Π Πιλοηική εθαπμογή και αξιολόγηζη ανηιπποζωπεςηικού απιθμού ζεναπίων από κάθε ηύπο ζε διαθοποποιημένερ εκπαιδεςηικέρ ζςνθήκερ ππαγμαηικήρ ηάξηρ

Transcript

1 Π Πιλοηική εθαπμογή και αξιολόγηζη ανηιπποζωπεςηικού απιθμού ζεναπίων από κάθε ηύπο ζε διαθοποποιημένερ εκπαιδεςηικέρ ζςνθήκερ ππαγμαηικήρ ηάξηρ Νεοελληνική Γλώσσα Β Γσμνασίοσ Σίτλος: «Ατ, αστή η τηλεόραση! Μελετώντας τις αναπαραστάσεις της τηλεόρασης στα κείμενα» σγγραυή: ΛΔΤΣΔΡΖ ΒΔΚΡΖ Δυαρμογή: ΥΡΤΟΤΛΑ ΣΕΑΦΛΔΡΖ ΚΔΝΣΡΟ ΔΛΛΖΝΗΚΖ ΓΛΧΑ ΤΠΟΤΡΓΔΗΟ ΠΑΗΓΔΗΑ & ΘΡΖΚΔΤΜΑΣΩΝ Θεσσαλονίκη 2015

2 ΣΑΤΣΟΣΖΣΑ ΔΡΓΟΤ ΠΡΑΞΖ: «Γημιοςπγία ππωηόηςπηρ μεθοδολογίαρ εκπαιδεςηικών ζεναπίων βαζιζμένων ζε ΤΠΔ και δημιοςπγία εκπαιδεςηικών ζεναπίων για ηα μαθήμαηα ηηρ Δλληνικήρ Γλώζζαρ ζηην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδεςζη» MIS (θσδ ), - ΟΡΗΕΟΝΣΗΑ ΠΡΑΞΖ, ζηνπο άμνλεο πξνηεξαηφηεηαο ηνπ Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο «Δθπαίδεπζε θαη Γηά Βίνπ Μάζεζε», ε νπνία ζπγρξεκαηνδνηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δπξσπατθφ Κνηλσληθφ Σακείν) θαη εζληθνχο πφξνπο. ΔΠΗΣΖΜΟΝΗΚΟ ΤΠΔΤΘΤΝΟ: Η.Ν. ΚΑΕΑΕΖ ΑΝΑΠΛΖΡΩΣΖ ΔΠΗΣΖΜΟΝΗΚΟ ΤΠΔΤΘΤΝΟ: ΒΑΗΛΖ ΒΑΗΛΔΗΑΓΖ ΠΑΡΑΓΟΣΔΟ: Π Πιλοηική εθαπμογή και αξιολόγηζη ανηιπποζωπεςηικού απιθμού ζεναπίων από κάθε ηύπο ζε διαθοποποιημένερ εκπαιδεςηικέρ ζςνθήκερ ππαγμαηικήρ ηάξηρ. ΤΠΔΤΘΤΝΟ ΠΑΡΑΓΟΣΔΟΤ: ΓΖΜΖΣΡΖ ΚΟΤΣΟΓΗΑΝΝΖ Τπεχζπλνο ππν-νκάδαο εξγαζίαο γιψζζαο: Γεκήηξεο Κνπηζνγηάλλεο ΦΟΡΔΑ ΤΛΟΠΟΗΖΖ: Καξακανχλα 1 Πιαηεία θξα Σ.Κ Καιακαξηά, Θεζζαινλίθε Σει.: , Φαμ: , centre@komvos.edu.gr Σελίδα 2 από 28

3 Α. ΣΑΤΣΟΣΖΣΑ Τίηινο Αρ, απηή ε ηειεφξαζε! Μειεηψληαο ηηο αλαπαξαζηάζεηο ηεο ηειεφξαζεο ζηα θείκελα Εθαξκνγή ζελαξίνπ Υξπζνχια Σδαθιέξε Δεκηνπξγία ζελαξίνπ Λεπηέξεο Βεθξήο Δηδαθηηθό αληηθείκελν Νενειιεληθή Γιψζζα Τάμε Β Γπκλαζίνπ Σρνιηθή κνλάδα 1 ν Γπκλάζην Αικπξνχ Χξνλνινγία Απφ έσο Δηδαθηηθή/ζεκαηηθή ελόηεηα 6ε ελφηεηα: «Παξαθνινπζψ, ελεκεξψλνκαη θαη ςπραγσγνχκαη απφ δηάθνξεο πεγέο». 1ε ελφηεηα, Β κέξνο: «Σν ππνθείκελν». Δηαζεκαηηθό Όρη Χξνληθή δηάξθεηα 6 δηδαθηηθέο ψξεο Σελίδα 3 από 28

4 Χώξνο Φπζηθφο ρψξνο: Δληφο ζρνιείνπ: αίζνπζα δηδαζθαιίαο, εξγαζηήξην πιεξνθνξηθήο. Πξνϋπνζέζεηο πινπνίεζεο γηα δάζθαιν θαη καζεηή Σν ζελάξην πξνυπνζέηεη: Σε ρξήζε ςεθηαθνχ πίλαθα γηα ηελ θαιχηεξε απεηθφληζε ηεο δνκήο ησλ θεηκέλσλ. Δμνηθείσζε εθπαηδεπηηθνχ θαη καζεηψλ κε ηελ νκαδνζπλεξγαηηθή κέζνδν. Να είλαη δηαζέζηκν ην εξγαζηήξην πιεξνθνξηθήο. Δμνηθείσζε κε πξνγξάκκαηα δηαγξακκαηηθήο απεηθφληζεο ή λνεηηθψλ ραξηψλ. Εθαξκνγή ζηελ ηάμε Σν ζπγθεθξηκέλν ζελάξην εθαξκφζηεθε ζηελ ηάμε. Τν ζελάξην ζηεξίδεηαη Λεπηέξεο Βεθξήο, Αρ, απηή ε ηειεφξαζε! Μειεηψληαο ηηο αλαπαξαζηάζεηο ηεο ηειεφξαζεο ζηα θείκελα, Νενειιεληθή Γιψζζα Β Γπκλαζίνπ, Τν ζελάξην αληιεί -- Β. ΤΝΣΟΜΖ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ/ΠΔΡΗΛΖΦΖ Με ηε ζπγθεθξηκέλε εθαξκνγή νη καζεηέο ήξζαλ ζε επαθή κε θείκελα επηζηεκνληθά, δεκνζηνγξαθηθά, γεινηνγξαθίεο κε ηα νπνία κειέηεζαλ ηηο θνηλσληθέο αλαπαξαζηάζεηο ηεο ηειεφξαζεο σο κέζνπ καδηθήο επηθνηλσλίαο. Γφζεθαλ απφ ηε δηδάζθνπζα σο έλαπζκα θείκελα κε ηα νπνία «θαηαζθεπάδνληαη» ζεκεησηηθά θαη αλαπαξίζηαληαη νη εκπεηξίεο ησλ ζπγγξαθέσλ ζρεηηθά κε ηελ ηειεφξαζε. ην πιαίζην ηεο ίδηαο δηεξεχλεζεο κειεηήζεθαλ θαη νη Σελίδα 4 από 28

5 γισζζηθέο, ιεμηθνγξακκαηηθέο επηινγέο ησλ ζπληαθηψλ ησλ θεηκέλσλ, ψζηε νη καζεηέο λα απνθηήζνπλ επίγλσζε ησλ δηαδηθαζηψλ κε ηηο νπνίεο «θαηαζθεπάδνληαη» ηα θείκελα σο ζεκεησηηθά ζπζηήκαηα. Ωο κέζν γηα ηελ παξαπάλσ πξνζέγγηζε αμηνπνηήζεθαλ νη βαζηθέο δνκέο ηεο πξφηαζεο: Τπνθείκελν-Ρήκα-Αληηθείκελν, Τπνθείκελν-Ρήκα-Καηεγνξνχκελν θαη Τπνθείκελν-Ρήκα (ακεηάβαην), ψζηε λα αληηιεθζνχλ ηνπο κεηέρνληεο (νπζηαζηηθά) θαη ηηο δηαδηθαζίεο (ξεκαηηθέο θξάζεηο). Έγηλε πξνζπάζεηα λα απινπνηεζεί ην λφεκα ησλ θεηκέλσλ θαη λα κπνξέζνπλ νη καζεηέο λα απνδψζνπλ κε απιέο πξνηάζεηο ην λφεκα πνπ κεηαβηβάδεηαη κέζσ ησλ ζπγθεθξηκέλσλ θεηκέλσλ. ηε ζπλέρεηα, εθηίκεζαλ θαη εξκήλεπζαλ ηηο ζπγθεθξηκέλεο αλαπαξαζηάζεηο κε βάζε θαη ηηο δηθέο ηνπο εκπεηξίεο θαη ηηο πξνζέγγηζαλ θξηηηθά: νη πεξηζζφηεξνη ζπκθψλεζαλ θαη ηαπηίζζεθαλ κε ηνπο ζπληάθηεο ησλ θεηκέλσλ. Σέινο, θιήζεθαλ λα παξαγάγνπλ ηα δηθά ηνπο θείκελα γηα ηελ ηειεφξαζε, κε ηα νπνία απνηχπσζαλ ηηο δηθέο ηνπο απφςεηο θαη ζέζεηο. Γ. ΔΗΑΓΧΓΖ Σύιιεςε θαη ζεσξεηηθό πιαίζην 1. Γισζζνεθπαηδεπηηθή πξνζέγγηζε Σν ζπγθεθξηκέλν ζελάξην, φπσο ππνζηεξίδεη θαη ν ζπληάθηεο ηνπ, βαζίδεηαη ζηε πζηεκηθή Λεηηνπξγηθή Γξακκαηηθή (.Λ.Γ.) ηνπ M.A.K. Halliday, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε γξακκαηηθή πξνζέγγηζε ηεο γιψζζαο ζηεξίδεηαη ζηελ θνηλσληθή ζεψξεζε ηεο γιψζζαο (Halliday 1999 Λχθνπ 2000).. Με ηε γιψζζα «θαηαζθεπάδνπκε» λνήκαηα θαη αληαιιάζνπκε λνήκαηα κεηαμχ καο γηα λα γλσξίζνπκε θαη λα θαηαλνήζνπκε ηνλ θφζκν, ηνλ εαπηφ καο, ηνπο άιινπο θαη ηηο ζρέζεηο καο κε ηνπο άιινπο. Ζ ρξήζε ηεο γιψζζαο είλαη επηθνηλσληαθή θαη ε δηδαζθαιία ηεο, ζχκθσλα κε ηελ.λ.γ., πξέπεη λα ζηεξίδεηαη ζε πξαγκαηηθέο επηθνηλσληαθέο πεξηζηάζεηο Σελίδα 5 από 28

6 κέζσ ησλ νπνίσλ γελλψληαη νη ζεκαζίεο ηεο γιψζζαο. ηε.λ.γ. νη ζεκαζίεο, ην ζεκαζηνινγηθφ επίπεδν, είλαη ζην θέληξν ηνπ ελδηαθέξνληνο θαη ζηε ζπλέρεηα, ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν πξαγκαηψλνληαη ζην ιεμηθνγξακκαηηθφ επίπεδν. Σν θείκελν απνηειεί ηε βαζηθή ζεκαζηνινγηθή κνλάδα, ζηελ νπνία νξγαλψλνληαη ηα επηκέξνπο λνήκαηα, θαη αληηκεησπίδεηαη εληφο ησλ θνηλσληθψλ ηνπ ζπκθξαδνκέλσλ. Σν θείκελν απνηειεί έλα δπλακηθφ ζχλνιν λνεκάησλ πνπ πξνζδηνξίδεηαη απφ ην θνηλσληθνπνιηηηζηηθφ ζπγθείκελν, αιιά θαη απηφ, κε ηε ζεηξά ηνπ, πξνζδηνξίδεη ηελ θνηλσληθή θαη πνιηηηζκηθή πξαγκαηηθφηεηα, αλαπαξάγνληαο ή κεηαζρεκαηίδνληαο λνήκαηα. Σα λνήκαηα, νη ζεκαζίεο ηνπ θεηκέλνπ πξαγκαηψλνληαη κέζσ ζπγθεθξηκέλσλ γισζζηθψλ επηινγψλ πνπ θάλνπλ νη ρξήζηεο ηεο γιψζζαο, ζπλεηδεηά ή φρη. Οη ζεκαζίεο είλαη άξξεθηα δεκέλεο κε ιέμεηο θαη δνκέο, κε γξακκαηηθά ζπζηήκαηα ηεο γιψζζαο (π.ρ. ελεξγεηηθή παζεηηθή ζχληαμε, ρξήζε πιεζπληηθνχ ή εληθνχ αξηζκνχ, απξφζσπε πξνζσπηθή ζχληαμε θ.ιπ.) κε ηα νπνία νη ζεκαζίεο γίλνληαη ιέμεηο θαη δνκέο (wording). Σέινο, ζην θσλνινγηθφ επίπεδν, νη ιέμεηο γίλνληαη ερεηηθά ή γξαθεκαηηθά ζχκβνια. χκθσλα κε ηε.λ.γ. δηαθξίλνληαη ζε θάζε πξφηαζε ηξεηο ιεηηνπξγίεο: α) ε (αλα)παξαζηαηηθή ιεηηνπξγία (ideational function), κε ηελ νπνία θάζε ρξήζηεο ηεο γιψζζαο αλαπαξηζηά ηηο εκπεηξίεο ηνπ ζχκθσλα κε ηε δηθή ηνπ νπηηθή, β) ε δηαπξνζσπηθή (interpersonal function), κε ηελ νπνία ν ρξήζηεο ηεο γιψζζαο δηακνξθψλεη ηηο ζρέζεηο ηνπ κε ηνπο άιινπο πνπ κεηέρνπλ ζηελ επηθνηλσληαθή πεξίζηαζε θαη γ) ε θεηκεληθή (textual function), κε ηελ νπνία ν ρξήζηεο ηεο γιψζζαο νξγαλψλεη ηηο πιεξνθνξίεο ζε θείκελα ηνπ γξαπηνχ ή πξνθνξηθνχ ιφγνπ. Οη παξαπάλσ ιεηηνπξγίεο ζπλππάξρνπλ θαη ζπιιεηηνπξγνχλ ζην θείκελν αιιά γηα ιφγνπο παηδαγσγηθήο νηθνλνκίαο ζηε δηδαθηηθή πξάμε αμηνπνηείηαη ε κία απφ απηέο θάζε θνξά. ην ζπγθεθξηκέλν ζελάξην δφζεθε έκθαζε ζηελ αλαπαξαζηαηηθή ιεηηνπξγία ηεο πξφηαζεο θαη ζην ζχζηεκα ηεο κεηαβηβαζηηθφηεηαο (transitivity), ζηνπο Σελίδα 6 από 28

7 δξάζηεο/κεηέρνληεο (νπζηαζηηθά), ζηηο δηαδηθαζίεο (ξήκαηα) θαη ζηα θαηαζηαζηαθά ζηνηρεία (πξνζεηηθέο θξάζεηο δεισηηθέο επηξξεκαηηθψλ ζεκαζηψλ). Με ηελ ελ ιφγσ πξνζέγγηζε νη καζεηέο θαη νη εθπαηδεπηηθνί είραλ πεξηζζφηεξεο δπλαηφηεηεο πξνζέγγηζεο ηνπ λνήκαηνο ηνπ θεηκέλνπ θαη αμηνπνίεζήο ηνπ πεξηζζφηεξεο απφ φζεο ζα είραλ κε ηελ παξαδνζηαθή πξνζέγγηζε ηνπ ππνθεηκέλνπ ζην πιαίζην ηεο ζρνιηθήο γξακκαηηθήο, κε ηελ νπνία επηηπγράλεηαη ε απεηθφληζε ηεο δνκήο ηεο πξφηαζεο, ρσξίο φκσο απηφ λα βνεζάεη ζηε ζπλεθηηθή πνιπεπίπεδε επηθνηλσληαθή πξνζέγγηζε ηνπ θεηκέλνπ. Με ηελ αμηνπνίεζε ηεο.λ.γ. νη καζεηέο κπφξεζαλ λα γίλνπλ ζρεδηαζηέο ησλ θεηκέλσλ ηνπο θαη λα αληηκεησπίδνπλ θάζε θνξά ην ζπληαγκέλν ή ην πξνο ζχληαμε θείκελν σο έλα πξνο επίιπζε πξφβιεκα, ζην νπνίν θχξην δεηνχκελν είλαη ν ηδηαίηεξνο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν πξαγκαηψλνληαη, ή ζα πξαγκαησζνχλ, νη ιεηηνπξγίεο πνπ παξαπάλσ αλαθέξζεθαλ. Δπηπιένλ, νη καζεηέο κπφξεζαλ λα επηηχρνπλ ηνλ ζηφρν ηεο θξηηηθήο ζπλεηδεηνπνίεζεο κέζσ ηεο γισζζηθήο επίγλσζεο ηελ νπνία αλακθίβνια ε.λ.γ. θαιιηεξγεί. 2. Παηδαγσγηθή πξνζέγγηζε Ζ παηδαγσγηθή πξνζέγγηζε εληάζζεηαη ζην πιαίζην αξρψλ ηεο Κξηηηθήο Παηδαγσγηθήο θαη σο εθ ηνχηνπ δίλεη ζεκαζία ζηηο πξνεγνχκελεο εκπεηξίεο ηνπ καζεηή ζηνλ πξνθνξηθφ ιφγν. Ζ ελδπλάκσζε ησλ εθπαηδεπνκέλσλ δελ κπνξεί λα επηηεπρζεί ρσξίο νη ηειεπηαίνη λα έρνπλ θσλή θαη λα αμηψλνπλ λα αθνχγεηαη ε θσλή ηνπο. Οη πξνεγνχκελεο αληηιήςεηο ηνπο γηα ηελ πξαγκαηηθφηεηα είλαη ε βάζε γηα ηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία. Ζ ζπδήηεζε, ν δηάινγνο, πνπ ζηφρν έρεη ηε δηεξεχλεζε ησλ ζέζεσλ πνπ ήδε έρνπλ νη εθπαηδεπηηθνί θαη νη εθπαηδεπφκελνη, θαη ν πξνζδηνξηζκφο ηνπ ζηφρνπ, είλαη δηαδηθαζίεο νξγαληθά δεκέλεο κε ηελ εθπαηδεπηηθή πξαθηηθή, ψζηε ν πξνθνξηθφο ιφγνο ησλ καζεηψλ λα κε κέλεη «αγεθχξσηνο» κε ηνλ ιφγν ηνπ αλαιπηηθνχ πξνγξάκκαηνο θαη ηνπ δηδάζθνληνο (Giroux 1987: 23). Ζ Σελίδα 7 από 28

8 άπνςε απηή είλαη ζεκειηαθή ζε θάζε επνηθνδνκηζηηθή-θνλζηξνπθηηβηζηηθή ζεψξεζε (Au 2006: ). Ζ παηδαγσγηθή πξνζέγγηζε ηνπ New London Group, ησλ Πολςγπαμμαηιζμών, απνηειεί κηα θαιή πξαθηηθή πνπ πεξηιακβάλεη έλαλ ζαθή βεκαηηζκφ, ψζηε λα ππεξεηεζνχλ νη ζηφρνη ηνπ Κξηηηθνχ Γξακκαηηζκνχ. Ζ δηδαθηηθή πνξεία μεθηλά απφ ηα βηψκαηα θαη απφ ηνπο δηαζέζηκνπο νηθείνπο πφξνπο γξακκαηηζκνχ (θείκελα) ησλ καζεηψλ (Situated practice) θαη ζπλερίδεη ζηελ αλνηθηή δηδαζθαιία (Overt Instruction), κέζσ ηεο νπνίαο νη καζεηέο θαηαλννχλ ηα θεηκεληθά είδε αλαιχνληαο ηα ζπζηαηηθά ηνπο θαη ηε ζρέζε ηνπο κε ηα θνηλσληθά ζπκθξαδφκελα (Critical framing), ψζηε ζηε ζπλέρεηα λα επηρεηξήζνπλ λα αξζξψζνπλ ηνλ δηθφ ηνπο ιφγν δεκηνπξγψληαο ηα δηθά ηνπο θείκελα κεηαζρεκαηίδνληαο θείκελα πνπ αλέγλσζαλ θαη πξφηεξεο γισζζηθέο εκπεηξίεο (Transformed Practice) (Cope & Kalantzis 2000 Kalantzis & Cope 2001). Γ. ΚΔΠΣΗΚΟ-ΣΟΥΟΗ ΚΑΗ ΤΝΓΤΑΜΟ ΣΟΤ Γλώζεηο γηα ηνλ θόζκν, αμίεο, πεπνηζήζεηο, πξόηππα, ζηάζεηο δσήο πλεηδεηνπνίεζε αηνκηθψλ θαη ζπιινγηθψλ ζηάζεσλ απέλαληη ζηελ Σειεφξαζε. Δλεκέξσζε ζρεηηθά κε ηνπο θηλδχλνπο πνπ ππάξρνπλ ζηελ άθξηηε ζηάζε απέλαληη ζηελ Σειεφξαζε. Δπίγλσζε πξνθαηαιήςεσλ θαη ζηεξενηππηθψλ αληηιήςεσλ ζρεηηθά κε ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα. Γηακφξθσζε ππεχζπλεο θξηηηθήο ζηάζεο. Γλώζεηο γηα ηε γιώζζα πλεηδεηνπνίεζε ηεο ζηελήο ζρέζεο γιψζζαο θαη θνηλσλίαο. Οη καζεηέο θιήζεθαλ λα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ φηη ην θείκελν απνηειεί έλα δπλακηθφ ζχλνιν λνεκάησλ πνπ πξνζδηνξίδεηαη απφ ην θνηλσληθνπνιηηηζηηθφ ζπγθείκελν, αιιά θαη Σελίδα 8 από 28

9 απηφ, κε ηε ζεηξά ηνπ, πξνζδηνξίδεη ηελ θνηλσληθή θαη πνιηηηζκηθή πξαγκαηηθφηεηα. Δμνηθείσζε κε ηελ αλαπαξαζηαηηθή ιεηηνπξγία ησλ θεηκέλσλ. Ηθαλφηεηα κεηαζρεκαηηζκνχ θαη παξαγσγή θεηκέλσλ. Οη καζεηέο θιήζεθαλ λα παξαγάγνπλ θείκελα κε ηα νπνία ζα απνηππψλνπλ ηηο δηθέο ηνπο εκπεηξίεο ζρεηηθά κε ηελ Σειεφξαζε. Γξακκαηηζκνί Κιαζηθφο γξακκαηηζκφο Δμνηθείσζε ησλ καζεηψλ κε ηηο βαζηθέο δνκέο ηεο πξφηαζεο (Τπνθείκελν Καηεγφξεκα). Δμάζθεζε ζηελ αλάγλσζε γηα θαηαλφεζε θεηκέλσλ επηζηεκνληθνχ ιφγνπ. Δμάζθεζε ζηελ παξαγσγή γξαπηψλ θεηκέλσλ πνπ ζα αλήθνπλ ζε γλσζηά θεηκεληθά είδε. Νένη γξακκαηηζκνί Αμηνπνίεζε ησλ Νέσλ Σερλνινγηψλ ζηελ αλαδήηεζε πιηθνχ. Δμνηθείσζε κε πνιπηξνπηθά θείκελα ηεο ειεθηξνληθήο δεκνζηνγξαθίαο. Αμηνπνίεζε ςεθηαθψλ πξνγξακκάησλ γηα ηελ απεηθφληζε ηεο δνκήο ησλ θεηκέλσλ θαη ηελ θαιχηεξε θαηαλφεζή ηνπο. Κξηηηθφο γξακκαηηζκφο Δμάζθεζε καζεηψλ/καζεηξηψλ ζηελ θνηλσληθή θαη επηθνηλσληαθή θαηαλφεζε ησλ θεηκέλσλ. Γηακφξθσζε θξηηηθήο ζηάζεο απέλαληη ζηελ Σειεφξαζε. Μεηαζρεκαηηζκφο ηνπ ιφγνπ ησλ θεηκέλσλ απφ ηνπο καζεηέο θαη παξαγσγή θεηκέλσλ κε ηα νπνία απνηχπσζαλ ηε δηθή ηνπο θσλή. Δηδαθηηθέο πξαθηηθέο Ζ φιε πνξεία ηεο δηδαζθαιίαο αθνινχζεζε ην ζρήκα: Κάλσ θαη παξαθνινπζείο Σελίδα 9 από 28

10 Κάλσ θαη ζπκκεηέρεηο Κάλεηο θαη ζπκκεηέρσ Κάλεηο θαη παξαθνινπζψ. Μηα κεηαβηβαζηηθή αιιά ζπκκεηνρηθή πξαθηηθή ζην πιαίζην κηα επνηθνδνκεηηθήο δηδαζθαιίαο. Με ην ζελάξην δφζεθε ε δπλαηφηεηα ζηνπο καζεηέο/ηξηεο: Να αλαπηχμνπλ δεμηφηεηεο θξηηηθνχ γξακκαηηζκνχ ηφζν ζε επίπεδν θαηαλφεζεο φζν θαη ζε επίπεδν γξαθήο. Να αμηνπνηήζνπλ ηελ ςεθηαθή ηερλνινγία. Να αλαθαιχςνπλ πξνζσπηθνχο ηξφπνπο γξαθήο. Να αιιάμνπλ ζηάζε (επί ην ζεηηθφηεξν) απέλαληη ζηα δηθά ηνπο γξαπηά. Να ζπλεξγαζζνχλ κε ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο εληφο θαη εθηφο ηάμεο. Να αλαπηχμνπλ νκαδνζπλεξγαηηθέο δεμηφηεηεο. Να αλαζηνραζζνχλ ζρεηηθά κε ηα ηειηθά πξντφληα ηνπο. Να θξίλνπλ βάζεη θξηηεξίσλ ηηο δεκηνπξγίεο ησλ άιισλ νκάδσλ (εηεξναμηνιφγεζε). Δ. ΛΔΠΣΟΜΔΡΖ ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΖ ΠΡΟΣΑΖ Αθεηεξία Αθνξκή γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ ζελαξίνπ ήηαλ αθελφο ε ελεκέξσζε ηεο χιεο δηδαζθαιίαο ηεο 6 εο ελφηεηαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ηα Μ.Μ.Δ. θαη αθεηέξνπ ε κεγάιε επίδξαζε πνπ απηά αζθνχλ ηδηαίηεξα ζηνπο λένπο θαη ηα παηδηά-καζεηέο. Σύλδεζε κε ηα ηζρύνληα ζην ζρνιείν Σν ζελάξην ζπκθσλεί κε ηηο βαζηθέο αξρέο θαη θαηεπζχλζεηο, φπσο απηέο δηαηππψλνληαη ζην βηβιίν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ ηεο Νενειιεληθήο Γιψζζαο ηεο Β Γπκλαζίνπ (ΟΔΓΒ: 7). ην βηβιίν ηνπ εθπαηδεπηηθνχ (ΟΔΓΒ, 2006, Βιβλ. Δκπ/κος, Β Γςμ., 7) αλαθέξνληαη ξεηά ηα εμήο: Σελίδα 10 από 28

11 «Σν βηβιίν ηεο Νενειιεληθήο Γιψζζαο γηα ηελ Α Γπκλαζίνπ αθνινπζεί βαζηθέο αξρέο ηεο επηθνηλσληαθήο πξνζέγγηζεο ζηε γισζζηθή δηδαζθαιία, νη νπνίεο εκπινπηίδνληαη κε ηηο ζχγρξνλεο πξνηάζεηο ηεο Κεηκελνγισζζνινγίαο. Πην ζπγθεθξηκέλα: 1. Κέληξν ηεο γισζζηθήο δηδαζθαιίαο είλαη ην θείκελν κε ηηο πνιιέο θαη πνηθίιεο κνξθέο ηνπ (θεηκεληθά είδε), ηηο νπνίεο ζπλαληά ή ζα ζπλαληήζεη ν καζεηήο ζην άκεζν ή επξχηεξν πεξηβάιινλ ηνπ. Άξα αλαθεξφκαζηε ζε θπζηθά απζεληηθά «θείκελα», ρσξίο «θαθφβνπιεο» δηαθξίζεηο ζε αλψηεξα θαη θαηψηεξα θείκελα, ζε «θείκελα» ηα νπνία ππεξβαίλνπλ ηα φξηα ηνπ «παξαδνζηαθνχ» γξαπηνχ θεηκέλνπ θαη ζπλαληνχλ πνηθίιεο θεηκεληθέο κνξθέο ιφγνπ θαη εηθφλαο. 2. Πεδίν κειέηεο θαη εξγαζίαο είλαη ε γιψζζα ηνπ θεηκέλνπ. Κάζε γξακκαηηθφ, ζπληαθηηθφ ή άιιν γισζζηθφ θαηλφκελν δηδάζθεηαη κέζα απφ ην θείκελν θαη ηηο επηθνηλσληαθέο ζπληζηακέλεο ηνπ (πνκπφο, δέθηεο, επηθνηλσληαθή πεξίζηαζε, δίαπινο-κέζν επηθνηλσλίαο θηι.). Δίλαη θαλεξφ, ινηπφλ, φηη νδεγνχκαζηε επαγσγηθά ζηε ζεσξία κέζα απφ ηε κειέηε ησλ αληίζηνηρσλ θαηλνκέλσλ ζηα θείκελα. 3. ηφρνο ηεο κειέηεο ησλ γισζζηθψλ ζηνηρείσλ δελ είλαη ε ηππνπνηεκέλεκεραληζηηθή εθκάζεζε γισζζηθψλ θαλφλσλ, αιιά ε θαηαλφεζε ησλ ηξφπσλ κε ηνπο νπνίνπο θάζε γισζζηθφ θαηλφκελν ζπκβάιιεη ζηελ νξγάλσζεζπγθξφηεζε ηνπ θεηκέλνπ. 4. Σειηθφ δεηνχκελν θαη επηδίσμε ε ελεξγφο ζπκκεηνρή ησλ καζεηψλ ζηελ πξνζπάζεηα «αλαθάιπςεο» ησλ δνκηθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ θεηκέλνπ, ψζηε νη ίδηνη λα «ζπλζέζνπλ» ην δηθφ ηνπο, πξνθνξηθφ ή γξαπηφ, ιφγν ζε ζπγθεθξηκέλα πιαίζηα (δηαπξνζσπηθά, πνιηηηζκηθά θηι.) επηθνηλσλίαο. Ζ θεηκελνθεληξηθή θαη επηθνηλσληαθή πξνζέγγηζε ζηε δηδαθηηθή ηεο Γιψζζαο θαζίζηαηαη βαζηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ζην κάζεκα ηεο Νενειιεληθήο Γιψζζαο. Σελίδα 11 από 28

12 Δπηπιένλ, πνιιά απφ ηα θείκελα είλαη αλζνινγεκέλα ζε ζρνιηθά βηβιία. Αμηνπνίεζε ησλ ΤΠΕ Δηδηθφηεξα φζνλ αθνξά ζηελ αμηνπνίεζε ησλ ΣΠΔ ζηε δηδαζθαιία ηεο Νενειιεληθήο Γιψζζαο ζην ζπγθεθξηκέλν ζελάξην: 1. Οη ΣΠΔ ρξεζηκνπνηήζεθαλ σο παηδαγσγηθφ κέζν θαη αμηνπνηήζεθαλ γηα αλαδήηεζε θαη αλεχξεζε πνηθίινπ πεξηερνκέλνπ απζεληηθνχ γισζζηθνχ πιηθνχ (Κνπηζνγηάλλεο θ.ά. 2011: 18, 43). 2. Οη ΣΠΔ ρξεζηκνπνηήζεθαλ σο κέζα πξαθηηθήο γξακκαηηζκνχ. Οη καζεηέο άξζξσζαλ ιφγν θαη εμνηθεηψζεθαλ κε δηαθνξεηηθά ειεθηξνληθά πεξηβάιινληα παξαγσγήο ιφγνπ (επεμεξγαζηήο θεηκέλνπ) γηα ηε ζπγγξαθή θαη ζπκπαξαγσγή γξαπηνχ ιφγνπ, θαζψο θαη γηα ηελ νπηηθή απνηχπσζε ηεο δνκήο ησλ θεηκέλσλ (πίλαθεο λνεηηθνί ράξηεο). Κείκελα 1. «Αληαγσληζκφο δίρσο φξηα» Νεοελληνική Γλώζζα για ηο Γςμνάζιο. Σρ. Β αλαζεσξεκέλε έθδνζε. Αζήλα: ΟΔΓΒ. ζει Κψζηαο Βνχιγαξεο Ρηλνθεξίηηο!... Έναρ αιώναρ σπονογπάθημα 1899-επηκ. Βαζηιηθή Αικπάλε. Αζήλα: εθδ. Καζηαληψηε. ζει Καη ζην ζρνιηθφ βηβιίν Νεοελληνική Γλώζζα Β Γςμναζίος. ει Karl Popper John Condry Τηλεόπαζη, κίνδςνορ για ηη δημοκπαηία. Αζήλα: εθδ. Νέα χλνξα Α.Α. Ληβάλε. ζει Οη θαηεπζπλφκελεο πξνηηκήζεηο Θαλ. Γηαιθέηζε (εθεκ. Καθημεπινή, ) [ ] 5. Σειεφξαζε θαη εγθιεκαηηθφηεηα Μέηβεο Μφηζθα (Ηαλνπάξηνο 2006) [ ] 6. Γεινηνγξαθία [ ] 7. Γεινηνγξαθία Σελίδα 12 από 28

13 8. Γεινηνγξαθία [ ] Δηδαθηηθή πνξεία/ζηάδηα/θάζεηο Α Φάζε (1 ν δίσξν) Οη καζεηέο ρσξίζηεθαλ ζε ηξεηο νκάδεο αλάινγα κε ηηο πξνηηκήζεηο ηνπο. Όπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, ζεκαληηθή δηάζηαζε ζηελ πξνζέγγηζε ηεο Κξηηηθήο Παηδαγσγηθήο είλαη ε ελεξγνπνίεζε θαη αμηνπνίεζε ηνπ πξνθνξηθνχ ιφγνπ ησλ καζεηψλ. Ο ιφγνο ησλ θεηκέλσλ έπξεπε λα ζπλαληήζεη ηνλ πξνθνξηθφ ιφγν ησλ καζεηψλ. Γη απηφ θαη ζηελ πξψηε ψξα νη καζεηέο κε ηε κέζνδν ηεο ηδενζχειιαο θιήζεθαλ ζηηο νκάδεο ηνπο αξρηθά θαη ζηε ζπλέρεηα ζηελ νινκέιεηα λα δηαηππψζνπλ ζηάζεηο θαη ζπλαηζζήκαηα πνπ ηνπο γελλά ην άθνπζκα ηεο ιέμεο «ηειεφξαζε». Με ην πιηθφ ησλ ιέμεσλ-θξάζεσλ, πνπ νη ίδηνη νη καζεηέο έρνπλ θαηαγξάςεη, δηακνξθψζεθαλ νινθιεξσκέλα θείκελα κηθξήο έθηαζεο (1-2 παξάγξαθνη) (βι. Σεθκήξηα). Ζ παξαγσγή ησλ θεηκέλσλ νινθιεξψζεθε κέρξη ην ηέινο ηνπ πξψηνπ δίσξνπ, φπσο πξνβιέπεηαη θαη απφ ην ζπληάθηε ηνπ ζελαξίνπ. Εικόνα 1.Ιδεοθφελλα Σελίδα 13 από 28

14 Β Φάζε (1 ν θαη 2 ν δίσξν) ηε δεχηεξε θάζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ ζελαξίνπ νη καζεηέο ζην Δξγαζηήξην Πιεξνθνξηθήο αζρνιήζεθαλ θαηά νκάδεο κε ηα θχιια εξγαζίαο πνπ βξίζθνληαλ αλαξηεκέλα ζηηο νζφλεο ησλ ππνινγηζηψλ ηνπο. Πξνηηκήζεθαλ απφ ηε δηδάζθνπζα ηα θείκελα πνπ πξνηείλεη ν ζπληάθηεο ηνπ ζελαξίνπ θαη επηπιένλ θαη θάπνηα άιια πνπ επέιεμε ε ίδηα απφ ην δηαδίθηπν. Ζ πξνζέγγηζε ήηαλ απιή θαη ζχληνκε: α) Οη καζεηέο δηάβαζαλ ηα θείκελα ζησπειά. β) Γηεπθξηλίζηεθαλ θάπνηα δπζλφεηα ζεκεία ζην πιαίζην ησλ νκάδσλ. γ) ηε ζπλέρεηα νη καζεηέο θιήζεθαλ κέζα ζηηο νκάδεο ηνπο λα θαηαγξάςνπλ ηηο θχξηεο έλλνηεο γηα ηηο νπνίεο γίλεηαη ιφγνο ζην θείκελν. Σα βήκαηα ηεο αλάιπζεο ζπλνςίδνληαη ζηα παξαθάησ ηέζζεξα εξσηήκαηα: 1) Πνηνο είλαη ν δξάζηεο/εο (νη κεηέρνληεο) ζε θάζε παξάγξαθν ηνπ θεηκέλνπ; 2) ε πνηεο δηαδηθαζίεο εκπιέθνληαη; (Οη καζεηέο θαηέγξαςαλ δξάζηεο/κεηέρνληεο θαη δηαδηθαζίεο) (βι. Σεθκήξηα). 3) Απνηππψζηε ζε έλαλ πίλαθα ή ελλνηνινγηθφ ράξηε ηε δνκή ηνπ θεηκέλνπ (πξνηάζεθε απφ ηε δηδάζθνπζα ην smartart ηνπ word ή ην (βι. Σεθκήξηα). 4) Με πνηνλ ηξφπν αλαπαξίζηαηαη ε Σειεφξαζε ή ν ηειεζεαηήο, ελ πξνθεηκέλσ, ζην θείκελν; (Οη καζεηέο έρνληαο απεηθνλίζεη ηε δνκή ηνπ θεηκέλνπ κπφξεζαλ λα θαηαιήμνπλ ζε ηεθκεξησκέλα ζπκπεξάζκαηα). Δπίζεο έγηλαλ θάπνηεο παξαηεξήζεηο ζρεηηθά κε ηηο πθνινγηθέο επηινγέο ησλ ζπληαθηψλ ησλ θεηκέλσλ. Αλαδεηήζεθαλ θαη επηζεκάλζεθαλ ηα βαζηθφηεξα ζρήκαηα ιφγνπ, φπσο ε εηξσλεία, ε ζπλεθδνρή, ε πξνζσπνπνίεζε, ε παξνκνίσζε, ε κεηαθνξά θαη δηεπθξηλίζηεθε ν ξφινο ηνπο κέζα ζηα θείκελα. ην θείκελν 4 νη καζεηέο επεζήκαλαλ ηελ αλάπηπμε παξαγξάθνπ κε αλαινγία. Σελίδα 14 από 28

15 ηε ζπλέρεηα δφζεθαλ ηξεηο γεινηνγξαθίεο (θείκελα 6,7,8), κία γηα θάζε νκάδα, ρσξίο ιφγηα, θαη θιήζεθαλ νη καζεηέο λα γξάςνπλ ην δηθφ ηνπο θείκελν (βι. Σεθκήξηα). Σίηινο ηνπ άξζξνπ ήηαλ: «Αρ! Απηή ε ηειεφξαζε». ηελ πξψηε παξάγξαθν έδσζαλ ηηο ζπλήζεηο αλαπαξαζηάζεηο γηα ηελ ηειεφξαζε, φπσο ζηε γεινηνγξαθία, θαη ζηε ζπλέρεηα, παξέζεζαλ ε δηθή ηνπο άπνςε γηα ηελ ηειεφξαζε. ηφρνο ηεο άζθεζεο ήηαλ λα ζπλεηδεηνπνηήζνπλ νη καζεηέο ηηο ζπιινγηθέο αλαπαξαζηάζεηο γηα ηελ ηειεφξαζε θαη λα αληηπαξαζέζνπλ ηε δηθή ηνπο άπνςε. Οη καζεηέο είραλ ηελ ειεπζεξία λα επηιέμνπλ αλ ζα δηαθνξνπνηεζνχλ ή αλ ζα ππνζηεξίμνπλ αληίζεηε άπνςε ή αλ ζα ζπκθσλήζνπλ θαη ζα ππνζηεξίμνπλ ηελ άπνςε πνπ απεηθφληδε ε γεινηνγξαθία. ην ηέινο ε θάζε νκάδα αμηνιφγεζε ηηο δεκηνπξγίεο ησλ άιισλ νκάδσλ, κε θξηηήξηα ηε δνκή θαη ηελ πιεξφηεηα ηνπ πεξηερνκέλνπ ζε ζρέζε θπξίσο κε ηα επηρεηξήκαηα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ. Σελίδα 15 από 28

16 Σ. ΦΤΛΛΟ/Α ΔΡΓΑΗΑ Α. ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΗΑ (ΚΟΗΝΟ ΓΗΑ ΟΛΔ ΣΗ ΟΜΑΓΔ) Κείκελν 1 : «Αληαγσληζκφο δίρσο φξηα» ην Νεοελληνική Γλώζζα για ηο Γςμνάζιο. ηρ. Β αλαζεσξεκέλε έθδνζε. Αζήλα: ΟΔΓΒ. ζει. 46. ΑΝΣΑΓΩΝΗΜΟ ΓΗΥΩ ΟΡΗΑ Γεθάδεο ζεηξέο, ε κία κεηά ηελ άιιε! Σειεπαηρλίδηα παληφο είδνπο! Σαηλίεο άθζνλεο! Θα ιεγε θαλείο φηη ε κηθξή νζφλε είλαη ν παξάδεηζνο ηεο ςπραγσγίαο. Ωζηφζν, αληί ηνπ ρακφγεινπ ηεο επραξίζηεζεο θαη ηεο ραξάο, πνπ ζα πξεπε λα αλζεί ζηα ρείιε ηνπ θαινρνξηαζκέλνπ ηειεζεαηή, κηζνπλίγνληαη χβξεηο θαη επηθσλήκαηα εθλεπξηζκνχ, θαζψο εθείλνο επηδίδεηαη ζ έλα μέθξελν zapping, θαζψο αλαδεηεί έλα, έζησ έλα, πξφγξακκα πνπ λα κπνξεί λα απνιαχζεη απφ ηελ αξρή σο ην ηέινο. Αληί ηεο γιπθηάο ηθαλνπνίεζεο απφ ηελ θαζεκεξηλή ςπραγσγία ληψζεη εμαγξησκέλνο απφ ηελ έιιεηςε ζεβαζκνχ, ηελ νπνία επηδεηθλχνπλ θαζεκεξηλψο ηα θαλάιηα, ηξνπνπνηψληαο θαηά πσο ηα βνιεχεη ηα πξνγξάκκαηά ηνπο θαη, ην ρεηξφηεξν, βνκβαξδίδνληάο ηνλ κε δηαθεκίζεηο, αθνχ ηνπ αθαηξνχλ θαη ηελ παξακηθξή δπλαηφηεηα απφιαπζεο. Αληί λα απνιακβάλεη ηνπο θήπνπο κηαο ηειενπηηθήο Δδέκ, ν ηειεζεαηήο βξίζθεηαη λα βξάδεη καδί κε ηα απνξξππαληηθά, ηα γαξηδάθηα θαη ηηο λέεο κάξθεο θέηζαπ, ζηα θαδάληα κηαο γπάιηλεο θφιαζεο, αηψληα ζαξξείο, ηηκσξεκέλνο, γηαηί δνθίκαζε ηνλ απαγνξεπκέλν θαξπφ ηνπ ηειερεηξηζηεξίνπ. Έηζη, κνηάδεη λα πιεξψλεη ηελ επηζπκία ηνπ γηα αθζνλία θαη πνηθηιία, θαη ην κηθξφ θνπηί, πνπ αιιάδεη θαλάιηα, έγηλε βφκβα ζηα ρέξηα ηνπ, θαζψο ηα θνπκπηά ηνπ ππξνδνηνχλ εθξήμεηο ζπκνχ θάζε ζρεδφλ θνξά πνπ ηα παηάεη. Ήηαλ επφκελν λα ζπκβεί θάηη ηέηνην, θαζψο ν ηειεπηαίνο πνπ ιακβάλεηαη ππφςε κέζα ζηε ζχγρπζε ηεο κάρεο ηνπ αληαγσληζκνχ ησλ θαλαιηψλ είλαη ν ηειεζεαηήο. Ο ιφγνο, άιισζηε, πνπ πξνγξακκαηίδνληαη νκνεηδή πξνγξάκκαηα ηελ Σελίδα 16 από 28

17 ίδηα ψξα είλαη δηφηη ζηφρνο ηνπ θάζε θαλαιηνχ είλαη ε δηεθδίθεζε φζν ην δπλαηφλ κεγαιχηεξεο κεξίδαο ηνπ θνηλνχ, θάζε ζηηγκή, θαη φρη λα δψζεη ηε δπλαηφηεηα ζην ζεαηή λα επηιέμεη απφ κηα πνηθηιία ζεακάησλ, δηφηη ηφηε ζα κνηξάδνληαλ ηα πνζνζηά ζεακαηηθφηεηαο εμίζνπ κεηαμχ ησλ θαλαιηψλ. Αθφκε θαη νη δηαθεκηζηηθέο δψλεο είλαη ζρεδφλ ζπγρξνληζκέλεο, έηζη ψζηε λα κελ ππάξρεη ειπίδα δηαθπγήο γηα ηνλ ηειεζεαηή. Άιισζηε γηα ηηο δηαθεκίζεηο γίλεηαη φιε ε «θαζαξία» ηνπ πξνγξακκαηηζκνχ. (Απφ ηνλ εκεξήζην ηχπν, Μάξηηνο 1992) Κείκελν 2 ΟΗ ΚΑΣΔΤΘΤΝΟΜΔΝΔ ΠΡΟΣΗΜΖΔΗ Απηήλ ηελ πεξίνδν ηα δηάθνξα θαλάιηα ηεο ηδησηηθήο ηειεφξαζεο δηαθεκίδνπλ ηα λέα ηνπο πξνγξάκκαηα. Παξαηεξνχκε σζηφζν, φηη ν αληαγσληζκφο, ν νπνίνο ππνηίζεηαη φηη ζα έπξεπε λα ζπκβάιιεη ζηε δεκηνπξγία θαιχηεξσλ πξντφλησλ θαη ζηνλ πινπξαιηζκφ ησλ επηινγψλ, νδεγεί αληίζεηα ζε κηα δηαξθή πηψζε ησλ πνηνηήησλ θαη ζε κηα φιν θαη κεγαιχηεξε νκνηνκνξθία. Οη ππεχζπλνη γηα ηα ηειενπηηθά πξνγξάκκαηα ππνζηεξίδνπλ ζπλήζσο φηη ε ηειεφξαζε δελ είλαη παξά έλαο θαζξέπηεο ηεο θνηλσλίαο καο. Πξφθεηηαη βέβαηα γηα έλα βνιηθφ άιινζη, πνπ ηνπο ρξεζηκεχεη γηα λα δηθαηνινγνχλ ηηο-ζπρλά απαξάδεθηεο- επηινγέο ηνπο. Οθείινπκε φκσο, λα αλαγλσξίζνπκε φηη φινη εκείο πνπ αζθνχκε θξηηηθή ζηελ θαθή πνηφηεηα ησλ ηειενπηηθψλ πξνγξακκάησλ ζα ήκαζηαλ πην αμηφπηζηνη, αλ δελ επηβξαβεχνπκε σο ζεαηέο απηφ πνπ ζηηγκαηίδνπκε κε ην δεκφζην ιφγν καο. Δθηφο απφ ηε δηθή καο επζχλε, ππάξρεη σζηφζν θαη ε ηάζε απηψλ πνπ απνθαζίδνπλ γηα ηα ηειενπηηθά πξνγξάκκαηα λα ζεσξνχλ ην θνηλφ πεξηζζφηεξν απαίδεπην θαη πην επηξξεπέο ζηνλ εθρπδατζκφ απφ φζν είλαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα. Τπάξρεη βέβαηα πάληα ε δπλαηφηεηα λα θιείλνπκε ηελ ηειεφξαζε πνπ καο πξνζθέξεη ρακειήο πνηφηεηαο πξνγξάκκαηα. Μπνξνχκε λα πηνζεηήζνπκε κηα θξηηηθή ή Σελίδα 17 από 28

18 εηξσληθή ζηάζε απέλαληη ζην ηειενπηηθφ κέζν, ρσξίο θαη αλάγθε λα ην δαηκνλνπνηνχκε. Αλ θάπνηνο δελ έρεη ηίπνηε άιιν εθηφο απφ ηελ ηειεφξαζε ζηε δσή ηνπ, έρεη θαη απηφο κεξίδην επζχλεο γηα ηελ απψιεηα ηεο απηνλνκίαο ηνπ. Σν πεδίν ζην νπνίν νη θξηηηθέο αληηζηάζεηο είλαη εθ ησλ πξαγκάησλ ειάρηζηεο ή αλχπαξθηεο θαη επνκέλσο εθδειψλεηαη αθφκα πην αξλεηηθά ε ηθαλφηεηα ηεο ηειεφξαζεο λα εηζβάιιεη παληνχ, είλαη θπξίσο εθείλν ηεο παηδηθήο ειηθίαο. Πξηλ απφ κεξηθά ρξφληα, ζε έλα δεκνηηθφ ζρνιείν ζην Σνξίλν, κηα δαζθάια δήηεζε απφ ηνπο κηθξνχο καζεηέο ηεο λα κε δνπλ ηειεφξαζε γηα κηα βδνκάδα θαη έπεηηα λα θαηαγξάςνπλ θαη λα ζρνιηάζνπλ ζην εκεξνιφγηφ ηνπο απηήλ ηελ εκπεηξία. Σα παηδηά πεξηέγξαςαλ απηέο ηηο επηά εκέξεο ζαλ κηα ζθιεξή θαη βαζαληζηηθή δνθηκαζία. Έλησζαλ ιππεκέλα ζα λα ηνπο είρε αθαηξεζεί ην αγαπεκέλν ηνπο παηρλίδη. Γελ ήμεξαλ ηη λα θάλνπλ ζηνλ ειεχζεξν ρξφλν ηνπο, ζαλ λα είραλ ράζεη ηνλ επηζηήζην θίιν ηνπο, πνπ ηνπο ζπληξφθεπε ζηηο θαζεκεξηλέο ηνπο δξαζηεξηφηεηεο. Πξνθαλψο είλαη αλεζπρεηηθφ ην γεγνλφο φηη ε ηειεφξαζε είρε αθαηξέζεη απφ ηα παηδηά ηελ ειεπζεξία ηεο θαληαζίαο πνπ ζπλνδεχεη ηελ παηδηθή λεφηεηα Ζ ηειεφξαζε, επνκέλσο, δελ είλαη απιψο έλα νπδέηεξν ηερληθφ εξγαιείν πνπ αλαπαξηζηά ηνλ θφζκν ή «θαζξεθηίδεη» ηελ θνηλσλία, αιιά είλαη έλα παλίζρπξν κέζν πνπ επεξεάδεη θαη ζπρλά δηακνξθψλεη ηελ θξίζε καο γηα ηνλ θφζκν. Γη απηφ θαη ην ρξένο φζσλ δηαρεηξίδνληαη κηα ηέηνηα δχλακε είλαη λα αλαινγίδνληαη απηνθξηηηθά ηελ εζηθή, πλεπκαηηθή θαη πνιηηηθή ηνπο επζχλε θαη λα κελ ππνηάζζνπλ ηελ εξγαζία ηνπο απνθιεηζηηθά ζε εκπνξηθέο ζθνπηκφηεηεο. (Θαν. Γιαλκέηζη, εθ.καθημεπινή.) Κείκελν 3 Σελίδα 18 από 28

19 Απφζπαζκα απφ Karl Popper John Condry Τηλεόπαζη, κίνδςνορ για ηη δημοκπαηία. Αζήλα: εθδ. Νέα χλνξα Α.Α. Ληβάλε. ζει Τειεόξαζε, θίλδπλνο γηα ηε δεκνθξαηία Ζ ηειεφξαζε επεξεάδεη ηηο πεπνηζήζεηο, ηηο αμίεο θαη ηηο ζπκπεξηθνξέο ησλ ηειεζεαηψλ, δελ ηνπο επεξεάδεη φινπο, φκσο, κε ηνλ ίδην ηξφπν. Ζ επηξξνή ηεο πνηθίιιεη αλάινγα κε ην ρξφλν πνπ νη άλζξσπνη πεξλνχλ κπξνζηά ζηελ νζφλε θαη αλάινγα κε ην πεξηερφκελν ησλ εθπνκπψλ. Δμάιινπ, ην επίπεδν κφξθσζεο ηνπ ηειεζεαηή, ην θνηλσληθφ πεξηβάιινλ ηνπ -θαη ηδηαίηεξα ε νηθνγέλεηα- είλαη παξάγνληεο πνπ θαζνξίδνπλ ζε πνιχ ζεκαληηθφ βαζκφ ηελ επηξξνή πνπ αζθεί ε ηειεφξαζε. Δμαηηίαο ηνπ γεγνλφηνο φηη νη νηθνγέλεηεο ζπάληα ελδηαθέξνληαη λα επέκβνπλ, θαζψο θαη ηνπ φηη ην ζρνιείν παξακέλεη εμίζνπ αδηάθνξν γηα ηελ ηειεφξαζε, ηα παηδηά δελ κπνξνχλ λα ππνινγίδνπλ παξά κφλν ζηνπο εαπηνχο ηνπο γηα λα δψζνπλ έλα λφεκα ζε φζα ηνχο παξνπζηάδεη απηφ ην κέζν επηθνηλσλίαο. Αλ ε ηειεφξαζε αζθεί κία ηέηνηα επηξξνή ζηνπο λένπο, είλαη αθξηβψο επεηδή νη ππφινηπνη ζεζκνί πνπ αζρνιηνχληαη κε ηα παηδηά ιεηηνπξγνχλ ηφζν άζρεκα ζήκεξα. ε άιιεο επνρέο, ζε άιια κέξε, ε ηειεφξαζε ζα κπνξνχζε λα είρε δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα. Φαίλνκαη ξνκαληηθφο, φηαλ ζθέθηνκαη φηη, ζηε δηάξθεηα ησλ πξνεγνχκελσλ αηψλσλ, νη κχζνη θαη ηα παξακχζηα θαηείραλ ζεκαληηθή ζέζε ζηε δσή ησλ παηδηψλ θαη φηη, αλ θαη δελ έρεη πεξάζεη πνιχο θαηξφο απφ ηφηε, ηα δηάβαδαλ ζηα κηθξφηεξα παηδηά θαη ελζάξξπλαλ ηα κεγαιχηεξα ζε απηή ηε δξαζηεξηφηεηα; ήκεξα, ζε πνιιέο νηθνγέλεηεο, ε ηειεφξαζε έρεη αληηθαηαζηήζεη ηα παξακχζηα κε ζχγρξνλεο ηζηνξίεο, νκνηνγελείο, ιηγφηεξν, φκσο, αξκνληθέο. Ο ρξφλνο πνπ πεξλνχλ ηα παηδηά βιέπνληαο ηειεφξαζε η απνκαθξχλεη απφ ην δηάβαζκα, «ε ηθαλφηεηά ηνπο λα δηαβάδνπλ είλαη πνιχ ιίγν αλεπηπγκέλε». Δμάιινπ, δε δίλεηαη πηα κεγάιε ζεκαζία ζε απηή ηε δξαζηεξηφηεηα. Σα παηδηά Σελίδα 19 από 28

20 παξαδίδνληαη ζηα ρέξηα κηαο άπηζηεο ππεξέηξηαο, ε νπνία ην κφλν πνπ ηνπο πξνζθέξεη είλαη «αζπλάξηεηεο ηζηνξίεο, φπνπ δξνπλ αλαθφινπζα πξφζσπα». Απφ πνιιέο απφςεηο, μαλαβξίζθνπκε ζηελ ηειεφξαζε πνιιά απφ ηα πξνβιήκαηα ηνπ ζρνιείνπ. Σν ηειεπηαίν δελ ελδηαθέξεηαη πηα γηα ηελ ηειεηφηεηα θαη ε ηειεφξαζε δελ θαιιηεξγεί πεξηζζφηεξν ηελ ηέρλε απηή. Ζ πεξηέξγεηα ησλ αλζξψπσλ πξνθαιείηαη νινέλα θαη ιηγφηεξν θαη δελ ηνπο δεηηέηαη πηα λα ζπκκεηέρνπλ - λα, ηνπιάρηζηνλ, έλα ζεκείν ζην νπνίν ην ζρνιείν θαη ε ηειεφξαζε θαίλεηαη φηη ζπκθσλνχλ. Γε γίλεηαη πηα ιφγνο γηα «εθπαίδεπζε» αιιά γηα «εμάζθεζε». Πνηνο αλαιακβάλεη ηελ επζχλε λα κεηαδψζεη ηηο εζηθέο αμίεο ζηα παηδηά; Σν ζρνιείν; Ζ νηθνγέλεηα; Ζ ηειεφξαζε, πάλησο, ζίγνπξα λαη. Οη αμίεο, φκσο, πνπ κεηαδίδεη είλαη απηέο πνπ ζέινπκε λα πηνζεηήζνπλ ηα παηδηά καο; Κείκελν 4 ΣΖΛΔΟΡΑΖ ΚΑΗ ΔΓΚΛΖΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ Καηά ηε δηάξθεηα ησλ ρξηζηνπγελληάηηθσλ δηαθνπψλ κνπ, δηάβαδα κηα αζελατθή εθεκεξίδα θαη ην κάηη κνπ έπεζε πάλσ ζε κηα ραξηησκέλε γεινηνγξαθία πνπ ε ιεδάληα έγξαθε: «Όρη ζηα λαξθσηηθά, λαη ζηελ TV καζηνπξψλεηο θαιχηεξα». Όηαλ ηε δηάβαζα γέιαζα, ην ζεψξεζα αζηείν. Όκσο φζν θη αλ αθνχγεηαη παξάμελν ε ηειεφξαζε είλαη ζε ζέζε λα δεκηνπξγήζεη ζρέζεηο εμάξηεζεο ην ίδην δξαζηηθέο φζν θαη κηα ηνμηθή νπζία. Γηαηί ην λα παξαθνινπζήζεηο κφλν κηα ελδηαθέξνπζα ζεηξά θαη θαηφπηλ λα θιείζεηο ηελ ηειεφξαζε είλαη φπσο ιέεη ν αδειθφο κνπ ζα λα ζέιεηο λα θαο κφλν κηα ηεγαλεηή παηάηα! Παηδηά απφ πέληε εηψλ έσο ειηθησκέλνη νγδφληα πέληε είλαη «θνιιεκέλνη» ζε θαζεκεξηλή βάζε κπξνζηά ζηε κηθξή νζφλε. Τπνινγίζηεθε απφ έξεπλα πνπ έγηλε φηη ζηηο ΖΠΑ έλα παηδί πνπ ηειεηψλεη ην Λχθεην έρεη πεξάζεη πεξηζζφηεξεο απφ ψξεο κπξνζηά ζην «ραδνθνχηη»! Σελίδα 20 από 28

21 Πξφθεηηαη ζαθψο γηα κεγάιε θαη αλεπαλφξζσηε βιάβε αλάινγε ηνπ εζηζκνχ. Όπσο ε θπζηθή ηξνθή κπαίλεη ζην ζψκα καο θαη σθειεί ηα δηάθνξα φξγαλα ηνπ (ε θαηαλάισζε γαιαθηνθνκηθψλ πξντφλησλ ζπληειεί ζηελ αλάπηπμε ησλ νζηψλ, ε θαηαλάισζε θξνχησλ απμάλεη ηελ αλνζνπνηεηηθή ηθαλφηεηα ηνπ νξγαληζκνχ θιπ), έηζη θαη ε πλεπκαηηθή ηξνθή ζπληεξεί θαη δξαζηεξηνπνηεί ην «δέθηε» δειαδή ην ζπλεηδεηφ θαη ην ππνζπλείδεην ηνπ αλζξψπνπ. Ό,ηη βιέπνπκε, αθνχκε, αληηιακβαλφκαζηε κε ηηο αηζζήζεηο καο, θαηαγξάθεηαη, αλαιχεηαη θαη αλαπαξάγεηαη αζπλείδεηα πνιιέο θνξέο φηαλ αληηδξάκε ζε αλχπνπην ρξφλν ζε θάπνην εμσηεξηθφ εξέζηζκα. Δμαηηίαο απηήο ηεο δηεξγαζίαο αηζζαλφκαζηε θαηά πεξίζηαζε, ήξεκνη, επηζεηηθνί ή ραξνχκελνη. Μέζσ απηήο ηεο δηεξγαζίαο ξπζκίδνληαη νη ζρέζεηο καο κε ηνπο θίινπο ηνπο γνλείο θαη ηνπο δαζθάινπο καο. Έλα παηδί ζηηο ΖΠΑ παξαθνινπζεί δνινθνλίεο απφ ηελ ηειεφξαζε ζηε δηάξθεηα ηεο ζρνιηθήο ηνπ δσήο. Σν παηδί απηφ φηαλ κεγαιψζεη είλαη πηζαλφ λα γίλεη δνινθφλνο γηαηί νη ηειεφξαζε ζπληεξεί θαη ζπληεξείηαη απφ ηελ εγθιεκαηηθφηεηα, ηε δηαδίδεη, ηελ αλαπαξάγεη θαη ίζσο ηελ θάλεη θαη ηξφπν δσήο γηα θάπνηνπο αλζξψπνπο. Σειηθφ ζπκπέξαζκα είλαη φηη φηαλ ζε κηα θνηλσλία ε θπξηφηεξε απαζρφιεζε ησλ λέσλ είλαη ε ηειεφξαζε κε πνηα ινγηθή ειπίδνπκε ζε κηα θαιχηεξε θνηλσλία κε ιηγφηεξε εγθιεκαηηθφηεηα; Πφηε άξαγε ε ηειεφξαζε απφ θαηάξα ζα γίλεη επινγία; Μάιινλ φηαλ ηα πξνγξάκκαηα απνθηήζνπλ θπξίσο παηδαγσγηθφ / επηκνξθσηηθφ θαη ςπραγσγηθφ ραξαθηήξα. Μέρξη λα γίλεη απηφ θιείζηε ηελ ηειεφξαζε. Τπάξρνπλ ηφζα θαιά βηβιία λα δηαβάζνπκε. Σν μέξσ φηη είλαη πνιχ δχζθνιν λα απνκαθξπλζνχκε απφ ηελ ηειεφξαζε, φκσο αο θάλνπκε κηα πξνζπάζεηα. Πηζηεχσ φηη ζα ππάξμνπλ πνιιαπιά νθέιε απφ κηα ηέηνηα απφπεηξα «απεμάξηεζεο». Μέηβεο Μόηζθα - Ιαλνπάξηνο 2006 Κείκελν 5 Κψζηαο Βνχιγαξεο Ρινοκερίτις!... Γςμναζίος. ει.100. Νεοελληνική Γλώζζα Β Σελίδα 21 από 28

22 Ρηλνθεξίηηο! Δάλ ν Ηνλέζθν ζην ζέαηξν ηνπ «παξαιφγνπ» έγξαςε ηνλ Ρινόκεπο, εκείο ζηελ Διιάδα ζηε ζχγρξνλε Διιάδα παίδνπκε ην έξγν ζη' αιήζεηα. Γηαηί, πξάγκαηη, έρνπκε θαηαληήζεη κηα ρψξα γεκάηε απφ ξηλφθεξνπο. Απφ παρχδεξκα πνπ δελ ελνρινχληαη απφ ηίπνηα, πνπ δελ ελδηαθέξνληαη γηα ηίπνηα θαη πνπ δνπλ κφλνλ γηα ηελ ηξνθή ηνπο. Σν ηξαγηθφ δε είλαη φηη θάζε κέξα βιέπνπκε γχξσ καο ηνπο ξηλφθεξνπο λα πιεζαίλνπλ θαη θάζε κέξα βιέπνπκε ηνπο αλζξψπνπο καο λα γίλνληαη θαη απηνί ξηλφθεξνη. Με κηα κφλνλ δηαθνξά: ζηελ ηαρχηεηα κεηακνξθψζεψο ηνπο. Γηαηί άιινη γίλνληαη ξηλφθεξνη ζε ιίγεο κέξεο θαη άιινη ρξεηάδνληαη κεξηθά ρξφληα γηα λα κεηακνξθσζνχλ ζηα παρχδεξκα απηά. Ζ ξηλνθεξίηηο απηή γηαηί γηα αζζέλεηα πξφθεηηαη είλαη επηδεκηθή θαη κεηαδίδεηαη απφ ηα «κίληηα». Σα νπνία έρνπλ θαηνξζψζεη λα δεκηνπξγήζνπλ ην θαηάιιειν «πεξηβάιινλ», ψζηε φρη κφλνλ λα αλαπηχζζνληαη ηα κηθξφβηα ηεο ξηλνθεξίηηδνο, αιιά θαη πνπ είλαη θαη ην ηξαγηθφηεξν λα κεηαδίδνληαη θαη λα δηαρένληαη ζε φιε ηε ρψξα. Καη ελψ ζηα παιηά ρξφληα είραλ ηα ινηκνθαζαξηήξηα θαη ηελ «θαξαληίλα», ζήκεξα δελ ππάξρεη κέξνο γηα λα «θξπθηεί» θαλείο θαη λα γιπηψζεη. Γηαηί ηα «κίληηα» θαη πξν παληφο ηα ειεθηξνληθά πεξλάλε θάζε πξνζηαηεπηηθφ θξάγκα, θάζε ηείρνο θαη κεηαθέξνπλ ηνλ «ηφ ηεο ξηλνθεξίηηδνο» παληνχ. [ ] Καη θπζηθά ηα «κίληηα» ζθνξπάλε αθεηδψο κεγάιεο δφζεηο ηνπ «ηνχ». «ίξηαι» νη γλσζηέο «ζαπνπλφπεξεο», «talk shows», αγρσηηθέο εηδήζεηο, θαηαζηξνθνινγίεο, ζεμ ζε φιεο ηηο κνξθέο (ήπην ή ζθιεξφ), ηειεπαηρλίδηα, «αζιεηηθέο ζπλαληήζεηο», δεκηνπξγνχλ ην θαηάιιειν πεξηβάιινλ κέζα ζην νπνίν ν «ηφο» αλαπηχζζεηαη θαη κεηαδίδεηαη, ελψ θαη ν νξγαληζκφο ησλ αλζξψπσλ εμαζζελεί θαη γίλεηαη επθνιφηεξα επάισηνο. Έηζη ν απιφο πνιίηεο δεη ζπλερψο ζε έλα θιίκα αγσλίαο, άγρνπο, αβεβαηφηεηαο, βιέπνληαο γχξσ ηνπ έλαλ θφζκν πνπ ηνπ δεκηνπξγνχλ ηα «κίληηα». Έλαλ θφζκν θαληαζηηθφ, πνπ είηε ηνλ θαιεί φπσο ε Κίξθε γηα λα ηνλ κεηαβάιεη ζε ρνίξν, είηε ηνλ απσζεί θαη ηνλ θνβίδεη. Καη ζηηο δχν φκσο πεξηπηψζεηο ηνλ αλαγθάδεη λα ζηξαθεί πξνο ηνλ εαπηφ ηνπ. Όρη, βέβαηα, γηα λα ελδνζθνπεζεί, αιιά γηα λα «θνπξληάζεη». [ ] Σελίδα 22 από 28

23 Πψο αληηκεησπίδεηαη, φκσο, ε ξηλνθεξίηηο απηή; Σν πξφβιεκα είλαη φρη κφλνλ δχζθνιν αιιά θαη άιπην. Πψο ζα κπνξέζνπκε δειαδή λα μαλακεηακνξθψζνπκε ηνπο ξηλφθεξνπο ζε «αλζξψπνπο»; [ ] ηε δνθεξή απηή πξννπηηθή έλα κφλν κέλεη ζε φζνπο δελ έρνπλ αθφκα πξνζβιεζεί απφ ηε «ξηλνθεξίηηδα». Να θσλάμνπλ θαη απηνί φπσο ν Μπεξαλδέ: «Όρη, δελ ζα ζπλζεθνινγήζσ! ΓΔΝ ΘΑ ΓΗΝΩ ΑΝ ΚΗ ΔΑ!» (Γιαηηπείηαι η οπθογπαθία ηος ζςγγπαθέα) Κψζηαο Βνχιγαξεο, Έναρ αιώναρ σπονογπάθημα , επηκ. Βαζηιηθή Αικπάλε, εθδ. Καζηαληψηε, ) Πνηνο είλαη ν δξάζηεο/εο (νη κεηέρνληεο) ζε θάζε παξάγξαθν ηνπ θεηκέλνπ; 2) ε πνηεο δηαδηθαζίεο εκπιέθνληαη; (Οη καζεηέο θαηέγξαςαλ δξάζηεο/κεηέρνληεο θαη δηαδηθαζίεο) (βι. ηεθκήξηα). 3) Απνηππψζηε ζε έλαλ πίλαθα ή ελλνηνινγηθφ ράξηε ηε δνκή ηνπ θάζε θεηκέλνπ(βι. ηεθκήξηα). 4) Με πνηνλ ηξφπν αλαπαξίζηαηαη ε Σειεφξαζε ή ν ηειεζεαηήο, ελ πξνθεηκέλσ, ζε θάζε θείκελν; Οη καζεηέο έρνληαο απεηθνλίζεη ηε δνκή ηνπ θαζελφο θεηκέλνπ κπφξεζαλ λα θαηαιήμνπλ ζε ηεθκεξησκέλα ζπκπεξάζκαηα. Β1. ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΗΑ Σελίδα 23 από 28

24 Αθνχ παξαηεξήζεηε πξνζεθηηθά ηε γεινηνγξαθία, λα ζπληάμεηε άξζξν αθνινπζψληαο ηελ παξαθάησ δνκή: Σίηινο άξζξνπ: «Ατ! Αστή η τηλεόραση» ηελ 1ε παξάγξαθν παξνπζηάδεηε ηελ άπνςε πνπ αλαπαξάγνπλ ηα θείκελα πνπ δηαβάζαηε. (π.ρ. Πνιινί ππνζηεξίδνπλ πσο ε ηειεφξαζε.) ηε 2ε παξάγξαθν εθθξάδεηε ηε δηθή ζαο άπνςε γηα ην ζέκα. Ζ άπνςή ζαο κπνξεί λα είλαη: α) αληίζεηε (π.ρ. Ωζηφζν, θαηά ηε γλψκε καο.) β) θάπσο δηαθνξεηηθή (π.ρ. χκθσλα κε ηε δηθή καο εκπεηξία ηα πξάγκαηα είλαη θάπσο δηαθνξεηηθά ) γ) ίδηα αιιά πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξε έληνλε (π.ρ. Σν πξφβιεκα λνκίδνπκε φηη είλαη πνιχ ρεηξφηεξν.) θαη δ) άιιε. Β2. ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΗΑ Σελίδα 24 από 28

25 Αθνχ παξαηεξήζεηε πξνζεθηηθά ηε γεινηνγξαθία, λα ζπληάμεηε άξζξν αθνινπζψληαο ηελ παξαθάησ δνκή: Σίηινο άξζξνπ: «Ατ! Αστή η τηλεόραση» ηελ 1ε παξάγξαθν παξνπζηάδεηε ηελ άπνςε πνπ αλαπαξάγνπλ ηα θείκελα πνπ δηαβάζαηε. (π.ρ. Πνιινί ππνζηεξίδνπλ πσο ε ηειεφξαζε.) ηε 2ε παξάγξαθν εθθξάδεηο ηε δηθή ζαο άπνςε γηα ην ζέκα. Ζ άπνςή ζαο κπνξεί λα είλαη: α) αληίζεηε (π.ρ. Ωζηφζν, θαηά ηε γλψκε καο.) β) θάπσο δηαθνξεηηθή (π.ρ. χκθσλα κε ηε δηθή καο εκπεηξία ηα πξάγκαηα είλαη θάπσο δηαθνξεηηθά ) γ) ίδηα αιιά πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξε έληνλε (π.ρ. Σν πξφβιεκα λνκίδνπκε φηη είλαη πνιχ ρεηξφηεξν.) θαη δ) άιιε. Β3. ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑΗΑ Σελίδα 25 από 28

26 Αθνχ παξαηεξήζεηε πξνζεθηηθά ηε γεινηνγξαθία, λα ζπληάμεηε άξζξν αθνινπζψληαο ηελ παξαθάησ δνκή: Σίηινο άξζξνπ: «Ατ! Αστή η τηλεόραση» ηελ 1ε παξάγξαθν παξνπζηάδεηε ηελ άπνςε πνπ αλαπαξάγνπλ ηα θείκελα πνπ δηαβάζαηε. (π.ρ. Πνιινί ππνζηεξίδνπλ πσο ε ηειεφξαζε.) ηε 2ε παξάγξαθν εθθξάδεηο ηε δηθή ζαο άπνςε γηα ην ζέκα. Ζ άπνςή ζαο κπνξεί λα είλαη: α) αληίζεηε (π.ρ. Ωζηφζν, θαηά ηε γλψκε καο.) β) θάπσο δηαθνξεηηθή (π.ρ. χκθσλα κε ηε δηθή καο εκπεηξία ηα πξάγκαηα είλαη θάπσο δηαθνξεηηθά ) γ) ίδηα αιιά πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξε έληνλε (π.ρ. Σν πξφβιεκα λνκίδνπκε φηη είλαη πνιχ ρεηξφηεξν.) θαη δ) άιιε. Σελίδα 26 από 28

27 Ε. ΑΛΛΔ ΔΚΓΟΥΔ ε κηα άιιε εθδνρή, ζχκθσλα κε ην ζπληάθηε ηνπ ζελαξίνπ, ζα κπνξνχζε λα ζπλδπαζηεί ε πξνζέγγηζε ηεο αλαπαξαζηαηηθήο ιεηηνπξγίαο ηνπ θεηκέλνπ κε ηελ θεηκεληθή θαη ηε δηαπξνζσπηθή. Οη καζεηέο ζα κπνξνχζαλ λα αληρλεχζνπλ ηελ αληίζηξνθε πνξεία, πψο, δειαδή, ν ηξφπνο (mode), ηα θνηλσληθά πξνζδηνξηζκέλα θεηκεληθά είδε ππαγνξεχνπλ ηνλ ηξφπν νξγάλσζεο ηεο πιεξνθνξίαο θαη επεξεάδνπλ ή δηακνξθψλνπλ θαη ηηο ζεκαζίεο. Ζ. ΚΡΗΣΗΚΖ Γεληθά ε εθαξκνγή ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ζελαξίνπ δελ παξνπζίαζε πξνβιήκαηα θαη θχιεζε νκαιά. ε θάπνηα ζεκεία πνπ δπζθνιεχηεθαλ νη καζεηέο παξελέβε ε δηδάζθνπζα θαη έγηλαλ νη απαξαίηεηεο δηεπθξηλίζεηο. Οη καζεηέο είραλ ηελ επθαηξία λα αληρλεχζνπλ ηνπο γισζζηθνχο ηξφπνπο κε ηνπο νπνίνπο αλαπαξίζηαηαη ε θνηλσληθή πξαγκαηηθφηεηα ζχκθσλα κε ηελ νπηηθή γσλία ηνπ ζπληάθηε ηνπ θεηκέλνπ. Θ. BΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Au, K. 2006³. Multicultural Factors and the Effective Instruction of Students of Diverse Backrounds. ην Farstrup, A.E. & Samuels, S.J. (eds). What Research Haw to Say About Reding Instruction. Newark, Delaware: IRA, Cope, B. & M. Kalantzis (eds) (2000). Multiliteracies. Literacy Learning and the Design of Social Futures. London/New York: Routledge. Giroux, H. A Introduction: Literacy and the Pedagogy of Political Empowerment. ην Freire, P. & D. Macedo. Literacy: Reading the Word and Σελίδα 27 από 28

28 the World. London: RKP, Halliday, Μ.Α.Κ «Γιψζζα θαη ε αλακφξθσζε ηεο αλζξψπηλεο εκπεηξίαο». Γλωζζικόρ ςπολογιζηήρ. Σρ.1. (Πξνζαξκνγή ζηα ειιεληθά: Υξηζηίλα Λχθνπ). (εκ.πξφζβαζεο ) Kalantzis, M. & B. Cope Πνιπγξακκαηηζκνί. Δγκςκλοπαιδικόρ οδηγόρ για ηη γλώζζα: [ ] Κνπηζνγηάλλεο, Γ Ο ξφκβνο ηεο γισζζηθήο εθπαίδεπζεο. ην Μελέηερ για ηην ελληνική γλώζζα. Ππακηικά ηηρ 32ηρ ζςνάνηηζηρ ηος Τομέα Γλωζζολογίαρ Α.Π.Θ. Θεζζαινλίθε: ΗΝ. Λχθνπ, Υ «Ζ ζπζηεκηθή ιεηηνπξγηθή γξακκαηηθή ηνπ Μ.Α.Κ. Halliday». Γλωζζικόρ Υπολογιζηήρ. Σρ.2. (εκ.πξφζβαζεο ). Υαηδεζαββίδεο,. & Α. Υαηδεζαββίδνπ Γπαμμαηική Νέαρ Δλληνικήρ Γλώζζαρ Α, Β, Γ Γςμναζίος. Αζήλα: ΟΔΓΒ. Σελίδα 28 από 28