1. ΣΚΟΠΟΣ 2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ & ΠΕΡ. ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ - ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Σ. ΠΟΛΥΖΟΣ 1. ΣΚΟΠΟΣ Ο βασικός σκοπός του μαθήματος είναι ανάλυση και η κατανόηση του τρόπου τον οποίο λειτουργεί το οικονομικό σύστημα των περιφερειών, ώστε να καταστεί δυνατή η εξήγηση των αιτίων που διαμορφώνουν και συντηρούν τις περιφερειακές ανισότητες και την άνιση κατανομή των δραστηριοτήτων σε έναν οικονομικό χώρο. Στο μάθημα αυτό θα γίνει περιγραφή και ανάλυση των βασικών εννοιών της Περιφερειακής Επιστήμης, θα δοθούν αναλυτικά οι θεωρητικές προσεγγίσεις που αναφέρονται στα αίτια και τους παράγοντες που προκαλούν τις περιφερειακές ανισότητες. Θα αναλυθούν οι περιφερειακές ανισότητες στην Ελλάδα και θα περιγραφούν οι βασικοί δείκτες που χρησιμοποιούνται για την ποσοτικοποίηση των χωρικών ανισοτήτων. Επίσης, θα γίνει αναφορά στις οικονομικές πολιτικές που είναι δυνατόν να αμβλύνουν το επίπεδο των ανισοτήτων. Θα γίνει αναφορά σε περιφερειακά οικονομικά θέματα, όπως η διαχρονική μεταβολή του προϊόντος και της απασχόλησης των περιφερειών, η περιφερειακή ειδίκευση, το εμπόριο, οι εθνικοί και οι περιφερειακοί πολλαπλασιαστές και οι διαφορές στην παραγωγικότητα της οικονομίας των περιφερειών. Επίσης, θα γίνει αναφορά σε θέματα που σχετίζονται με την αγορά εργασίας, τις εμπορικές ανταλλαγές των περιφερειών, τις ροές» εργασίες και κεφαλαίου μεταξύ των περιφερειών, την κατανομή των παραγωγικών συντελεστών και το ισοζύγιο πληρωμών. 2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Οι έννοιες του χώρου και της ανάπτυξης, Η Περιφερειακή Επιστήμη, Ορισμός της Περιφέρειας, Κριτήρια διάκρισης περιφερειών, Ορισμός της ανάπτυξης Το περιφερειακό πρόβλημα. Ανάλυση βασικών εννοιών της Περιφερειακής Επιστήμης, Στοιχεία περιφερειακών λογαριασμών, Οι συναρτήσεις παραγωγής Ποσοτική Ανάλυση Περιφερειακών Ανισοτήτων και χωρικών σχέσεων, Μέτρηση της απλής διασποράς, Μέτρηση των χωρικών συγκεντρώσεων και διαφοροποιήσεων, Οι δείκτες χωροταξικής συγκέντρωσης ή εγκατάστασης δραστηριότητας, Η καμπύλη του Lorenz, Ο συντελεστής Gini, Η ανάλυση απόκλισης συμμετοχής (Shift - Share Analysis), Ο νόμος περιοχών αγοράς του Reilly, Υποδείγματα χωρικής αλληλεξάρτησης (Spatial interaction models) Περιφερειακές ανισότητες στην Ελλάδα Θεωρίες Περιφερειακής Ανάπτυξης, Οι πρώτες θεωρίες ( ), Οι θεωρίες της 2 ης γενιάς ( ), Οι νεομαρξιστικές θεωρίες, Οι πρόσφατες θεωρίες (1984 και μετά) Περιφερειακοί πολλαπλασιαστές και περιφερειακή ανάλυση Διαπεριφερειακή αγορά εργασίας και κινητικότητα κεφαλαίου, Η καμπύλη ζήτησης και προσφοράς εργασίας, Το υπόδειγμα αγοράς εργασίας, Περιφερειακές αγορές εργασίας, Διαπεριφερειακή μετακίνηση εργασίας, Εργασία και διαπεριφερειακή κινητικότητα κεφαλαίου. Μέθοδος διδασκαλίας: Διαλέξεις. Προαπαιτούμενα: Μικροοικονομική και Μακροοικονομική θεωρία, Δημόσια Οικονομική, Οικονομική Ανάπτυξη, Οικονομετρία. Αξιολόγηση: Ο τελικός βαθμός θα προκύπτει από την αξιολόγηση σε ένα (1) τέστ προόδου (30%) και τελικές εξετάσεις (70%). 1

2 3. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Πολύζος Σ. (2011), Περιφερειακή Ανάπτυξη, Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, Αθήνα 2. Λαμπριανίδης Λ. (2001), Οικονομική Γεωγραφία, Αθήνα, Εκδόσεις Πατάκη 3. McCann Ph. (1992), Αστική και Περιφερειακή Οικονομική, Αθήνα, Εκδόσεις Κριτική. 4. Armstrong H. & J. Taylor (2000), Regional Economics and Policy, Massachusetts:Blackwell 5. Thirlwall A. (1999), Μεγέθυνση και Ανάπτυξη, Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση. 6. Κόνσολας Ν. (1997), Σύγχρονη Περιφερειακή Οικονομική Πολιτική, Αθήνα: Παπαζήσης. 7. Παπαδασκαλόπουλος Αθ. (2000), Μέθοδοι Περιφερειακής Ανάλυσης, Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήση. 8. Σκούντζος Θ. (1993), Περιφερειακή Οικονομική Ανάλυση και Πολιτική, Αθήνα, Εκδόσεις Σταμούλη. 9. Polyzos S., (2006) "Public investments and Regional Development: The role of Regional Multipliers", International Journal of Sustainable Planning and Development, vol. 1(3), pp Polyzos S., Minetos D., Sdrolias L. (2007), "Productivity and spatial diffusion of technology in Greece: An empirical analysis", Journal of International Business and Economy, vol. 8(1), pp Polyzos S., Sofios S. (2008), "Regional multipliers, Inequalities and Planning in Greece", South Eastern Europe Journal of Economics, vol 6(1), pp Polyzos S. (2009), "The Egnatia Motorway and the changes in the Interregional Trade in Greece: An ex ante assessment", European Spatial Research and Policy, vol. 16(2), pp Polyzos S. (2009), "Regional Inequalities and Spatial Economic Interdependence: Learning from the Greek Prefectures", International Journal of Sustainable Development and Planning, vol. 4(2), pp Polyzos S., Pneymatikos T. (2011), Evaluation of Regional Inequalities by using Shift - Share Analysis, International Journal of Engineering and Management, vol. 3(2), pp ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ Εβδομάδα Περιεχόμενο διαλέξεων 1 Οι έννοιες του χώρου και της ανάπτυξης, Η Περιφερειακή Επιστήμη, Ορισμός της Περιφέρειας, Κριτήρια διάκρισης περιφερειών, Ορισμός της ανάπτυξης Το περιφερειακό πρόβλημα, Τα αίτια των περιφερειακών ανισοτήτων. 2 Ανάλυση βασικών εννοιών της Περιφερειακής Επιστήμης, Στοιχεία περιφερειακών λογαριασμών, Οι συναρτήσεις παραγωγής, περιφερειακές συναρτήσεις παραγωγής. 2

3 3 Ποσοτική Ανάλυση Περιφερειακών Ανισοτήτων και χωρικών σχέσεων, Μέτρηση της απλής διασποράς, Μέτρηση των χωρικών συγκεντρώσεων και διαφοροποιήσεων, Οι δείκτες χωροταξικής συγκέντρωσης ή εγκατάστασης δραστηριότητας, 4 Η καμπύλη του Lorenz, Ο συντελεστής Gini, Η ανάλυση απόκλισης συμμετοχής (Shift - Share Analysis), Ο νόμος περιοχών αγοράς του Reilly, Υποδείγματα χωρικής αλληλεξάρτησης (Spatial interaction models 5 Περιφερειακές ανισότητες στην Ελλάδα. 6 Θεωρίες Περιφερειακής Ανάπτυξης, Οι πρώτες θεωρίες ( ). 7 Θεωρίες Περιφερειακής Ανάπτυξης, Οι θεωρίες της 2 ης γενιάς ( ). 8 Θεωρίες Περιφερειακής Ανάπτυξης, Οι νεομαρξιστικές θεωρίες, Οι πρόσφατες θεωρίες (1984 και μετά). 9 Εθνικοί και περιφερειακοί πολλαπλασιαστές, υπολογισμών των πολλαπλασιαστών, πολλαπλασιαστές και περιφερειακή ανάλυση. 10 Διαπεριφερειακή αγορά εργασίας και κινητικότητα κεφαλαίου, 11 Το υπόδειγμα αγοράς εργασίας, Περιφερειακές αγορές εργασίας. 12 Διαπεριφερειακή μετακίνηση εργασίας, Εργασία και διαπεριφερειακή κινητικότητα κεφαλαίου, Το πλαίσιο του Edgeworth. 13 Γενική επανάληψη. 3

4 UNIVERSITY OF THESSALY - SCHOOL OF ENGINEERING DEPARTMENT OF PLANNING AND REGIONAL DEVELOPMENT COURSE: REGIONAL ECONOMICS, TAUGHT BY: SERAFEIM POLYZOS, 1. AIM OF COURSE The basic aim of the course is the analysis and the comprehension of the way by which the economic regional system operates. Thus, the explanation of the reasons that shapes and maintains the regional inequalities and the unequal spatial distribution of the economic activities is rendered possible. The regional inequalities in Greece will be analyzed and the key indicators used to quantify the spatial disparities will be described. In this course, the basic concepts of Regional Science will be described, as well as the theoretical approaches concerning both in the reasons and the factors that cause the regional inequalities will be analyzed. Moreover, the economic policies, which can possible decrease the level of inequalities, are described analytically. Α report in regional economic issues becomes, as the diachronic change of product and the regional employment, the regional specialization, the trade, the national and regional multipliers and the differences in the productivity of regional economy. Moreover, the subjects that are related with the regional labor market, the interregional trade flows, the labor or capital flows between the regions, the distribution of the productive factors and the balance of payments are analyzed. 2. CONTENT OF COURSE The concepts of space and development, The Regional Science, Definition of Region, Criteria of regional distinction, Differences between growth and development, The regional problem. Analysis of key concepts of Regional Science, Elements of regional accounts, Regional Production functions, Regional productivity. Quantitative Analysis of regional disparities and spatial relationships, Measurement of spatial concentrations and agglomerations, Indicators of spatial concentration, the Lorenz curve, the Gini coefficient, Shift - Share Analysis, the Reilly Law of market areas, Spatial interaction models. Regional disparities in Greece. Theories of Regional Development, Theories in the period , Theories of 2 nd Generation ( ), The neo-marxist theories, the recent theories (1984-onwards). Multipliers and regional analysis Interregional labor market and capital mobility, the demand curve and supply curve of labor, Regional labor markets, Analysis of interregional labor mobility, Analysis of interregional capital mobility. 3. BIBLIOGRAPHY 1. Polyzos S. (2011), Regional Development, Kritiki Publications, Athens (in Greek). 2. Labrianidis L. (2001), Economic Geography, Athens, Editions Pataki (in Greek). 3. McCann Ph. (1992), Urban and Regional Economy, Athens, Editions Kritiki (in Greek).. 4. Armstrong H. & J. Taylor (2000), Regional Economics and Policy, Massachusetts: Blackwell 4

5 5. Thirlwall A. (1999), Development and Growth, Athens, Editions Papazisi (in Greek).. 6. Konsolas N. (1997), Modern Regional Economic Policy, Athens, Editions Papazisi (in Greek). 7. Papadaskalopoulos A. (2000), Methods of Regional Analysis, Athens, Editions Papazisi (in Greek). 8. Skountzos U. (1993), Regional Economic Analysis and Policy, Athens, Editions Stamouli (in Greek). 9. Polyzos S., (2006) "Public investments and Regional Development: The role of Regional Multipliers", International Journal of Sustainable Planning and Development, vol. 1(3), pp Polyzos S., Minetos D., Sdrolias L. (2007), "Productivity and spatial diffusion of technology in Greece: An empirical analysis", Journal of International Business and Economy, vol. 8(1), pp Polyzos S., Sofios S. (2008), "Regional multipliers, Inequalities and Planning in Greece", South Eastern Europe Journal of Economics, vol 6(1), pp Polyzos S. (2009), "The Egnatia Motorway and the changes in the Interregional Trade in Greece: An ex ante assessment", European Spatial Research and Policy, vol. 16(2), pp Polyzos S. (2009), "Regional Inequalities and Spatial Economic Interdependence: Learning from the Greek Prefectures", International Journal of Sustainable Development and Planning, vol. 4(2), pp Polyzos S., Pneymatikos T. (2011), Evaluation of Regional Inequalities by using Shift - Share Analysis, International Journal of Engineering and Management, vol. 3(2), pp SEMESTER LECTURE PROGRAM Lecture Content of lectures / Week 1 The concepts of space and development, Analysis and description of the Regional Science, Definition of Region, Criteria of regional distinction, Definition of growth and development, The regional problem. 2 Analysis of key concepts of Regional Science, Elements of regional accounts, Production functions and Regional production functions. 3 Quantitative Analysis of regional disparities and spatial relationships, Measurement of spatial concentrations, Indicators of spatial concentration. 4 Τhe Lorenz curve, the Gini coefficient, the Shift - Share Analysis, the Reilly Law of market areas, Spatial interaction models. 5 Regional disparities in Greece. 6 Theories of Regional Development: theories of the period Theories of Regional Development: theories of 2 nd Generation ( ). 8 Theories of Regional Development: The neo-marxist theories, the recent theories (1984-onwards). 9 National and regional multipliers, Estimation of multipliers, multipliers and regional analysis. 5

6 10 Interregional labor market and capital mobility, the demand curve and supply curve for labor. 11 Regional labor markets. 12 Analysis of interregional labor mobility, Analysis interregional capital mobility, The Edgeworth box. 13 General review and discussion 6