Ενδιαφέροντες Οικισμοί

Transcript

1 Α. ΚΩ ΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΗΣΗ ΝΕΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ ΚΥΡΙΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΕ ΜΗ ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ (ΛΟΙΠΟΙ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΕΣ Ή Α ΙΑΦΟΡΟΙ) Στην ενότητα αυτή ανήκουν οι κατωτέρω οικισµοί που δεν περιλαµβάνονται στους χαρακτηρισµένους ή προτεινόµενους για χαρακτηρισµό ως παραδοσιακούς και κρίνονται ως ενδιαφέροντες καθώς και τα τµήµατα των οικισµών που δεν περιλαµβάνονται σε οριοθετηµένο πυρήνα προτεινόµενων ως παραδοσιακών οικισµών, οι λοιποί αδιάφοροι οικισµοί καθώς και στον πέριξ των οικισµών Υπαίθριο χώρο. Ενδιαφέροντες Οικισμοί Στον Πίνακα 1 ανήκουν οι κατωτέρω οικισµοί που δεν περιλαµβάνονται στους χαρακτηρισµένους ή προτεινόµενους για χαρακτηρισµό ως παραδοσιακούς και κρίνονται ως ενδιαφέροντες. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ ΑΝ ΡΟΥ, ΘΗΡΑΣ, ΚΕΑΣ-ΚΥΘΝΟΥ, ΜΗΛΟΥ, ΜΥΚΟΝΟΥ, ΝΑΞΟΥ, ΠΑΡΟΥ, ΤΗΝΟΥ, ΣΥΡΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΝΤΑΙ ΩΣ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΕΣ ΑΝ ΡΟΥ Ε. Υ ΡΟΥΣΑΣ Άνω Απροβάτου,το (τ.άνω Απρόβατον,το) Άρνη,η (τ.αρνάς,ο) Ρέµατα,τα (τ.ρεύµατα,τα) Κατάκοιλος,η αµασκηνός,ο ΘΗΡΑΣ Ε. ΘΗΡΑΣ Βουρβούλος,ο Περίσσα, η Καµάριον,το Μονόλιθος,ο ΣΙΚΙΝΟΥ Αλοπρόνοια,η ΦΟΛΕΓΑΝ ΡΟΥ Λιβάδιον,το Άνω Μεριά,η Αγκάλη,η Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 1

2 6301. ΚΕΑΣ Κούνδουρος,ο Μύλοι,οι ΚΥΘΝΟΥ Κανάλα,η Μέριχας,ο ΜΗΛΟΥ Αρετή,η Εµπουρειός,ο (Εµπορειός,ο) Φυροπόταµος,ο Αδάµας,ο Πέραν Τριοβάσαλος,ο Τριοβάσαλος,ο Απολλώνια, τα Μύτικας, ο Σχινωπή,η ΚΙΜΩΛΟΥ Αλυκή,η Γούπα-Καρά,η Ψάθη,η ΣΕΡΙΦΟΥ Λιβάδιον,το Μεγάλο Λιβάδι,το Ράµος,ο ΣΙΦΝΟΥ Χρυσοπηγή,η ΜΥΚΟΝΟΥ Καλαφάτη,η ΑΜΟΡΓΟΥ Όρµος Αιγιάλης,ο Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 2

3 Αρκεσίνη,η Ραχούλα,η Καµάριον,το Νερά,τα ΝΑΞΟΥ ΚΑΙ ΜΙΚΡΩΝ ΚΥΚΛΑ ΩΝ Ε. ΝΑΞΟΥ Αγκίδια,τα Άγιος Αρσένιος,ο Γαλήνη,η Εγγαραί,αι Άγιος Θαλέλαιος,ο Κανακάριον,το Ε. ΟΝΟΥΣΗΣ ονούσα,η Ε. ΡΥΜΑΛΙΑΣ Ζωοδόχος Πηγή,η Μουτσούνα,η Βουρβουριά,η Απόλλωνας,ο Λιώνας, ο Μέση,η Ε. ΚΟΥΦΟΝΗΣΙΩΝ Κουφονήσιον,το (νησίς) Ε. ΣΧΟΙΝΟΥΣΣΗΣ Σχοινούσσα,η Μεσαριά,η ΠΑΡΟΥ Αλυκή,η ρυός,ο Πίσω Λιβάδιον,το Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 3

4 Κολυµπήθρες,οι Λιβάδια,τα ΣΥΡΟΥ Ε. ΕΡΜΟΥΠΟΛΕΩΣ Άνω Μάννα,το Ε. ΑΝΩ ΣΥΡΟΥ Άη Μιχάλης,ο Ε. ΠΟΣΕΙ ΩΝΙΑΣ Άδειατα,τα Βάρη,η ΤΗΝΟΥ Ε. ΤΗΝΟΥ Λυχνάφτια,τα Ε. ΕΞΩΜΒΟΥΡΓΟΥ Κιόνια,τα Όρµος Υστερνίων,ο (τ.όρµος Ιστερνίων,ο) Ε. ΠΑΝΟΡΜΟΥ Όρµος Πανόρµου,ο Β - Μορφολογικοί Κανόνες για τις κατηγορίες οικισμών: ενδιαφέροντες καθώς και τα τμήματα των οικισμών που δεν περιλαμβάνονται σε οριοθετημένο πυρήνα προτεινόμενων ως παραδοσιακών οικισμών 1. Ένταξη κτηρίων στον πολεοδοµικό ιστό και τοποθέτηση κτηρίου στο οικόπεδο: Σε ότι αφορά την τοποθέτηση του κτηρίου στο οικόπεδο, οι ισχύουσες διατάξεις διατηρούνται και εξειδικεύονται περεταίρω µε στόχο τη διαµόρφωση ενός πληρέστερου πλαισίου σχετικών κατευθύνσεων, όπως αναλύεται ακολούθως: 1. Τα νέα κτίρια επιβάλλεται να έχουν λιτή γεωµετρική µορφή. Η αρχιτεκτονική σύνθεση πρέπει να εξασφαλίζει την ένταξη του κτιρίου κατάλληλα στο τοπίο ώστε: 2. Να προσαρµόζεται µε τη φυσική µορφολογία του εδάφους 3. Να µην υπερβαίνει την κορυφογραµµή και το διάσελο 4. Να διαφυλάττει και να εντάσσει αρµονικά τα τυχόν χαρακτηριστικά στοιχεία του φυσικού (δέντρα, βράχοι κλπ) και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. 5. Σε δρόµους µε συνεχή µέτωπα, η όψη του νέου κτιρίου να λαµβάνει υπόψη (να σέβεται) το µέτωπο των υφιστάµενων οικοδοµών. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 4

5 εικ 1. Στο σχήµα 1 παρουσιάζεται περίπτωση ενδεικνυόµενης τοποθέτησης κτιρακών όγκων σε ήδη δοιαµορφωµένο µέτωπο δόµησης.. 6. Να εξασφαλίζεται ή να προβλέπεται (µε ράµπες ή µηχανικά µέσα) η προσβασιµότητα στα εµποδιζόµενα άτοµα στο φυσικό και δοµηµένο περιβάλλον - ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ Η τοποθέτηση του κτιρίου στο οικόπεδο γίνεται µε τα παρακάτω κριτήρια: 1. Να µην βλάπτεται ο πολεοδοµικός ιστός των οικισµών. Στα τµήµατα των οικισµών όπου η υφιστάµενη κατάσταση έχει δηµιουργήσει κανόνα ως προς την τοποθέτηση των κτισµάτων, τηρούνται οι κοινές συνιστάµενες της σχέσης των οικοδοµών µε τον περιβάλλοντα χώρο και τα γειτονικά κτίσµατα (π.χ. συνεχές µέτωπο, νοητή οικοδοµική γραµµή κ.ά.). 2. Να προστατεύονται βασικά σηµεία θέας κοινοχρήστων χώρων, όπως επίσης οπτικές φυγές και θεάσεις προς χαρακτηρισµένα µνηµεία, αξιόλογα κτίσµατα και στοιχεία της περιοχής (π.χ. κρήνες, φυσικά στοιχεία κ.τ.λ.) 3. Να προστατεύεται κατά το δυνατόν η θέα όµορων οικοπέδων και κτισµάτων, όπως επίσης ο φυσικός ηλιασµός και αερισµός υφιστάµενων γειτονικών οικοδοµών. 4. Να µη διαµορφώνονται υποβαθµισµένοι ελεύθεροι χώροι ανάµεσα σε όµορες ιδιοκτησίες. 5. Να επιδιώκεται η βέλτιστη χωροδιάταξη των οικοδοµικών όγκων σε σχέση µε τις ισοϋψείς του εδάφους και τον προσανατολισµό κλειστών και ανοιχτών χώρων, κατά τα πρότυπα της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου. 6. Να προστατεύεται και να αναδεικνύεται το φυσικό περιβάλλον του οικοπέδου και των όµορων ιδιοκτησιών, όπως και του κοινόχρηστου χώρου έµπροσθεν αυτών. 7. Εφόσον το νέο κτίριο τοποθετείται σε οικόπεδο που προϋπήρχε άλλο παλαιότερο κτίσµα, πρέπει να λαµβάνει υπόψη τη θέση του προγενέστερου καθώς και τη σχέση του µε τα υπάρχοντα γειτονικά κτίρια. 8. Οι νέες οικοδοµές δε θα πρέπει να παραµορφώνουν ή να ξεπερνούν σε ύψος κορυφογραµµές ή λοφώδεις και βραχώδεις εξάρσεις της περιοχής, ώστε να µην αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά του Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 5

6 φυσικού τοπίου. Με στόχο την τήρηση της ανωτέρω διάταξης, η θέση του γηπέδου επισηµαίνεται σε απόσπασµα χάρτη ΓΥΣ της ευρύτερης περιοχής του οικισµού, κλίµακας 1:5000, που συνοδεύει το τοπογραφικό διάγραµµα, προκειµένου να συσχετιστεί το µέγιστο πραγµατοποιούµενο ύψος µε την κρίσιµη κορυφογραµµή, λοφώδη ή βραχώδη έξαρση της περιοχής. 9. Είτε η κορυφογραµµή ή έξαρση, εµπίπτει εντός του γηπέδου είτε βρίσκεται σε απόσταση εκτός αυτού, το προς εξέταση τµήµα της είναι αυτό που προκύπτει από την προβολή των κορυφών των ορίων του γηπέδου σε αυτή. Το προς ανέγερση, δηλαδή, κτίσµα εξετάζεται από τα κατάντι της κορυφογραµµής - έξαρσης και όχι από άλλη οπτική γωνία. 10. Τα ακριβή υψόµετρα για το παραπάνω τµήµα κορυφογραµµής- έξαρσης θα προκύπτουν από το τοπογραφικό διάγραµµα του γηπέδου το οποίο θα αποτυπώνει µε υψοµετρικές καµπύλες και την όµορη ανάντι λωρίδα µέχρι την κορυφογραµµή - έξαρση. Το µικρότερο υψόµετρο του τµήµατος της κορυφογραµµής - έξαρσης που αντιστοιχεί στο γήπεδο σύµφωνα µε τα παραπάνω, θα είναι και το ανώτατο του προς ανέγερση κτιρίου. 11. Η διαµόρφωση των ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων πρέπει να συντείνει στην προστασία του υπάρχοντος φυσικού περιβάλλοντος του ίδιου του οικοπέδου όπως και των όµορών του, µε την ελαχιστοποίηση των εκσκαφών και τη διατήρηση τυχόν φυσικών σχηµατισµών και υφιστάµενων δένδρων, όπως επίσης ξερολιθιών, αλωνιών και λοιπών στοιχείων που µαρτυρούν τη συνέχεια της αγροτικής παράδοσης του τόπου. κ.α. 2. Κλίµακα κτηριακών όγκων (µέγεθος, έκταση, συνθετική δοµή): 1. Το αρχιτεκτονικό σύνολο που δηµιουργείται πρέπει να είναι τοποθετηµένο στο γήπεδο κατά τρόπο ώστε να εναρµονίζεται µε το φυσικό περιβάλλον 2. Οι όγκοι που διαµορφώνονται µπορούν να βρίσκονται είτε σε επαφή µεταξύ τους είτε να συνδέονται µε ηµιυπαίθριους χώρους ή αυλές, δηµιουργώντας απαραίτητα ενιαίο αρχιτεκτονικό σύνολο µε ενότητα και συνοχή. Θα πρέπει επίσης να έχουν λιτή γεωµετρική µορφή, αποτελούµενη από διακεκριµένες µονάδες πρισµατικών όγκων, καθαρών σχηµάτων τετραγώνου ή ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου που µπορούν να συνδυάζονται µεταξύ τους (π.χ. σε σύνθετη διάταξη Γ). 3. Οι όγκοι θα πρέπει να είναι συµπαγείς. εν επιτρέπονται υποχωρήσεις που θα είχαν ως αποτέλεσµα τη διαµόρφωση στεγασµένων βεραντών, στοών ή εν γένει ηµιυπαίθριων χώρων στο κυρίως σώµα του κτίσµατος. Απαγορεύεται επίσης η δηµιουργία εξεζητηµένων σχηµάτων σε κάτοψη ή σε όγκο που δεν αιτιολογείται από δεδοµένα του οικοπέδου, του άµεσου οικιστικού περιβάλλοντος ή του φυσικού τοπίου 4. Ηµιυπαίθριοι χώροι επιτρέπονται µόνο στο ισόγειο των κτιρίων εκτός του κυρίως όγκου του κτιρίου. 5. Τα βοηθητικά κτίσµατα και τα διάφορα λειτουργικά ή διακοσµητικά στοιχεία των όψεων (καµινάδες, σκάλες κλπ) µπορεί να έχουν πλαστικότητα µε καµπύλους όγκους και σπασίµατα των επιφανειών τους. 6. Ο µέγιστος όγκος κάθε διακεκριµένης πρισµατικής µονάδας κτίσµατος κατοικίας, χωρίς να υπολογίζεται ο όγκος της στέγης, ορίζεται: - για µονώροφο κτίσµα σε Vmax = 400 m3 - για διώροφο κτίσµα σε Vmax = 750 m3 - Ειδικότερα για κτίσµατα ξενώνων µικρής κλίµακας ή επαγγελµατικής χρήσεως, ο µέγιστος επιτρεπόµενος όγκος προσαυξάνεται σε 800 m3. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 6

7 3. Ογκοπλαστική διάρθρωση (αναλογίες, σχέση ανοικτών, κλειστών και ενδιάµεσων - ηµιυπαίθριων - χώρων): Χαρακτηριστικό γνώρισµα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αποτελεί η άρρηκτη σύνδεση µεταξύ κλειστών και ανοιχτών χώρων µε κυρίαρχο τον εσωστρεφή χαρακτήρα της υπαίθριας ιδιωτικής ζωής σε σχέση µε τη δηµόσια, εντός των συνεκτικών τµηµάτων των οικισµών. Στο πλαίσιο αυτό, σύµφωνα µε τα πρότυπα της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου, ο κτισµένος όγκος κάθε ιδιοκτησίας οργανωνόταν περιµετρικά, κατά κανόνα προς την ανωφέρεια του οικοπέδου, µε τρόπο τέτοιο ώστε να διαµορφώνει τον προστατευµένο υπαίθριο χώρο της οικίας, που ανοιγόταν κατά το δυνατό προς την κατωφέρεια. Σε κάθε περίπτωση, τόσο εντός των συνεκτικών τµηµάτων όσο και στις αραιοδοµηµένες εκτάσεις εκτός αυτών, η αυλή του οικοπέδου θα πρέπει να αντιµετωπίζεται εξαρχής ως δοµικό στοιχείο της σύνθεσης και όχι να προκύπτει ως "υπόλοιπο" των κλειστών χώρων. Με βάση αυτά προτείνονται τα εξής: 1. Οι αναλογίες των διακεκριµένων πρισµατικών µονάδων ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου του προηγούµενου εδαφίου, ειδικότερα σε ότι αφορά ότι αφορά την κατοικία, καθώς και κτίσµατα ξενώνων µικρής κλίµακας ή επαγγελµατικής χρήσεως οι κτιριακοί όγκοι θα πρέπει να κυµαίνονται, βάσει των επικρατουσών αναλογιών µήκους /πλάτους από 1/1,5 έως 1/2,5. - Η ελάχιστη απόσταση µεταξύ ανεξάρτητων όγκων εντός του οικοπέδου ορίζεται σε 2,50 µ. - Επιβάλλεται η διαφοροποίηση των εν επαφή µονάδων ως προς την κάτοψη, τουλάχιστον κατά 1,50 µ., ως προς τη µία ή την άλλη διεύθυνση. εικ 2. Στα σχήµατα 1 και 2 παρουσιάζονται περιπτώσεις ενδεικνυόµενης διάπλαης συνεχόµενων πρισµατιοκών όγκων µε µετατόπιση στην κάτοψη.. 2. Ως µέγιστο µήκος πλευράς κύριου διώροφου κτίσµατος, ορίζεται το Ymax = 2*Ηmax, (όπου Η το µέγιστο ύψος του οικοδοµήµατος χωρίς να συµπεριλαµβάνεται τυχόν στέγη, Ειδικότερα σε τυχόν κτίσµατα τετράγωνης κάτοψης, ως µέγιστη διάσταση πλευράς τετραγώνου ορίζονται τα 10.00µ. 3. Tα αµέσως προηγούµενα εδάφια δεν έχουν εφαρµογή σε κτήρια κοινής ωφέλειας. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 7

8 4. Αριθµός ορόφων, ύψη (ανά τοµέα εάν προτείνεται) και επιτρεπόµενες κατασκευές πάνω από το hmax: Σε ότι αφορά το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος των κτηρίων στους παραδοσιακούς οικισµούς των Κυκλάδων η ισχύουσες διατάξεις ορίζουν τα εξής: «Το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος των κτιρίων ορίζεται σε επτά και µισό µέτρα (7,50) µετρούµενο από τη γύρω φυσική ή τεχνική στάθµη εδάφους. Λόγω µεγάλης κλίσης εδάφους επιτρέπεται η µία µόνο πλευρά του κτιρίου να έχει ύψος οκτώ και µισό µέτρα (8,50) από το φυσικό ή τεχνητό έδαφος. Το ύψος της στέγης δε συµπεριλαµβάνεται στο οριζόµενο παραπάνω µέγιστο ύψος του κτηρίου». Στη βάση της παραπάνω διάταξης προτείνεται η εξής διατύπωση αναφορικά µε τα ύψη των νέων κτιρίων: 1. Ο µέγιστος αριθµός ορόφων των κτιρίων ορίζεται σε δύο ή έναν και πατάρι και το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος ορίζεται ως εξής: i) στην περίπτωση κατασκευής δώµατος 4.00 µ. για µονώροφο κτίσµα και 7,00 µ. για διώροφο ii) στην περίπτωση κατασκευής θόλου 5.50 µ. για µονώροφο κτίσµα και 8.00µ. για διώροφο κτίσµα. 2. Σε περίπτωση µεγάλης κλίσης του εδάφους (άνω του 25%), το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος της µίας µόνο πλευράς του κτιρίου που βρίσκεται στην κλίση, διαµορφώνεται ως εξής: i) στην περίπτωση κατασκευής δώµατος το µέγιστο ύψος της µίας πλευράς του διαµορφώνεται για µονώροφο κτίριο έως 5.00 µ. και για διώροφο έως 8.00 µ. ii) στην περίπτωση κατασκευής θόλου τότε η µία µόνο πλευρά του που βρίσκεται στην µεγαλύτερη κλίση δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 6,00 µ. για µονώροφο κτίσµα και 8,50 µ. για διώροφο κτίσµα. 3. Επιτρέπεται µόνο η µερική επίχωση του εδάφους για την προσαρµογή του κτιρίου σε αυτό, µε την προϋπόθεση ότι σε κανένα σηµείο η οριστική στάθµη του εδάφους δεν απέχει περισσότερο από 0.80µ από τη στάθµη του φυσικού εδάφους. 4. Το ύψος σε κάθε περίπτωση προσµετρείται από τη φυσική στάθµη του περιβάλλοντος εδάφους στο περίγραµµα του κτιρίου, µη συµπεριλαµβανοµένου και του στηθαίου του δώµατος, έτσι ώστε η προβολή του ύψους του κτιρίου σε καµιά περίπτωση να µην υπερβαίνει το µέγιστο επιτρεπόµενο από τις ισχύουσες διατάξεις ύψος. 5. Η οροφή του υπογείου δεν επιτρέπεται σε κανένα σηµείο του κτιρίου να βρίσκεται σε ύψος µεγαλύτερο του 0,80µ. από τη στάθµη του γύρω φυσικού εδάφους, χωρίς να ξεπερνάει συνολικά το κτίριο το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος. εν επιτρέπεται η πρόσβαση προς το υπόγειο από τον εξωτερικό χώρο του κτιρίου, αλλιώς η επιφάνεια που καταλαµβάνει προσµετράται στον συντελεστή δόµησης. 6. Πάνω από το επιτρεπόµενο µέγιστο ύψος του κτιρίου απαγορεύεται οποιαδήποτε κατασκευή, πλην στέγης, της καπνοδόχου και του στηθαίου σε περίπτωση δώµατος. 5. Υπόσκαφα Κτίρια: Σε ότι αφορά την προσαρµογή των κτηρίων στο έδαφος µε τη χρήση υπόσκαφων κτιρίων, δεν υπήρχαν διατάξεις που να προβλέπουν την αντίστοιχη διαµόρφωση στο παρελθόν και πριν τον ΝΟΚ (Ν4067/12). Οι διατάξεις του ΝΟΚ συµπληρώνονται και εµπλουτίζονται µε επιπλέον κατευθύνσεις και περιορισµούς µε στόχο την προστασία της γεωµορφολογίας του εδάφους ως βασικού χαρακτηριστικού της φυσιογνωµίας των Κυκλάδων. Πιο συγκεκριµένα διατυπώνονται τα εξής : 1. Η κατασκευή υπόσκαφων κτηρίων επιτρέπεται µόνο σε γήπεδα µε κλίση άνω του 20%, εφόσον κατά το αρµόδιο Σ.Α. εγκριθεί για λόγους ένταξης στο φυσικό περιβάλλον εντός και πέριξ των οικισµών. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 8

9 2. Ειδικότερα, σε τυχόν άρτια γήπεδα σε κρίσιµα σηµεία κορυφογραµµών το αρµόδιο Συµβούλιο Αρχιτεκτονικής µπορεί να επιβάλλει την πλήρη ενσωµάτωση του όγκου στο έδαφος, σε συνδυασµό µε την εφαρµογή φυσικών πρωτογενών υλικών στην ορατή όψη. 3. Σε κάθε περίπτωση, το µέγιστο ύψος του κτιρίου υπό τη στάθµη του φυσικού εδάφους, δε δύναται να υπερβαίνει τα 4,50 µ. 4. Η κατασκευή υπόσκαφων κτισµάτων απαγορεύεται σε περιοχές µε αρχαιολογικό ενδιαφέρον. 5. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι σχετικές διατάξεις του ΝΟΚ.. 6. Μέγιστη κλίση εδάφους για οικοδοµησιµότητα: εν κρίνεται αναγκαίο να οριστεί εντός των ορίων των οικισµών. 7. Αναλογίες και θέση ανοιγµάτων, τύποι κουφωµάτων: Σε ότι αφορά τα ανοίγµατα των κτιριακών όγκων, η ισχύουσες διατάξεις προέβλεπαν τα εξής: "Τα ανοίγµατα των όψεων (θύρες - παράθυρα) επιβάλλεται να ακολουθούν τα παραδοσιακά πρότυπα τόσο όσο αφορά τη θέση όσο και σε ότι αφορά τη µορφή και τις συνηθισµένες αναλογίες και διαστάσεις." Η εν λόγω διάταξη κρίθηκε ελλιπής ως προς την εξειδίκευση µε συγκεκριµένους όρους, µε αποτέλεσµα η διαµόρφωση των ανοιγµάτων στους νέους οικοδοµικούς όγκους να υπόκειται στον τρόπο µε τον οποίο ο κάθε µελετητής αντιλαµβάνεται την έννοια των "παραδοσιακών προτύπων". εδοµένου ότι εντοπίστηκαν ατυχείς επιµέρους επιλογές ( π.χ. τετράγωνα και τοξωτά ανοίγµατα, ανοίγµατα µεγάλων διαστάσεων που καταργούν τη επικρατούσα αναλογία πλήρους κενού των όψεων, περιµετρικές διακοσµήσεις των ανοιγµάτων µε πλακίδια κ.α.) προστίθενται οι ακόλουθες διατάξεις: 1. Οι όψεις των κτιρίων φέρουν ορθογώνια ανοίγµατα, κατασκευασµένα κατά τα τοπικά πρότυπα, διατηρώντας τις αναλογίες πλήρους - κενού και ο σχεδιασµός τους (ο ρυθµός και οι αναλογίες τους) θα πρέπει να εναρµονίζεται µε το άµεσο δοµηµένο και φυσικό περιβάλλον του κτιρίου. 2. Τα ανοίγµατα θα πρέπει να έχουν σχήµα ορθογωνικό, µε αναλογία πλάτους - ύψους περίπου από 1/1,5 έως 1/2 για τα παράθυρα και 1:2 έως 1:2.5 για τις µονόφυλλες πόρτες και 1:1.5 για τις δίφυλλες, µη συµπεριλαµβανοµένων των φεγγιτών. 3. Τα εξωτερικά ανοίγµατα ανά επιφάνεια όψης δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το 30% της συνολικής επιφάνειας των όψεων. 4. Επιτρέπεται ένα κούφωµα σε δύο από τις όψεις κάθε χωριστού όγκου του κτιρίου να έχει ελεύθερες αναλογίες µήκους - πλάτους καθώς και διαστάσεις, προκειµένου να διευκολυνθεί η λειτουργικότητα των χώρων και η θέα. Στην περίπτωση αυτή παραµένει σταθερό το ποσοστό ανοιγµάτων ανά όψη στο 30%, οπότε θα υπάρχουν λιγότερα λοιπά ανοίγµατα αντίστοιχα στις όψεις αυτές. Στα συγκεκριµένα 2 κουφώµατα της περίπτωσης αυτής επιτρέπεται η χρήση συρόµενων κουφωµάτων αλουµινίου πέραν των ξύλινων ή σιδηρών για τα τζαµιλίκια. Ο περιορισµός για αποκλειστικά ξύλινα και ανοιγόµενα πατζούρια παραµένει, οπότε είτε δεν θα υπάρχουν πατζούρια στα συγκεκριµένα κουφώµατα, είτε θα είναι ξύλινα µε πολλαπλό άνοιγµα (τετράφυλλα, εξάφυλλα κλπ). Το πρέκι στην περίπτωση εµφανούς λιθοδοµής θα είναι από εµφανές σκυρόδεµα µε επεξεργασία πέτρας (πελεκητό ή τριπτό) Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 9

10 εικ 3. Στο σχήµα 1 παρουσιάζεται περίπτωση συνδυασµού µεγάλου ανοίγµατος µε µικρά σε 2 όψεις µε τήρηση του ποσοστού ανοιγµάτων 30% ανά όψη.. 5. Η ελάχιστη απόσταση ανοίγµατος από τις γωνίες του κτίσµατος ορίζεται σε 0,80 µ., ενώ η ελάχιστη απόσταση µεταξύ ανοιγµάτων σε 0,50 µ. 6. Φεγγίτες επιτρέπονται και δεν συµπεριλαµβάνονται στην παραπάνω συνολική αναλογία ύψους - πλάτους των κουφωµάτων. 7. Στην περίπτωση εισόδου σε κλειστό χώρο στάθµευσης, το µέγιστο πλάτος του ανοίγµατος ορίζεται σε 2,50 µ και το µέγιστο ύψος σε 2,20 µ. 8. Σε περίπτωση κατασκευής θόλου ή παταριού τα ανοίγµατα των χώρων θα είναι περιορισµένων διαστάσεων (µορφή φεγγίτη). 9. Τα υπέρθυρα µπορεί να είναι ευθύγραµµα ή ελαφρώς πεταλόµορφα, σύµφωνα µε τις επικρατούσες µορφές στον οικισµό. 10. εν επιτρέπεται όταν είναι εκτός τοπικών προτύπων - η κατασκευή τόξων, αψίδων, βολτών ή άλλων διακοσµητικών στοιχείων στην εξωτερική όψη των κτιριακών όγκων, καθώς και στις περιφράξεις των γηπέδων. 11. εν επιτρέπονται κάθε είδους επενδύσεις των κατακόρυφων επιφανειών µε διάφορα υλικά, όπως σχιστόπλακες ή άλλους πλακοειδούς µορφής λίθους, κεραµικά, και οι τεχνοτροπίες επιχρισµάτων που παραπέµπουν στα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά άλλων περιοχών. 8. ώµατα Στέγες: 1. Η στέγαση των κτιρίων γίνεται µε δώµα ή θόλο ή µε συνδυασµό δώµατος και θόλου, η µε στέγη όπου επιτρέπεται από το τοπικό πρότυπο µε ειδικές διατάξεις. 2. Το δάπεδο βατού δώµατος µπορεί να διαµορφώνεται από φυσικούς λίθους ή τσιµεντοκονία. Ως προς την επικάλυψη των µη βατών δωµάτων πάνω από την στεγανωτική στρώση επιβάλλεται η χρήση φυσικών υλικών (π.χ. συµπιεσµένων αδρανών υλικών: χαλίκια, συνδυασµός αδρανών και αργίλου κ.λ.π). 3. Το στηθαίο του δώµατος επιβάλλεται να είναι συµπαγές, κτιστό πλάτους τουλάχιστον 0.30 µ., ορθογωνικής ή καµπύλης διατοµής (σαµαράκι). 4. Το στηθαίο βατού δώµατος επιβάλλεται να είναι χτιστό και τοποθετείται στη θέση του περιγράµµατος του υποκείµενου ορόφου, και όχι σε τυχόν διαµορφωµένες προεξοχές της πλάκας Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 10

11 5. Όπου επιτρέπεται ή επιβάλλεται η κάλυψη των κτιρίων µε στέγη αυτή θα είναι µονόρριχτη, δίρριχτη ή τετράρριχτη ανάλογα µε τις επικρατούσες παραδοσιακές µορφές στέγης στον οικισµό. Το µέγιστο ύψος στέγης ορίζεται σε 1,50 µ. και η µέγιστη κλίση ορίζεται σε 35%. Η τοποθέτηση και η κλίση των προστεγασµάτων να ακολουθεί εκείνες της στέγης 6. Όπου επιτρέπεται η επιβάλλεται η στέγαση των κτισµάτων µε στέγη, αυτή θα έχει επικάλυψη από κεραµίδια βυζαντινού, η ρωµαϊκού τύπου, χρώµατος κεραµιδί (απαγορεύεται το κόκκινο) ή καφέ (terracotta). Σε ισόγεια κτίσµατα επιτρέπεται επίσης η διαµόρφωση δίριχτης ή µονόριχτης στέγης. Στους οικισµούς µε ανάλογο πρότυπο επιτρέπεται επίσης η επικάλυψη µε τοπικές σχιστόπλακες.. 7. Κάθε διακριτός τετράγωνος ή ορθογωνικός όγκος καλύπτεται από µία µόνο στέγη. 8. Στις περιπτώσεις συνδυασµού ισοϋψών ορθογωνικών όγκων σε σύνθετες διατάξεις π.χ. διάταξη Γ, η στέγαση επιβάλλεται να γίνεται µε ενιαία στέγη, που ακολουθεί το περίγραµµα της κάτοψης του υποκείµενου ορόφου. 9. Απαγορεύεται η επαναλαµβανόµενη, σε σειρά, στέγαση ισοϋψών µονάδων µε συνεχόµενες τετράριχτες ή δίρριχτες στέγες 10. Η κατασκευή της στέγης όταν προβλέπεται στην άδεια δόµησης είναι υποχρεωτική. εν επιτρέπεται η εκτέλεση οικοδοµικών εργασιών που ακολουθούν αυτές του φέροντα οργανισµού και της πλήρωσης των τοίχων του κτιρίου πριν από την πλήρη αποπεράτωση των εργασιών κατασκευής της στέγης. 11. Απαγορεύεται κάθε είδους κατασκευή πάνω από τη στέγη εξαιρουµένων των καπνοδόχων. 12. Η κατασκευή της στέγης, όπου προβλέπεται από τους όρους δόµησης, είναι υποχρεωτική ακόµα και εάν δεν εξαντλείται ο επιτρεπόµενος συντελεστής δόµησης ή εάν προβλέπεται µελλοντικά η ανέγερση επιπλέον ορόφου. 13. Απαγορεύεται κάθε είδους κατασκευή πάνω από τα δώµατα και τις στέγες όπως: κουβούκλια απόληξης κλιµακοστασίων, στέγαστρα κλπ εξαιρουµένων των καπνοδόχων. Οι καπνοδόχοι των κτιρίων θα είναι πήλινες ή κτιστές, κατά τα παραδοσιακά πρότυπα της περιοχής, επιχρίονται δε και βάφονται µε χρώµα όπως και οι όψεις. - ΦΥΤΕΜΕΝΑ ΔΩΜΑΤΑ Η κατασκευή φυτεµένων επιφανειών στα δώµατα, στις στέγες και στους υπαίθριους χώρους νέων, και νοµίµως υφισταµένων κτιρίων επιτρέπεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 18 του ΝΟΚ (Ν. 4067/12 και τροποποιήσεις µε Ν,4258/14, Ν.4280/14, Ν.4315/14) 9. Επιµέρους µορφολογικά στοιχεία (εξώστες, εξωτερικές κλίµακες, χαγιάτια, σκιάδια µάνδρες, περιφράξεις, υδρορροές, κ. λ. π.): α. Εξώστες (ανοιχτοί) Σε ότι αφορά την κατασκευή ανοιχτών εξωστών, οι σχετικές διατάξεις π.χ. του άρθρου 1 του ΦΕΚ 345/ /1989 προέβλεπαν τα εξής: "Επιτρέπεται η κατασκευή ανοικτών εξωστών σε πρόβολο, µετά από έγκριση της ΕΠΑΕ µεγίστου πλάτους 1µ, και µε µέγιστο συνολικό µήκος όχι µεγαλύτερο από το 1/3 του µήκους της όψης του κτιρίου. Το µέγιστο µήκος κάθε εξώστη ορίζεται στα 2,50µ. Απαγορεύονται οι γωνιακοί εξώστες σε πρόβολο. Τα στηθαία των εξωστών είναι κτιστά, ξύλινα ή σιδερένια." Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 11

12 Η εν λόγω παράγραφος τροποποιείται µε τις ακόλουθες διατάξεις οι οποίες αφενός εξειδικεύουν το πλαίσιο µε επιπλέον περιορισµούς λαµβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ιδιαιτερότητες αλλά και την αλλοίωση που έχουν υποστεί οι επιµέρους οικισµοί, αφετέρου δε καταργούν προγενέστερες, που µέσω της εφαρµογής τους αποδείχθηκε ότι οδήγησαν σε νεοπαραδοσιακές µορφές επί των σύγχρονων κατασκευών. Αναλυτικότερα: 1. Επιτρέπεται η κατασκευή µεµονωµένων ανοικτών εξωστών σε πρόβολο 2. Οι εξώστες κατασκευάζονται από µπετόν ή ξύλο ή σίδερο µε ξύλινο δάπεδο κατά τα τοπικά πρότυπα και έχουν ορθογωνική κάτοψη. 3. Η απόσταση των εξωστών από τις ακµές του κτιρίου και η µεταξύ τους απόσταση να είναι µεγαλύτερη του 1,00 µ 4. Απαγορεύεται η κατασκευή ανοιχτών γωνιακών ή περιµετρικών εξωστών. 5. εν επιτρέπεται η χρήση γύψινων στοιχείων - µπαλούστρων 6. Το ελάχιστο πλάτος ανοικτού εξώστη ορίζεται σε 0,80 µ. ενώ το µέγιστο σε 1,20 µ. Το µήκος του δεν µπορεί να είναι µεγαλύτερο των 2/3 της αντίστοιχης εν επαφή όψης. 7. Στην περίπτωση εξώστη οπλισµένου σκυροδέµατος ως µέγιστο πάχος πλάκας ορίζονται τα 0,15 µ. ενώ δεν επιτρέπεται η κατασκευή δοκών ή µπετονένιων φουρουσιών, καθώς και η κάθε είδους περιµετρική κρέµαση. 8. Η ελάχιστη απόσταση ανοιχτού εξώστη από τις γωνίες του κτίσµατος ορίζεται στα 0,50µ. 9. Ανά διακεκριµένη µονάδα όγκου, ειδικότερα σε ότι αφορά την κατοικία, καθώς και κτίσµατα ξενώνων µικρής κλίµακας ή επαγγελµατικής χρήσεως, επιτρέπεται η κατασκευή µόνο ενός ανοιχτού εξώστη στη στενή πλευρά των κτισµάτων και µέχρι δύο συνολικά ανοιχτών εξωστών στην µεγάλη πλευρά των κτισµάτων. 10. Σε περίπτωση διαµόρφωσης ανοιχτών εξωστών σε δύο κάθετες µεταξύ τους πλευρές, η ελάχιστη απόσταση από την γωνία, τουλάχιστον για τον έναν εκ των δύο, ορίζεται στα 1,50 µ. 11. Το προστέγασµα ανοιχτού εξώστη µπορεί επίσης να διαµορφώνεται ως ανεξάρτητη, οριζόντια ή µε µικρή κλίση έως 3%, ελαφριά, µεταλλική ή ξύλινη κατασκευή ορθογωνικής κάτοψης και οµοίων διαστάσεων µε τον εξώστη, από απλές διατοµές χωρίς διακοσµητικές απολήξεις διαµορφώσεις. Η ανώτερη επιφάνεια των στεγάστρων, στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να απέχει τουλάχιστον 0,50 µ από την απόληξη της τοιχοποιίας. Η επικάλυψη του προστεγάσµατος µπορεί να γίνεται µε φυσικό πράσινο (κληµαταριές, αναρριχόµενα φυτά) είτε µε ξύλινες ορθογωνικές, ή µεταλλικές διατοµές, ή εν γένει φυσικά υλικά (π.χ. καλάµια). Απαγορεύεται η τοποθέτηση κεραµοσκεπής. Εναλλακτικά επιτρέπεται επίσης η τοποθέτηση υαλοπινάκων ή αναλόγου διαφανούς υλικού. 12. Τα κιγκλιδώµατα ανοιχτών εξωστών διαµορφώνονται µε γραµµικά, κατακόρυφα ή οριζόντια στοιχεία απλής µορφής, ξύλινα ή µεταλλικά. Επιτρέπεται επίσης ο συνδυασµός των δύο υλικών. 13. Τα ξύλινα στοιχεία των εξωστών (κιγκλιδώµατα, στέγαστρα, επικαλύψεις) θα πρέπει να είναι στο φυσικό τους χρώµα, ενώ στην περίπτωση µεταλλικών στοιχείων, επιτρέπονται οι χρωµατισµοί µαύρο, καφέ ή γκρι. β. Εξωτερικές κλίµακες Προκειµένου να διαµορφωθεί ένα πλαίσιο κατευθύνσεων για αντίστοιχες σύγχρονες κατασκευές, σε αρµονία µε τις λοιπές παραγράφους του παρόντος, κρίθηκε σκόπιµο να προστεθούν οι εξής σχετικές διατάξεις για το σύνολο των οικισµών: 1. Εξωτερικά κλιµακοστάσια κατασκευάζονται συµπαγή και εφαπτόµενα παράλληλα στο σώµα του κτιρίου τουλάχιστον κατά τα 2/3 του µήκους τους και όχι κάθετα ή υπό γωνία, µε ή χωρίς κτιστό Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 12

13 στηθαίο ή κάγκελο. Κάθετα προς την όψη του κτιρίου µπορούν να κατασκευαστούν µόνον κλίµακες πρόσβασης σε υπερυψωµένα ισόγεια κτίσµατα που σε κάθε περίπτωση δεν µπορεί να υπερβαίνουν τα έξι συνεχόµενα πατήµατα. 2. Η εξωτερική, ανοιχτή κλίµακα µπορεί να έχει µέγιστο πλάτος 1,00µ. συµπεριλαµβανοµένου και του στηθαίου, εκτός αν αυτό είναι από λιθοδοµή, οπότε το πάχος του µε µέγιστο τα 0,50µ µπορεί να είναι πέραν του 1,00µ, δεν υπολογίζεται στο ποσοστό κάλυψης και το συντελεστή δόµησης και αναπτύσσεται παράλληλα µε το κτίριο, τουλάχιστον κατά τα 2/3 του µήκους της. 3. Οι εξωτερικές κλίµακες επιβάλλεται να µένουν ακάλυπτες σε όλο το µήκος τους. 4. Κλίµακες που οδηγούν στο δώµα επιβάλλεται να είναι κτιστές και ενσωµατωµένες στον όγκο της οικοδοµής, ή σε συνέχεια πλευρικών τοίχων στηθαίων του υποκείµενου ορόφου. Επιτρέπεται κατ εξαίρεση η πρόσβαση σε δώµα µε διαδοχικούς λίθους σε εκφορά από την λιθοδοµή της τοιχοποιίας του κτιρίου. εικ 4. Στα σχήµατα 1 και 2 παρουσιάζοναι ενδεικνυόµενες περιπτώσεις κλιµάκων προς το δώµα. 5. Οι εξωτερικές κλίµακες µπορούν να είναι, είτε συµπαγείς, οπότε η επίστρωση των βαθµίδων γίνεται µε φυσικά πετρώµατα ή τσιµεντοκονία, είτε ελαφριάς ξύλινης κατασκευής, είτε µικτής κατασκευής. 6. Τα στηθαία των κλιµάκων επιβάλλεται να είναι είτε κτιστά (πλάτους τουλάχιστον 0,25µ. όταν δεν αποτελούνται από λιθοδοµή, οπότε το ελάχιστο πλάτος τους είναι 0,50µ) συµπαγή σοβατισµένα και βαµµένα σε χρώµα όπως το κτίριο, είτε ξύλινα, ή κιγκλίδωµα που κατασκευάζεται κατ' αντιστοιχία των κιγκλιδωµάτων των εξωστών βαµµένα σε χρωµατισµούς ανάλογους µε αυτούς των κουφωµάτων. Η απόληξη του κτιστού στηθαίου επικαλύπτεται µε λίθινη πλάκα ή επίχρισµα τσιµεντοκονία. γ. Σκίαστρα Οι προτεινόµενες διατάξεις είναι οι εξής: 1. εν επιτρέπονται οι συνδυασµοί πολλών επιµέρους διαφορετικών κατασκευών και τύπων σκίασης στο ίδιο κτίριο. 2. Τα κάθε είδους σκίαστρα - στέγαστρα - πέργκολες διαµορφώνονται ως ελαφριές, µεταλλικές ή ξύλινες κατασκευές από απλές διατοµές χωρίς διακοσµητικές απολήξεις διαµορφώσεις και επικαλύπτονται µε φυσικό πράσινο (κληµαταριές, αναρριχόµενα φυτά) µε ξύλινες ορθογωνικές, ή µεταλλικές διατοµές, ή εν γένει φυσικά υλικά. 3. Για τη στέγαση µεµονωµένων ανοιγµάτων της οικοδοµής (π.χ. θύρα εισόδου, παράθυρα) επιτρέπεται η διαµόρφωση οριζόντιου σκιάστρου, ορθογωνικής κάτοψης και ελαφριάς µεταλλικής - ξύλινης κατασκευής σε πρόβολο. Το µέγιστο πλάτος του σκιάστρου ορίζεται σε 0,40µ. προκειµένου για παράθυρα και 1,00 µ. προκειµένου για θύρες εισόδου. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 13

14 4. Απαγορεύεται η τοποθέτηση κεραµιδιών στα σκίαστρα 5. Τα ξύλινα στοιχεία σε σκίαστρα - στέγαστρα- πέργκολες θα πρέπει να είναι στο φυσικό τους χρώµα η άσπρα η γκρί, ενώ στην περίπτωση µεταλλικών στοιχείων, επιτρέπονται οι χρωµατισµοί µαύρο, σκούρο καφέ ή αποχρώσεις του γκρι. 6. Επιτρέπεται η τοποθέτηση τεντών λευκού υφάσµατος στις περιπτώσεις καταστηµάτων, χώρων παραµονής ατόµων και κέντρων αναψυχής µόνο µετά από έγκριση των αρµόδιων υπηρεσιών που προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις. δ. Περιφράξεις Σε ότι αφορά την κατασκευή περιφράξεων, η σχετική διάταξη της παραγράφου 20 του άρθρου 2 του ΦΕΚ 504/ /1988 προέβλεπε τα εξής: "Οι περιφράξεις των οικοπέδων κατασκευάζονται από τοιχοποιία, που σε περίπτωση λιθοδοµής µπορε ί να παραµείνει ανεπίχριστη, ενώ σε περίπτωση χρήσης άλλου υλικού (οπτοπλίνθων τσιµεντοπλίνθων) επιχρίζεται υποχρεωτικά. Οι αυλόθυρες των περιφράξεων αυτών κατασκευάζονται από υλικά, µορφή και ύψος σύµφωνα µε τα παραδοσιακά πρότυπα. Η εν λόγω διάταξη διατηρείται ως έχει ενώ προστίθενται επιπλέον οι εξής περιορισµοί: 1. Οι περιφράξεις των γηπέδων και οι τοίχοι αντιστήριξης κατασκευάζονται από ξερολιθιά ή λιθοδοµή χωρίς τονισµένους αρµούς η οποία µπορεί να παραµείνει ανεπίχριστη, ενώ κάθε άλλο δοµικό στοιχείο επιχρίεται. 2. Το µέγιστο ύψος του συµπαγούς τµήµατος των περιτοιχίσεων ορίζεται σε 1.50µ., συµπεριλαµβανοµένου του τυχόν στηθαίου, και το πάχος του τουλάχιστον σε 0.40µ. 3. Σε δρόµους µε συνεχή µέτωπα από όψεις κτιρίων και ψηλές µάνδρες, δεν επιτρέπεται η κατασκευή χαµηλών περιτοιχίσεων, ή η τοποθέτηση κιγκλιδωµάτων. 4. εν επιτρέπονται κάθε είδους επενδύσεις των επιφανειών των περιφράξεων και τοίχων αντιστήριξης µε διάφορα υλικά, όπως σχιστόπλακες ή άλλους πλακοειδούς µορφής λίθους, κεραµικά και οι τεχνοτροπίες επιχρισµάτων που παραπέµπουν στα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά άλλων περιοχών. 5. Σε περίπτωση µεγάλης υψοµετρικής διαφοράς επί της ρυµοτοµικής γραµµής µεταξύ οικοπέδου και στάθµης δρόµου επιτρέπεται η διαµόρφωση αναληµµατικών τοίχων αναλόγου ύψους, µε την προϋπόθεση διατήρησης του αναγλύφου και τυχόν φυσικών σχηµατισµών. 6. Η κατασκευή των κάθε είδους τοιχίων και περιφράξεων γίνεται από ξηρολιθοδοµή είτε από ανεπίχριστη λιθοδοµή χωρίς τονισµένους αρµούς, υποχρεωτικά µε λίθους τοπικής προέλευσης,, µε τις προδιαγραφές της παραγράφου του σχεδίου Π Επιτρέπεται µόνο η οριζόντια διαµόρφωση του πρεκιού της αυλόπορτας. Στο σηµείο του ανοίγµατος της αυλόθυρας, η περίφραξη µπορεί να φτάνει τα 2,20 µ. 8. Οι υφιστάµενες παραδοσιακές περιφράξεις ιδιοκτησιών διατηρούνται ή αποκαθίστανται στην αυθεντική τους µορφή, ως προς τα υλικά, τους χρωµατισµούς και τις διαστάσεις. ε. Υδρορρόες Οι υδρορρόες των κτισµάτων θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη στη διαµόρφωση των αντίστοιχων όψεων, ώστε να ενσωµατώνονται αρµονικά στη σύνθεση ως µορφολογικά στοιχεία του κτίσµατος. Η ακριβής θέση τους θα πρέπει να υποδεικνύεται στα προς έγκριση σχέδια της µελέτης. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η χρήση εµφανών πλαστικών υδρορροών. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 14

15 στ. Λοιπά χαρακτηριστικά Στις νέες οικοδοµές δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτός ο στείρος µιµητισµός των παλαιότερων κτισµάτων µε την αναπαραγωγή µεµονωµένων παραδοσιακών στοιχείων και την αυθαίρετη χρήση τους σε τυχαίους συνδυασµούς. Οι σύγχρονες κατασκευές οφείλουν να εκφράζουν την εποχή τους και να προσαρµόζονται στο δοµηµένο περιβάλλον υιοθετώντας τις γενικές αρχές της αρχιτεκτονικής παράδοσης µε αφαιρετικές αναφορές στα επιµέρους χαρακτηριστικά της. Στο πλαίσιο αυτό ενδεικτικά αναφέρεται ότι (στα κτίσµατα, στις περιφράξεις και εν γένει στις διαµορφώσεις δηµόσιων και ιδιωτικών χώρων των οικισµών), απαγορεύονται στοιχεία όπως επενδύσεις µε λίθινες πλάκες ή πλακίδια µικρού πάχους, έναντι λίθων, πρόσθετα ή ανάγλυφα διακοσµητικά στοιχεία (σειρά κεραµιδιών στην περίµετρο δωµάτων, γύψινα στοιχεία, γλυπτά, µίµηση κιόνων και αετωµάτων, περίτεχνα γείσα κ.α.), διακοσµητικές καµάρες, αψίδες, τόξα κ.τ.λ. Απώτερος στόχος είναι η αποφυγή της αναπαραγωγής του "νεοπαραδοσιακού" στυλ, που συναντάται συχνά στην σύγχρονη οικοδοµική δραστηριότητα της περιοχής, υποβαθµίζοντας αισθητικά τόσο το φυσικό όσο και το δοµηµένο περιβάλλον των Κυκλάδων 11. Στοιχεία τεχνολογικού εξοπλισµού, Βιοκλιµατικά, Α.Π.Ε. κλπ ( τοποθέτηση κλιµατιστικών, ηλιοθερµοσίφωνες κ.λ.π.): Τα στοιχεία τεχνολογικού εξοπλισµού που επηρεάζουν την εξωτερική εικόνα των οικοδοµών, και κατ' επέκταση την εικόνα του δηµόσιου χώρου των οικισµών, επιβαρύνοντάς τη σηµαντικά σε περίπτωση κακής τοποθέτησης ή επιµέρους ατυχών επιλογών, όπως διαπιστώθηκε από την ανάλυση της υφιστάµενης κατάστασης. Για το λόγο αυτό αναγκαίο κρίθηκε να προστεθούν οι ακόλουθες διατάξεις: 1. Κατά τον σχεδιασµό του κτιρίου, απαιτείται ιδιαίτερη επιµέλεια των βιοκλιµατικών αρχών αρχιτεκτονικής και ενθαρρύνεται η χρήση ΑΠΕ. Υστερα από έγκριση του Σ.Α, επιτρέπεται η εγκατάσταση στα δώµατα και στις στέγες των κτιρίων µέσων ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, όπως ηλιακοί θερµοσίφωνες, κατά τρόπο που δεν αλλοιώνεται ή θίγεται η αρχιτεκτονική µορφή του κτιρίου. 2. Οι ηλιακοί συλλέκτες, οι δεξαµενές αποθήκευσης νερού καθώς και τυχόν λοιπές µηχανολογικές ή άλλες εγκαταστάσεις τοποθετούνται υποχρεωτικά σε σηµείο µη ορατό από οποιονδήποτε κοινόχρηστο χώρο. Απαγορεύεται η τοποθέτησή τους στις όψεις των κτισµάτων. 3. Τα κλιµατιστικά µηχανήµατα τοποθετούνται υποχρεωτικά σε θέση µη ορατή από οποιονδήποτε κοινόχρηστο χώρο, σε ειδικές διαµορφώσεις των όψεων ή διαµορφωµένες εσοχές του κτίσµατος, µε επικάλυψη περσίδων και όχι στις κύριες όψεις ή στην οροφή - στέγη αυτού. 4. Σε όλους τους οικισµούς, καθώς και στον πέριξ αυτών ύπαιθρο χώρο που δεν εµπίπτει εντός ζώνης NATURA η ΤΙΦΚ, επιτρέπεται η εγκατάσταση ηλιακών - φωτοβολταϊκών συστηµάτων επί του δώµατος η της στέγης µε τις ακόλουθες προϋποθέσεις: i. Εκτός των πανέλων, εξαρτήµατα και εγκαταστάσεις που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία των συστηµάτων τοποθετούνται υποχρεωτικά κάτω από τη στέγη ή το δώµα. ii. Επιτρέπεται η εγκατάσταση των πανέλων σε δώµα υπό την προϋπόθεση ότι θα τοποθετούνται µε κλίση µικρότερη του 3%. iii. Επιτρέπεται η εγκατάσταση των πανέλων σε στέγη υπό τις παρακάτω προϋποθέσεις: Η τοποθέτησή τους θα πρέπει να ακολουθεί την κλίση της στέγης. Η κεκλιµένη επιφάνεια των πανέλων δεν θα απέχει από την επιφάνεια της στέγης απόσταση µεγαλύτερη των 10 εκατοστών. Οι συστοιχίες των πανέλων θα πρέπει να οργανώνονται σε ενιαίο ορθοκανονικό κάναβο σε παραλληλία µε τις πλευρές του κτίσµατος και να αναπτύσσονται υποχρεωτικά εντός του περιγράµµατος της στέγης. Απαγορεύονται διατάξεις που διαµορφώνουν οδοντωτές απολήξεις συστοιχιών. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 15

16 5. Στις επιφάνειες των στοιχείων τεχνολογικού εξοπλισµού απαγορεύεται η αναγραφή επιγραφών του κατασκευαστή αυτών. 6. Επιτρέπεται η κατασκευή υπόγειων δεξαµενών νερού οι οποίες δεν προσµετρώνται στο συντελεστή δόµησης και στην κάλυψη του οικοπέδου. Ο ελάχιστος όγκος της δεξαµενής αντιστοιχεί στο 35% της συνολικής επιφάνειας συλλογής (δώµα και υπερκείµενες βεράντες της δεξαµενής) για τα ξενοδοχεία και λοιπά κτίρια τουριστικής χρήσης και στο 30% για την κατοικία. 7. Σε κάθε οικόπεδο/γήπεδο µπορεί να τοποθετείται µόνο µια κεραία τηλεόρασης και σε θέση που να µην προσβάλλονται τα κτίρια. Υποχρέωση του ήµου είναι να τοποθετήσει µέσα σε εύλογο χρόνο οµαδική δορυφορική κεραία στον οικισµό. Μετά την τοποθέτησή της θα αποµακρύνονται υποχρεωτικά οι ατοµικές. 8. Οι µετρητές ηλεκτρικού ρεύµατος, όπως και η τοποθέτηση κάθε άλλου στοιχείου παροχών, ΟΚΩ, τοποθετείται σε εσοχή στο σώµα ή στην περίφραξη του κτιρίου 9. Επιβάλλεται η σταδιακή συµµόρφωση προς τις παραπάνω διατάξεις, υφιστάµενων στοιχείων τεχνολογικού εξοπλισµού, σε διάστηµα που θα οριστεί από τη ηµοτική αρχή από τη δηµοσίευση του διατάγµατος. 12. Στοιχεία εξοπλισµού κοινοχρήστων χώρων, ειδικές διατάξεις (υλικά, λιθόστρωτα, επιπλώσεις- - παγκάκια, σκιάδια, δίκτυα κοινωφελών υπηρεσιών - στύλοι ΕΗ, φωτισµοί, επιγραφές, διαφηµιστικές εγκαταστάσεις κ.λ.π.) Σε ότι αφορά τις διαµορφώσεις του δηµόσιου χώρου των οικισµών διατηρείται η ισχύουσα διάταξη της σύµφωνα µε την οποία "Για κάθε εργασία που αφορά διαµόρφωση, τροποποίηση, ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων (οδών, πλατειών, πεζοδροµίων, τοίχων αντιστήριξης κλπ.) απαιτείται έγκριση της ΕΠΑΕ (ΝΥΝ Σ.Α.)". Επιπλέον προστίθενται τα εξής: 1. Η υπάρχουσα δοµή του δηµόσιου χώρου (δρόµοι, πλατείες, πλατώµατα), διατηρείται. Επιβάλλεται η διατήρηση αυθεντικών παραδοσιακών λιθόστρωτων, πλακόστρωτων, ξερολιθιών και λοιπών ανάλογων στοιχείων (αναβαθµοί, πεζούλια, κρήνες, κ.α.) του δηµόσιου χώρου εντός και εκτός των ορίων του οικισµού. Σε περίπτωση ανάγκης αντικατάστασης ή επισκευής των παραπάνω στοιχείων λόγω φθοράς, οι εργασίες θα πρέπει να γίνονται µε τη χρήση ίδιων υλικών και κατάλληλων τεχνικών, για την επαναφορά τους στην αυθεντική τους µορφή. 2. Κάθε εργασία που αφορά στην επίστρωση, διαµόρφωση, τροποποίηση, ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων, όπως οδών, πλατειών, κρηπιδωµάτων κα, εκτελείται µε τρόπο προσαρµοσµένο στα τοπικά πρότυπα και ύστερα από έγκριση του ΣΑ. 3. Κάθε διαµόρφωση, τροποποίηση ή ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων, εκτελείται µε τρόπο τέτοιο ώστε να ενσωµατώνεται στην παραδοσιακή φυσιογνωµία και την κλίµακα των οικισµών. Οι επεµβάσεις αυτές θα πρέπει να γίνονται µε τρόπο και υλικά που ακολουθούν την τοπική κατασκευαστική παράδοση. 4. Η επιλογή των υλικών θα πρέπει να γίνεται στα πλαίσια µιας συνολικότερης βιοκλιµατικής προσέγγισης του δηµόσιου χώρου, σε άµεσο πάντοτε συσχετισµό µε τα τοπικά δεδοµένα (π.χ. το κλίµα της περιοχής). Στην κατεύθυνση αυτή, θα πρέπει να ελαχιστοποιούνται οι σκληρές επιφάνειες. Στις δαπεδοστρώσεις των κοινόχρηστων χώρων εφαρµόζονται εν γένει φυσικά τοπικά (π.χ. τοπική πέτρα) και διαπερατά υλικά (π.χ. συµπιεστό χώµα). Επιτρέπονται επίσης λιτές, σύγχρονες διαµορφώσεις σκληρών επιφανειών (π.χ. δάπεδα σκυροδέµατος µε τη µορφή χτυπητού, υδροβοληµµένου ή εµφανών αδρανών δαπέδου) που ενσωµατώνονται διακριτικά στον παλαιότερο χαρακτήρα του δηµόσιου χώρου των οικισµών. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 16

17 5. Στη περίπτωση κατασκευής λιθόστρωτων θα πρέπει να χρησιµοποιούνται φυσικοί λίθοι τοπικής προέλευσης, που θα επαναλαµβάνουν το χαρακτήρα των παραδοσιακών ως προς το µέγεθος και την τοποθέτηση. Ως λιθόστρωτο νοείται η επίστρωση µε λίθους ελάχιστου πάχους 10εκ. 6. Απαγορεύεται η εκτέλεση έργων µετατροπής των παραδοσιακών οδών διασύνδεσης (καλντερίµια) σε οδούς εξυπηρέτησης τροχοφόρων. 7. Απαγορεύεται η εκτέλεση έργων µετατροπής ρεµάτων σε οδούς εξυπηρέτησης τροχοφόρων ή πεζοδρόµους». 8. Απαγορεύονται οι ασφαλτοστρώσεις δηµοσίων χώρων πλην των οδικών αξόνων. 9. Τυχόν κατάλοιπα αυθεντικών λιθόστρωτων που ενδεχοµένως να αποκαλυφθούν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης έργων σε δηµόσιους χώρους, θα πρέπει να αξιολογούνται µε στόχο τη διατήρηση και διακριτική ενσωµάτωσή τους σε νέες διαµορφώσεις. 10. Για τον εξοπλισµό των κοινοχρήστων χώρων εφαρµόζονται λιτές, κατά το δυνατόν, µορφές, που δεν αναπαράγουν "νεοπαραδοσιακά" στοιχεία (π.χ. αετώµατα, κίονες κ.λ.π.) 11. Τα έργα υποδοµής των Οργανισµών Κοινής Ωφέλειας (.Ε.Η., Ο.Τ.Ε. κλπ.) επιβάλλεται να είναι υπόγεια. 12. Η τοποθέτηση των µετρητών του ηλεκτρικού ρεύµατος κλπ. όπως και η τοποθέτηση κάθε άλλου στοιχείου παροχών Οργανισµών Κοινής Ωφέλειας επιβάλλεται να γίνεται σε ειδικές εσοχές του κτιρίου ή της περίφραξης. 13. Οι Οργανισµοί Κοινής Ωφέλειας αναλαµβάνουν µε δαπάνες τους την αναµόρφωση και βελτίωση των εγκαταστάσεών τους, όπως και τη σταδιακή υπογειοποίηση του υφιστάµενου δικτύου, ώστε να µην προσβάλλεται το περιβάλλον και να αποκατασταθεί παράλληλα η αλλοίωση της εικόνας των οικισµών. Υποχρεούνται επίσης να αναλαµβάνουν την αποκατάσταση της αρχικής µορφής των δρόµων και κοινοχρήστων χώρων όπου επενέβησαν για την εγκατάσταση των δικτύων τους. 14. Απαγορεύεται η τοποθέτηση διαφηµίσεων στα µέτωπα των δρόµων. Επιτρέπεται µόνο σε ειδικά διαµορφωµένες θέσεις σε κοινόχρηστους χώρους. 13. Υλικά (προτεινόµενα οικοδοµικά υλικά, τεχνικές, σοβάδες / είδη, υφές, χρωµατισµοί κ.λ.π.) συµβατά µε το ύφος της περιοχής, εναρµονιζόµενα µεταξύ τους: Σε ότι αφορά τα υλικά των τοιχοποιιών των κτισµάτων, η σχετικές διατάξεις των παραγράφων 18 και 19 του άρθρου 2 του ΦΕΚ 504/ /1988 προέβλεπαν τα εξής: Η τελική επεξεργασία των εξωτερικών όψεων των κτιρίων διαµορφώνεται κατά τα παραδοσιακά πρότυπα από απόψεως υλικού και τρόπου κατασκευής. Επιτρέπεται προεξοχή στην όψη κατά 0,10 0,15 εκ της πέτρινης επίστρωσαης στηθαίου και η δηµιουργία λίθινης διακοσµητικής ζώνης κατά µήκος της όψης του κτιρίου στη στάθµη του πρεκιού των κουφωµάτων, εφ όσον τα µορφοιλογικά αυτά στοιχεία απαντώνται στον οικισµό. Επίσης στην παράγραφο 21 του ίδιου άρθρου αναφερότραν: "Για το χρωµατισµό των όψεων των κτιρίων χρησιµοποιείται υδρόχρωµα λευκό. Επιτρέπεται σε µικρή αναλογία η πρόσµιξη γαλάζιου χρώµατος, που δεν αλλοιώνει τον επικρατούντα λευκό χρωµατικό τόνο του κτιρίου. Ο χρωµατισµός εσοχών, στοιχείων, τµηµάτων ή ολοκλήρου του κτιρίου µε χρώµα πλην του λευκού υπόκειται στην έγκριση της ΕΠΑΕ. Η χρήση µαρµαροκονίας στη σύνθεση των επιχρισµάτων των εξωτερικών όψεων του κτιρίου επιτρέπεται µόνο σε νεοκλασσικού ρυθµού κτίρια και µετά από έγκριση της αρµόδιας ΕΠΑΕ". Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 17

18 Οι εν λόγω διατάξεις κρίνονται ως ελλιπείς ως προς επιµέρους εξειδικεύσεις και περιορισµούς σύµφωνα µε τις ιδιαιτερότητες που εντοπίζονται στον κάθε οικισµό. Για το λόγο αυτό τροποποιείται και συµπληρώνεται σύµφωνα µε τα ακόλουθα: 1. Οι εξωτερικές τοιχοποιίες κατασκευάζονται είτε από εµφανή λιθοδοµή χωρίς τονισµένους αρµούς είτε από άλλο υλικό οπότε επιβάλλεται να επιχρίονται µε κοινό σοβά τριφτό χωρίς οδηγούς και χωρίς µαρµαροκονία αποκλειοµένου του αρτιφισέλ, ρελιέφ, πεταχτού κ.λ,π., 2. Η χρήση µαρµαροκονίας στη σύνθεση των επιχρισµάτων των εξωτερικών όψεων του κτιρίου επιτρέπεται µόνο σε νεοκλασσικού ρυθµού υφιστάµενα κτίρια και µετά από έγκριση του Σ.Α.. 3. Προδιαγραφές κατασκευής λιθοδοµών - Η λιθοδοµή επιβάλλεται να κατασκευάζεται από τοπικά πετρώµατα στις αποχρώσεις τους. Οι λίθοι µπορεί να είναι είτε καθόλου επεξεργασµένοι (αργολιθοδοµή), είτε µερικώς επεξεργασµένοι σε ορθογώνια µορφή (ηµιλαξευτή τοιχοποιία). εν νοείται λίθινος τοίχος λεπτότερος από 45cm. Οι τυχόν επενδύσεις τοιχοποιίας µε λίθους έχουν ελάχιστο πάχος 20 εκ., ώστε να προσοµοιάζουν της αυθεντικής παραδοσιακής λιθοδοµής. - Κατά την αρµολόγηση υφιστάµενων λιθοδοµών γίνεται χρήση κονιαµάτων µε βάση την φυσική άσβεστο και όχι χρήση τσιµέντου. Στις νέες λιθοδοµές η αρµολόγηση γίνεται µε αντίστοιχα κονιάµατα, η δε απόχρωση του αρµολογήµατος θα πρέπει να είναι γαιώδης η γκρί. εν επιτρέπεται η διαµόρφωση εξεχόντων αρµών. - Η τοποθέτηση των λίθων γίνεται σε επάλληλες οριζόντιες στρώσεις. Η θέση των κατακόρυφων αρµών θα πρέπει να εναλλάσσεται, ώστε να µην δηµιουργούνται συνεχείς κατακόρυφοι αρµοί. Το ύψος της κάθε λίθου δεν πρέπει να ξεπερνά το πλάτος της. 4. Σε περίπτωση επίχρισης των εξωτερικών όψεων να εφαρµόζονται αδρά επιχρίσµατα µε βάση την φυσική άσβεστο. 5. Οι χρωµατισµοί γίνονται µε ασβέστη ή λευκό υδρόχρωµα, ειδάλλως οι χρωστικές προστίθενται στο ίδιο το κονίαµα του επιχρίσµατος. 6. Επιτρέπονται οι λευκές, υπόλευκες και γαιώδεις αποχρώσεις. Κατόπιν έγκρισης του αρµοδίου Σ.Α. δύναται να επιτραπούν και άλλοι χρωµατισµοί (π.χ. λουλακί, ώχρα), εφόσον συναντώνται στον εκάστοτε οικισµό. 7. εν επιτρέπονται οι επιλογές µη συµβατών επιχρισµάτων και έντονων χρωµατισµών, µοτίβων (πχ έντονοι χρωµατισµοί, ζωγραφικές απεικονίσεις και τεχνοτροπίες επιχρισµάτων που παραπέµπουν σε ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά άλλων περιοχών. 8. Αλουµίνια, πλαστικά, λαµαρίνες, λείες ανακλαστικές επιφάνειες, επενδύσεις µε λεπτές πλάκες, πλακάκια ή κάθε είδους διακοσµητικά πλακίδια και εν γένει επιλογές υλικών που δεν εναρµονίζονται µε τις επικρατούσες υφές των οικισµών, απαγορεύονται. Η απαγόρευση ισχύει και για τα στοιχεία που τοποθετούνται σε κοινόχρηστους χώρους του οικισµού. - ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ 1. Τα εξωτερικά κουφώµατα κάθε κτιρίου επιβάλλεται να έχουν ενιαίο χρωµατισµό και υλικό. 2. Τα υαλοστάσια επιτρέπεται να είναι ξύλινα, από αλουµίνιο ή σίδερο, ανοιγόµενα ή και ανακλινόµενα. Στην περίπτωση της παρ. 44 ανωτέρω επιτρέπονται τα συρόµενα τζαµιλίκια αλουµινίου. 3. Τα εξώφυλλα επιβάλλεται να είναι ξύλινα, ανοιγόµενα, γαλλικού ή γερµανικού τύπου, ή ανακλινόµενα, καρφωτά, περσιδωτά ή ταµπλαδωτά. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 18

19 4. Τα σίδερα ασφαλείας στα ανοίγµατα ή τους φεγγίτες πρέπει να είναι ενσωµατωµένα στο αντίστοιχο άνοιγµα και η κατασκευή τους γίνεται από οριζόντιες διατοµές απλής µορφής χωρίς νεοπαραδοσιακές διακοσµήσεις. 5. Απαγορεύονται οι διακοσµητικοί (φερ-φορζέ) µεντεσέδες. Οι ορατοί µεντεσέδες είναι ευθύγραµµοι χωρίς διακοσµήσεις. 6. Απαγορεύονται τα συρόµενα κουφώµατα πλην των ανωτέρω περιπτώσεων της παρ. 7,4 7. Σε καταστήµατα και χώρους στάθµευσης επιτρέπεται η κατασκευή των κουφωµάτων από σίδηρο. 8. Όλα τα εξωτερικά κουφώµατα κάθε κτιρίου επιβάλλεται να έχουν ενιαίο χρωµατισµό. 9. Τα κουφώµατα δεν επιτρέπεται να είναι στις φυσικές αποχρώσεις του ξύλου, αλλά µονόχρωµα σε διάφορους χρωµατισµούς (ενδεικτικά: µπλε, πράσινο, καφεκόκκινο, κυπαρισσί, γκρι), εφόσον συναντώνται στον εκάστοτε οικισµό. Στην περίπτωση χρήσης αλουµινίου στα τζαµιλίκια, αυτά θα έχουν αντίστοιχους χρωµατισµούς µε τους επικατούντες στον οικισµό για τα ξύλινα. 14. υνατότητα - αναγκαιότητα διαφοροποίησης των ανωτέρω κατευθύνσεων δόµησης σε διαφορετικούς οικισµούς: Το παρόν γενικό πλαίσιο συµπληρώνει και εξειδικεύει τις υφιστάµενες ειδικές διατάξεις και τα ειδικά διατάγµατα που ισχύουν ανά περιοχή. 15. Νέες µορφολογικές αναζητήσεις: Στα πλαίσια της ενθάρρυνσης της ελεύθερης αρχιτεκτονικής δηµιουργίας, οικοδοµές που συγκροτούν µια διαφορετική, ενδεχοµένως δυναµική ή και ευρηµατική προσέγγιση, δύναται να εξετάζονται µεµονωµένα και να εγκρίνονται κατ' εξαίρεση από το αρµόδιο Σ.Α. εφόσον αποτελούν τεκµηριωµένες συνθετικά και κατασκευαστικά προτάσεις, που επιτυγχάνουν τη δηµιουργική συνδιαλλαγή µε το γειτονικό παραδοσιακό περιβάλλον και το φυσικό τοπίο, εισάγοντας νέες µορφές, ικανές να ανταποκριθούν σε σύγχρονες ανάγκες. Σε κάθε περίπτωση, οικοδοµές που δε σέβονται την κλίµακα του χώρου, όπως επίσης τα φυσικά χαρακτηριστικά και την ταυτότητα της περιοχής δε θα γίνονται αποδεκτές. Εναλλακτικές προτάσεις στέγασης ή επικάλυψης θα µπορούσαν επίσης να γίνουν αποδεκτές από το αρµόδιο Σ.Α. εφόσον αποτελούν µέρος µιας ολοκληρωµένης συνθετικά αρχιτεκτονικής προσέγγισης, που δεν προσβάλλει την φυσιογνωµία του οικισµού ενώ ενσωµατώνεται στο τοπίο. Στην ίδια λογική, η χρήση σύγχρονων υλικών και τρόπων κατασκευής, συµβατών προς την αρχιτεκτονική παράδοση των οικισµών, δύναται να εγκριθεί από το αρµόδιο Σ.Α., µε την προϋπόθεση η προτεινόµενη λύση να διέπεται από συνθετική και κατασκευαστική συνέπεια αποδίδοντας ειλικρινώς στις παραγόµενες µορφές, τα χαρακτηριστικά των νέων υλικών και µεθόδων. Σε καµία περίπτωση δε θα πρέπει να γίνεται αποδεκτή η αποσπασµατική, µεµονωµένη ή ανειλικρινής χρήση τους (π.χ. µίµηση διακοσµητικών φουρουσιών σε εξώστες µε τη χρήση οπλισµένου σκυροδέµατος). Με αυτά τα δεδοµένα δύναται να εγκρίνονται επίσης τυχόν εναλλακτικές προτάσεις για την κατασκευή επιµέρους στοιχείων των οικοδοµών (εξώστες, κλίµακες, στέγαστρα ή π.χ. µεταλλικά κουφώµατα κ.α.). Για το σκοπό αυτό περιλαµβάνεται στην πρόταση η εξής παράγραφος: «Καινοτόµος σχεδιασµός κτιρίων (δηµόσια κτίρια, κατοικίες, αποθήκες, ειδικά κτίρια, κλπ) που δεν τηρεί τις διατάξεις του παρόντος, δύναται να εγκρίνεται από το αρµόδιο Συµβούλιο Αρχιτεκτονικής, µε επαρκή αιτιολόγηση.» 16. Βιοκλιµατική αρχιτεκτονική και µορφολογική σύνθεση µε συµβατότητα στα παραδοσιακά τοπικά πρότυπα: Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 19

20 Στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική η διαµόρφωση των κτισµάτων καθορίζεται σε µεγάλο βαθµό από τους περιορισµούς του φυσικού περιβάλλοντος, µε τη µέγιστη δυνατή αξιοποίηση των δυνατοτήτων που αυτό παρέχει, προκειµένου να επιτευχθούν οι βέλτιστες συνθήκες άνεσης στο εσωτερικό των κτιρίων. Συνεπώς, η κατανόηση των βασικών αξόνων δόµησης των παραδοσιακών προτύπων και η ενσυνείδητη αναπαραγωγή τους µέσα σε ένα αναθεωρηµένο πλαίσιο σύγχρονων αναγκών, διασφαλίζει τόσο την εφαρµογή των θεµελιωδών αρχών του βιοκλιµατικού σχεδιασµού, όσο και την µορφολογική ένταξη των νέων κτιριακών δοµών στο υφιστάµενο περιβάλλον. Σε αυτήν την κατεύθυνση επισηµαίνονται τα ακόλουθα: Χωροθέτηση - προσανατολισµός Η χωροθέτηση και ο προσανατολισµός των κτισµάτων θα πρέπει να προσδιορίζεται µε βασικά κριτήρια, αφενός τη µεγιστοποίηση των ηλιακών κερδών και την ανεµοπροστασία το χειµώνα και αφετέρου την εκµετάλλευση των ανέµων και την ηλιοπροστασία το καλοκαίρι. Στοιχεία που πιθανόν προξενούν ανεπιθύµητη σκίαση, εµποδίζοντας τον ηλιασµό των κτισµάτων όπως π.χ. γειτονικά κτίρια ή λόφοι, πρέπει να λαµβάνονται υπόψη στον αρχικό σχεδιασµό. O προσανατολισµός του µεγάλου (διαµήκη) άξονα του κτιρίου στον άξονα ανατολής - δύσης, µε τρόπο ώστε το κτίριο να ανοίγεται προς το νότο, εν γένει συµβάλλει στη µέγιστη αξιοποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας. Αντιστοίχως, ουσιαστική κρίνεται και η εκµετάλλευση της κλίσης του εδάφους µε τη διαµόρφωση πλάτης προστασίας προς το βορρά ή προς τους επικρατούντες ανέµους. Ιδιαίτερη µέριµνα πρέπει να δίνεται στην προστασία και αξιοποίηση του άµεσου αλλά και ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος. Η υφιστάµενη αξιόλογη βλάστηση θα πρέπει να διατηρείται και να αξιοποιείται κατά το δυνατό για την ηλιοπροστασία, το σκιασµό και ανεµοπροστασία των κτισµάτων. Η ενσωµάτωση τµήµατος του κτιρίου ή και του συνολικού όγκου του ( υπόσκαφα κτίρια ) στο έδαφος, σε περίπτωση επικλινούς εδάφους, αξιοποιεί τη θερµική αδράνεια της γης, εξασφαλίζοντας σταθερή θερµοκρασία στο εσωτερικό του κτιρίου. Κέλυφος Η επιλογή του προσανατολισµού και του µεγέθους των ανοιγµάτων θα πρέπει να εξασφαλίζει τα µέγιστα ηλιακά κέρδη το χειµώνα και τον περιορισµό τους το καλοκαίρι και ταυτόχρονα να προσφέρει φυσικό φωτισµό/ηλιασµό και διαµπερή φυσικό αερισµό, λαµβάνοντας υπόψη παράλληλα τη διεύθυνση και την ισχύ των ρευµάτων αέρα της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, ενδείκνυται τα µεγαλύτερα ανοίγµατα των κτιρίων να προσανατολίζονται προς το νότο, ενώ η εκτεθειµένη στο βορρά πλευρά να διαµορφώνεται από συµπαγείς τοίχους µε µικρά ανοίγµατα. Ουσιαστική κρίνεται και η δηµιουργία "ενδιάµεσων" στεγασµένων υπαίθριων χώρων και εξωστών κατά κανόνα µε νότιο - νοτιοανατολικό προσανατολισµό για την ελαχιστοποίηση της άµεσης θέρµανσης του κελύφους. Συστήµατα σκίασης - ηλιοπροστασίας Η τοποθέτηση ξύλινων σκούρων εξωτερικά των ανοιγµάτων αποτρέπει τον εγκλωβισµό της ηλιακής ακτινοβολίας στο εσωτερικό του κτιρίου κατά τους θερµούς µήνες και παράλληλα λειτουργεί ως κινητή µόνωση κατά τη περίοδο του χειµώνα. Εναλλακτικά, τα σκούρα µπορούν να διαθέτουν µηχανισµό ανάκλησης που επιτρέπει την ταυτόχρονη λειτουργία τους ως σκίαστρα. Αντιστοίχως, κατασκευές περγκολών σε συνδυασµό είτε µε ελαφριές διάτρητες επικαλύψεις µεταλλικών ή ξύλινων διατοµών, είτε µε αναρριχητικά φυτά οριζόντιας ανάπτυξης, εξασφαλίζουν τη δηµιουργία ευνοϊκού µικροκλίµατος στους υπαίθριους χώρους. Υλικά και χρωµατισµοί Οι ανοιχτοί χρωµατισµοί στις εξωτερικές επιφάνειες των κτιρίων δρουν θερµοαπωθητικά, αποτρέποντας την υπερθέρµανση. Οι επιστρώσεις σκληρών υλικών στον περιβάλλοντα χώρο θα πρέπει να περιορίζονται στις απολύτως απαραίτητες. Παράλληλα η εφαρµογή υδατοδιαπερατών επιστρώσεων από φυσικά υλικά (π.χ. πατηµένο χώµα) Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 20