ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑςΗς ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟςΙΑ ΥΓΕΙΑ: ΑΠΟΤΥΠΩςΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙςΗ ΤΗς ΠΑΙΔΙΚΗς ΠΑΧΥςΑΡΚΙΑς ΔΡΑςΕΙς ΓΙΑ ΤΗΝ ΑςΚΗςΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑςΗς ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟςΙΑ ΥΓΕΙΑ: ΑΠΟΤΥΠΩςΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙςΗ ΤΗς ΠΑΙΔΙΚΗς ΠΑΧΥςΑΡΚΙΑς ΔΡΑςΕΙς ΓΙΑ ΤΗΝ ΑςΚΗςΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

2 ΑΝΑΓΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Πρόσφατες ευρωπαϊκές μελέτες δείχνουν ότι τα Ελληνόπουλα κατατάσσονται στις πρώτες θέσεις όσον αφορά την παχυσαρκία Πρόληψη για να αποφευχθούν άμεσες και απώτερες επιπλοκές Η ανάγκη για λεπτομερή καταγραφή του επιπολασμού της παχυσαρκίας είναι προφανής και απαραίτητη για την καταγραφή τάσεων και για τον προγραμματισμό παρεμβάσεων

3 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΝΟΣΟΚ. ΠΑΙΔΩΝ Π. Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ-ΜΟΝΑΔΑ ΑΥΞΗςΗς & ΑΝΑΠΤΥΞΗς ΣΥΝΤ. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Σ. ΜΙΧΑΛΑΚΟς ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΕς Ε. ΒΛΑΧΟΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Φ. ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ ΤΜ. ΚΟΙΝ.ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗς ΕΠ. ΥΓΕΙΑς Α. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Α.ΧΑΤΖΑΚΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Θ. ΨΑΛΤΟΠΟΥΛΟΥ ΤΕΦΑΑ ΕΚΠΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Γ. ΜΠΟΓΔΑΝΗΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ι. ΜΑΝΙΟΣ ΕΠ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Β.ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΟΜ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Γ. ΚΑΤΖΟΣ

4 ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Η εκπόνηση σε πανελλαδικό επίπεδο, άρτιας επιδημιολογική μελέτης ώστε να να καταγραφεί αξιόπιστα ο επιπολασμός της παιδικής παχυσαρκίας, και να διερευνηθεί η διαφοροποίηση του επιπολασμού ανάλογα με το φύλο και την ηλικιακή ομάδα, ανά περιφέρεια της ελληνικής επικράτειας Η διερεύνηση της αιτιολογικής συσχέτισης του αυξημένου σωματικού βάρους με πιθανούς οικογενειακούς, κοινωνικο-οικονομικούς παράγοντες Η αξιολόγηση της επίπτωσης της παχυσαρκίας στην ποιότητα ζωής των παιδιών Η αύξηση των γνώσεων των μαθητών, με βιωματικό τρόπο, σε σχέση με την υγιεινή διατροφή και η υποστήριξη των σωστών επιλογών διατροφής στα πλαίσια του σχολικού προγράμματος Να εμπεδώσουν οι μαθητές, με βιωματικό τρόπο, τα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας και να καταβληθεί προσπάθεια για αύξηση των ωρών φυσικής δραστηριότητας στα Σχολεία

5 ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Να επιδιωχθεί η ενσωμάτωση της φυσικής δραστηριότητας στο ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο, σύμφωνα και με το πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας Να επιδιωχθεί η συνεργασία των Σχολείων με τους Δήμους και τους Φορείς άθλησης, ώστε να διευκολυνθεί η ενασχόληση των μαθητών με ΑΔ Να υποστηριχθεί η αλλαγή στάσης των γονιών, όσον αφορά τις καθημερινές συνήθειες και τον τρόπο διατροφής της οικογένειας, το πρωινό, τις επιλογές του κολατσιού που δίνεται στο Σχολείο Να αναλυθούν τα αποτελέσματα της παρέμβασης στον επιπολασμό της παχυσαρκίας, και στις γνώσεις, στάσεις και συμπεριφορές που σχετίζονται με τη φυσική δραστηριότητα και τις διατροφικές συνήθειες Η εμπειρία και τα αποτελέσματα αυτής της ευρείας κλίμακας μελέτης, να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την εκπόνηση, εφικτής και αποτελεσματικής εθνικής στρατηγικής πρόληψης, της σύγχρονης επιδημίας της παιδικής παχυσαρκίας

6 ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Α ΦΑΣΗ Επιδημιολογική πανελλαδική μελέτη καταγραφής επιπολασμού της παιδικής παχυσαρκίας και συσχέτιση με ποικίλους παράγοντες Β ΦΑΣΗ Δράσεις αγωγής και προαγωγής υγείας με ομάδα παρέμβασης και ομάδα ελέγχου Γ ΦΑΣΗ Ευρείας κλίμακας εκστρατεία ενημέρωσης- Εισηγήσεις σε Υπουργείο Υγείας και Παιδείας

7 Α ΦΑΣΗ

8 ΔΕΙΓΜΑ ΜΑΘΗΤΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΑΘΗΤΕΣ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΓΥΜΝΑΣΙΩΝ FYROM ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ ΣΤΡΩΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ PPS (PROBABILITY PROPORTIONAL TO SIZE) ΤΟΥΡΚΙΑ 260 ΔΗΜΟΤΙΚΑ 93 ΓΥΜΝΑΣΙΑ

9 ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΨΟΣ ΒΑΡΟΣ ΠΕΡ. ΜΕΣΗΣ ΠΕΡ. ΛΑΙΜΟΥ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ

10 Έγινε στατιστικός έλεγχος συμφωνίας ανά εξεταστή και μεταξύ εξεταστών με τη χρήση του intraclass correlation coefficient (ICC) Η αξιοπιστία ανά εξεταστή και μεταξύ εξεταστών βρέθηκε εξαιρετικά υψηλή για όλες τις μετρήσεις με την περιφέρεια μέσης να έχει χαμηλότερο δείκτη αλλά εντός των αποδεκτών ορίων

11 ΕΛΕΓΧΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΟ ΤΡΕΞΙΜΟ ΑΝΑΔΙΠΛΩΣΕΙΣ ΚΟΡΜΟΥ ΧΕΙΡΟΔΥΝΑΜΟΜΕΤΡΗΣΗ

12 ΕΠΙΤΟΠΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΥΛΙΚΕΙΑ ΧΩΡΟΙ ΑΘΛΗΣΗΣ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΩΡΟΥ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΣΚΗΣΗΣ ΒΡΥΣΕΣ ΤΗΡΗΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΓΙΑ ΚΥΛΙΚΕΙΑ

13 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Γονέων Δημοτικού Γονέων Γυμνασίου Παιδιών Γυμνασίου Δημογραφικά Ιατρικό/περιγεννητικό ιστορικό Αντιλήψεις Συμπεριφορές Καθοριστές συμπεριφορών Ποιότητα ζωής Έλεγχος σχετικής εγκυρότητας ερωτηματολογίων Έλεγχος επαναληψιμότητας ερωτηματολογίων Χρησιμοποιήθηκαν οι συντελεστές ICC, Spearman, Kappatou- Cohen

14 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ON-LINE ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΑ ΦΥΛΛΑΔΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ CD ΚΑΛΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ROAD-SHOW ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ www. paidiaskisidiatrofi.gr

15 ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ Α ΦΑΣΗΣ Η ακριβής αποτύπωση του επιπολασμού της παιδικής παχυσαρκίας στο χάρτη της χώρας Η αναγνώριση των ομάδων και υπο-ομάδων του πληθυσμού με υψηλά ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας, σε επίπεδο γεωγραφικών περιοχών και διαμερισμάτων Η αναγνώριση των συμπεριφορών (διατροφής και σωματικής άσκησης) που σχετίζονται με την παιδική παχυσαρκία Η αναγνώριση των γνώσεων, αντιλήψεων και στάσεων υγείας της οικογένειας, που σχετίζονται με την παιδική παχυσαρκία Η διερεύνηση της σχέσης του περιοριστικού ρόλου του φυσικού περιβάλλοντος και της γειτονιάς, καθώς και της διαθεσιμότητας χρόνου/ εργασιακού ωραρίου των γονέων με τις συνήθειες διατροφής και άσκησης και του σωματικού βάρους των παιδιών

16 Β ΦΑςΗ

17 ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Γεωγραφικές περιοχές με υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας Στοχεύει στην αλλαγή των γνώσεων, των συμπεριφορών, των καθοριστών συμπεριφοράς και των πρακτικών που κατά την ανάλυση των ερωτηματολογίων του πρώτου έτους φαίνεται να συσχετίζονται με την παχυσαρκία Στοχεύει στην αξιολόγηση αλλαγών με χαμηλό οικονομικό κόστος ώστε να υπάρξει η δυνατότητα συνέχισης του προγράμματος εφόσον αποδειχθεί αποτελεσματικό

18 ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ Η επιστημονική ομάδα, μαζί με την ομάδα των συνεργατών θα συνεργασθούν στενά με τους εκπαιδευτικούς για την εφαρμογή του προγράμματος Θα χρησιμοποιηθούν μέθοδοι βιωματικής μάθησης που θα ενισχύουν τη συνειδητή επιλογή, την ανάπτυξη αυτοεκτίμησης και υπευθυνότητας και την ενίσχυση της προσωπικότητας Χρήση της υπαίθριας εκπαίδευσης όπου αυτό είναι δυνατό Σεβασμός στις τοπικές συνθήκες και προσαρμογή του προγράμματος στις τοπικές συνθήκες (κλίμα, αστικό περιβάλλον, ελεύθεροι χώροι) Συνεργασία με τις τοπικές αρχές

19

20

21 ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΙΑΣ ΕΝΤΑΣΗΣ ΦΥΣΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 30 ΛΕΠΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

22 ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΛΛΑΓΗ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΡΩΙΝΟ ΥΓΙΕΙΝΟ ΣΝΑΚ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΦΡΟΥΤΑ ΝΕΡΟ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

23 ΚΑΘΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Καθιστικές δραστηριότητες είναι οι δραστηριότητες που απαιτούν την ελάχιστη ενέργεια για να πραγματοποιηθούν Διάβασμα, γράψιμο, ζωγραφική Τηλεθέαση Ενασχόληση με υπολογιστή

24 ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΟΦΕΛΗ Β ΦΑΣΗΣ Η αλλαγή των γνώσεων, αντιλήψεων και στάσεων των παιδιών και των οικογενειών τους, καθώς και των συμπεριφορών υγείας που σχετίζονται με το σωματικό βάρος Η εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση παιδιών, γονέων και δασκάλων και η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και των συνηθειών σωματικής άσκησης των παιδιών και της οικογένειας Η συμβολή στην επίτευξη αλλαγών ως προς τις συνθήκες σίτισης (κυλικεία) και τον τρόπο υλοποίησης του μαθήματος φυσικής αγωγής στο χώρο του σχολείου Η σύνδεση των δραστηριοτήτων Αγωγής υγείας, με τις κοινωνικές ανάγκες, ως ένα μέσο επίτευξης φυσιολογικής ανάπτυξης των παιδιών και πρόληψης της παχυσαρκίας

25 Γ ΦΑΣΗ

26 ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Ευρείας κλίμακας εκστρατεία ενημέρωσης με ομιλίες κατά τόπους σε επιστημονικούς φορείς, εκπαιδευτικούς, γονείς για τα αποτελέσματα του προγράμματος, για την υγιεινή διατροφή, τη φυσική δραστηριότητα, και τη σημασία διατήρησης φυσιολογικού σωματικού βάρους Θα γίνει σημαντική προσπάθεια να καλυφθεί όλη η επικράτεια και όπου δεν είναι δυνατόν να βρεθούν εκεί οι επιστήμονες του προγράμματος θα χρησιμοποιηθούν συστήματα τηλε-επικοινωνίας και τηλε-διδασκαλίας

27 ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ Η προετοιμασία εισηγητικής έκθεσης και σχετικών προτάσεων για το Υπουργείο Υγείας ως προς τους προσδιοριστικούς παράγοντες της παιδικής παχυσαρκίας Η εφαρμογή και η αξιολόγηση του προγράμματος και η συγγραφή εισηγητικής έκθεσης και σχετικών προτάσεων για το Υπουργείο Υγείας-Υπουργείο Παιδείας ως προς την αποτελεσματικότητα του προγράμματος και τον τρόπο βελτίωσης αυτών των δράσεων, ώστε να καταστεί δυνατή η βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας τους και η επέκταση τους στο σύνολο των σχολείων σε όλη την επικράτεια

28 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ