγκη να μεριμνήσουμε για την προσωπική μας ασφάλεια έχοντας γύρω μας κυβερνήσεις φιλικές προς τη Σοβιετική Ενωση.

19 Η Βρετανία δε θα μπορούσε ποτέ να είναι ικανοποιημένη με οποιαδήποτε λύση που δε θα άφηνε την Πολωνία να είναι ένα ελεύθερο και δημοκρατικό κράτος. Χρειάζεται να γίνουν εκεί ελεύθερες εκλογές το συντομότερο δυνατόν.

20 Η Πολωνία πρέπει να είναι ισχυρή και η Σοβιετική Ένωση ενδιαφέρεται για τη δημιουργία μιας δυνατής και ελεύθερης Πολωνίας. Εμείς θα κρατήσουμε το έδαφος της ανατολικής Πολωνίας που είχαμε ήδη από το 1939 και η Πολωνία μπορεί να πάρει για αντιστάθμισμα γερμανικά εδάφη στα δυτικά της, να επεκτείνει δηλαδή τα δυτικά σύνορά της εις βάρος της Γερμανίας. Και σχετικά με τις ελεύθερες εκλογές, ναι και αυτές θα γίνουν, εάν γίνουν όμως σεβαστές οι παραπάνω προϋποθέσεις.

21 Πάντως θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι όλες οι ελευθερωμένες ευρωπαϊκές χώρες θα πραγματοποιήσουν ελεύθερες εκλογές.

22 Αυτό είναι μια αρχή του ατλαντικού χάρτη, το δικαίωμα όλων των λαών να επιλέξουν τη μορφή κυβέρνησης κάτω από την οποία θα ζήσουν. Ας περάσω τώρα σε ένα θέμα που πολύ με ανησυχεί και σχετίζεται με όσα διαδραματίζονται στην Ιαπωνία και γενικά στον Ειρηνικό. Θέλω να πιστεύω πως η Σοβιετική Ενωση θα δώσει την υποστήριξή της στον αμερικανικό πόλεμο του Ειρηνικού ενάντια στην Ιαπωνία.

23 Η συμμετοχή της Σοβιετικής Ενωσης θα προσφέρει ένα σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα.

24 Η Σοβιετική Ένωση θα μπει στον πόλεμο του Ειρηνικού πολύ σύντομα μετά από την ήττα της Γερμανίας, αν υπάρξουν βέβαια οι προϋποθέσεις που θέτουμε για τη μογγολική ανεξαρτησία και άλλα θέματα στη βορειοανατολική Ασία.

25 να ασκεί veto στις αποφάσεις που θα λαμβάνονται. Η διαβεβαίωση για την είσοδό σας στον πόλεμο του Ειρηνικού χαροποιεί την αμερικανική πλευρά. Ενα επίσης σημαντικό θέμα που θα πρέπει να το δρομολογήσουμε σε αυτήν τη διάσκεψη είναι η προάσπιση της παγκόσμιας ειρήνης και ασφάλειας. Να φροντίσουμε ώστε να δημιουργήσουμε σύντομα ένα Οργανισμό ενωμένων εθνών με τέσσερα μόνιμα μέλη στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αυτά τα μέλη να είναι: Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Μεγάλη Βρετανία, η Κίνα και βέβαια και η Σοβιετική Ένωση. Θα είναι σημαντική για τη λειτουργία του Οργανισμού η διαδικασία της ψηφοφορίας. Το κάθε ένα από τα μόνιμα μέλη θα πρέπει να έχει δικαίωμα ψήφου καθώς και το δικαίωμα

26 Η Γαλλία θα πρέπει να είναι το πέμπτο μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Και κάτι ακόμη: να φροντίσουμε να διασφαλίσουμε την ειρήνη για τουλάχιστον πενήντα έτη. Πρέπει να ενισχύσουμε τώρα μια τέτοια θέση, ένα τέτοιο σχέδιο, ότι μπορούμε δηλαδή να βάλουμε όσο το δυνατόν περισσότερα εμπόδια σε μελλοντικούς πολέμους.

27 Είναι σίγουρα σημαντική για τη λειτουργία του Οργανισμού η διαδικασία της ψηφοφορίας. Θα πρέπει να έχουν δικαίωμα ψήφου αλλά και άσκησης veto το κάθε ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη. Προτείνω δε η ιδρυτική διάσκεψη του Οργανισμού να γίνει στο Σαν Φρανσίσκο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής στις 25 Απριλίου, για να προετοιμαστεί ο χάρτης στον οποίο θα στηρίζεται η λειτουργία του Οργανισμού στον οποίο βασίζουμε την μελλοντική ειρήνη.

28 VII. Κριτική Το συγκεκριμένο σενάριο προσαρμόστηκε στις ανάγκες της συγκεκριμένης μαθητικής κοινότητας που το πραγματοποίησε. VIII. Αξιολόγηση Η αξιολόγηση των μαθητών έγινε με κριτήριο την επίτευξη των στόχων που τέθηκαν αρχικά. Συνεκτιμήθηκαν οι γραπτές απαντήσεις των ομάδων στο φύλλο εργασίας, η συνεργασία των μελών των ομάδων κατά τη διάρκεια της έρευνας, η συμμετοχή στο τραπέζι της διάσκεψης, η συμμετοχή στη συζήτηση και αξιολόγηση του παιχνιδιού ρόλων καθώς και στην κατάθεση εμπειριών και στη γενίκευση. Για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του σεναρίου δε χρησιμοποιήθηκε κάποιο εργαλείο αξιολόγησης αλλά αυτή βασίστηκε μόνον στα μαθησιακά αποτελέσματα.

29 IX. Άλλες εκδοχές Στο τραπέζι της διάσκεψης μπορούν να συμμετάσχουν τρεις ολόκληρες ομάδες και η κάθε ομάδα να αντιπροσωπεύει έναν ηγέτη Στάλιν 1 Τσόρτσιλ 1 Ρούσβελτ 1 Στάλιν 2 Τσόρτσιλ 2 Ρούσβελτ 2 Στάλιν3 Τσόρτσιλ 3 Ρούσβελτ 3 Στάλιν4 Τσόρτσιλ 4 Ρούσβελτ 4 Σε αυτήν την εκδοχή το παιχνίδι ρόλων υλοποιείται μόνον με διαιτησία.

30 X. Προτάσεις Χρειάζεται να εντάξουμε το διδακτικό σενάριο στο χρονικό μας προγραμματισμό. Καλό είναι να υλοποιηθεί σε δύο δίωρα την ίδια μέρα. Είναι ευκολότερο όταν διδάσκουμε κι άλλα φιλολογικά μαθήματα στο τμήμα, γίνεται δυσκολότερο και απαιτεί ρύθμιση από πριν, όταν διδάσκουμε μόνον Ιστορία. Στο εργαστήριο εξυπηρετεί να βρίσκονται δύο διδάσκοντες για να παρακολουθούν την πρόοδο των εργασιών των ομάδων. Αν είναι δύο οι διδάσκοντες την Ιστορία στην Γ τάξη και συμφωνήσουν να εφαρμόσουν το διδακτικό σενάριο και οι δύο, μπορούν να το συντονίσουν από κοινού, μια για το ένα τμήμα και μια για το άλλο.

31 XI. Βιβλιογραφία Κουτρούμπα, Κ. (2004).Διδακτική. Εφαρμογή στη Σύγχρονη Οικιακή Οικονομία. Αθήνα:Σταμούλης Κουτσογιάννης, Δ. (2008). Σενάρια: δομή και αξιολόγηση εκπαιδευτικών σεναρίων. Επιμορφωτικό Υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (τεύχος Α ), σελ Πάτρα. Λούβη, Ε., & Ξιφαράς, Δ.Χ. Ιστορία Νεότερη και Σύγχρονη Γ Γυμνασίου. Ο.Ε.Δ.Β. Σφυρόερας,Β. Ιστορία Νεότερη και Σύγχρονη Γ Γυμνασίου. Ο.Ε.Δ.Β. Shaftel, F., & Shaftel, G. (1982). Role playing in the curriculum. Englewood Cliffs, N.J:National Education Association. Δικτυογραφία %CE%B7%CF%82_%CE%93%CE%B9%CE%AC%CE%BB%CF%84%CE%B1%CF%

32 Σχετικά με το παιχνίδι ρόλων

33 Το παιχνίδι ρόλων αποτελείται από τα εξής στάδια: ετοιμασία της ομάδας επιλογή συμμετεχόντων δημιουργία σκηνικού προετοιμασία των παρατηρητών αναπαράσταση, συζήτηση και αξιολόγηση επανάληψη της αναπαράστασης συζήτηση και αξιολόγηση ανακοίνωση των εμπειριών και γενίκευση Shaftel F. & Shaftel G. (1982). Role playing in the curriculum. Englewood Cliffs, N.J:National Education Association

34 Πηγή :