Υπεύθυνοι Καθηγητές: Λουκοπούλου Νεκταρία Γκουντάνης Δημήτρης

Transcript

1 Υπεύθυνοι Καθηγητές: Λουκοπούλου Νεκταρία Γκουντάνης Δημήτρης ΓΕΛ ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΜΑΘΗΤΕΣ/ΤΡΙΕΣ: Μπάντιος Ευστάθιος Μασσαρά Αντριάννα Μπαλτιμάς Διονύσιος Μπαρμπούνη Γεωργία Παπαγεωργίου Ελένη

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή Γιατροσόφια από το παρελθόν Έξυπνες πρακτικές Θεραπευτικές ιδιότητες βοτάνων Χρήση βοτάνων Φάρμακα Λοσιόν λάμψης με αιθέρια έλαια πορτοκαλιού ΣΥΝΤΑΓΕΣ:1) Ρύζι με αρωματικά βότανα 2)Χορτόπιτα με φρέσκα μυρωδικά και βότανα Τρόποι παρασκευής ροφήματος Συμπέρασμα

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Tα βότανα στην Ελλάδα είναι 1200 είδη, πολύ περισσότερα από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης! Η Ελλάδα, είναι μια πολύ πλούσια χώρα σε αυτό τον τόσο σημαντικό τομέα, κάτι το οποίο θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί έξυπνα, τώρα μάλιστα, που ακόμα και οι μεγαλύτερες παγκοσμίως εταιρείες καλλυντικών έχουν κάνει στροφή στις φυσικές συστάσεις. Η χλωρίδα κρύβει τα μυστικά της πιο λαμπρής ομορφιάς και υγείας, προτείνοντας για κάθε πρόβλημα την άριστη δυνατή λύση. Στο πέρασμα των χρόνων ο άνθρωπος άρχισε να ξεχνά τις θεραπείες της φύσης και προτίμησε να στρέψει το ενδιαφέρον του στα κατασκευάσματα των χημικών εργαστηρίων.

4 ΓΙΑΤΡΟΣΟΦΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ Η ελληνική φύση, με τα εξαιρετικά αρωματικά φυτά και τα άλλα βότανα, βοήθησε πάντα τη λαϊκή θεραπευτική (όπως και στην αρχαιότητα), προσφέροντας της τα προχειρότερα και πιο...ακίνδυνα μέσα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα : Αλοιφή από σαπούνι, λάδι, κερί Ασβεστόνερο με λάδι, μελάνι για τα εγκαύματα Βατόμουρα- αναιμία Βεντούζες- για το κρυολόγημα Γάλα από γαϊδούρα- για τον κοκίτη, φυματίωση. Γαρυφαλλόλαδο- πονόδοντος Θυμάρι-αντισηπτικές ιδιότητες, πλύση μολυσμένων τραυμάτων, γαργάρες στον ερεθισμένο λαιμό και στον βήχα. Κρεμμύδι κοπανισμένο με αλάτι(τοπικώς). Κρεμμύδι ψημένο(τοπική Μέντα- καταπραϋντικό για στομαχόπονο, πονοκέφαλο και εμετό. Μολόχα- άσθμα, βήχας, πονόλαιμος. Παπαρούνα- καταπραϋντικό για το βήχα. ως)- για τους καλόγηρους (σταφυλόκοκκος) Σαπουνόνερο- νευροκαβαλίκεμα. Τσάι του βουνού- ευστόμαχο αφέψημα για το βήχα, τονωτικό, αντιανεμικό. Φασκομηλιά- γαργάρες και πλύσεις για τις φλεγμονές του στόματος και του λαιμού Χαμομήλι- αντιβακτηριδιακή και αντιφλεγμονώδη δράση, αϋπνία, γαστρίτιδα και ουλίτιδα.

5 Έξυπνες πρακτικές Τσίμπημα κουνουπιού: Βάζανε στο σημείο του τσιμπήματος λίγο ξίδι για να μειώσει την κοκκινίλα και τη φαγούρα. -Κάψιμο: Βάζανε λίγο πολτό ντομάτας και απαλυνόταν ο πόνος -Τσίμπημα σφήγκας ή μέλισσας: Προσπαθούσαν να αφαιρέσουν το κεντρί και βάζανε ξύδι ή λάσπη, ώστε να μειωθεί ο πόνος και να μην πρηστεί. -Βγάλσιμο (εξάρθρωση):έβαζαν σαπουνάδα και έκαναν επάλειψη με λάδι από καντήλι. -Πονόδοντος: αλατόνερο ή ρακί ή τσίπουρο - Ευκοιλιότητα: ωμός καφές με λεμόνι -Στραμπούληγμα: Ψωμί βρεγμένο με κρασί. -Κρυολόγημα: Τρίψιμο με σπίρτο(οινόπνευμα) και καμφορά - Νευρόπονος: τρώγανε πεντάνευρο με αλάτι.

6 ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΒΟΤΑΝΩΝ; Μολόχα: Για άσθμα, βήχα, λαρυγγίτιδα, πονόλαιμο. Πασιφλόρα: Είναι καταπραϋντικό για νεύρα, άγχος. Ηρεμιστικό και τονωτικό σε υπερκόπωση. Ελαττώνει ελαφρά την αρτηριακή πίεση. Παλιούρι Για δυσκοιλιότητα. Πολύκομπο:Σκοτώνει τα σκουλήκια και παράσιτα των εντέρων. Σταματάει την αιμορραγία της μύτης και αιμορροΐδων. Επουλώνει τις πληγές και έλκη. Χρησιμοποιείται για κολικούς, πέτρα στα νεφρά. Πολυτρίχι: Είναι τονωτικό των μαλλιών και σταματάει την τριχόπτωση και την πιτυρίδα. Ανακουφίζει σε βρογχίτιδες, καταρροή, ξερόβηχα, άσθμα και κρυολογήματα. Ρίγανη: Για το φαγητό, πόνους δοντιών και ρευματισμών, εντερικές διαταραχές και πόνους στην κοιλιά. Κόβει την ευκοιλιότητα. Τίλιο: Ηρεμιστικό των νεύρων, ημικρανίες, νευραλγίες, ζαλάδες, αϋπνίες. Για βήχα, κρυολογήματα, εμετό, ρευματισμούς, αρθριτικά, δυσπεψία. Τσάι του βουνού: Για γρίπη και πονόλαιμο. Τονωτικό του σώματος και του εγκεφάλου, κάνει καλό στην αρτηριοσκλήρωση, πονοκέφαλο, ευκοιλιότητα και μεσογειακή αναιμία. Τσουκνίδα: Διαλύει το ουρικό οξύ. Πολύτιμο για τις πέτρες στη χολή. Είναι καλό για αιμορραγίες, αιματουρία, αναιμία, ατονία του σώματος, αρθριτικά, κυστίτιδα, διάρροιες. Επίσης, αυξάνει το γάλα της μητέρας που θηλάζει και σταματά τη τριχόπτωση. Χαμομήλι: Ηρεμιστικό των νεύρων, ημικρανίες, νευραλγίες, ζαλάδες και αϋπνίες. Επουλώνει εγκαύματα και σπυριά. Ανακουφίζει από αναφυλαξία, φαγούρα, πονόδοντο, βήχα, κρυολογήματα, τυμπανισμό, αιμορροΐδες, κράμπες, πόνο των αυτιών και πληγές στο στόμα. Θυμάρι : Βρογχίτιδα, γενικό διεγερτικό, ανοίγει την όρεξη. Λεβάντα : Πονοκέφαλος, ίλλιγοι, ημικρανίες, ηρεμιστικό.

7 Πιπερόριζα : Υπερκόπωση, αφροδισιακό, τονωτικό. Χαμομήλι : Ηρεμιστικό, επουλωτικό, χωνευτικό. Γαϊδουράγκαθο:Οι καρποί του ως ρόφημα βοηθούν την παραγωγή γάλακτος, ιδανικό για μητέρες που θηλάζουν. Βασιλικός: Διώχνει τους νευρικούς πονοκεφάλους. Για το φαγητό, ανοίγει την όρεξη. Βοηθά στην αδύνατη μνήμη, μελαγχολία, άγχος, ζαλάδες, εντερικές διαταραχές και τυμπανισμό της κοιλιάς. Είναι χωνευτικό και καταπολεμά Πονόκοιλο, Ζαλάδα, Ναυτία και Κρυολόγημα. Δυόσμος: Για το φαγητό, τη χοληστερίνη, αϋπνίες, κράμπες, ξερόβηχα, αμυγδαλίτιδα. Για πόνους δοντιών, ρευματισμούς. Συνιστάται σε περιπτώσεις δυσπεψίας και διάρροιας, επίσης στρώνει τ στομάχι μετά από εμετό. Δίκταμο:Καταπραΰνει τους πόνους του στομαχιού και των εντέρων. Σε πονοκεφάλους, πονόδοντους και σκορβούτο. Είναι διουρητικό, βοηθάει τις γυναίκες να γεννούν πιο εύκολα και γρήγορα. Ευκάλυπτος :Είναι χρήσιμο για τους διαβητικούς γιατί έχει υπογλυκαιμική δράση. Κατεβάζει τον πυρετό. Καταπραΰνει το βήχα, άσθμα, γρίπη, βρογχίτιδες, τις νευραλγίες και τον πονόλαιμο. Κατάλληλο για εισπνοές σε ιγμορίτιδα και βρογχικά. Όταν βράζουμε ευκάλυπτο, οι ατμοί ιονίζουν την ατμόσφαιρα του δωματίου και την κάνουν υποφερτή από το νέφος.

8 Τρόπος χρήσης των βοτάνων Έγχυμα (Εκχύλισμα) : έγχυμα είναι ένας απλός τρόπος εξαγωγής των ενεργών συστατικών των βοτάνων μέσω του ζεστού νερού. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για να εξάγουμε τα πτητικά συστατικά των αποξηραμένων ή πράσινων εναέριων μερών των βοτάνων όπως είναι τα λουλούδια και τα φύλλα. Βάζουμε το βότανο στο νερό πριν βράσει και το αφήνουμε σκεπασμένο με ένα καπάκι για 5-10 λεπτά. Επειδή το βραστό νερό διασκορπίζει τα πολύτιμα πτητικά έλαια των βοτάνων στον ατμό μην τα αφήνετε να βράσουν. Αφέψημα : ρίζες, οι φλοιοί και τα φρούτα που είναι παχύτερα και λιγότερο διαπερατά από τα εναέρια μέρη των φαρμακευτικών φυτών, δεν απελευθερώνουν τα ενεργά τους συστατικά με την απλή έγχυση. Αυτά τα μέρη είναι απαραίτητο να σιγοβραστούν ώστε να εξαχθούν. Το σκληρό βότανο πρέπει να κοπεί σε μικρότερα κομμάτια. Τα υψηλά συμπυκνωμένα διαλύματα που θα κρατήσουν για ένα ή δύο χρόνια είναι ένας βολικός τρόπος να αποθηκεύουμε και να χρησιμοποιήσουμε τα φαρμακευτικά συστατικά των φυτών. Σιρόπι :σκοπό να συγκαλύψουμε κάποια γεύση που δεν μας αρέσει - ιδίως στα παιδιά- το έγχυμα ή το αφέψημα. Τα σιρόπια συνδυάζουν την κατευναστική επίδραση του μελιού με τις φαρμακευτικές ιδιότητες των εγχυμάτων ή αφεψημάτων καταλήγοντας σε επιπρόσθετα οφέλη ιδίως για την αντιμετώπιση κρυολογήματος και πονόλαιμου. Αιθέρια έλαια:αιθέριο έλαιο είναι ένα υγρό απεσταγμένο (συνήθως με νερό ή ατμό) από τα φύλλα, τους μίσχους, τα λουλούδια, τους φλοιούς, τις ρίζες, ή άλλα συστατικά του φυτού. Τα αιθέρια έλαια περιέχουν το απόσταγμα των φυτών από τα οποία εξάχθηκαν.

9 ΦΑΡΜΑΚΑ Το 1850 το 80% των φαρμάκων προερχόταν από φυτά. Σήμερα με την κυριαρχία της χημικής φαρμακοβιομηχανίας, μόνο το 20-30% των φαρμάκων παρασκευάζονται από φυτά. Τα φαρμακευτικά βότανα είναι σημαντικό όπλο στην φαρέτρα παραδοσιακών θεραπευτικών όπως η κινέζικη ιατρική, η αρχαία ελληνική ιατρική, η φυτοθεραπεία. Αν και τα περισσότερα βότανα είναι ασφαλή, ορισμένα μπορεί να έχουν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Λόγω των μικρών σχετικά περιθωρίων κέρδους που έχει η πώληση των βοτάνων, της υπαγωγής των σκευασμάτων αυτών στην νομοθεσία για τα τρόφιμα, πολλαπλών διαπλεκόμενων αλλά και ανταγωνιστικών συμφερόντων ανάμεσα στην φαρμακοβιομηχανία και στις εταιρείες τυποποίησης των βοτάνων, η επιστημονική έρευνα για τα βότανα δεν χρηματοδοτείται επαρκώς.δεν έχουν γίνει σοβαρές επιστημονικές έρευνες αξιολόγησης. Επίσης ο μαχόμενος ιατρός είναι υποχρεωμένος να μελετάει και τυχόν αναφορές που έχουν γίνει από καταναλωτές αναφορικά με ανεπιθύμητες ενέργειες κατά την χρήση των βοτάνων, σε παγκόσμιο επίπεδο.

10 Φτιάξτε μόνες σας τονωτική λοσιόν λάμψης με αιθέρια έλαια πορτοκαλιού Τονώνει την επιδερμίδα ενώ τα αιθέρια έλαια πορτοκαλιού χαρίζουν άρωμα και λάμψη στο δέρμα. Η βιταμίνη C που περιέχουν τα αιθέρια έλαια πορτοκαλιού τονώνει το κολλαγόνο της επιδερμίδας, ενισχύει την άμυνα του δέρματος και διασπά τις καφέ κηλίδες (πανάδες) χαρίζοντας μια όμορφη, ομοιόχρωμη και λαμπερή επιδερμίδα Θα χρειαστείτε 50 ml ροδόνερο και φλούδα από 1 πορτοκάλι. Τοποθετείτε το ροδόνερο σε ένα γυάλινο μπολ. Ξεφλουδίζετε το πορτοκάλι και σιγά σιγά διπλώνετε με τις άκρες των δακτύλων σας την φλούδα του, έτσι ώστε τα αιθέρια έλαια που φεύγουν σαν σύννεφο από το πορτοκάλι να έχουν κατεύθυνση στο μπολ. Στο τέλος θα παρατηρήσουμε ότι το ροδόνερο έχει αποκτήσει ένα χρυσαφένιο χρώμα και θα ευωδιάζει το υπέροχο άρωμα του πορτοκαλιού. Αποθήκευση Αποθηκεύετε τη λοσιόν πορτοκαλιού σε ένα ωραίο γυάλινο μπουκάλι με κανονικό καπάκι ή σπρέι και βάζετε ετικέτα. Η λοσιόν συντηρείται στο ψυγείο για 25 μέρες. Εφαρμογή Χρησιμοποιούμε τη λοσιόν με ένα βαμβακάκι ή ψεκάζοντας ελαφρά τονώνοντας την επιδερμίδα πρωί και βράδυ μετά τον τυπικό καθαρισμό.

11 Ρύζι με αρωματικά βότανα ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 4 ΑΤΟΜΑ 450 γραμμ. ρύζι μπασμάτι αλάτι 1 μάτσo αρωματικά βότανα 1 κεφάλι σκόρδο 6 κ.σ. ελαιόλαδο ½ κ.κ. ίνες σαφράν μουλιασμένες σε 1 φλιτζανάκι χλιαρό νερό ¼ κ.κ. κανέλλα ΕΚΤΕΛΕΣΗ Ξεπλένουμε το ρύζι και το αφήνουμε σε αλατισμένο κρύο νερό να μουλιάσει, για 25 λεπτά. Καθαρίζουμε και ψιλοκόβουμε τα μυρωδικά. Σε μεγάλη αντικολλητική κατσαρόλα βάζουμε 2-3 λίτρα νερό να βράσει με 1 κουταλάκι αλάτι. Στραγγίζουμε το ρύζι, το ρίχνουμε στο βραστό νερό και το αφήνουμε να βράσει 4-5 λεπτά, ώστε να γίνει al dente. Προσθέτουμε τα αρωματικά βότανα και το σκόρδο και ανακατεύουμε. Περνάμε το ρύζι με τα βότανα από τρυπητό. Ξαναβάζουμε την κατσαρόλα στη φωτιά, ρίχνουμε το ελαιόλαδο και 80 ml νερό. Όταν το μείγμα λαδιού - νερού αρχίζει να βράζει, ρίχνουμε το μισό σαφράν, αλάτι και ανακατεύουμε. Με τη βοήθεια μιας τρυπητής κουτάλας, βάζουμε στον πάτο της κατσαρόλας μια μικρή ποσότητα ρυζιού με βότανα, κρατάμε στην άκρη λίγο ρύζι και προσθέτουμε το υπόλοιπο, σχηματίζοντας λόφο. Πασπαλίζουμε με κανέλα και περιχύνουμε με 1-2 κουταλιές ελαιόλαδο και 40 ml νερό. Με το χερούλι μιας ξύλινης κουτάλας κάνουμε 5 τρύπες στο ρύζι, βυθίζοντάς το ως τον πάτο της κατσαρόλας, ώστε να μπορούν να φεύγουν οι υδρατμοί. Έπειτα από 5-10 λεπτά, όταν το ρύζι αρχίσει να αχνίζει, καλύπτουμε την κατσαρόλα με μια καθαρή πετσέτα, τη σκεπάζουμε με το καπάκι, χαμηλώνουμε τη φωτιά στο ελάχιστο και συνεχίζουμε το μαγείρεμα για ακόμη 1 ώρα και 10 λεπτά, έως ότου, ελέγχοντάς μια άκρη με ένα κουτάλι, δούμε ότι έχει δημιουργηθεί ρόδινη κρούστα στον πάτο. Λίγο προτού σερβίρουμε, διαλύουμε σε ένα μπολ το υπόλοιπο σαφράν σε 40 ml νερό και το ανακατεύουμε με το ρύζι που κρατήσαμε προσθέτoντας και την κανέλα. Βάζουμε ένα μεγάλο πιάτο επάνω στην κατσαρόλα και την αναποδογυρίζουμε να πέσει μέσα το ρύζι. Σερβίρουμε γαρνίροντας με το αρωματισμένο ρύζι με σαφράν.

12 Χορτόπιτα με Φρέσκα Μυρωδικά και Βότανα Υλικά για 6-8 άτομα 1 πακέτο χωριάτικο φύλλο 250 γρ. βούτυρο 1 μάτσο μυρώνια ψιλοκομμένα 1 μάτσο καυκαλίθρες ψιλοκομμένες 1 μάτσο φρέσκα κρεμμυδάκια (6-8 ρίζες), ψιλοκομμένο όλο το πράσινο και το λευκό τους μέρος 1 μάτσο άνηθο ψιλοκομμένο 1 κρεμμύδι ξερό ψιλοκομμένο 1 κουτ. σούπας δυόσμο 2 πράσα ψιλοκομμένα 3 αυγά 1 ½ φλ τσαγιού σιμιγδάλι χονδρό 3 φλ τσαγιού γάλα 3,5% λιπαρά 20 γρ. σουσάμι (μαύρο ή λευκό) Ανάλογο αλάτι, πιπέρι Εκτέλεση Συνταγής Λιώστε τα 150 γρ. βούτυρο, αλείψτε ένα μέτριο ταψί και τοποθετήστε 1 φύλλο χωριάτικο, στη συνέχεια αλείψτε την επάνω πλευρά του φύλλου και πάλι με λιωμένο βούτυρο. Τοποθετήστε ακόμη ένα φύλλο. Ρίξτε μία πετσέτα καθαρή επάνω από το ταψί για να μην ξεραθεί το φύλλο και στη συνέχεια πλύντε και ψιλοκόψτε όλα τα λαχανικά και τα μυρωδικά. Ρίξτε τα λαχανικά σε μία κατσαρόλα μαζί με 100 γρ. βούτυρο, μέχρι να μαραθούν και να βγάλουν τα υγρά τους. Παράλληλα σε μία άλλη κατσαρόλα, ρίξτε το γάλα, αφήστε το να βράσει και προσθέστε το σιμιγδάλι, συνεχίστε το ανακάτεμα μέχρι να φουσκώσει το σιμιγδάλι και να γίνει σαν κρέμα. Στη συνέχεια όταν τα λαχανικά πιούν τα υγρά τους, ρίξτε την κρέμα του σιμιγδαλιού μέσα και συνεχίστε το ανακάτεμα, μέχρι να γίνει αφράτη η γέμιση της χορτόπιτας. Βγάλτε τη γέμιση από τη φωτιά, αφήστε να κρυώσει λίγο και προσθέστε τα αυγά και το αλατοπίπερο και ανακατέψτε καλά. Τέλος, ρίξτε τη γέμιση στο ταψί, κλείστε με τις γωνίες που περισσεύουν, τοποθετήστε άλλα δύο φύλλα επάνω από τη γέμιση, με τον ίδιο τρόπο, όπως κάναμε στην αρχή, λιπαίνοντας καλά με το βούτυρο το τελευταίο φύλλο, ξακρίστε ό,τι φύλλο περισσεύει και πουδράρετε με μαύρο ή λευκό σουσάμι. Ψήστε σε προθερμασμένο φούρνο στους ο για λεπτά.

13 ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΡΟΦΗΜΑΤΟΣ ΑΦΕΨΗΜΑ: Για κάθε φλιτζάνι ρίχνουμε ένα κουταλάκι από το βότανο. Το σκεπάζουμε και το αφήνουμε να βράσει για 10 έως 15 λεπτά. Σουρώνουμε και το πίνουμε σκέτο, με ζάχαρη ή μέλι. ΕΓΧΥΜΑ: Σε ένα φλιτζάνι με βραστό νερό ρίχνουμε ένα κουταλάκι από το βότανο και το σκεπάζουμε. Το αφήνουμε για 10 έως 15 λεπτά. Σουρώνουμε και το πίνουμε σκέτο, με ζάχαρη ή μέλι ΕΜΒΑΠΤΙΖΟΜΕΝΑ: Για κάθε φλιτζάνι χρησιμοποιήστε ένα φακελάκι. Προσθέστε βραστό νερό και αφήστε το για 3 έως 5 λεπτά. Μπορείτε αν θέλετε να προσθέσετε ζάχαρη, μέλι ή λεμόνι και να απολαύσετε ένα γευστικό, υγιεινό και αρωματικό ρόφημα. ΦΙΛΤΡΟΥ: Τοποθετείστε το φίλτρο στην καφετιέρα, ρίξτε ένα γεμάτο κουταλάκι από το βότανο στο φίλτρο για κάθε φλιτζάνι ροφήματος. Βάλτε τόσα φλιτζάνια νερό όσα ροφήματα θα φτιάξετε και ανοίξτε την καφετιέρα. Αφού σερβίρετε, προσθέστε αν θέλετε ζάχαρη ή μέλι.

14 Συμπερασματικά : Μέσα από αυτή την έρευνα σαν ομάδα βγάλαμε το συμπέρασμα ότι η δωρεά της της φύσης είναι μεγαλη,μεσο των βοτάνων,αρκει να ξέρουμε πως βοηθούν τον οργανισμό μας. Η χρήση των βοτάνων πρέπει να είναι λελογισμένη. Σε καμιά περίπτωση όμως ασθένειας, δεν θα πρέπει κανείς να σταματήσει τη φαρμακευτική αγωγή, που ακολουθεί και να ξεκινήσει μια θεραπεία με βότανα, χωρίς μάλιστα να ενημερώσει το γιατρό του.

15 ΠΗΓΕΣ