ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

Transcript

1 ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΑΣ

2 αξιοποιούμε τα βιώματά μας, με το μυαλό. το σώμα. την καρδιά μας και θεωρίες και πρακτικές από Συμβουλευτική- Ψυχολογία και Στατιστική

3 Είμαστε μια μικρή κοινωνική ομάδα => Οργάνωση για Εμπιστοσύνη και Συνεργασία 1η Συνάντηση: Ανιχνεύσαμε και εκφράσαμε τους λόγους, τις προσδοκίες που μας έφεραν στην ομάδα αυτή και τους σχετικούς φόβους μας 2η Συνάντηση: Διερευνήσαμε τους απαραίτητους όρους που μας διασφαλίζουν εμπιστοσύνη και συνεργασία και δεσμευτήκαμε να τους εφαρμόζουμε

4 ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ Είμαι παρών όσο περισσότερο μπορώ Δεν μεταφέρω σε τρίτους προσωπικά θέματα μελών που έχουν εκφρασθεί στην διαδικασία της ομάδας Δεν διακόπτω όταν κάποιο μέλος της ομάδας έχει το λόγο Να είμαι συνεπής σε ότι αναλαμβάνω Δεν πιέζω κανένα να πει ή να κάνει κάτι και να μην δέχομαι να πιέζομαι Μιλώ παίρνοντας προσωπική ευθύνη χωρίς να κατηγορώ Αλίκη Δημήτρης Χριστίνα Αντώνης Αντωνία Βασίλης Διονύσης Κατερίνα Γιάννης Κωσταντίνα Κατερίνα Μαρίλη Σωτήρης Ξένια Ουρανία Σοφία Παναγιώτης

5 Πώς εργαστήκαμε. Δοκιμές διερεύνηση- Χωρισμός σε μικρές ομάδες 23 ατόμων για διερεύνηση και μετά στην ολομέλεια. Προβληματισμοί έρευνα πεδίου Συμπεράσματα Αποτελέσματα φύλλα εργασίας- ημερολόγια- ερωτηματολόγια Επεξεργασία

6 ΑΛΦΑΒΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΕΝΕΡΓΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

7 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΛΟΥ ΑΚΡΟΑΤΗ Προσπαθώ να αφουγκραστώ πίσω από τις λέξεις Περιμένω να ακούσω ακόμη και όταν μαντεύω ποια είναι η κατάληξη αφήνω να μου πουν Πιστεύω τον ομιλητή Καταλαβαίνω με όση περισσότερη ακρίβεια μπορώ το περιεχόμενο όσων ακούω

8 ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ενεργού ΑΚΡΟΑΤΗ Δίνω όλη μου την προσοχή- Είμαι παρών Δεν προετοιμάζω την απάντηση μου Ακούω λέξεις, είμαι ευαίσθητος σε νύξεις, παρατηρώ κινήσεις, λαμβάνω υπόψη το πλαίσιο της επικοινωνίας Η εσωτερική ακρόαση είναι η ικανότητα μου να ακροάζομαι τις σκέψεις μου και κάθε τι σχετικό με τον εσωτερικό μου κόσμο

9 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΑΚΡΟΑΖΟΜΑΙ Μεταδίδω το μήνυμα ότι έχω καταλάβει Δημιουργώ κλίμα υποστήριξης και εμπιστοσύνης Δίνω το μήνυμα στον άλλον ότι τον δέχομαι και τον καταλαβαίνω

10 ΒΟΗΘΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Κρατώ μια ανοιχτή στάση του σώματος Κλίνω προς το μέρος του συνομιλητή μου

11 ΑΝΑΔΙΑΤΥΠΩΣΗ-ΚΑΘΡΕΦΤΙΣΜΑ για να νιώθουμε πως καταλαβαινόμαστε Ακούω προσεκτικά Ξαναλέω με άλλα λόγια αυτά που άκουσα (επαναδιατυπώνω και εκφράζω και τα αισθήματα του ομιλητή ) Δεν προσθέτω δικά μου λόγια

12 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ως εργαλείο στην επικοινωνία Εύκολες στη θεωρία, δύσκολες στη πράξη.

13 Λένε : Κρίνε τον άνθρωπο από τις ερωτήσεις του και όχι από τις απαντήσεις του. (Voltaire( ) Γάλλος φιλόσοφος,συγγραφέας) Μπορείς να καταλάβεις αν ένας άνθρωπος είναι έξυπνος από τις απαντήσεις του. Μπορείς να καταλάβεις αν ένας άνθρωπος είναι σοφός από τις ερωτήσεις του (Mahfouz Naguib (1911-)Αιγύπτιος συγγραφέας) Εμείς τι λέμε? αναζητώντας την καλή επικοινωνία και προχωρώντας πέρα από την κριτική/ επίκριση του άλλου..

14 Ερωτήματα που διερευνήσαμε: Πότε, πώς, πόσο, ποιον ρωτάμε Ποιος λόγος ωθεί τον καθένα προσωπικά να κάνει ερωτήσεις; Δοκιμές Προβληματισμοί Συμπεράσματα Πώς λειτουργούν οι ερωτήσεις; Ποια είδη ερωτήσεων χρησιμοποιούμε;;;

15 Τι είναι η ερώτηση; Η ερώτηση είναι ένα μέσο για να εκφράσουμε μια απορία, να ζητήσουμε από κάποιον πληροφορίες σχετικά με ένα ζήτημα. Γιατί κάνω ερωτήσεις; Εύκολος τρόπος επικοινωνίας Για να μαθαίνω πληροφορίες.όμως μήπως υπάρχει και κάτι άλλο πίσω από αυτές;;;;

16 Είδη-τύποι ερωτήσεων Κλειστές ερωτήσεις (απάντηση με ΝΑΙ ή ΌΧΙ) Ανοιχτές ερωτήσεις Λεπτομερείς ερωτήσεις Προσδιοριστικές ερωτήσεις Ερωτήσεις αντιδράσεων

17 Ερωτήσεις που «θολώνουν-ταράζουν τα νερά της επικοινωνίας» Συχνά δυσκολεύουν την επικοινωνία : Κλειστές ερωτήσεις Πολλές ερωτήσεις Ανακριτικές ερωτήσεις Ερωτήσεις σε λάθος χρόνο

18 Ερωτήσεις που δεν εμποδίζουν την επικοινωνία Ανοιχτές ερωτήσεις στη θέση των κλειστών Η χρήση λίγων και προσωπικά διαμορφωμένων ερωτήσεων έναντι πολλών Η χρήση ερωτήσεων διευκρινιστικών που δεν κάνουν τον άλλον να νιώθει πως δέχεται ανάκριση

19 Ψάχνοντάς το περισσότερο όμως : Γιατί κάνω ερωτήσεις? Τι μπορεί να κρύβω πίσω τους; Την πρόθεση, τα αισθήματα, τις σκέψεις μου Την διάθεσή μου να καθοδηγήσω τον άλλον Την διάθεση να πιέσωε τον άλλον να πει ή να κάνει κάτι εντύπωση (ίσως ψεύτικη) ενδιαφέροντος

20 Τελικά τι με διευκολύνει στην καλή επικοινωνία : Να αποφεύγω τις ερωτήσεις Να αναζητώ την ανάγκη που κρύβω πίσω από την τάση μου για ερώτηση Αντί να ρωτώ, να εκφράζομαι μέσα από διατυπώσεις, μετατρέποντας τις ερωτήσεις σε δηλώσεις, μιλώντας προσωπικά και στο α πρόσωπο Αυτό που κάνω τελικά θα σχετίζεται : Με την επίγνωση που έχω Με το βάθος και το είδος της επικοινωνίας που επιδιώκω

21

22 Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε στο σχολικό περιβάλλον και όχι μόνο- των συμπερασμάτων μας? Παλιοί μαθητές μας έδειξαν στην πράξη τι εστί διαμεσολάβηση...

23 Αναπαράσταση διαμεσολάβησης...

24 Προετοιμάζουν τον χώρο κατάλληλα Υποδέχονται τους συμμετέχοντες και συστήνονται Τους καλούν να καθίσουν (αντικριστά) Τους ρωτούν αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα που είναι αυτοί οι διαμεσολαβητές Περιγράφουν τη διαδικασία και ακόμη

25 Προτείνουν και συμφωνούν όλοι στο πλαίσιο της συνάντησης: Οι διαμεσολαβητές δεν παίρνουν το μέρος κανενός παρά μόνο διευκολύνουν Όλοι δεσμεύονται να τηρήσουν: Εχεμύθεια (αναφέρουν μόνο στον υπεύθυνο καθηγητή /σύμβουλο) Να μην διακόπτει ο ένας τον άλλον Να μην προσβάλλουν και να μην θα χρησιμοποιήσουν βίαιους τρόπους

26 Στη διάρκεια της διαμεσολάβησης Οι μαθητές ενθαρρύνονται να εκφραστούν ελεύθερα και να περιγράψουν τα γεγονότα ( όπως αυτοί τα αντιλαμβάνονται ) Ανιχνεύεται και αναγνωρίζεται η θέση του καθενός ( γίνονται αντιληπτά τα συναισθήματα και οι συγκινήσεις ) Ξεκαθαρίζονται οι επιθυμίες και τα αιτήματα του καθενός

27 Οι διαμεσολαβητές Ακούν προσεκτικά τους ομιλητές χωρίς να τους διακόπτουν, είναι καλοί ακροατές Χρησιμοποιούν συχνά τη μέθοδο της παράφρασης ( νοήματα και συναισθήματα ) Αντιμετωπίζουν σωστά τη σιωπή Αποφεύγουν τις ανακριτικές ερωτήσεις. Χρησιμοποιούν ενθαρρυντικές εκφράσεις για να εκφρασθούν καλύτερα και να Δεν κρίνουν κανέναν και δεν παίρνουν το μέρος κανενός, δε διαμορφώνουν άποψη για το ποιος έχει δίκιο, γιατί τότε θα γίνονταν...

28 Κάτι ασύμβατο. με την διαμεσολάβηση μεταξύ ισότιμων- συμμαθητών

29 Τελικά: Επισημαίνονται τα σημεία συμφωνίας Διερευνώνται πιθανές λύσεις και οι συνέπειές τους Διακρίνεται η κοινά αποδεκτή λύση και Καταλήγουν σε αμοιβαία συμφωνία Κλείνοντας επιβραβεύουν λεκτικά και Κλείνεται συμφωνία για μια επόμενη συνάντηση όπου να αναφερθεί η εξέλιξη, να συζητηθεί αν και πώς κρατήθηκε η συμφωνία, αλλιώς πιθανά να συζητηθεί μια νέα συμφωνία.

30 Διαπιστώσαμε ότι: Η διαμεσολάβηση: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μόνο θεωρία ΕΙΝΑΙ κυρίως πρόληψη! ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μόνο θεωρία ΕΙΝΑΙ παρέμβαση! ΕΙΝΑΙ πράξη

31 Όμως πριν προχωρήσουμε ακολουθήσαμε μια αξιολόγηση της πορείας της ομάδας μας Αυτοαξιολόγηση (ερωτηματολόγιο και συζήτηση συμπεράσματα μεταξύ μας) Προέκυψε η ανάγκη να διερευνηθεί αν το σχολείο μας έχει ανάγκη από την δράση της διαμεσολάβησης Οργανώσαμε μια έρευνα για να δούμε αν πράγματι υπάρχει ανάγκη να προχωρήσει η πρακτική της διαμεσολάβησης μεταξύ των συμμαθητών

32

33 Κάποια ενδεικτικά πρώτα αποτελέσματα της έρευνας: Ερώτηση: «Έχει πέσει στην αντίληψη σου κάποιο περιστατικό βίας στο σχολείο από την αρχή αυτής της σχολικής χρονιάς;»

34 Ερώτηση: «Πόσο νομίζεις ότι βοηθάει ο διάλογος στην επίλυση προβλημάτων;»

35 Ερώτηση: «Πότε κρατάς καλύτερα μια συμφωνία;»

36 Ερώτηση: «Έχεις ακούσει τον όρο διαμεσολάβηση μεταξύ συμμαθητών?»

37 Ερώτηση: «Θα ήθελες να εκπαιδευθείς και συ για ναγίνεις διαμεσολαβητής;»

38 Μερικά πρώτα Συμπεράσματα : Οι μαθητές αντιλαμβάνονται κατά μεγάλο ποσοστό περιστατικά βίας στο σχολικό μας χώρο Οι μαθητές δηλώνουν στα περισσότερα ποσοστά ότι κρατούν μια συμφωνία όταν γίνεται παρουσία συμμαθητών τους Η εκπαίδευση στη διαμεσολάβηση φαίνεται να ενδιαφέρει, ιδιαίτερα τους μαθητές της Α τάξης Ο διάλογος βοηθά στην επίλυση προβλημάτων κατά την γνώμη σημαντικής πλειοψηφίας των μαθητών

39 Από την έρευνα εντός και εκτός της ομάδας φάνηκε ότι :

40 Αρχίσαμε ήδη πρακτική για την άσκηση στα πρώτα στάδια της διαδικασίας διαμεσολάβησης

41 Συνεχίζουμε?

42 Οι μαθητές της Α τάξης Πρότυπου Πειραματικού Γ. Λυκείου της Βαρβακείου Σχολής: Αλίκη Αριανούτσου Κωσταντίνα Αρναουτέλη Δημήτρης Γιαννόπουλος Κατερίνα Γκικοπούλου Παναγιώτης Ελευθεράκης Σοφία Εξάρχου Σωτήρης Θεοχάρης Διονύσης Κακαλής Μαρίλη Κατάκη Βασίλης Κολυμπίρης Γιάννης Κονδύλης Χριστίνα Κόνιαρη Ουρανία Παυλίδου Κατερίνα Πρίφτη Αντωνία Σωτηροπούλου Αντώνης Ταλιέρης Ξένια Φρατζεσκάκη Υπεύθυνη καθηγήτρια: Γιούλα Ρουμπέα