ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ - Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΧΕ ΙΟΜΕΛΕΤΗΣ

Transcript

1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ - Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΣΧΕ ΙΟΜΕΛΕΤΗΣ Νικόλαος Μπιλάλης, Αν. Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης. Αριστοµένης Αντωνιάδης, Καθηγητής ΤΕΙ Κρήτης Αγνή Βοσινάκη, ΕΛΚΕ Ε Κέντρο Σχεδιασµού. Γεώργιος Κοντολιός, Μηχανικός Παραγωγής & ιοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Μελέτες που αφορούν την ανάπτυξη προιόντων σε ανεπτυγµένες χώρες και αφορούν κύρια σύνθετα προϊόντα, έχουν αναδείξει ότι η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων εξαρτάται από την ανάπτυξη ποιοτικά αναβαθµισµένων προϊόντων σε µικρότερο χρονικό διάστηµα και καλό συντονισµό όλων των παραµέτρων που συντελούν στην ανάπτυξή τους. Τα σύγχρονα συστήµατα CAD/CAM για βιοµηχανικές εφαρµογές έχουν αναπτυχθεί προς την κατεύθυνση αυτή και δεν περιορίζονται µόνο στη σχεδιοµελέτη και την παραγωγή των προϊόντων. Υπάρχει µεγάλη ανάπτυξη προς την κατεύθυνση της διαχείρισης των δεδοµένων προϊόντων, την Ταχεία Παραγωγή Πρωτοτύπων και Αντικειµένων, την ενοποίηση τεχνολογιών Εικονικής Πραγµατικότητας για Πλασµατικά Πρωτότυπα και Πλασµατική Παραγωγή και προς την συνεργασία όλων των οµάδων ανάπτυξης του προϊόντος µε βάση τις αρχές της Παράλληλης Μηχανικής. Παράλληλα, µε τη διαδικασία ανάπτυξης υπάρχει και η διαχείριση των παραγόντων που συµβάλλουν στην επιτυχή ανάπτυξη των νέων προϊόντων. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η µεθοδολογία PROMISE-StageGate για την παρακολούθηση του κύκλου ανάπτυξης του προϊόντος. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σήµερα όλο και περισσότερες εταιρείες δίνουν µεγάλη έµφαση στην «Ποιότητα ιοίκησης» - Management Quality. Στο σχήµα 1 φαίνονται οι τρεις κύριες δραστηριότητες που ορίζουν την ποιότητα της διοίκησης και είναι : Η διαχείριση της προµηθευτικής αλυσίδας Η εφαρµογή της στρατηγικής Η ανάπτυξη νέων προϊόντων, από την οποία εξαρτάται και η συνέχιση της πορείας της εταιρείας Σχήµα 1 : Συστατικά στοιχεία Ποιότητας ιοίκησης

2 Η ανάπτυξη νέων προϊόντων είναι το σηµείο στο οποίο εστιάζεται ο ανταγωνισµός και η βιωσιµότητα των επιτυχηµένων επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη προϊόντων υψηλής ποιότητας είναι σήµερα το κύριο θέµα της ατζέντας των διευθυντικών στελεχών σ όλο τον κόσµο. Η ταχεία διάθεση τεχνολογιών στην αγορά, που αποτελούν το κλειδί για την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης, εξαρτάται από την ικανότητα της επιχείρησης να διαχειρίζεται επιτυχώς την ανάπτυξη των προϊόντων της. Ο συντοµότερος µέθοδος επικοινωνίας και η ικανότητα να λαµβάνουν ανεπίσηµες αποφάσεις είναι το βασικό πλεονέκτηµα που παρουσιάζουν οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις έναντι των µεγάλων επιχειρήσεων. Αυτό σηµαίνει ότι η καινοτοµία στο προϊόν είναι µια περιοχή στην οποία οι ΜΜΕ επιχειρήσεις µπορούν να ξεπεράσουν µεγαλύτερους ανταγωνιστές τους. 2. ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Τα σηµερινά προϊόντα διακρίνονται από τη µεγάλη τους πολυπλοκότητα και το µικρό χρόνο εισαγωγής τους στην αγορά, όπως παρουσιάζεται στο σχήµα 2 [1]. Η πολυπλοκότητα προέρχεται από : Σχήµα 2 : Τάσεις στην ανάπτυξη νέων προιόντων. Εσωτερική πολυπλοκότητα του ιδίου του προϊόντος, Πολυπλοκότητα διαδικασίας παραγωγής, Συνεργασία οµάδων ανάπτυξης και η µεταξύ τους επικοινωνία, Πληροφορική υποδοµή για την ανάπτυξη και τη συνεργασία της οµάδας ανάπτυξης, Πληθώρα κανονισµών και προδιαγραφών. Αποτέλεσµα της πολυπλοκότητας και του µικρού χρόνου ανάπτυξης είναι να: Αυξάνουν οι απαιτήσεις του πελάτη (προσωπικές επιθυµίες), Αυξάνουν οι αποδόσεις του προϊόντος, Απαξιούται το προϊόν σε µικρότερο χρόνο,

3 Αυξάνει σηµαντικά το κόστος ανάπτυξης, τόσο σε εξοπλισµό, σε προσωπικό και σε πόρους Αποβλέπουν οι εταιρείες σε συνεχώς µικρότερους χρόνους ανάπτυξης και δοκιµής. Οι τάσεις αυτές προφανώς επηρεάζουν όχι µόνο τους κατασκευαστές αλλά και τους προµηθευτές και τους υποκατασκευαστές. Συνεπώς, η διατήρηση της ανταγωνιστικής θέσης της επιχείρησης εξαρτάται από τους παρακάτω παράγοντες : Συνέχεια στην ανάπτυξη, Γρήγορη ανάδραση σε µεταβαλλόµενες απαιτήσεις, Επαναπροσδιορισµός του σκοπού σε κανονικά διαστήµατα, Συνεχή επαφή µε τις εξελίξεις στην τεχνολογία και στην καινοτοµία. Για να αντεπεξέλθουν οι εταιρείες σε αυτές τις συνθήκες ανταγωνισµού, οφείλουν να χρησιµοποιούν εργαλεία και τεχνολογίες που θα τους καταστήσουν ανταγωνιστικούς µε τις άλλες οµοειδείς εταιρείες του κλάδου και συµβατούς µε πρακτικές και µεθόδους που ακολουθούν οι µεγάλοι κατασκευαστές. Επιπλέον, ειδικά στις ΜΜΕ δεν υπάρχει έλλειψη από ιδέες και σχέδια για νέα προιόντα. Όµως, σε αρκετές περιπτώσεις, αυτές οι ιδέες δεν έχουν ως αποτέλεσµα την εισαγωγή µιας επιτυχούς καινοτοµίας στην αγορά, µε ένα ελεγχόµενο και κατευθυνόµενο τρόπο. Το όραµα από µόνο του δεν είναι αρκετό για την ανάπτυξη προϊόντων µε επιτυχία. Ένας µεγάλος αριθµός µελετών, που έχει γίνει την τελευταία δεκαετία, έχει δείξει ότι οι ΜΜΕ συχνά υποφέρουν στη διαχείριση της διαδικασίας ανάπτυξης των προϊόντων τους, κύρια λόγω έλλειψης δοµής και διαδικασιών. Η καινοτοµία στο προιόν για να είναι συνεχώς επιτυχής απαιτεί πειθαρχία, καλή συλλογική εργασία και προσεκτική εκτίµηση της προόδου κάθε φάσης. Επίσης, από αντίστοιχες µελέτες στην Ευρώπη, έχει αποδειχθεί ότι είναι επιτακτική ανάγκη να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και ειδικά των ΜΜΕ, µέσω της ανάπτυξης νέων προϊόντων. Στο ίδιο αποτέλεσµα κατέληξε και µια αντίστοιχη έρευνα που έγινε στα πλαίσια του προγράµµατος PROMISE [5]. Όλες οι έρευνες αγοράς καταδεικνύουν ότι οι ΜΜΕ είναι ώριµες και έτοιµες για υποστήριξη της διαδικασίας ανάπτυξης των νέων προιόντων. Για παράδειγµα στην µελέτη του PROMISE για ΜΜΕ σε 5 µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης : Μόνο 17.5% του δείγµατος µπόρεσαν να ορίσουν τις τυπικές τους διαδικασίες για να διαχειρίζονται και να ελέγχουν τον κίνδυνο των νέων προϊόντων τους, Μόνο 22.5% µπόρεσε να προσδιορίσει επίσηµες διαδικασίες για την ανάπτυξη νέων προϊόντων µέσα στην επιχείρηση, 50% ήταν πλήρως ανικανοποίητοι µε τις διαδικασίες που είχαν για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και περισσότερο από 35% ήθελαν να τη βελτιώσουν, µόνο το 17.5% είχε ή εφάρµοζε στρατηγική εκπαίδευσης για να υποστηρίξει ή να βελτιώσει τη πορεία της ανάπτυξης προϊόντων. 3. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΣΧΕ ΙΟΜΕΛΕΤΗ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Μια από τις βασικές αρχές λειτουργίας στην σχεδιοµελέτη νέων προιόντων είναι και η παράλληλη µηχανική. Έχει εφαρµοσθεί ήδη εκτεταµένα σε τεχνολογικά προηγµένες εταιρείες από το τέλος του 80 µέχρι τα µέσα του 90. Έχει προσφέρει πολλά στρατηγικά πλεονεκτήµατα στις εταιρείες και η σύγχρονη τάση σε ορισµένους κλάδους είναι η εφαρµογή της Παράλληλης Μηχανικής στις 3- ιαστάσεις, όπου στη διαδικασία της σχεδίασης λαµβάνεται υπ όψιν και η µελέτη της αλυσίδας προµήθειας [3]. Ήδη πολλοί κλάδοι προχωρούν στη µελέτη της αλυσίδας προµήθειας αλλά πολλές εταιρείες δεν έχουν ακόµα συνειδητοποιήσει τα πλεονεκτήµατα που προσφέρει η σχεδίαση της, παράλληλα µε την διαδικασία της παράλληλης µηχανικής των 2-διαστάσεων. Παράληψη της παραπάνω αρχής µπορεί να δηµιουργήσει προβλήµατα στα τελικά στάδια της ανάπτυξης ή µε την έναρξη της παραγωγής, ιδιαίτερα στον τοµέα της ποιότητας, της εφοδιαστικής υποστήριξης και του τελικού κόστους του προϊόντος. Τα παραδείγµατα είναι πολλά (κύρια από την

4 αυτοκινητοβιοµηχανία, ιδιαίτερα όταν γίνεται µετεγκατάσταση ή πρόσθετη παραγωγή σε άλλα περιβάλλοντα). Απαραίτητες προϋποθέσεις για την λειτουργία της παράλληλης µηχανικής είναι µια σειρά από εργαλεία που αναπτύσσονται παράλληλα µε τη λειτουργία του συστήµατος CAD/CAM και είναι : Ψηφιακά µοντέλα προιόντος. Τα σύγχρονα παραµετρικά συστήµατα CAD δίνουν αυτή τη δυνατότητα. Η πληροφόρηση που πρέπει να περιέχεται σε ένα ψηφιακό µοντέλο προϊόντος διαδικασίας φαίνεται στο σχήµα 3. Σχήµα 3 : Ορισµός του ψηφιακού µοντέλου προϊόντος και διαδικασίας. Ένας τρόπος καταγραφής των δεδοµένων είναι µε τη χρήση των συστηµάτων ιαχείρισης οµής Προιόντων (Product Data Management - PDM). Το εργαστήριο CAD του Πολυτεχνείου Κρήτης εκπονεί µελέτη αξιολόγησης των συστηµάτων PDΜ στις Ελληνικές Επιχειρήσεις και καλεί τις ενδιαφερόµενες επιχειρήσεις να απαντήσουν ένα ερωτηµατολόγιο αποδοχής των συστηµάτων. Το ερωτηµατολόγιο βρίσκεται στη διεύθυνση : Ενοποίηση µεθόδων ανάλυσης και προσοµοίωσης µε διαδικασίες ψηφιακής (πλασµατικής) πρωτοτυποποίησης. Επιτρέπει την επισκόπηση µε µεθόδους πλασµατικής πραγµατικότητας (virtual reality) του προϊόντος και των διαδικασιών παραγωγής. Τα σύγχρονα συστήµατα σχεδίασης µε Υπολογιστή (CAD/CAM) κινούνται ήδη προς αυτήν την κατεύθυνση και σήµερα µπορούν µε µεγαλύτερη ευκολία να χειριστούν µεγάλες συναρµολογήσεις και στο µέλλον να ενοποιήσουν και περιφερειακά που σήµερα χρησιµοποιούν µόνο για ειδικές εφαρµογές. Σήµερα έχουν αναφερθεί αρκετές εφαρµογές όπου έχουν εφαρµοσθεί τεχνικές πλασµατικής πρωτοτυποίησης και παραγωγής, ιδιαίτερα από µεγάλους χρήστες. Στο σχήµα 4 παρουσιάζεται η δοµή που έχουν τα συστήµατα CAD και τα συστήµατα Πλασµατικής

5 (Εικονικής) Πραγµατικότητας, όπου φαίνεται ότι η κύρια διαφορά τους είναι στη διαχείριση των περιφερειακών εισόδου εξόδου, ενώ η βασική υποδοµή σε δεδοµένα για τη λειτουργία και την επεξεργασία είναι σχεδόν ίδια [6]. Σχήµα 4 : Σχέση µεταξύ συστηµάτων CAD και Πλασµατικής Παραγωγής. 4. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΝΕΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Μέχρι σήµερα όλες οι προσπάθειες έχουν εστιαστεί στην προώθηση της διαδικασίας ανάπτυξης προϊόντων στις µεγαλύτερες επιχειρήσεις, αλλά τα αποτελέσµατα δεν µεταφέρονται άµεσα στις ΜΜΕ. Οι ΜΜΕ απαιτούν µια πιο ευέλικτη προσέγγιση και λιγότερο γραφειοκρατική. Τα project INNOVATION-PROMISE και το πολλαπλασιαστικό σχέδιο LEONARDO-TRIUMPH βασίζονται στις βέλτιστες πρακτικές και µετά τις προσαρµόζουν ειδικά για τις ΜΜΕ και τις ελέγχουν σε ένα αριθµό ΜΜΕ χρηστών. Ειδικά και τα δύο προγράµµατα έχουν: Ερευνήσει ότι αποδείχθηκε επιτυχές σε µεγάλες επιχειρήσεις για να ορίσουν τη δοµή της διαχείρισης του κύκλου ζωής των προϊόντων, Εξετάσει το γιατί και πώς αυτές οι διαδικασίες λειτούργησαν, επιλέξει τις βέλτιστες πρακτικές που είναι και οι πιο κατάλληλες για να προσαρµοστούν και να καλύψουν µε ευέλικτο τρόπο τις ανάγκες των µικρότερων επιχειρήσεων, αναλάβει την απαραίτητη προσαρµογή,

6 αξιολογήσει τα αποτελέσµατα από την εφαρµογή τους σ ένα αριθµό επιχειρήσεων σ όλη την Ευρώπη, εξειδικεύσει τα αποτελέσµατα σε εργαλεία υποστήριξης µε σηµαντική βοήθεια στον τρόπο χειρισµού και προσαρµογής της διαδικασίας. Η λειτουργία της µεθόδου φαίνεται στο σχήµα 5. Ορίζονται µια σειρά από πύλες όπου λαµβάνονται αποφάσεις σχετικά µε την πρόοδο του έργου και την ποιότητα των αποτελεσµάτων που λαµβάνονται από την οµάδα ανάπτυξης. Σχήµα 5 : Η προσαρµοσµένη µέθοδος Stage-Gate όπου φαίνεται η θέση των πυλών στην διαδικασία ανάπτυξης ου προιόντος. Η προσέγγιση του PROMISE έχει αναπτυχθεί για να παρέχει τη δοµή ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα τη γραφειοκρατία. Παρέχει µια δοµηµένη υποστήριξη µέσω των πολλαπλών εξελιγµένων στοιχείων της «εργαλειοθήκης» του. Η «εργαλειοθήκη» του PROMISE Gateway, σχήµα 6, αποτελείται από σειρά αλληλένδετων εργαλείων υποστήριξης και περιλαµβάνει Εγχειρίδια Χειρισµού, Αφίσες, Οδηγούς Εκτίµησης και ιάγνωσης, Εργαλείο Μελέτης του Gateway που περιέχει σειρές από Πρότυπους Οδηγούς, Υποστηρικτικό Υλικό Εκπαίδευσης και Εργαλεία Αξιολόγησης και Επισκόπησης. Επιπλέον το τµήµα «Hello» της εργαλειοθήκης είναι εργαλείο βασισµένο στο Internet. Το υλικό της υποστήριξης της εκπαίδευσης είναι ένα µίγµα από: σηµειώσεις οδηγιών, ηµερήσιο πρόγραµµα προτεινόµενων συναντήσεων, ασκήσεις, µελέτες εφαρµογών, διαφάνειες παρουσιάσεων, αναφορές, φύλλα έργου και φύλλα αξιολόγησης. Το σύνολο των στοιχείων της εργαλειοθήκης περιλαµβάνει ένα συνδυασµό στοιχείων πολυµέσων, όπως: χαρτιά, λογισµικό και υποστηρικτικό υλικό που περιλαµβάνει και video. Έχουν αναπτυχθεί δύο εκδόσεις για την εργαλειοθήκη. Η µια απευθύνεται άµεσα στις ΜΜΕ και η άλλη στους ενδιάµεσους οργανισµούς υποστήριξης των ΜΜΕ, που µπορούν να τις βοηθήσουν στην εισαγωγή της διαδικασίας σε αυτές. Η γλώσσα είναι κύρια Αγγλικά µε σηµαντικά ωστόσο στοιχεία στα Ιταλικά και Ελληνικά.

7 Σχήµα 6 : Η εργαλειοθήκη PROMISE για την εφαρµογή της µεθόδου Stage Gate. Η εφαρµογή της µεθόδου απαιτεί µια σειρά από στάδια που φαίνονται στο σχήµα 7. Σχήµα 7 : ιαδικασία εφαρµογής της µεθόδου Stage Gate. Το πρόγραµµα LEONARDO-TRIUMPH [7] ασχολείται κύρια µε την διάχυση των αποτελεσµάτων της προηγούµενης πρωτοβουλίας και την βελτίωση της παρεχόµενης

8 υποστήριξης στον τοµέα της δηµιουργικότητας για νέα προιόντα. Τελικός σκοπός είναι να βελτιωθεί η παρεχόµενη συνολική υποστήριξη σε ΜΜΕ στην Ε.Ε. 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΗΣ Με τη χρήση των εργαλείων σχεδιοµελέτης επιτυγχάνεται καλλίτερη ποιότητα προϊόντος και βέλτιστη κατανοµή του κόστους, όπως φαίνεται στα σχήµατα 8 και 9. Στον οριζόντιο άξονα έχουµε τα στάδια ανάπτυξης του προιόντος [4]. Στο σχήµα 8 φαίνεται το κόστος που απαιτείται για κάθε αλλαγή που επιφέρουµε σε ένα προϊόν και το ποσοστό ελέγχου που υπάρχει για την υλοποίησή τους, σε κάθε στάδιο ανάπτυξης του προϊόντος. Το µέγεθος των δύο αυτών παραµέτρων εξαρτάται από το στάδιο στο οποίο ανακαλύπτεται ότι απαιτούνται ορισµένες αλλαγές. Όσο πιο αργά προσδιορίζονται οι απαιτούµενες αλλαγές, τόσο πιο δαπανηρό είναι να πραγµατοποιηθούν και τόσο λιγότερος έλεγχος υπάρχει στις αιτίες που µπορεί να προκάλεσαν το πρόβληµα. Σχήµα 8 : Μεταβολή µεγεθών κόστους αλλαγής (e) και µεγέθους ελέγχου στα αίτια τoυ προβλήµατος (f), ανάλογα µε το στάδιο του κύκλου ζωής του προιόντος. Παρόµοια αποτελέσµατα υπάρχουν και στο σχήµα 9, όπου απεικονίζονται τα πραγµατικά κόστη (actual or incurred cost) ενός προϊόντος (όπως λαµβάνουν χώρα) (καµπύλη c) και τα µελλοντικά ή δεσµευµένα κόστη (future or commitment cost) όπως προβλέπεται ότι θα συµβούν στο µέλλον (καµπύλη d). Στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του προϊόντος είναι που λαµβάνονται οι πιο σηµαντικές αποφάσεις και οι οποίες καθορίζουν το κόστος του τελικού προϊόντος. Συνεπώς, στα στάδια αυτά είναι που πρέπει να διατίθενται εργαλεία, εµπειρία, καλή και αποδοτική συνεργασία µε όλα τα τµήµατα και τους προµηθευτές, ώστε να εκτελούνται περισσότερα πειράµατα και να δοκιµάζονται περισσότερες εναλλακτικές λύσεις, για τη βέλτιστη λύση.

9 Σχήµα 9 : Πραγµατικά και δεσµευµένα έξοδα ανάπτυξης προιόντος. Συνεπώς, η προσπάθεια πρέπει να δοθεί στα πρώτα στάδια της µελέτης και δεν πρέπει να υπάρχουν φραγµοί µεταξύ των διαφόρων τµηµάτων. Αποτέλεσµα αυτού είναι να µειώνεται η προσπάθεια που απαιτείται στα στάδια της επανασχεδίασης του προϊόντος, όπου το κόστος είναι υπερβολικό και ο χρόνος υλοποίησης πολύ µεγάλος, και συνήθως διορθώνεται το σφάλµα και όχι η αιτία του σφάλµατος. Μελέτες που έχουν γίνει από το Ινστιτούτο Product Development Management Association έχουν δείξει και το ποσοστό εισαγωγής και µερικά αποτελέσµατα από τη χρήση της µεθόδου stage gate από διάφορες επιχειρήσεις. Τα αποτελέσµατα αυτά συνοψίζονται ως εξής [3] : 68% χρησιµοποιούν εξειδικευµένες διαδικασίες (όπως η Gateway) ενώ 44% τις υπόλοιπες 76% καθοδηγούν την ανάπτυξη νέων προιόντων µε στρατηγική, ενώ το 59% µε τις υπόλοιπες 73% χρησιµοποιούν την µέθοδο Value Analysis (δείκτη κόστους / οφέλους για διαφορετικές περιπτώσεις), ενώ το 31% τις υπόλοιπες Οι καλύτερες χρησιµοποιούν περισσότερο εργαλεία όπως Ταχεία Πρωτοτυποποίηση και Παράλληλη Μηχανική, εκτός από τα υπόλοιπα (CAD, DFM/DFA, CE, CAE, Simulation, FMEA, and Virtual Design Τα αποτελέσµατα είναι : Ο κύκλος ζωής µειώθηκε 30% σε 5 χρόνια στους 24 µήνες (πιο καινοτόµα προγράµµατα) Ο δείκτης επιτυχίας των εισερχόµενων στην αγορά προϊόντων σταθεροποιήθηκε στο 59% Το 60% των αµερικάνικων επιχειρήσεων χρησιµοποιούν τυπική διαδικασία µε πύλες Χρησιµοποιήθηκαν πολύ-λειτουργικές οµάδες σε περισσότερο από 84% των περισσότερων καινοτόµων προγραµµάτων (το 40-50% των λιγότερο καινοτόµων προγραµµάτων χρησιµοποιούσαν τέτοιες οµάδες). Για κάθε επτά νέες ιδέες αντιστοιχούσε κι ένα τελικό επιτυχηµένο προϊόν. Στη δεκαετία του 1960 η αναλογία ήταν 40 προς 1.

10 7. ΣΤΟΙΧΕΙΑ PROMISE Innovation πρόγραµµα µε lead partner Chalise International. TRIUMPH Leonardo multiplier πρόγραµµα µε lead Partner Chalice International. 8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. 1. Biren Prasad, "Concurrent Engineering Fundamentals. Integrated Product and Process Organisation", Prentice Hall, Charles H. Fine, "Clock Speed - Winning Industry Control in the Age of Temporary Advantage", Perseus Books, Robert G. Cooper, "Product Leadership - Creating and Launching Superior New Products", Perseus Books, Karl T. Ulrich and Steven D. Eppinger, "Product Design and Development", Irwin- McGraw Hill, 2000, 2nd. edition. 5. PROMISE web site Julien Berta, Integrating VR and CAD, IEEE Computer Graphics and Applications, Vol.19 (5), TRIUMPH web site: